Mummer 11
Zondag 5 Februari 1905
28e Jaargang
Tweede Blad,
nJiTvoiRiiiGiir-
n
OE TOESTAND IU BUD.
Rusland en Japan.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Duitschland.
België.
Transvaal.
BINNENLAND.
mge-
1C<>
Reconstructie van het Kabinet.
Atjeh.
Kolonel van Daalen.
Uitvoering to geven door de Lierlcrtafel
„Oefening en Vermaak^, op Zondag 5 Fe
bruari, de9 middags n 12 ure, in de zaal
0 „Musis Sacrum" te Waalwijk.
db, Bede, Hein zé.
Hymne, Eijken.
Stille, Ilaijdn.
Door liet Waalwijksch maunenkwartet.
Martelaars. Rille.
I Na den slag bij de Sandepoe.
Er is weer een verslapping gekomen in
de krijgsbedrijven. Na den mislukten aanval
op den Japanschen linket vleugel hebben de
aanvallende Russen zich in hun posities
teruggetrokken en wordt alleen een artillerie
duel gevoerd.
Op deze wijze kunnen Russen en Japanners
'elkander niet veel afbreuk doen, want dc
geeftwederzijdsche posities zijn te sterk, dan dat
t 1 '10®en dor partijen tuet veel hoop op succes
een bestorming zou kunnen ondernemen.
Men heeft gezien, dat de Russen het hoofd
15°/ ?estooten hebben voor het gepantserde dorp
Sandepoe, hetzelfde zouden de Japanners
ervaren als zij het waagden de stellingen
van den tegenstander aan te tasten.
Alleen met een groote overmacht, waarbij
geen rekening gehoudea moe. wotiieu met
een paar duizend man meer of minder aan
ve>liezen, zou een attaque kans vau slagen
hebben.
Iotusschen wordt bericht, dat Kouropatkine
den moed niet opgeeft en weer tot het
off n si eve zal overgaan. Hijzelf zou optrekken
langs den Mandarünenweg en den spo rweg
terwijl Grippenberg stelling zal nemen
twintig kilometer noordoostelijk van Liaojaug
om daar versterkingen af te wachten. Daarna
zou Grippenberg zijn opmarsch hervatten om
den Japanscheu linkervleugel bezig te honden
terwijl Koeropatkine maarschalk Oyania
tegelijkertijd uit een andere richting zou
aanvallen.
Het Telegraafagentschap verneemt uit
Sache—toen. van Donderdag:
Op den uitersten rechtervleugel duurt het
artilleriegevecht voort. Ook hebben nog
verscheiden kleine botsingen plaats gehad
bii eenige dorpen. De g vechten hij Sandepoe
hadden tot uitkomst dat de voorposten op
on:en uitersten rechtervleugel oprukten tot
aan de dorpen Holontai, Foetsjatsjiantsi
Tsintsjatoen en Beitadsi. Door het bezetten
van deze ste'lir.gen werd het onzen troepen
mogelijk, het geschutvuur saam te trekken
op de versterkingen van Sandepoe en
Lidta'.oen. In onze nieuwe stellingen worden
batterijen opgesteld. De laatste gevechten
golden het bezit van het dorp Tsjantan—
henan, op den linkeroever van de Hoenho.
Een aauval (der Japanners) werd 's nachts
om een uur met aanzienlijke verliezen
afgeslagen. Ons verlies bedroeg omstreeks
100 man. In den loop van den dag
beschoten de Japanners het dorp en bezetten
het, zoodat wij teruggedrongen werden,
maar wij he:Overden het grootste deel van
het dorp. Het geschutvuur houdt aan op
deu uitersten rechtervleugel, op andere punten
is het rustig. De Japansche artillerie beant
woordt in de laatste dagen ons vuur teD
oosten van den spoorweg bijna niet.
Volgens belichten van Koeropatkine aan
den Tsaar, hebben de Japanners in den
nacht van 1 op 2 dezer Tsjantan—henan
aangevallen, aan den linkeroever van de
Hoenho, tegenover Sjatnan. Zij namen het
dorp, doch werden er na groote verliezen
weder uit verdreven. De Russen verloren
meer dan honderd inan. Teugevolge van de
genomen maatregelen zijn winter builen in
weerwil der koude zeldzaam. Naar het
kwartier te Moekden zijn tot nu 132 gevan
genen en 2 ongekwetste officieren gebracht.
