Nummer 14.
Zondag 15 Februari 1903.
26e Jaargang.
Tweede Blad.
Tentoonstelling Waalwijk.
emeentegasfabriek.
Bekendmaking.
u
BUITENLAND.
Duitschland.
BINNENLAND.
r%
Jaren.
Gewone ontvang
sten uit de ge
meente rekeningen
geput.
TOTAAL
der
Ontvangsten.
1895
9675,79
2171,13
11846,92
1896
9719,40
2325,66
12045,06
1897
8777,15
2363,90
11141,05
1898
8888,46
2294,01
11182,47
1899
9536,58
2289,75
11826,33
1900
12196,46
2619,07
14815,53
1901
12659,06
2560,75
15219,81
Jaren.
Rente en
Aflossingen.
TOTAAL
der
Uitgaven.
1895
13230,91
2340,—
15570,91
1896
9538,06
2300,—
11838,06
1897
8786,40
2260,—
11046,40
1898
8580.02
2220,—
10800,02
1899
9301,01
2180,—
11481,01
1900
13095,08
2140
1 5235,08
1901
13898,02
2200,—
16098,02
Jaren.
Ontvangsten.
Uitgaven.
Winsten.
Verliezen
1895
11846,92
15590,91
3723,98
1896
12045,06
11838,06
207,-
1897
11141,05
11046,40
94,65
1898
11182,47
10800,02
382,45
1899
11826,33
11481,01
345,32
1900
14815,53
15235,08
419,55
1901
15219,81
16098,02
878,21
Jaren.
Ms gas.
Prijs bere
de ge
meente.
.eend voor
particu
lieren.
Jaren.
M3 gas.
Prijs bere
de ge
meente.
<end voor
particu
lieren.
1895
1896
1897
1898
23059
24740
25077
23313
7-8 ets.
8 ets.
1899
1900
1901
20147
21531
23969
7-8 ets.
8-9 ets.
8 ets.
8-9 ets.
8 ets.
ver-
UITVOERINGEN
WAALWIJK
Uitvoering te geven door het gezelschap
ONS GENOEGEN1" gevestigd in het
herberglokaal van den heer Godefr. Smolders
met vereerende medewerking van den gun
stig hekenden karakter-komiek N. Proveniers
uifS 'sBosch, op] Zondag den 15 Febr.
Aanvang 's—avonds 6V2 uur precies.
(Zie Programma's)
Rijksvoorjaarskeuringen van tot
dekking be3tenide hengsten.
Burgemeester en Wethouders var. Waalwijk
brengen ter algemeer.e kennis dat de gewone
Riiksvoorjaarskeuringen van Lot dekking be
stemde hengsten in 1903 voor Noord-Brabant
zuil'n worden gehouden:
a. te 's-Hertogenbosch op 9 Maart;
b. te Zevenbergen op 10 Maart;
dat de aangifte van de ter keuring aan te
bieden dieren moet geschieden ten minste drie
weken voor de keuring, bij schriftelijke en
onderteekende aangifte, te zenden aan den heer
L. Max secretaris-penningmeester der provinciale
regelingscommissie te 's Hertogenbosch, met
opgave van:
a. Naam en woonplaats van den eigenaar en
houder.
b. Naam, ouderdom, ras, kleur en bizondere
kenteekeuen van den hengst, benevens, zoo
deze in een stamboek is ingeschreven, stam
boek en stamboeknummer.
c zoo mogelijk, afstamming van den hengst,
zooveel van vaders- als van moederszijde er.
naam en woonplaat» van den fokker
dat inschrijvingsbiljetten voor de keuringen
op vrachtvrije, schriftelijke en onderteekende
aanvrage aan eigenaars en houders van hengsten
door den secretaris-penningmeester der Regelings-
commissie, hiervoor genoemd, verstrekt zullen
worden;
dat voor eiken hengst afzonderlijk een ïnschnj-
vingsbiljet vereischt wordt.
Waalwijk 10 Februari 1903.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris.
