i
Nummer 46.
Donderdag 7 Juni 1906.
29® Jaargang,
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
■waarin opgenoiasii DE NOORDBRABANTSCHE POST.
Eerste Blad.
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit TWEE Bladen
UITTREKSEL
Uitgever:
Zij di3 zich tegen 1 Juli
op dit blad abonneeren,
ontvangen de nog deze
ma nd verschijnende num
mers gratis.
BUI PENLAND.
Belg
Spanje.
mi mi imwHiai.il ft.lHiwrir^ui*Mfr-ag
ie.
jfSCnW-ilBEiS.row
De Echo
Waalwljksclic en Lnngstraalsche Courant
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 0.~5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan
Uitgever.
den
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Advkrtentik.n 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiëu Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciele zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
uit het verslag der Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Waalwijk, be
treffende den toestand van den handel,
de scheepvaart en nijverheid over het
jaar 1905.
Leerlooierijen.
Om een beeld te geven van den toe
stand der looierijen gedurende het af-
geloopen jaar, zouden wij gevoegelijk
kunnen beginnen met den aanhef uit ons
jaarverslag over 1900, die luidt als volgt
«Het is geen bemoedigende taak jaren
»achtereen te moeten melden, dat de
>toestand der leerlooierijen verre van
gunstig is en de malaise daarin nog
«steeds schijnt toe te nemen- Hoe me-
»nigmaal is reeds de gegronde klacht
«geuit, dat de huiden en de looistoffen
«veel te duur waren in vergelijking met
«het gefabriceerd artikel 1 Hoe herhaal-
«delijk is met klem van redenen betoogd,
«dat, zoolang het buitenland hier maar
«onbelemmerd zijn ledersoorten kan in-
«voeren, en de onze buiten zijne grenzen
«sluit, van eene herleving der leder-
«industrie geen sprake kan zijn.*
Deze nadeelen doen zich thans, vijf
jaar later, nog in veel hoogere mate
gevoelen. De prijzen der ruwe huiden
zijn thans tot eene hoogte gestegen, dat
men zich bezorgd afvraagtHebben zij
nu hun culminatiepunt bereikt, of is nog
verdere rijzing te verwachten Helaas,
het laatste is waarschijnlijker dan het
eerste, of liever, het begin van 1906,
heeft voldoende reeds bewezen, dat voor
onze looierijen een campagne a outrance
is aangebroken. Wat mag toch wel de
reden zijn, dat het leder geen voldoenden
prijsopslag bekomen kan De een meent
die te vinden in gebrek aan samenwer
king, een ander in onderling wantrouwen,
jalousie de métier, enz Wij voor ons
zien geen kans dat raadsel te ontcijferen
en merken alleen op, dat de wanver
houding tusschen ruwe waar en gefabri
ceerd artikel niet alleen in de lederin
dustrie, maar ook in tal van andere
takken van nijverheid bestaat. De grond
stoffen passeeren door de handen van
groothandelaren, wier getal zeer klein
is in vergelijking met dat der industrieelen
op elk gebied. Diensvolgens is de con
currentie tusschen deze laatste oneindig
scherper en kan van onderlinge samen
werking, het vaststellen van prijzen en
het consequent handhaven derzelve, zoo
goed als geen sprake zijn. Daarbij komt,
dat de groothandelaar, die meestal over
flinke kapitalen beschikt, rustig zijn tijd
kan afwachten, terwijl zeer veel min
gefortuneerde industrieelen, om hun be
drijf te kunnen ophouden, zich vaak
verplicht zien tegen uiterst kleine win
sten, ja, soms onder de markt te ver-
koopen, hoezeer hun dit ook tegen de
borst stuit. Vooral door dit laatste euvel
worden ziekelijke, ongezonde toestanden
op elk gebied, dus ook op dat der
looierijen in het leven geroepen en be
stendigd.
