n' iNuiiiraer 27
Zondag 2 April 1905
28e Jaargang
Tweede Blad.
BÜENDMAKING.
De Oorlog.
LANDBOUW.
Provinciaal Nieuws.
Bilkan.
BUITENLAND.
Duitschland.
Kreta.
Kusland.
Amerika.
Ti IN N EN LAN
Vergunning tot verkoop van sterken
drank in 't klein.
Uitvoering.
Is de bemesting onzer gras- en
hooilanden met chilisalpeter
voordeelig?
Uit de Hofwereld.
Waalwijk, 1 April 1905.
CaDdidatuur Pastoors-
Telefoon.
Vredespaleis.
Teekeu school.
Tentoonstellingen.
Burgemeester en Wethouders ran Waalwijk
mnkcn bekend, dat bij hen op 27 dezer is inge
komen eene aanvrage ora vergunning tot verkoop
Vrtn s'erken drank in het klein van A. C. van de
Werff, wonende alhier, in het huis staande aan
de Markt wijk B No, 156, kadastraal bekend sectie
C. No. 2160 voor de volgende localiteiten De
beneden kamer in de westzijde en al de boven
kamers van voormeld huis.
Binnen twee weken na heden kan ieder tegrn
het verleenen van de vergunning bij Burgemeestei
en Wethouders bezwaren inbrengen.
Waalwijk 31 Maart 1905.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
K. DE VAN DER SCHIJEREN
De Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT.
Zondagmorgen ten 12 ure zal door de
liedertafel „Oefening en Vermaak" op hare
Zaai Musis Sacrum worden uitgevoerd:
Elslein von Caub lilke.
Lied van Nederland Hol.
Le Soir Huberti.
De Storm en de Eik De Jong.
Genoeg oin alle landbouwers, veehouders
u vetweiders in hun eigen belang aan le
sporen hunne weiden en hun hooilanden in
liet voorjaar met 100-250 K. G cliilisal-
peter te bemesten.
V redeskanseu.
Iemand, die de kwestie oppervlakkig be
schouwt, zal het eenigszins dwaas vinden,
aan onze gras- en hooilanden chilisalpeter
als bemesting te geven 1 "Immers-, zoo
redeneert hij, wbij een voldoende bemesting
met phosphorzuur, kali en kalk zal de weide
weldra genoegzaam klavers bevattendeze
klavers zullen de stikstof in den grond
vastleggen eu de weide heeft zoo stikstof
genoeg."
Doch zooals ik zeg, zoo redeneert alleen
de oppervlakkige beschouwer. Immers, de
man heeft zijn eigen vonnis geveld. Hij
zegt toch, üat de klavers de stikstof uit
de lucht in den bodem vastleggen. En dat
doen zij ook. Dal doen zij in deu letter
lijken zin van het woord. De stikstof die
door de vlinderbloemigen verzameld wordt,
blijft in den grond, totdat de weide heschi-urd,
totdat het grasland omgereden wordt. Waar
om zou anders de vroegere weidegrond tot
bouwland omgeploegd, zoo vruchtbaar zijn?
Er is dus inderdaad stikstof genoeg in de
weide, doch daar de bodem niet omgeploegd
wordt eu zoodoende de zuurstof uit de lucht
niet kan inwerken, ligt die stikstof vast,
ongebruikt en blijft ze vast liggen tot straks
de weide weer tot bouwland gemaakt wordt.
En daarom, moeten de grassen, om de
hoogste opbrengst te geven, e?en goed be
mest worden met diiect opneembare stik
stof, dus met chilisalpeter, als de land
bouwgewassen. O, ik weet het wel, er zal
ook zonder chilisalpeter wel gras groeien,
doch met chilisalpeter meer, zooveel
meer dat de onkosten rijk gpdekt worden.
