Nummer 101.
Zondag 21 December 1902.
25e Jaargang.
Tweede Blad.
r
iEECHOV^BETZ
in
6 CENT PER WEEK
Instelling van Landbouwraden,
Abonneert U op
Abonneert U op het oudste
blad van Waalwijk,
BS ECHO VAN HET 1UIDEN,
Brieven uit het JSoorden.
Bekendmaking.
B0ITENLAND.
Venezuela.
Bï.INNEN LAND.
I fc-IHraHHOESESHKZZESaaE-'' 2
Zij die zich voor
het volgend kwartaal
abonneeren, ontvan
gen de in deze maand nog ver
schijnende nummers GRATIS.
M
Waalwijksche cn Langstraatst he Courant.
een blad, dat met Nieuwjaar 25 jaar be
staat cn alles geeft wat men kan verlangen
degelijke hoofdartikels en medcdeelingen
vooral op 't gebied van schoen- en leder
industrie.
Alle en uitgebreide nieuwstijdingen uit
Waalwijk en omstreken breedvoerige ver
slagen van gemeenteraad en andere verga
deringen, boeiende feuilletons, mengelwerken
enz. enz.
de prijs is f 0.75 per 3 maanden, per post
f 0.90, of
aan onze bodes te voldoen, 't welk voor de
arbeidende bevolking een zeer gemakkelijke
maatregel is.
Tevens is er aan verbonden een prachtig
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD, en zeer doel
matig MODEBLAD en een MUZIKALE BLOEM
LEZING.
is ook het aangewezen blad om te
kwartaal.
JANUARI begint een nieuw
Aangiften voor plaatsing op de lijsten va*
kiesgerechtigden voor de Kamers
van Arbeid.
XIII.
Reeds meermalen hadden we in den „Echo*
de advertentie zien prijken van de „Eerste
Groote Egmondsche Verloting* zelfs zagen
we in eer. zijner editie's een korte en
krachtige aanbeveling dezer loterij.
„Zie zoo*, dachten wij toen, „nu vordt
het toch eens tijd, dat ook wij eens naar
deze zaak gaan omzien. Niet, omdat we
deze aanbeveling niet vertrouwden, verre
van daar niemand dan Observator kan er
beter van overtuigd zijn, dat de redactie
het publiek niets zal aanbevelen, wat zij
niet proefondervindelijk voor deugdelijk heeft
bevonden.
Maar het kwam ons wel aardig
voor, èn voor de redactie èn voor het loten
koopend publiek, als een oor-en ooggetuige
al dit gunstige nog eens nader kwam beves
tigen.
Welnu dan, de wintervorst had om
eens met Tollens te spreken onze wa
teren in boeien geslagen. Voor een liefheb
ber van schaatsenrijden dus een hetal'jk
buitenkansje; bovendien een geraakkt^fte
en goedkoope manier, om enkele omlqjjBn-
de plaatsen te bezoeken.
Gewapend met de bekende metalen zeven
mijlslaarzen, gingen wij met frisschen moe 1
uit op onze „enquête".
Gearriveerd in het reine en landelijke sU Ije
Alkmaar, troffen al dadelijk eenige etalage's
in verband met bewuste loterij ons oog
ij zagen daar regulateurs, gouden cn zeve
ren horloge's geetaleerd,, alle aangek ebt
door deze onderneming; ook luxe-artiblen,
als candelabers, schilderijen, spiegels enz.
Bij een zadelmaker hing een prachtig tuig
waarop prijkte //Tuig, behoorende bij den
hoofdprijs der „Eerste G-oote Egraondjohe
Verloting". Binnentredende in de respectieve
winkels en een praatje makende met de ons
bekende winkeliers over de zaak in quaes 'e,
mochten wij ervaren, dat allen het bote
vertrouwen in deze onderneming hadc -n,
vooral omdat, zoo zeiden ze, de commifif ie
zelf niet mee loot.
