Nummer 48.
Donderdag 14 Juni L906.-
29e Jaargang,
l
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
waarin opgenomen DE NOORDBRaBANTSCHE POST.
Eerste Blad.
bekendmaking"
ASTOON TIELEI,
Dit nummer bestaat
uit TWEE Bladen
UITTREKSEL
Zij db zich tegen 1 Juli
op dit blad abonneeren,
ontvangen de nog deze
ma nd verschijnende num
mers gratis.
BUITENLAND.
België.
Frankrijk.
Spanje.
Engeland.
Duitschiand.
Italië.
..ri.: 6 -T'^rc^asL^T' 'rzz'.zrzzzr.mat'-g
I TGEVER
W A A L W IJ K. Telefoonnummer 38.
HINDERWET.
Het is de kamer wederom aangenaam te
mogen constateeren, dat d-ze inrichting zich
in bestendigen bloei mag verheugen.
Landbouw in Waalwijk en
Omstreken.
Koloniale- en Petroleumhandel te
Waalwijk.
c
De Echo van het Zuiden
ra MEgslraalsfkr Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden f0.~5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan
Uitgever.
den
Advkrtentiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groet aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
Burgemeester en Wethouders van Waalwijk
maken bekend dat op heden ter geraeente-secre
tarie ter inzage i* gelegd een verzoek, met bij
lagen, van B. HENDRIKS (Bz.) wonende alhier
om vergunning tot het oprichten eener slagerij,
in het perceel staande alhier in de Stationstraat,
wijk C no. 335, k -destraal bekend in Sectie B.
no. 1667 dat op Zaterdag den 23 Juni e.k. des
voormiddag te ell ure, ten Raad hui ze gelegenheid
zal worden gegeven om tegen het maker: dezer
inrichting bezwaren in te brengen, en deze mon
deling en schriftelijk toe te lichten;
dat zoowel de verzoeker, als zij die bezwaren
hebben in te brengen, gedurende drie dagen
vóór evengenoemd tijdstip op de secre-
rctarie der gemeente van de ter zake ingekomen
schrifturen kennis kunnen bekomen.
Waai.wijk, den 9 Juni 1906.
Burgemeester en Wethouders voornoemd:
K. DE VAN I)ER SCHÜEREN.
De Secretaris,
F. VV. VAN LIE MPT.
uit het verslag- der Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Waalwijk, be
treffende den toestand van den handel,
de scheepvaart en nijverheid over het
jaar 1905.
(VERVOLG.)
Rijksnormaallessen.
Uit het verslag omtrent den toestand der
Rijksnormaallessen alhier, gedurende het
afgeloopen schooljaar 19051906, zijn wij
in staat gesteld hot volgende mede te deelen.
De cursus ving aan op 1 April 1905
met 25 mannelijke en 7 vrouwelijke kwee-
kelingen. In den loop van het schooljaar
werd de inrichting verlaten door 7 kweeke-
lingen drie hunner kregen de akte als
ouderwijz'r en tevens een aanteekening voor
de vrije— en ordeoefeningen der gymnastiek,
één ging door verandering van woonplaats
op een andere normaalschool over, twee
zetten hunne studie's in een andere richting
voort.
De aan de normaallessen toegevoegde
voorbereidende klasse telde aanvankelijk 13
leerlingen, waarvan één de inrichting in
den loop des jaars verliet.
.3»de oproeping tot inschrijving van
kweekelingen voor den cursus 19061907
werd gevolg gegeven door 14 mannelijke
voor de normaallessen en 11 mannelijke en
ééne vrouwelijke voor de voorbereidende
klasse. De uitslag van het examen, ten
overstaan van den heer Blok, waarnemend
Districts-Sehoolopziener is geweest, dat 11
kond-n worden toegelaten voor de normaal
lessen, onder welke één voor de tweede
klasse en 8 voor de voorbereidende klasse.
Het nieuwe leerjaar is nu begonnen met
29 mannelijke en 7 vrouwelijke kweeke
lingen, de voorbereidende met 11 leerlingen,
in 't geheel dus met 47 leerlingen tegen
45 in het vorige jaar.
Terecht wordt haar onderwijs als uitste
kend geroemd en vindt het steeds meer
een welverdiende waardeering.
