Nummer 21.
Zondag 11 Maart L906.
29e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
waarin opgenomen DE NOOEDBEABANTSCHE POST.
Tweede Blad.
ïZozajrtT
AETOON TIELE
gratis.
Uitgever:
Zij die zich tegen het
volgend kwartaal op dit
blad abonneeren, ontvan
gen de nog deze maand
versch ijnende nummers
BUITENLAND.
Frankrijk
Spanje.
China.
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengeldeu enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
WAALWIJK Telefoonnummer 38.
Advkrtbntikn 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden Smaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciele zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel
MANHEIM.
Mozart wordt verliefd.
Langer zou het verblijf te Mannheim
duren. Niet zoodra hadden zij hun
intrede in deze zoo terecht beroemde
muzikale stad gedaan, of Mozart bracht
een bezoek aan Cannabich, den eersten
kapelmeester van den keurvorst. Deze
toonkunstenaar ontving zijn genialen
collega allerhartelijkst, bewees hem alle
mogelijke diensten, en rekende het zich
tot een groote eer hem dikwijls in zijne
gastvrije woning te ontvangen. Mozart
toonde hem wederkeerig zijne dank
baarheid door voor een zijner dochters
een prachtige klaviersonate te compo-
neeien. Met den tweeden kapelmeester
Vogler, een verwaand en lomp musicus,
leefde de meester op minder goeden
voet. Het was hem onmogelijk naar
diens valsche muziek te luisteren. Dit
merkte Vogler heel goed en daarom
deed hij op zijn beurt al zijn best Mo
zart in het geniep zoo hard mogelijk
tegen te werken. Door de goede zor
gen van Cannabich en graaf Savioli
kon Mozart ook voor den Keurvorst
optreden. Het kostte hem weinig
moeite den Vorst in verrukking te bren
gen. Deze vond, dat de jeugdige maes
tro onvergelijkelijk speelde, terwijl zijne
gade beweerde, dat niet één pianist
hem overtreffen zou. Met reden hoopte
Mozart daarom als piano-onderwijzer bij
zijne drie kinderen aangesteld te worden
doch ook deze hoop zou weer niet in
vervulling gaan. De Keurvorst kon tot
geen besluit komen, hinkte voortdurend
op twee gedachten en liet den meester
maar ongeduldig wachten.
Op een concert bij den fluitist Wendig
speelde Wolfgang zoo verrukkelijk, dat
hij de schier betooverde dames moest
omhelzen, waartoe hij zich niet lang
verzoeken liet. «Ik vond dat werk nog
zoo onaangenaam niet,» schreef hij den
volgenden dag aan den beminden papa,
«want de oudste dochter van Wendig
is een allerliefst meisje». Nog meer echter
dan deze, zette de vijftienjarige, voor
haar leeftijd zeer ontwikkelde en met
een prachtige sopraanstem, begaafde
operazangeres, Aloysia Weber, zijn hart
en zinnen in gloed. De meester Werd
hartstochtelijk verliefd op haar, zoo zeer
zelfs, dat hij zijn vader toestemming dorst
te vragen met haar in het huwelijk te
mogen treden, om daarna met het
voorwerp zijner liefde zijn geluk in het
zonnige Italië te gaan beproeven. Hij
hield zich overtuigd, dat God hem daar
bij niet verlaten zou.
Het antwoord van den strengen vader
was lang niet malsch. Hij wees er op,
hoe hij (de vader) altijd van ontberin
gen geleefd hadnooit ook maar één
kreutzer voor zijne persoonlijke genoe
gens had uitgegevenal zijn tijd aan
de opvoeding der kinderen had besteed
opdat deze eens gelukkig zouden zijn
en een steun voor hunne ouders in den
ouden dag, en nu zou de zoo jonge zoon
door een onberaden besluit aan al hunne
verwachtingen den bodem inslaan Dit
zou niet gebeuren. «Daarom» ging de
vader verder, Mannheim maar uit, en zoo
spoedig mogelijk naar Parijs in Duitsch-
land was toch geen heil voor hem weg
gelegd, en kruipen behoefde hij niet te
doen.