Door den duurderen prijs der huiden
in het voorjaar van 1905 konden vele
eenige hoogere noteeringen voor het
leder bedingen, doch toen tegen den
zomer de huiden iets goedkooper werden
en de vraag naar leder eenigszins ver
flauwde, daalde de lederprijzen langza
merhand weer nagenoeg tot het oude
niveau. De stijging der grondstoffen in
het najaar bracht ook niet de gewenschte
prijsverhooging van het leder, zoodat
de wanverhouding tusschen ruwe waar
en gefabriceerd artikel met den dag
schriller werd. Sommige leerlooiers, die
niet met verlies wilden werken, staakten
hun bedrijf, de meeste anderen werkten
niet meer in dan voor directe behoeften.
Om te trachten aan dien ongezonden
toestand een einde te maken, nam de
Bond van Nederlandsche Lederfabrikan
ten op haar algemeene vergadering, ge
houden te Tilburg op 5 Maart jl. een
stemmig de volgende motie aan
«De Vergadering van den Bond van
Lederfabrikanten, gehouden te Tilburg
den 5en Maart 1906,
«Overwegende, dat de prijzen der
«huiden in 1904/5 zeer hoog geweest
«zijn,
«Dat de lederprijzen, hoewel iets ver-
«hoogd, op verre na niet in evenredig-
«heid tot die der huiden gestegen zijn,
«Dat meerdere prijsverhooging ge-
«biedend noodzakelijk is, zal de leder-
«industrie eenigszins loonend bedrijf
«blijven,
«Gezien de prijsverhooging in het
«Buitenland,
«Wekt ieder in zijn kring op, tot
«meerdere prijsverhooging over te gaan,
«En draagt het Bestuur op, om op
«groote schaal publiciteit aan dit besluit
«te geven*.
't Is te hopen dat deze motie weldra
voor het zwaar beproefde looiersbedrijf
goede vruchten mag afwerpen.
Aangaande den gang van sommige
particuliere bedrijven in onze gemeente
kunnen wij nog het volgende melden
Op de stoomlederfabriek der firma
van Iersel, Witlox Co. werd het ge
heele jaar door druk gewerkt. De onder
nemers slaagden er in iets hoogere
prijzen machtig te worden, doch de ver
hooging was niet voldoende om het
bedrijf loonend te maken, daar juist
deze inrichtingen door haar groote pro
ductie genoodzaakt zijn, geregeld aan
steeds stijgende prijzen in te koopen
Het fabrikaat vond gemakkelijk aftrek
Voor de firma Gragtmans Wiesman
was het jaar 1905 niet ongunstig. Steeds
werd met volle kracht gearbeid, waar
door zij er in slaagde, het maximum
van het aantal te looien huiden te be
reiken.
de* toestand gelijk aan dien van van 1904.
De prijzen der paardenhuiden liepen
van f 10.25 in het begin des jaars tot
f 12.25 in December. Voor paarden-
leder werd besteed f 1.80 tot f 2.in
het eerste kwartaal en f 1.90 tot f 2.30
in het laatste.
Stuiten ondergingen geen noemens
waardige prijsverandering. Zij golden
steeds f 3.60 tot f 4.25, naar gelang
van breedte en kwaliteit.
In de gewone soorten gefabriceerd
stuitleer ging weinig om. In fijnere
soorten was nogal vraag voor 't buiten
and, nochtans bleven de prijzen op het
oude niveau.
Naar klauwen en afval was tegen flinke
prijzen voortdurend levendige vraag.
Handel in Iulandsclie Huiden en Vellen
Het fabrikaat was steeds geplaatst
en waren de verdiensten in 't begin
van 't jaar gering, door groote inkoopen
bij den aanvang van den zomer, en
verhooging van de lederprijzen met
10 pCt., geraakte het bedrijf in meer
gunstige conditie.
Ook op de inrichting der firma van
Dooren-de Greeff werd geregeld gear
beid. Het fabrikaat vond gemakkelijk
zijn weg. De nieuwe fabriek, die spoe-
dig gereed zal zijn, zal de oude in alle
opzichten overtreffen, zoo door inrichting
als door installatie der nieuwste machines.
