Rummer 40.
Zondag 17 Mei 1903.
260 Jaargang.
Toegewijd aan Handel, industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
IKK IIIUMIGUIIII.
Chronologisch Overzicht v
Dit nummer bestaat
uit TWEE BLADEN.
Katholieke Actie.
N TOON TIELE
De Administratie.
FEUILLETON.
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
A b o n n G in e n t s p r ij a per 6 maanden f 0.^5.
Franco per post door liet gèheele rijk f O.ÜO.
Brieveuingezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
Heeren Correspondenten
lie hunne nota's nog niet inzon-
len of nog geene afrekening ont—
lingen worden verzocht direct de
nota in te dienen.
Plan van Organisatie.
II (slot.)
Ons eerste artikel eindigde met de be
tering, dat door de verwezenlijking van dit
ilah in den boezem van ons katholieke volk
;an vastgelegd worden die stevige en har—
nonische organisatie, welke de individuen
:ot een organisch, politiek en sociaal geheel
•ereeuigt. En werkelijk, dit is geen ge-
aeenplaals. Immers, de voorgestelde or
ganisatie is, om het nu eens een beetje
geleerd uit te drukken, synthetisch-analytisch,
.w.z. zij gaat uit van het locale, om op te
tlimmeii tot het gewestelijke of, iu dit ge
tal het diocesane, om ten slotte te komen
lot het algeuieene„Het Nederlandsche
Centrale Katholieke Comité van Actie."
Ziet, daar is eenheid in de verscheideu-
leid, daar heeft men den logischen gang.
o 't midden de cirkeltjes der „Plaatselijke
katholieke Comitees van actie," welke uit
door het volk in al zijn geledingen zijn
uitstaan zij toch worden gerecruteerd uit
e gelieele plaatselijke katholieke actie
laromhcen de cirkels der //Diocesane Ka-
lolieke Comitees," plus degenen, die rech-
ens hun activiteit er bij hoorei), doch amb-
elijk niet geroepeu zouden worden. En dit
illes omsloten door den laatsten concen-
lischen cirkel „Het Nederlandsche Katho
lieke Comité van Actie," wederom opge
duwd uit de beste elementen der diocesa
ne comitees plus hen, die ook tot de ,/pri-
nus-iiiter-parissenbehooren
„Wij vragen u„Is dit werkelijk niet
TWEEDE GEDEELTE.
een organisch geheel En waar het ont
worpen gebouw het vereenigingspnnt zal zijn
van allen, zelfs van de minst bedeelden
onder ons; waar deze ook hun steentje,
alias een cent per week, kunnen bijdragen,
daar vindt men grond onder de voeten, als
men beweert: //Dat is nu iets, dat ons kan
brengen tot een //Nederlandsch Centrum,"
met jaarlijks terugkeerende algemeene Ne
derlandsche Katholieke dagen."
Ziedaar dan het ideaal, heerlijk opdagende
op den top der stijgende hoogte, langs wel
ker helling de verschillende belichaamde
actie's in inarsch tempo opwaarts stijgen.
Doch arbeid, veel arbeid zal dat
kosten. Er zal van uit de centrale leiding
een kracht moeten gaan, die onweerstaan
baar doordringt in de diocesane comitees en
welke van hieruit wederom met verhoogde
sterkte de plaatselijke comitees bereikt, oin
zoodoende door te trillen in aller harten,
om zoodoende tot zich op te trekken alle
krachten, kleine en groote, wakkere en
sluimerende.
V andaar, dat de verschillende afdeelingen
of groepen, waarin 't Centraal Comité zich
zal hebben te splitsen, wel degelijk van
haar taak bewust dienen te zijn, want van
hen moet de krachtsstroom uitgaan, welke
haar onderafdeelingen even frisch client te
bereiken of deze van nieuw, opgewekt leven
voorziet.