Mozart schreide bittere tranen, toen
hij de weigering zijns vaders vernam
doch hij eerbiedigde zijn besluit en
schreef, dat hij aan de oude leuze
Na God komt aanstonds papa,-» getrouw
zou blijven en uit alle macht zou wer
ken om hem ter hulp te kunnen komen.
Reizen echter kost geld en hiervan
waren de Mozarts nooit rijk voorzien.
Het langdurig verblijf in Mannheim was
geen bron van inkomsten geweest. De
Keurvorst had hem beloond meteen
gouden horloge, zooals hij er reeds zes
bezat. Hoogstwaarschijnlijk echter heeft
Zijne Hoogheid de variatien en het ron
do, die Mozart met het oog op de
pianolessen aan de prinsen, voor hen,
geschreven had, nog al duur moeten
betalen.
Dan had de prinses van Oranje te
Kirchheim-Poland, welke hij vier sym-
phoniën had aangeboden, zich beter en
milder gehouden zij schonk hem zeven
gouden louis. Hoe gaarne de meester
ook te Mannheim, dat een zeer beroemd
orkest bezat, gebleven was, moest hij
toch bekennen, dat de betrekking van
muziekonderwijzer hem niet paste. «Ik
ben vóór alles componist, schreef hij,
en ik mag het talent dat God mij zoo
rijkelijk geschonken heeft, niet verwaar-
loozen». Vooruit dus naar de wereld
stad aan de Seine, naar het kunstlieven
de, doch gevaarlijke Parijs. Voor hij
zich met zijne moeder derwaarts begaf,
schreef de kapelmeester, die, gelijk wij
reeds vroeger zagen, met de zeden en
gebruiken van het moderne Babyion
niet erg dweepte, zijn zoon eerst nog
een hartelijk epistel om hem voor alles
en nog wat te waarschuwen Eenige
aanhalingen uit dit schrijven zullen den
lezer wel niet onwelkom zijn
«Ik heb thans de Fransche aria en
«het begeleidend schrijven ontvangen.
«Het werk is volmaakt en het verheugt
«mij zoo iets uitnemends van mijn be-
minden Wolfgang te bezitten. Zij, die
«zeggen, dat uwe compositien te Parijs
«zullen slagen, hebben gelijk, en ook ik
«houd er mij van overtuigd, daar uw
«talent zich voor alle genres leent. Gij
«kunt van uwe compositiën partij trek-
«ken. want zij zullen u roem en geld
«opleveren. Tracht onze oude kennissen
«terug te vinden, die voor het meeren-
«deel hoog geplaatst zijn en u gaarne
«zullen wederzien, Ik zend u hierbij
«twee brieven, één voor M. F, Arbaur,
«juwelier, en één voor M. Maijer. Ik
«zal ook nog naar Parijs om huisvesting
«voor u schrijven. Het is noodig, dat
«men op reis steeds vooruit ziet. Als
«gij nagaat, wat ik, vanaf uwe prille
«jeugd, gedaan heb om U en Nannerle
«door de wereld te helpen, dan zult gij
«zoo goed als ieder ander, moeten be-
«kennen, dat ik steeds moedig en toch
«voorzichtig gefeest ben. De mensch
«kan niets zonder God en wij mogen
«zeggen, dat wij noch gelukkig, noch
«ongelukkig geweest zijn wij hebben
«te strijden gehad met moeielijkheden,
«die wij met Gods hulp te boven zijn
«gekomen.
«Thans kan ik aan God rekenschap
«over de opvoeding mijner kinderen
«geven en terwijl ik nog steeds arbeid,
«aan het heil mijner ziel denken. Ik
«woon in eene stad, waar de lessen
«slecht betaald worden, zoodat ik mijn
«best moet doen om van mijn maand-
«geld (nog geen vijf en twintig gulden)
«iets te kunnen overhouden. Ik bezit
«de zekerheid, dat uwe liefde voor mij
«onverzwakt zal blijven. Op onze eerste
«reis naar Parijs waart gij beiden nog
«kindere.., thans is uwe positie vrij wat
«moeielijker. In dien tijd vermeed ik
«steeds de te groote gemeenzaamheid
«met artisten. Ik knoopte, om mijne
«vrijheid te bewaren slechts kennis en
«vriendschap aan met personen, die
«boven mij stonden. Zie daarom wel
«toe, bij wie gij u aansluit. Ondanks
«zich zeiven laat men zich soms zoo
«gemakkelijk medesleepen. Zonder nog
«van de vrouwen te spreken, met welke
«gij vooral uiterst voorzichtig moet zijn,
«moet gij ook het gezelschap i ermijden
«van jongelieden, die u van het pad der
«kunst zouden albrengen. Wee dege-
«nen, die niet al hun verstand gebruiken,
«om binnen de juiste perken te blijven.
