Nummer 35 Zondag 29 April 1906. 29e Jaargang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. waarin opgenomen DE NOORDBRABANTSCHE POST. Eerste Blad. HETlIESRECHÏÏRAAGSTUl DE KUNSTRIJDER. AN TOON TIELEN, Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen LANDBOUW INDUSTRIE ELEN. FEUILLETON. van U i t G k ver: (5) 5-..VJ# Waalwyksclie en l.iasslraalxrif Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 8 maanden f ü.~5. Franco per post door het geheele rijk f 0.90. Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. WAAL W IJ K. Telefoonnummer 38. Advkrtbntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciple zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel De Kamer van Koophandel en Fabrieken te Waalwijk houdt zich onledig inet hei opmaken van het verslag over 1905. Heeren Industriëelen worden verzocht hunne opgaven voor het verslag zoo spoedig mogelijk aan den Voorzitter in te zenden. Be Kamer van Koophandel en Fabrieken voornoemd. ii. In dit artikel willen we dan de vraag behandelen: »Kunnen de katholieken in de gegeven omstandigheden het alge meen kiesrecht aanvaarden Bij de bespreking van deze vraag dient op de le plaats uitgemaakt te worden, of in deze quaestie voor ons ook een beroep dient gedaan ot kan ge daan worden op de katholieke begin selen. Immers, bestaat het gevaar, dat eene gedeelte van ons aan zijne afwij zende meening omtrent algemeen kies recht een principiëele zijde ontdekt of vastknoopt, dan kunnen we vooraf wel besluiten, dat met die principiëele tegenstanders samenwerking onmogelijk is en dat we ons dus, wat hen betreft, van alle verdere overtuigings pogingen, wel ontslagen kunnen achten. Doch o. i. is het gevaar van >principiënreiterei« niet te duchten. Waar toch eene katho lieke regeering als de Belgische het al gemeen kierecht onder haar leiding heeft ingevoerd, waar wij het Duitsche Cen trum, die grootsche R. K. organisatie, er naar zien streven, om het algemeen kiesrecht in te voeren in die Duitsche Staten, waar het nog niet bestaat, daar kan men toch moeilijk het algemeen stemrecht in strijd achten met onze be ginselen. En wat alles zegt, Leo XIII z. g. en ook Z. H. Pius X hebben zich in deze duidelijk genoeg uitgesproken, dat het den katholieken in hunne poli tieke organisatie's in de ruimste mate vergund is deel te nemen aan de publieke zaak. Een dergelijke uitspraak is nog van zeer recenten datum. Wie herinnert zich niet, wat Z. H. den katholieken van Frankrijk in zijn vérziend doorzicht heeft aanbevolenMaakt toch vooral gebruik van Uw kiesrecht, om zoodoen de den politieken toestand in Uw on gelukkig land. in goede richting om te zetten. Welnu, waar het zoo staat, is het zeer goed te begrijpen, dat de meest conser vatieve katholieke bladen ten onzent het niet wagen, zich principiëel tegen over 't algemeen stemrecht te plaatsen. Wel liet de hoofdredacteur van de Tijd Dr Vermeulen, sterk aangedikte Cassan- dra-profetiën in de Eerste Kamer over algemeen kiesrecht hooren, wel konden wij dezer dagen in De Tijd een zeer tendentieus stukje lezen, afbrekende het algemeen kiesrechtwèl schreef de Maasbode in September 1903, dat zij, gelet op de velen onder de volksklasse, van alle godsdienstige belijdenis ver vreemd en dus eene willige prooi voor hen, die of van revolutie of van een atheis tischen staat droomen, het algemeen stemrecht een verderf zou achten voor den vrede en de welvaart in ons land, doch in één adem verklaarde hetzelfde blad, dat het een beroep op Katholieke Beginselen in dezen beslist van de hand wees. Summa sammarum, blijkt hieruit duide lijk, dat men het ook ten onzent er vrij wel over eens is, dat de quaestie »al- gemeen kiesrecht4 eene vrije quaestie is. Het >al of niet principiëel zijn4 van het vraagstuk dus zoo goed als uitge maakt beschouwende, kunnen wij thans rechtstreeks op de vraag ingaan Kun nen de katholieken in de gegeven om standigheden het algemeen kiesrecht aan vaarden In de gegeven omstandighe den CRIMINAAL-NOVELLE. NAAR HET DUITSCH DOOR J. M. S. II. De kapitein dacht een poosje na en ant woordde toen /rUwe woorden hebben menive zonderlinge gedachte in mij opgewekt. Ik