Nummer 47
Donderdag 11 Juni 1903.
26e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Bond v, St. Paulusvereenigingen.
Al TOON TIELE
Uitgever:
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0.~5.
Franco per post door het geheel? rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan
Uitgever.
den
WAALWIJK.
die zich Y00r
ëfSQF het volgend kwartaal
abonneeren, ontvan
gen de in deze maand nog ver
schijnende nummers GRATIS.
Advkrtentiën 1—7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groet aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel,
Zondag namiddag ten 3 uur had in het
lokaal der Zusterscholen alhier, de jaarlijk-
sche algemeene vergadering van den Bond
van St. Paulusvereenigingen plaats.
Talrijke afdeelingen waren door afge
vaardigden vertegenwoordigd en nog talrijke
leden waren opgekomen, zoodat de ruime
zaal overbezet was De zaal was eenvoudig,
doch netjes versierd, busten van Koningin,
Paus en Bisschop, toepasselijke spreuken,
drapperiën in pauselijke kleuren.
De Voorzitter, de heer Leonard van der
Steen van 's-Bosch opende de vergadering
met den groet //Geloof zij Jesus Christus''
en sprak toen
„M. H. Wanneer het U gegaan is als
mij, toen ik de oproeping voor de bonds
vergadering ontving, dan hebt ook gij
vreugde gevoeld, dat wij Paulisten elkander
wederom zouden ontmoeten, de vriendschaps
banden vroeger aangeknoopt nauwer zouden toe
halen en aangenaam nattig samenwerken
om noodzakelijke nieuwe besluiten te nemen
tot bt strijding van 't drankmisbruik.
Ik heet U dan allen hartelijk welkom, en
hoop dat de beraadslagingen kalm en nuttig
zijn,want, wij drankbestrijders behooren niet tot
de koudbloedige», wat dikwijls aanleiding
geeft tot eeno eigenaardige discussie; opge
wekt is aangenaam, maar daarbij eene ge
moedelijke kalmte. We vergaderen thans in
Waalwijk, waar ook de drankbestrijding
medewerking vraagt.
Als voorzitter is het mijne plicht hier
cenige verdienstelijke personen te herdenken.
Drie leden verloor onze bond, waarover we
gerechtvaardigden weemoed kunnen ge
voelen. Mr. Baron var. Wijnbergen nam
zijn ontslag, wegens zijn vertrek naar
Arnhem. Wie zal zijne verdiensten schetsen
voor kath.-sociale actie in 't algemeen en
drankbestrijding in 't bijzondereen man
van hoogen adel, een echten christen-demo
craat, den gevierde» redenaar van den
Nijmeegschen katholiekendag. Verder verloor
het bestuur den nauwgezetter, penningmees
ter den heer P. E. Bergmans, die om 't
klimmen der jaren en 't toenemen der
werkzaamheden zijn ontslag had genomen,
om eindelijk te komen tot J. F. Vlekken.
Jan Frederik Vlekke is niet meer; dat
kostbare leven is afgesneden, ontrukt aan
familie, aan zijn volk, aan zijn industrie,
aan de kerk en de kath.-actie. Wie onzer
voelde geen schok bij het heengaan van
dezen grooten man, dezen man van veel
zijdige beteekenis, vooral op 't gebied van
drankbestrijding. Hij heeft ons een goed
voorbeeld gegevenwij moeten het vaan
opnemen en opbeuren, het vaandel dat aan
de verstijfde hand is ontvallen. Wij moeten
ons doordringen van zijn geest en het
door hem begonnen werk voortzetten. Het
geslacht der Vlekke's mag niet uitsterven.
(Bravo's)
Alvorens tot de agenda over te gaan
geef ik volgens besluit der bestuursverga
dering het woord aan pastoor Prinsen, tot
het uitspreken onzer afkeuring over 't
drankmisbruik bij de laatste stemming;
daar dit alleen protest is, wordt hierover
geen debat toegelaten.
Het protest door pastoor Prinsen voorge
lezen behelst het volgende
Zooals aan allen bekend, is, doet de St.
Paulusvereeniging niet aan politiek.
En namens het Bondsbestuur verklaart spr.,
dat het zich geen partij stelt voor een der
caudidaten, maar wel wil spr. constateeren,
dat de Bond van St. Paulusvereenigingen
het ten zeerste betreurt, dat het drankge
bruik weer zulk een groote rol heeft ge
speeld bij deze stemming en den Bond
spreekt de hoop uit, dat bij de herstemming
noch door candidate», noch door iemand an
jers voor een stem drank zal gegeven
worden, anders behouden wij ons voor een
nog krachtiger protest uit te spreken.