De bekende gerenommeerde zoolleer
looierijen, grootendeels nog werkende
volgens het oude systeem, b.v. de firma's
A. van Iersel, C- Hoffmans Zn., L-
Mombers, P. van Loon Gz., H, van
Everdingen, P. van Mierop, W. Timmer-
mermans Zonen, e. m. a. hadden
volop werk. Hoezeer het hier vervaar
digde zoolleder in kwaliteit met het
beste buitenlandsche kan wedijveren,
blijkt uit het feit, dat aan het zoolleder
van laatstgenoemde firma, op de wereld
tentoonstelling te Luik de «Grand Prix*
toegekend werd, eene onderscheiding,
die nog nimmer aan Nederlandscb zool
leder te beurt viel. Ook voor deze in
richtingen waren echter de winsten weer
kleiner dan in 1904.
In de looierijen van paardenleder bleef
Evenals in alle andere soorten van
buitenlandsche huiden, was ook de handel
in inlandsche weer beduidend levendiger
dan in 1904 en bracht elke veiling al
hoogere prijzen. Als altijd waren onze
uitmuntende inlandsche koehuiden weer
zeer gewild, vooral door Amerika, dat
een gebrek aan huiden had, en ditmaal
hoogere prijzen besteedde, toen ook
Duitschland als kooper wilde optreden.
Voor de Amerikanen waren de hoogere
prijzen geen beletsel, wijl aan hen toch
de macht is ook de prijzen van het over-
leder naar hun believen te stellen. Aan
gaande de verschillende soorten valt in
korte trekken nog het volgende op te
merken:
Inlandsche koehuiden. In het begin des
jaars was de handel hierin niet levendig
en de prijs ongeveer 27 ct. per 7j K.G.
In Juni echter kwam er groote kooplust,
vooral van Amerika, wat de noteeringen
aanzienlijk deed rijzen In November en
December besteedde men tot 32 ct. en
bij het einde des jaars sloot de markt
zeer vast.
Ossenhuiden. Hierin was niet veel va
riatie. De prijzen bleven ongeveer 2 a 3
ct. beneden die der koehuiden. Zij gol
den van 29 tot 32 ct.
Meer vraag heersebte naar Stieren
huidenvooral toen Rusland weer als
kooper ter markt kwam. Hierdoor rezen
de prijzen van 22 a 23 ct. in het begin
des jaars tot 27 a 28 in het najaar.
Naar vette vellen was in de eerste
maanden van 1905 slechts bescheiden
viaag, doch toen, gelijk wij boven meld
den, Amerika en Duitschland als mede
dingers tegen elkaar optraden, werden,
naar gelang van kwaliteit, prijzen van
33 tot 41 ct. besteed. De markt sloot
hierin einde December zeer vast.
Pinken golden van 25 tot 32 ct., ter
wijl voor nuchtere vellen, bestemd voor
export, van 33 a 34 ct. in Januari tot
45 ct. einde November en December
per 7j K.G- betaald werd.
De veilingen der vellen (stadsslacht),
welke reeds dit jaar geschiedden, heb
ben voldoende bewezen, dat de prijzen,
hoe hoog reeds, eer nog rijzen dan dalen
zullen.
De stemming der paardenhuiden was
in het begin des jaars flauw, doch ver
beterde in het najaar, waardoor de no
teering op einde December ongeveer
fl.50 a f 2.boven die van einde
December 1904 stond. Men besteedde
van f 11.50 a f 12.—.
Stuitartikelen trokken aanvankelijk
weinig attentiede animo vermeerderde
echter, toen Rusland in den zomer als
kooper optrad- Dientengevolge rezen de
prijzen aanmerkelijk. In het najaar echter
werden deze artikelen weder van liever
lede verlaten en sloot de markt bij het
einde van het jaar met iets lagere prijzen,
nandcl in Schoenfourniturcn.
begonnen, bleef ook gedurende het ge
heele jaar 1905 voortduren. Wel deed
de hausse aldoor haren nadeeligen in
vloed gelden. .De koopers waren gere
serveerd, de fabrikanten evenzoo. Diens
volgens hcerschte het geheele jaar eene
malaise in zaken, terwijl de eenige licht
zijde voor onze handelaars gelegen was
in de geregelde kansen om van vroeger
besteede marktprijzen te profiteeren. Dat
de onderlinge concurrentie echter deze
extrawinsten tot een minimum wist te
reduceeren, behoeft geen nader betoog.
