ummer 80
Zondag 7 October 1906
29e -Jaargang
Tweede Blad.
BüirRNLAN!).
België.
Oostenrijk-Hongarije.
BUV NF.NLAN i'i.
Duitschland.
Rusland.
Italië.
Ingezonden Stukken
Zuiden.
De overbrenging zal niet «Is met Pius IX j eventueel dan nog aanhangige grieven
[)e uitsluiting tc Vcrv-er* van 20.-000
irbeitlers duurt nu al 'wee weken. De dia
mantbewerkers te Antwerpen zullen 1000
„everskindereu gedurende den duur Tan het
conflict den kost geren. Werklieden vereeni-
vingen te Antwerpen en Brussel besloten
voorts »llc kinderen, die men haar toezendt,
te nemen200 kinderen zulleu door het
eeheele land een geldinzameling houden. Een
oging om een eigen bakkerij op te. zetten,
mislukte, doch de bakkers hebben de brood-
nrrteo verlaagd. Het volkshuis van Vervier»
zal worden verkocht, omdat de rente van
de hvpotheek niet meer kan worden betaald.
Het nationale comité der Belgische
mijuwerkers, te Charleroi vergaderd, heeft
fCn mededeeling der Duitache mijnwerkers
besproken, waarin wordt gezegd, dat een
zeer ernstig conflict met. de patroons op liet
punt staat uit te barsten. De Duitsche ar
beiders beklagen zich, dat zij over werk
moeit li verrichten en zij verzoeken den Bel
gischen, Oosten rij kschen, Frauscheu en En-
gelschen mijnwerker?, om hen, in geval van
stvking, met to komen vervangen en zich
te verzotten tegen het vervoer van steenkool.
Zoo uien weet dreigt ook in Wales een
nieuwe staking. Wat zullen de kolenprijzen
in de hoogte gaan, indien het dreigend ge-
T»ar niet wordt afgewend
in den nacht plaats hebben, maar midden
op den dag. Alles doel verwachten, dat liet
met vorstelijke praal zal geschieden en dat
het lijk van hem, die zoo lang de g'vangen»*
op het Vaticaan was, nu door dr. straten
zal gaan, begroet door een eerbiedige me
nigte. in weerwil var. de brp-oevinger, di
de Kerk verduurt, rijst eiken dag het pres
tige van het Pausschap voor de oogen der
wereld.
De berichten, die uit Weenen komen,
betreffende de nieuwe toerustingen van Oos
i en rijk en speciaal het nieuwste nieuwtje,
aangaande het schepen van 39 regimenten
artillerie en een divisie pantserschepen, wor
den in de ltaliaansche pers levendig gecom-
menteerd. Deze beschouwingen vinden nog
:r eer voedsel in het feit, dat de hertog van
Geuua, opper-commandant van deluliaansche
vloot, eergisteren te Rome een langdurig
onderhoud heeft gehaii met den Minister
van Marine Onmiddellijk daarop is de hertog
weer naar Turijn vertrokken. Het vermoe
den is niet ongewettigd, dat zijn komst te
Rome in verband stond met de Ooslenrijk-
sche bewapeningsplannen en met de oorlog
zuchtige toespraak, door admiraal Montecu-
culli tot de Oostenrijkschc vloot gehouden,
na de vlootmanocu>res.
te bespreken.
Bovenstaande voorwaarden zijn aange
nomen en de staking en uitsluiting zijn
geëindigd en zijn allen hedenmorgen
aan 't werk gegaan.
De toestand te Eiudhoven
Men schrijft uit Eindhoven aan de Tijd'.
Donkere wolken pakken zich boven
onze gemeente samen. Terecht of ten
onrechte, wij willen ons niet als rechters
opwerpen, beweren de meeste werkge
vers alhier, dat er zulk een socialistische
geest onder hun arbeiders is opgewekt,
dat er geen gezond samenwerken meer
met hen mogelijk is-
Inderdaad is de verhouding ook in den
laatsten tijd meer en meer gespannen
Een uitbarsting is vroeg of laat onver
mijdelijk. De drukkende atmosfeer schijnt
dus nog maar met een onweer, waarvan
de gevolgen treurig en onberekenbaar
zullen zijn, opgefrischt te kunnen worden.