O ider applaus wordt besloten dit te laten
drukken en in geheel 't district te versprei
den.
Sedert de ontslagname van den penning
meester, heeft de voorzitter deze betrekking
waargenomen en brengt 't volgend verslag
der kas uit
Ontvangsten in zijn geheel
Uitgaven
f 1409.05
- 637.90
Batig saldo
- 771.15
(Bravo's)
De heeren zullen mecnen dat de kas in
goeden doen is, slecht is 't niet, maar het
2e halfjaar van het St. Paulusblad moet
nog betaald worden en dan zal er niet veel
meer overschieten. Ik moet erover klagen
dat de 5% die de afdeelingen aan hoofd
bestuur moeten afdragen, zoo slecht inko
men. Men zal zeggen ze zijn niet noodig,
maar men moet zich aan de voorschriften
houden, en er is ook altijd geen batig
saldo en men moet geld hebben voor bui
tengewone zaken, nu o.a. de strooibiljetten.
De WelEerw. heer A. Mutsaers leest de
namen der tegenwoordige afdeelingen af en
wel Vught, Vechel, Best, Helmond, Waal
wijk, Oorschot, Gestel, Gastel, 's-Bosch,
Woensel, Kaatsheuvel, Kerkdriel, Strijp,
Geldrop, Baardwijk, Eindhoven, Raamsdonks-
veer, Tilburg en Oisterwijk, waarna het
jaarverslag wordt uitgebracht.
Er is bijgekomen eene nieuwe afdeéling
Oisterwijk, met 200 leden de bond telt
30 afdeelingen met 6994 leden. Verleden
jaar 6813; thans 200 leden eener nieuwe
afdeeling, dus de andere afdeelingen zijn
een weinig teruggegaan een sterke toename
van 't aantal afschaffers onder de Paulisten
valt te constateeren nl. van 284 tot 842.
Bij 12 der afdeelingen heeft men afschaffers,
bij 9 geheel-onthouders. Tilburg telt eene
centrale vereenigiug met 4 onder-afdeelin-
gen, samen 1100 leden, nu wensch ik gaar
ne uitgemaakt te zien, de verhouding tot
den Bond, is dat eene afdeeling, of 5
afdeelingen, dat doet bij do stemming na
tuurlijk heel veel af.
Dan herdenkt de secretaris de zware
verliezen die de bond heeft geleden, door
de ontslagname van mr.' Baron van Wijn
bergen en P. F. Bergmans en 't afsterven
van J. F. Vlekke, aan wiens nagedachte
nis hij in schoone taal een warm woord
van hulde en dank brengt.
Aa» den WelEerw. heer Bressers, vroeger
kapelaan te Best, thans te Nijmegen, die
op eerstgenoemde plaats de beste afdeeling
wist te stichten, nl. van de 800 mannen,
500 lid, brengt hij een bijzonder woord
van hulde.
Spreker gaat dan na, welke de oorzaken
zouden kunnen zijn van de vermindering
van 't ledental, de trage belangstelling die
er blijkens de verslagen heerscht; een spreekt
van geen warme belangstelling, andere van
weinig succes, de belangstelling verminderd
enz. enz.
We hebben wel verkregen dat de publieke
opinie beter is geworden, ons streven wordt
gewaardeerd, en daarbij hebben we misschien
wat stil gaan zitten en dan moeten de ge
goeden meer 't voorbeeld geven, menmoit
niet alleen met geld steunen, maar mee
werken dat is veel beter. Dan wordt een
en ander uit de verslagen der afdeelingen
voorgelezen welke, middelen tot drankbe
strijding hier en daar worden aangewend
b.v. door met de herbergiers te spreken
aanneming voor den matigheids bond met
plechtigheid te doen geschieden; goed bier
verschaffen de lotelingeu bezoeken enz.
Na nog een woord van opwekking, sluit
de secretaris het uitnemend verslag met hel
oud Holl. versje
Lui, lekker en veel meugen
Zijn drie dingen die niet deugen
(Bravo's).
De voorzitter brengt hem een woord van
dank.
De ZeerEerw. Zeergel. heer Pastoor Dr.
van Zinnicq Bergmaan, brengt een woord
van lof aan den secretaris voor zijn verslag
dat ook de verdienste had kort te zijn. Hij
komt terug op het voorstel van den secretaris
omtrent de afdeelingen in Tilburg en zegt
dat dit reeds is uitgemaakt. De centraal afd.
