[Nummer 72
Zondag 10 September 1905
28,Jaargang
Tweede Blad.
LANDBOUW
De Oorlog.
BUITENLAND.
Duitschland.
BINNENLAND.
Rusland.
Italië.
Provinciaal Nieuws
Do. bemesting der Wintergranen.
Waalwijk, 9 Scpt.» 1905.
Liedertatel.
van het
dat we per Hectare 600 K.G. kaïniet stad in 't donker wilde Üetten om de ge-
WAALWiJK.
Volks-Matinée te geven door de Harmo
nie r Espérance op Zondag 10 Srp-
leinber in bare zaal bij den heer Ch. v. d.
Werfl'. Aanvang 12 uur. Vrije Toegang.
Programma
1.
2.
3.
4
Marsch, Dunkler.
Cavalerie légere, Ouverture Suppé
Ir.trrrompue, Walzer. Montague
Grenadier- M nsJi,
Turf in je ransel. Dunkler.
(of 150 K.G. chloorkalium) geven 400 K.
G. thomasphosphaat (of 300 K. G. super-
phosphaat) en 300 K. G. chilisalpeter (waar
van 100 K.G. in het najaar), dan kost de
ze kunstmest ongeveer 50 it ƒ60. Daar
mede sparen wc uit minstens 50 kar sta»-
mest, die we op 2 rekenen en dus 100
kost
De half stal- half kunstmest bemesting is
dus goedkooper.
V ■- LJ 1 -
vangenissen open te maken
Zeker er is wel eenige verandering geko
men in vele landbouwbedrijvensommige
gewassen, waarvan vroeger weinig of geen
sprake was, hebben andere verdrongen, maar
niettegenstaande alle veranderingen hebben
de verschillende granen, als tarwe, gerst m
rogge toch nog zulk een gewichtige p aals
blijven innemen, dat men ii de meeste stre
ken spreekt ran de oogst, daarmede bedoe
lende, de granen. En als de oogst goed bin
nen is en niet tegenvalt, dan is de zaak
gezond, dan is het jaar niet slecht meer. De
granen spelen dus nog een gewichtige rol
in elk landbouwbedrijfgeen wonder, dat
elke landbouwer dan ook dit gewas in de
eerste plaats goed bemest. En het is vooral
in de zandstreken, dat men voor de rogge
allen stalmest bewaart, tenminste een groot
gedeelte. In de kleistreken kan men de tar
we en de gerat niet meer den stalmest ge
ven, omdat de suikerbieten en de karwij
daarvan bet leeuwendeel eischen. Maar zand
streek of kleistreek, genoeg stalmest of te
weiuig, er heeft zich uit alle verschillende
proeven, die in de laatste jaren genomen
zijn, voor de wintergranen een manier van
bemesten op den voorgrond gedrongen, die
alle andere verdringt, een manier, die bewe
zen heeft, vooreerst de beste te zijn. Het is
de. half stal- half kunstmest bemesting. Wan
neer men de resultaten van de verschillende
proefvelden nagaat, in de Rijkslandbouw-
verslagen, dan is het meestal deze bemesting
die de grootste opbrengsten en de hoogste
winsten geeft.
Wat verstaan we door half stal' half
kunstmest bemesting? Wanneer een land
bouwer in het geheel geen kunstmest ge
bruikt, dus enkel stalmest, dan kunnen we
als gewone hoeveelheid stalmest per Hectare
rekenen per 100 kar, elk van ongeveer 300
K.G. Daar het in de meeste bedrijven nu
wel totaal onmogelijk zal zijn, op alle met
wintergranen te bezaaien gronden, deze hoe
veelheid stalmest te geven, heeft men er
aan gedacht een gedeelte van dezen stalmest
te vervangen door kunstmest. Door welken
kunstmest Het sprekt van zelf, dat daar
waar we een volledigen mest, namelijk den
stalmest vervangen, we dit ook moeten doen
door een andere volledigen mest.
En om dien volledigen mest te krijgen,
hebben wij drie scheikundige meststoffen
itoodig. Ten eerste chilisalpeter. Ik weet
het, dat het vroeger de gewoonte was het
chilisalpeter alleen in het voorjaar bij wijze
van overbemesting aan de granen te geven.