Het kan natuurlijk nog niet onze taak
zijn, deze tien groepen afzonderlijk te be
spreken. Zij moeten nog geconstitueerd
worden en dan kan er pas sprake zijn van
afbakening der arbeidslijnen, doch haar
namen wijzen reeds haar hoofdrichting aan
en daarom kan nu reeds op een en ander
gewezen worden. En dan beweren we we
derom, ook in verband met wat we in ons
eerste artikel gezegd hebben, dat die groep,
welke zich speciaal met de kiesverenigin
gen heeft bezig te houden en dat zal
die wel zijn, welke in het plan aangeduid
w irdt meteene voor de algemeene en
sociale politiek bijna wel de zwaarste
taak heeft. Want wéét het wel, ons kiezers
corps is ten plattelande nog bi I ter slecht
geschoold. Wij kennen tientallen van
plaatsen, waar zelfs geen schijn van actie
van de kiesvereniging uitgaat. Het wil
dus wat zeggen, de kracht onzer partij, het
kiezerscorps, te verhoogen en op te voeren
tot het gewenschte en noodige peil van po
litieke en sociaie ontwikkeling.
Dit mag echter geen reden zijn om niet
te beginnen. Bovendien, andere groepen
UlTGBVEE
WAALWIJK.
als die voor de werkliedenvereniging, die voor
Sociale opleiding der werklieden, die voor
de Pers en de algemeene propaganda geven
mede haar helle lichtstralen öf aan de
toekomstige of aan de reeds actieve kiezers.
Wat de groep voor //Kunst en Weten
schap" betreft, hoe nuttig kan deze zieh
maken al zij het aanvankelijk door nog
maar te zorgen voor „Katholieke portefeuil-
le's", want waarlijk, daar is groote behoefte
aan. Immers, hoe velen, die gaarne op de
hoogte zouden willen zijn en blijven van
het voornaamste, wat op gebied van sociolo
gie, politiek economie van katholieke zijde
in ons land en ook daarbuiten geschreven
en gezegd wordt, kunnen dat nu niet, een
voudig, wijl het de beurs niet toelaat.
Werden echter in den lande door deze cen
trale groep eenige portefeuille's met de
voornaamste tijdschriften periodieken enz.
op dit gebied goedkoop verschaft, het zou
een zegen zijn.
En dan de groep voor de sociale opleiding
van werklieden I Deze zouden we, zoo
spoedig als ze bestond, willen wijzen naar
den werklieden-cursus te Gladbach, reed?
eerder iu deze kolommen besproken. Een
heugelijk feit is het, dat de ontwerper zelf
reeds van dezen cursus spreekt, ja dat hij
die zelfs ter plaatse wil gaan besludeeren.
Ook de groep voor de Pers en de alge
meene propaganda zal haar brood in het
zweet des aanschijns verdienen. Haar
streven kan het o.i. niet alleen zijn, de
kleine Pers met copie te steunen, maar ook
en vooral het levendige bewustzijn bij de
katholieken op te wekken, dat deze op de
eerste plaats hun eigen pers moeten steunen.
Ziedaar dan enkele grepen uit het vele,
ous door Mr. Aalberse ter overdenking
aangeboden. En al zijn wij dan reeds zoo
vrij geweest voor enkele details een alge-
raeenen inhoud aau te geven, terwijl feitelijk
de hoofdlijnen wel getrokken, maar nog niet
vastgelegd zijn, toch meenen wij hierdoor
geen voorbarig werk verricht te hebben.
Immers, nadere bespreking is nadere om
schrijving en een analyse van een ontwerp
als dit leidt van zelf tot toekomstopnamen.
Doch hierop nu verder niet ingaande, moet
ons iets anders van het hart en wel dit.
Den 2en Mei zond Mr. Aalberse zijn wel
geboren geesteskind de wereld in en onze
toongevende katholieke bladen hebben tot
heden nog betrekkelijk weinig aandacht aan
dit toch zeker wel //hervorragende" artikel
geschonken. De Tijd" wenscht zijn oordeel
nog op te schorten het 0Centrum" roert het
Advkrtentiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentie» Smaal ter plaatsing opgegev n,
worden 2inaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeeligc contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel,
een vrij kalm geschreven hoofd artikel
„Katholieke Actie" als 't ware terloops aan.
