4. Zondag IB Januari LOOT. 30e Jaargang, Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. Kerk en Staat. JUWEELEN IN «llilMi. iN ii i timer AITGON TIELE Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen. LANDBOUW. FEV1LLE'IOK. ■isxzrr* iwxr»***. *.gjiuiuuuttW»'WAJHtUJ^ flgg«toironP^'yfW«Mfllll| IIMWmj'BHI'MId'.* 'li1 Willi11 ÜITGRVKE ?S5^iüLS"2SfS3L: SG&S953S3?"* 'jCSjSS') sis?t I en MDgstrutsrhe Courint, Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond, i b o li in in e n t s r ij s per 8 maanden f U.~5. Franco per post door het geheel e rijk f 0.90. Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden Uitgever. den W A A L IJ K. Telefoonnummer 38. Adverthntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeer yoordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. Pi CgtJJKHHP, C"> In de (groene) Amsterdammer heeft een Artikel gestaan van den heer mr. Louis Israels, vroeger correspondent van het Hbd. te Parijs, nu advocaat te Am sterdam. Dit artikel heeft zeer de aan dacht getrokken en verscheidene katho lieke bladen prezen het als een objectief oordeel. De heer Alb. van der Kallen schrijft nu in hetzelfde blad een artikel, waarin hij 'instemming betuigt met het oordeel der katholieke bladen over het artikel des heeren Israels, doch tevens een po ging doet om de kwestie nog te ver duidelijken. De houding van den H. Stoel kan nóg duidelijker gerechtvaar digd worden, meent hij. De heer Israels dan had geschreven De Fransche Staat »is bereid de Kerk haar eigen leven te laten leiden, mits de Kerk erkenne, dat de levensbron uit het Staatsgezag ontspruit. »Ziehier de twee wereldbeschouwingen, waartusschen geen verzoening mogelijk is. De Kerk kan niet de oppermacht van den Staat erkennen, al kan zij zich ook zeer wel neerleggen bij maatregelen uitsluitend van openbare orde, mits niet uitgaande van het begrip dat de Kerk daardoor, al is het nog zoo weinig en slechts stilzwijgend, een verlof krijgt van den Staat. Zulke maatregelen kan zij alleen aanvaarden als deze ook in hare grondgedachten, uitsluitend zijn ingege ven door de begeerte den geloovigen de wettige uitoefening van hun gods dienst te verzekeren m. a. w. als het niet de Kerk is, die beschermd of toegelaten wordt, maar als het de burgers zijn, die, ook bij de vervulling van hun eeredienst, bescherming hebben". Dit alles is, schrijft nu v. d. K-, im groszen wid ganzen, volkomen juist, maar duidelijker zou het nog zijn, indien er meer uitdrukkelijk bij gestaan had, dat de Kerk in geen geval Staatsinvloed op haar eige7i terrein, op haar leerambt, mag dulden. Had de Fransche Staat zich bepaald tot een scheiding, tot het stichten van een vrije Kerk in den vrijen Staat, de Paus zou zich waarschijnlijk niet hebben verzet, maar de Staat heeft, bewerende, dat hij zich van de Kerk scheidde, aan die Kerk een organisatie willen opdrin gen, zonder daarbij het hoofd dier Kerk te raadplegen. Die organisatie nu, welke de Staat aan de Kerk heeft willen opdringen, tastte aan, wat de Kerk haar goddelijk recht noemt De Kerk n.l. redeneert aldus Mij is, door mijnen Stichter een leer ter bewa ring en verspreiding gegeven, welke ik onbesmet bewaren moet tot aan het einde der eeuwen. Dat de Kerk uiterst voorzichtig is met deze door God zeiven nagelaten leer, is te begrijpen. En hare bezorgdheid vooi deze leer over alle deelen der wereld, is mede verklaarbaar. Maar dan begrijpt men toch, dat zij niets of niemand dulden kan in de hier- arcluesche keten Paus-Bisschoppen- Priesters. Het ongeschonden bewaren van die keten is door de eeuwen heen een der beste waarborgen gebleken voor het zuiver behouden der