Dooh in den laatsten tijd heeft de meening
veld gewonnen, dat eeu gedeete van het
salpeter nog in het najaar gegeven moet
worden, zoodra het graan, hetzij rogge, tar
we of de gerst boven den grond staat. Ik
reken daarvoor 50 100 K.G. per Hectare
al naar den bodem behoelte aan stikstof en
in verhouding tot de hoeveelheid stalmest,
die men gebruikt heeft.
Ook moet men daarbij wel eenigszins re
kening houden met den toestand van den
mest. Als deze UaUte nog lang en versch
jg en gewoonlijk is de stalmest voor de
wintergranen zoo dan werkt hij niet zoo
snel en is de straks genoemde hoeveelheid
chilisalpeter gebiedende eisch. Het is toch
nood zakelijk er naar te streven de graan-
plantjes vóór den wiüter zooveel mogelijk
te ontwikkelen opdat de stengels en wortels
reeds zóó krachtig zijn, dat ze zonder ge
vaar ook één strengen winter kunnen door
komen en in het voorjaar weder zoo spoedig
mogelijk den groei hervatten.
Verder hoort tot dezen volledigen mest
kali en phosphorzuur. Is het chilisalpeter
noodig om de planten te ontwikkelen, te
doen groeien. De beide laatstgeno°mde kunst
meststoffen zullen het stroo krachtig en
sterk maken, bestand tegen weer en wind,
zullen beletten, dat het bij hevige windvla
gen omver waait, m. a. w. legert.
En wat is nu goedkooper heel stalmest oi
een bemesting als boven beschreven stellen
Men kon voorzien, dat het Japansche volk
in zijn geheel genomen door de vredesvoor
waarden t:leurgcsteld zou zijn, maar het zal
velen tegenvallen dat de als zou ordelievend
en ka'm bekend staande Japanners het in de
laa'sie dagen zoo bont maken, dat Tokio iu
staat van beleg veiklaard is moeten worden.
De opgewondenheid bepaalt zich niet tot
een enkele klasse der bevolking, ze strekt
zich uit tot alle. Men kan intusschen veilig
aannemen dat, zooals 't gaat in zulke geval
len, de volksbeweging al heel spoedig buiten
de perkeu geslagen is, waarin de leiders der
oppositie ze ongetwijfeld wilden houden. Het
gepeupel heeft de kaus schoo gezien om
zijn slag te slaan, en betreurenswaardige on
geregeldheden zijn 'i gevolg geweest.
Na de ontzeuende opofferingen die het
Japansche volk zich had getroost, en het
voorbeeldelooze succes dtr Japansche wape
nen, kan deze reactie geen verwondering
wekken Het publiek is onbekend gebleven
met de overwegingen die de regeering, na
lang beraad, geleid hebben tot het sluiten
van den vrede, op voorwaarden* die, op 't
eerste gezicht, veel ongunstiger schijnen
dan men verwachtte. In den roes van hel
succes zal men te veel verwacht hebben Maar
het valt nauwelijks te betwijfelen dat de
opgewondenheid spoedig bedareu zal, en het
Japansche volk het vertrouwen in zijn regee
ring en zijn Keizer zal terugkrijgen.
Intusschen blijkt uit telegrammen van bui
tenlandsche correspondenten reeds 1 de
zer verzonden, maar vermoedelijk opgehou
den da*, dadelijk bij 't bekend worden van
de groote trekken der vredesvoorwaarden, te
Tokio de ontevredenheid en het verzet zich
luchtten. Voo al hel vooruitzicht op zware
belastingen tengevolge van het uitblijven ee
uer oorlogschatting staat het volk lies behal
ve mooi aan. En van de splitsing van Sa
chalin in een Russisch en een Japar.sch deel
verwacht men eindeloos gewrijf. De Osa
ka Asahi drukte om de vredesvoorwaarden
eeu rouwrand met een doodskop.
De radica'en verlangen dat de Japansche
vredesonderhondelaars gestraft zulle n worden
Zeker wacht Komoera eo de zijnen geen
blijde thuiskomsi, en even zeker is 't, dat
de eersivolgeude zitting van het Japansche
parlement stormachtig zal zijn. Men voorspelt
reeds den val van het kabiuet Katsoera.
