No. 76.
Zondag '37 September 1903.
26e Jaargang.
Tweede Blad.
Chronologisch Overzicht
Brieven uit Suriname.
BUITENLAND.
Macedonië.
uitvoeringen.
bekendmaking.
Herhalings onderwijs.
De Echo van het Zuiden,
WAALWIJK.
Door de harmonie l'Espérance vau Waal
wijk zal op hare zaal bij den beer Chr. v,
d, Werff Zondagmorgen worden uitgevoerd
PROGRAMMA AD LIBITUM.
INRICHTINGEN
welke GEVAAR, SCHADE of HINDER kunnen
veroorzaken.
Burgemeester eu Wethouders der gemeente
Waalwijk brengen ter openbare kennis, dat
ter Gemeente—Secretarie ter inzage ligt een
verzoek met bijlagen van de Firma Gebrs.van
Delft aldaar om vergunning tot het in werking
brengen van een gasmotor van 8 paardekracht
in zijne leerlooierij kadastraal bekend in Sectie
C. No. 1205. n
Op Vrijdag, den 9 October 1903, des voor
middags te 11 uren, zal op het gemeentehuis
gelegenheid bestaan om bezwaren tegen dit
verzoek in te brengen en deze mondeling en
schriftelijk toe te lichten.
Zoowel de verzoeker, als zij die bezwaren
hebben, kunnen gedurende drie dagen, voor
het bovengemelde tijdstip, op de Secretarie dei
Gemeente kennis nemen van de ter zake in
gekomen schrifturen.
Waalwijk, den 24 September 1903.
Burgemeester en Wethouders voorn.
De Burgemeester,
J. TIMMERMANS Wz. l.b.
De Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT.
Burgemeester en Wethouders van Waalwijk
maken bekend, dat zij, die wenschen deel te
nemen aan het herhalings—onderwijs alhier
beginnende Maandag 5 October aanstaande,
zich voor of op Zaterdag 3 October bevorens
moeten aanmelden bij het hoofd der school of j
ter secretarie.
Waalwijk 26 September 1903.
Burgemeester en W etliouders
J. TIMMERMANS l.b.
De Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT.
21-
van de voornaamste gebeurtenissen in
onze en omliggende gemeenten, gedurende
de 35 jaren dat ons blad bestaat.
-33 Sept. 1895. 50-jarig Jubilé
van den Koninklijken Oranje-
Doelen te Waalwijk.
Feestcommissie de heeren D. A
Kakebeen, voorzitter, Arnond Govaerts
secretaris, if. H. A. vau Es, J. v.
Tilburg en Antoon Gerris Va., com
missarissen.
Zaterdagavond 21 Sept. werd een
begin gemaakt met het uitsteken der
vlaggen. Een steeds aangroeiende
menigte verzamelde zich rondom het
marktplein, alwaar de harmonie St.
Crispijn op de prachtig versierde en
schitterend verlichte kiosk om 71/# uur
het feest met een Volksconcert zou
openen. Verschillende koffiehuishou
ders en enkele particulieren op
en nabij het marktplein wonende,
hadden aan hunne huizen of in
de uitstalkasten versieringen en ver
lichting aangebracht, wat een zeer
goed effect maakte. Tot laat in den
avond bewoog zich op het plein en in
de straten een dichte menigte om te
genieten van de opwekkende muziek,
die, begunstigd door heerlijk stil weder,
tot aan de uiterste grenzen der ge
meente gehoord werd.
Den volgenden morgen, Zondag,
heerschte er in de gemeente reeds
vroeg een zeer groote drukte, die ieder
oogenblik nog vermeerderde, doordat
trams, treinen en rijtuigen telkens
nieuwe drommen bezoekers aanvoerden
waaronder zeer veel handboogschut
terijen, welke dien dag aan den uit
geschreven wedstrijd zouden deelne
men.
Om 11 uur werd de president van
het jubileerend gezelschap, de heer A.