Van waar dit verschijnsel Is het de
Oud-Hollaudsche voorzichtigheid Of
wenscht men verdere stappen af te wachten
Hoe dit zij, opmerkelijk is het, dat juist
nu uit het zuiden de warmte, de geestdrift
komt. Dit laatste verheugt ons van gan-
scher harte. Het bewijst, dat de tijden van
liet „Donkere Zuiden" voorbij zijn, dat de
vruchten rijpen van de Bossche en Limburg-
sche katholiekendagen, dat de grens van
boven en beneden Moerdijk is weg
gevaagd, kortoin dat niet alleen het Noor
den van ons land, waar ook het plan is
toegejuicht, ontvankelijk is voor deze groot-
sclie schepping, naaar ook het zuiden.
Moge dit plan dan, onder aanmoediging
van ons Doorluchtig Episcopaat, in al zijn
grootheid en eenheid tot zijn volle ver
wezenlijking komen
Deze be vindingen en de beschouwingen
hieraan verbonden zijn van zooveel belang
voor de organisatie hier te lande, dat wij
er nader op hopen terug te komen.
Ook geeft dit nummer eenige stemm
uit de pers, ook uit ons blad.
Musis Sacrum met medewerking van
den heer Willem Deckers en Mej. A.
v. Hemert uit Dordrecht. De heer
Vincent Hoffmans. commissaris, bood
bij deze gelegenheid, namens Oefening
en Vermaak, den heer Deckers een
prachtigen fauteuil aan als blijk van
dankbaarheid en waardeering voor de
vele diensten aan de Liedertafel
bewezen.
21 Juli. Groote vergadering op Musis
Sacrum van belanghebbenden bij de
de lederindustrie, gehouden op initia
tief der Kamer van Koophandel en
Fabrieken alhier. Op deze vergadering,
gepresideerd door den heer J. Bernard
Timmermans Wz. werden voor Waal
wijk en naburige gemeenten commissie's
benoemd, die den toestand der indus
trie nauwkeurig onderzoeken en uit
voerige rapporten zouden indienen.
Later zou, naar aanleiding dezer rap
porten besloten worden in welkeD geest
men zich tot de Regeering aou wenden
om verhooging van invoerende rechten
op schoeisel en zoolleer te verkrijgen.
lil aansluiting op bovenstaand hoofdar
tikel deelen wij nog mede, dat iu 't K. S. W.
van heden Mr. Aalberse reeds een verslag
geeft van zijn bezoek aan M/Gladbach ter
bestudeering van het Centraal-buieau enz. 3 Aug. Gekozen tot lid van den gemeen
teraad de heer P. C. Wijten alhier,
met 121 stemmen. De heer Il.Jansen
die verzocht had niet iu aanmerking
te komen, verkreeg 105 steramen.
11 Aug. De Statuten van de Vereeniging
„Sociëteit de Gezelligheid" alhier wor
den bij koninklijk besluit goedgekeurd.
24 Aug. Gekozen met 141 stemmen tot
lid van den gemeenteraad de heer C.
G. v. d. Heijden.
id. De bouw van de schoenfabriek van
den heer v. d. Bergh aan de spoorlijn
wordt gestaakt. De inrichting wordt
overgebracht naar 's-Bosch.
8 Sept. Dr. van Heijst neemt zijn ont
slag als lid van den gemeenteraad.
id. De oud-burgeiueester van der Klokken
viert ouder groote blijken van belang
stelling van Waalwijks ingezetenen
zijn 80en verjaardag.
12 Sept. De nieuw opgerichte Baardwijk-
sche Liedertafel „Tot bloei der toon
kunst", directeur de heer L. van
Cruravoirt geeft haar eerste uitvoeriüg
in de zaal van den heer W. Pulles,
aldaar.