door Christus nagelaten waarheden. Dwaalt een Bisschop af, dan moet de Paus, dwaalt een priester af, dan moet de Bisschop tusschen beide komen. Welnu, in die keten van Paus-Bisschop pen en Priesters wil nu de Fransche Staat een schakel van leeken, van staats ambtenaren leggen. Eerst door de Scheidingswet van 1905, nu door het nieuwe ontwerp van den heer Briand- Door een voorbeeld kan ik, dat mijn niet katholieke lezers gemakkelijk ver duidelijken. Toen de ex-priester, de heer v. d. Brink, volgens het oordeel van den Bis schop van Breda was afgedwaald, werd lij geschorst. Hij mocht geen Mis meer ezen en geen enkelen priesterlijken dienst meer verrichten. Stel, dat eenzelfde geval zich voor doet in Frankrijk. De Bisschop zou zeggenik schors den Eerwaarden heer Ja, mijn lader is is niet thai*, zeide het meisje. Hebt ge hem wel eens over de Selby's hooren spreken O, ja, dikwijls. En gelooft, ge, zeide bij, naar zijn doorweekte frak ziende, dat hij mij op een nacht als dezen de deur zou uitzetten Dat zou hij zeker niet, kwam nu Clementina tusschenbeideuwe moeder óók zou zeker wenscheu, dat ge mijnheer logies aanbood. Het raeisj herstelde zich. Ik moet u wel heel onbeleefd schij nen, zeide zij Ik dacht, dat ge, een tele- graradr; ger waart. Mijn broerke is zeer zi< k en ik dacht, dat het slechte tijding was. Kom als u blieft in de keukeu, het is ner gens anders warm. Haar bezoeker ontdeed zich van zijn natte kleeren en volgde haar naar de gezellige keuken, de trots van Clementina. Clemen tina dekte de tafel, voud nog wat kouc ▼leesch en brood, plaatste den ketel op het vuur om koffin te zetten en begon toen het brood te roosteren, terwijl Marcia, anders zoo op haar gemak, nu verlegen naar den vreemdeling zag. Deze trachtte zoo nu eu dan eene op merking te maken over het w< ei en zijne lange wandeling. Toen hij rustig bij het vuur zat om zich te verwarmen, liep Marcia Clementina uit de keuken en sloot zorgvuldig de deur achter zich. Gelooft ge werkelijk, dat alles in den haak is vroe g zij. Moeten wij hem houden X. Maar deze zou zich van de schorsing niets aantrekken, desnoods propaganda maken voor het socialisme van den pre dikstoel af. Wie zou dan in dezen moeten be slissen Volgens de Scheidingswet 1905 de Raad van State. En deze zou wel degelijk de motieven der schorsing heb ben te onderzoeken. Zou hij van oordeel zijn, dat socialisme en katholicisme best kunnen samengaan, dan bleef de Eerw. heer X. gehandhaafd in zijn kerk en pastorie. Het nieuwe ontwerp van den heer Briand maakt den toestand nog veel erger. Niet de Raad van State zal nu beslissen in een bovengeschetst conflikt, maar de prefekt of de burgemeester. De prefekt, zoo het kerkgebouw aan den Staat, de burgemeester zoo het aan de gemeente behoort. Prefekt en burge meester dus zullen, zooals de heer Ribot in de Fransche Kamer zeide, den pas toor kiezen. Uit de keten Paus-Bisschop pen-Priesters worden de eerste twee schakels, Paus en Bisschop verwijderd en vervangen door prefekt of burge meester. Deze zullen te beslissen hebben over de rechtzinnigheid van een priester en dus over de wijze, waarop deze de katholieke leer verkondigt. De Bisschop blijft er buiten. Nu voelt men toch wel, dat de Staat zich dringt op het terrein der Kerk, zich mengt in het leerambt, haar door heuren Stichter zeiven toevertrouwd. En dat juist kan de Kerk nooit toestaan. Hier spreekt de Paus zijn non possumus. En ieder onbe vooroordeelde zal dit moeten billijken, als hij overweegt, dat de Kerk gelooft, haar leerambt ontvangen te hebben van God zeiven en door Dezen te zijn aan gesteld om de waarheden der Godde lijke Openbaring