Tilburg heeft 4 onderafdeelingen die te
samen ééne afdeeling vormen en maar voor
ééne stemmen, anders zou Tilburg en andere
groote plaatsen domineeren en dat mag niet.
Gesplitste afdeelingen vormen slechts een
geheel,
Aangenomen.
Er zijn alzoo 27 en geen 30 afdeelingen
De WelEerw. heer Simonis brengt verslag
uit van het St. Paulusblad en de Kermis
courant ,/de //volksvriend".
Het abonnementtal is toegenomen met
550 ex met eene maaudelijksche oplage dus
van 7050 exemplaren.
De vermoedelijke uitgaven 1006.98
inkomsten 1161.S61/a
Vermoedelijk batig saldo
St. Paulusblad 161.321/3
Er werden proeven genomen met een
kermisblad „de Volksvriend" verspreid wer
den 20.000 ex. Uitg. 130 92. Ink. 137.82
Batig salo van f 6.90 deze zaken gaven
redenen tot te vredenheidook zijn er
minder aangename feiten te constateeren
de eerste is te wijten aan de spoorwegstaking
daardoor heeft de WelEerw. heer Mutsaers
ontslag genomen als hoofd-redacteur. Hij
was de man, de eerste redacteur, die een
richting aan het blad moest geve» en dat
is moeilijk en hem uitstekend gelukt, daar
voor hem een woord van hulde en dank.
Dan herdenkt hij den heer Vlekkeden
bekwamen woord- maar vooral geduchten
penvoerder, hij dankt verder lie aan het blad
meewerkten.
Den secretarissen der afd. drukt spr. op
'l hart steeds tijdig beknopte verslagen van
vergaderingen enz. in te zenden, en hoopt
dat de namen van hen die aan 't hoofd van
't blad als medewerkers fungeeren, ook eens
onder artikelen komen te staan dan dringt
Z.Eerw. aan op goede verspreiding en stelt
voor ook de „Volksvriend" dit jaar weder
om uit te geven, bij de lotingen, met Nieuw
jaar biljetten te verspreiden en om artikelen
over den Matigheidsbond in boekvorm uit
te geven. De voorzitter brengt hem dank
voor }t verslag maar vooral voor de w^ze
waarop hij de hoofdredactie van kapelaan
Mutsaers overnam.
De afd. Roozendaal klaagt over 't ver
schrikkelijk misbruik ter gelegenheid der
lste H. Communie, zou daaraan niet veel
gedaan kunnen worden door circulaires te
verspreiden.
Helmond heeft dat gedaan met platen en
zulks werkte goed. Helmoud zal er een
opzenden. Op tijdige verspreiding van de
kermis-courant wordt aangedrongen.
Notaris Sassen zegt dat in Helmond 187
brieven naar lotelingeu zijn geschreven, dat
heeft ui'stekend gewerkt, zoo'n persoonlijke
brief, dat heeft veel meer succes en gezame-
lijk gedaan is 't niet veel werk.
Gestel zou gaarne strooibiljetten bij de
gemeenteraadsverkiezing, en daarna wordt
besloten, tot uitgave kermiscourant en ver
schillende strooibiljetten, die men slechts aan
't hoofdbestuur behoeft aan te vragen.
De ZeerEerw. heer Prinsen brengt ver
slag uit over de spaarkassen.
Hij zal een beknopt 'verslag geven in de
hoop dat dit de afdeelingen zal aanmoedigen
hiervan veel werk te geven en wat trouwer
de gestelde vragen te beantwoorden.
Inlage f 46706 terugbetaald f4700
Er waren 2628 houders van boekjes
znlke cijfers toonen dus een aanvankelijk
succes, in den korten tijd van het bestaan.
De inlagen geschieden hoofdzakelijk door
uitgiften van spaarzegels, die er op 't oogen-
blik 200.000 zijn verzonden, ter waarde van
f 10.000. De deelnemers vindt men vooral
onder de arbeidende klasse en de kinderen
de zegels in scholen verkrijgbaar stellen is
zeer aan te bevelen. Uit de antwoorden
der afd. kan ik opmaken dat door de spaar
kassen, de snoeplust en bedeeling verminderen
de contante betaling en de belangstelling
in de St, Paulusvereeniging en de matig
heid bevorderd worden wat voldoende
voor de oprichting van dergelijke kassen-
pleit. De voorzitter., dankt pastoor Prinsen.
Vaststelling van tijd en plaats der vol
gende vergadering.