Ik bezocht seint de bevelhebber
Vrijdag onze laatste gekwetsten. Hun stem
ming was uitstekend. Zij werden goed ver
zorgd. De meerderheid der kwetsuren is
veroorzaakt door schoten van kogels.
De 2 dezer bericht Koeropaikiu Volgens
ingewonnen tijdingen hebben de Japanners
na daar een sterke beschieting aan te hebben
doen voorafgaan, met de artillerie onze
atd- eÜrgen te Tsjantan—henen in het front
eau-evallen. Des middags ontving ik opnieuw
b richt, dat onze troepen eerst hadden
moden terugtrekken, doch daarna bet dorp
opnieuw veroverden. Slechts enkele hoeven
waien nog iu handen van de Japanners.
Onze verliezen waren onbeteekenend.
In de andere stellingen is de nacht rustig
voorbijgegaan.
In een telegram van Oyama dd. Donderdag
wordt bericht dat de Russen de bedrijvigheid
dien dag hadden hervat tegen den linker
iïapanschen vleugel en dat er aan het front
van beid legers stdge schermutselingen
plaats hebben. Ook is de artillerie he.dg
aan het werk geweest. De Japanners be—
Schuldigen de Russen opnieuw, gewonden te
he'ob eu mishandeld.
-mi MiiW
Do Tsaar beeft een deputatie werklieden
ontvangen op 'n manier, die een komedie-
vertooning lijkf, en wat hij tot de deputatie
gezegd heeft, geeft ni<-t de minste hoop op
verandering in het Staatsbestuur.
'i wet de berichtde Tsaar staat ecu Grond
wet toe.
Wij zullen beginnen met te beschrijven
de onf vangst der deputatie.
De Tsaar ontving in den namiddag een
arbeiders-deputatie, bestaande uit 34 werk
lieden van Petersburgsche fabrieken. Zij
waien vergezeld door den minister van
financiën en den gouverneur-geueraal Trepof.
De arbeiders kwamen langs de keizerlijke
spoorlijn tc Tsarskojé Sélo. Aan het keizer
lijk paviljoen wachtten rijtuigen, die hen
brachten naar het Alexandra-paleis, waar
de arbeiders in een der zalen gelaten werden.
'8 Middags te drie uur verscheen de Tsaar
begeleid door grootvorst Georg Michaelo-
witsj, minister Frederichs en den paleiscom
mandant Hesse.
De arbeiders bogen voor den Tsaar, die
hen aansprak met „Goeden dag, mijn*; kin
deren De werklieden zeiden ,,Wij wen-
schen Uwer Majesteit een goede gezondheid
Daarop richtte de Tsaar de volgende toe
spraak tot da arbeiders
//Ik heb u hier ontboden, opdat gij mijne
woorden van mij zelf kunt vernemen en
hiervan mededeeling doen aan uwe kame
raden.
Beklagenswaardige gebeurtenissen met de
treurige onvermijdelijke gevolgen hebben
plaats gehad, omdat gij u duor verraders
vijanden van ons vaderland, hebt laten ver
leiden en bedriegen.
//Toen zij u opriepen een smeekschrift
over uwe nooden tot mij (e richten, bitsten
zij u op tot opstand tegen mij en mijne
regeering, daar zij u dwougen uwen eerlij
ken arbeid voor een tijd te verlaten, thans,
nu alle oprechte Russen onafgebroken wer
ken moeten om onzen hardnekkicen vijand
te overwinnen.
//Stakingen en opruiends betoogingen lei
den de menigte steeds tot ordeverstoringen,
die door de autoriteiten bedwongen zijn en
in de toekomst ook bedwongen zulleu worden
door militairen, wat tot resultaat heelt, dat
onschuldigen als offer vallen.
„Ik weet, dat het leven van de arbeiders
niet licht is. Vele dingen moeten georga
niseerd en verbeterd worden. Doch heb»
geduld. Gij begrijpt zelf, dat het nood
zakelijk is rechtvaardig te zijn tegenover
werkgevers te letten op de verhoudingen in
onze industriën.
