Nummer TO.
Zondag 6 September 1003.
26e Jaargang.
Toegewijd aan Handel^ Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
Internationale Tentoonstelling
Bit nummer bestaat
uit TWEE BLADEN.
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Z a-t e r d a g a v o 11 d.
A b o n n e m e li t s p r ij s per 3 maanden f 0."5.
Franco per post door liet geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden
Uitgever.
stukken gelden enz., franco te zenden aan den
van
Schoen- en Lederindustrie en aanverwante
artikelen te
23
WAAI, W IJ K
31 Augustus 1903.
van
een
de machinefabriek „Moenus"
a.
In ons vorig nummer stelden we een
beknopt overzicht der expositie uit tot dit
blad, we gaan er thans toe over.
En daar, wat het zwaarste is, het zwaarste
moet wegen, zij 't eerst aan de beurtde
machinehalde clou der tentoonstelling.
De exposanten hierin noemden we reeds.
De mooiste en volledigste expositie was wel
die van /The Singer Manufacturing Com
pany" te New-YorkAmsterdam, filiaal te
Waalwijk. Zij verwierf dan ook niet alben
een eere-diploma, maar teven» de medaille
van H. M. de Koningin-moeder. Men zag
daar van de gewone naaimachine tot de
machine voor huishoudelijk naai- en bor
duurwerk en de automatische spoelmachine
toe- Elke machine, noodig voor 't afnaaien
elk onderdeel van hel bovenleer van
schoen of laars was er aanwezig. En
alles van de nieuwste vinding. De verte
genwoordiger vertelde mij, dat men aan de
fabriek in Amerika slechts maar een ma
chine had te bestellen, zelfs van een nog
niet bestaandeu vorm of werking, on na
korten tijd kreeg men ze kant en klaar
thuis. Bewonderenswaardig, niet waar De
schitterende bekroning is n. m. b. m. dan
ook wèl verdiend. De meeste geexposeerde
machines zijn reeds verkocht, waaronder een
aan den president van 't comité, den lieer
E. W. Klijberg- Pernot.
Doch ook
A. G. Frankfurt a. M. kwam met een
prachtige collectie uit, welke buiten een
eere—diploma nog twee gouden medailles
mocht verwerven. Zij exposeerde niet alleen
machines voor de schoenmakerij, maar ook
voor de leerlooierij. Zoo zag ik er een
reusachtige lederwals, welke per dag 120
huiden prachtig afwalst, verder een meet
machine, die de oppervlakte eener huid èn
in vierk. voeten èn in M. aangaf, ook
de dikte en 't aantal gemeten huiden. Een
prachtig exemplaar.
De Firma G. v. Loon te Waalwijk heeft
zulk een machine in haar magazijnen staan.
Verder moet genoemd worden
„Deutsche Vereinigte Schulimachinen Ge
selschaft G. m. b. II. Frankfurt a.M.", die
wel met de volledigste collectie schoenma
chines uitkwam spijkermachines, split en
schifl-machine, een zolensnijmachine, schrooi-
machine, doornaaimachine, zolen-schuur-
machine enz. enz. Zoo ooit, dan kan men
aan deze expositie zien, dat er geen enkel
vak is als de schoenmakerij, waar zooveel
machines bij gebruikt moeten worden. Deze
firma ontving een eere-diploina, een wel
verdiende onderscheiding.
Eu dan de Keatsmaschioefabrik A. G.
Frankfurt a. M. met hare machines en ge
reedschappen voor de Schoen-industrie en
op deze machines gemaakte schoenen en
machines voor de klein-industrie. Het was
in de perfectie.
Daar kon men esn schoen volledig zien
afwerken. Honderden bezoekers bleven dan
ook bij deze en de reeds genoemde firman
ten staan kijken. Het was waarlijk ook
een frappant gezicht, al deze ijzeren „hand
werkslieden" aan 't werk te zien.