F. W. VAN LIE MPT.
Het Yak bi ad van de Schoenmakerij bevat
zijn 5e artikel over bovenstaand onderwerp,
Wij ontleenen er een en ander aan
"De eerste oplage van de Algemeene
Bepalingen is onvoldoende gebleken voor
de navraag en zal dezer dagen nu een
tweede oplage verschijnen. Deze herdruk
zal, naar ons ter oore is gekomen, rekening
houden met de ook onzerzijds gemaakte
opmerkingen en verschillende aanvullingen
en verbeteringen bevatten, o.a. een af
zonderlijke groep voor drijfriemen, een
betere omschrijving van de groepen voor
machines en fournituren, en uitsluiting van
alle buitenlandsche zoolleersoorten (ook
vache dus). Deze maatregel bewijst, dat het
Comité geen moeite ontziet, waar het geldt
de deelname te bevorderen en deelnemers
te bevredigen. Met het oog op den herdruk
wenschen wij de bespreking der Alg.
Bepalingen op te schorten om die voort te
zetten, zoodra de gewijzigde Alg. Bep. in
ons bezit zijn. Inmiddels richten wij nog
eens het woord tot onze lezers, om allen
tot deelname op te wekken.
liet is een feit van niet te onderschatten
beteekenis, dat in Nederland een tentoon
stelling van schoen- en lederindustrie wordt
gehouden, welke zoolledersoorten uitge
zonderd vrije mededinging voor het
buitenland openstelt. Mag men hieruit niet
opmaken, dat onze schoenfabrikanten durven,
dat zij zich sterk voelen en zich zonder
schroom in 't strijdperk begeven Dit
bewijs van durf en moed bezegelt de
waarneming, dat de invoer van buitenlandsche
schoenwerk de laatste jaren sterk achteruit
gegaan is en de vaktentoonstelling te
Waalwijk zal het middel zijn, om het
nog meer binnen eigen grenzen
drijven, ja, wie weet, oin het
op eigen terrein aan te vallen
en te bestoken. Want even waar als het is,
dat de invoer naar Nederland is verminderd,
zoo waar is ook, dat de uitvoer van
schoenen uit Nederland is toegenomen, en
deze hefboom van de binnenlandsche industrie
wordt door een vaktentoonstelling als welke
te Waalwijk zal worden gehouden, onge
twijfeld versterkt, mits dat mag niet
vergeten worden een ieder zich deze
gelegenheid ten nutte maakt en aan de
buitenland
terug te
misschien
Thans nu de commissie van onderzoek
der gasfabriek hare taak heeft volbracht
en haar rapport met bijlagen heeft uitge
bracht en deze in de openbare vergade
ring van 1.1. Woensdag zijn besproken en
behandeld, zijn wij in staat gesteld, daar
aan een en ander te ontleenen.
Onze lezers zullen zeer zeker gaarne
een en ander over deze voor onze ge
meente zoo belangrijke zaak vernemen.
Hier volgt het rapport der commissie
Aan
den Raad der Gemeente
Waalwijk.
Ter voldoening aan de opdracht van
den Raad dezer gemeente tot het in
stellen van een onderzoek naar den
toestand der gasfabriek alhier, en even
tueel naar de middelen om eene voor
de gemeente meer voordeelige gas-
exploitatie te verkrijgen, hebben wij de
eer U het volgende rapport over te
leggen.
Bij inzage der boeken en bij het na
gaan van het administratief beheer,
bleek ons dat het noodzakelijk was ons
in verbinding te stellen met een des
kundige en hebben wij daartoe geïnfor
meerd bij de besturen van verschillende
gemeenten, waar de gasfabrieken in de
laatste jaren zijn onderzocht, of waar
deskundige adviezen zijn uitgebracht.
Wij hebben daarbij op den voorgrond
gesteld, dat het o. i. wenschelijk was,
iemand te vinden, geen gasdirecteur
zijnde en die buiten den hier te lande
bestaanden bond van gasdirecteuren is.
Na gunstige informatiën hebben^ wij
't deskundig onderzoek gesteld in handen
van den Ed. Achtb. Heer van Rijn, burge
meester van Venlo, een persoon die op
het gebied van gasexploitatie als spe
cialiteit bekend is.
Het rapport van den Heer van Rijn
leggen wij hierbij over (zie bijlage A.)
