N ummer 43
Zondag 29 Mei 1904.
27e Jaargang.
Toegewijd aan Handei? industrie en Gemeentebelangen.
Tweede Blad.
AITOON TIELEN,
Bekendmaking.
Uitgever:
Rusland en Japan.
INSPECTIE VERLOFGANGERS.
KIEZERSLIJST.
UITVOERINGEN.
Gilde van Schoenmakerspatroons.
De Echo van het Zuiden,
Waalwijksche en Latipiaatscke Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden
Uitgever. jm.
den
WiALWIJK.
Advkrtkntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Adverteutiëu Smaal ter plaatsing opg«g«ven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot- aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contraeten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
I I II IWWB—•■1^ •-"»»"
De Bargemeester der gemeente Waalwijk raas k
bekend, dat op Dinsdag 7 Juni aanstaande, de
verkiezing zal plaats hebben van 3 leden der
Provinciale Staten in het district Heusden ter
vervulling van de plaatsen van hen, die met
den eersten Dinsdag van Juli e.k. moeten aftreden.
Op eerstgenoeinden dag kunnen candidaten
lijsten worden ingeleverd, bij den Burgemeester
der gemeente Reusden.
Waalwijk, 20 Mei 1904.
De Burgemeester voornoemd-
K. DE VAN DER SClIGEREN
Burgemeester en Wethouders van Waalwijk
maken bekend, dat het te houden onderzoels
(inspectie) over de verlofgangers der Nationale
Militie voor tooveel deze gemeente betreft zal
plaats hebben op DONDERDAG 16 JUNI a.s. des
voormiddag9 om 8 uur ten raadhuize.
Aan hel onderzoek moeten deelnemen zij die
voor Januari vac dit jaar in het genot van groot
verlot zijn gesteld.
Waalwijk 20 Mei 1904.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
K, DE VAN DER SCRUEUEN.
De Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT.
Burgemeester en We'houdera der gemeente
Waalwijk maken bekend dat de opden 22sten Maar
1.1. vastgestelde kiezerslijst voor het jaar 1904/1903
looals aeie than9 luidt, van 15 Mei 1904 tot 15
Mei 1905 van kracht blijft, behoudens wijzigingen
ten rechterlijke uitspraak en aanteekeningen
omtrent schorsing.
De genoemde lijst blijft voor een ieder op de
secretarie der gemeente ter inzage nedergelegd
en in afschrift of afdruk tegen betaling der kosten
verkrijgbaar.
Waalwijk, den 20 Mei 1904.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
K. DE VAN DER SCHUEREN.
De Secretaris,
F. VV. VAN LIEMPT.
In memoriam.
HOL--HEINZE.
Matinée te geven door de Liedertafel
^Oefening en Vermaak' Tan Waalwijk en
Bezooien, waarop uitsluitend zullen uitge
roerd worden werken van „Hol en Heinze
op Zondag 29 Mei 1904 in de zaal
Musis Sacrum."
Aanvang 12 uur v. m.
Entree vrij.
PROGRAMMA.
1 Omhoog koor
2 Lied van Nederiand koor
3 Bede, koor met Bariton Solo
4 Opwaarts koor
5 Zondag op het Meer koor
6 Hollands Glorie
Koor met acc. van piano
Heinze.
Hol
Heinze.