25 Sept. Feestelijk opening ten 1 ure van
het lokaal der vereeniging „De Socië
teit de Gezelligheid" in het hotel Ver-
van dc voornaamste gebeurtenissen in
onze en omliggende gemeenten, gedurende
de 25 jaren dat oas blad bestaat.
12 Juli 1887- Buitengewoon feestconcert
door de Liedertafel Oefening en Ver
maak en de harmonie l'Espérance in
den tuin van de kinderen Van Ree
bij gelegenheid van de onthulling van
het nieuwe vaandel der Koninklijke
doelen, Recht door Zee'', de oudste
doelen in Waalwijk, opgericht iu 1845.
Het nieuwe vaandel, vervaardigd naar
eene teekening van den genialen A. B.
v. Lieshout, werd door den heer Jud.
Timmermans Wz. eere-lid der Vereeni
ging, onder een schitterende toespraak,
waarin hij het ontstaan eu de geschie
denis der doelen schetste, onthuld en
aan het gezelschap overhandigd.
16 Juli. Groot concert der Liedertafel op
'^^aKgjS5KgW3B5ggg
'Si J£Hj-ï2^£3zrrzvrmQ
Ivaalwijkscle en Laaptrtateehe Courant,
es»
Vrij naar het Duitsch bewerkt door J. M. S.
(41)
DERTIENDE HOOFDSTUK.
Nieuwe Intriges.
Daardoor komt onze eer in gevaar van te loor
gaan en ik meen, het is de plicht
'an een denkende vrouw, voor haren geestelijk-
iivakken man ondanks dezen op te treden. Reed9
meermalen dan eens hebben wij mijn neef
:o ik hem op het allergevaarlijkste van de
eehecle geschiedenis gewezen doch het helpt niets.
Janrorn ben ik op het idee gekomen, om in een
iekend en gerenommeerd beursblad op het gevaar-
ijke van deze zwendelondeineming te doen
'ijzen, waardoor niet alleen andere onschuldige
thach'offers, van een wissen val gered zullen
*orden, maar ook mijn echtgenoot tot beter
Qzicht zal komen."
De gravin schildert nu in details de gan9chc
:niiernemii:g.
iliiller knikt eenigc malen toestemmend met
et hoofd de zaak schijnt hem na deze toe-
cliting volkomen duidelijk.
Nora merkt hieraan vol vreugde, dat zij den
■cdacteur van het beursblad reeds zoo goed als
(«wonnen heeft voor haar zaak.
»l)u9 u wilt een artikel in dezer voege en van
'«zelfde strekking als mijn mededeelingen in uw
ilad opnemen
De gravin ziet den man vol spanning aan.
rAls mevrouw de gravin de verantwoordelijk-
leid van de waarheid der gegevens op zieh wil
temen, volgaarne. Het is immers onze plicht,
ie zaak wereld op bedriegclijke ondernemingen
opmerkzaam te makeu, opdat ze er zich voor
wachten kan".
«Ik zal de verontwaardelijkheid op mij nemen
Hoe bedoelt u dat? Mijn naam moet natuurlijk
heelemaal buiten spel blijven.'
Miiller lacht ironis.
Mevrouw kan zich op mijn volste discretie
verlaten. Slechts als de zaak stof zou gaan
opwerpen en mogelijk tegen ons blad een aan
klacht zou ingediend worden, dan moet ik mij
op u beroepen*.
,0 zoo, is 't anders niet 1 Dit laatste hebben
wij niet te vreezeu, denk ik. Die Willburg zal
aan de proef genoeg hebben en, zoo zijn plan
niet gelukt, zal hij spoedig genoeg zijn heenko
men zoeken."
Nora haalt uit haar beurs een muntbiljet, dat
zij met een gracieuse buiging aan den redacteur
overreik'.