Hiermee hadden we tevreden kunnen
doch er bestaat per schaats verbinding
schen Alkmaar en de Egmonden. Een
liefhebber, die bovendien nog zaken
doen, bindt dus zijn „hardrijders* weer an
en zwiert, dankbaar denkende aan
groote IJsvereeniging „IJsbond Holl
Noorderkwartier*, die zoo uitstekend
de aansluiting dér verschillende clubs zat gt,
over den harden, gladden en goed gev
dcu ijsvloer.
Nu konden wij „en pass.int* nog vel
even over deze vaart spreken, waarover wij
Egmondwaarts gleden en u mededeelen,
hoe zij door de verschillende graven v. Egioond
waaronder ook de laatste, de welbekende
Samoraal gegraven werd, doch 0111 de hoofd
zaak van dezen brief niet te doen verdrinken
in historische hizonderheden, willen wij
verder rustig ons enquête-verslag ver
volgen.
Welnu, in Egraond aan zee, de plaats
van vestiging van bewuste commissie, was
de ontvangen indruk nog gunstiger. Oordeele
In eiken winkel van eenige beleekenis
hingeu prijzen, aangekocht door de Eerste
Groote Egmondsche verloting. I11 een depot
van fietsen zagen we een paar prachtige
Hollandia's- dames- en heerenfiets beide
prijken met bedoelde kennisgeving en daar
naast glansde een zeer mooie, moderne
Kachel met een z g. //drinkbeker* erop en
micaplaatjes in de kaeheldeur, in één woord
uitstekend. Maar nu komt nog hot mooiste
van alDe Tilbury, het intreg*erend deel
van den hoofdprijs was reeds zoo goed als
klaar.
Parbleu wat is dat een prachtig karretje
Modern en fijn afgewerkt buitengewoon
licht en totaal van de allernieuwste constructie
De paarden waren, zooals ons later de Heer
Hopman, hotellier in „Zoraerlust*, vertelde
wel aangekocht maar moeten natuurlijk nog
geleverd wordenanders zoo merkte
deze joviale Heer, die tevens secretaris
penningmeester dezer loterij is - vreten ze
nog heel de verloting op. Nu, daar moest
ik hem gelijk in geven, al hsd ik ze dan
ook gaarne gezien. Summa sumraarum, wij
durven onze aanbeveling gerust bij die van
de redactie voegen en met nog te meer
vertrouwen, wijl uw vriend, geachte lezers,
want als zoodanig wilt u zeker Observator
wel beschouwen, al schrijft hij dan ook niet
te veel in den laatsten tijd, de zaak zelf
onderzocht heelt.
Men mag dan over lof en en loterijen denken
zooals men wil; loten zullende menschen altijd
blijven doen en dan is het zaak juist de
soliedste dier tallooze ondernemingen uitte
zoeken, opdat het geld niet weggegooid
wordt. En daarom, wie loten wil, neem
geru«t een lot van de Eerste Egmondscht-
Verloting, want zij is solied en geeft wij
zeggen het de redactie na eene mooie
winstkans.
OBSERVATOR.
oefenen, kiezers worden. Voor den tuin
bouw is ten minste Vs H- X. aangenomen
om ook den kleinen tuinder van het kies
recht niet uit te sluiten.
Ook vrouwen aan deze vereischten vol
doende krijgen kiesrecht.
Een wetsontwerp tot instelling van „land
bouwraden* is ingediend. Tijd en ruimte
laten thans niet toe, hierover verder uit te
wijden, wij geven thans 't voornaamste wat
in de mem. van toelichting wordt gezegd
en hopen er nader op terug te komen.