Zoo ten minste meenen de fabrikanten.
En allen, zonder onderscheid van poli
tiek of confessie, hebben zich nauw aan
eengesloten om een gezonden toestand
terug te krijgen.
Men wil daarvoor de gelegenheid te
baat nemen, naar aanleiding van een
rechtstreeks hetzij door hunne landpach-1 rijk openlijk dank te zeggen voor
ten) stelt minister De Meester voor om hunnen zeer gewaardeerden steun en
thans ook de boeren voor hun bedrijf medewerking.
te laten betalen. Neen, Eerw. Heer, de op-touw-zetters
En zoo is er verleden jaar ir. het bijna 100 in getal zijn menschen van
district Kampen een afzonderlijk strooi- vleesch en bloed met al hunne goede
biljet rondgezonden aan de sigarenma- eigenschappen en eigenaardige gebreken,
kers (die daar nog al talrijk zijn) om Dat zij iets verkeerds of zondigs zouden
De roode. en bloedroode broeders hebben
't nu in Duitschland hevig uiet elkaar tc
kwaad. De drukkerij van de Vorwarts heeft
geweigerd, voortaan het blad van de metaal
arbeiders ie drukken, dzt in anarcho-socia-
listischen geest woidt geredigeerd. Alle
andere partijdrukkerijen hebben een aan
schrijving gekregen om geen enkel anarcho-
socialistisch blad te drukken.
Een correspondent merkt niet onaardig
op, dat deselfde Vorwürts eenigen tijd ge
beden allerheftigst te keer ging tegen de
lbnrgerlijke/' bladen in Rusland, die wei
gerden op hun drukkerijen socialistisch3 en
Bali.
De correspondent van de N. R. Ct.
te Batavia seint
Lieftinck regelde de bestuurszaken op
eene vergadering der poenggawa's van
Tabanan.
Hij is daarna vertrokken naar Gianjar
tot regeling der zaken in Bangli en
Kloengkoeng.
Onze hoofdmacht volgt spoedig.
Het land is volkomen rustig.
In de Java-Bode van 5 September
is afgedrukt de ordre de bataille van
de expeditionnaire troepenmacht naar
Bali.
De sterkte der expeditie bedraagt in
hetgeheel92 officieren, 1328 Europeesche
en 977 inlandsche mindere militairen en
2 personen van het civiel personeel.
Er zijn 20 officiers- en 38 troepen-
revoiutiounaire procl.traaties te laten drukken. A
M*,r logic, .n .üci.li.m..d.t rij,, er P*"den meegevoerd terwijl area 250
3 1 f>oi»-/E»n «TAnr nn ufArH/^n inrr^hnnrn
Ecu belangrijk bericht is het, dat de Czaar
met familie van zijn. tocht in de Fiusche
Golf naar Paterhof is teruggekeerd.
Wat waren over dien tocht reeds niet
een onderstellingen gemaakthet was een
voor«endsel om ongehinderd te kunnen
vluchten er was geen sprake van, dat de
kaiser naar zijn land zou terugkeerende
een wisi zeker, dat hij naar Darmsladt ging,
een tweede sprak met gezag van Denemar
ken als einddoel der reis en een derde kou
met beslistheid verzekeren, dat hij den win
ter, wellicht zijn heele verdt r leven, in
Italië zou doorbrengen.-
De Czaar is teruggekeerd, met gemalin
en kinderen.
En dat de overheid volstrekt niet voor
nemens is voor liet geweld te wijken, be
wijzen de talrijke tarechtstellingen waarvan
eiken dag wordt geseind terechtstellingen,
die natuurlijk 'noogelijk te beireuren zijn,
doch waaraan niet de rechters, maar de
misdadigers zeiven schuldig staan.