C. van Tilburg, in open landauer aan
huis afgehaald door den Voorzitter der
feestcommissie en den secretaris van
den Doelen, waarna om 1 lI/a ure op
de zaal Mnsis Sacrum de schuttersge-
zelschappen, welker aantal 19 bedroeg,
door de feestcommissie en den Kon.
Oranje Doelen werden ontvangen. De
heer D. A. Kakebeen sprak de wel
komstrede uit, waarna voorlezing van
het reglement geschiedde en de wed
strijd op de schietbanen ran den
„Oranjedoelen" en van „Recht door
Zee" een aanvang nam.
Inmiddels gaf de Liedertafel Oefe
ning en Vermaak op het marktplein
eene matinée, die door een zeer groote
volksmenigte werd bijgewoond. Dos
namiddags trad de harmonie St.. Cris
pijn op in den tuin van Musis, waar
het concours nog steeds werd voort
gezet en vele belangstellenden zich
vereenigd hadden. Eindelijk liep de
kamp ten einde.
De uitslag was als volgt
le prijs. Een groote zilveren me
daille, geschonken door H.M. koningin
Wilhelmiua, „Eendracht" van Herpt
met 197 punten.
2e prijs. Een groote zilveren me
daille geschonken door H.M. de Ko
ningin-regentes, „Salm Salm" van
Loonopzand met 183 punten.
3e prijs. Een verg. zilv. med.
„Vooruitgang" van Tilburg met 173
punten.
4e prijs. Een verg. zilv. med. „Een
dracht" van Herpt met 9 rozen.
5e prijs- Zilveren Eereteeken door
J. Kuijpers van de „Eendracht" van
Herpt met 42 punten.
Medaille voor bet oudste gezebchap:
„Landmans Unie" te Schijndel opgericht
in 1843-
Medaille voor het verstkomend ge
zelschap „Burgerlust" uit Osch.
Op Musis Sacrum had de plechtige
prijsuitdeeling plaats. De twee me
dailles geschonken door 11.H. M.M.
onze geëerbiedigde koninginnen werden
den overwinnaars ter hand gesteld door
Jhr. Aug. v. Grotenhuis, burgemeester,
welke bij deze gelegenheid eene fiaaie
rede uitsprak, die uitbundig werd toe
gejuicht. De andere prijzen werden
uitgereikt door de leden der feestcom
missie, en ook hierbij werden voor en
na kortere of langere toespraken ge
houden.
Nog was de uitreiking der medailles
niet afgeloopen, of reeds had de har
monie L'Espérance een aanvang ge
maakt met het concert op de feestkiosk
op het marktplein. Het geheele plein
was binnen eenige oogenblikken gevuld
met een zeer groote feestelijk gestemde
menigte, die tot laat in den avond
bijeenbleef om te genieten van de
heerlijke muziek, die in het stille
avoudweder en in zulk een fantastisch
verlichte omgeving, bij uitstek tot
haar recht kwam.
Was 't Zondag reeds buitengewoon
levendig in onze gemeente, 't had nog
niets te beteekenen in vergelijking met
Maandag, den eigenlijken feestdag, den
dag van den optocht. Honderden en
honderden inwoners, vreemdelingen,
leden van corporatiën, talrijke landauers,
rijtuigen enz. spoedden zich naar de
plaats, waar de stoet georganiseerd zou
worden, dat is aan de zuidzijde van
de spoorbaan in de Stationsstraat. Ook
in de Groote Straat heerschte reeds
vroeg ongemeene drukte en beweging,
wijl op verscheidene plaatsen de aller
laatste hand aan de versieringen nog
»elegd moest worden. Keurig zag de
gemeente er uit. Vau alle huizen
wapperde de vlag, terwijl drie fraaie
eerebogen, één aan den Hoek, een na
bij de woning van den Koning van
het feestvierend gezelschap, den heer
H. Meulkens, en één bij de woning
van den voorzitter van den Oranje-
Doelen, den heer A. C. van Tilburg,
waren opgericht. Over dat alles goot
de zon, die aan het vlekkeloos azuur
schitterde, haar gouden stralen uit.