«Wellicht kent gij deze waarheid reeds
«door eigen ondervinding. Ik spreek
«hierover niet, om u verwijtingen te
«doen, maar om u te zeggen, dat mijn
«geluk en mijn troost in uwe handen
«berusten. Ik ken uw hart te goed, zoo-
«dat ik dan ook van u en uw succes
«slechts vreugde verwacht.
«Gedraag u dan, zooals het een waar
«Christen en een goed Katholiek be-
«taamt, Vrees God, bemint Hem uit
«geheel uw hart, en zoo ik u niet meer
«mag wederzien, dat ik dan in mijn
«stervensuur de zoete vreugde smake
«u den weg des Heeren te zien bewan-
delen. Ik geef u mijn vaderlijken
«zegen en ben tot aan mijn dood uw
«trouwste vriend en toegenegen vader.»
Het vaderlijk schrijven miste zijne
uitwerking niet Wat men ook deed om
Mozart te bewegen in Mannheim te
blijven, het baatte niets. Den 14en
Maart vertrok hij met zijne moeder van
daar, om na negen dagen in Parijs aan
te komen.
PARIJS.
Dood van Mozarts Moeder.
De inzet in Parijs was heel goed.
Mozart vond in baron von Grimm zijn
ouden beschermer terug, door wiens
aanbevelingen hij spoedig eenige goed'
betaalde lessen kreeg, bpnevens de op
dracht om bij het Miserere van Holzbauer
verscheidene nieuwe koren te schrijven.
De meester kweet zich uitmuntend van
zijne taak. Het Miserere, dat onder lei
ding van Le Gras op het geestelijk
concert werd uitgevoerd, had veel succes
en de prachtige koren vooral werden
luide toegejuicht. Het publiek vermoedde
echter niet, wie er de maker van was-
Ook desymphonie concertante, eveneens
in Parijs geschreven, viel zeer in den
smaak, zoozeer zelfs, dat Le Gras en
Cambini, die vreesden door den Salz-
burger weldra ver voorbijgestreefd te
worden, samenspanden om hun concur
rent zoo ver mogelijk op den achtergrond
te dringen. Mozart speelde verder met
grooten bijval ten huize van den hertog
en de hertogin Chabot en had hij gewild,
hij zou er in geslaagd zijn als organist
te Versailles benoemd te worden op een
jaarwedde van twee duizend francs, doch
er waren aan dien post zooveel moeie
lijkheden en bezwaren verbonden, dat
hij meende dien niette moeten aannemen-
Hij hoopte nog altijd door de compo
sitie eener Pïansche opera in eens naam
te maken en voor goed zijne carrière te
vestigen. In dat streven werd hij aan
gemoedigd door zijn vriend en bescher
mer M. Novere. Het libretto der opera
in twee bedrijven Alexander en Roxane*
geheeten, was zoo goed als klaar en
Mozart zou met de compositie een aan
vang maken, toen een nieuwe en groote
ramp hem trof.
Mevrouw Mozart, die al geruimen tijd
zich niet wel gevoelde, werd zoo ziek,
dat de hulp van een geneesheer moest
worden ingeroepen. Deze, het hachelijke
van haar toestand inziende, beval haar
onmiddellijk de laatste H. Sacramenten
toe te dienen. Van nu aan was de brave
zoon niet meer van het ziekbed weg te
krijgen. Dag en nacht waakte hij aan
hare sponde om haar lijden te verzachten,
haar op te beuren en te troosten. Ein
delijk den 3en Juli des avonds een en
twintig minuten na tien uur, daalde de
engel des doods in het hotel des »Quatre-
Fils-Aymon« inde »rueduGros-Chenet«
neer, om Anna Bertlin voor goed de
oogen te sluiten. De meester zat aan
haar sterfbed en schreide heete tranen.