De Matin verneemt uit Petersburg dat. te
Bachinoet gisteren weer zeven jonge man
nen van nog geen twintig jaren den kogel
hebben gekregen. Te Kiëf zijn gisteren drie
mannen gehangen, te Koelais twee.
In de Finsche Golf drijven vele lijken
van terechtgestelden rond. De zee heeft dezer
dagen bij Peterhof elf lijken aangespoeld
waarvan het hoofd in een zak stak en die
kogelwonden in de borst hadden.
Hei grafmonument voor Leo XIII is bijna
voltooid. Het standbeeld des Pausen, door
Tadoliui gebeeldhouwd, is gereed en wordt
als treffende gelijkenis geroemd. 't Is alsof
het marmer leeft. Leo XIII is in staande
houding, de hand zegentnd uitgestrekt, zoo
als bij aan het volk verscheen in de St.
Pieter op de Sedia gestatoria, aan zijne
voeten twee figuren een werkman-pelgrim
en een vrouw voorstellende den godsdienst.
Men is nu begonneu in St. Jan van La-
teranen met de plaats voor het monument
gereed t« maken ter linkerzijde van het
koor, nabij de saciistie, waar het een pen
dant zal wezen van het graf van Innocentius
1 III Binnen drie maanden zal nu alles
gereed zijn.
paarden zouden worden ingehuurd.
Het getal bedienden, mandoers, dra
gers en vrije koelies werd door de Java-
Bode op ruim 1700 geschat, zoodat de
volle sterkte van combattanten en non
combattanten, aan deze expeditie deel
nemende, met inbegrip van beide com-
pagniën van het le depot-bataljon, maar
zonder de marinetroepen, op circa 4500
man kan worden geschat.
Vooruitgung In Tweathe.
De vooruitgang in Twenthe schijnt op
alle gebied groot te zijn. Naar men
mededeelt heeft de firma Gebr. Stork
Co. te Hengelo dit jaar het winstaandee
der werklieden van de machinefabriek
bepaald op f 18000. Niet minder dan
elk jaar waarborgt deze firma een mini
mum bedrag van f 42C00, dat telkens
per kwartaal boven het uurloon wordt
uitbetaald. Bovendien krijgen deze werk
lieden een aandeel in de winst, dat ook
afhangt van de meer of mindere winsten
welke behaald zijn.
Tusschen dat winstaandeel en het stuk-
geld is verband gelegd, zoodat toch de
werklieden op tweeërlei wijze belang
moeten stellen bij den vooruitgang van
zaken der fabriek. Bij een winstaandeel
van t 13000 en minder is het stukgeld-
winstaandeel f 42000. Elke f 1000 winst
aandeel meer, vermeerdert het stukgeld-
winstaandeel met f 4000. Aangezien nu
dit jaar het winstaandeel f 18000 is
wordt het stukgeld-winstaandeel dus
f 42000 en 5 X f 4000 f 62000,
Staking en uitsluiting te Enschede
In de gisteravond gehouden vergade
ring der besturen van de textielarbeiders
bonden met het fabrikanten-comité heeft
het laatste zich met het voorstel der
eerste vereenigd over de volgende pun
ten, aan de stakers voor te stellen
le. Het werk zal vóór of op Maan
dag 8 October 's morgens op het gewo
ne uur door alle arbeiders op de be
staande voorwaarden worden hervat.
2e. Alle arbeiders worden weer aan
genomen en zonder uitzondering bij hunne
oude machines geplaatst.
3e. Het comité uit de Fabrikanten
Vereeniging verklaart zich bereid in den
loop der maand November met de be
sturen der organisaties, die gisterenavond
ter conferentie tegenwoordig waren, de
hen te waarschuwen, dat door Harte s
tariefwet, waarbij ook het invoerrecht
op tabak cenigszins verhoogd werd, hun
bedrijf gevaar liep.