Daarenboven is een volledige bemesting,
een rijkdom van voedingstoffen op de weide
ook vooral noodig, om het onkruid, na-
deelige grassen, giftige planten uit het
grasland verwijderd te houden. Zoo bleef
b.v. bij een genomen proef de zoo gevreesde
ratelaar op een met 150 K.G. chilisalpeter
bemeste weide geheel weg, terwijl op een
perceel, dat geen chilisalpeter kreeg, dat
onkruid welig tierde. En dat is gemakke
lijk te verklaren. Wanneer toch de grassen
in het voorjaar een weinig geholpen worden
groeien zij zoo snel, dat de onkruiden niet
opkomen. Er zijn tal van proeven gedaan
om de werking van chilisalpeter op gras
landen na te gaan op verschillende grond
soorten, op klei, op hoog- en laagveen, op
zand en algemeen is men tot de couclussie
gekomen, dat niet alleen de eerste snede
reeds groote opbrengst geeft, doch dat ook
vaak het nagras nog duidelijk deed zien,
welk perceel chilisalpeter had gekregen.
Op ren proefveld te Drseke,'gelegen op
veenachtige kleigrond, werd in 1902 o.a.
ook de invloed nagegaan van chilisalpetei
op weiland (hooiland). Men gaf tot 254
K.G. chili per Hectare. Door deze be
mesting werd in verceniging met 600 K.G.
superphosphaat per Hectare 6120 K.G.
hooi meer verkregen dan op het onbeineste
perceel, terwijl nog 1450 K.G. hooi meer
werd verkregen dan op een perceel alleen
met 600 K. G. superphosphaat bemest.
De proefnemers kwamen dan ook tot de
conclusie, dat een bemesting met super
phosphaat, chilisalpeter en kalk daar alles
zins aanbevelenswaardig is.
Zooals wc gisteren per bulletin hebben
bekend gemaakt nemen de geruchten over
den aanstaanden vrede met den dag loe en
worden ook minder vaag van inhoud. Zoo
brengt de Petersburgsch'e correspondent van
de Times in een gister ontvangen telegram
het wel belangrijke nieuws, dat Rusland en
Japan als arbiter hebben gekozen den president
van de Vereenigde Stalen. De onderhandeling
wordt voortgezet en spoedig kan men staking
van de vijandelijkheden verwachten.
Dit is al heel positief en geeft veel hoop
op een bevredigende oplossing vau het conflict
mits, van beide zijden wat water bij den
wijn wordt gedaan.
Uit Weetien wordt inmiddels nog een
nieuwe groud aangevoerd voor de waar
schijnlijkheid van het sluiten van den vrede.
De correspondent van de Daily Telegraph
brengt namelijk in herinnering, dat het voor
namelijk de grootvorstenpanij was met
Wladimir aan het hoofd, die maar altijd van
geen vrede wilde weten cu vast bleef houden
aan de oveituiging, dat Rusland ten slotte
met zijn uitges rekt grondgebied en zijn
overweldigend inwonersaantal Japan zon
kunnen verplelteien. En het is bekend, hoe
zeer de czaar onder den invloed van de
camarilla van zijn ooms en neven stond.
De Weener cot respondent vau de Daily
Telegraph nu maakt melding van een breuk
tnsschen den czaar en de grootvorsten in
verband met de behandeling van Kouropat-
kine. De „clan" had den afgezetten genera
lissimus naar Petersburg willen laten komen
om hem voor een krijgsraad te doen staan
de czaar weigerde echter en benoemde
Kouropatkine tot bevelhebber van het le
legerkorps.
Het is nu zeer wel mogelijk, dat de czaar
door de grootvorsten aan zichzelf overgelaten
ook spoedig tot vrede geneigd is.
doel van de sociaai-dcinocratie moet uilloop'ii
op onm.iht van liet. land naar buiten, op
anarchie iu het binnenland.
i)c Rijkskanselier eindigde:
De overgroots meerderheid van het Duit-
sche volk wil niets weten van de dictatuur
van het proletariaat, van de tuchll.uisorde
die de sociaal-democratie in uitzicht stelt.
Het Duitsche volk wil niet dc kalme, vreed
zame, wettelijke ontwikkeling omruilen tegen
een warboel die volgens oude historische
ervaring slechts met de sabel kan worden
ontward. (Levendige toejuichingen).