Om 10 uur had op Musis Sacrum
de ontvangst plaats van aan het festival
deelnemende gezelschappen, werden hee
ren bestuurders eu directeurs verwel
komd en op den eerewijn onthaald en
onder daverend applaus besloten een
telegram van hulde te zenden aan H.H.
M.M.
Thans begaven zich de gezelschappen
naar de spoorlijn om hare aangewezen
plaats in den optocht in te nemen.
Ruim 11 uur zette de stoet zich in
beweging. Zes prachtige praalwagens,
wedijverend ons het schoonst, groepen
van historische personen, bazuinblazers
en relocipedisten, deputatiën van ge
zelschappen in open landaur, eerewach-
ten te paard, zes Jiarmoniën en een
onafzienbare jubelende menigte namen
er aaD deel. In de beste orde trok de
atoet van af het café Besier door de
Stationsstraat, Markt, Groote Straat,
Hoek, Nieuwstraat, Bloemstraat, Groote
Straat, voorbij de Markt eu Groote
Kerk naar het Raadhuis van Besooien,
en vervolgens terug langs denzelfden
weg tot aan het Marktplein. Op ver
scheidene plaatsen werden bouquetten
aangeboden en bloemtuiltjes met kwis
tige hand in de landauwers geworpen,
waarin leden van het feestvierend ge -
zeischap of autoriteiten gezeten wa
ren. Na de ontbinding van den optocht
werd door al de harmoniegezelschappen
in vereeniging en onder leiding vau
heer G. v. Iersel op het marktplein
uitgevoerd „le Radieux van Govaert
en Wien Neerlandsch bloed" Eenige
oogenblikken later begon in den tuin
bij Musis het festival der harmoniën
en voerde elk deelnemend gezelschap
een tweetal nummers uit. De uitgeloof
de instrumenten, een piston en een
trombone vielen bij loting ten deel
aan „L'Espérance en aan „Onze Vrije
uren" van Wagenberg. In den namid
dag ontving de lieer Kakebeen een
telegram van een dankbetuiging van
H.H. M.M de Koninginnen. Nauwelijks
was liet festival ten einde, of na een
korte pauze, begon in den schitterend
verlichten tuin het foestconcert gegeven
door de harmonie L'Espérance. De
groote tuin was thans zoo vol, dat
velen zich met een staanplsatsje moesten
behelpen. Gedurende de pauze werden
onder gepaste toespraken de instrumen
ten aan de winnende g-zeischappen en
de herinneringsmedailles door den
Voorzitter der feestcommissie uitgereikt
en tevens dank betuigd aan autoriteiten
corporatiën en afzonderlijke personen
voor de groote sympathie en mede
werking, aan den Kou Oranje-Doelen,
op zijn gouden jubilé betoond. Toen
de tonen van het laatste stuk der
harmonie waren weggestorven, snorde
de eerste vuurpijl ten hemel, een regen
van knappende diamantjes over de
omgeving uitstortende. Alle andere
stukken voldeden naar wensch, doch
vooral het slot: Oranje Doelen leve
lang" omgeven met fonteinen en vuur
regens,eindigendein kannonnades maakte
een overweldigenden indruk
Hiermede liep het feest in den tuin
ten einde, en ging de een na den
ander nog eens een laatst bezoek bren
gen aan het marktplein, waar een ko-
losale levendigheid heerschte. De har-
moniëen van Loonopzand en Osch
speelden op het balkon der harinonie-
zaal verschillende dansraotieven, die
honderden paren tot een (lansje uit
lokten, zoodat in een oogwenk het
ruime marktplein in een bal champêtre
herschapen was. Langzamerhand echter
ging de menigte uiteen, iedereen ver
moeid van het feestvieren haakte ten
slotte naar rust, en even na midder
nacht heerschte er wederom een wel
dadige stilte, die men gedurende de
drie feestdagen te vergeefs gezocht
zou hebben.