Gemeente-Gasfabiiek.
Ook 1905 was voor de gemeente-gasfa
briek onder velerlei opzichten een voor
spoedig jaar. De uitbreiding der fabriek
en de installatie van nieuwe machines en
werktuigen, waarover wij reeds in ons vor'g
jaarverslag spraken (zie blz. 24 aldaar) werd
in 1905 geleidelijk voortgezet. Dank zij
de goede zorgen van den Directeur, werd
tot heden door den bouw nog geen stoornis
in de gasverstrekkiug ondervonden. Het
getal gasverbruikers nam weer beduidend
toe, het bedroeg einde December 306 tegen
273 op gelijken datum in 1904, alzoo een
vermeerdering van 33. Het aantal munt
meters vermeerderde, met 20 en bedroeg
einde December 1905 reeds 98; het aantal
motoren bleef 9 stuks met. 57 1. P.K. en
een gasverbruik van 43242 M3 tegen 40604
M8 in het vorig j tar. Het aantal straat
lantaarns vermeerderde hier met 1 en be
droeg 96. Op enkele na in de buitenwij
ken, zijn al die lantaarns met gloeilicht
ingericht. Gedurende de maanden Septem
ber tot en met December hebben de lantaarns,
op enkele uitzonderingen na, geregeld ge
brand en verbruikt in het geheele jaar
26218 M3 gas tegen 23875 M3 in 1904
Het cantal straatlantaarns in Desojen
vermeerderde met 3 stuks en bedroeg op 31
Dec. 23 stuks, alle ingericht met gloeilicht
en voorzien thans van ronde glasmantels,
welke niet veel onderhoud vergen. Het
aantal brandingsuren bedroeg 21522 tegen
88o4 in 't vorig jaar, wat overeenkomt
tuet een gasverbruik van ongeveer 4127 Ms.
In het geheel werden in 1905 geproduceerd
313870 M3 gas, waarvan verbruikt werden
292454 Ms. Verloren gingen 20616 Ms
of 6.48°/) tegen 9.58°/0 in 1904, alzoo een
groote vooruitgang in de gasbesparing.
Verbruikt werden 15219 IIL. steenkolen,
welke hebben voortgebracht 313870 Ms gas,
of 20.62 M8 per II L.
Verder werden nog verkocht aan grove,
geklopte of fijne cokes 1 0071 ILL., waar
onder een groote partij sedert einde October
gebroken op de breek machine, geleverd door
de firma C. Kelderman te Deventer, welke
uitstekend voldoet; 40432 K.G. koolteer
en 44100 L. ammoniakwater.
Uit het hier aangehaalde kan men dus
gerust de conclusie trekken, dat onze gas
fabriek een goede toekomst tegemoet gaat
tn weldra flinke baten voor de gemeente
zal afwerpen.
De toestand van den landbouw en de
veeteelt in onze streek 'was in 1905 weder
om niet gunstig te noemen. Door het droge
weder in den zomer lieten de hoeveelheid
en kwaliteit van het hooi in den buiten
polder veel te wenschen over. Ook van het
nagras kwam niet veel terecht. Dientenge
volge bereikten de prijzen van het hooi eene
buitensporige hoogte, en waren prijzen van
f 18,50 tot f 25,per 500 K.G volstrekt
geeue zeldzaamheid. Vele land bouwers, die
over geen voldoenden voorraad voeder te
beschikken hadden, zagen zich genoodzaakt
een gedeelte van hun vee te verkoopen.
De roggedie slechts voor eigen gebruik
verbouwd wordt, hal, toen zij reeds begon
te bloeien, zeer veel van de nachtvorsten
te lijden, waardoor de opbrengst buitenge
woon geschaad werd. Op sommige velden
werd hij eenvoudig uitgerukt eu trachtte
men door het planten van andere veldvruch
ten de geleden schade ecnigszins in te halen.
Ook de haver liet te wenschen over.
De aardappelendie mede zeer veel van
de koude Meinachten te lijden hadden, ble
ven, zoowel wat quantiteit als kwaliteit be
treft, beneden het middelmatige.