te bewaren en te ver spreiden. Van dezen, door God opge- legden plicht, kan de Kerk niet het minste overdragen aan een ander. Dat ware zelfmoord plegen. De Kerk zou n.l. daardoor haar grondbeginsel loslaten, dat zij en zij alleen van den mensch- geworden God het leerambt der volke ren heeft ontvangen. Ik wil het hierbij laten, ofschoon er over den godsdienststrijd in Frankrijk nog veel te zeggen valt. Maar mijn doel was alleen, het scherper belichten van de hoofdkwestie En ik wil geen mis bruik make i van de loyauteit der re dactie van dit weekblad, mij gebleken uit de opname van het artikel des hee ren Israels. Ik eindig dus. Als men nu maar duidelijk heeft begrepen, dat het verzet des Pausen zich niet grondt op een of andere futiliteit, doch op diens overtuiging, dat de Staat geweerd moet worden van een terrein, waarop door Christus zelf aan de Kerk, en aan de Kerk alleen zeggenschap gegeven is. Aan deze overtuiging waagt de Paus het bezit van alle kerkelijke goederen, zijnde vele milioenen guldens, de financiëele toelagen der priesters, het behoud van seminarie en pastorijen en nog zooveel andere stoffelijke belangen meer. Men kan dit dwaas achten, maar eerbiedigen moet men het toch. Waar brengt men in onzen tijd zulke offers voor een beginsel Het gebruik en liet nut van het chiliaalpetev in den Landbouw Bij ous op het dorp is het de gewoonte, dat we 's wintei savouds zoo nu en dan bij elkander gaan „buurten". Wij leggen een kaartje en praten wat na. Zoo komen we de lange winteravonden gezellig door. On langs vroeg me de gastheer een flinke boer toen de kaarten waren opgeborgen „Komaan, meester, vertel ons nog eens «at nieuws van den Kunstmest." „Daarvan zal wel niet veel nieuws meer te vertellen vallen," zei zijn neef, ook een landbouwer mede een der gasten, „ik denk, dat alle Wat zou er niet in den haak kunnen zijn vroeg de meid. Hij is immers een vriend van den dominee. Hoe kunt ge hem met zulk weer de deur uitzetten Gelooft ge zeker, dat vader en moeder het goed zullen vinden, dat ik hem hier gehouden heb Wel juffrouw, ik zou niet weten, wat wij anders moesten doen. Hij is immers de zoon van mr. Selby. Ja, dat zegt hij, zegde Marcia lang zaam. Wel, lieve hemel, waarom zou hij het zeggen, als het niet zoo wa« Wat zou hij dan hier komen doen Vertel mij dat eens Bovendien een landlooper zou het k^arije van mr. Selby niet hebben, en ge kunt toch wel zien, dat hij geen landlooper is? Dus ge vindt, dat fiij er heel gewoon uitgiet Ja dat vond Clementina, eu M rcii gaf toe. Maar hare vrees was geenszius ver dwenen. Clementina praatie zóó, omdat zij niets wist van de juweelen, en het vertellen wilde Marcia niet. Stel u eens voor, dacht lij, dat het telegram van 's morgens niets dan eene list was geweest om hare ouders van huis te krijgen. Werktuigelijk ging zij naar de lin nenkast om schooue lakens te krijgen. Wij zullen hem uw moeders kamer moeten geven, zeide Clóiuentina, want er is geen andere kamer gelucht. Neen, dat wil ik volstrekt nietd»n moet bij maar in mijne kamer slapen en ik in die, van Moeder, v;el Marcia in. M «ar, miss Marcia, waar denkt ge aan Dan moet gij alles cer«-t van de eene kamer naar de andere brengen doe nu zoo als ik zeg en laat hem in de goede kamer slapen. Marcia dacht een oogenblik na. Hier zeide en hoeren hef gebruik en het nut van den kunstmest ouderhand wel op huu duimpje zullen kennen." „Dat geloof ik niet, Peer," antwoordde ik, niet ongenegen aan het verzoek te vol doen en weer op mijn preekstoel te klim men, rooals mijn kennissen gewoon zijn schertsend te ze, gen, „daarvan zal ik je eens wat van vertellen eu dan tegelijk wat nieuws uiededeelen over kunstmest, zooals me ge.vrr.agd is." Gij zoudt dus denken, dat alle boe ren omtrent het geb uih. en den aard van kunstmest genoegzaam op de boogie zijn? 