Derde Blad.
"buitenland.
Provinciaal Nieuws.
Frankrijk.
Spanje.
Duitschland.
Oostenrijk-Hongarijë.
Griekenland.
Rusland.
Korea.
BINNENLAND.
Nummer 49.
Zondag 17 Juni 1906.
29e Jaargang.
Nanr verluidt zal ingr. Mercier, bisschop
van Alcchelen den kardinaalshoed ontvangen.
De bewoners van 'i onzijdige Moresnet
wensche.n met overgroote meerderheid, liever
Belgische dan Pruissische onderdanen te
worden.
Ja ure?, het socialisten-kopstuk schijnt
revolutie te willen.
In de Fransche Kamerzitting van giste
ren vroeg hij aan de regeering op welke
wijze zij van plan is aan het kapitalisme
het gebruik van de werkplaatsen etc te
ontnemen. De regeering zou deze werk
plaatsen kunnen onteigenen ten algemeenen
nutte. Groote verbazing natuurlijk, vooral
bij de meer bezadigde blocgenooten.
De aanslag heeft tot dusverre het leven
gekost aan 31 meuschen en 9 verkeeren nog
iu levensgevaar.
Het onderzoek wordt nog steeds voort
gezet en strenge maatregelen genomen.
aan te gaan.
Maar het wordt natuurlijk ougemerkt weer
vrede.
Het kanaal van Oost- naar Noordzee
wordt tot 17 M. verdiept en verbreed tot
40 M. Dit voor de groote nieuwe oorlog
schepen de kosten worden geschat op 300
millioen mark. Die Mars lust toch wat!
Büloiv wordt steeds beter, en zal
welJra de staatszaken hervatten.
Steeds vinniger wordt de strijd tussschen
de beide landen die eens ééue monarchie
uitmaakten, maar thans in verbittering zich
van elkander atkeeren.
50.000 christelijke socialen hielden te
Weetien eene betooging en toen zij voorbij
't Hongaarsche ministerie kwamen, hebben
een paar Hongaarsche delegaten gebaren
gemaakt als van ophangen en spuwde een
ander.
Toen ontstond een groot geweld er werd
geschreeuwd en gescholden, met stokken,
zelfs met messen naar boven geslingerd, de
ruiten werden vernield, totdat de politie
kwam en de menigte weg te krijgen wist.
Zooals men ziet is het moeilijk en over
bodig hier precies te willen betekenen, wie
nu eigenlijk de grootste schuld heeft de
zaak is eenvoudig deze, dat de steeds stij
gende vijandschap der beide volkeren jegeus
elkaar, hier gelegenheid vond zich te uiten
en tevens dat door deze uiting de vijand
schap zelve nog dieper werd.
De diplomatieke betrekkingen tusscben
Griekenland en Roemenië zijn ambtelijk
afgebroken. Rusland heeft aangenomen de
belangen der Helleensche onderdanen i:i
Roemenië te behartigen. Te Braila ge
schiedt dit door den Franschen consul. Alle
Grieksche en Koemeensche consuls zijn
teruggeroepen.
Skoeses, de president van den ministerraad
heeft aan de mogendheden kennis gegeven
van deze afbreking.
In de kamer gaf de minister van bui-
tenlandsche zaken een historisch overzicht
van het Grieksch-Roemeensche conflict. Van
den aanvang van zijn bewind trachtte hij
een breuk te voorkomen. Rusland stelde
voor de regeering te St. Petersburg met
de onderhandelingen te belasten, maar
Roemenië weigerde dat. Ook weigerde het
in te gaan op het voorstel, het geschil te
onderwerpen aan het Haagsche arbitragehof.
Da voorstellen, welke het deed, waren on
aanneembaar voor een directe overeenstem
ming. De minister herinnert aan de anti-
Grieksche manifestaties tegen de kerk en
het Grieksche gezantschap iu Boekarest.
De Grieksche priesters weiden uitgewezen
en het Roemeeusche kalifaat weigerde elke
genoegdoening. Roemenië nam drastische
fiscale bepalingen alleen, om de Grieksche
onderdanen te treffen. Die ongerechtvaar
digde houding gaf ons aanleiding om de
betrekkingen te verbreken. Rusland be
loofde onze belangen te zullen beschermen
in Roemenië. Wij hopen, dat de natie en
de kamer onze houding zulDn goedkeuren,
indachtig, dat wij alle middelen, om een
conflict te vermijden, hebben uitgeput.