Op de beurs dalen de koersen ook onder
den invloed van de slechte oogslberichten
Men vreest een tijdperk van financieele moei
lijkheden, ook omdat de regeering in de ge
gevenomstandigheden niet veel bereidwilligheid
zal vinden voor het plaatsen van een binnen—
landsche leening, terwijl toch htt terugbrengen
van eeu leger van bijna een milioen menschen
verscheideu milioenen zal kosten. Maar vol
gens een aanzienlijk bankier is de algemeene
toestand van Japan daar niet slechter om en zal
men de moeilijkheden zeker te boven komen.
De schaarschte van het vleesch. In «Ie
laatste weken is er in de gemeentelijke
vleeschhal te Berlijn buitengewoon veel
kooplust. Toen dan ook dezer dagen een
os en achttien varkens ten verkoop worden
aangeboden vn zamelden zich eenige Huizen
den, om elkander den buit te betwisten. Het
gedrang werd ten slotte zoo gevaarlijk, da"
de poli"ie er aan te pas inoesl komen.
Na dc groote vergadering van vleesch—
houwers te Berlijn is nog eene bijeenkomst
belegd om in het bijzonder na te gaan welke
gevolgen de schaarschte voor de hoofdstad
had. Daarbij bleek dat de arbeidende standen
er het meest onder te lijden hebben, omdat
de prijs van de mindere soorten van vleesch
met 20 percent is opgeslagen terwijl de
prijzeu in de buurten der gegoeden slechts
met 5 percent zijn gestegen. De kleine
vleeschhouwers in het Noorden en Oosten
hebben het hard te stellen. In de vakbladen
der Berlijr.schc slachters zijn nog nooit zoo
vele slachterijen te koop aaugeboden als in
deze week.
De Berlijnsche kamer van koophandel zal
in de eerstvolgende vergadering eveneens
beraadslagen over de schaarschte van het
vleesch. Het bestuur heeft al de noodige
gegevens in de kriugen van veekoopers en
slachters verzameld.
De bierhuishoudsters te Berlijn hebben
bestoten de prijzen van alle vleeschgerechten
met 10 pfenning te verhoogen.
In den gemeenteraad van de hoofdstad ïs
Donderdag een voorstel aangenomen tot
bijeenroeping van een Duitschen stedendag
om verzet aan te teekenen tegen het gebrek
aan vleesch verder zal men bij de rijks
en landsoverheden aandringen op toelating
van gezond vee uit het buitenland en ver
laging van de invoerrechteu op vee. Een
aantal andere voorstellen zijn naar een com
missie verzonden.
De Cholera.
Officieel trordt gemeld dat in Pruisen zijn
voorgekomen 57 gevallen van cholera, waar-
v n er 24 met den dood zijn geëindigd. De
minister van lan landbouw heeft bcvoleu
«lat er overal langs den Weichsel en diens
bijrivieren cantines moesten ingericht worden
waa-uit aan de vlotschippers levensmiddelen
verstiekt kunnen worden.
Den treinchef van Posen te Thorn aan-
komeod, werd door cholera aangetast en
korten tijd later was hij reeds gestorven.
Thorn is wel een van de braudputten der
besmettii g. Het behoelt dus niet te verwon
deren,, dat de manoeuvres er zijn afgelast,
't meest is men beangst voor een westwaarts
veoruitdringeu van de bemesting. Daarom
worden te Koepenick bij Berlijn alle booten
tegengehouden en zorgvuldig geiospecteerd. In
Bromberg is de kermis afgelast. TeLubasch
heeft een bataljon genietroepen de oefeningen
gestaakt19 man waren onder de verdachte
verschijnselen ziek gewordeD. Zij zijn naar
Koningsbergen gezooden, waar reeds 88
soldaten in observatie zijn. Ook iu enkele
gevangenissen hebben zich al gevallen vau
cholera asiatica voorgedaan. Het Berliner
Tagebla'l zegt, dat weer 10 nieuwe gevallen
zijn gemeld. Bremen en Hamburg zien
nauwlettend toe op de landverhuizers. Het
aantal is thans reeds 126.
dan 100 menschen onder de. puinhoopen
begraven zijn.
Ook Piscopo en Tric*rni zijn verwoest.
Te Messiualieeft een -wa»e aardschok
alleen schade aangericht. Te Keggio, Ca-
tanzao en Monleleone (Calabrië) zijn veel
huizen gescheurd, tc Mnnteleone 7 dooden
rn veel gekwetsten. Ook het district Nicas-
tro is verwoest.
