Nummer 46
Donderdag 9 Juni 1904.
27e J ou
*ang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
De Motie
I*
AN TOON TIELEN,
VERLSAQ
ijxs<s
s
U I T G H V E K
Landbouw.
Verslag van „Koord-Braband,"
Maatschappij van Verzekering op het
Leven.
Balans per 6 ftpril ÏD03.
60
1 5
s
s
E
§•8
c
Sal
-■S«3
fe w .e 5 .a
D
z
w
sKS&saa&'iSia:-j.sess»:*'£253BSSMfë'ss-smzagp^grai infi^miy "i n i
iiEBgsgseag«B=3age«aM«^gw^^
De Echo van het Zui
en Langstmtsehe Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
A b o n n e in e n t s p r ij s per 3 maanden f 0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden
Uitgever.
•aan
den
WAALWIJK.
der Kamer van Koophandel en Fa
brieken te Waalwijk, betreffende den toestand
van den handelde scheepvaart en de nijverheid,
over hel jaar 1903.
Voortdurend kon met volle kracht gewerkt worden
en verschillende orders voor het bouwen van nieuwe
schepen werden zelfs afgezegd, wijl zij niet op tijd
gereed konden zijn.
Op 1 Januari 1903 waren in aanbouw, een boeieraak
20 ton, 2 sleepkanen 940 ton, 2 klippen 262 ton, een
pleitz 300 ton, en een paviljoenschuit 48 ton.
Gebouwd zijn in 1903
4 sleepkanen 970 ton.
2 pleitzen 300
8 klippers 1220
2 hevelaken 170
1 paviljoenschuit 48
4 boeieraken 71
benevens eenige kleinere booten en baggeraken.
Op 1 Januari 1904 stonden op stapel
2 sleepkanen 1720 ton.
1 hevelaak 100
2 klippen 360
1 paviljoenschuit 62
Buiten voornoemden aanbouw waren schier het ge
heele jaar door de dwarshellingen bezet door binnen-
en buitenlandsche schepen, die voor gewoon onderhoud
of voor averij in reparatie kwamen.
De scheepstimmerwerven zijn en blijven voor deze
gemeente een voorname tak van industrie. 131 vaste
werklieden, behalve de sjouwers, vinden er hun brood
bovendien werken 4 smederijen, waaronder 2 machinale,
en een paar schilders uitsluitend voor de werven.
Gedomicilieerd zijn hier 96 schippers, bijna allen in
het bezit van Rijnpatenten. Dank zij den transitohandel
was de scheepvaart bevoedigend.
De hooihandel voor het binnenland was gewoon.
Wegens den geringen export hebben de hooiperscn
weinig gewerkt.
Het aantal klompenmakerijen vermeerderde met een.
Zij hadden geregeld te werken, doch moesten gelijk
vorige jaren het hout te duur inkoopen. Diensvoïgens
waren de winsten zeer bescheiden.
Het gering aantal looierijen werd nog kleiner. De
nog bestaande verminderden hare productie, tengevolge
van de wanverhouding tusschen de p'ijzen der huiden
en die van het leder. Alleen de gunstig bekende in
richting van M. en G. van Son, wier uitmuntend fabrikaat
een steeds toenemend debiet vindt, werd opnieuw uit
gebreid.
De margarinefabriek in 1902 stop gezet werd aan
gekocht door de firma F. H. Haagen tè Rotterdam en
verbouwd tot een lederfabriek. Deze modern ingerichte
fabriek levert bind- en slagriemen, mineraal en vetge-
looid, welke meerendeels voor export bestemd zijn.
Hetgeen hier gefabriceerd wordt, is slechts een zeer
klein gedeelte van de groote hoeveelheid leder, die door
deze gerenommeerde firma in ons land en ver daar
buiten verzonden wórdt. Naar men uit goede bron
verneemt, zullen ook de riemen-croupons, die de firma
tot heden uit het buiteniand betrekt, ook hier gelooid
worden, indien de Regeering besluit invoerrechten op
leder te heffen. De fabriek zou dan op reusachtige
wijze worden ingericht.
De Schoenmakerije?i werkten geregeld de afzet thans
in 1904, is grooter dan het vorige jaar. Deze industrie
gaat hier niet vooruit.
De verleden jaar opgerichte steenfabriek werd uitge
breid. Hoewel voorloopig nog niet voldoende werkende
heeft de ondernemer plannen ze meer modern te laten
inrichten.
Bij het slot dezer korte beschouwingen is het ons
aangenaam te kunnen melden, dat de jaarmarkten voort
durend in belangrijkheid toenemen, de aanvoeren steeds
grooter worden en de belangstelling van veehouders in
de markt vermeerdert. De handel was over het geheel
zeer levendig.