Hol
Heinze
Hol
Zooals wij in ons vorig nummer reeds
onder HProvinciaal Nieuws" mededeelden,
hield de Z.Eerw. heer Pastoor Sprangers, op
de vergadering van Schoenmakerspatroons,
op Maandagavond 1.1. op de zaal van den
heer van Dun, ter stichting eener vereeniging
van schoenmakerspatroons, eene korte lezing,
die wij thans in extenso laten volgen
Mijne Heeren
De wanden, die ons hier op de bovenzaal
der /yLooiersbeurs omsluiten, zij begroeten
ons met den christelijken groet onzer zus
terverenigingen van Waalwijk, zoo als daar
zijn Sti Paulusvereenigiug, Leobond, Volks
bibliotheek enz. enz, met dien schooneu
ehristelijken groet: ^Geloof zij J. Chr. in
alle eeuwigheid" hij vertolkt al aanstonds dat
wij het maatschappelijk vraagstuk opvatten,
zooals dat door Roomsche menaehen moet
worden opgevat, dat wij ons plaatsen op het
heil aanbrengend christelijk standpunt
Alvorens echter te komen tot bespreking
van het doel dezer oproeping wil ik graag
een enkel woord vooraf doen gaan bij wijze
van introductie of inleiding.
En het le woord, mijne heeren, de ge
wone inleiding eener vergadering is Welkom
welkom, hartelijk welkom, niet alleen als
heeren leden, als schoenmakers-patroons,
aar ook en vooral als geliefde broeders in
ii ristuj, omdat deze vergadering het fun
dament kan leggen van een schoonc toekomst
van onze dierbare bevolking, een bron van
welvaart voor het vak bij uitnemendheid der
schoone induslrieele Langstraat.
Mijn 2e woord vanvinleiding (want ik zou
dezen avond eens graag zeggen wat mij op
het hart legt) isj ik beschouw deze ver
gadering van zooveel ernst, van zooveel
gewicht, dat ik waarom zou een priester
een herder uit een goede katholieke bevol
king als gij die van Waalwijk en Besoijen
uitmaakt, waarom zou ik het niet open
baren P t
Alvorens mij aan den arbeid te zetten
voor mijne schrijftafel heb ik gebeden, ge
beden en vertrouwvol gebeden voor uw doel
en mijn doel, voor uw werk en mijnwerk.
Tot onzer aller koningin, nu niet tot die
van het vorstelijk huis (ofschoon ook dezen
hedenavond met dankbaarheid zal worden
herdacht) ik Iieb dan gebeden tot de koningin
die wij allen vereeren, die wij allen be
minnen als een Moeder van goeden raad,
opdat Zij met Hare diepe wijsheid mij goeden
raad geeft, dh ik u als uit de 2e hand zal
geven. Verder heb ik gebeden tot St.
Jan en tot een Heilige dien uw godvreezende
voorouders reeds vereerden en aanriepen als
den patroon, als den beschermer van het
vak, de schoenmakerij. Gebeden heb ik tot
St. Chrispijn //En wil ons toch genadig
zijn» En dat zal hij, want wij zijn in het
Oclaaf van Piuksteren van den H. Geest,
van den Geest van Wijsheid, verstand en
Wetenschap. En daar er geschreven staat,
den goeden geest zal hij geven aan hen
die er om vragen, om bidden, en ik heb
er om gebeden als herder van mijn volk.
Eu als vanavond, mijne heeren, een goede
geest ons bezielt en waarom zou hij dat
onder eene zoo goede bevolking niet doen
als van avond, zeg ik een goede geest ons
bezielt dan is het zaakje klaar, dan is de
teerling geworpen. Want dat is het spreek
woord onder het boerenvolk en tusschen
2 haakjes van den boer kunnen wij allen
veel leeren de boer üan zegt/,Met ge
willige paarden is 't gemakkelijk ploegen.
Een 3e woord is en dat is nu geen
nederigheid, maar pure, naakte waarheid
ik ben wel wat....ja.... huiverig om van
avond met u te spreken. En waarom
Doodeenvoudig om deze reden
Al meer dan 30 jaren priester, heb ik
natuurlijk al heel wat gezegd en gepreekt
in een jaar zijn 52 Zondagen maar een lezing
gehouden of eeii spreekbeurt gehouden, heb
ik nog nooit, nooit. En er zijn hier in
Waalwijk binnen 4 a 5 jaar ai zoo'n
groote sprekers geweest, zooals do groote
I)r. Schaepman, de geleerde Paters van
Schijndel en van Hooff, Professors en Docters
enz. enz.