„Doch mij uwe nooden kenbaar te maken
in den \orm van een opgeruide menigte dat
is een misdaad. In mijn zorg voor de ar-
beideis zal ik maatregelen treffen, al het
mogelijke te doen om den toestand van de
werklieden te verbeteren, hun langs wette-
ijken weg een onderzoek naar hunne eischen
te verzekeren.
„Ik geloof aan de eerlijke bedoelingen
van de arbeiders, aan hun oprechtheid jegens
mij, en ik schenk hun vergiffenis voor hun
wandaad.
„Keert terug naar uwen arbeid, vervult
uw plicht met uw kameraden. God helpe u."
Nadat de Tsaar zijn toespraak geëindigd
had, maakte hij de opmerking, dat de ar
beiders deu inhoud moesten mededeelen aan
hun kameraden en beloofde, dat later de
tekst gedrukt gegeven zou worden.
Nadat de arbeiders het paleis verlaten
ladden, gingen zij naar de kerk, waar zij
gebeden zeiden
Daarop werden zij in een huis gebracht,
dat vroeger een school was, waar hun een
lunch werd aangeboden.
Een arbeider dronk onder „Hoera's" van
lijn kameraden op het welzijn van den
Tsaar.
Ta half vijf werd de deputatie in rij!uigen
gebracht naar het keizerlijk paviljoen en
ondernam den terugtocht naar Petersburg.
Zooal9 wij zeiden, heeft de veriooning
veel van een komedie. Echter dienen de
woorden vau deu Tsaar onpartijdig onder
t oog gezien te worden. Door de corres
pondenten is ons steeds voorgehouden, dat
de. optocht, die op deu gedenkwaardigen
Zondag 22 Jan. naar het Winterp de s trok
bestond uit een vredelievende en rustige
arbeidersbevolking. De Tsaar zegt, dat het
een opgeruide troep was, ,vat dus een on
waarheid isen wat te zeggen van de rpst
van beloften, 't zal beter zijn, er maar over
te zwijgen.
Het tweede bericht omtrent het toestaan
van een Grondwet, dat is al lang tegenge
sproken, 't is onwaar, natuurlijk.
PETERSBURG, 3 Febr. Het Telegraaf
agentschap verneemt De buitenslands ver
breide geruchten over eene wijziging van
het kabinet van ministers tot een met een
premier-minister als voorzitter, zijn ongegrond.
Evenzoo het bericht in buitenlandsche
bladen over het bijeenroepen van eene rijks-
vertegenwoordiging. De regeering iieeft deze
vraag nooit overwogen.
PETERSBURG, 3 Eebr. Vandaag is de
officieele lijst openbaar gemaakt van de,
menschen, gedood bij ue onlusten van den
22en Januari of in de hospitalen alhier aan
de verwondingen overleden. In het geheel
zijn er 130 dooden, onder wier er slechts
11 niet zijn herkend, z <odat men hunne
namen niet kent.
Het openbaar maken van deze lijst, zal
een einde, stellen aan al de berichten, waarin
het cijfer van de slachtoffers der onlusten
op 22 Januari is overdreven.
WARSCHAU, 3 Febr. Het hoofd der
politie maakt bekend Tengevolge van bui
tengewone maatregelen hebben dc rustver
storingen opgehouden en is de orde volkomen
hersteld. Men hoede zich tegen geruchten,
welke door kwaadwilligen worden verbreid
om den ingezetenen angst aan te jagen. Men
luistere niet naar de eischen, gesteld door
misdadigers, die in den naam van niet be
staande organisatiën in woningen en in de
kantoren van industrieelen zijn doorgedron
gen. Men keere voorts tot zijn gewone
bezigheden terug ten einde tot het herstel
der normale levensomstandigheden bij te
dragen. Er valt niet aan te twijfelen, of de
werklieden zullen, onder den invloed der
genadige woorden van den Tsaar, den arbeid
hervatten en hunne gezinnen ontlasten van
de zware schade, die de werkstaking brengt.
Een nauwgezette uitvoering vau de maat
regelen door den gouverneur-generaal geno
men en een stipte naleving van de politie-
bepaliugen zal de rust verder handhaven.
