Nummer 47
Zondag 10 Juni 1906
29e Jaargang
Tweede Blad.
Provinciaal Nieuws.
Uitvoeringen.
BUITENLAND.
België.
Frankrijk.
Spanje.
Oostenrijk-Hongarijë.
Reclame.
Rusland.
Afrika.
waalwijk.
Voor ouden van dagen
van
Zondagmorgen ten 12 uur zal aoor de
Liedertafel „Oefening en Verm tak" op hare
zaal Musis Sacrum worden uitgevoerd
Aubade, koor met bas solo. de Vliegh.
Avondlied, koor. Breijs.
Landkennung, mit acc. für piano
und barriton-solo. Grieg.
El Matin en een zekere Martinez, allen
onder de beschuldiging dat zijde vlucht *rn
Moral na den aanslag zouden hebben beguns
tigd. Vooral de inhechtenisneming van
Nakens, iemand, die zeer in aanzien staat
bij de republikeinen, baart begrijpelijkerwijze
veel opzien.
Nakens vertelt zelfs in een Spaansch blad,
dat Moral bij hem binnengekomen is zelfs
zender zijn naam te noemen en nadat hij
aan den voorbijgangers den weg had gevraagd,
hem verzocht heeft om een schuilplaats
had, echter
Dat zal hem
leelijk opbreken
Het is een voortdurend op- en nedergaan
van vrede en oorlog tegenwoordig, een po
litiek gespeel, waarbij men zijn hart vast
houdt, omdat het zoo'n gevaarlijk spel i«,
waarbij de belangen van duizendeu zijn be
trokken.
en
daar hij een bom geworpen
zonder den koning te treffen.
Burgemeester Jan van Rijswijck, die nog
steeds wegens ziekte uitstedig is, heeft gis
teren ontslag ingediend bij het Antwerpsche
schepeucollege. Deze tijding, ofschoon zij
niet onverwachts komt, werd door zijn me
deburgers met deelnemende teleurstelling
vernomen. Eerstdaags vergadert de raad
om het pensioen vast te stellen, dat reeds
in beginsel toegekend werd. Wie de opvol
ger van Van Rijswijck zijn zal, weet men
nog niet.
de
waarop
Ernstige vragen
zijn het, die thans dag in dag uit door
Eransche pers worden gesteld en
ieder rechtgeaard Erauschman onmiddellijk
een half dozijn antwoorden teu beste geeft
wanneer men slechts de onderwerpen even
aanroert.
De eerste groote vraag is, of het voor de
katholieke Kerk wenschelijker zal zijn zich
bij de scheidiugswpt neer te leggen dan wel
ot men zal besluiten zich te verzetten en te
beproeven wat er nog aan geloofskracht eu
offervaardigheid in het Fransche volk is
overgebleven.
Maar vóór deze vraag staat een andere
beantwoord te wordeu of volgens de begin
selen, waarop de organisatie der Kerk steunt,
beginselen, die door de apostelen, door Chris
tus zelveu zijn gesteld, het mogelijk zal wezen,
zich te voegen naar d?n vorm, dien de
Fransche Kamermeerderheid wenscht voor
te schrijven.
Blijkt deze mogelijkheid niet te bestaan
en er zijn geleerden ook zelfs onder de
Kardinalen, die haar betwijfelen dan
spreekt vauzelve dat de Kerk zal doen wat
zij al de eeuwen door heelt gedaan trouw
handhaven de beginselen, zich niet bekom
merend om wat de gevolgen kunnen zijn
liever martelaar dan schijn van ongehoor
zaamheid.
Blijkt echter dat de beginselen, al worden
ze verdrukt, niet behoeven te worden ge
krenkt, dan komt de tweede vraag, ot het
tóch niet beter zou zijn, zich nu geheel los
te maken van den Staat, die wel van schei
ding spreekt, maar tyrannie bedoelt. Zware
offers zouden dan van de geloovigeu wordeu
gevraagd in sommige parochiën zou zelfs
den eersten tiju van godsdienstoefening geen
sprake kunnen zijn, de kerkgebouwen zou
den, wie weet tot welke doeleinden en aan
wat voor menschen worden algestaan, maar
zoo redeneeren de voorstanders van
strijd daartegenover staat dat het ten
geestelijken dood veroordeeld katholieke volk
zich in dit uiterste oogenblik zou bekeereu
en nieuwe levenskracht betoonen.