Een tweede oorzaak der minder gunstige
positie van den schoenfourniturenhandel
is de gestadige achteruitgang van vele
schoenfabrikanten, die uitsluitend met
handkracht werken. Deze worden door
de machinale fabrieken nagenoeg gehee
overvleugeld en een natuurlijk gevolg
hiervan is, dat de bij hen uitstaande
vorderingen als minder soliede geldbe-
legging moeten worden beschouwd.
Het was vooral op de Amerikaansche
ledermarkt, dat zich de stijging het meest
deed gevoelen. Als voornaamste oorzaak
kan aangenomen worden, dat de Ameri
kaansche zoollederlooierij, hare behoefte
aan licht leder niet meer uit de gewone
soort kunnende dekken, verplicht was
enorme inkoopen te doen van die huiden
welke anders ter beschikking stonden
van de fabrikanten van overleder- Eene
sterke rijzing volgde, en de Amerikaansche
fabrikanten, grootvorsten der lederin
dustrie, decreteerden verhooging op ver
hooging -om met hun overleder op het
niveau te blijven van het ruwe product.
Alleenheerschers als zij zijn, waren de
consumenten van het vasteland verplicht
alle hunne eischen in te willigen van
daar dat de prijzen thans eene hoogte
hebben bereikt, ongekend in de annalen
der overlederindustrie-
De noteering van het Amerikaansche
overleder dat veilig als leiddraad kan
worden beschouwd voor alle overige
ledersoorten, was in de afgeloopen jaren
als volgt:
1903 1904 1905
Satin 25-27 27—30 30-341/,
Glove 277,-287, 287,-327, 327,-36
Mat Satin L. M. D.
277,-297, 297,-327, 327,-377',
Buff 28-32 32-34 34-39
Pebble Grain
277,-30 30-33 33-40
Halco 29—28 28—32 32—377,
Box Calf, dat in het afgeloopen jaar eene
avance maakte van circa 10°/o- De om
zet hiervan bleef stationnair en vermocht
zich niet uit te breiden door de steeds
verbeterde afwerking van het chroom-
gelooid rundleder, dat bij minder prijs
aan dezelfde eischen voldoet.
Wordt vervolgd.)
Tengevolge der gestadige stijging van
het voornaamste der onder dit hoofdstuk
ressorteerende artikelen, namelijk het
overleder, was de handel in het afgeloo
pen jaar niet ongunstig te noemen.
Deze stijging, in September 1902 reeds
Uit deze tabel, in centen per Ameri
kaansche voet, blijkt, dat de prijzen in
den tijd van 3 jaren met circa 40% ge
stegen zijn. Het behoeft geen betoog
welke moeilijkheden dergelijke verhoo
ging met zich brengt en hoe groot voor
de schoenfabrikanten de noodzakelijkheid
is om het schoeisel, dat van deze leder
soorten wordt vervaardigd, beduidend
in prijs te verhoogen.
Doordat Chroom-glacé niet in die mate
gestegen is als het hiervoor genoemde
Amerikaansch rundsoverleder, is de vraag
sterk toegenomen en was bet moeielijk
om speciale sortimenten in voldoende
hoeveelheden te bekomen- Dit betreft
vooral de goedkoope soorten van 3040
ct. per voet, in welke prijzen de Duitsche
fabrikanten hunne eerste proeven veel
te goedkoop aan de markt brachten en
zoodoende eene overdreven vraag naar
dit artikel in het leven riepen, waaraan
niet meer kon worden voldaan, zoodra
het fabrikaat de noodige verbetering had
ondergaan- Verschillende schoenfabri
kanten, die hunne calculatien voor goed
koope schoenen op dit artikel hadden
gebaseerd, waren zeer teleurgesteld het
zelfde sortiment aan denzelfden prijs niet
meer te kunnen bekomen, nadat zij zich
voor leveringen hadden verbonden.