WARSCHAU, 3 Febr. Volgens een poli
tiebericht zijn er tijdens de onlusten 57
menschen gedood of aan opgeloopen kwets
uren gestorveu. Onder dezen waren 6 vrou
wen en 5 kinderen
Vandaag is de stad rustig. De dagbladen
verschijnen9545 werkliedeu hebben den
arbeid hervat. In Pile Poolsche suikerfabrie
ken en in de kolenmijn Oombrewa is het
werk gestaakt. Het kolenvervoer is gestaakt.
De kolenprijzen hier te Warschau stijgen.
Wat zal er nu gebeuren
Welke koers gaat worden ingeslagen
Of zal men zich voorloopig bepalen tot
het niet kiezen van eeuige richting
We lazen
De afgevaardigden van de pariijen van
links uit de Fransche Kamer hebben giste
ren een vergadering gehouden, waar de
rooster van werkzaamheden in de komende
Kamervergaderingen besproken is. De socia
listïsche partij was niet tegenwoordig. De
vergadering besloot, dal het wenschclijk was,
als allereerst de begroeting voor 1905 werd
afgedaan. Na aanneming van de begrooting
kon men verder zien.
Verdei zieu, de uitdrukking is teekenend
ze wordt altijd gebruikt, wanneer de politie
ke atmosfeer zoo neveli; is, dat meD niet
meer weet wat voor of achter wat links of
rechts is.
Bievenu—Maffia, de nieuwe minister van
ecredienst en onderwijs, vei klaarde dan ook
ronduit aan den „Matin", dat Fraukjijk op
dood punt is gekomen Kerk en Staat moe
ten worden gescheiden, wettelijk en voor
goed, of er moet een nieuw Concordaat
worden gesloten.
Hij zelf is natuurlijk voor scheiding en
zal een ontwerp indienen in den geest der
wetten van Briand en Combes.
Maar hij wil dan verder ook vrijheid
voor ieder om zijn geloof te belijden en te
beoefenen.
Ook voor de religieuzen
Men make zich geen illusies; een man
als de nieuwe minister van eeredienst heeft
veel te lang viij— gedacht om nog juiste
begrippen van vrijheid te bezitten.
Hij is feitelijk eeu geestverwant van
Combes, alleen niet zoo heftig, niet met
zooveel haal bezield.
De president minister Rouvier daaren
tegen is, wat de religieuse quaesties aan
gaat vrijwel volmaakt onverschillig.
Hij is een echte scepticus, die zooals een
correspondent zegt, „niets gelooft, of liever
meent niets te gelooven".
Maar vau hem zal de stoot tot nieuw
onrecht niet uitgaan, terwijl hij zich evenwel
ook niet zal verzetten, als ziju collega's en
de Kamermeerderheid wel deu weg van
Combes willeu vervolgen.
Hij gelijkt in dal opzicht sterk op deD
president der republiek, op Loubet.
Met rake lijnen geeft van hem een tee
kening de uitnemende medewerker in den
»Univers": Eugene Tavernier.
Loubet zegt deze is een bewijs,
dat de afwezigheid van werkelijke ver
diensten som.ijds juist iu de wereld vooruit
doet komen, Hij vertoont zich op straat,
hij houdt receptie, hij doet precies wat de
diplomatie en het parlem u t willen, hij
zegt als noodig is deze of ge- e onbehng—
'ijke woor en— combiua i hij teekent
papieren zonder re te hebben gelezen, hij
doet a'les met de nauwgezetheid van een
machine.
Maar een krachtige beslissing nemen, een
sterk; »il: ui" of een vas* „neen" uitspie
ken, dat kan nun van den heer Loubet niet
verwachten.
En zt.o teekende hij ook zonder tegen -
spraak het laatste besluit, waarmee de
heengaande Combes nog aan zijn haat tegen
den godsdienst lucht gaf.
Een decreet van sluiting o m. voor de
kapel der visitatie van Paray—le—Monial.
De kapel, waar de Zaligmaker verscheen
aan een nederige religieuze, om haar te
openbaren eu door haar aan de wereld,
de schatten van Erbarmen en Liefde,
besloten iu Zijn Hart, bereid voor allen die
bij Hem rust zoeken.
Een wondervol oord van genade voor
alle katholieken der geheele wereld.
Maar Combss' haat haatte de Liefde
deze kapel moest worden gesloten.
En Loubet teekende het besluit, en correct
gekleed ging hij verder plegen de leege
plichten der wereld.