Het hoofd der oppositie in de kamer,
Rhallis, verklaart, dat de oppositie de re
geering ondersteunen zal in den strijd ter
verdediging van Griekeulandsch rechten.
Of er nu oorlog zou komen?
Jze zouden wel willen misschien, maar
het kan niette laud zouden de legers
eerst door Servië of Bulgarije en dan door
Turksch gebied moeten trekken. En zou
den ze eikaar op zee te scheep willen gaan,
dan moet een van beiden door de Dardauelleu.
Het best zal zijn, ergens een stuk slag
veld of slagzee te huren en daar het duel
De werkstakingen breiden zich voort
durend uit. Men voorziet onlusten te
Odessa, omdat, daar op last vau generaal
Karangosof verscheiden werkstakets, die door
hun kaïoeradeu waren uitgezonden om mei
de patroons te onderhandelen, in hechtenis
genomen zijn. Te Moskou honden de stu
denten openbare vergaderingen, in weerwil
van hrt verbod van rector en overheid. Het
orgaan der weiklicilenparij en reu soc.i -
listi»cll blad ziju daar geschor.-t.
Volgens dc correspondent gaat de censuur
weer even onbarmhartig te werk als vroeger,
cn begint de toestand te gelijken op dien
vóór de uitvaardiging van het manifest van
30 October. Maar sedert dien tijd is de
revolutionaire geest ontzaglijk toegenomen,
terwijl de kracht van de regeering in de
zelfde verhouding verminderd is.
Te Odessa is een opruiende proclamatie
uitgevaardigd door dezelfde revolutionairen
die verleden week, met bommen en revol
vers gewapend, het bureau van de Kriniski
Wjestnik te Sewastopol overvielen, cn het
personeel dwongen, eenige duizenden op
roerige aanplakbiljetten te drukken. De
stellers van het stuk geven te kennen dat
de levolutionaire partij zich voorloojdg nog
kalm zal houden mocht echter de bureau-
cratische regeering gezind zijn, vijandige
maatregelen te nemen tegen de Doerna, of
d« vertegenwoordigers van het volk willen
lastig vallen, dan zou na 1 J uli een schrik
bewind optreden.
In de Doema gaat het nog steeds zeer
wild toe. Geestdriftige aanvallen op de
regeering ziju steeds aan de orde. Gisteren
werd de volgende motie aangenomen:
tfDe doema, van oordeel, dat de verkla
ringen van den minister van oorlog een
weigering beleekenen om aan de eischen
des volks tegemoet te komen en baar ver
ontwaardiging uitdrukkend over den vorm
en den toon dier verklaringen, gaat over
tot de orde van den dag."
Weer een anarchistische aanslag.
BlALOSTOCK, 15 Juni. Gisteren na
middag om een uur heeft een Joodsch anar
chist «en bom geworpen naar een processie
ter gelegenheid van den II. Sacramentsdag.
De christenen hebben wraak genomen
door de joden aan te vallen en te vermoor
den en de joodsche winkels te vernielen.
Er zijn een honderdtal dooden eu gewonden.
De bom werd van af een balcon in
de rue Alexandraskaïa op de processie ge
worpen en doodde een priester. Dadelijk
daarna vuurden de joden, die voor de vens
ters stonden, revolverschoten af op de chris
tenen.
Soldaten rukleu toen naar voren en ant
woordden door geweersalvo's.
De bevolking wierp zich op de joodsche
magazijnen, die geplunderd en geheel en al
vernield werden.
Drie joden werden uit een venster op de
derde verdieping op straat geworpen.
Ds toestand iu Korea is zeer ernstig.
Onlusten zijn uitgebroken en in de pro
vinciën Phyongen, Kaguon en Chyolla.
Het gepeupel steekt de huizen der Japan
ners in brand en de Japansche vrouwen
vlnchten naar Seoiil.
De Chineesche bandieten nemen deel aan
de onluster».
Oorlogschepen zijn gezonden om de orde
te herstellen.