Cultuur Vlijmen, Haarsteeg en Nieuwkuik.
Over de cultuur in bovenstaande dorpen kan het
volgende worden gezegd
De toestand van den landbouw was dit jaar belang-
rijk gunstiger dan in het vorige. De prijzen der hoofd
producten aardappelen en hop waren betrekkelijk
hoog.
De tuinbouw daarentegen geraakte in ongunstiger
conditie. De frambozen werden verkocht aan den prijs
des vorigen jaars, doch het beschot van het gewas
bleek onbeteekend, zoodat de geldelijke opbrengst
gering was.
De kruisbesse7i werden op tal van plaatsen deerlijk
gehavend door de trekmaden, terwijl de roode bessen
0 or het zoogenaamde rijzen en de vernielzucht der
Advkrtkntiën 1 7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een g~oct aantal regels cii
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordcelige oontraeten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
insecten mede belangrijk minder opleverden dan het
vorige jaar.
De algemeene toestand voor de vruchtencultuur dezer
streek kan derhalve op weinig vooruitgang bogen, wat
hoofdzakelijk moet worden toegeschreven aan het leit,
dat het klein fruit steeds vooruit gekocht wordt, waardoor
slechts matige prijzen bedongen kunnen worden. Wegens
de geringe voordeden, die genoemde teelt afwerpt,
hebben velen besloten die teelt aanzienlijk in te krimpen.
De zwarte aalbesseti leverden over het geheel een
goed beschot, terwijl de prijzen zeer bevredigend waren.
De aspergeteell heeft van hare waarde verloren, ten
gevolge van het telkenjare terugkeerend gure lenteweer.
Dat koude weder werkt schadelijk ook op de hoeveel
heid, daar alsdan geen asperges boven den grond
komen. Ook wordt alhier te weinig moeite aangewend
om de in deze streek geteeld wordende uitmuntende
asperges in andere streken aftrek te doen vinden.
De oogst der fruitboomen was schier onbeteekenend.
De groententeelt leverde slechts matige uitkomsten.
Het erwtengewas gaf weder gunstige resultaten, diens
volgens gaat deze teelt nog steeds vooruit. Men staat
verbaasd over de uitgestrekte velden, welke dit jaar
weer met dat gewas zijn beolant.
De stam- snij- en princes of heere?ibooiitjes leverden
dit jaar weer een goede geldelijke opbrengst. De
prijzen waren in geen jaren zoo hoog doch door hevigen
wind en regen bleef het beschot hier gelijk overal
elders, beneden het middelmatige.
De aardappeloogst leverde gunstige uitkomsten. De
hoeveelheid was, wel is waar, slechts middelmatig, doch
de kwaliteit was zeer goed, en de prijzen varieerden
van f 2,50 tot f4,— per Hectoliter, wat betrekkelijk
hoog te noemen is.
De suikerbietenteelt is dermate achteruitgegaan en zoo
onbeteekenend geworden dat zij haast ge'cn vermelding
meer waard is.
Tarwe wordt hier niet meer verbouwd. Tallooze
musschenscharen vernielen den oogst. Wenschelijk
ware het maatregelen te nemen tegen de al te groote
vermenigvuldiging van det musschenheir, 't welk ook
in vele opzichten den tuinbouw grootelijks benadeelt.
De rogge-oogsi was gunstig, doch rogge wordt in
deze streek alleen verbouwd voor eigen gebruik.
Het beschot van het hopgeiuas bleef beneden het
middelmatige. De handel -echter was buitengewoon
levendig en de prijs van het gewas steeg tot f50,—
per 100 K.G., een prijs welke in vele jaren niet besteed
werd. Uitbreiding der hopteelt is dan ook te verwachten.
De opbrengst der hooilanden was bevredigend terwijl
de kwaliteit van het hooi over het algemeen goed was.
De gezondheidstoestand van het vee mocht over
het algemeen gunstig genoemd worden.
Alvorens van de cultuur dezer streek af te stappen
behoort vermeld te worden de oprichting eener ver-
eeniging van telers in de gemeente Vlijmen, die hun
vruchten en groenten op één of meer dagen der week
op eene bepaalde plaats in de gemeente ter markt
brengen, om zoodoende een einde te krijgen aan dien
fatalen vooruitverkoop.
Het streven dezer Vereeniging is loffelijk, doch eischt
van haar een zware taak.
De handel in klein fruit, 't welk dit jaar maar een
matig beschot gaf, was zeer levendig en daardoor gun
stig voor de Vereeniging. Bij tragen handel en over
vloed van fruit echter, zou het volstrekt geen verwon
dering baren, zoo, bij gebrek aan koopers, de aange
wende pogingen tot verbetering van den handelstoestand
schipbreuk leden. In ieder geval het streven der ver
eeniging verdient steun, wijl het een eerste stap op
den goeden weg is.