«Ziet, mijnheer, veroorloof mij, u het hono
rarium voor uw bemoeiingen vooruit te betalen.
Ik meen, dat met vijfhonderd mark uw vordering
wel voldaan zal zijn in tegenovergesteld geval
zal ik u de rest na het verschijnen van het
artikel wel doen geworden*.
Miiller grijpt met zichtbaar genoegen het biljet
aan en haast zich de gravin te verzekeren, dat
hiermede het artikel ten volle i9 betaald.
En daar de zaak hiermede afgehandeld is,
verwijdert hij zich met een lir.ksche buiging.
Egon heeft de teekeningen ter zijde gelegd en
zit een wijle peinzend voor zich uit te staren.
«Waaraan deukt ge, waarde neef?" vraagt
Nor».
«Aan u, tante. Ik bewonder u en toch ben
ik bevreesd voor u. Er steekt een demon in u.
Wat u doorzetten wil, dat bereikt u; u zijt
trouwens ook niet kieskeurig op de middelcD.'
«Moet dat een verwijt beduiden
«Een verwijt? Neen en ja. zooals men het
nemen wil. Uw intrige's tegen Willburg kunnen
mij maar half bevallen vergeef me, dat ik
zoo rondborstig zeg, wat ik meen immers
door dit artikel wordt toch ook oom in een
vreemd daglicht geplaatst."
«Hoe bezorgd zijt gij voor uw oom
Dit klinkt als biltere ironie.
«Hij is de broeder mijner moeder, tante en hij
was steeds goed voor mijhet zou ondankbaar
van mij zij, als ik niet van hem hield."
in
«Nu, laat ons over die dankbaarheid maar
verder zwijgen. Uw oom voelt in zijn beurs
zeer goed, wat deze bij zijn waarden neef
beteekent'.
«Tante
«Stil, stil, neefje, geen twist tusschen ons. Wij
hebben elkaar te veel noodig."
Enfin dan adieu, tante! Als oom niet
vraagt, of ik 9oms ook hier ben geweest, zoo is
het ook niet noodig, dat u het hem vertelt."
«Zoo dacht ik er ook over«
En hiermede verlaten deze twee elkander, om
i-jdergzijn schuldig gewefen in dc vermaken des
levens in slaap te wiegen.
VEERTIENDE HOOFDSTUK.
Een nachtelijk bezoek.
«Als ge u wilt vrijwaren voor een scène, welke
u koraproraittecren en ons geheim verraden kan,
zoo sta mij dan nog heden een gesprek onder
vier oogen toe. Ik m o e t je spreken, om zeker
heid te verkrijgen over het lot en de plaats van
oponthoud van ons kind. De overbrenger van
dit briefje weet van niets en kan dus in 't
geheel niet vermoeden, waarover het gaat. Hij
zal bij den parkvijver op uw antwoord wach
ten."
W.
Nora heeft reeds vescheidene mali 11 dit episteltje
gelezen, dat voor oen kwartier een bode haar
gebracht heeft.
Zij schijnt raieloos, want haar oogen dwalen
doelloos van het eene voirwerp op het andere,
om ten slotte toch weer terecht te komen op
het geheimzinnige schrijven, welks afzender haar
maar al te goed bekend i9.
Zij is door het bezorgen van dit schrijven reeds
in doodelijke verlegenheid gebracht, want de
bode, die er op stond, den brief slechts aan de
gravin persoonlijk te overhandigen, had Ottili .'s
wantrouwen gaande gemaakt, zij had n.l. den
brief van den man willen overnemen. Gelukkig
was Nora dadelijk een aannemelijk „uitvluchtje"
ingevallen en Ottilia bad zich laten om-den-tuin-
leiden, zoodat deze verder geen opmerkzaamheid
meer aan 't voorval schonk. Nu was het zaak,
Willburg heimelijk te ontvangen doch waar?
En wanneer?