In den vetderen loop der beraadslagingen
protesteerde Bebel tegen de uitlatingen van
graaf v. Biilow over het doel der sociaal
democratie. De Rijkskanselier echter noemde
de verklariugen van Bebel een terugtochts-
kanonuade en hij herinnerde aan de woorden
van Bebel op het socialistencongres te. Ara
sterdam: De republiek is noch zoo goed als
wij sociaal-democraten haar voorstellen, de
monarchie i* noch zoo slecht nis wij sociaal-
de mocraten haar voorstellen. (Toejuichingen).
Ten slotte werden verschillende begroo-
tiugen zonder verdere belangrijke beraad
slagingen definitief goedgekeurd.
tennist met annexe gebouwen en tuinen, lover de vorderingen der leerlingen alleszins
aan het begin van den Ouden Schevlning- tevreden. De teekenles op Zaterdagmiddag
scltett Weg, benoorden de stoomtrambaan I blijft het grheela jaar voortduren,
tot ongeveer aan den Vijver tegenover Bro-1 - - -
novo
De koopsom van dat terrain is groot onge
veer f600.000.
Z K. H. de Prins der Nederlanden,
vergezeld van een adjudant, bracht rijdag
onverwacht een bezoek aan de Schevening-
sche haven werken Z. K, H. werd rond
geleid door den directeur, den heer Bakker.
Ook het station de.r dtaadlooze telegrafie
werd geruimen tijd door den Prins bezich
tigd. De hoeren Hofstede en Meinesz gaven
daar de gewenschte inlichtingen.
Een groote opstand wordt in den Balkan
aangekondigd tegen 27 April.
Er zouden 50,000 gewapende revolntion-
nairen onder Saratof, Tsontsjef en Jankof
klaar staan om de Turken te lijf te gaan.
Maar tegelijk wordt van oneenigheid onder
de „bewegers" gemeld.
Een dag of veertien geleden is het zeits
zoover gekomen, dat twee Bulgaarsche ben
den elkaar hij Oralovac slag hebben geleverd
Het staken der vijandelijkheden zou de
Russen thans goed te stade komen, maar
niet de Japanners, die zouden daardoor in
't veld veel verliezen en daarom zal Japan
zeker niet tot onderhandelen te vinden zijn,
als niet de voornaamste grondslag voor de
onderhandelin en voldoende verstaat.
Maar het is zeer wel mogelijk dat zulk
een gronddag veel spoediger gelegd wordt,
daar men over 't algemeen verwacht. De
correspondent van de Standard te Jokohama
seint dat de vredesvoorwaarden reeds drie
dagen geledeu bijua vastgesteld waren, dank
zij de tusschenkomsl vau Frankrijk. Als
voornaamste voorwaarden werd voorgesteld
dat Korea en een groot deel van Mantsjoerije
onder Japansch protectoraat zouden komen,
en dat Rusland een kleine oorlogsschatting
zou betalen. Niet de Frausche maar de
Amerikaansche regetring wordt door andere
berichtgevers genoemd als bemiddelaarster.
Op Kreta blijft het spaunen. Prins George
vaardigde een proclamatie uit waarin hij den
Kretenzers mededeelt, dat de mogendheden
haar troepen last gaven de orde te herstel
len, maar dat hij den mogendheden had
verzocht de actie zes en-dertig uren uit te
stellen om hem in staat te stellen de op
standelingen te waarschuwen. De prins dringt
opnieuw bij de opstandelingen op terugkeer
naar hun woonplaatsen aan.
De Grieksche regeering heeft den uitvoer
van wapenen naar Kreta verboden. De pers
keurt den opstand glgenieen als ontijdig af.