ken den financieëien toestand van Heineeke niet. Dat er op 't oogenblik malaise in den handel is, valt niet tegen te spreken, doch dat uw pleegvader een bankroet nabij is, geloof ik niet". O, als u zijn wanhopige gelaatsuitdruk king hadt gezien, zou u wel anders oor- deelen". //Mijn lief kind, de schijn bedriegt zoo vaak. Wie zoo lang geleefd heeft als ik en zoo veel eerlijke menschen als wel schurken ontmoet heeft, vormt zich een eigen philo- sofU. Men wordt wantrouwend en vertrouwt niet meer den eerste den beste. Noem mij vrij een pessimist, ik kan mijn medemen- schen niet anders taxeeren dan zij zijn". „Mijn pleegvader heeft mij reeds als klein kind tot zich genomen hij vervult al mijne wenschen en ik zou zijne woorden moeten wantrouwen „Wie kan weten, welke beweegredenen hem leiden Stond het slecht met uw pleeg vader, geloof me, ik had er al wel iets van gehoord". „U zoudt papa dus van een leugen willen beschuldigen „Ik mag uiij niet zoo scherp uitdruk ken ik kan alleen zeggen, dat de zaak anders is dan zooals mijnheer Heineeke ze u wil doen gelooven". Bertha keek peinzend voor zich uit. Haar tot dankbaarheid geneigd hart kon den kapitein geen gelijk geven. „O, had ik toch maar één enkele vinger wijzing, om dien twijfel op te lossen mompelde ze halfluid. „Een baron heeft om uw hand gedougen „Ja". En u spreekt van raadselen bij eene zaak. die zoo duidelijk mogelijk is? Tenminste voor mij nu. Heineeke is een rijk man en hoopt door deze verbinding aan zijn huis nog meer luister bij te zetten. Hij over weegt mi»schien een groote onderneming, waarbij de naam van een adelijk heer als cachet noodig is". Maar die wanhopige stemming san mijn pleegvader „Niets anders dan comedi-. De menscheD grijpen naar alle middelen, om hun doel te bereiken". „Ik wil gaarne in alles toestemmen, wat papa van mij verlangt, maar niet in een afzien van Theodoor". „Uwe liefde tot mijn zoon is dus wel oprecht gemeend „Daar kunt u van verzekerd zijn". lief kind; dit moet zeker weer een geldhuwelijk worden. In onze dagen ver eenigen zich niet vaak twee harten uit liefde tot den echtelijken baud en waar dit ge schiedt, daar zijn dikwijls ook kommer en zorgen. Daarvan blijft de echte liefde zelden verschoond". Een zucht ontsnapte aan de Berta'a droe vig hart. Zij' drukte haar zakdoek tegen haar gloeiend voorhoofd. Buiten heerschte een diepe stilte. Welke zijn die We hebben op 't oogenblik eene re geering, die de kiesrechthervorming gemaakt heeft tot een vraag van den dag. Struisvogelpolitiek zal ons in dezen dus niets helpen. Of wij willen of niet, voor de electorale vraag zullen we eenvoudig Dinnen korteren of langeren tijd gesteld worden. Wij moeten dus mede, maar dit zegt niet alles. Toen de socialisten en vrij zinnig-democraten hunne bekende voor stellen inzake kiesrecht-uitbreiding in dienden, stonden de kamers voor een berg van werkzaamheden, welke groo tendeels urgent mochten heeten. Ónze Christelijke regeering had een samenstel van sociale ontwerpen ingediend, die met een beetje goeden wil van alle partijen binnen niet al te langen tijd tot wet verheven hadden kunnen worden. Toen moest dus de sociale wetgeving voorgaan en konden wij in geen geval aanvaarden de urgentie van een kiesrecht-hervorming, welke gepaard moest gaan met grond- wets-herziening en al den aankleve van dien. Thans staan echter de zaken geheel anders. Nu heeft de regeering bij monde van H. M. de kiesrecht-hervorming en grondvvets-herziening aan de orde ge steld. Voor geruimen tijd zal dus de kiesrecht-uitbreiding en vooral de grond- wets-herziening alle aandacht op zich concentreeren. Wel zal men zoo »en passant ook nog andere quaesties aan de orde brengen, zelts wil de regeering de sociale wetgeving niet doen stil staan, doch hoe mooi ook dat voorne men, het kiesrechtvraagstuk zal heel deze vierjarige periode stel, dat de regeering zoo lang aanblijft de poli tieke sfeer beheerschen. En mocht de regeering vallen, vóór zij haar blanco artikel 80 heeft kunnen binnenloodsen, de kiesrecht-quaestie zal haar oplossing eischen en steeds als wacht voor de deur staan voor andere grootere quaes- tie's. Bovendien