De heer notaris Sassen Helmond zegt
zeker zijn wij te vrede» over de ontvangst
ons in Waalwijk bereid en offers moet men
voor de goede zaak overhebben maar wij
zijn om negen uur vanmorgen vertrokken
en kunnen zonder ongelukken vannacht om
halfdrie thuis zijn en daar staan wij altijd
aan bloot als we nu hier dan daar vergaderen
Wij wenschen een vaste plaats en dag te be
palen, geen Zondag, dan begon dat te behooren
tot de vaste orde der dingen dan stond
zulks vast. Ik zou b.v. Boxtel nemen en
dan den 1 en Maandag in Juni. Ook is zuiks
ter bevordering der Zondagsrust en dat
mogen kath. ver. wel doen. Óp een werk
dag kunnen we des morgens om 10 uur
beginnen en heel wat afwerken. De onder
geschikten zullen wel een dag vrij kunnen
krijgen, hij voor zich wil det gaarne doen.
De Voorziter zegt dat men om practische
redenen weer op Zondag vergaderde, op
werkdag zou er minder volk komen.
Eindhoven en Gestel steunen het voorstel
Helmond. Ook Waalwijk doet dit maar zou
liever den Bosch zien aangewezen
Kapelaan Moussault uit Tilburg zou willen
vergaderen in de grootste plaatsen, welxe aan
de groote lijn liggen en een goede correspon
dentie hebben.
In Tilburg zijn 1100 Paulisten en daar
voor was het goed dat ook daar de vergade
ring eens gehouden werd. Dat gee t opwek-
kiug.
Kapelaan Mutsaers stelt voor dan beurte
lings te vergaderen in Eindhoven, iilburgof
den Bosch. Dit voorstel wordt aangenomen.
De heer Eras uit Tilburg vreest, dat men
de werklieden op een werkdag geen verlof za
geven.
De heer Sassen uit Helmond zegt dat
men op een werkdag zeer vroeg kan begin
nen. Dat enkele werklieden niet kunnen
komen, daaraan kan men niets doen, het
zijn de overheden immers, die hier hunne
besluiten nemen.
Pastoor Bergmaan uit Tilburg steunt het
voorstel Helmond. Een R. K. vereenigiug
moet het voorbeeld geven en niet door het
verplichten tot reizen veel personen noodza
ken tot meer werk. Bovendieu mogen wij
den katholieken eeredienst niet wegcijferen.
En die lijdt onder dat vergaderen op Zondag
Pastoor Prinsen steunt ook het voorstel
Sobriëtas heeft in deze reeds het voorbeeld
gegeven. Zij vergadert 23 Juui te Nijmegen
Hij doet bij deze een beroep op alle Pau-
usvereenigingen om zich aan te sluiten bij
deze nationale 11. K. Drankbestrijdersorga-
nisatie.
Er werd nog heel wat gepraat over den
meest geschikten dag, de een meende op
vastenavond, een ander met kermis, derden
hadden daartegen bezwaar, met het oog op
de godsdienstoefeningen enz.
Besloten is ten slotte dat men het vol
gend jaar op een werkdag zal vergaderen
terwijl men aan het Hoofdbestuur overliet
den meest geschikten dag uit te kiezen.
De heer v. Wel uit Helmond stelt voor
om nu eerst af te handelen de punten 9
10 en 11 der agenda, die het vorig jaar
onafgedaan zijn gebleven. Vervolgens kan
kapelaan Franssen aan het woord komen.
Aldus wordt besloten.
Rondvraag van Schijndel.
Is het niet mogelijk dat op eenige wijze
worde tegemoet gekomen aan een bezwaar,
hetwelk in sommige strekeu vele landbou
wers van het toetreden tot eene St. Pau
lusvereeniging terughoudt. Dit bezwaar is,
dat de landbouwers in de koude winter
nachten, wanneer zij met hunne producten
naar de naburige markten gaan, geen koud
bi.-r kunnen gebruiken en geen andere niet-
alcoholische dranken kunnen kiijgen.
Inleider de heer J. Michels (Schijndel.)