Afschrift is gesteld in handen van
onzen directeur," ter kennisneming en
desgewenscht tot het bij ons inleveren
van° zijne opmerkingen. Het bij ons in
gekomen rapport van den directeur
vindt U in bijlage B. Naar aanleiding
'van dit rapport hebben wij onzen des
kundige verzocht eene bespreking te
houden met den Heer van Dijck, in
ons bijzijn, in welk onderhoud het rap
port van den heer van Dijk, waar noodig
expositie deelneemt. Zou dit laatste niet
geschieden, dan ja dan zou men zich
blootstellen aan het verwijf, niet te hebben
willen meewerken tot de bevordering onzer
industrie en door onthouding zich te
hebben schuldig g^maaktjaan plichtsverzuim
jegens de nationale nijverheid. Algemeene
deelname moet het devies zijn, zoowel van
den fabrikant van machinaal- en handwerk,
als van den besteldwerkergetoond moet
worden, dat de Nederlandsche schoenmakerij
haar belangen kent, en bij een gelegenheid
als deze zich niet onbetuigd laat.
Besturen van schoenmakersvereenigingen
in den lande geven wij in overweging, de
leden op het doel en nut der tentoon
stelling te wijzcD en hen voor te stellen,
collectief in te zenden, voor zoover men
niet personlijk wenscht deel te nemen. Zulk een
collectieve inzending wordt in haar geheel
bekroond, maar elk deelnemer er van ontvangt
een afzonderlijk diploma met vermelding van
't collectief. Collectief in te zenden raden wij
in 't algemeen hen aan, die voor zich alleen de
kosten schuwen en toch niet gaarne achter
blijven in alle plaatsen zullen er zoo zijn en
als die nu trachten tot overeenstemming te
geraken en besluiten om collectief deel te
nemen, zullen de kosten voor ieder aanmer
kelijk minder zijn, terwijl meu niettemin de
zelfvoldoening smaakt, bij te dragen tot het
welslagen der tentoonstelling.
Uit Dresden wordt gemeld, dat Donderdag
reeds dc uitspraak is gevallen in hei proces,
dat tegen de schuldige kroonpriuscs werd
gevoerd.
Zij werd schuldig verklaard aan echtbreuk
en nog iu 't bizonder er de nadruk op
gelegd, dat de voornaamste schuld niet bij
Giron, maar bij haar ligt, waarop de schei
ding werd uitgesproken en de beklaagde
veroordeeld tot betaling der kosten.
Deze scheiding is natuulijk niet een
echtscheiding in den anti—christelijken zin
daartoe kan noch de koning, noch de
kroonprins, beiden goede katholif ken, Ikbben
medegewerkt. De scheiding beteekent een
voudig, dat zij niet mag terugkeeren in het
paleis, waar de kroonprins alleen voortaan
zijn kinderen zal moeten opvoeden.
Merkwaardig is, dat ook Giron, hoewel
zich niet door de christelijke moraal
gebonden achtend, toch met de prinses geen
„huwelijk" kan aangaan de Belgische wet
verbiedt dat.
De prinses heeft nog voor eenige dagen
een adres ontvangen, door honderden
Saksische vrouwen onderteekend, waarin
dezen haar hare aanhankelijkheid verklaarden
en de hoop uitspraken, haar spjedig weder
in Saksen terug te zien.
De prinses heeft hierop geantwoord, dat
zij, indien zij Diet in Saksen mocht weder—
keeren, hoopte, dat het Saksische volk over
hare kinderen zou waken.
Maar waarom is zij dan zelve niet
gebleven om over die kindereu te waken
WAALWIJK 14 Fcbr. 1903
Benoeming.
De heer A. J. Verhoeven te Dussen, volon
tair ter secretarie alhier is benoemd tot le
ambtenaar ter secretarie te Tegelen.
Beroepen.
Bij de Ned. Herv. kerk te Drunen en
Nievwkuik is beroepen de heer A. J.
Westhoff, gepensioneerd O. I. predicant te
Utrecht.
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
Bij de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken alhier, is een schrijven ingekomen van
dei; Directeur Generaal der posterijen en
Telegraphie om nadere inlichtingen met be
trekking tot het door de Kamer in dato 13
October 1902, aan de regeering gerichte
verzoek, om aansluiting aan het inter
communaal telefoonnet.