Wij hadden er liever het zwijgen toege
daan totdat de kiesvereniging uitspra-k
had gedaan, maar nu in velschillende
bladen het bericht de rondte doet, dat er
in het kiesdistrict Waalwijk ernstig over-
gedacht wordt den heer W. Pastoors hier
te candideeren, nu kunnen we ook gerust
verklaren, dat dit bericht waarheid bevat,
in zooverre natuurlijk nog maar dat deze
candidal uur veel wordt besproken, vooruit
geschoven eu naar wij hier en daar ver
nomen, mei ingenomenheid begroetmaar
tmeh de kiesvereeniging, noch andere cor
poraties of andere personen deden in deze
officieel uitspraak. Of de heer Pastoors
bereid zal worden gevonden, of andere
zaken voor ons district van groot belang
reeds naar voren zijn getreden, dit zijn vele
zaken, die ons voor een groot gedeelte wel
bekend zijn en die we ter gelegenheid zullen
publiceeren voor 't oogenhlik achten we
daarvoor den tijd nog niet gekomen We
dringen echter op bespoediging der zaken
door de kiesvereenigit.g dringend aan want er
is nog veel te doen, nl eerst een vergade
ring der verschillende afdeeltngen ter be
spreking van 't reglement, dan eene hoofd-
he'tuursvergadering ter definiebeve vast
stelling daarvan en dan weer een of meer
algemeene en hoofdbesl uursvergaderingen
voor het stellen van een candidaat.
Gezondheidscommissie.
Onderwerpenniet vallende oiuiei een der
vorige hoofdstukken.
We laten hier nog het slot volgen va i
heigeen ons u t het belangrijke verslag der
gezondheidscotn o ssie voor publicatio ge
w-nscht voorkwam
Naar aanleiding van het veelvuldig vooi-
k men vooral op het platteland, van min
of meer ernstige vergiftigingen bij kinderen
ontstaan te», gevolge van het eten van in
het wild groeiende vergitlige planten, wier
schadelijke werking den kinderen onbekend
is, werd, bij missive van den heer Hoofd
inspecteur, dd. 26 Febr. 1904 Ag tio. 91
A. de Commissie uitgenoodigd te onder
zoeken of genoemde gevallen slechts plaat
selijk of meer algemeen iu haar ressort
voorkomen, ten einde te kunnen overwegen
langs weg en op welke wijze het hier be
strijden.
Bij missive van 22 Maart No. 456 heeft
de Commissie geantwoord dat vergiftiging
van kinderen, ontstaan ten gevolge van het
eten van vergiftige planten in ons ressort
niet voorkomt.
Een verzoek van den heer Hoofdinspec
teur om mededceling, of in het ressort der
Commissie inrichtingen zijn ter toepassing
van Rüntgenstraleu of dergelijke nieuwe
gi neesmethoden, moest ontkennend worden
beantwoord.
Keizer Wilhelm is weer uit Lissabon ver
trokken.
De Spaansche regeering laat keizer Wil
helm begroeten door de pantserschepen Nu-
mancia en Cardenal Cisnerois, die daartoe
naar Mahon gezonden zullen worden.
Te Tanner, de Marokkaansche, stad, is
men blij met de komst van den Duitscheu
keizer, van.iege de toebereidselen die voor
de ontvangst worden gemaakt.
Het is zegt een correspondent nu
geen Marokkaansche stad meer met smerige,
slijkerige, verpeste straten, muar een soort
van stad van de Riviera, met tuinen, bloe
men en bloesems. Sedert jaren was geett
steen vervangen, geen gat gestopt, maar nu
werken drommen van arbeilers nachten en
dagen lang.
Raisoeli, de befaamde vioegere roover-
hoofdraan, heeft ook deu wenscb geuit, om
den Keizer zijn hulde, te betonen. Hij heeft
van de overheid de verzekering ontvangen
dat hem niets gedaan zou worden Raisoeli
zal met eeu groot gevolg in zijn nieuwe
eigenschip van kaïd komeu.
Uit Tandzjer wordt nader gemeld over 't
bezoek van den Kei/er. De stoomboot Ham
burg is met den Keizer aan boord in dc
baai aangekomen. De batterijen en dc
Fransch- kruisers Du Chayla en Linoi*
losten saluutschoten. De Keizer werd bij het
aan wal stappen door vertegenwoordigers
van den Sultan en het diplomatieke corps
ontvangen.