De gravin martelt hare hersens, om een middel
uit te vinden, Willburg ongestoord en onopge
merkt te kunnen ontvangen. Zij peinst en denkt,
doch geen uitweg opent zich. Hem in Kruons-
.bad te ontvangen, durft zij niet te wagen uit
angst, erkend en daardoor gecompromitteerd te
worden.
Willburg in zijn woniug opzoeken, zou een aan
waanzin grenzende dwaasheid zijn, welke alles
kon verraden. Er blijft haar niets anders over,
dan hem heimelijk door den tuin in 't zelfde
vertrek als Egon te ontvangen. Dit is het eenige
vertrek, waarin hij direct uit het park, zonder
gezien te worden, kan binnenkomen.
Nadat zij hiertoe noodgedrongen besloten heeft,
zet zij zich aan haar schrijftafel, om Willburg
schriftelijk mede te deelen, dat zij hem hedena
vond om elf uur in het genoemde vertrek ont
vangen zal. Eer zij den brief verzendt, aarzelt
ze nog even, zij denkt aan de spionnage der
gouvernante. Mogelijk bevindt zich mademoi
selle Blanche dan wederom op haar nachtelijke
wandelingen.
Nora beeft.
Als die hatelijke gouvernante ook in 't bezit
van dit geheim komt, is Nora verloren en haar
lot beslist.
Doch er is heden geen gezelschap in 't slot als
toen, zoodat Blanche haar rust wel niet zal op-
offeien.
Do gravin denkt nog een oogenblik na, wat zij
doen zal, maar er helpt hier geen lang aarzelen
en overleggen het moet zijn.
Zij moet met Willburg voor goed iu 't reine
komen.
Zij sluit het couvert zonder het echter te
adresseeren.
Een lichten Spaanschen shawl omslaande, gaat
zij in den tuin en vindt bij den parkvijver den
bode, gemoedelijk een sigaar rookende. Zij geeft
hem zonder een enkel woord te zeggen den
brief.
De man neemt zijn pet af, steekt den brief in
zijn borstzak ec gaat heen. In gedachten ver
zonken wandelt de gravin langzaam naar het
slot terug.
In haar kamer gekomen, voelt zij zich heel
wat verlicht. Goddank, er i9 haar niemand te
gengekomen, ja haar korte wandeling is door
niemand opgemerkt.
Tut Nora's groote vreugde, is in den avond
een onweer opgekomon. Het dondert en bliksemt
onophoudelijk en tengevolge van de hevige
regens zijn op de park wegen groote plassen water
ontstaan. Die paden lokken dus allerminst uit
tot eene avondwandeling, zoodat de gravin zich
voor spionnage gevrijwaard waant.
Het is vrij koel en de gravin, die haar kamer
meisje weggezonden heeft, zit in een warmen
Turkschen slaapjapon op den ons welbekende
chaise-longue.
Een klein tafeltje, met een lamp en wat
lectuur er op, staat voor haar.
Het ODtbreekt haar echter aan de noodige
kalmte, om iets aau romanlectuur te doen.
Telkens, als er een krakenden donderslag
dreunt, springt ze zenuwachtig op
Zoo pa* nog scheen een verblindende blimsera-
siraal vlak voor baar oogen neer te schieten.
De kamer was voor een oogenblik hel verlicht,
cu Nora, die toevallig in den voor haar hangen
den spiegel kijkt, schrikt op van haar bleeke
gelaatskleur.
Zij kijkt op haar horloge, het is twintig
minuten voor twaalf. De gravin is zeer opge
wonden. Zon Willburg met dit hondenweer er
wel doorkomen en zij al dien angst voor niets
uitgestaan hebben
Daar naderen zachte schreden. Nora luistert
ademloos. Misschien heeft ze zich vergist. Het
zijn waarschijnlijk vallende regendroppels? Thans
wordt er echter zacht tegen 't glas getikt en een
hand schijnt den kruk der deur te nemen, om
deze laatste te openen.
(Wordt vervolgd.)