en hier grijpen we de quaestie in haar volle opportuniteit aan al te duidelijk is gebleken, dat zoo De laatste stralen der ondergaande zon wierpen nog een zacht-gouden licht ep den kleinen tuin, welke het huisje omgaf. „Ook ik heb reel in mijne jonge jaren beleefd, doch had later de voldoening, mij over mijne standvastigheid te verheugen. Mijne moeder zaliger had de fout zoo velen moeders eigen, welke maar één zoon hebben n.l. zij wilde tot eiken prijs verhinderen, dat ik een arm meisje tot vrouw nam. Aan slechte vrienden ontbreekt het in zulke gevallen gewoonlijk niemand, rn zoo rasakte uien mij bij mijn meisje op alle mogelijke wijze slecht, zoodat ik op zekeren dag een brief van haar ontving, waarin zij mij mijn woord teruggaf. Doch s'erker dan dit alles was mijne liefde, en toen ik na eene afwezigheid var. twee jaren weer in mijn vaderland terugkwam, was mijn eerste gang naai mijne Mathilde. En trots alle tegenwerking nam ik haar tot vrouw, en spoedig zou mijue moeder erva ren, dat mijne keuze eene goede gewetst was. Ik verloor door mijn goedheid mijn vermogen, en toen was het mijne vrouw, die mij mei al haar kracht ter zijde stond. Met handenarbeid verdiende zij or.s levens onderhoud, want het ongeluk, dat ons ge- trotien had, wierp mij op het ziekbed. De kapitein wischte zich een traan uit het oog. Een pauze trad iü. Berta was door de vertelling van den ouden man diep ontroerd. „Alles, wat op mij zal aanstormen", ver klaarde zij thans met vuur, „sal ik v«r- dragen wees u daarvan verzekerd. Ik ver trouw vast op Theodoor, en als „Dat kunt ge; viel haar de oude man hier in de rede „Mijn jongen stamt van eene oude zeemansfarnillie af in welke leugen en bedrog steeds onbekende dinzen zijn geweest. En al zijn wij niet rijk wij kunnen ongeveer niemand de oud-liberalen wellicht uitgezonderd meer tevreden is met de kiesrechtregeling van den heer Van Houten. De democratische strooming, ook in onze partij, wordt te krachtig, om nog langer vrede te kun nen hebben met de vaak willekeurige wijze, waarop in die wet velen van het kiesrecht worden uitgesloten, terwijl daarnaast staat een kiezersteelt, die zeker niet beantwoordt aan de bepalingen, in art. 80 van de grondwet vastgesteld, welke bepalingen de huidige regeering wil doen verdwijnen, door ons eenvou dig een blanco stukje papier, waarop in blanco letters art. 80 staat, voor te houden. Als men ten slotte hierbij nog be denkt, dat onze partij, mifs de oplossing mede in zich omvat de invoering van evenredige vertegenwoordiging, bij uit breiding van het kiesrecht beslist eenige zetels zal winnen, dan zullen onze lezers het zeker geen opzienbarende conclusie vinden, die wij uit dit alles trekken De Katholieken kunnen in de gegeven omstandigheden het algemeen kiesrecht aanvaarden. De vreesachtigen mogen dan nog vragen: >Maar vreest ge dan niet, dat onze volksklasse, welke dan in haar ge heel tot de stembus wordt toegelaten, in hare onbetrouwbaarheid wel eens den vrede en welvaart in ons land in gevaar kon brengen en 't gezag van den staat kon ondermijnen ?4 Wij antwoorden »Neen, dat vreezen wij niet. Ons volk - ook in hare lagere klasse is over 't algemeen te nuchter van aard, dat het >de stembus4 zou gebruiken, om eene omwenteling te veroorzaken. Wij zijn geen wufte Franschen en de kern van ons volk in zijn geheel staat wer kelijk nog wel op te degelijken grond slag, om met zijn stembriefje den staat in gevaar te brengen.4 Korrelvoer niet Melkehvit. III. De groote voordeelen van dit fabrikaat iedereen vrij en open in 't gezicht zien en behoeven ons voor niemand te schamen." „Ik wilde u wel iets verzoeken zei Berta schuchter." „Laat eens hooten." „U slaat onafhankelijk en vrij tegenover mijn pleegvader, dat ik van mij zalve na tuurlijk niet zeggen kan. Als u nu eens naar hem toeging en hem voorstelde. „Niet verder, mijn kind I Het doet mij van harte leed, dat ik aan dit verzoek niet kan voldoen en gij zelf zult ook dadelijk inzien, dat ik het onmogelijk kan, als u maar een oogenblik er over nadenkt, dat de heer Heineeke, die een gevoellooze geldman is, bij mij zelfzuchtige motieven voor dit verzoek zal