Zandaardappelen golden van f2,50 tot f3
kleiairdappelen van f 3,50 tot f 6,
Velen, die aangelokt door de goedkoope-
re prijzen, zich van Friesche aardappelen
voorzagen, die niet tegen het „liggen* be
stand bleken, kwamen bedrogen uit en
moesten reeds vóór het invallen van den
winter, tegen dure prijzen zich van nieuwe
provisie voorzien.
Besmettelijke veeziekten kwamen, zoover ons
bekend is, niet voor. De prijzen der runde
ren, vooral die van slachtvee, waren hoog.
Kalvereu wedden niet zooveel verzonden als
vorige j iren-
Aangannde den Landbouw, Nijverheid enz.
te Baardwijk kuuneu wij mededeelen
De toestand van den landbouw was niet
gunstig. Als bijna overal liet ook hier de
opbrengst van de meeste gewassen le wen
schen over. Meer en meer komt men hier
echter tot het besef, dat alleen door een
drachtige samenwerking tusschen landbou
wers en veehandelaars onderling betere,
resultaten verkregen kunnen worden De
hier bestaande vereenigingen op landbouw
kundig gebied, mogen zich in bestendigen
bloei en vooruitgang verheugen.
De schoenmakerij :n hadden een inoeielij
ken tijd te doorworstelen. Naar fiju werk
was nogal geregeld vraag. Ook konden hier
voor vrij loonende prijzen bedongen worden.
Naar het zich laat aanzien, zullen enkele
firma's hunne inrichtingen beduidend uit
breiden, wat den werkman zeker ten goede
zal komen. De hier gevestigde Waalwijksch
Sioom-Timruerfabriek, directeuren dc heeren
P. Th. Stornebrink, Architect-Ingenieur en
A de Both, Industrieel, welke sinds den
Isten Juli 1905 in een Naamlooze Ven
nootschap is overgegaan, schijnt een goede
toekomst tegemoet te gaan. Gelijk alle in
richtingen heeft ook deze een heele lijdens
geschiedenis achter den rug. Het was Zwe-
den, dat in ons laud het eerst machinaal
vervaardigd timmerwerk, voornamelijk deuren,
in groote hoeveelheid importeerde. Timmer
raansb^sen en knechts, die in hun arbeid
of bedrijf geduchte concurrentie het hoofd
meenden te zien opsteken, spraken in koor
hun veto, zoowel over de producten zelve
als over de kwaliteit van het verwerkte
hout uit.
Werkstaking in het bouwbedrijf, alsmede
de eisch, dat groote gebouwen in zeer kor
ten tijd moesten opgeleverd worden, traden
als bondgenooten der stoomtimmerfabieken
op en toen men naast het gemak, dat de
machinale producten aanboden, ook de
deugdelijkheid derzelve moest erkennen,
raakte men ten slotte er mee verzoend niet
alleen, maar besefte men dra, dat zonder
hulp van het fabriekswezen geen werken
van eenigen omvang op tijd gereed konden
zijn. Door toepassing der ondervindingen in
soortgelijke inrichtingen opgedaan, als door
dc installatie der nieuwste houtbewerkings
machines, kan deze stoom-limmerfabriek
thans den toets der vergelijking met de
beste van dien aard doorstaan, en al bestaat
ook op dit gebied eene hevige concurentie,
toch gelooven wij, dat zij, zoo door de
noeste vlijt, toewijding en bekwaamheid der
bovengenoemde directeuren, als door het
streven om alleen de'ugdelijk werk te leveren
die concurentie ten slotte glansrijk zal over
winnen. Moge ook deze inrichting een bron
van welvaart w irden voor de bewoners dezer
nijvere streek.
Uit Drongelen meldt men ons
Het landbouwbedrijf was in 1905 hier
niet gunstig te noemen. Was de opbrengst
der wintergranen nog al tamelijk, die der
zomergewassen was, tengevolge der vele
regens, over het algemeen slecht. Van haver
erwten aardappelen wa9 zoowel de qualiteit
als de quantiteit zeer gering. De suikerbie
ten, die over het geheel goed, bij sommigen
zelfs uitmuntend gewassen waren, vergoedden
bij velen gedeeltelijk de in het bedrijf gele
den schade.