De kerken zouden voor hem gesloten zijn,
maar nieuwe, natuurlijk eenvoudige gebou
wen zouden verrijzen, de priesters zouden
gastvrijheid vinden bij gegoede families
het is een vraag, waarop het antwoord in
diep duister ligt. Maar de Paus zal beslis
sen wat te doen.
De Spaansche huwelijksfeesten.
Dinsdagavond had te Madrid eene mili
taire taptoe plaats, gevolgd door een op
tocht met transparenten, die een schitte
rend effect bood. Onder dt wagens was er
een, die door veel kleurige lampions was
verlicht en die de beelden droeg van Koning
Alfonso en Koningin Victoria. Voor het
huis 88 Calle Mayor brak een groot gejubel
los, de menigte was bij 't passeereu van
deze wagen als dol van enthousiasme.
Gisteren brachten talrijke leden van de
vreemde gezantschappen een bezoek aan de
historische mouumeuten van Toledo, 's Avonds
had een groot banket plaats ter eere van het
corps diplomatique.
De prins en Prinses van Wales vertrok
ken gisteren naar Engeland.
In verband met den aanslag te Madrid
is de republiekeinschen schrijver Nakens, een
vriend van Salmeron, gearresteerd, voorts de
administrateur van het republiekeinsche blad
Het bezoek van keizer Wilhelm aan zijn
vriend en bondgenoot Franz Joseph onder
scheidt zich in geenerlei opzicht van der
gelijke visites. Er wordt gefuifd, lang ge
tafeld en „druk gekout", de heeren, die
het dichtst in de nabijheid staan vangen
een paar druppels van den lintjesregen op
en daar blijft het voor de buitenwereld ge
woonlijk bij. Wat er over de hooge politiek
gesproken wordt, houden de bezoeker en
gastheer onder de roos. Toch is écu ding
merkwaardig De beide keizers zonden den
koning van Italië een Fransch telegram
van dezen inhoud „Wij tweeën vereenigd
zenden onzen derden trouwen bondgenoot
de uitdrukking van onze onveranderde
vriendschap". Het antwoord was aan den
oudsten keizer gericht en luidde „Ik deel
de bevrediging Uwer Majesteit en van Z. M.
den Duitschen keizer over uw tezamenzijn
en verzoek den beiden verbondenen met
mijn dank voor hun vriendelijk telegram
de verzekering aan te nemen van mijn trouwe
en onverbrekelijke vriendschip.*
Nu zal men het wel weer hooren in de
persHet drievoudig verbond is nog nooit
zoo springlevend geweest als nu Drie weken
geleden lag het nog op sterven
Tegelijkertijd spreekt men van een be
zoek der Engelsche vloot aan de Russische
oorlogshaven Kroonstadt.
De Engelsch-Russische toenadering dus.
Is die tegen Duitschland gericht of beoogt
zij den vrede
Men moet niet denken dat men teoudis om
verlichting te bekomen en te worden gene
zen van een ziekte en geen beter bewijs
vat. de waarheid dezer bewering kan gele
verd worden dan door de onderstaande ver
klaring die aanduidt dat verlichting en ge
nezing van zieken aihangen van een oor
deelkundig gevolgde behandeling.
Mejuffrouw de Wed. Dillisen wonende Groo
testraat B 61 te Waalwijk, deelt ons mede;
Sedert ongeveer drie jaar klaagde ik
voortdurend over de nieren. Ik had steeds
een vlijmende pijn in deu rug en in de
lendenen, ik ging immer gebukt onder een
^waar vermoeid gevoel, dat mij den lust tot
alles ontDam en mij zeer melancholiek stem
de. Ik had ook veel last van duizelingen,
die soms zoo erg werden, dat ik er bij
moest gaan zitten om niet neer te vallen.