Rijkskanselier Von Bulow critiseerde
Donderdag in den Rijksdag scherp de hou
ding van Bebel ten aanzien van de tuijn-
werkersstakiug. Hij rechtvaardigde Je hou
ding vau de regeeriug eu zeide Het eitul-
Men kan gerust zeggen, dat er op som-
tnig.i plaatsen in Polen eer. volkomen schrik
bewind der revolutionairen heerscht. In 't
bijzonder de Poolsche adel gaat daar onder
gebukt op (le brutaalste wijz* worden groote
hcere.it, die weigeien geld le geven voer de
revolutionaire beweging, met brandstichting,
plundering en moord bedreigd. Graaf Potski,
prins Czetwertynski, prins Lubotnirski en
andere aanzienlijke edelen zijn uit Warschau
gevlucht, waar zij hun leven niet veilig
achten. Intusschen hebben velen ook de
zwakheid gehad voor de bedreigingen der
revolutionairen te «wichten en hebben zij
stilletjes hun cijns betaald.
In antwoord op een adres van 23 Maart
1.1. waarin wordt aangedrongen op bespoe
diging der rechtstreeksche aansluiting aan
rijksteletoonburcel te Waalwijk is thans van
den directeur-generaal 't volgende antwoord
ontvangen
„Ik heb dc eer U mede te deelen, dat
uw verzoek, gedaan bij bovengemeld,
van
President Roosevelt heeft een proclamatie
uitgevaardigd, waarin bij alle natiën oproept,
zich door militaire deputatiën of door een
oorlogsschip te laten vertegenwoordigen bij
de feesten die in 1907 gegeven zullen wor
den te Jamestown in Vtrginië. Daar zal de
geboorte van dc Amerikaansche natie" her
dacht worden. Van 13 Mei 1607 dagteekent
de eerste Amerikaansche vestiging, te Ja
mestown.
De N. Ct. verneemt dat de onderhande
lingen omtrent de plaatsing van het Vr< des-
paleis op een terrein van Zorgvliet zijn
beëindigd en dat zij tusschen beide maat
schappijen (Zorgvliet en Duinoord) gevoerd
zijn op de meest bevredigende en coulante
wijze, doch dat van geldelijk bedrag, aan
Duinoord uit te keeren, geen sprake is ge
weest. Er is thans volledige overeenstem
ming verkregen, zoodat zich van den kant
van Duinoord niets meer verzet tegen het
welslagen van de onderhandelingen der
maatschappij Zorgvliet met het bestuur der
Carm gie-stichting over den afstand van een
deel van het park, voor de plaatsing van
het Vredespaleis.
Tevens verneemt het blad, dat vernoemd
bestuur eu de maatschappij Zorgvliet tot
overeenstemming zijn gekomeu omtrent de
o rerdracht van het deel van het park, waar
in besloten zijn het voormalige paleis Bni-
Gisterenavond ten 7 ure had op gebrui
kelijke wijze de sluiting van den cursus
1904-1905 der L ekenschool plaats. Tegen
woordig waren met den voorzitter, den heer
Jud. Timmermans Wz deleden der com
missie de heeren Jac. van Riel, JuJ. litn-
mermans van Turenhout en A. tferbunt.
De Voorzitter sprak de jongelui ongeveer
als volgt loe
Jongelui, leerlingen
Nauwelijks is de teekencursus geopend
wederom zijn we bier om den cursus
voor dit jaar te sluiten, eene bijdrage temeer
om te bewijzen de vergankelijkheid van den tijd
en daarmede hoe nuttig en noodig het is
van den tijd een behoorlijk gebruik te maken
wat nog meer van toepassing is op de
teekenschool, daar hier slechts eeu halfjaar
wordt geoefend. Waar die tijd zoo kort
is, zoo ie het mij te aangenamer te kunnen
verklaren, dat de commissie van heeren
leeraren mocht vernemen, dat de tijd hier
goed is besteed, dat, enkele uitzonderingen
natuurlijk daargelaten, sterke voortgang is
waar le nemen. Dat zal U zeker voor het
oogenblik tot voldoening strekken, maar later
welk vak ge ook gaat beoefenen, zult Ge de
goede vruchten plukken van het groote
voorrecht d it Waalwijk in deze teekenschool
U biedt. Daarom moet Ge U in de zomer
maanden blijven oefenen, liefst dagelijks
opdat de vaardigheid met de teekenstift U
eigen blijve. De heeren onderwijzers zullen
gaarne bereid zijn U in dit streven te
steunen en U behulpzaam te zijn.