Men twijfelt niet of onze Kamer van
Koophandel zal deze belangrijke aangele
genheid voor den handel en de industrie
dezer streek wel tot eene gunstige beslissing
weten te brengen.
Zij heeft trouwens reeds zoolang in deze
richting gewerkt dat er toch eenmaal wel
succes te verwachten is.
werd wedergelegd, terwijl deze zijn rap
port niet met behoorlijke wederleg-gingen
kon handhaven en zelfs op de laatste
vragen nl. betreffende watergas fabri-
fabricatie en eigenschappen daarvan,
het antwoord geheel schuldig is geble
ven. (Zie bijlage F.)
Voor zoover betreft het technische
deel van het onderzoek, staat het niet
aan onze commissie daarover te oor-
deelen en moeten wij, als niet deskun
digen, verwijzen naar het deskundig
rapport.
Wat echter beheer en administratie
aangaat kunnen wij, ons aansluitende
aan het verslag van den heer van Rijn,
daar nog als onze bevinding en ons
oordeel aan toe te voegen, dat de boek
houding met meer netheid had kunnen
gehouden worden, terwijl die ook minder
omslachtig kon zijn.
Wat het gering getal gasverbruikers
betreft, is ons oordeel, dat, hoewel wij
gaarne bekennen onze directeur groote
werkkracht bezit, toch een directeur die
voorkomender tegenover het publiek
optreedt, meer succes zal hebben met
gasvërkoop dan in onze gemeente het
geval is.
Bij onze verklaring hierboven, dat onze
directeur steeds groote werkkracht bezat
voegen wij nog gaarne toe, dat hij heeft
getracht door zijn eigen studie zich van
gasfabricage op de hoogte te stellen
doch mogen wij, gesteund door het
rapport van den Heer van Rijn hier
niet verbloemen, dat de geringe finan-
tieele resultaten der tegenwoordige ex
ploitatie, niet getuigen van voldoende
geschiktheid van den directeur, of wel
hij moet zijne werkkracht aan andere
zaken besteden, de fabriek niet betref
fende. De commissie acht het nood
zakelijk dat de directeur uitsluitend is
directeur der gasfabriek.
Wat het finantieel gedeelte betreft,
zij opgemerkt dat, daar de staten
rekeningen en verslagen, vanaf het be
staan der gemeente gasfabriek niet voor
gezien of gecontroleerd zijn geteekend,
en de verslagen en de exploitatie reke
ningen van 1893 en 1894 ontbreken,
wij hoofdzakelijk hebben nagegaan den
toestand na 1894.
In dat jaar heeft immers eene groote
verbouwing plaats gehad en kan gerekend
worden dat na die verbouwing de fabriek
in eene goede conditie was.
Wij laten hier een finantieel overzicht
volgen
Ontvangsten.
Gclilawaarde van
hetgeen door de
gemeente werd ge
noten, uit de ver
slagen van den di
recteur geput.
Uitgaven.
Gewone uitgaven uit
de gomeenterekeningen
geput.
Balans.
Pausfeesten.
Zooals we iu ons vorig nummer beloofden
volgen hier eenige bijzonderheden over de
feest-viering ter gelegenheid van het Pauselijk
jubileum.
Het eere-lidmaatschap van 't comité is aange
boden, aan de navolgende heeren
ZEerw. heer Pastoor.
Edelachtb. Heer Burgemeester.
WelEerw. heer Wevers.
A. Zijlmaus.
Jord. vanCalker. Kerkmeesters.
J. le Blanc. j
Jud. Timmermans Wz. ,v
Jac. Gragtmans. Wsthonders.
J. Bern. Timmermans Wz.
Henri Witlox.
Notaris Bink.
A. van Iersel Senr.
P. Wijten.
üe feestelijkb Ten plaats heob.-.n op<
Zondag 1 Maart a - ij voitr» 119 g»
plan o.m. besfart /it
Prachtige imv 'ngen jfSerli'-htrng
van 't kerkgebouw; buiten zal boven den
ingang een buste van Z. ii. Leo XIII Worden
aangebracht met rondom talrijke versierselen.
Des morgens eene plechtige Hoogmis en de
harmonie St. Crispijn en l'Espérance zijn
uitgenoodigd om ten 12 uur en des namiddags
ten 3 uur op 't kerkplein eenige nummers
uit te voeren.