Maar zoo zegt ge mij mijnheer
Pastoor, dan had ge maar een spreker van
buiten moeten laten komen, wij kennen er
wel, die het zeer goed kunnen, en die het
graag zouden doen ook. En daarop heb ik
de eer en het genoegen te antwoorden
Al zijn er dan lezers en sprekers, die het
kunnen en graag willen doen, ik kan het
toch altijd op mijn manier, en zal toch wel
etn slot vinden. En verder ik doe het in
waarheid liever, dan wie ook, omdat ik als
Herder mijner schapen voor niemand onder
doe in hoogachting en liefde en toegene
genheid voor den schoenmaker.
Inderdaad, M. H., ik heb hier onder V
en voor U hoofdzakelijk twee plichten to
vervullen dat is No. 1. Op alle mogelijke
wijzen te zorgen, dat ge allen eenmaal ir« den
schoonen Hemel aanlandt bij Sint Jan, bij
Sint Crispijn.
En ten 2e. Naar mijn best vermogen te
zorgen ook voor uw aller tijdelijke welvaart,
en voorspoed en zegen en vooruitgang.
En, M. H., gaarne zal ik alle krachten in-
spanneu, opdat gij bevrijdt moogt blijven
van de gevaren van het verblindend goud
en voor het lijden der armoede en langs
den weg gelukkige tevredenheid moogt voort-
wandelen op de veiligen reis naar de ter
eeuwigheid.
En als dan naast mijn herderlijken ijver
voor het heil uwer zielen, hand aan hand
gaat, mijne daadwerkelijke belangstelling in
uw stoffelijken vooruitgang en lijd' lijken
voorspoed, dan volgt er als van zelf uit, dal
deze vergadering met haar doel, mij welkom,
welgevallig en dierbaar is, omdat het schoen-
fabrikaat is het vak, de industrie, de wel
vaart, de toekomst van ons dierbaar Waalwijk
en omstreken, voor de industrieele Lang
straat. Waalwijk en omstreken, de zetei
van het schoenfabrikaat P Ja, Mijne Heeren.
Dat zeggen aan ons en aan den vreem
deling
le. De hoogopgetrokken schoorsteenen
onzer fabrieken. 2e. Dat zeggen al die
mannen en jongens, die ge in schafttijd liet
schootsvel ziet dragen, als het teeken van
hun ambacht.
3e. Dat zeggen u de vele, vele reizigers,
die van alle sleden en lauden Waalwijk en
omstreken als om strijd bezoeken.
4e. Dat heeft gezegd niet alleen, maar
verkondigd luide en alom èn in de Lang
straat, èn in de Provincie, èn in geheel Ne
derland en buiten Nederland, iu het groote
machtige Duiteofcland enz. enz.
Onze he?itijk en meesterlijk geslaagde
tentoonstelling van het jaar Onzes Heeren
1903, die met onuitwischbare en gulden
letteren in de jaarboeken der geschiedenis
van Waalwijk voor het nageslacht zal aan
geschreven blijven en van Welker uitkomst
het thans levend geslacht reeds dagelijks
meer en meer de gezegende gevolgen van
vooruitgang en bloei in zaken ondervindt.
Daar toch op de Tentoonstelling van
Waalwijk, 'zag eigen volk en vreemdeling
het Schoenmakersfabrikaat de kroon op bet
hoofd gezet. Meer nogzoo heerlijk was
zij geslaagd, dat het hoogste wereldlijk go-
zag van onze Nederlanden, onze Geëerbie
digde Koningin die wij, Katholieken,
allen hoogachten en beminnen en voor
wie ons Christelijk volk eiken dag des
Heeren in onze kerken bidt en zingt
Domine Salvam fac, Heer, maak zalig onze
Koningin dat onze Geliefde Koningin
Wilhelmina, die God ons beware en zegene
in lengte van dagen den President dier
tentoonstelling opnam onder het getal van
hare Ridders. Ik vind dus hedenavond een
gepaste, een geschikte gelegenheid om in
het publiek te repeteere.n, wat ik reeds in
het privaat deed. ZijnEd. den Ridder
Klijberg-Pernot hartelijk en welgemeend te
teliciteeren met het eereteeken, dat prijkt op
zijne fiere borst.