Ook had ik benauwdheden, die door hui
veringen gevolgd werden, hetgeen wel op
koorts geleek. Wat ik hiervoor gedaan had
niets baatte mij en ik dacht op mijn drie
en zeventigjarigen leeftijd, dat deze ziekte
mij wel ten grave zou slepen* Mijn laatste
hoop h:.d ik gevestigd op Foster's Rugpijn
Nieren Pillen en ik had nietdurven denken
dat deze mij zoo spoedig hulp zouden ver
schaffen, want na het gebruik van twee
doozen bekwam ik een euorme verlichting.
De pijn was toen bijna geheel weg evenals
de andere kenteekeuen en ik gevoel mij thans
als het waren verjongd. Voor alle zekerheid
zal ik echter nog eenigen tijd met Fw ge
neesmiddel doorgaan.
Ik ondergeteekende verklaar dat het bo
venstaande waar is en machtig U het pu
bliek te ra «ken op elke wijze die LT goeddunkt.
Hoop voor bejaarde lui Honderd ouden
va-i dagen van 70 tot 90 jaar zijn radicaal
genezen van nier- en Haarziekten door
Foster's Rugpijn Nierenpillen. Dit genees
middel verlicht en geneest volkomen de
nieren van oude zoowel als van jonge lui.
Het is een eenig en speciaal middel voor
de nieren.
Verzeker U dat men U de echte Foster's
Rugpijn Nieren Pillen geeft, dezelfde die
die Mej. Dilisen gehad heeft Wij waar
schuwen tegen namaak en maker» koopers er
op attent, dat op iedere doos de handteekeniug
van James Foster voorkomt. Zij zijn te aal
wijk verkrijgbaar bij de firma Wed. Orie-Du-
moulin, Markt. Toezending geschiedt franco
na ontvangst van postwissel h f 1,75 voor één
of f10.voor zes doozen.
In het district Abkhasia hebben ecnige
ernstige botsingen plaats gehad tosschen de
troepen en <'e bewoners van het district.
Er werden 190 dorpsbewoners gedood, ttr-
wijl (ie militairen 27 dooden en gewonden
hadden. Om hun gevallen kameraden te
wreken, plunderden de soldaten nu de dorpen
die door de bewoners, die naar de bergen
/ijn gevlucht, zijn verlaten.
Ook Odessa is weder ten prooi aan anar
chistische gewelddadigheden in de afge-
loopen week werden elf magazijnen leeg
geplunderd en tien bommen geworpen drie
personen werden gedood en 20 gewond.
De politie is machteloos of durft niet
optreden tegen de welgewapende plunderaars.
zwaren
licht
Volgens de Matin" zal de Fransche re-
geerhig de volgende voldoening van het
Marokkaansche Maghzen eischen wegens den
moord op den hankambtenaar Charbonnier
io, betaling van 100.000. fi. als schade
loosstelling aan de f*milie van den ver
moorde 2o. officieele aanbieding van ver
ontschuldiging 3u. oprichting van een ge-
denkteeken op de plaats van den moord.
De Standard bericht uit Durban, dat
men daar de vrees koestert, dat Diuizoeloe
zich met 600 man bij de opstandelingen
heeft aangesloten.
daarenboven deden zich practische be- vindt men licht gehoor, dat is een zee
voor; de Nederlander geeft niet dankbaar werk; want waarlijk we willen
niet als onze grijze voorvaderen, de
zwakken verdelgen, maar we willen de
zwakken sterk maken, dan zullen we een
sterk geslacht krijgen. Ik hoop dat wij
dan ook van hier kunnen gaan, met te
zeggen, we hebben in Waalwijk eene
afdeeling gesticht; want waarlijk Waar-
wijk, dat steeds zich zoo kranig op ieder
gebied heeft gehouden, zal ook ik be
twijfel het geenszins, in deze schoone
zaak niet achter blijven.