En zie, terwijl minister Harte uit de
tabak drie ton wou halen, komt dit mi
nisterie nu met een voorstel om een
debietrecht op tabak te heffen, dat twee
millioen moet opbrengen 1
Het zal niet noodig zijn hier nog iets
aan toe te voegen
chijnbaar eenvoudigen eisch op een der
groote sigarenfabrieken. Reeds zijn een
paar volksmenners hier geweest om van
de zijde der arbeiders de vijandelijkheden
openen. Men meent, dat de arbei
ders voet bij stuk zullen houden en bij
niet-inwilliging van hun eisch de staking
zal worden geproclameerd van de onge
veer 500 man, die er werkzaam zijn.
Maar dat is het sein van den oorlog.
Den volgenden dag staan alle andere
sigaren- en tabaksfabrieken stop en zijn
er 2800 man zonder verdiensten. Dit
zal door geen organisatie kunnen gedekt
worden en komt er hulp voor de stakers
van de andere organisaties uit Eindho
ven, dan sluiten ook alle andere fabrie
ken. 't Zal buigen of barsten zijn. Zoo
hopen de werkgevers 't afhankelijkheids
gevoel van den kant der arbeiders we
derom te doen opleven.
Als de oorlog uitbreekt, gaan we een
treurigen winter tegemoet.
Invaliditcits en ouderdomsverzekering
Door den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel werd Woensdag
middag een audiëntie verleend aan de
heeren Schenkman en Gabriël, resp.
voorzitter en secretaris van den Chr
Arbeidsraad, die in opdracht der groote
vergadering van vertegenwoordigers van
Chr. werkliedenorganisaties op 17 Sept.
jl. te 's Gravenhage gehouden, de door
die vergadering aangenomen motie ter
verkrijging eener wettelijke regeling der
invaliditeits- en ouderdomsverzekering
wenschten aan te bieden.
De Minister, de motie en haar toe
lichting door den voorzitter van den Chr.
Arbeidsraad besprekend, gaf te kennen,
dat hij ijverig bemoeid was een ouder
domsverzekering tot stand te brengen,
die tegemoet zou komen aan veler ken
baar gemaakten wensch, dat de middelen
ter voorziening in de kosten der verze
kering mede waren aangevraagd in de
belastingwetsontwerpen, dezer dagen aan
de Tweede Kamer toegezonden en dat
het wetsontwerp voor de verzekering zoo
spoedig de wiskundige gegevens daar
voor benoodigd, zouden verkregen zijn,
bij de wetgevende macht zou worden
ingediend.
Naar aanleiding van een gestelde vraag
omtrent het samengaan van de invalidi
teits- en ouderdomsverzekering, kon de
Minister in verband met het stadium
waarin het wetsontwerp verkeert, geen
nadere inlichtingen geven.
Iloc de liberale wetten zullen kloppen op
bun strooibiljetten.
Onder dit opschrift schrijft de Sticht-
sche Courant
Men herinnert zich, hoe verleden jaar
in het district Amersfoort strooibiljetten
werden rondgezonden om de boeren te
waarschuwen voor het ministerie-Kuyper,
dat door zijn invoerrechten de boeren
het geld uit den zak zou kloppen. 'Wij
hebben toen in eenige driestarren het
leugenachtige van dit praatje aangetoond.
Nu echter heeft minister De Meester
ingediend een voorstel tot heffing van
een Rijks-inkomstenbelasting tot vervan
ging van de vermogensbelasting en de
bedrijfsbelasting.
En terwijl volgens de bestaande wet
op de bedrijfsbelasting de boeren zijn
vrijgesteld (omdat zij voor hun bedrijf
reeds betalen in den vorm van grond
vermogens- en polder-belasting, hetzij
(Builen verantwoordelijkheid der Redactie.)
Mijnheer de Redacteur
't Was aanvankelijk mijn plan niet,
mij te mengen in het onverkwikkelijk
geschrijf van Boreas en de geestelooze
verzen van >Veritas.* Ik toch vermei
me liever in de lectuur van een geestig
>Aan 't zoeklicht* van >De Telegraaf*
of van de pittige hekeldichten van
Vondel.