D- staking der mijnwerkers is thans in
een moeilijk gevalde regeering heeft eeD
wel beloofd en daaraan wordt hard gewerkt
maar een wet is geen koekbakkers artikel,
dat in een paar uur kan worden geleverd.
Dus 't zal nog wel wat duren eer 't ontwerp
klaar eu dan nog eer het wet is geworden.
Wat moeten nu de arbeiders doen
Zoolang staken tot de wet er is Of maar
in afwachtiug aan den arbeid gaan daatdoor
hun positie en wellicht de bereidvaardigheid
der regeering verzakkend?
Er komt goede steun ook van de burgerij
en vau vele katholieken.
En de mijneigenaars gevoelen lang
zamerhand dat zij niet veel aan een mijn
hebben, als de arbeiders niet het werk
verrichten.
Het Hbl. verneemt
In het Ruhrbekken zijn gedeelte van en
kele mijnen ondergeloopen, daar men geen
kolen meer had om de stoompompen aan
het werk te houden. De commissie van ze
venen heeft zich tegenover de regeerings—
commissarissen bereid verklaard de staking
te doen eindigen, zoodra de mijnbesturen
zich verplichten niemand te „massregeln"
en de voornaamste eischen der arbeiders iu
te willigen.
Het stakingscomité uit de Borinage hield
gisteren een vergadering te Bergen. Uit de
ingekomen rapporlen van de gedelegeerden
b'eek, dat de beweging toeueemt en dat
Zaterdag 20.000 man het werk zullen neer
gelegd hebben.
Iu het district Luik is alles kalm. De
mijnwerkers wachten op de beslissing, die
Zondag door het naiionale mijnwerkerscon—
gres te Charleroi zal genomen worden.
Te Krugersdorp, tij het Paardekraal—ge
denkteeken, is Maandag een groote ver
gaderiug van Boeren gehouden, orn een
afdeeling van de Boerenunie op te richten
Botha sprak en ook De la Rey. Deze zeide
het land is geruineerd en nu willen wij zelt
regeeren of niets. Hans Burger, een oud-
ambtenaar der republiek zei dat dc Engehchen
wel iu het land zouden blijven, maar de
Afrjkaanders niet kouden uitwisschen. Hij
voor zich wenschte een vereenigd Zuid—Afrika
onder een onafhankelijke vlag. Op het protest,
van Both: werd deze opme king ingetrokken
Met algeroeene stemmen werd vertrouwen in
de voormannen uitgesproken.
- 'i».i—i*-'— HJ.IL.U.AJ - ■luain'L.i'jfri.
De Haagsche correspondent van het Hbld.
schrijft
De berichten, volgens welke de ministers
Loeff en Harte Kamercandidsturen zulleu
aanvaarden, onderscheidenlijk voor Waalwijk
en Grave (dit laatste is het oude district
vaa den heer Harte, waarvoor de heer Frie-
sen tijdelijk is gaan zitten) bevestigen do
geruchten die reeds hebben gelooven over
veranderingen in het Kabiuet na Juni, als
de verkiezingen, gelijk van regeeringswege
stellig verwacht wordt, goed uitvallen. De
heeren Loeff, Harte ea Van L/uden zullen
dan in elk geval aftreden, zoodat eene uiet
zoo kleine reconstruclie van het Kabinet zal
noodig zijn. Voor justitie en buitenlandsche
zaken hooreu wij nog slechts namen noemen
zonder veel zekerheid dat die na Juni ook
inderdaad aan het ministerschap zullen wor
den verhouden, ul. voor justitie dien van.6,6wvU ..w
inr. Heemskerk en voor buitenlandsche zaken vraagstuk. Kapelaan Simonie, ter vergadering
eerst dien van dr. Kuyper, daarna echter aanwezig, die uit hoofde zijner bediening
den naam van den heer Michiels va:i Ver- geregeld in gevangenissen komt, deelde mede
duynen, terwijl in den laatsten tijd, in ver- dat door de gevangenen, met hun tijd geen
band met de eigenaardige verhoudingen op
bet departement, natuurlijk dis van den hfer
on W tklterlin is opgedoken.