Van de nijver heid dezer streek kan weinig goeds
gezegd worden. De leerlooiers klagen ook hier steen
en been over de wanverhouding tusschen de prijzen
der grondstoften en die van het fabrikaat, en houden
diensvolgens hun bedrijf slechts aan den gang.
De mandemakerijen verkeeren in veel ongunstiger con
ditie dan het vorige jaar.
Er schijnt bepaald overproductie te bestaan wijl er
zoo weinig vraag naar mandwerk is. Daarbij is de grond
stof zeer duur, terwijl het fabrikaat zelve met moeite den
ouden prijs handhaaft.
Er wordt dan ook door hen die geen grooten ban-
denvoorraad hebben, schier met verlies gewerkt. Het
is derhalve niet te verwonderen dat het werk schaars
is, verscheidene mandenmakers werkeloos rondloepen
en er over 't algemeen een klein weekloon wordt ver
diend- Komt er in dien toestand niet spoedig eene
gunstige verandering, dan is het te vreezen dat het
mandenmakersbedrijf weldra zijn waarde zal hebben
verloren, als een der factoren van de volkswelvaart dezer
streek.
Gevestigd te Waalwijk.
Opgericht 8 Maart 1843.
Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 15 Juli 1895.
De ondergeteekenden Commissarissen van >NOORD-
BRABAND», Maatschappij van Verzekering op het
Leven te W a a 1 w ij k, verklaren de rekening en
verantwoording over het per 6 April 1903 afgesloten
Boekjaar te hebben onderzocht, met de boeken en
noodige bewijsstukken te hebben vergeleken en alles
accoord en in orde te hebben bevonden.
De premie-reserve, berekend volgens de door den heer
CORNEILLE L. LandrÉ te Amsterdam goedge
keurde methode, is vermeerderd met f 68.233.98, zoo
dat deze thans bedraagt de som van f 1.264.303.26.
Aan het hoofd Extra-reserve kon worden toegevoegd
een bedrag van f 15.402.48 waardoor deze post thans
f 26.257.03 aanwijst
Wij hebben ons overtuigd van de aanwezigheid der
op de balans vermelde effecten en verdere waarden,
waarvan aan effecten bij de Nederlandsche Bank in open
bewaarneming berust ruim een half millioen gulden
effectieve waarde, blijkens mede overgelegde en dooi
de Directie van voormelde Bank geviseerde staten.
Uit geheel ons onderzoek is bij vernieuwing gebleken
dat beheer en administratie met zorgvuldigheid en be
kwaamheid worden gevoerd, dat de Maatschappij in
toenemende prosperiteit verkeert en alle aanbeveling
waardig is.
Waalwijk, 26 October 1903.
De Commissarissen,
Mr. A. H. SASSEN.
Mr. A. M. SASSEN.
W. P. A. MUTSAERS.
Ihr. Mr. B. M. A. A. DE ROIJ VAN ZUIDEWIJN.
Cijfers geconstateerd met de afsluiting van het 60e
Boekjaar, 6 April 1903
Aantal polissen 171892
Maatschappelijk kapitaal f 300.000
Verzekerd kapitaal 10.311.475
Verzekerde rente 1.285
Ontvangen premiën (Netto) 340.009
interesten 48.622
Uitkeeringen bij overlijden, expiratiën
en afkoop 194.474
Premiën-reserve 1.264.303
Extra-reserve 26.257
Vermogen der Maatschappij (ongerekend
f 270.000 niet gestort kapitaal) 1.320 560
den
vo co co th o o
NO-tN<nO\
co
co
O rO f- ■- O 1^ N
o o co cv> o
O C3 N M
o *6 co »-<
O 'O N
co c^a
S
cd
■*-.
Q,
cd
V V
rt p*
*9 U
Pu
bx>
O co
co
r—
O
r-
Os
Wi
O .t; T3
*rl _J
V .ti
CS
WQ>>>
V
PU
I 00 00
1 oo 1
ui
UI
lOCOOtv
Os i-i vo co
O
ro
co
O eo O
T—1
co
i—l fO Q\ r-H iH 'S-
co
O C\ O
Ifl
»-i t— eva co
T—1
r~-
O CO r— r-
H
(V)
OS i—4 Cv) CO
O
O N
r-
co r- O) O
CO
r- cv) u-i
CV) rH
o\
«o
tH
(O
ka C
v aa
T3 ka
3
G
«J
G
a
*->
G
V
O
O rj
V-1
-o
G
cd
C
v "U
G Ja i>
E "5 .c
u o
cd tc O
O
G
1)
G
4J
k-
3
G
<u
G
■O
cd 4-,
cd
O O -M
3 ka (J
cd
c c
Ca C
S 5 .2
5 i "o S
o -f? e
k- O co Ca
Ph bJ5 b/i O
-2 3 G p
Oa-O O
C/3 U U X-
C3
csi
VgS
"Sm
QW|
H pp
W
Q
M
O
Q
- 04>rtG<->'rtt>uCdcd
m
a M Pi
da Z Z m
ró 8W w?