De resultaten der rundveehouderij waren
iets gunstiger. De prijzen van het vette en
het kalf vee waren voortdurend tamelijk
hoog, die der zuivelproducien zelfs zeer hoog.
In weerwil van het natte weder had deze
tak van het bedrijf een gunstig jaar.
De uilslag der varkensfokkerij, welke sterk
in deze streek is toegenomen, was uitmun
tend. Zoowel de hooge prijzen als het vrij-
blijven van ziekten, hebben hiertoe bijge
dragen.
Ook de uitkomsten der paardenfokkerij
waren best. Voortdurend was er veel vraag
naar paarden van alle klassen en leeftijden,
waardoor de prijzen eene hoogte bereikten,
als in verscheidene jaren niet het geval was.
Uit Capelle bericht men
In den toestand van den kleinhandel was
weinig verandering waar te nemen.
Het vee ging het geheele jaar door meestal
tegen flinke prijzen, goed van de hand.
Toch blijven de nadeeliga voorwaarden, onder
welkè Belgische grenzen open zijn voor den
invoer van Nederlandsch vee, op den handel
ongunstig werken.
Met het hooi ging hel niet altijd even
vlug en de gemiddelde prijs was ook wel
iets lager dan in 1904 Andere landbouw
producten waren vrij willig.
De Stoomgrutterij „Dc Hoop" blijft aan
raenigen arbeider werk verschaffen en ver
heugt zich nog steeds in een uitgebreid
debiet.
De scheepvaart in onze haven nam een
weinig toe.
In Kaatsheuvel was de toestand van han
del en nijverheid over 1905 ongeveer gelijk
aan dien van het vorig jaar. Over het al
gemeen werd er door de machinale schoen
fabrieken zeer veel werk afgeleverd, doch
door de groote concurrentie, die vooral op
dit gebied bes'aat, bleven de verdiensten
heneden het middelmatige.
De handel in koloniale waren gedurende
1905 was over het algemeen vrij bevredi
gend, zoowel wat den groot- als den klein
handel betreft, 't Is waar, door de groote
en nog steeds toenemende concurrentie, die
den winkeliers, door grossiers uil 'a-Bosch,
Tilburg eu Rotterdam enz. wordt aange
daan, zijn de winsten tot een minimum
beperkt, maar toch konden sommige erkende
^winkeliers alhier hunne zaak uog beduidend
uitbreiden. Dat de kleinhandelaar zich met
nog bescheidener winsten moest tevreden
stellen, zal wel gecu verklaring behoeven,
maar toch verkeerden dezen nog in betere
conditie dan zij, die wel tegen iets hoogere
prijzen verkochten, doch door het z.g.
„poffen" dikwijls verliezen leden. Zeker is
het, dat het aantal winkeliers in koloniale
waren ook hier, gelijk bijna overal elders,
veel te groot is.
De zoogenaamde „Winkels i/iet verplich
ting" door schoenmakersbazen gehouden,
wierpen betere winsten af. De klacht, dat
in deze winkels aan exorbitante prijzen ver
kocht zou worden, is in de meeste gevallen
totaal van grond ontbloot.
Door het misgewas der aardappelen was
de handel in peulvruehten iets levendiger
De prijzen hiervan waren voor goede waar
over het geheel 25 tot 40 procent duurder
dan het vorige jaar.
De petroleum geleverd door de „Americ.
Petrol. Comp depot houdende te Waalwijk
vond het geheele jaar door geregelden aftrek.
Een geweldige concurrentie wordt haar
echter door het z g. „kannensysteem* aan
gedaan. Deze kannen van 4 L. inhoud
worden geregeld iedere weck aan de buizen
geveild. Ook deze olie, eveneens prima
gezuiverde Amerikaausche, was, naar men ons
meldt, van zeer goede qualiteit, en van
ongeveer denzelfden prijs als van die der
eerstgenoemde groote Maatschappij.
De handel in inférieure soorten heeft niet
veel meer te beteekenen.
De prijs der olie varieerde van 7 tot 8
cent per Liter.
De llegeering V3n den Congo-Staat heeft
een belooning van 200 000 francs uitgeloofd
voor dengene, die een geneesmiddel tegen
ds slaapziekte ontdekt. De mededinging is
vrij voor inwoners van alle lauden.