De Keatsmachines ontvingen als bekroning
een gouden medaille. Verder mag niet on
genoemd gelaten worden de machinefabriek
ttUnion" Leipzig-Stütteritz, vertegenwoordi
ger de heer E. Aronsohn, Amsterdam de
machinenfabriek Vaughn, Peabody U. S. A.
filiaal Frankfurt a. M., welke een zeer
mooie vleesch- haar- uitwasch en Uitzet-
machine exposeerde, aangekocht door de
Firma van lersel-Witlox en Co. en last
not least, de Tangyes Limited Rotterdam,
fabriek te Birmingham, de vertegenwoordi
ger voor Tilburg en de Langstraat Jos. van
Brunschot, Tilburg. Deze expositie, met
goud bekroond, was waarlijk zeer mooi
een paar prachtige motoren zag men er in
werking, welke beide zeer zacht liepen. De
fabriek produceert verder stoommachines,
stoompompen, centrifugaal pompen, hydrau
lische persen, takels, dommekrachten, lieren
enz.
Reeds 400 motoren, zoowel gas- als pe-
troleummotoren staan er van deze fabriek
in ons land. Op de fabriek zelve werken
40UÜ menschen, terwijl de vertegenwoordi
ger hier te lande de Heer G. W. L. Gib-
sou eea zeer eminent man is, die zich in
4 jaar tijd tot vertegenwoordiger dezer
grootsche fabriek wist op te werken.
Ziedaar dan, eenige nadere bijzonderhe
den omtrent enkele expositie'e, welke vooral
onze aaudacht trokken. Ons bestek laat
niet toe, alle in 't bijzonder te bespreken,
hoewel alles, wat er stond,'dit verdiende,
want geen enkele expositie in deze balie,
of ze was van superieure qualiteit. Allen,
wie ook, erkenden dit ten volle en vooral
de Duitsche bezoekers waren opgetogen
over al het schoone, hier te zien en tc
genieten en hadden nog nooit eene derge
lijke vaktentoonstelling gezien, op zulk een
grootsche schaal georganiseerd en uitgevoerd.
Hulde dan nogmaals aan het Comité, dat
deze waarlijk trotsche balie, zoo doelmatig
ingericht, wist gevuld te krijgeu met deze
machtige nijverheidskinderen
En nu de schoenhalle. De exposanten
hierin waren
Firma H. Har tog, Waalwijk Fijn burger
Schoeisel, li. W. Moll, G. m. b. II. Zeitz,
(Deutschland). Pantoffels en muilen. Her
man Schrage, Leeuwarden. Lee3tklaar
schoenwerk. Jos Groenen, Besoijen. Heeren
schoeisel. J. van den Besuelaar, Valkens-
waard. Werkmansschoeisel. P. Maas en
Zonen, Valkenswaard. Zeelaarzen. M. Cools
Loonopzand. Waterdicht schoeisel. Aug.
Felix Ltrijbosch, Loonopzand. Zeelaarzen.
C. J. Moerbeek, Halsteren. Visscherij
schoeisel. H. van der Geld, Drunen. Fijn
en burger Schoeisel. J. B. van As, Bergeu-
opzoom. Fijn schoeisel. Jan Swaters, Lochem
Fijn schoeisel. Wm. Schoots, Rotterdam,
Zwarte paardenstraat 30. Orthopaedisch
Schoeisel. G. H. Buytendorp, 's-Gravenhage
Wei mars traat 117. Leestklare bovenstukken.
G. Iiieuwerts, Den Helder, Koningstraat 48,
Leestklaar Schoenwerk. Bierens Amsterdam.
Singel 225. Orthopaedisch schoeisel. L. v.
d. Hoven Gz., Kaatsheuvel. Burger schoeisel.
Zeisier Ausch, Weenen. Salon-, tooneel-
eu Luxe schoeisel. Van Dortmond-Penuock
Kaatsheuvel. Fijn Schoeisel. Joh. Knepflé,
Waalwijk. Fijn- en Burger-Damesschoeisel.
Hufkens Zonen, Tilburg. Leestklaar
Schoenwerk. J. P. de Loos, Ltrecht. Ort
hopaedisch Schoeisel. Timmermans van
Turenhout, Waalwijk. A. H. van Schijndel,
Waalwijk. Fijn Schoeisel. E. W. Klijberg-
Pemot, Waalwijk. Fijn Schoeisel. Adoll'
Gerzon, Amsterdam. Salon en Luxe Schoeisel.