Daarentegen hebben wij omtrent de per
soonswisseling aan financiën stelliger mede-
dcelingen ontvangen, die ou* uit goede bron
zijn bevestigd en volgens welke minister
Ovens het departement van financiën zou
overnemen. En voor «ie vervulling van de
dan ontstaande vacature aan waterstaai moet
men reeds het oog hebben op den heer R.
P. J. Tutien Nolthenius, die, zooals men
zich herinneren zal, in 1901 candidaturen
heeft aanvaard van min of meer christelijk-
historische allure.
Echter zal de definitieve keuze van per
sonen wel eerst worden gedaan na de ver
kiezingen, daar deze natuurlijk in de ver
houdingen tu«schen de getalsterkte der
gecoaliseerden wijziging kunnen brengen.
Reconstructie staat dus echter wel te
wachten.
„De correspondent schijnt in deze slecht
//te zijn ingelicht, tenminste wat Mr. J.
„Loeft aangaat. liet thans aanvaardeivan een
„Kamercandidatuur heeft toch zeker niets
„uitstaande met het aanblijven als minister.
//Verder is er geen kwestie van, naar wij
//ter plaatse waar men het weten kan, ver-
namen, dat Mr. J. Loeff, de candidatuur
„heeft aanvaard en bestaat er juist alle kans
„dat Mr. J. Loeff, het ministerschap voor
„een nieuw vierjarig tijdperk zal blijven
„bekleeden."
De correspondent der N.RCt. te Batavia
seint heden
Bij een huisonderzoek in de gampong
Aloedoea in Samalangan is luitenant Dijk—
hort gesneuveld.
De correspondent van de Telegraaf te
Kota Radja seiut
Het tijdelijk bivak te Meurandeh-Paja in
Telok Semawé is uitgemoord. Aan onze zijde
zestien dooden.
Het lager personeel bij post en tel.
Om meer juist op de hoogte te komen
van den maatschappelijke!) toestand van het
lagere personeel der posterijen en telegraphic
is door bet hoofdbestuur van dezen tak van
dienst een onderzoek ingesteld omtrent het
zuiver weekloon, gehuwd of ongehuwd zijn
het aantal kinderen der beambten, woninghuur
belasting, schoolgeld, resteetrend bedrag voor
levensonderhoud, duurte der levensmiddelen
eu bijkomende bijzonderheden.
Dit onderzoek strekt zich uit tot assis
tenten conducteurs, hoofdbestellers, kantoor
knechts, bestellers, zaalwachters, stokers,
lijtiwachters, monteurs, instrumentmakers en
vaste werklieden bij posterijen en telegraphie.
Uitslag herstemming Brielle.
De uitslag der gisteren gehouden herstem
ming voor de Tweede Kamer iu het district
Brielle is als volgt
Aantal kiezers 60(36. Aantal uitgebrachte
geldige stemmen 5355.
Gekozen, de heer A. Roodhuijzen (lib.)
met. 2915 stemmen.
De heer H. Ch. Vegtel (anlir.) had 2440
stemmen.
Bij de eerste, stemming op Woensdag 25
Januari werden uitgebracht 5062 geldige
stemmen, waarvan 2518 op den heer A.
Roodhuijzen (lib), 2254 op den heer H.
Ch. Vegtel (antir.) en 290 op den heer L.
M. Hermans (soc -dem.).
De correspondent te Batavia van het Hbld.
seint
„Toen de gouverneur-generaal Van Heutsz
het commandeurskruis der Militaire Willems
orde aan kolonel Van Daalen uitreikte,
brandmerkte hij het dooden van vrouwen
en kiudereu gedurende de gevoerde cam
pagne. Z.E. deed daarbij echter uitkomen
dat de kolonel Van Daalen ziju plicht deed
en kondigde diens spoedige benoeming tot
gouverueur van Atjeh en onderhoorigheden
aan*.
Spoorwegen.
Bij de Staatsspoorwegen is overgeplaatst
de tele, raphist Heesels ran Nijmegen naar
Geertruulenburg.
Drankmisbruik,
Uit 's-Hertogenbosch meldt men:
In de jongstgehouden vergadering van de
hier beslaando St. Paulusvereenigiug is het
besluit genomen pogingen bij het college
van regenten over de gevangenissen alhier
en bij den minister van justitie aan te wen
den, ten einde te bevorderen dat aan de
gedetineerden in bedoelde gevangenissen
onderwijs worde gegeven in het alcohol-