<f <f r X
SS e M
Q el oö
se.
G
rt
van het Centr. Bestuur van
Ned. R. K. Volksbond.
Het h ons, na al wat we reed? over
de „Katholieke Sociale Actie" schreven
onmogelijk, de motie onbesproken te
laten, op Zondag 30 Mei door het Centr.
Bestuur van den „Nederl. R. K. Volks
hond", in verband met die actie, vastge
steld. En wanneer wij dan, ter fine van
rapport kunnen we haast wel zeggen,
deze motie eens even wat nadtr gaan be
kijken, du. d( n wij dat ni(t uit
betweterij of bodillerij, God beware ons
in deze daarvoor Wij zouden niets liever
gezien hebben dan eendrachtige aan
eensluiting, dan ware al dat gescliiijl en
gewrijf niet noodig geweest. Nu echter
één onzer grootste en krachtigste orga-
«isaties theoretisch zich aan die actie ont
trekt en haar niet gunstig oordeel in den
vorm eener motie uitspreekt, nu zou het
struisvogelpolitiek heeten, dezen stand
ran zaken dood te zwijgen. De vraag
kan echter gesteld worden Is het nu wel
aan U, Echo van het Zuiden, hierover eene
beschouwing te geven? Kijk ems: Ten
eerste is de Wachter der „Katholieke
Sociale Actie" wel mans genoeg, hierover
het noodige licht te doen schijnen, doch....
er zijn groote lichten en kleine lichten.
En nu belichten groote lichten wel een
uitgestrekt terrein, maar er blijven dan
toch altijd nog enkele hoeken onbelicht.
En voor die onbelichte hoeken, is vaak
een klein licht heter om ze in de diepte
te bereiken dan een verblindend groot
lichr. En ten tweede: Wij hebben
deze geworden actie van 't begin af met
zeer groote belangstelling gevolgd, zoodat
onze lezers recht hebben op alle phasen
welke zij intreedt. Bovendien het is hier
een zeer nijvere streek, vol katholieke
actie. De mannen hiervan grijpen allicht
naar hun IocbüI blad het eerst, vandaar
dan ons naar voren treden.
Om nu te beginnen bij 't begin, liet
was voor ons een donderslag uit een hel
deren hemel, toen we de houding van de
„Volksbanier" lazen omtrent de „Katho
lieke Sociale Actie".
Dat hadden we allerminst verwacht, te
meer, waar hij de ontplooiing der katho
lieke actie van verleden jaar de Volksbond
juist het grootste deei der strijders le
verde en meteen het veld van eer was,
waar gestreden werd. Ot zit hem juist
hier de knoop, dat nu de Volksbond niet
mede wil doen? Immers, waar we in de
motie lezen, dat véor het uitgeven van
die statuten en reglementen door het
voorloopig comité de betrokken organi
satie^ als zoodanig niet over dc concepten
zijn gehoord, een der redenen is, waarom
hot Centr. Bestuur den Volksbond ad
viseert, niet mede te doen, daar tast uien
het wel is waar hoffelijke verwijt, maat-
dan toch het verwijt, dat men zicli ge
passeerd heeft gevoeld. Nu willen we
dadelijk hierbij opmeiken, dat, indien dit
in zijn volslen zin waar is, wat wij na
tuurlijk moeten aannemen, wij dezen ge
volgden gang beslist tactisch-foutief noe
men. Het jes en amen zeggeu, is ook
in onze partij uit en kon in deze, waar
'de organisatie toch in elk gevat lasten en
verplichtingen opgelegd werden in geen
geval gevolgd worden.
Maar.... maar.... en hier moet ons iets
uit de pen, dat sommigen wellicht onge
oorloofd in de ooien zal klinkenDe
grondwet der Katholieke Actie in haar
geheel d? „Rerum Novarum" met de
„Graves de communi re" is toch ook
door den Ned. Ji. K. Volksband aan
vaard. En waar we hier nu reglementen
en statuten voor de Sociale Actie der
Nederlandsche Katholieken zien goedkeu
ren door 't lioogw. Episcopaat, daar had
men zich eveneens, desnoods mei verwij
zing naar de bewuste fout, hij de ge
wraakte federatie moeten aansluiten. Want
in de eerste alinea der motie moge dan
staan, dat de goedkeuring, door het
Hoogw. Episcopaat op ds statuten en
reglementen dier federatie verleend, noch