Het gouden jubilé was uitmuntend
gevierd. De herrinneriug er aan zal
blijven voortleven bij allen, die het
genot mochten smaken het feest mede
te vieren.
24 Sept. Aanbesteding der gebouwen voor
de firma van Gend en Loos. Ingeleverd
14 billetten. Hoogste inschrijver H.
Miobael Loonschen Dijk f21945, laagste
H. v. d. Heuvel Uden f 16049.
11 Oct. Geslaagd voor onderwijzer de heer
J. Gerris alhier die eenige dagen later
benoemd werd als zoodanig aan de
openbare school te Besoijen.
15 Oct. De directeur-generaal der Staats
spoorwegen bericht aan de Kamer van
Koophandel, dat aan haar verzoek, be
treffende eea voldoendegasverlichting van
het station zal wordeu voldaan, zoo de
gemeente besluiten kan gas te leveren
voor f 0.07 per kub. Meter.
80 Oct. Benoemd lot notaris te Delft, de
heer J. Bolk cand. not. alhier. Later
werd deze benoeming op verzoek van
den heer Bolk ingetrokken.
4 Nov. De Gemeenteraad besluit met
7 tegen 4 stemmen f500 uit te trek
ken voor den bouw van een muziek-
kiosk.
5 Nov. Benoemd tot lid van het Provin
ciaal genoodschap van Kunsten eu
Wetenschappen in Noord-Brabant de
heer J. v. d. Hammen Nz. onderwijzer
te Besoijen.
29 Nov. Geslaagd voor schoonschrijven,
middelbaar onderwijs, de heer A. G.
Pullens, ouderwijzer alhier.
5 Dec. De kamer van Koophandel richt
opnieuw een krachtig adres aan den
Minister van W. II. en N. om ver
betering te verkrijgen in den ellendigen
toestand van het Drongelsche Veer.
17 Dec. De heer De Winter, hoofd der
school te Waspik, viert onder veel
blijken van belangstelling van gemeente-
naren, oud-leerlingen, autoriteiten enz.
nijn 40 jarig jubilé als schoolhoofd
aldaar.
TV.
Beloofde ik te zullen mededeelen hoe het
met (1e werkstakers op Gran placer is afge
loopen, thans kan ik u melden dat liet
oordeel gelukkig in gunstigen zin voor die
Maatschappij is uitgevallen. Twee eu twiu-
tig arbeiders zijn veroordeeld tot één maand
gevangenis plus de gerechtskosten en bo-
veudien f600 schadevergoeding te beta!en
aan de Mijnbouw-Maatschappij „Granplacer,"
als zijnde deze schade door genoemde Maat
schappij geleden doordat zij was genoodzaakt
door Boschnegers proviand te doen opbren
gen omdat de stakende arbeiders de tran
sportbooten hadden medegenomen om de
Grankreek en Surinamerivier af te zakken.
De tijd in voorarrest doorgebracht, werd
niet in mindering van straftijd gebracht, en
bet vonnis luidt gevangenisstraf met open
bare te werk stelling (dat is langs wegen
eu straten werken en 's avonds op een rij
aan een lijn naar het fort Zeelandia wan
delen.) De andere tien zijn tot dezelfde
straf veroordeeld uitgezonderd de schade
vergoeding aan de Maatschappij. Of deze
les bij de arbeiders lang in 't geheugen zal
blijven, is moeilijk te zeggenzelfs wel
te betwijfelen. Maar dal op heden de ar
beiders op 't placer vrij wat handelbaarder
zijn dan voor die uitspraak dat kan uw on
derdanige dienaar Maripa, die er dagelijks
mede omgaat, ten volle beamen. Daar ik
zeer goed begrijp dat het de meesten (niet
allen) uwer lezers vrijwel onverschilllig is
of er 32 arbeiders van Granplacer in de.