(De Bail] Telegraph ontving gisteren
eveneens een telegram uit Londen volgens
't welk de toestand iu Korea als zeer ver
ontrustend wordt beschouwd en een geweld
dadige onderdrukking noodig maakt. Onge
lukkiglijk is markies Ito, aan wien men een
grooten invloed op de Koreanen toescluijft
op het oogenblik in Japan).
Het Hof.
In den loop van Juli deukt het konink
lijk Echtpaar eenigen tijd op Soes'dijk bij
H. M. de Koningin-Moeder door te gaan
brengen.
De prins brengt binnenkort een bezoek
aan Amsterdam.
Een stap vooruit.
Onder dezen titel lezen wij in //HetCentum":
Het bleek in de Kamerzitting van Vrijdag,
dat wij goed ingplicht waren, toen wij
eenigen tijd geleden meldden, dat de audië tië
welke de lieer Lohmau onlangs op het Loo
had, in verband stond met een verandering
in de werkwijze der Kamer. En ook, dat
juist was ons bericht over de afschaffing
van het Adres van Antwoord op de Troonrede.
Hiermede vervalt dns ook het debut,
waartoe het Adres aanleiding gaf, pen debat
dat in vroeger tijd groote afmetingen ver-,
kreeg, maar sinds ettelijke jaren steeds
meer inkromp. Het werd gewoonte om de
politieke beschouwingen, waarin men het
standpunt tegenover de regeering vaststelde,
te verdagen 1.1 de begrootings-discu9sie.
Alleen de socialisten die altijd den inond
vol woorden hebben kwamen bij de br-
haudpling van het Adres nog wel eens uit
den lioek, maar ook zij begonnen /.ioh allengs
te matigen.
Veel tijd zal dus n:et deze verandering
niet wo den gewonnen. Meer hoop wekl
het vervroegen der indiening van het nudget.
Het begrootings-debat zal dan een u twee
weken eerder kunneu beginnen, wat een
winst is van beteckenis.
De door de Kamer gevraagde verandering
is dan ook zeker nog niet voldoende. Er
zal meer moeten worden gedaan om tijd te
winnen. Het reeds vroeger geopperde denk
beeld, om vaste commissies voor de begrooting
te benoemen, wordt thans opnieuw door
verschillende bladen ter sprake gebracht.
Arbeidscontract.
De beraadslaging werd voortgezet door
den heer van Idsinga, die alle ameudementen
bestrijdt, omdat zij ten onrechte een gunstig
recit»*gevolg willeu vaslknoopen aan een daad
(staking eu uitsluiting), die niet is goed te
praten.
De heer De Klerk, betoogt, dat hij wil
tegen gaan (1e ^staak—maar-raak-methode*,
maar anderzijds het recht van staken aan
de arbeiders niet wil outnemm.
't Amendement Troelstra wordt vei worpen
met 63 tegen 10 stemmen 't amendement
De Klerk met 64 tegen 10 stemmen het
amendement Limburg met 51 tegen 24
stemmen.
Het artikel wordt daarna aangeuomen 62
tegen 9 stemmen.
Dan is aan de orde art. 1638a betreffende
het staangeld.
De heer Limburg licht een amendement
toe om het staangeld alleen geldig tc ver
klaren, wanneer ook de werkgever op gelijke
wijze en tot eenzelfde bedrag een som gclds
bij Rijkspostspaarbank hpeft gedeponeerd,
opdat daaruit de schadevergoeding kan
worden verklaard, ten 2e dat, ingeval
de dienstbetrekking wordt beëindigd zonder
dat de werkgever tot schadevergoeding is
verplicht, hij weer de vrije beschikking over
het geld zal krijgen. Beide partijen zullen
de bevoegdheid hebben de renten te innen van
het gestorte bedrag.
De lieer Troelstra vr rdedigt een aim ndeut
cm de staaugeldhelfing te verbieden.
De heer De Klerk licht een amendent
toe om te bepaleu, dat het staangeld niet
meer mag bedragen dan 6 dagen loon,
terwijl het ontwerp spreekt van 12 dagen.
De heer Drucker verdedigt een amendement
van de commissie van rapporteurs, om door
een redactiewijziging duidelijk te doen uit
komen dat het artikel niet de bedoeling
heeft 't staangeld aan te moedigen maar om
het te beperken.