't Mocht wat. Oul-ngs sprak ik iemand, die mij vertelde, dat de boeren bij hem in den omtrek niet alle, maar toch vele alle kunstmest „Viaan" noemen. Wal dit voor een woord is, weet ik niet, ik denk een vei bartering van Guano. Maar er blijkt toch uit, dat ze geen verschil kennen tus schen kunstmest en kunstmest tusschen chilisulpeter en kaïniet,tusschen super en ammoniak enz. En er blijkt tevens uit, dat ze nog niet veel ervan gebruiken. En üiet lang geleden werd me hier op onze vergadering nog de vraag gedaan, of men, als men kaïniet gebruikt, geen chilisalpeter behoeft te gebruiken. Ziet ge, zulke vragen getuigen nu toch al van zeer weinig door zicht. Maar, komaan, laat ons geen kwaad spreken. Ik wil je liever een» het een en ander mededeelen van wat ik deze week las over den uitslag van eenige proeven met chilisalpeter. Juist, omdat chilisalpeter een meststof is, «aarvan men den invloed spoe dig waarneemt, maakt men er soms een ver keerd gebruik van. Dat wii zeggen, men ge bruikt het alleen, als men ziet, dat het noodig wordt, als de planten b v. geel van blad worden, als ze niet goed vooruit wil len, met groeien, in 't voorjaar b.v., als du» de planten reeds ziek zijn, als ze kwijnen. Het chilisalpeter is dan het geneesmiddel voor den zieke. Maar hel chilisalpeter dient dan niet als voorbehoedmiddel. Het gaat soms met het chilisalpeter als met het se rum voor de vlekziekte der varkens. Mer laat de varkeus pas inspuiten, als ze zie zijn. Dat is nu verkeerd. Men moet al' varkens laten inenten, om te waken, dal ze de vlekziekte niet krijgen. Zoo ook moeten we de gewassen alle met chilisalpeter be mesten, om te waken, dat ze zóó gezond mogelijk worden, m. a. w. zooveel mogelijk opbrengen. Doch, daarover wilde ik het niet hebben. Ge weet, dat er in den laatsten tijd ook door vele boeren in den herfst chilisalpeter op de wintergranen gebruikt wordt. Welnu, ik las deze week den uilslag van proeven, die gedaad waren, met het doel te onderzoeken, wat beter wk»( het chilisalpeter in den herfst, in de lente of gedeeltelijke in heide te geven, du» een deel in den herfst en een deel in de lente. Alle uitkomsten spraken zeer duidelijk voor de laatste methode, ik heb hier toevallig erkele cijfers genoteerd. Deze cijfers zijn de gemiddelden van die. welke verkregen zijn op 6 A 7 verschillende plaatsen. Door 100 K.G. chilisalpeter in den herfst te ge- zij, ga naar beneden en hang de lakens bij het vuur, en Wacht dan totdat het water kookt, om koffie te zetten. Ik zal wel voor het bed zorgen. Zoodra zij alleen was, sloot zij zich op in de kamer van hare moeder en liet de gor dijnen zorgvuldig naer. Toen ontsloot zij de kast en liet een voor een de juweelen in een zak glijden, dien zij in de kas vond. Daarna sloot zij opnieuw de kast en zag met klop pend hart in den gang. Alles was stil. God dank, Clementina hield den gast beneden bezig. Z'j ging dus met den zak de, gang door naar hare eigen kamer. Toen zij echter bij de deur was, zag zij licht op de trap een hoofd kwam te voorschijn en mr. Selby stond vóór haar met zijne tasch in de hand. Marcia gilde bijna van achrik en hoopte maar, dat haar uiterlijk kalmer was dan dat Int er van binnen uitzag. Gelukkig, dat ge daar zijt, zpide hij. CLmentina zeide, dat ge wel zoo vriendelijk zoudt willen zijn mij mijne kamer te wijzen mijne voeten ziju kletsnat, ik wilde gaarne droge sokken aantrekken. Marcia hield haren zak zóó krampachtig vast alsof haar leven