En wat onze beminde Vorstin schonk aan
hem, da; werd door allen goedgekeurd en op
hoogen prijs gesteld. Meer nog, 't werd
bestendigd. Want de bevolking van Waal
wijk vertrouwde aan zijn energieken ridder
de zorg, de behartiging toe zijner stoffelijke,
algemeene belangen.
Op dit oogenblik, M. H., zou hij onge
twijfeld met belangstelling deze vergadering
hebben bijgewoond maar de belangen zeiven
der schoenmakerij riepen hem elders. En
juist zijne reis naar Duitschland met vak-
genooten uit Oisterwijk en Dongen beves
tigen mijn getuigenis. Waalwijk met om
streken is de streek, het land, de zetel van
het schoenfabrikaat, niet minder dan De
venter en den Bosch van den peperkoek,
Tilburg van den baai en het laken, Schie
dam van.... maar laat ik daarvan zwijgen.
En nu, M. H., na eoo'u lange, lange,
misschien al te lange inleiding, kom ik dan
toch eindelijk aan mijn punt.
De schoenmakerspatronen van Waalwijk
ea omstreken moeten zich vereenigen tot
een bond, om op alle mogelijke wijzen hun
vak te bevorderen, hunne concurrentie te
versterken hunne financieele voordeelen te
vermeerderenhun gevestigden roem te
handhaven, ja, nog hooger te doen opbloeien,
gedachtig aan het schoone Ilollandsche
spreekwoord: 'Eendracht maakt macht", een
spreekwoord, zoo oud, dat de Keizers van
Rome vóór eeuwen en eeuwen het lieten
graveeren op hunne onvergankelijke monu
menten Concordia res parvae crescentlet
terlijk vertaalddoor eendracht worden
kleine zaken grootvrij vertaald in onze
schoone Hollandsche moedertaal //Eendracht
maakt macht".
Welnu dan, M. Heeren, mijne Broeders
Weest dan eendrachtig; iluit u aaneen;
bindt u saam, vereenigd u.
Zoo sprak tot U de groote Paus Leo XIII
in zijne wonderschooue brieven, zoo spreekt
ook zijn opvolger Pius X, hij die in alles
zijn groeten voorganger volgt, iu het aller
gewichtigste sociale vraagstuk.
Zoo spreekt tot u onze geliefde Bisschop
die onder de schutse der goede Moeder van
goeden Raad, u zegtDe bonden in onze
dagen zijn noodzakelijk een eenling in de
tegenwoordige maatschappij vermag niets
meer.
Zoo riepen u toe uwe vakgenooten in de
omliggende gemeenten, waar ook het schoen-
fabrikaat, het vak, de industrie des volks
uitmaakt. -
Zoo d. i. vereenigt U, spreekt tot U
de geest onzes tijds, zoo voert u heen
de strooming die daar is in de maatschap
pelijke gelederen.
Zoo spreken tot ons reeds onze vijanden,
die zich vereenigen om wanorde te stichten
die gouden hei gen beloven en N.B. niets
geven dan teleurstelling en teleurstelling
en de zoo spelt de oude spelling en de con
fusie en beschaming.