üe Miu. bestreed de amendementen omdat
bij wanbetaling van den patroon de arbeider
3 voorrechten heeftle de preferentie voor
zijn loon 2e recht op een hooger loon en
3e een schadevordering. En daartegenover
staat, dat den werkgever tegenover den
arbeider zelfs de normale middelen van
executie mist.
De amendementen werden hierna verworpen
terwijl het art. zelf werd aangenomen met
63 tegen 10 stemmen.
Daarna kwamen aan de orde de art. be
seffende de uitbetaling van loon in vreemde
munt en het wetsontwerp tot verleeuing van
een subsidie van f 250 000 voor herstel en
versterking en bedijking van den Eersten
Bathpolder.
Vele leden hadden tegen het verleenen
vau subsidie bezwaar.
De bevolking.
On9 land telt thans 5.591.695 inwoners,
waarvan Zuid- en Noord-Holland elk ruim
1 millioen.
Bali.
De correspondent van de N. R. Ct. te
Batavia seint:
Benoemd tot chef van de expeditie naar
Bali generaal-majoor M. B. Rost van Ton-
uingen, tot chef van den staf majoor C. H.
van Rietschoten, met verlof in Nederland.
Het vertrek der expeditie is onbepaald,
doch de troepenmacht is gereed.
Desertie!
Naar de „Limb. Koer." verneemt, deser-
teeren vele militairen bij het 2e regiment
huzaren te Venlo.
In de laatste drie weken verlieten ruim
30 man in stilte hun garnizoen!
wijzers uit het arrondissement Waalwijk,
ruim veertig in getal, hun pleizierreis
naar Middelburg, waar zij tegen den
middag arriveerden. Na eene korte ver
gadering in het hotel »du Commerce"
bracht men en corps een bezoek aan de
Groote Markt, de Botermarkt, de Abdij,
het Zeeuwsch Genootschap en het Stad
huis, in welke drie laatste gebouwen de
kunstschatten en rijke verzamelingen van
antiquiteiten, enz. met groote belang
stelling bezichtigd werden. In den na
middag vereenigden zich allen ingenoemd
hotel aan een disch, waarbij het uiterst
gezellig toeging. Op voorstel van den
heer Spijkerman werd onder applaus
besloten een telegram van hulde en dank
te richten aan den WeledGestr. Heer
Mr F. J. van Lanschot te 's Bosch,
schoolopziener in ons arrondissement,
die, op het voetspoor van zijn voorgan
ger Jhr. Mr. F. Verheijen, een belang
rijke gift aan de kas der Vereeniging
geschonken had. Dit telegram werd reeds
spoedig op de minzaamste wijze be
antwoord.
Onmiddellijk na den maaltijd ging de
tocht per stoomtram naar Vlissingen.
Hier bezichtigde men de voornaamste
dingen als De droogdokken, de haven
werken, het standbeeld van Dr. Ruijter,
den Zeeboulevard enz. Eerst zeer laat
in den avond keerde men naar Middel
burg terug. De rust in het hotel du Com
merce zou echter niet van langen duur
zijn, want reeds vroeg in den morgen
stond reed men per stoomtram naar
Westkapelle ter bezichtiging van den
vuurtoren en den beroemden Zeedijk.
Daarna ging de tocht naar Domburg,
eene badplaats, die steeds grootere betee-
kenis verkrijgt, waar het strand, het
Badhuis en verscheidene fraaie buiten
verblijven in oogenschouw genomen
werden. In den namiddag vervoerde dc
tram allen weer naar Middelburg, om
zich in genoemd hotel nog eens te goed
te doen aan een heerlijken vischmaaltijd.
Hoogst voldaan toog men kort daarop
naar het station om de terugreis te aan
vaarden. Dat in zulk een korten tijd zoo
veel belangrijks bezichtigd kon worden,
was voor een groot deel te danken aan
de goede zorgen van den ijverigen
secretaris der Vereeniging, de heer Busch,
van Geertruidenberg, die het reispro
gramma tot in bijzonderheden had vast
gesteld. Dat de jeugd ook indirect van
zulke pleizierreisjes, die men gerust
>studietochten" voor den onderwijzer
kan noemen, profiteert, zal wel geen
nader betoog behoeven. Niet ten on
rechte stellen sommige Onderwijs-Ver-
eenigingen den opvoeder der jeugd in
staat één of meermalen per jaar een
studiereis te maken, zoo om den geest
te verfrisschen, als om nieuwe voorstel
lingen en denkbeelden voor de school
op te doen.