Rud. Siepermann, Tilburg. Leestklaar Schoen
werk. C. de Jong, Gilze. Burger Schoeisel
J. B. F. vau den Heuvel, Loonopzand.
Waterdicht schoeisel. A. Schalken-Vau
Vugt, Kaatsheuvel. Burger Schoeisel. Van
Gliert Co., Kaatsheuvel. Burger Schoeisel
P. Boom, IC. Vesters, A. van Hulten-Boom
te Druueu. Fijn Schoeisel. Vakal'deeling St.
d. Wiel.
Joseph-Gezellenvereeniging, A. v.
Oude Leliestraat 4, W. Buch, X. Spiegel
straat 11. J. W. Beerens Singel 225 te
Amsterdam. Fiju- en Orthopaedisch Schoeisel.
H. Klerkx-Dekkers, Baardwijk. Fijn Schoeisel
J. Klerx-Van Herpt, Baardwijk. Fijn- en
burgelschoeisel. Van Stratum, N. Ileeren-
gracht, Amsterdam. Verschillende paren
Overschoenen. North. Britsch Rubber Co
Limited, Edinburg. Sportscboeisel en Over
schoenen. C. J. Kooien, Oisterwijk. Burger
Schoeisel. Th. van Keulen, Oisterwijk.
Burger Schoeisel. Erven J. Wèmmers,
Oisterwijk. Burger schoeisel. G. van der
Heijden, Oisterwijk. Burger schoeisel. Firma
WAALWIJK.
Wed. M. van lersel Zonen, Oisterwijk.
Burger schoeisel. J. H. van dér Linden-
Heynen, Oisterwijk. Burger schoeisel. A.
Kooien, Oisterwijk. Burger en Werkraans-
schoeisel. Gebr. lloozen, Oisterwijk. Burger
schoeisel. Firma C. van Bommel, Moer
gestel. Fijn schoeisel, J. II. van de Wiel
Oisterwijk. Burger schoeisel. Sprangers-
Verhagen, Kaatsheuvel. Burger schoeisel.
O. A. Donkers, Baardwijk. Tooneel- en
Luxe schoeisel. Erven Jac. Cloin, Dongen.
Burger schoeisel. Adr. van Nieuwkuik.
Dongen. Burger schoeisel. C. Riemslag
Dongen. Burger schoeisel. C. A. Schelle-
kens Dongen, Burger schoeisel. N. A.
Sprangers Dongen. Burger schoeisel. Aug.
Theunen Dongen. Burger schoeisel. C.
Riemslag Dongen. Werkinans schoeisel. Aug.
Theunen, Dongen. Waterdicht schoeisel. A.
en M. Lichtenberg, Dongen. Burgerschoeisel
G. li. Smits Co., Dongen. Burger schoeisel.
Ook hie. superieur werk En dan moet
mede op de le plaats genoemd worden 't fabri
kaat van de firma Timmermans van Turen
hout, vertegenwoordiger J. Rozelaar, Am
sterdam, welke firma buiten mededinging
exposeerde. Het reform-schoeisel, van in
een of meer kleuren door elkander gevlochten
leder om 't zoo maar eens te noemen, dit
vooral trok zeer groote attentie zelfs, de
minister van Oorlog gaf daarover zijne be
wondering te kenuen dit fabrikaat, waarvan
deze labriek de eerste specialiteit is, zal
zijn weg goed vinden en de fabriek zal
daarin een gioot debiet krijgen en 't overige
schoeisel, dit was keurig, daarover was maar
een roep, fijne afwerking prima kwaliteit,
genoeg zij gezegd, dat een leek kon zien
dat het zeer zeker met een van de hoogste
onderscheidingen was bekroond, indien het
niet bfliten mededinging was geweest. En
dan de expositie der firma E. W. Klijberg-
Pernot, deze was ook buiten mededinging
en ontving desniettegenstaande de medaille
van H. M, de Koningin, onnoodig dus over
dit werk nog veel goeds te zeggen, de be
kroning met de hoogste onderscheiding mag
genoegzaam getuigenis afleggen. Ook moet
genoemd worden als zeer fijn handwerk het
heeren-schoeisel van de Firma Jos. Groenen
te Besoijen. Het was een lust om te zier..