(Luid applaus)
Daarna werden eenige lichtbeelden
gegeven, met verklaring van den heer
Bos. Deze betreffen het leven in de ko
lonies onder meer kregen we leukejgroepjes
dartelende kolonisten, aan strandfen in
bosch te zien, dan weer verschillende
gebouwen zoo in als uitwendig, alles
gaf den indruk, van gezond frisch leven,
on ook de voeding en dag indeeling,
die ons werden medegedeeld, droegen
wel echt de kenmerken van >gezondheids-
kolonies.
Daarna zou overgegaan worden tot de
vorming, zoo mogelijk, van eene afdee
ling. Na een krachtig woord van den
heer Kakebeen, die 't wel achtte in de
lijn der heeren onderwijzers om hiermee
te beginnen en hun daarna genoegzamen
steun voorspelde, gaven zich een 12tal
personen op, zoodat eene afdeeling werd
gevormd. Een drietal heeren namen op
zich een concept-reglement saam te
stellen en dan zoo spoedig doenlijk eene
vergadering bijeen te roepen en alle aan
wezigen beloofden, ieder in zijn kring
zoo hard mogelijk voor 't aanwerven
van leden en later van donateurs te
zullen werken en met een woord van en
de heeren inleiders, die zich zoo
WAALWIJK, 9 Juni 1906.
Vucantickolonies
Donderdagavond had op »Musis Sa
crum", door de heeren Bos en Schelle-
kens uit Egmond de lezing plaats over
»Vacantie-kolonies".
Jammer genoeg was de zaal slecht
bezet, hoewel, zoowel door een artikeltje
als annonce in ons blad, de noodige
strooibiljetten voldoende publiciteit aan
dit belangrijke onderwerp was gegeven.
Langzamerhand groeide het getal toe
hoorders toch wat aan, zoodat een be
perkt. maar belangstellend publiek de
beide heeren in de behandeling van
»Vacantie-kolonies" of herstellingsoor
den voor zwakke kinderen" volgde.
De heer Schellekens leidde zichzelf
met zijn collega aan 't publiek in, wijl
hier geen vaste corporatie waardoor dat
zou kunnen geschieden, bestaat't plan
was om te spreken over vacantie-kolo-
nies, om de menschen met dit onderwerp
in de finesses meer bekend te maken,
om het »onbekend maakt onbemind'1 op
te heffen, en zoo mogelijk hier een voor
post in 't Zuiden te vestigen.
Het woord werd eerst gegeven aan
den heer Bos, die eerst een schets gaf
van hetgeen de arme en niet rijk-bedeelde
vader gevoelt, wanneer hij weet dat ziju
zwak kind noodig heeftlicht, lucht, en
gezonde voeding en hij het dit niet kan
verschaffen wanneer de geneesheer tot
het besef komt, dat de eerste ziekte
kiemen bij het kind moesten worden
gedood, dat het 't enge schoollokaal uit
moet en heen in de vrije lucht met dartel
spel en goede voeding, wanneer men
misschien wel eene kleine som over heeft,
maar niet genoeg om 't dure pension
te betalen, wanneer men dit alles over
weegt, dan zal men dankbaar zijn, dat
gezondheid" kolonies zijn gesticht,
die 't is bewezen een blijvende gezond
heid bewerken en die hun ontstaan te
danken hebben in de stad Ziirich, waar
iemand eerst zijne eigene kinderen in
de frissche buitenlucht zag genezen en
toen later ook aan andere kinderen
dacht en zoo de eerste kolonies stichtte.
Verder ging spreker de verschillende
vormen van kolonies in de onderschei
dene landen na. Vooral in Denemarken
hebben ze een enorme vlucht genomen.
De beste weg is, verpleging in eigen
kolonies onder eigen geleiden, in eigen
exploitatievereenigingen die zich
eenigszins kunnen bedruipen, gaan daar
direct toe over.