doos zitten en dat die meeslen er niet het
minste begrip van hebben hoe uitvoerders
in de binnenlanden van de hoogste chef
tot gewoon opzichter toe soms moeteD op
treden om opstand of anderszins te voor
komen, zoo is het ook zeer begrijpelijk dat zij
in die verhalen weinig belang stellen is. Als
zii evenwel eerst eens zelf in de wildernis
hadden gestaan op eenige dagreizen van 't
naastbijgelegen politiestation en dan door
een groot aantal onwilligen omringd, die
alleen uit vrees voor straf het laten om u
met een houwer de kop in tweeën te kloven;
dan zullen zij ook begrijpen hoe niet alleen
voor Granplacer maar voor alle goudouder-
nemingen in de kolonie veel afhing van de
uitspraak in dit geval. Waren zij vrijge
sproken dan zeker had men totaal niets
meer over hen te zeggen, en zou men van
de willekeur vqji het volk afhangen.
Koninginsverjaardag is ophanden ('tls heden
28 Aug.) Maripa zit iu 't Bosch en ziet
niets van de feesten in de stad en als of't
was om mij dit nog nog wat meer te doen
gevoelen zenden ze mij van uit Paramaribo
het door de feestcommissie vastgesteld pro
gram wat ik hier niet letterlijk zal over
schrijven maar toch eenige. hoofdpunten
noemen om u te doen zien dat men in
Suriname ook feest kan vieren. Er komt
op voor Wedren (wel te verstaan paarden
wedren) mogelijk nog een extra ezelwedren
langs de Wagewegstraat, te beginnen bij de
Oranjeschool, verder Roeiwedstrijd voor de
stad, daaraan zullen kunnen mededingen in
drie afdeelingen visschersbooten, Tentbooten
en yierriemssloepen. Kinderfeest voor de
kinderen die de openb. sch. en lager on
derwijs bezoeken en die van gesubsidieerde
scholen, volksspelen op/t Gouv.-plein (mooi,
veel verschillende nummers), volksbal op de
overdekte markt aan de Heiligeweg. Vuur
werk op 't Gouv. plein. Alles even mooi,
maar ik zal maar niet meer opnoemen want
geen van de lezers komt er naar kijken en
als ze komen is de pret toch al afgeloopen.
in het vooruitzicht dat de kolonie tot bloei
zal komen onder het b»stuur van Gouv.
Lelv is eveu zeker en ook valt niet te
betwisten dat handel, nijverheid en landbouw
hier een schoone toekomst hebbeu. Jammer
is 't te noemen dat Ned. fabrikanten hier
niet meer reclame maken en dat het veel
daarin gelegen is, dat de Ned. producten te
duur zijn. Zoo ga ik laatst in een magazijn
om een paar schoenen te koopen. 'k Was
niet geheel onbekend met den eigenaar van
bet magazijn want minstens vier of vijf
jaar geleden had ik hem bet adres van Jos.
Groenen in Besoijen opgegeven als zijnde
een fabrikant die degelijk werk levert.
Zonder dat ik de man was om te oordeelen
ot dat adres voor hem 't voordeeligste is en
ik in schoenenvak totaal een leek ben, die
ze wel verslijten kan maar niet kan maken.
Toch schijnt het nog tot meer of minder
zaken ta zijn gekomen. Althans ik kocht
er schoenen van de fabriek van Groenen.