Ook dat van Donkers te Baardwijk wat een
oogenglansbeide ontvingen een eere-diploma
En dan komen we en deze heeft recht om
wel op de eerste plaats te worden
genoemd, zooals we trouwens reeds
eerder meldden, aan de prachtverzameling
machinaal schoenwerk van den heer A. II.
van Schijndeldit werk, wat gerust het
fijnste uit Nederland mag worden genoemd
heeft reeds zulk een naam, dat iedereen
verwachtte, dat hier het puikje der puiken
zou worden gegeven en terecht, deze expo
sitie was van dien aard, dat geen buiten-
landsch huis, iels beters en fijuers zou weten
te brengen, des avonds electrisch verlicht,
geleek deze collectie wel tooverschoeneu in
een toover-etalage. Dit was in een woord
mooi eenig
Van 't buitenland noemen we Zeisier en
Ausch, Weenen, vertegenwoordiger II. van
Ilemert den Haag en verder noemen we
nog als de beste expositie, het beste werk
o. in. a. de prachtige exposities van Dongen
jen Oisterwijk, waarvan ook de etalages de
aandachtYrokken, Van Dortraond-Pennock,
Klei x-van Herpt, Klerx-Dekkers, Joh.
Knepflé, firma H. Hartog, St. Jozefgezellen-
vereeniging, Boom, Vesters en van Hui
ten, Drunen, Rud. Sicperman voor leest-
kl.-.ar. Van A-<. Bergenopzoom, en de
Loos, Utrecht voor orthopaedisch en nog
zoovele anderen, teveel om op te noemen,
al deze inzendingen waren uitstekend.
En ten slotte de expositie North Britisch
Rubber Co. Limited te Edinburg Vertegen-
waordiger L. Koning No. 2 Voorburgwal,
Amsterdam. Dit sportscboeisel en over
schoenen bekroond met de hoogste onder
scheiding een eere diploma, trok een ieder
aan. Geëtaleerd in een sierlijke kiosk af
zonderlijk, waartegen aan zacht glooiend in
bloemen de bekende weegschaal prijkte kwam
dit prachtige gummy-werk mooi uit. Nog
eens het was een magnifique collectie, fiju
geëtalleerd en vele kijkgrage vakmannen
trekkond.
Advertkntibn 17 regels f U.GO daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groet- aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contract
gesloten. Reclames 15 cent per regel,
De vertegenw. vertelde mij, dat er in ons
land alleen 170180000 paar van deze
firma worden verkocht.
En hiermede zijn we gekomen aan de
lederhalle, waar als overal elders voor
een vakman veel te genieten was, zelfs een
leek als schrijver dezes ging er te gast. De
exposanten hierin waren voor zool- en over-
leder de volgende
Zoolleer Kuiplooiing.
a. La Plata Saladeros.
W. L. II. van llilst, Waalwijk. L. Mom
bers, Waalwijk. P. van Loon Gz. Waal
wijk. A. van lersel, Waalwijk. W. Tim
mermans, Waalwijk. M. en G. van Son,
Waspik. Bernard Verhagen, Eindhoven.
C. Hofmaus en Zn. Waalwijk.
h. La Plata Mataderos.
Van Wagenberg Festen, Vlijmen. H.
G. van Everdingen, Waalwijk. J. Verbuist,
Dongen. Th. A. Maas, Dongen. J. Bres-
sers, Dongen. C. M. van Campenhout,
Dongen.
c. Licht leder en bijsoorten.
Van Wagenberg-Festen, Vlijmen. Gebr.
Zeckendorf, Waalwijk. Jacques van Riel,
Waalwijk, Gebr. Quirijns, Waalwijk. J.
Bressers, Dongen. Sprangers Verhagen,
Kaatsheuvel.