De Frank.
WAALWIJK, 16 Juni 1906.
Vakschool.
Met het oog op onze toekomstige vak
school is het wel van belang, nu en dan
eens te letten op hetgeen in andere ge
meenten voor het vakonderwijs gedaan
wordt, en hoe men dit financieel steunt.
Zoo lezen we, dat in de in het begin
dezer week te Winterswijk gehouden
Raadszitting, een adres werd behandeld,
ingekomen van de onlangs aldaar opge
richte vereeniging tot bevordering van
het ambachtsonderwijs. In dit adres werd
aan den Raad verzocht, te besluiten een
leening van f 30.000 aan te gaan voor
den bouw eener ambachtsschool en tevens
aan de vereeniging een jaarlijksche sub
sidie van f 3200 toe te kennen- Een en
ander werd met groote meerderheid van
stemmen ingewilligd onder eenige voor
waarden.
Tocht naar Walcheren.
Donderdag jl. aanvaardden de onder-
Zondag 24 Juni a. s. des namiddags
ten 6 uur zal de gymnastiekvereeniging
>de Frank" in den tuin van den heer
Jan Fransen, eene openluchtuitvoering
geven.
Wij kennen de kracht van deze flinke
club en niet minder van hare aspiranten-
afdeelingvoegen we daar nu nog bij
dat de vereeniging zich de medewerking
verzekerd heeft van de zoo gunstig
bekende, ja zoo uitstekende harmonie
Euphonia, waarvan een concert enkel en
alleen het bezoeken dubbel waard is,
dan mogen we gerust zeggen, dat de
tuin overvol zal zijn en durven we de
Frank groot succes met deze uitvoering
voorspellen, die op tweëerlei gebied te
genieten zal geven.
Wedstrijd in 't patronen maken.
De eerste wedstrijd in 't patronen-
maken uitgeschreven door de Alg.
Noord-br. Coupeursvereeniging mag uit
stekend geslaagd genoemd worden.
L.l. Zondag had het onderzoek door
de vroeger reeds in ons blad genoemde
jury plaats en werden de bekroningen
toegekend als volgt
Afdeeling A.
Eerste prijs, de heer H. van Maijen,
's Bosch.
Tweede prijs, de heer Joh. van Oud-
heusden Hzn, Stationstaat, Waalwijk.
Afdeeling B.
Eerste prijs, de heer Albert Mahieu
Mzn., Waalwijk.
Tweede prijs,
Baardwijk.
Tweede prijs,
Pzn Besoijen.
Derde prijs, de heerj W. van Heeswijk,
Waalwijk.
Afdeeling C.
Eerste prijs, de heer C- van Oud-
heusden Hzn., Waalwijk.
Eerste prijs, de heer W. A. Pulles
Thzn., Waalwijk.
Derde prijs, de heer J. van Cromvoirt
Pzn., Baardwijk.
Derde prijs, J. van Druten, Arnhem.
De ingezonden werken zullen morgen
Zondag worden tentoongesteld op de
zaal Musis Sacrum-
Verslag Kumer ran Koophandel.
De Prot. Noordbrabanter schrijft onder
haar rubriek Leestafel
Verslag der Kamer van Koophandel
en Fabrieken te Waalwijk over 1905-
Waalwijksche Stoomdrukkerij van Ant.
Tielen. We ontvingen dit keurig uitge
voerd verslag, 't Biedt ons een blik in
het leven van Brabants Noordwesthoek
en getuigt van den veelomvattenden
arbeid der Kamer te Waalwijk. Wij be
velen het zeer ter lezing aan.
Kanaal Drengelcn—'s Bosch.
De laatste dagen worden weer tal van
opmetingen gedaan, tot het in kaart
brengen van den buitenpoldcr in verband
met de veranderingen die deze door de
werken van den Nieuwen Maasmond
heeft ondergaan en met het oog op
het a. s. kanaal Drongelen-'s-Hertogen-
bosch.
Dc Postduif.