Het Bestuur der Hanze M H. is reeds
langen tijd van plan geweest u op te roe
pen tot vereemiging. Als Geestelijk Advi
seur e:i als Pastoor van Waalwijk breng ik
gaarne hulde en dank aan hun ijverigen
President en zijne trouwe Bestuursleden
voor den eersten sloot, dien zij zoo gaarne
en geheel belangeloos aan deze oproeping
gegeven. Zsd, wat wij hopeu en weu-
schen, eenmaal in Waalwijk eene vereeni
ging, een Bond van schoenmakerspatroons
verrijzen en in den loop der jaren zal de
dank en de eer en de voldoening zijn aan
den President der Hanze, en mede aan zijne
trouwe en zoo eensgezinde bestuursleden,
aan den Heer Ver wiel c. s.
Moge de Hanze de vruchtbare boom zijn,
waarvan de Bond van Schoenmakerspatronen
in Waalwijk en omstreken is gebleken te
zijn de heerlijke en zegenrijke vrucht.
Ik nader M. H. aan het einde mijner
bespreking. Moge mijn herderlijk woord als
Geestelijk Adviseur heden avond gevallen
zijn op vruchtbaren, wel doorploegden en
bemesten grond. Wij zijn thans in de lente.
Schiet ons uitgeworpen zaad wortel, dan zal
in den zomer en in de herfstdagen een rijke
oogst het deel zijn onzer ijverige en ouder-
nemende vakgenooten.
Een ander beeld. Mochten wij heden
avond, M. H. den grondslag leggen van de
toekomst van een schoon, degelijk, stevig,
winstgevend sociaal schoenmakersgebouw.
Moge dat gebouw rusten in diepe iunda-
menten van godsdienst en vakkennis, en
bekroond worden door het zegevierend kruis
der der Victorie en der zoete hope op wel
vaart en bloei voor ons Waalwijk en om
streken.
M. H. Ik gevoel mij verplicht te ein
digen, te lang toch heb ik Uwe belangstel
lende aandacht durven afwachten. Wat zal
mijn eindwoord zijn
Luistert nog aven, dit is mijn vriendelijk
verzoek. Uwe toekomstige vereeuiging zal
zijn om uwe stoffelijke belangen van het vak
te bevorderen. Zeker Want gaat de schoen
makerij goed, dan gaat het Waalwijk en
omstreken goed. Maar gij zijt en gij blijft
het zoo gaarne, Christenen.
Daarom blijvc de godsdienst de ziel uwer
vereeniging. Gaarne verleen ik mijn pries
terlijken herderlijken invloed om zooveel ik
vermag, door omstandigheden u voor te
lichten, te helpen, te steunen, ook in het
stoffelijke.
Uw geluk zal altijd zijn mijn geluk;
Uwe welvaart mijne welvaart: uw zegenen
bloei, mijn zegen en bloei. Want ik ver
klaar U in waarheid van altijd met Paul us
te willen zeggen „quoriam nunc vivimus
si vos statis." I Thess. III, 8, dat is iu
ruimeren zin vertaald Als Gij staat, als
het U maar goed gaat, o dan leven wij,
dan gaat het ons ook goed, dan zijn wij ook
gelukkig. En ik ben begonnen met Sint
Crispijn, patroon der Schoenmakers en Sint
Jan den patroon van alle Waalwijksche
Parochianen. Welnu het II. Evangelie
verhaalt ons: Toen de kleine Joannes dan
geboren was, toen vroegen familieleden en
buren en vrienden quis pietas puer ist
erit Wat zal er van dat kindje geworden0
En ver'er staat geschreven
z/Multi in natiiitate ejus gaudebunt Velen
zeer velen zullen zich in zijne geboorte ver
heugen. En dat was zoo en dat- is nog zoo.
Na 1900 jaren zijn wij, Waalwijksche
Katholieken nog blij dat wij Joannes hebben
en vereeren en aanroepen als Patroon en
Beschermer.
En nu de toepassing.
Moge de Vereeniging, de Bond der
Schoenmakerspatroons hedenavond worden
geboren.