Rotterdam, Amsterdam, Groningen
e. m. a. bezitten die eigen huizen. Maar
eveneens is ook hier uitzending van
kinderen practisch mogelijk, 't behoeft
niet te blijven bij sympathie voor het
doel. In 't begin waren er slechts 7
plaatsen, die kinderen uitzonden en dat
kwam door onbekend maakt onbemind",
zijn kinderen in andere handen
overdat is niet zoo gemakkelijk te
overwinnen. In ieder geval bleef het nog
beperkt tot groote plaatsen, de kleinere
zagen geen weg. Wat moesten die doen
Daarom is in ons land opgerichthet
centraal-genootschap voor kinderherstel-
lings- en vacantie-kolonies. Hoe is dit
georganiseerd? dit bestaat uit afdeelingen
op 't oogenblik 22; die afdeelingen
hebben tot taak, zwakke kinderen uit te
zenden en daarvoor zooveel mogelijk
geld bijeen te krijgen, die kinderen
gaan naar de gezondheidskolonies van
het genootschap, dat zorg draagt voor
deugdelijke verpleegsters, goede voeding,
uitstekend toezicht enz. De kinderen
worden daar verpleegd voor den koste
den prijs, wat door de massa en de ge
heel eigen exploitatie gering is. De af
deelingen die zelf't hoofdbestuur kiezen,
dragen jaarlijks f 5 aan 't hoofdbestuur
af en zijn overigens in regeling contri
butie, donateurs, in 't kort in alles ge
heel vrij.
Na een warm applaus voor 't duidelijk
betoog van den heer Bos, waarvan 't
bovenstaande slechts een resumé is,
neemt de heer J. M. Schellekens 't woord.
Aan mij, zoo zegt spreker in zijne
frissche en krachtige woorden, het
doel en 't nut der gezondheidskolonies
in 't kort uiteen te zetten aan mij 't
meer medische of hygiënische van 't
vraagstuk. Begeef u met mij in de stegen
en sloppen der groote steden, waar de
lagere volksklasse huist, ziet daar die
bleeke, doodsche gezichtjes, die ver
waterde oogen, die treurige lichaams
figuren, en ge zult met mij direct
zeggen, dat die kinderen noodig hebben,
licht, lucht, ruimte en gezond voedsel.
Daarna haalt spreker eenige schetsen
aan van den schrijver Quérido, die 't
Jordaanleven meemaakt en meerwordt ge
troffen door de ellende daar gevonden.
Daarvoor is dan eene algemeene ver-
eeniging opgericht om die zwakke kin
deren naar buiten te zenden er moest
daarvoor gelegenheid verschaft worden
niet alleen aan de zesde volksklasse,
maar ook aan de kleine middenstanders
die door de slechte economische toe
standen niet genoeg bezitten, om hun
dierbaar maar zwak kind, in de vrije
natuur te zenden, om daar de ziekte
kiemen, die zich gaan ontwikkelen en
vroeg of laat de oorzaak des doods
zullen zijn, te dooden. Daarna geeft
spreker ons talrijke uitspraken van pro-
fesseren en doctoren, waarbij met de
meeste beslistheid wordt verklaard, dat
de kinderen in 3, 4, 5 a 6 weken, uit
stekend zijn opgeknapt, dat de ziekte
kiemen zijn gedood of onschadelijk ge
maakt, dat ze zijn geworden, gezond
naar lichaam en geest, flink, frisch, lenig,
vroolijk enz., uitspraken zeer treffend, maar
te veel om hier op te noemen en ten
slotte krijgen we eene lijst van 't geen
is geconstateerd voor en na de uitzen
ding en werkelijk dat zijn resultaten, die
schitterend zijn en stemmen tot nadenken.
Wij zelf, zoo gaat spr. voort zien ze
in Egmond als ze komen en gaan, maar
wat verschil, dag aan dag worden de
stumpers van weleer, flinker, zwaarder,
komt een blos op 't gezicht, en dan zegt
iedereen, de werking der gezondheids
kolonies moet gezond zijn.