Des avonds feestelijkheden in de kerk. Dan
zal eene feestrede worden gehouden en zal het
zangkoor de uavolgeude nummers geven :TeDe-
um, Tu es Petrus enLeocantate, en zullen door
de geloovigen verschillende liederen worden ge
zongen, waarvan de programma s tijdig worden
verkrijgbaar gesteld.
Den eigenlijken feestdag, Dinsdag 3 Maart
zullen de kinderen en de oude mannen in 't
gasthuis getracteerd worden en zal er eene
extra bedeeling der armen plaats hebben. Dit
zijn, zooals ons van bevoegde zijde werd
medegedeeld de voornaamste feestelijkheden,
waardoor de herdenking van het pauselijk
jubileum zal geschieden, terwijl wij niet twij
felen of wij zullen nader kunnen meedeeleu,
hoe het comité zich heeft verstaan met de
Liedertafel, die uitsluitend als een hulde aan
Paus Leo XIII reeds sedert langen tijd een
prachtig programma voor een feestavond in
studie heeft, terwijl reeds maatregelen zijn
getroffen om de zaal toepasselijk te versieren.
Wij twijfelen niet of de gewone opgewekte
feestvreugde zal ook ditmaal den Waaïwijkers
kenmerken, nu het geldt daardoor hulde te
brengen aan onzen grooten Paus Leo XIII.
Yoor versiering, verlichting, 't onthaal der
kinderen, armenbedeeling enz. daarvoor zal
geldswaarde
gemeente wero
opgemerkt, dat
s gelijk aan uie
Voor 1895 dient te worden opgemerkt,
dat in dat jaar voor uitbreiding is besteed
f 3174.welke som derhalve feitelijk
zou moeten bijgeschreven worden bij het
kapitaal der fabriek. Zoo ook komt in
1900 en 1901 eene leening voor van
f 2500,welke bij den gemeente-ont
vanger niet voor inkomst maar wel voor
uitgaaf bij de fa' if geb tikt'. Bij del
ontvangsten aan;
van hetgeen dooi
genoten moet .vorden
is berekend eoc j;i:i
waarvoor aan particulieren werd geleverd
dus verkoopsprijs en niet fabrieksprijs
en die bedragen mitsdien veel te hoog
zijn.
Worden deze bedragen tot fabrieksprijs
teruggebracht, dan dalen de ontvangsten
aanmerkelijk en wordt daardoor het ex
ploitatie cijfer in evenredigheid aanmerke
lijk gewijzigd. Wij vinden in de verslagen
van den directeur het tot geld gereduceerd
gas- en cokesverbruik der gemeente als'
volgt aangegeven. Zie hiernaast.
Of totaal 161836 Ms gas. Stel dat de
fabrieksprijs 3 ets. per Ms minder is dan de
verkoopsprijs, wat toch zeker niet te ruim
geraamd is, dan zijn de ontvangsten
f 4855,08 te hoog berekend. Aan cokes
werd door de gemeente gebouwen in die
jaren gebruikt 2168 H.L. Stel dat hiervan
de fabrieksprijs 15 ets. per H.L. minder is
dan de verkoopsprijs dan zijn de ontvang
sten bij deze post f 325,20 te hoog. Totaal
zouden dan de ontvangsten f5180,28 te
hoog zijn genomen. Hoewel de toestand
hierdoor niet veranderd, moet de commis
sie hierbij opmerken, dat de Raad deze
berekening schijnt te hebben gesanction-
neerd.
Nog dient opgemerkt te worden dat het
gasverlies in deze gemeente aanmerkelijk
is. Plet bedraagt volgens de verslagen van
den directeur als volgt
in 1899 32595 M8
1900 29792
1901 21697
In 1895 34958 M8
1896 36002
1897 27436
1898 30649
Of totaal 2133 29 M8 tegen fabrieksprijs
ad f 0.05 per M8 berekend een bedrag van
f 10656,45 verlies. Verlies wegens te lang
zaam laden, waarop de deskundige in zijn
rapport wijst, blijft hier nog buiten reke
ning..'
Per jaar werd door de gemeente afge
lost f 1000.van de leening van 1883
(leening van aankoop enz.) groot f 20000
terwijl nog af te lossen is