Door de postduivenvereeniging »de
Postduif' alhier werd Zondag 3 Juni, bij
gelegenheid der door haar gehouden
wedvlucht van uit Pont St. Maxence ook
deelgenomen aan de Provinciale wed
vlucht, uitgeschreven door Afdeeling D.
van den Ned. Alg. Bond van Postduiven-
liefhebbers, waaraan door een groot aan
tal liefhebbers uit N.-Brabant en Zee
land met gezamenlijk 452 duiven werd
deelgenomen en waarvoor, 62 prijzen
waren uitgeloofd. De vereeniging >de
Postduif' heeft hierbij weder haar ouden
roem gehandhaafd en de volgende prijzen
behaald.
De 6e, 9e en 52e prijzen werden be
haald door R. J- Schoemans.
De 20e en 21e prijzen werden behaald
door A. van Eijck.
Zondag 17 Juni zal eene wedvlucht
gehouden worden van uit Orleans en
gelijkertijd ook weer worden deelgeno
men aan de Provinciale wedvlucht. De
duiven zullen vermoedelijk circa 5 uur'
te Orleans in vrijheid worden gesteld'
zoadat zij, indien het weer gunstig is
om het middaguur kunnen thuis ver
wacht worden.
Vakbelangen.
Wij vestigen nogmaals de aandacht
op de propaganda-vergadering voor vak-
vereenigingen, die morgen ten 6 uur op
de St. Pauluszaal wordt gehouden en
waar als spreker als optreden de heer
A. van Rijen uit Tilburg en debat is
toegelaten.
Wonderlijk.
Een wonderlijk verschijnsel heeft zich
gisteren bij den heer Kogels, Stations
weg alhier, voorgedaan. Bij een krielkip
waar vijf eieren waren ondergelegd kwa
men er acht uit. De kuikentjes zijn, wat
het verschijnsel nog wonderlijker doet
zijn, verbazend groot. Kenners van pluim
vee beweren dat uit een ei drie en uit
een ander ei twee kuikens te voorschijn
zijn gekomen. D. v. N.
Rumoerig.
Donderdagavond was het wel rumoerig
om de markt. De heer C. v. d. W.
achtte het noodzakelijk een persoon uit
zijn café te verwijderen. Deze, meenende
in zijn gelijk te staan, liet zich dat zoo
maar niet welgevallen, zoodat een wor
steling ontstond waarbij meerdere tegen-
woordigen hunne medewerking verleen
den en waarvan een rumoerige scène 't
gevolg was.
Daar dit spelletje zich dien avond
zoo'n paar malen herhaalde en natuurlijk
met veel lawaai gepaard ging, veroor
zaakte het langen tijd heel wat drukte,
zoodat ten slotte de politie tusschenbeide
moest komen, die zeer kalmeerend
optrad
Miltvuur.
Thans is wederom een koe aan milt
vuur gestorven. Het dier behoorde aan
H. van Huiten alhier en weidde in den
buitenpolder.
Dit is reeds 't vierde geval in onze
gemeente in korten tijd. De gewone
maatregelen zijn genomen.
De eerste uarduppelen.
De eerste nieuwe aardappelen zijn
gisteren alhier aangevoerd door Frans
van Bladel uit Heusden.
Aantal inwoners.
de heerj. v. d. Eisen Jr.,
de heer Jan Snijders
1 Jan. 1906- 1 Jan 1905
Loocopzand 7700 7551
Dongen 6423 6350
Knamsdonk 6078 6061
Waalwijk 5132 5090
Vlijmen 3418 3445
Werkendam 3323 3287
Almkerk 3294 3273
Waspik 3285 3243
Dussen 3210 3178
Drunen 2897 2876
üapelle 2546 2551
Sprang 1906 1920
Besoijen 1763 1721
Baardwijk 1691 1652
Nieuwkuik 1447 1441
's-Gravenmoer 1322 1310
Hedikhuizen 1175 1171
Vrijhoeven-Cappel 521 517
Drongelen 431 413
Aanbesteding.
Bij de heden aan het ministerie van
waterstaat, handel en nijverheid gehouden
aanbestedingen hadden het minst inge
schreven voor:
het uitdiepen van de veerhavens langs
de verlegde Maas met het maken van
eene boordvoorziening langs de haven
van het Bernsche veer, onder de ge
meente Herpt en Bern, Besoijen, Capelle
en Raamsdonk, provincie Noordbrabant
behoorende tot het onderhoud der wer
ken van de verlegde rivier de Maas
P. H. Kommers, Raamdonksveer f 3598.