Nu Boreas echter met open vizier
gaat strijden komt het mij voor, dat ik
als voorzitter van de >Landbouwafdee-
ling Haarsteeg* voor de eer van dat
lichaam verplicht ben den Eerw. Heer
Kap. even op een paar onnauwkeurig
heden te jvijzen.
Dat zijn Eerw. op den kansel mis
bruiken aan de kaak stelt en dit zelfs
op zeer krasse wijze deed, is niet alleen
recht maar ook plicht. Ieder zal dit ge-
reedelijk beamen, doch dat hij als me
deherder door middel van de Pers we
reldkundig gaat maken, wat alleen zijnen
parochianen geldt, was, zoover mij be
kend is, tot heden niet gebruikelijk.
Me dunkt, dat als er hier van vuile
wasch sprake kan zijn, deze ook ditmaal
binnenshuis gereinigd had kunnen wor
den. En wat zal de buitenwereld nu
wel van de tentoonstelling denken
Dat het er bar naar toe gegaan is I
Niets minder dan dat, de tentoonstel
ling is ordelijk verloopen er zijn dui
zenden bezoekers geweest, we hebben
geen dronken, wel vroolijke, opgewekte
lui van allerlei stand en leeftijd op het
terrein en daarbuiten gezien. De muziek
heeft zich op verzoek van den Heer
Burgemeester na 10 uren niet meer la
ten hooren. Wat wil men nog meer
In zijn eerste schrijven zegt de Eerw
Heer Kap. met andere woorden, dat de
tentoonstelling niet veel zaaks was-
Wel, hoe kan hij dat weten?
Hij is immers niet op het terrein ge
weest.
Misschien heeft deze of gene gedien-
stige geest om een plasdankje te ver
dienen hem op den mouw gespeld, dat
de tentoonstelling niet veel te beduiden
had.
Ik ben er trotsch op, vergeef het mij
Eerw. Heer dat de inzendingen op
't gebied van tuin- en ooftbouw en man-
denfabrikatie zelfs zeer merkwaardig
waren.
En we vertrouwen, dat de Eerw. Heer
Kap. zijn woorden dienaangaande in de
pen gehouden zou hebben, hadde hij
even een kijkje willen nemen. En wat
aangaat, dat de Heeren, die de tentoon
stelling op touw gezet hebben >hoo-
vaardigen, boosaardigen, of onwetenden*
zijn, deze beschuldiging is voor een
Priester al zeer kras. De Eerw. Heer J.
vergeet, dat geestelijken en wereldlingen
een principiëel verschil van opvatting
wat feesten betreft zullen hebben, en
dat het daarom niet aangaat al die aan
de uitvoering hebben meegewerkt voor
»hoovaardigen, boosaardigen of onwe
tenden* te houden.
Neen, de tentoonstelling is in 1905
in eene algemeene vergadering ter sprake
gebracht en met groote meerderheid
werd toen in beginsel besloten een der
gelijke tentoonstelling te houden.
Tegen de uitvoering van het besluit
in 1905 heb ik mij krachtig verzet, om
dat dat jaar slechte uitkomsten voor
onze tuinders en landbouwers gaf. 't
Destijds gekozen comité heeft daarna
in 1906 met loffelijken ijver alles in 't
werk gesteld, om de tentoonstelling te
doen slagen, wat in alle opzichten ge
lukt is. Als voorzitter der afdeeling
voel ik behoefte nogmaals allen voor
standers, begunstigers zij waren tal-
beoogd hebben, mag een degelijk man
toch niet veronderstellen.
De zaak was daarvoor trouwens te
ernstig.
Wel geliefde zijn Eerw. op den Kan
sel te verklaren, dat de tentoonstelling
slim en sluw op touw was gezet.