Vache leder.
Van lersel Witlox Co. Gragtmans en
Wiesman, Waalwijk.
Looistoffen.
C. R. 'I. Ficq, Waalwijk. R, Ficq,
Waalwijk. Jac. van Riel, Waalwijk. Ilebs-
ner Juliusberg, Hamburg.
Fijne overleersoorten.
Waeldin Huber, Lahr i. B. G. Reerinck
Jz., Lochem. M. Levenbach, Amsterdam.
F. Weinoldt en Lange, Leipzig. Maal-
drink, Deventer.
Overleder.
G. Reerink, Lochem. Bongartz en
Oosterbaan, Drachten. A. J. Borghsteijn,
Doetinchem. II. H. Jansen en Gebr. van
Delft, coll. Waalwijk. G. J. Rikkers, de
Knijpe. F. v. d. Assem Gzu., Dongen.
G. Berkelmans, Oisterwijk. W. E. Ilofmann
Eindhoven. A. Ras en Zoon, Budel. Gebr.
Kuenen, Eindhoven. Henri Wiuters, Venlo.
Pagés en Co, Graulhet. C. Vingerhoets,
Dongen.
Rie.meuleder.
J. van Dooren- de Greeff, Waalwijk.
Verschillende leersoorten.
Adler en Oppenheiiner te Straatsburg.
S. de Leeuw en Zn., Amsterdam. G. van
Loon, Waalwijk. Emmcricher Lederfabriek
G. m. b. H. Van der Wielen, de Bruiju
en Greve, Druten. C. de Cortie- van
Delft, Waalwijk. Rubbens-Kievits, Waal
wijk. Eduard Vosters, Woensel bij Eind
hoven.
Prachtig was het zoolleer (La Plata Ma
taderos) van J. Bressers te Dongen. Deze
firma exposeerde buiten mededinging, anders
was zij zeker bekroond. Ook de croupous
van de firma's van lersel-Witlox en Co. en
Gragtraaus en Wiesman, beiden te Waal
wijk en buiten mededinging waren zeer
mooi.
Aan de Firma H. G. v. Everdingen te
Waalwijk met haar zoolleer (La plata Ma -
taderos huiden) werd boven het eere-diploma
ook nog de medaille van Z. K. H. Prins
Hendrik toegekend. Voorwaar, geen gerin
ge ouderscheiding. Verder was de collectie
van de Firma W. Timmermans en Zonen
ook zeer mooi, alsook der firma's P. van
Loon, L. Mombers, M. en G. Son, Gebis.
Quirijns, summa sumarum het geëxposeerde
zoolleer was prachtig, allen verdienden nog
maals te worden genoemd, maar dat zou
ons te ver voeren.
Voor overleder-Grossiers, Rubbens-Kievits
de Cortie-vau Delft e.a. die eene mooie
verzameling gaven, voor fabrikanten Maal-
drink, Deventer, Adler Oppenheimer en
Bongartz en Oosterbaan, die de hoogste
onderscheiding dan ook verwierven, terwijl
ook uitstekend goed was te zien der firma's
Gebr. van Delft eu II. H. Jansen buiten
mededinging, W. E. Hoffmann, van Dooren-
de Greeff, F. v. d. Assum, Gz. Berkelmans
Eindhoven, F. Dalleu en m.a.
Ja, de leerhal gaf ons, wat zool- en
overleer aangaat, uitstekend werk te zien.
Het Ned. fabrikaat in zoolleer, en ook in
het gewone overleder zag er zeer goed uit,
en wij wenschen dit dan ook liet beste
succes en den meest ïuogelijkeu vooruitgang
toe.
Gevoegelijk kunnen wij hierbij aansluiten
het bezoek dat wij brachten aan het bureau
der firma G. van Loon, Import van Ameri-
kaansch overleer te Waalwijk, welke firma
filialen heeft te Brussel 214 ltue Merode en
te Prag 10 Fischlergasse. Welwillend door
den Heer van Loon ontvangen, gaf hij ons,
uitvoerig de noodige inlichtingen. Zoo
zeide hij ons, dat hij in Europa alleen het
Import had van Amerikaansch overleer,
speciaal runds- en geitenleer. Hij liet ons
ohroomgelooide rundslak zien, prachtig leder
en een zestal artikelen in overleder, welke
naar zijn idee gefabriceerd waren, zoodat ze
geschikt waren voor de Europeesche markt.