Hij zeide mij dat het hem leed deed niet
meer daarvan te kunnen betrekkeu omdat
die minstens f 1 per paar duurder verkocht
moesteu worden dar. ander Noordbrabantsch
werk en wel f 2 duurder dan Amerikaausch
of Engelscb werk. 't Werk was best maar
de prijs te hoog. Ik voor mij nam toch
maar die duren, welke mogelijk nog goed-
kooper zijn dan de goedkoopen eu ik kan
zeggen dat ik op Langstraatsche schoenen sta
Wanneer de tentoonstelling in Waalwijk afge
loopen is was 't misschien niet kwaad de lijst
van Nederlandsche bekroningen eens te doen
opnemen in „Onze West" en in de „Surina
mer,, dan konden de Surinamers eens zien
wat de schoenen-industrie iu Ned. beteekent
en zou er mogelijk meer vraag naar Bra-
bantsch werk zijn. Wel wil ik gelooven
dat meu in de Langstraat niet de gewensch-
te modellen maakt voor Gouddelvers
en plantagearbeiders. Maar toch meen ik
aat als er afname is ze even goed in de
Langstraat kunnen gemaakt worden als in
Amerika of Engeland. Voor deze keer wil
ik het er maar bij laten, want als ik nog
langer schoenen bleef maken in dit schrijven
dan werd mogelijk ook ik nog schoenmaker
om de Surinamers beter aan 't verstand te
kunnen brengen dat ze geen andere schoenen
meer aan de voeten mochten trekken dan
echte Langstraatsche schoenen, onverschillig
ot de fabrikant Groenen, van Schijndel of
hoe ook heet. „Nou houd oe" zeggen ze
in Dussen.
MARIPA.
Bij Beekhuizen zijn de eerste palen ge
slagen voor een aanlegstijger, bestemd om
de ^materialen te lossen welke zullen worden
aangevoerd voor den spoorwegaanleg. Deze
stijger even boven de stad gelegen kan door
zeebooten welke iu Paramaribo komen, be
reikt worden, d. w. z. dat er water genoeg
staat om zonder gevaar daar aan te schieten.
Vermoedelijk zal deze stijger later wel een
houtsteiger worden om het hout wat per
spoor uit de binnenlanden wordt aangevoerd
in zeeschepen te verladen.
Dat de kolonie een Crisis doorleefd heeft
is zeker, maar dat de geheele bevolking van
Suriname het volste vertrouwen stelt
Er komen mededeeliogen. waaruit blijken
zou dat Rusland militaire maatregelen Beemt
aan de kust van de Zwarte Zee. Een hoog
geplaatst Russisch officier verklaarde, dat
Rusland gereed moet zijn voor een eventu-
eelen oorlog. De commandanten van drie
militaire districten in het zuiden hebben be
vel ontvangen, de reserve van drie jaren
gereed te houden voor mobilisatie.
Misschien houdt een en ander verband met
een eventueel gewapend conflict tusschen
Bulgarije, waarvoor alle gevaar zoo maarniet
opeens is weg te nemen, al wijzen de van
Turksche zijde gedane stappen tot toenade
ring er op dat men toch ook aan den Bos
porus maar liever den uiterlijken vrede be
waart. Wij deelden reeds mede datdePorte.
zich bereid heeft verklaard, de voorstellen in
overweging le nemen, die door de Bulgaar-
sche regeering zijn gedaan om te geraken in
de Macedonische quaestie. Deze voorstellen
zijn
1. Het verl enen door Turkije van een
algemeene amnestie en beëindiging van de
vervolgelingen tegen de Bulgaren.
2. Instelling van een gemengde commissie
waarvan de Bulgaarsche leden nimmer in de
minderheid mogen ziju en benoemd worden
door den exarch.
3 Voorbereiding door deze commissie van
de bestuurshervormingen uitbreiding van
het plaatselijk zelibesluut bescherming der
groote wegen gelijkheid van Christenen en
Mohammedanen voor gerechtshoven en recht
banken nieuwe verdeeling van de 'inning
der belastingen; reorganisatie van de gen
darmerie en herstel van de persoonlijke ze
kerheid.
4. De commissie moet, als zij deze taak
vervuld heeft, een raad vormen en de in
specteur-generaal en sommigen van de Bul
gaarsche leden der commissie zullen belast
wordeu met de samenstelling van rapporten
aan den sultan over den toestand in Mace—
donie.
5 Wederopb Duwing van de verbrande dor
pen bijstand van regeeringswege voor de
bevolking eu terugbrenging van de bewoners
naar hun haardsteden.
6. Administratieve inrichting van de Bul
gaarsche kerken en scholen.
Deze voorstellen schijnen in beginsel te
zijn aangenomen. Het mooiste van de zaak
is echter dat meer blijki; dat de opstaode—