er van afhing en zon der uok maar eene beweging te maken, alsof zij hem naar de kamer wilde brengen, bracht zij er met de grootste moeite uit De derde deur aan uw linkerhand. Dank u antwoordde hij droogjes, als voelde hij hare weinige hartelijkheid. Hij ging h^ar voorbij zonder naar den z<k te grijpen, wat zij zoo goed als zeker verwacht had, toen ging zij hare kamer bin nen en grendelde de deur achter zich, ter wijl zij ovt-r haar geheele lichaam beefde. Nu had hij alles gezien. Wanneer hij een dief wai, dan wist hij nu waar zij den schat verborgen h*d. Opeens bedacht zij iet» anders. Zij duwde den zak onder haar bed en wachtte totdat zij hem uit zijne kamer hoorde komen toen ging zij zelf in den gang en ging hem met een knikje cn een glimlach voorbij. Ik ga uw bed even opmaken, zeide zij, dau kom ik ook beneden. Toen hij haar niet meer zien kon, keerde zij om, zag hem de trap afgaan, hoorde de keukendeur open g*an en toen Clementina tegen hem spreken. Toen vloot, zij naar hare kamer, nam den zak van onder het bed, klom naar een der zolderkamertjes, hing den zak tusschen allerlei oude kleeren achter een gordijn, en ging toen wc r naar beneden, en nadat ze met Clementina het bed had opgemaakt, ging zij weer naar de keuken naar haren ga»t. Toen zij binnenkwam, zat hij rustig bij de stoof en had eene tevreden uitdrukking op zijn gelaat, zooals iemand, die, nadat hij de elementen heeft getrotseerd, heerlijk ver warmd en gevoed is. Hij stond op om haar een stoel te, geven en vroeg of zijn rooken haar niet hinderde. Zij zeido van niet en ging tegenover hem zitten, terwijl haar blik onderzoekend op hem rustte, alsof zij tot in zijne ziel wilde lezen. Ik begin nu pas te begrijpen, hoeveel last ik u veroorzaak, zeide hij. Ik hoor na pas van Clementina, dat gij slechts met haar alleen thuis zijtik dacht eene groote familie te vinden. Ik had vooruit bericht moeten zenden, maar ik heb in het geheel niet. aan de mogelijkheid gedacht, dat de dominee afwezig zou kunnen zijn. Hoe lang d«"nkt gij, dat hij van huis z l zijn? O, niet Lny papa zal zeker morgen thuis zijn. Z'j wist zelve niet, waarom zij hel zeide zelti'-'morgen zou veel te laat ziju om haar te te^löJh Hij keek verbaasd. O, denkt ge dat? Clementina meende, dat hij verscheidene dagen weg zou blijven. Ik hoop echter, dat ge gelijk hebt, dan zou mijne reis niet tevergeefs geweest zijn. Ik moet uw* vaders handteekeuing hebben, maar ik zal u niet met mijn verhaal ver moeien, ge ziet er zoo doodelijk moe uit - en zoo angstig. Angstig riep Marcia, alles vergeten de, behalve dat ze zoo goed mogelijk hare rol moest spelen. Waarom zou ik angstig zijn Natuurlijk? Ja, ik ben erg dom va: avond. IIet. spijt mij, meer dan ik zegge: kan, hier binnengedrongen te zijn, maar lie is zulk een vreselijke avond, dat men ei geen hond doorjagen zou. Bovendien kan ik u misschien nog eenige bescherming verleenen. Bescherming, waarvoor vroeg Marcia. Voor inbrekers, zeide hij bedaard. Weet ge wel, dut, toen gij de deur open- deedt, gij er uitzaagt, alsof ge dacht, dat ik een inbreker was Inbreker» zijn niet zoo dwaas te den ken, dat ze in de pastorie van zulk etn arm dorp iels zouden vinden, zeide Marcia, terwijl ze zoo wit werd als een doek. Nm er is een groote oude kast in de kamer, waar ik slaap, en die ziet er wel naar uit kostbaarheden te oevatteD, zeide de bezoeker, en zag haar doordringend aan. Maar hoe het ook zij, we zijn er nu oj: voorbereid, zeide hij. Ik heb in Afrika we voor heeter vuren gestaan, en dit zeggend baalde hij een geladen revolver te voorschijn, (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1907 | | pagina 1