Vooral dit naar zijn eigen vinding vervaar
digd leder heeft den lieer van Loon zijn
eere-diploma doen verwerven. Deze firma
is bverancier aan het dep. van oorlog eu
justitie en doet vooral in overleder, dat niet
volgens het oude systeem is bewerkt, maar
met mineralen. De lieer van Loon had in
zijn etalage 2 stukken schors, een inlandsch
en een buitenlandsch stuk. „Ziet eens",
zeide hij het is toch een totale onmoge
lijkheid, dat men met dit stukje schors,
(het inlandsche, dat heel dun is) hetzelfde
resultaat kan bereiken als met dit buiten
landsch (een dik stuk Amerikaansch schors)
Hier in ons land zal men dus nooit dit
leder zoo kunnen vervaardigen, al brengt
men dan nog zooveel beschermende rechten
op deze artikelen. Ditzelfde had hij ook
tegen de Min. van W. II. eu N. gezegd,
toen ook deze zijn etalage bekeek.
Ten slotte toonde hij ons een gesp'eete
huid, uitgezonderd den kop. Deze huid was
aan vier zijden bewerkt, waarvan de nerf
telkens een andere kleur had. Daarnaast
zagen wij de nerf afgenomen van de bui
tenste zijde en die was zoo dun, dat zij
doorschijnend papier geleek. Als een jong
mensch, zoo vertelde ons de heer van Loon
in deze branche wil gaan werken, moet hij
eerst een sigaar van deze dunne nerf op-
rooken. Een eigenaardige groening
En wenscht de lezer onzen indruk te lezen
van dit bezoek Wij ineenen na dit inte
ressant kijkje in deze etalage dat onze
overleer-iudustrie nog heel wat moet voor
uitgaan, wil zij iets kunnen praesteeren
tegen de Amerikaansche.
Terwijl we nog even releveeren, de afd.
diversen, waarin vooral de etalage carton-
nages en verpakkingsartikelen enz. van de
firma Meijer en Couvée, Amsterdam, ver„
tegen woordiger de heer J. Trim bach te
Waalwijk eu de etalage van de firma Gü-
terman en Co., Gutach, Breisgau, vertegen
woordiger Bern. Hendriks te Waalwijk, onze
aandacht trok, benevens de verzameling
kantoormeubels van de Firma Jos. van
Gils te Waalwijk en de drukwerken-etala-
ge's van Antoou Tielen tc Waalwijk eu de
Firma C. Misset te Doetinchem, Eisma te
Leeuwarden en de etalages van smeer-
artikeien van Themans, Everetli en Fritz
Sohulz, willen we nog even een kijkje nemen
bij de bijzondere inzendingen, waarvan we
reeds noemden die vanwege het departement
van oorlog, van marine en van de artillerie-
jn richting.
N'et ongenoemd mag blijven de collectie
schoenen van jhr. Victor de St. Stuers,
waaronder b.v. een paar pantoffels, tapisse
riewerk, vervaardigd door de gravin d'Ou!-
treinont, gemalin van Koning Willem I
een paar schoenen voor vrouw, wit satijn,
circa 1820 door de weduwe Frébas te
Leuven enz. enz. Een merkwaardige verza
meling van historisch schoenwerk, voor lief
hebbers duizenden waard, ook nog cm
interessante verzameling antiek werk van
den eere-voorzittcr, den EdelAclitb. Heer
burgemeester.
En .nu kondeu we met deze beschrijving
eindigen, indien we nog niet een bezoek te ver
melden hadden aan de schoenfabriek van
IWfIMW IWl>'liUaWBWBBaBHB8g 1g®®?W7.'
De Echo van het Zuiden,
WaahvijliscSsf en Langstraatsclie Courant,
jpuu.1 ui i in