Ziehier dc laatste berichten betreffende dc
schade, door de aardbeving in dit district
veroorzaaktte Stefanoconi zijn de zomer
huizen volledig vernield en heeft inen 100
dooden te Piscopia alle huizen vernield,
5o doodente Monteleone verscheidene
huizen vernield, 7 dooden het dorp Triparni
is geheel vernielder vielen 60 menschen
ook het dorp Zammaro is geheel vernietigd
Te San Gregorio 65 dooden; te Mileto II
dooden en 200 gekwetsten; te Cessanitie
bijua alle huizen vernield het aantal slacht
offers is onbekend. De dorpen Bralico, San
Leo, San Constantino en Conerdoni zijn
geheel vernietigd. Het aantal slachtoffers
bedraagt 50.
Over de onlusten, die te Tokio als terug
slag op de aangenomen vredesvoorwaarden
zijn uitgebroken, worden de volgeude nadere
bijzonderheden gemeld
De eerste woelige betooging van beteekenis
voortkomende uit het misnoegen van de be
volking over de vredesvoorwaarden, had
Dinsdag plaats. Een groote vergadering was
belegd in het park van Ibja, maar de politie
sloot de toegangen tot het park af. Het
gemeentebestuur zag daarin een inbreuk op
zijne rechten en opende de poorten, zoodat
de vergadering toch doorging.
Toen werden moties aangenomen, verkla
rende dat de natie vernederd werd door ide
smadelijke vrede«voorwaatden. Daar de poli
tie tactvol optrad, volgden er geen onlusten.
Kort daarna verstrooide de politie het volk
en men hoopte reeds dat alles kalm zou
alloopen, toen een bende met steenen begon
te werpen naar een huis in de nabijheid van
het park. Verscheidene personen werden
getroffen. De politie slaagde er ten slotte in
de mioigte uiteen te drijven, nadat verschil—
lenke inhechtenisnemingen geschied waren.
Het volk liep nog te zamen voor de bu
reau's vau de Kokoemin en begon te jouwen
Maar drie gewapeude bedienden va ten post
voor de deur en verhinderden iederen aao—
val.
Vergaderingen om tegen de vredesvoor
waarden te protesteeren, zijn ook te Osaka
en Nogaja gehouden en men eischte daar
het aftreden der regeering.
Woensdagavond hadden woeste tooneelen
plaats. Huizeu langs de tramlijn werden in
brand gestoken, ook de trams, en een groo
te politiepost even. Ruiterij joeg het volk
uiteen. Men vermoedt dat het gepeupel de
Naar de Roes verneemt is de regeering
van plan den duur van den algemeenen
dienstplicht iu te krimpen tot tien jaren,
waarvan er slechts twee achter elkaar bij
den troep worden doorgebracht. In die twee
jaren zal echter meer zorg dan tol dusver
worden besteed aan de militaire vorming eD
ook de algemeene ontwikkeling van den
soldaat.
De telegrammen van Donderdag hebben
doen zien, dat het weer aardig roerig is in
den Kankasus. De geheele naphtha-inauBlrie
is in gevaar en volgens een bericht aan het
Berliner Tageblatt op het oogenblik in brand
de naphthabronnen van Balachany, Bibicibat,
Romany en Sabuntscbi. 300 Boortorens zyn
al nitgebrand en de verliezen moeten op mil-
lioenen roebel worden begroot, 't Beurs
comité van Nischny Novgorod heeft dan ook
aan den minister van financiën geseind om
onverwijld maatregelen te nemen tegen de.
woelingen te Bakoe, daar de handel er door
verlamd wordt.
Bakoe is als uitgestorven. Geweldige
zwarte rookwolken stijgen hemelwaarts en het
is er 's nachts door de vlammen zoo licht, dat
men op straat lezen kan.
In Rischineff woeden weer ernstige anti
Semitische onlusten, waarbij volgens de Pe.it
Bleu 23 soldaten en twee politie—mannen
gedood zijn. De winkels der Israëlieten
worden allerwegen geplunderd en er zijn
verscheiden Israëlieten gedood.
Bij het opstootje in Schoescha zijn in het
geheel 200 personen gedood en gewond en
200 huizen verbrand.