Gelukkig, dat baron von Grimm en
eenige andere vrienden hem in deze
beproeving tiouw bijstonden en alles
deden, wat de omstandigheden geboden.
Het kostte hun echter heel wat moeite
den jongeling mede naar hunne woning
te krijgen en de verdere zorgen voor de
overledene nu aan anderen over te laten.
Vader Mozart wist nog van niets.
Op den morgen van den 3en Juli eerst
toen het einde onvermijdelijk bleek
richtte Mozart aan den Eerwaarden abt
Bullinger te Salzburg het verzoek den
beminden papa en Nannerle op den aan
staanden zwaren slag langzamerhand voor
te bereiden. Hij had ook wel aan zijn
Vader dienzelfden dag een brief gestuurd,
doch durfde de volle waarheid daarin
niet te melden.
Het lijk zijner Moeder was reeds eenige
dagen aan de kille aarde toevertrouwd,
eer Mozart, die zelf zooveel troost noo
dig had, er zich toezette een opbeurend
schrijven naar deGetreidegassete zenden
Wij zullen er enkele gedeelten uit aan
halen overtuigd als wij ons houden, dat
de Godsdienstige stemming, die er uit
spreekt balsem in het gewonde hart des
Vaders gestort zal hebben.
»Ik hoop, dat Gij u voldoende voor-
»bereid zult hebben, om de allertreurigste
>en smartelijkste tijding van mij te ont-
»vangen. Uit mijn laatsten brief van den
derden dezer kondt Gij reeds opmaken,
>dat geen goede berichten u te wachten
»stonden. Denzelfden avond, om 10 uur
»21 minuten is Moeder heilig in den
»Heer ontslapen; toen ik mij tot schrijven
»zette, smaakte zij reeds de rust des
hemels- Gij kunt u gemakkelijk voor-
stellen, wat ik geleden heb en hoe veel
»moed en standvastigheid van mijn kant
noodig geweest zijn om eene ziekte,
»die met den dag verergerde, geduldig
»en gelaten te verdragen. Doch God,
heeft mij, in zijne goedheid die genade
daartoe verleend. Ik heb veel geleden,
veel geschreid maar eindelijk heb
»ik in den slag weten te berusten. Doet
eveneens, beminde Vader en Zuster,
schreit, schreit veel, schreit al uw tra-
nen uit, doch berust er dan ook in;
denkt, dat de Almachtige het zoo gewild
heeft en wat kunnen wij tegen Zijn wil
♦uitrichten Beter is het te bidden en
Hem te bedanken, dat alles zoo goed
♦is afgeloopen en Zij zoo heilig gestorven
O, ik had gewenscht de eeuwige reis
met haar mede te mogen maken. Eén
troostende gedachte is ons echter over-
gebleven, d, i., dat zij niet voor altijd
voor ons verloren is, wij haar eenmaal
zullen wederzien en onze hereeniging
daarboven gelukkiger zal zijn dan op
deze aarde. Doch wij weten ons uur
niet wat mij echter volstrekt geen
vrees aanjaagt want wanneer God
wil, wil ik met Hem. Dat Gods aller
heiligste wil dus in alles geschiede?
Laat ons vurig voor hare ziel bidden
en houden wij ons daarna bezig met de
zaken, die onze voortdurende zorgen
eischen alles op zijn tijd.
Wat vooral er toe bij zal dragen om
mij zoo tevreden mogelijk te maken is
de zekerheid, die gij mij geven zult,
dat gij beiden u onderwerpt aan de
besluiten der Voorzienigheid, en over
tuigd zijt, dat. wat God gedaan heeft,
goed voor ons was Gij hebt nog niet
ondervonden, hoe goed het hart van
uw zoon en broeder is, hij heeft u tot
heden nog geen blijken van zijne teedere
♦toegenegenheid kunnen geven. Denkt
echter, dat gij een zoon en broeder
hebt, die al zijn krachten uitput om u
gelukkig te maken, overtuigd als hij is,
dat ook gij van uw kant alles zult aan-
wenden, om zijne wenschen te vervullen,
♦zijn geluk te verzekeren.