Spr. schetst het leven van bovengenoem
de menschen, hoe zij ;s nachts koud en ver
kleumd op de pleisterplaats aankomen, warme
drank is niet te krijgen; koud bier kunnen
zij niet gebruiken; wie zal het die menschen
kwalijk nemen dat zij hun toevlucht nemen
tot den borrel? De toestand is heel erg,
verzekert spr. De herbergiers zullen niet
gemakkelijk over te halen zijn warme dran
ken verkrijgbaar te stellen, want het grij
pen naar de karaf is veel gemakkelijker dan
het warm houden van koffie, daarom zou
spr. wenschen dat de Bond pogingen in het
werk stelde, dat eenige der herbergiers op
de doorgangsplratsen en op plaatsen van
aankomst 's nachts warme koffie of warme
melk verkrijgbaar stelden. Te Oisterwijk
gebeurt dit reeds in een herberg en daar
van wordt zeer veel gebruik gemaakt. Spr.
verzekert, dat, als men in die richting
werkzaam is, men tal van nieuwe leden der
St. Paulusvereeniging zal krijgen, die het
anders nooit zullen worden.
Gestel noemt een heel lijstje van plaatsen,
waar wel warme dranken zijn te krijgen.
Ten slotte wordt op voorstel des voorzit
ters besloten ceu circulaire te richten tot
de herbergiers, nadat eerst de afdeelingen
van elke plaats van advies hebben gediend.
Motie van de onderafdeeling „Heuvel en
Besterd" te Tilburg.
De bond van St. Paulusvereenigingen
spreekt den wensch uit, dat geen vergun
ning gevraagd of gehandhaafd wordt in ont
spanningslokalen van Katholieke AVerklie—
denvereenigingen en dergelijke».
Inleiderde heer Gianotten (Tilburg).
De inleider wenscht en kan deze motie niet
verdedigen, nu Tilburg voortaan een aldee-
ling is geworden. Het Centraal bestuur is
tegen deze motie, dus kan de onderafdeeling
haar nu niet meer verdedigen, nu zij geen
afzonderlijke vereenigiug meer is.
De voorzitter constateert dat deze motie
dus is ingetrokken.
De heer v. Wel uit Helmond zou gaarne
zien dat op dit belangrijk punt een decisie
werd genomen kan het Bondsbestuur haar
niet overnemen
Pastoor Bergman» vraagt-eenige inlich
tingen omtrent het op de agenda-stellen
dezer motie, llij meent dat in elk geval
zulks geschied is zonder voorkeunis van de
betrokkenen. Bovendien is dit niet de mo
tie, die door het Centraal Bestuur was inge
diend tegen een motie zijner onderatdeeling.
Hel zou hem zeer spijten als deze motie werd
aangenomen. Om des viedeswille verzoekt spr.
haar in te trekken, anders zullen onver
kwikkelijke debatten volgen.
De Voorzitter beantwoordt de opmerkin
gen van pastoor Bergman» een en ander
blijkt op een misverstand te berusten, hij
stelt dus voor ze in te trekken, tevens ver
wijzend naar de conclusie op den vorigen
Katholiekendag genomen, waar al geregeld
is indien zin.
Aldus wordt besloten, echter onder luid
protest van Gestel, die het intrekken kinder-
ach tig vindt.
Motie voorgesteld door het Hoofdbestuur
De St. Paulusvereeniging is ook daar, waar
de R. K. Matigheidsbond bestaat niet alleen
niet overbodig, zelfs zeer nuttig om den
heilzame» invioed van den R. K. Matig
heidsbond te bevestigen.
Inleiderde ZeerEerw. heer C. C Prinsen
te Bosch.
Spr. stelt op den voorgrond dat Matig
heidsbond allerheilzaamst werk,t verre boven
lof verheven. Men werkt daardoor n.l. in
op het kind. Eu wie het kind heeft, heeft
de toekomst, onze hoop toch is gevestigd
op een toekomstig matig geslacht. Maar de
Matigheidsbond is in zekere mate een
broederschap en spr. vreest, dat het hiermede
zal gaan als met zoovele andere broeder
schappen, men weet later ze4 niet meer
dat men ingeschreven is, veel minder nog
zijne verplichtingen.
Zoolang het kind op school en in de
leering is, dan werkt de Matigheidsbond
uitstekend. Eiken dag Stijgt het „Wees
gegroet uit dien kindermond omhoog.
Maar voor de volwassenen is noodig de
aanmoediging in de St. Paulus-vereeniging.
En dan spoort spr. vooral 'ie leeken aan
om te strijden; niet alleen priesters maar
ook leeken moeten spreken in de Paulus
vereeniging. Naast den Matigheidsbond
behoort le staan de St. Paulus-vereeniging.
De Matigheidsbond alleen is niet genoeg,
zooals sommigen raeenen.
Trouwens bij de oprichting zeide Mgr.
zelf: „Wij wenschen meer te doen waar-
-.SbMBSSmL
se;
WulvQksckt «n Langstraatsclie Cemant,
6 'ir
u