Ofschoon het Landbouw-Comilé zijne taak
met ijver en toewijding heeft vervuld, toch
werd telkens wederop de landboon congressen,
waar zich jaarlijks tal van belanghebbenden
hij landbouw-aangelegenheden doen hooren,
het onderwerp eener beter georganiseerde
landbouwvertegenwoordiging aan de orde
gesteld. liet groote bezwaar van liet
Nederlondsch Landbouw -Comité ligt dan
ook niet zoozeer in zijne wijze van werken,
maar veeleer in zijne samenstelling. Dit
lichaam heeft namelijk een eenzijdige» oor
sprong, daar het, behalve uit eenige advi-
seerende Rijksambtenaren, is samengesteld
uit vertegenwoordigers van meestal provin
ciale landbouwmaatschappijen en vereeni-
gingen. Naast deze zijn in den laatsten
tijd echter tal van kleinere vereenigingen
opgericht, welke, hoe deugdelijk ook samen
gesteld, niet in het Landbouw-Comité zijn
vertegenwoordigd, vermits dit Comité samen
gesteld is uitsluitend uit vertegenwoordigers
van vereenigingen, die meer dan 600 leden
tellen.
In de eerste plaats ligt de oprichting van
provinciale landbouwraden in de bedoeling.
Hiervoor pleit dat de landbouw meer dan
eenig bedrijf innig is verbonden met plaat
selijke toestanden, die onderling zeer ver
schillend zijn. Deze landbouwraden zullen
in de onderscheidene gewesten de vertegen
woordigers zijn van de landbouwbelangen in
de provincie zelve en van advies kunnen
dienen aan het provinciaal bestuur, de ge
meentebesturen en aan de in de provincie
gevestigde landbouwvereenigingen over alle
op den landbouw aldaar betrekking hebben
de of daarmede onmiddellijk verband hou
dende onderwerpen. Aan deze provinciale
landbouwraden is nog eene gewichtige taak
toegedacht, nl. het aanwijzen van comrais-
siëu van beheer over Rijksbijdragen, ter
bevordering van provinciale landbouwbelan
gen toegekend.
Eindelijk zullen cïe provinciale lichamen
niet slechts zijn raden van advies en van
beheer, diaar tevens kiescolleges voor den
Rijkslandbouwraad.
Immers wordt in de tweede plaats de
oprichting van een Rijkslandbouwraad be
doeld. De instelling van een zoodanig
centraal lichaam, vertegenwoordigende den
Nederlandschen landbouw in zijn geheel,
kan nevens de provinciale landbouwraden
niet worden gemist.
Wat het actieve kiesrecht betreft, is te
onderscheiden tusscheu A. de provinciale
landbouwraden en B. den Rijkslandbouw-
raad.
A. Actief kiesrecht voor de provinciale
landbouwraden saam te stellen, 1. voor de
eene helft door leden van landbouwvereeni
gingen door deze af te vaardigen, en 2.
voor de andere helft door personen bij
rechtstreeksche keuze te benoemen.
1. Verkiezing door landbouwvereenigingen.
Slechts die vereenigingen zulleo kunnen
worden toegelaten, waarvan de statuten of
reglementen aan een onderzoek zijn onder
worpen, en voor zooveel uit dit onderzoek
blijkt, dat de vereeniging uitsluitend en
onmiddelijk bevordering van landbouwbe
langen bedoelt en te dien einde doelmatig
is ingericht.
2. Verkiezing bij rechtstreeksche keuze.
Voor de regeling van de rechtstreeksche
keuze kon, voor zooveel betreft de wijze
van verkiezen, worden gevolgd de in de
Kieswet vervatte bepalingen voor het kiezen
van de leden der Tweede Kamer van de
State n-Generaal.
De kiesbevoegdheid wordt in het ontwerp
toegekend aan ingezetenen des rijks, tevens
Nederlanders, die den leeftijd van drie eu
twintig jaar hebben bereikt en voorts in
de eerste plaats verbonden aan het in eigen
gebr uik hebben van een gedeelte grond.
De grootte van het grondgebruik is zoo-
d?»nig gekozen dat een zoo uitgebreid mo
gelijk kiezerskorps zal worden verkregen.
Door ten minste één H. A. voor de land
bouwers te stellen, zullen alle veldarbeiders,
die nevens hunne werkzaamheden als zoo
danig, nog een kleiu landbouwbedrijf uit-
WAALWIJK 20 Dcc. 1902.