Deze gedachte maakt zijn roem en
glorie uit. O, zoo zullen wij eenmaal
te zamen leven zoo vreedzaam en ge
lukkig als het op deze aarde maar
mogelijk; en eindelijk, wanneer God
het beveelt, zullen wij elkander weder-
vinden in de gewesten, waarvoor wij
bestemd en geschapen zijn*.
Kubinets—crisis.
Nadat het rainisterie-Rouvier de vorige
week al tweemaal op het punt gestaan
heeft te vallen o'er vrij nietige kwesties
(o.a. de verlaging van het briefport van 15
tot 10 centimes) is het Donderdag opeens
geduikeld naar aanleiding van de inventari
satie der kerkelijke goederen. Het gebeurde
ua een interpellatie van Pliohou in de Ka
mer, in antwoord waarop de heer Rouvier
mededeelde, dat bij iedere motie, waarin
schorsing van de boedelbeschrijving zou
worden aangevraagd, vun de hand zou wij
zen de regeering, zeide hij, zal de wet toe
passen met voorzichtigheid, tact en wijsheid.
Daarom verzocht hij der Kamer een motie
van den heer Feret aan te nemen, waarin
de verklaringen van de regeering werden
goedgekeurd. Maar, eilasie! de motie werd
met 284 tegen 267 steramen verworpen en
dadelijk verlieten de ministers de zaal.
Rouvier diende hij president Fallières het
ontslag van het ministerie in, dat werd ver
leend onder beding, dat het de nog loopendc
zaken zou afdoen.
Toch komt men wel iets nader in de be
langrijkste vraags'ukken omtrent Marokko.
Toen de conferentie in comité-generaal
was over gegaan, verklaarde de heer v. Ra-
dowitz, dat zijne regeering zich niet zou
verzetten tegen de organisatie der politie
door Frankrijk en Spanje in de open havens
behoudens te geven waarborgen.
Wat die waarborgen betreft, die liggen
waarschijnlijk besloten in het Oostenrijksche
voorstel, dat, naar men zegt, van Duitsch-
land afkomstig is. Dit bedoelt, aan Spanje
toe te vertrouwen het politietoezicht over
Tetuan, Mogador en Mazaeran aan Frankrijk
over Tanger, Larrache, Rebat en S»ffi aan
Zwitserland en Nederland over de 8e haven
Casablanca, met een officier inspecteur.
De Marokkanen houden zich bezig met
het opmaken van een ontwerp, gesteld in
het Fransoh en Arabisch, in hetwelk in
hoofdzaak wordt terzocht, dat de conferentie
geen mogendheid zal aanwijzen voor de politie
maar aan den Sultan de keuze der mogend
heden zal overlaten en tevens dat de con
ferentie de hoofdlijnen voor de organisatie
der politie zal aangeven en dat, zoo de con
ferentie mogendheden moet aanwijzen, alle
mogendheden die aan de organisatie deel
nemen, diarvoor zullen worden aangewezen.
Hoe meer mogendheden, hoe meer ruzie
onder elkaar, denken deze geboren diplo
maten.
Maar er schijnt nu toch wel kans te
bestaan, dat men het zelfs over de politie—
quaestie eens wordt.
Pe toestand In China.
Uit Tokio wordt aan de .f Daily Telegraph*
geseind. De gezanten van Frankrijk en
DuitschUnd te Peking richtten ernstige ver-
toogen tot de Chiueesche regeering omtrent
de kwestie te Nan-Chang.
Zij eischen volledige voldoening. Vrijdag
(■2 Maart) wareo te HoDg-Kong tweeAme-
rikaansche oorlogschepen, een Duitsch en
dertien Engelschete Shangha waren twee
Engelsche kruissers en een Dnitsche torpedo
jager te Kiou-Kiang, een Duitsc'ne en een
Fransche kanonneerboot. De oorlogsschepen
die op de Yang-Tsé kruisen tellen drie
Engelsche kanonneerbooten, een Duitsche,
een Fransche en een Amorikaansche. Sedert
zijn nog twee A merikaansche kanoaneer-
f 'i
fjtCBSfROBOFSSaSBWB I
De Echo van h
I'
II
I
en Langstraatsm ('oiiranl,
Jfi
is.
i
i