In de Kamer heeft Sarrien de ministerieele
verklaring voorgelezen.
Het geeft natuurlijk een lofzang op
den uitslag der verkiezingen de daden van
oproer bij de boedelbeschrijving der kerken
geëindigd, de werkstaking afgeloopen. Alge-
meene amnestie wordt gevraagd.
De wet op de ucheiding van kerk en staat
zal met kracht worden toegepast. De regee
ring zal stelselmatig voortgaan de scholen
geheel ouder leekenbeheer te brengen.
Verder wordt de buitenlandsche- politiek
besproken, die uitstekend peuoemd wordt
en dan hulde gebracht aan leger en vloot.
Maandagmorgen is te Madrid voor het
paleis een gruote betooging tot afkeuring
van den moordaanslag gehouden. Een groote
menigte trok van de Plaza Mayor door de
Calle Mayor naar het paleis. Voor het huis
gekomen, waar de bom geworpen werd,
hield de volksleider Alcalde Aguilera een
toespraak, waaiiu hij het volk opwekte de
offers van de afschuwelijke misdaad te ge
denken. Daarop ontblootten alle aanwezigen
het hoofd en hieven vervolgens den kreet.
„Weg met de anarchisten aan.
De koning en de koningin verschenen
op het balkon en werden daverend toege
juicht.
In diD namiddag vertrok het konings
paar naar La Cranja.
De Standard meldt, dat hef ministerie
van oorlog op inkrimping der krijgsmacht
zint en de legerraad nog op andere bezui
nigingen. Minister Haldane zou het plan
deze week iu het Lagerhuis ontwikkelen.
In Dover is de gansche vloot gemo
biliseerd. Ongeveer 3U0 schepen nemen
er aan deel.
Vandaag zal in het Lagerhuis worden
gevraagd of het recht van asyl zich moet
uitstrekken tot anarchisten, zooals er nu
weer een dertigtal, ten deele uit Frankrijk,
te Newhaven zijn geland.
Te Dusseldorf is opgericht.* Het eers'e
Nederlandsche Koopmansgilde", dat zich
blijkens de statuten een doel stelt „de be
hartiging van de belangen van handel,
nijverheid, landbouw en veeteelt van Neder
land en zijn koloniën in het verkeer met
het Duitsche Rijk, in het algemeen de be
vordering van de handelsbetrekkingen we
derzijds."
Het bestunr dezer vcreeuiging, waarvan
voorzitter is de heer A. Hendrix en le
secretaris de heer E. II. M. De Gruyter,
heeft aan verschillende firma's in Nederland
en Duitschiand circulaires gezonden, waarin
op steun wordt aangedrongen.
De reisbelasting in Duitschiand eischt
dal allemaal nieuwe spoorkaartjes moeten
worden gedrukt eu genummerd. In Berlijn
is de oplaag natuurlijk het grootst. Voor
sommige stations daar moeten 60U0 storten
van spoorkaartjes gedrukt worden. In de
Berlijnsche drukkerij werken dag en nacht
75 man. De 17 perseu worden door drie
ploegen telkens gedu rende acht uur bediend.
Er zijn voortdurend twee sleepers wagers in
de weer, om de kisten met biljetten naar
de stations te Berlijn over te brengen.
Een complot tegen den l'aus?
De Eclair had het volgende telegram
uil Rome
„De roineiusche politie is een complot
tegen den Paus op het spoor. De samen
zweerders zijn Franschen, twee mannen en
een vrouw. Sinds een week zijn ze in Rome,
veranderen driemaal van hotel en noemden
zich Graaf, Hertog ol iets dergelijks. Sinds
Vrijdagochtend zijn ze spoorloos verdwenen.
Men zegt, dat ze een eulrcekaart tot de St.
Pieter hebben bemachtigd en heden (Zondag)
met een bom naar den Paus willen werpen.
Havas seint vanmorgen, dat het bericht
der Eclair onwaar is. Toch waren er strenge
maatregelen genomen in de St. Pieteralle
kaarten werden nagezien en die iets in de
handen droeg, reistaschjes of réticules, moest
hvt ter onderhoek afgeven. Er is gelukkig
niets gebeurd.