veronderstellen. Hij zal in mij niets anders zien dan een geslepen speculant, wien het nergens anders om te doen is dan om eene rijke schoondochter te krijgen en zoo doende een verzorgden ouden dag." „Dat zal toch hoofdzakelijk van uw op treden afhangen." „In 't geheel niet, mijn kind.Ik kan u dan ook geen anderen raad geven dan dat te doen, wat uw hart zegt. Dieadelijke heeren, welke niet» bpzittenen ik vermoed, dat mijnheer van Belgern ook zoo eene isplegen zich over vele dingen heen te zetten, die voor ons eenvoudige menschen, zoovele redenen zouden zijn, om een meisje niet te huwen, al bezat rij ook al de schat ten der wereld. Dit klinkt hard, 't is ech ter eenmaal niet anders. En mocht het zijn, dat mijn Theodoor u bij zijn terugkomst vindt aan de zijde van een andere zoo zal het wel weer de oude geschiedenis zijn, die, gelijk het Heine zingt, eeuwig nieuw blijft maar die, wie ze ook treft, het harte breekt. Berta vond den ouden, ronden zeerop wel wat al te openhartig en hard. De tranen kwamen haar dan ook in de oogen. „Nu, nu," zeide de oude kapitein die thans toch ook inzag, dat hij zich wel wat al te rond had uitgedrukt, „Zoo ver zal het wel niet komen. Rijkdom is wel een gevaarlijk bezit, doch u schijnt mij uit ander hout gesneden dan de heer Heineeke.' „O, was Theodoor maar hier 1 Zuchtte Berta. „Aan zijne zijde zon mij geen arbeid te zwaar zijn U zijt een braaf meisje I Ik bezit zelf maar weinig, maar mocht Heineeke je lief deloos behandelen, zoo kom dan gerust maar tot mij. Wij zullen er ons wel doorheen slaan en, zoo het nu staat, is er mij op 't oegenblik niemand nader dan u." Het sloeg bniten zeven uur. Berta stond op. „Vaarwel," zei ze op droeven toon. „Ik zal trachten te handelen, zooals u mij hebt aangeraden." Berndt geleide haar naar buiten en zag heur hoofdschuddend na. „Mijn voorgevoel heeft mij niet bedrogen," dacht hij. Reeds van de beginne af had ik zoo iets verwacht. Ja, ja, die rijke patrie- ciërs" Om een klinkenden naam in de familie te krijgen, is hun geen middel te slecht 1„ Hij mompelde verder nog wat in zijn baard, tot hij halfluid voor zich heen zei „Ik moet er toch achter zien te komen wat die baron van Belgern voor een man ia. der Hollandsche Melksuikerfabriek te Uitgeest zijn: le dat het bereid wordt uit Melkeiwit, prima qualiteit graanpro ducten en de onontbeerlijke phosphor- zure voederkalk, met gegarandeerd ge halte, gewaarborgd doordat het fabrikaat gesteld is onder openbare controle der Rijkslandbouwproefstations. 2e dat het gebakken is, waardoor ook alle bestand- deelen der graanproducten sneller en gemakkelijker verteerbaar zijn geworden, terwijl mogelijke kiemendie vaak voor komen in de stoffen, welke voor samen stelling van ochtendvoeders worden gebruikt, en ziekten veroorzaken kunnen, zeer sterk zvorden verzzvakt of gedood. 3e dat het gereedmaken voor het ge bruik allergemakkelijkst is, daar het door zijn groote poreusheid in enkele seconden het water heeft opgezogen, zoodat het den hoenders in den zvinter nog zvarm kan zvorden voorgezet. Deze eigenschap heeft het Korrelvoer vóór op Hoenderbeschuit hetgeen gewoonlijk zóó lang meet weeken, dat het koud is als het den hoenders kan worden voor gezet. Proefnemingen bevelen we zeer aan men handele daarbij volgens de nauw keurige aanwijzingen in de brochure, die na aanvrage kosteloos wordt toege zonden. „Centraal Bureau". Thijs. Ik hoor, Krijn, dat het bestuur onzer Landbouwvereeniging wil voor stellen, om voortaan de kunstmeststoffen te bestellen bij het »Centraal Bureau4. Welke bedoeling heeft het daarmee en wat is dat Bureau voor een instelling Kun jij me daar ook iets van vertellen Krijn. Zeker wel, Thijs De bedoeling van het bestuur zal je duidelijk worden, als je verneemt, hoe de inrichting en werking is van bedoeld Bureau, waarvan de naam in zijn geheel is tCentraal- Bure au4 uit het Neder landsch Landbouzv- Comitè voor het aanschaffen van Land- bouzvbenoodigdheden voor geheel Nederland gevestigd te Enschede. Thijs. Nu, die naam is lang genoeg, maar zeg me eens bestaat het Bureau (Wordt vervolgt.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1906 | | pagina 1