Kalfsleder, plantaardig gelooid, vroeger
het stapelartikel voor fijn heerenwerk,
wordt bijna niet meer vernoemd en is
bijna geheel verdrongen door chroom-
gelooid kalfsleder, het zoogenaamde
Er is een couveutie geteekend tusschen
den H. Stoel eu den onafhankelijke!! Con-
gostaat, waarbij bepaald woid'., dat aan elke
godsdienstige instelling in den Congo 100
11.A. grond in vollen eigendom gegeven
zullen worden. De missionarissen moeten
zich belasten ine.t het onderwijs der inboor
lingen en de stichting van landbouw- kunst
en beroep-'scholen.
Het WaaUche congres dat te Brussel ge-
houdeu is, protesteerde tegen „de overdre-
veu eischen der Elainiganten" en erkende
het overwicht der Frausche taal in België.
Ook nam het congres een motie aan, vijan
dig tegen de voorstelleu tot een Belgisch-
Nederlandsche toenadering.
Te Verviers zullen de arbeiders in de
schoenfabrieken uitgesloten worden.
De Spuanscüe huwelijksfeesten.
Koning Alfonso liteft een som van 40,000
pesetas geschonken aau de armen van Madrid.
De jonggehuwden gaan hunne wittebroods
weken doorbrengen in het paleis La Granja,
bij Lan Udefonso (prov. Segovia), welk paleis,
woor Philips V gebouwd, een park bezit,
hetwelk door de Spanjaarden als schooner
dau dat van Versailles werd geprezen.
Zondag werd voor het koninklijk echt
paar een schitterende revue gehouden door
de leerlingen der militaire eu mariue-scholeu
eu soldaten van alle wapenen en Moorsche
soldaten uit Ceuta. Kr waren ongeveer
40.000 manschappen.
Een enorme menigte woonde deze revue
bij. Het was zeer warm en buitengewoon
stoffig.
Om half tien 's avonds had een galavoor
stelling plaats in het koninklijk theater.
Alle uniformen der wereld waren verte
genwoordigd.
Acht karossen met vorstelijke bezoekers
en de bereden eerewachts hielden voor het
gebouw stil.
De zaal bood een overweldigend fraai
schouwspel aan.
Er hadden geen ongevallen plaats.
De pleger van den aanslag gevangengenomen.
Zelfmoord run den anarchist.
Mateo Moran, de pleger van den aanslag,
is Ziterdag gevangen genomen en heeft
zelfmoord gepleegd. Het was te Torrejon
de Ardoz, een dorp aan den spoorweg op
20 K. M. afstand» van Madrid, lu een
muilendrijverskrorgje vlak bij het slation
kwam Zaterdagnamiddag een vreemdeling
binnen en vroeg er wat te eten eu te drin
ken. Maar verlegen geworden onder de
nieuwsgierigheid van de bezoekers der her
berg, stond hij op en betaalde. Toen waar
schuwde de herbergier een gendarme, die
Moran buiten het dorp inhaalde en hem om
zijn papieren vroeg. Moran antwoordde, geen
papieren bij zich te hebben, doch zich ge
makkelijk te kunnen legimiteereïï.1^ j zou
seinen naar Madrid. Hiertoe ging de gen
darme met hem naar het station. Even
waren zij op weg toen Moran een revolver
te voorschijn haalde en den gendarme door
het hoofd sellout De toegeloopen dorpe
lingen vonden twee lijkeneen schot in
het hart had d«n anarchist gedood op het
wapen zaten nog vijf kogels. De gendarme
had verzuimd ziju gevangen*', die voorkomend
had geantwoord, te fouilletren. Men vertelt,
dat Moran aan het station o er den aanslag
gesproken en zijn afschuw over den dader
geuit heeft.
De verhuuider der kamer, van waar de