Geen wonder, dat zoo'n uitdrukking
verbittering wekt, Wie kent toch de
hoogst ongunstige beteekenis van 't
woordje sluw niet
Dat er gedurende de bewuste dagen
duizenden bezoekers geweest zijn, en
dat de commissie getracht heeft het
aangename aan het nuttige te paren, zal
niemand betwisten. Dit geeft meer aan
trekkelijkheid aan eene tentoonstelling.
Over 7 echten, steken, moorden, waarvan
B. in zijn eerste schrijven gewaagde wil
ik liever niet spreken.
Wie denkt aan zulke nare dingen, als
hij het druk heeft, of zich kostelijk amu
seert.
Onze dorpsbewoners zijn gelukkig nog
vreedzame, brave menschen. Op hen
mag dienaangaande geen smet kleven.
Verder wensch ik protest aan te tee
kenen tegen de beschuldiging van den
Eerw. Heer Kap. als zouden de verga
deringen van de Landbouwafdeeling
dikwijls nachtpartijen zijn.
Hier vergist hij zich deerlijk.
De vergaderingen worden altijd voor
10 uur 's avonds gesloten, uitgenomen
als er een feestvergadering of lezing
gehouden wordt, wat een enkele keer
voorkomt. Dan wordt het wel eens een
beetje later. Dat sommigen na een ge
wone vergadering nog wel -eens wat
blijven praten, zal toch, hoop ik, zoo'n
groote zonde niet zijn. In vele kringen
toch, zit men, nadat de zaken afgehan
deld zijn, nog wel eens een uurtje ge
zellig bijeen. En ik wil hier eerlijk be
kennen, Eerw. Heer, dat ik zelf bij zul
ke gelegenheden wel eens wat stoelvast
ben.
Een zachte reprimande of een bed
sermoen van mijn vrouw is dan meestal
mijn welverdiende straf.
Me dunkt zoo, Eerw. Heer, dat uwe
beschuldiging dus allen grond mist, en
we zullen maar weer aan de geschiede
nis van den hond en den stok denken.
En nu iets over de slotwoorden van
Zijn laatste stuk.
Jaren lang was ik de eenige abonné
van xle Telegraaf* in de gemeente. En
het is m. i. duidelijk, dat zijn Eerw. mij
als de schrijver van 't stuk van >Veritas«
wil aanduiden, omdat hij er bij voegt,
dat die vermoedelijk met een sbrevet*
in zijn zak loopt.
Ik kan zijn Eerw. stellig verklaren,
dat hij »Veritas< niet onder de gedi
plomeerden moet zoeken. Het is een
gelegenheidspoeeet, die volstrekt geen
brevet* bezit. Of hij lezer is van >de
Telegraaf* en er vrijzinnige ideeén op
nahoudt, kan ik u niet zeggen.
Wel weet ik, dat hij geen ster van
de eerste orde aan den dichterlijken
hemel is. Zijn schrijven was m. i. hier
en daar wel wat kras, doch dat komt
er van, als met het werk van fatsoenlij
ke menschen, die den bloei en vooruit
gang van onze nijvere streek beoogen
op bitse wijze den draak gestoken wordt
en al hunne goede bedoelingen in een
zeer valsch licht geplaatst worden.
En nu voor goed basta, Eerw. Heer
en Veritas*. Al dat geschrijf zal de
gemoederen eer verbitteren dan verbe
teren, en 't is ook weinig geschikt om
den geest van christelijke liefde en
verdraagzaamheid aan te kweeken.
Wie kaatst moet echter den bal ver
wachten.
Waar de eer van de landbouwafdee
ling, waarvan ik 't genoegen heb, voor
zitter te zijn, en op wier verleden geen
enkele smet kleeft, werd aangerand,
diende ik den handschoen op te nemen.
Mijn dank, M. de R. voor de verleende
plaatsruimte.
H. PRINSEN.
Voorzitter der 21de afdeeling van de
N. B. Mij. v Landb.
Haarsteeg 4 Oct. 1906.