Hoe droevig is 't, als een geneesheer
't noodig oordeelt, dat veel versche, fris
sche lucht, goede voeding enz. voor 't
kind noodig zijn en men kan dat niet
verschaffen, en daarvoor kan met be
trekkelijk geringe kosten een afdeeling
van het genootschap zorgendenkt er
wel aan, de kiem voor tering en vele
andere ziekten wordt in de jeugd gelegd,
en die wordt door zuivere lucht, sterk
voedsel onschadelijk gemaakt.
Ook hier in Waalwijk zijn beslist zwakke
kinderen voor wie net een zegen zou
zijn als hier eene afdeeling werd gesticht
't behoeft direct niet zoo'n groote vlucht
te nemen, begin met 12 kinderen, later
5 en meer en is eenmaal de proef ge
nomen, ik geef u de verzekering, deze
zal schitterend slagen, groot succes heb
ben, dat ondervindt men overal en dan
pas krijgt men voorgoed overal steun.
Men behoeft nu niet te vragen, waar
heen Daarvoor moet 't hoofdbestuur
zorg dragen. Men betaalt verder f 5 aan
't hoofdbestuur, en ziet verder zooveel
mogelijk geld te krijgen van leden, do
nateurs en donatrices.
En werkelijk, geachte vergadering,
waar aangeklopt wordt voor het kind
en nog wel voor het zwakke kind, daar
aan
flink en zoo vol vuur van deze taak hadden
kweten, werd de vergadering gesloten.
De eerste steen is dus gelegd voor
eene afdeeling Waalwijk* van het cen
traal genootschap voor Kinderherstelling
en Vacantiekolonies. Wel hadden we
gaarne gezien dat meerderen ter verga
dering waren geweest en de uiteenzet
ting der heeren hadden gehoord, gewis
waren ook zij dan direct als lid toege
treden.
Doch het doel, de strekking mag zoo
langzamerhand van genoegzame bekend
heid worden geacht en daarbij is 't doel,
om zwakke kinderen van minderbedeel
den in de gelegenheid te stellen om
door 't genieten van frissche, zuivere
lucht in bosch of aan strand, door flinke
voeding op te knappen, om het en
versterkt, gezond, aan vader en
moeder, aan huisgezin, kerk en maat
schappij terug te geven, zoo schoon,
dat wij niet twijfelen of tal van per
sonen in en om onze gemeente zullen
zich als lid en later als donateur op
geven.
Want ook in onze gemeente zijn
zwakke kinderen, ontegenzeggelijktal
rijken zien we er telkens en zullen de
dames der St. Elisabeths-vereeniging,
de mannen van St. Vincentius en anderen
niet dikwijls op hunne tochten een kind
zien, waarvan de geneesheer verklaart,
dat een verblijf :n eene gezondheids
kolonie zoo gewenscht. ja soms dringend
noodzakelijk is nu daar bestaat gelegen
heid voor in de toekomst, nu eene af
deeling hier bestaat en als die goed
gesteund wordt. En zegt niet, hier is
frissche, zuivere lucht genoegmaar
kunnen de kinderen daarvan als 't
noodig is in gezelschap van vele andere
kinderen, dagen en weken achtereen
naar hartelust genieten en hebben daarbij
altijd, goede, degelijke en oordeelkun
dige voeding,* we zouden het durven
betwijfelen.
We herinneren ons nog onlangs eene
circulaire te hebben ontvangen onder
teekend door mannen van allen stand
en richting (Mr. Aalberse e. a) waarbij
met kracht van redenen werd aange
drongen, op de stichting van afdeelingen
van 't genootschap.
Welnu laten we nu eens flink voor
den dag komen. Waalwijk heeft de eer
de eerste afdeeling te vormen in Noord-
Brabant, laat die spoedig flink zijn, zoo
dat we nog dezen zomer eenige kinde
ren kunnen uitzenden.
Men kan zich als lid opgeven, bij de
heeren D. A. Kakebeen, F. Marks en
Jan Tielen.
Vervolg Prov. Nieuws 3e blac^