En dan rijst de vraag in Waalwijk en in
de omstreken, aan den vreemde om zijn ge-
vestigden roem der tentoonstellingquis
pietas.... enz. Wat zal dat geven met den
nieuwen Waalwijkschen bond T Autwoord
zij als voor 20 eeuwen in de woning van
Zacharias en Elisabeth: de ouders van den
kleinen Jaannes,
Multi in natiritate.,.. Velen, velen, d. i.
alle scboenmakcrsbazen of liever alle schoen
makerspatronen en alle knechts, en alle
Waalwijksche ingezetenen zullen blij zijn,
zich verheugen, dat er in 't jaar O. II.
1904 te Waalwijk ontstond de vereeniging
van SchosMmakeispatroons onder den mach
tigen invloed van onzen 11. Gad^dienst, en
die bloeiende vereeniging van schoenmakers
patroons is: de zegenrijke vrucht der Hauze.
Ik heb gezegd.
Zooals wij toen ook mededeelden, slaagde
de vergadering vrij goed meerderen zullen
zeker volgen, als do planner, enz. wat meer
bekend worden. Zeker is bij vereenigen
altijd te winnen, zooals ook de eerw. spreker
duidelijk uiteen zette.
De Japanuers rukken voorwaarts, maar dat
gaat met verwoed vechten gepaard, de
Russen verdedigen ieder stuk gronds me
leeuwenmoed, maar moeten tol nog toe
terugtrekken.
De volgende telegrammen geven een vrij
goed overzicht over de geleverde gevechten
De Rissen hadden uitgebreide toebereid
selen gemaakt om het voortrukken der
Japanuers naa: het zuiden vau het schier
eiland Liao—tong te verhinderen. Zij hadden
de heuvels aan de zuidkust der baai van
Talieowan versterkt. De sterkste stelling was
de heuvel Nasjan, te westen van van Ta
lienwan, waar talrijke batterijen beschermd
waren door verschansingen voor geweren,
door mijnen en door welgelegde X—vormige
ijzerdraadversperringen. Een andere lijn van
welbeschermde versperringen liep van het
hoofd der baai vau Taliën wan noordwaarts
tot Tin—sjie—tien ten zuiden van Kin
tsjou.
De Russcd bezetten een rechthoekige stelling
ten oosten van Kintjou.
De Russen beproefden verleden Zaterdag
de Japauners te doen aanvallen, maar dezen
gingen daar niet op in, het verkiezende de
stellingen en de sterkte der Russen door
eeu reeks van verkenningen te leeren kenuen
welke verscheidene dagen duurden. Japan
sclie officieren waagden z'ch tot zeer dicht
bij de Russische stellingen, en trachtteu
daarna op zich te doen vuren om stukken
bom mach'ig te worden, die zij opraapteu
ten einde het kaliber der Russischekauonuen
le weten.
De Japansche verkenningen ontdekten een
leemte in de Russische verdediging tusschen
de baai van Talienwan en de westkust van
Liao long.
De Japansche troepen rukten op en
overvleugelden Kin tsjou, na een lang lurig
gevecht van de artillerie, dat Woensdag
den geheelen nacht duurde. Om vijf uur
twintig Donderdagmorgen rukten de Japan
uers Kin—tsjou binnen, de Russen naar
het zuideu volgende. De Russen boden hard—
uekkigen tegenstand op den heuvel van
Nasjan, die om zeven uur's avonds genomen
is, na herhaalde bestormingen. In den loop
van den dag trokkeu de Russen terug naar
Nan—kwanling, waar een tweede lijn van
versterkingen is.
Uil dc verslagen, die elkander opvolgen,
blijkt, dat de bestorming van Nansjan gisteren
een bloedige zaak is geweest. De Japauners
concentreerden het vuur eerst op de Rus
sische batterijen, geholpen door vier kanon—
neerbooten in de golf vau Kin—tsjou, eu
brachten vele kannounen tot zwijgen. De