Er komen ernstige berichten over eene
aardbeving te Stefanoni. Men vreest dat meer
Atjeh.
Bij de Regeering is het volgende telegram
ontvangen
Bij nachtelijke aanvallen in de Gajoe
Loeos op de bivouaks Penam Pakan en
Paser, zoomede in twee daarop gevolgde
patrouille-gevechten, zijn gesneuveld twee
Europeesche sergeanten, vijf ïnlandsche fuse
liers en twee dwangarbeiders, terwijl gewond
weden twee luitenants, veertien inlaudsche
fuseliers en twee dwangarbeider» en een
geweer M. 95 verloren ging. De vijand liet
41 dooden, een achterlader, twaalf voorladers
en een revolver liggen.
Zwaar gewond werd de luitenant J. H.
W. Sikman en onbeduidend gewond luitenant
W. van Holst Pellekaau.
Naverkiezingen voor de Tweede Kamer.
Rotterdam I. Aantal kiezers 7357 Geldige
stemmen 5750. Volstrekte meerderheid 2876.
Herstemming tusschen de heeren mr. D.
P. D. Eabius (a.r.) met 2831, en S. v. d
Bergh Jr. (I. u.) met 1899 stemmen.
De heer H. Spiekman (s. d.) had 1620
stemmen.
Roterdam V. Aantal kiezers 5481. Gel
dige stammen 3695. Volstrekte meerderheid
1848.
Herstemming tusschen de heeren P. R,
Mees, (v. d.) met 1829 en Jac. P. van Term
(r. k.) met 1372 stemmen.
De heer W. P. G. Helsdingen (s. d.
kreeg 494 stemmen.
Arnhem. Aantal kiezers 0754. Geldige
stemmen 5017. Volstrekte meerderheic
2509.
Herstemming tusschen de heeren K. Elanc
(1. u.) met 2198 en mr. S. de Vries Czn
(a. r.) met 1859 stemmen.
De heer W. P. G. Helsdingen (s. d.
kreeg 960 steramen
Koninklijk bezoek aan Maastricht.
H. M. de Koningin en Z. K. H. de Prins
zullen Woensdag 13 September a.s., des
ochtends ongeveer te 8 uur aan het station
Maastricht aankomen en onmiddellijk van
daar naar het mauoeuvre-terrein in de ge
meente Cadier en Keer rijden.
Na afloop der manoeuvres van dien dag
zullen de troepen voor Hare Majesteit op
den Akener Steenweg, in de gemeente Heer,
de fileeren.
Daarna begeeft Hare Majesteit zich naar
iet Gouvernementshotel te Maastricht.
Te ongeveer vier uren in den namiddag
van dien dag zal Hare Majesteit per extra
treio naar het paleis Hel Loo ttrugkeeren
Schoenen voor bet leger.
De minister van oorlog heeft bepaald, dat
voor de tot herstellingen aau schoenen en
aarzen ten laste van de uitrusting en
reserverekening of van bet rijk noodige
halve zolen en achterlappen, geen andere
mogen gebezigd worden, dan die, welke bij
het centraal magazijn van militaire kleeding
en uitra8ting te Amsterdam, aangeschaft en
aan weerszijden gestempeld zijn.
Het leder, waaruit de voorwerpen zijn
gesneden, is geklopt of, gewalst, zoodat die
bewerking daaraan niet meer behoeft en ook
niet mag geschieden.
Rotterdam boven Antwerpen.
De Nieuwe Roti. Ct. schrijft dat in de
acht eerste maanden van 1905 in den
Nieuwen Waterweg binnenkwamen 5705
schepen, metende 5.629 856 ton, terwijl in
datzelfde tijdvak te Antwerpen binnenkwa
men 8960 schepen, metende 6.310.793 ton.
Daar echter te Antwerpen de berekening
van de tonnenmaat nog volgens de ouder-
wetsche methode geschiedt, moet het cijfer
van de Antwerpsche tonnenmaat met onge
veer 15 pCt. verminderd worden om het
met l.et cijfer voor den Waterweg verge
lijkbaar temaken. Na deze herleiding kiijgt
men voor Antwerpen, over dc eerste acht
maanden van 1905, een tn*iin uiaat van
ongeveer 5.364.175 ton, tegen 5.629 350
ton voor den Nieuwen Waterweg, waaruit
blijkt dat He. scberpv-rtbeweging van den
Waterweg die van Antwerpen overtroffen
heeft.