Bekendmaking.
De Burgemeester van Waalwijk maakt
bekend, dat vanaf 22 December 1902 tot
4 Januari 1903 het voorbereidend militai;
onderricht alhier niet zal plaats hebben.
Waalwijk, 20 Dec 1902.
De Burgemeester voorn.
K. DE VAN DER SCHUEREN
Lezing.
Maandag 29 December a.s. zal da heer
Poelhekke, directeur der II. B. S. te Nij
megen voor de leden, eere- en buitengewone
leden van Geloof en Wetenschap eene lezing
houden over „Guido Gezelle*, in de zaa
van 't hotel Verwiel.'
Onderwijs.
Bevorderd tot doctor in de rechtweten-
schap na het verdedigen van Stellingen de
heer J. J. R. de Wit-, geboren te Helvoirt
tot doctor in de gemeskunde op proef
schrift: „Bijdrage tot do kennis van de
aetiologie der atypische dysenterie* de heer
J. A. van Dti'-eMorp, geboren ts W"e:A-«ndam
IJs.
bewijs, dat zijn voorstel in goede aarde is
gevallen en geeft hem reeds bij voorbaat
e oveituiging, dat het beoogde doel bereikt
zal worden.
Uit de presentielijst, die voorgelezen
wordt, blijkt dat 43 houders van dekhengsten
tegenwoordig zijn.
De voorzitter wenscht nog mede te dceleu
dat de oprichting vau een boud voor
NoordBrabant beschouwd moet worden als
te doen slechts de eerste stap tot verbetering
want wenschelijk zal het ongelwijfeld allen
voorkomen, dat wij moeten trachten het
daarheen te leiden, dat alle overige provin
ciën, alwaar dezelfde ongunstige, veelal
onhoudbare toestanden heerschen als hier,
ons volgen.
Eenmaal dan zoover gevorderd, dat iedere
provincie haren bond zal hebben, zou niuts
meer voor de hand liggen om daaruit te
Yoruien eenen Centralen Bond voor geheel
Nederland, vertegenwoordigd door een bestuur
bestaande uit één lid voor elke provincie'
Hij stelt de vraag, of de aanwezigen
kunnen besluiten over te gaan tot 't oprichten
van een „Bond van Hengstenhoudcrs in de
provincie Noord-Brabant*.
Na eenige discussie, wa traan o. a. deelne
men lloncoop uit lleusden en Vlainings
van Bosch, waarbij op verschillende mistauden
werd gewezen, zooals het bezigen van
ongekeurde hengsten, het plaatsen van een
afgekeurden hengst op hetzelfde erf als een
goedgekeurde, wordt het voorstel om tot
oprichting van een bond over te gaan
aangenomen, met algeineene stemmen.
Thans is aan de orde de benoeming van
het bestuur.
De heer J. Oerletnans (Drongelen) geeft
nadat er is opgemerkt de keuringscommissie
als zoodanig te benoemen, in overweging
vooralsnog niet over te gaan tot benoeming
van een definitief bestuur doch eene com
missie te benoemen uit de 5 districten, die
tot taak zal hebben het opmaken der statu
ten om in eene volgende vergadering in te
dienen en daarna het bestuur te. kiezen.
Zonder stemming vereeiiigt zich de ver
gadering met dit voorstel.
Alsnu wordt de vergadering voor een half
uur geschorst om de leden gelegenheid te
geven onderling van gedachten te wisselen
omtrent de keuze der commissieleden.
Men schreef Donderdag van Drongelsche
V eer
't IJs in den Nieuwen Maasmond is los
gegaan. Daardoor is deze rivier voor meer
dan twee derde gedeelte bedekt met zwaar
drijfijs. Overtocht per stoompont is daardoor
totaal onmogelijk. Voetgangers kunnen per
roeiboot den overkant bereiken ofschoon
zulks niet zonder gevaar is, wijl 't soms
onmogelijk is door 't zware drijfijs heen te
komen. Vooral 's avonds als 't zoo donker
is, is 't een gevaarlijk werk.