Zooals ik zeide heeft uw werk de te
vredenheid verworven en zullen de bij het
prijsteekenen behaalde belooningen op nader
te bepalen dag door het gemeentebestuur
worden uitgereikt
Moge. ook dit bijdragen om U le doen
voortgaan op den goeden weg van oefening
en volharding.
En tenzij een der heeren nog iels heelt
te zeggen, sluit ik den cursus en Meeheer
de iongelui en leeraren met den uitslag.
J 6 (Bravo's).
Daarna gaat de commissie in vergadering
over.
Herhalings-onderwijs.
Vrijdagavond liep ook de cursus voor het
herhalings-onderwijs teu einde. Naar wij
vernemen werden ook deze zoo onmisbare
lessen goed bevocht en zijn de onderwijzers
in mijn handen gesteld adr<s goede nota is
genomen.'
„Tot den aanleg van de door U bedoelde
verbindingen zal worden overgegaan, zeodra
daartoe in verband met de vele aanv ragen
ora rechtstreeksche aansluiting van pero ut
aan rijksteletoonbureelen gelegenheid bestaat.
Wij lezen in 't laatste nummer vv- 'i
Officieel orgaan van den A. N. B. vur>^
Schoenfabrikanten dat de deelname aan do* t
tentoonstelling te Luik onder de schoen
fabrikanten niet hard vlot, het blad denkt
ten miuste van geen of zeer weinig deel
name.
Wel schijnt, zoo zegt. het blad, meur
ambitie te bestaan voor expositie op do
vaktentoonstelling to Brussel en hóórden
we mompelen van deelname aan de ten
toonstelling van Noord—Brabantsche tii„
verheid in Juni a.s. te 's Bosch te houden.
Preraiemarkten.
De eerste van de reeks vau premietl.artton
door de gemeente Waalwijk te houden, *a
a.s. Donderdag 6 April plaats hebbJn.
Uitgeloofd worden 10 premiën e!k vin
f 2.50, die bij loting worden toep nd
Iedereen die vee aanvoert kau dus
gratis aan de verloting meedoen; bij t
betalen van 't marktgeld ontvangt men
zooveel loten als men runderen aanvoert.
Wij twijfelen er niet aan of dit *»i voor
de veehandelaren en landbouwers d©
Langstraat en 't Overland «ene reden te
meer Hjn om hun vee naar de van ouds
bekende Waalwijkschi markten ten verkoop
te voeren.
Stoomschoenfabriek.
Onze gemeente is wederom verrij: t met
een stoon.schoenfabriek.
De fabriek van den Heer Bern. vau der
Heijden- van ïersel vroeger te I'-so,jen
gevestigd ia thans naar hier overbracht.
Dezer dagen hadden wij het genoegen
het inwendige van nabij te bezichti
gen Het is een flink, hoog gebouw van
ongeveer 29 Meter en 71/» Meter b,eed*
Door eeu flinke breede gang krijgt men
vanaf de straat toegang tol de fabriek. Het
eerst ziet men dan de machinekamer,
waarin een Grossley zuiggasmotor van 14
paardenkracht is geplaatst. Deze bijna
niet hoorbaar loopsnde motor, die zijn eigen
gas vervaardigt, werkt buitengewoon accu
raat en is in het gebruik zeer voordeelig.
Bij eeu werkdag van 6 uur 's morgens tot
8 'uur des avonds verbruikt hij juist voor
60 cent, naar men ons mededeelde.
Hierna komt men in een ruim flink
lokaal waar eeu zeer groot aantal machine
rieën van de nieuwste constructie zijn
opgesteld en waar een groot aantal ar
beiders hun bezighcdeD verrichten. De
werklieden staan hier zeer luim en trisch