Rotterdam zou hierdoor de tweede haven
van het vasteland geworden zijn. Hamburg
is de eerste.
De Scheepvaart meldt
Onze rubriek oproeping van connosse-
inenthouders bevat heden een aantal van 101
stoomschepen die eerlang te Rotterdam
worden verwacht.
Dit is de ee ste maal sinds het bestaai
van ons blad dat het getal 100 is bereikt.
Wel een bewijs voor de oogeublikkclijke
zeer drukke vaart op Rotterdam.
Het negende departement.
De nieuwbenoemde minister van landbouw,
nijverheid en handel, mr. Veegens, vertrok
gisterenochtend naar liet Loo, om door H. M.
de Koningin beëedtgd te worden. De be
noeming van mr. Veegens gaat in op heden
9 dezer.
Naar wij vernemen, heeft de Liedertafel
besloten ook dit jaar onder de ledeu een
wedstrijd te organiseoren. Zijn wij goed in
gelicht. dar. bestaat het plan ditmaal dubbel
quartetten te laten optreden. Elk achttal zal
dan zingen een verplicht nummer en eeu
naar kenze. Deze wedstrijd zal vermoedelijk
plaats hebben omstreeks half November. De
Vereeuigiug, die verleden jaar met dit con
cours zooveel succes heeft gehad, zal ook
ihans naar wij vertrouwen, veel vreugde van
het feestje beleven en wat meer zegt, er voor
den vooruitgang der Liedertatel, de beste
vruchten van plukken.
Wedvlueht.
De postduivenvereniging fde Postduif'
alhier hield Zondag 27 Aug. eene wedvlucht
mvt jonge duiven van uit Mons (Belgie)
afstand 157 KM.
De duiven werden des morgens ten 10
uur 30 minuten bij zwaar bewolkte lucht
en ZW. wind in vrijheid gesteld en de prijzen
^ehaald als volgt
le pr.
2e
3e
4e
5e
6e
7e
8e
9e
10e
u. m. sec.
om 12 43.80.
12.44.8.
12.44.8.
12,44.30.
12.44.88.
12.44.38.
12.44.38.
12.44.38.
12.44.89.
12.44.39.
A. van Eijck
J. Sleenhoff
idem
A. van Eijck
R. J. Schoemans
idem
idem
idem
P. Schoeraans
idem
Daar het juiste oogenblik van loslating
eerst heden bekend werd, kon den uitslag
niet eerder officieel worden vastgesteld. De
eerst aangekomen duif vloog met eene snel
heid van 1180 meter per minuut
Aan een groot gevaar ontsnapt.
Zooals men onder eene andere rubriek in
dit blad breedvoeiig kan lezen is de 88
jarige looier M. Ypelaar uit Waalwijk tijde
lijk werkzaam te Schiedam,-aan een groot
geraai ontsnapt. Hij sliep 's nachts in de
leerlooierij, waar hij werkzaam was. Nu is
daarin Woensdagnacht brand ontstaan en
daar alles gesloten was, heeft bovengenoemde
persoon zich met zeer groote moeite knnnen
redden, terwijl hij door hitte en rook reeds
half bedwelmd was
Geschenk.
Door den heer H. G. van Everdingen al
hier is aan de Rotterdamsohe Diergaarde
een ijsvogeltje geschonken.
Uitstapje.
Donderdagmiddag maakten de leerlingen
der O. L School te Drougelen een uitstapje
naar He Roestelberg. Met een achttal voer
tuigen, onder geleide van onderwijzer en
onderwijzeres, voorzien van een fliuke dosis
mondvoorraad ging het er vroolijk op los
en de kinderen hebben zich er uitstekend
geamuseerd.
Want de Roestelberg is voor de kinderen
zulk een genotvolle en gezonde ontspanning
en de omgeving voor de grooten zulk een
tenig mooie wandelgelegenheid, gelukkig dat
men dat meer eu meer inziet en ervan
profiteert.
Premlemarkt.
Bij de op Donderdag gehouden premie-
markt zijn de premies gevallen op do vol
gende nummers:
Nos. 3, 113, 126, 144, 155, 162, 175#
178, 258, 285.