Dat met 't een en ander ook 't post
verkeer nog al vertraging vindt, is licht te
begrijpen.
Thans is de toestand meer normaal.
Diefstal.
Dinsdag op den middag, dus op klaar
lichten dag, is bij een winkelier alhier, de
lade der toonbank geopend en een bedrag
van circa zes gulden ontvreemd. Men is
er tot heden niet in geslaagd den dader op
te sporen.
Noordbr. Mr. van Landbouw.
Donderdagmiddag werd in 't hotel Noord-
brabint te 's- Bosch eene hoofdbestuursver-
godering der Noordbr. Mij. van Landbouw.
13 afd. waren vertegenwoordigd.
Aan de orde was de bespreking over een
Maandblad. Algemeen werd het oprichten
daarvan met ingenomenheid begroet. Na eene
bespreking over varkeusbeeren, bracht de
voorzitter de heer van Poppel, een woord
van dank eu de heer van Leeuwen een
woord van hulde aan den Voorzitter.
provincie N.-Brabant, gehouden te
's-Hei togenbosch op Maandag
15 December 1902.
De heer Bogaerts, op wiens initiatief
deze oproeping is geschied, opent als voor
zitter deze vergadering, onder dankbetuiging
voor do talrijke opkomst.
Deze trouwe opkomst is voor hem het
Na heropeuing der vergadering blijkt, dot
als leden zijn gekozen districtgewijze
District Heusden de heer J. Oerletnans.
Zevenbergen de heer J. G. Nollen.
Eindhoven de heer W. v. d. Lan
gen berg.
Osch de heer A. J. Vlamiugs.
Bergenopzoom de heer Aut. Mat-
theeuwsen.
De benoemden, allen tegenwoordig verkla
ren het mandaat aan te nemen.
De voorzitter vermeent, dat de taak der
commissie vergemakkelijkt zal worden, wan
neer men het in deze druk bezochte verga
dering eens kon worden over het cardiuale
punt van het bepalen van het minimum te
heffen dekgeld.
Eene breedvoerige discussie ontspon zich
daaromtrent en bleken de gevoelens uiteen
te loopen over de vraa^ 0f dit minimum
f6.00 dan wel f5.00 zou moeten bedragen
De heer Ylamings zegt op te komen voor
de heidestreek en vermeent dat c-«u mini
mum dekgeld van f 5.00 voldoende Lhij
zal dus alleen aan dit cijfer zijne stem
geven
De
beurt HPI
beslist het minimum van f 6.00 niet te
hoog.
De
heer P. L. Iloncoo zegt op zijne
op te komen voor de klei en acht
heer P. L. Honcoop verzoekt zijn
voorstel in stemming te brengen.
De Voorzitter zal hieraan gevolg geven
doch wenscht alleen nog vooraf op te mer
ken dat welk voorstel ook aangenom*r
worden de minderheid zich z-ii 1 oien
neer te leggen bij dat dei meerderheid.
Het voorstel in
aangeuom-
1 blai
Als datui:
dering vrui
Na dez'
vergaderii
eerevoorzit
den en de
mn
raing gebracht wordt
tegen 17 ste.mir.i po
eerstvolgt .ide verga
stcld 5 Januari 1908.
omtrent de plaats vau
erts het
i.d aangebo-
,urop gesloten.
II.
Prins
M.
zijn
«an Het Ilof.
de Koningin en Z. K. H. de
Donderdagmiddag met gevolg
van het Loo in de residentie teruggekomen
Het salonrijtuig van H. M. de Koningin,
Moeder waarin de reis was gemaakt, h"
precies om 3 u. 50 min. voor de K
klijke wachtkamer van het Staatsspoors
stil, waar de burgemeester der geD
en de luit. gen. Schejer, gouvern
residentie, het Vorstelijk Paar opwac
s.
mn1 mr—r»n
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Wh al wijk
Gelet op artt. 10 en 11 van het Koninklijk
besluit van 6 Januari 1898 (Staatsblad No. 20)
tot vaststelling van een kiesreglement voor de ka
mer vau arbeid
Vestigen bij deze de bijzondere aandacht van
belanghebbende op de navolgende verplichtingen
hun opgelegd bij de art. 1, 4 en 5 van gemeld kies
reglement
Het hoofd of de bestuurder van een bedrijf
maakt vóór 15 Januari van elk jaar eene lijst of
zoo noodig, lijsten op van de namen en van de
voornamen der personen, die in zijn bedrijf binnen
bet gebied eener kamer van arbeid, waarin dat
bedrijf ia vertegenwoordigd, als patroons of in
zijn dienst als werklieden werkzaam zijn of
geweest zijn.
Op de lijsten worden vermeld zij die bij het
zelfde hoofd of denzelfden bestuurder werkzaam
zijn geweest gedurende het laatstverloopen ka
lenderjaar of gedurendedea tijd, die volgens art.
76 van het betrokken kiesreglement ten aanzien
van sommige bedrijven voor kalenderjaar geldt,
«•n zulks voor zoover de betrokken personen zijn
ingezetenen des Rijks, Nederlanders en op 15
Februari van het jaar, waarin de kiezerslijst
moet worden opgemaakt, der. leeftijd van vijf en
twintig jaren zullen hebben bereikt.
Zijn de personen, in de vorige zinsneden bedoeld,
slechts in ééne gemeente wtrkzaam geweest, dan
zendt het hoofd of bestuurder vóór 15 Jannari
de hierboven bedoelde lijst, waarop die personen
zijn vermeld, aan burgemeester en wethouders
der betrokken gemeente.
Zijn vorenbedoelde personen in meer dan ééne
gemeeDte werkzaam geweest, dan wordt de lijst
waarop hunne namen zijn vermeld, ingezonden
aan burgemeester en wethouder der gemeente
waar die personen ,het laatst4 zijn werkzaam
geweest.
Wordende verder ter algemeene kennis gebracht
dat formulieren, van de hierboven bedoelde lijsten
alsmede formulieren, bestemd voor eigen aaDgifte
volgens art. 7. van liet kiesreglement, ter secretarie
dezer gemeente kosteloos* voor belanghebbenden
verkrijgbaar zijn gesteld.
Zooveel mogelijk worden aan de hoo'den of
'bestuurders van bedrijven in deze gemeente,
welke in eene kamer van arbeid zijn vertegen
woordigd, de hierboven genoemde formulieren
in den loop der maand December toegezonden.
«Het niet of niet tijdig ontvangen van gezegde
formulieren ontheft den betrokken hoofden of
bestuurders niet van hunne verplichtingen tot het
doen vun voorschreven opgaven, tegen welke
nalatigheid bij de wet op de kamers van arbeid
met straf bedreigd is.
Waalwijk, den 16 December 1902.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
De Burgemeester,
K. DE VAN DER SCHUEREN.
De Secretaris,
A. J. van L1EMPT. (l.s.)
Veel nieuws op oorlogsgebied valt niet te
melden, alleen loopen geruchten van een
bombardement van San Carlos e.a. en verdet
dat een Eng.— en Duitsche kruiser bij het
bombardement van Puerto—Cabello zijn
getroffen.
Spoedig 7al alles wel langs vreed/.imeri
weg zijn beslecht. Eeu telegram uil Londen
toch zegt
Naar wij vernemen is van Engelsche zijde
op het door de Vereenigde Staten geopperd
voorstel om van de Venezolaansche kwestie
een zaak van schiedsgerecht te maken, ge
antwoord op eeu wijze die een bevredigende
oplossing waarschijnlijk maakt. Engeland wi
wil echter uitsluitend met de Vereenigde
Staten te maken hebben en geheel buiten
Castro omhandelen.
Waarom dit niet vroeger Waarom eerst
bombardeeren eu als 't ware een oorlogs
toestand in 't leven geroepen
VERGADERING
van eigenaren van dekhengsten in (ie
