Gemeenteraad van Waalwijk. v. Zeeramp. eene gaten we meer ren elét, aan ket andere ran dat. In welke vormen, d. w. z. in welke kunstmeststoffen, kunnen we nu het noodige plantenvoedsel aanbrengen De kali kunnen we geven inkaïniet (een ruw kalizout) en de gezuiverde zouten patentkali, choorkali en zwavelzure kali. Phosphorzuur ia aanwezig: slakken meel, superphosphaat, beendermeel en agricultur- phosphat Stikstof kan men aanwenden in Chilisal- peter en zwavelzuren ammoniak, terwijl we in de toekomst waarschijnlijk nog zullen hooren van kalkstikstof en kalksalpeter. Kalk wendt men aan in den vorm van kalk en mergel. Nadat spreker de herkomst, den aard en de werking in 't kort had besproken en monsters van de verschillende kunstmeststof fen had laten zien, voorts nog gewaarschuwd had tegen het koopen van mengsels, daar deze meestal in hun verhouding tot hun gehalte te duur en ook minder dos'treffend zijn, vertoonde bij fraaie lichtbeelden waarbij veel van 't reeds behandelde nog eens in herinnering werd gebracht. Men z g op het d ek de kalizoutmijnen t>-Siassfu't, waar Spr. geruimen tijd heeft vertoefd, de fabrieken, waarin de zouten worden gezuiverd, de salpeterlagen in Cbili. de gu..»o opboo- pingen op de Chincha's eilanden, de fosforiet- gesteenten in Amerika; portretten van ge leerde voormannen op landbouwgebied, hIs Justus van Liebig. l)r Wagner, Maercher en Kellriegelten slotte een menigte kiekjes van door het Landhouwkuudig Bureau Ie Utrecht iu ons laud aangelegde proefvelden Wat deze leerden, zagen we aanvchouwelijk voorgesteld, o. m. het volgende: 1. Bij verschillende gewassen op verschil lende grondsoorten gaf kunstmest zeer goede resultaten. 2. Meermalen overtroffen deze die met stalmest of compost, iu fli-ike hoeveelheden aangewend. 3. B'j Compost, beer en guano moet men, om bij voortduring goede oogsten te verkrijgen, mede knli-mest aanwenden. 4. Op vele zandgronden kan men thans met kunstmest mangelwortelen en klaver ,verbouweu, waar men dat vroeger met stal mest niet vermocht. 5. Op vele velden had de weglating van kali een belangrijke oogstvermindering ten- gevolge, in die mate soms, dat de bemesting niet me.-r rendabel was. 6. De ervaring had op een enkel veld geleerd, dat dc kaïnietbemesting vorstschsde voorkwamop de perceelen, waar deze meststof niet was ui'gestrooid, richtte de vorst beduidende schade aan, welke niet werd opgemerkt op andere, die wel kali hadden ontvangen. Wij eindigen, zooals we begonnen wan neer alle sprekers op Undbouwvergaderingen zich zoo wisten te beperken als de heer Lindeman het deed, een gevolg van de omstandigheid, dat hij, meester »an de stof, deze weet te beheerschen bovendien even eenvoudig, duidelijk en aanschouwelijk hun onderwerp voordroegen, dan, ongetwij feld, al is het niet ieder gegeven even sma kelijk te vertellen als hij, zouden vele IcziDgeD beter worden bezocht en meer vruchtdragend zijn dau thans C. B. £ea schrijven vaa den keer Albert Reijgers te Delft, omtrent de gasverlich ting, dat ter visie heeft gelegen en de heeren wel gelezen zullen hebben. Ik stel voor al deze stukken voor kennisgeving aan te nemen. De heer van Schijndel«is 't stuk op zegel, wilt U 't dan eens even voorlezen De Voorzitter leest 't adres voor dat luidt als volgt Edelachtbare Heeren van den Gemeenteraad te Waalwijk. VOORWOORD. Hoewel Waalw. slechts klein is, is 't echter zeer natuurlijk, dat 't er een flinke, krachtige verlichting op na houdt, wegens zijn betrekkei. zeer hoog standpunt in verkeer, industrie en handel. Waalw. is verder van vele omliggende plaatsen de voornaamste. Het is hierdoor in staat, een zeker aantrekkingspunt te zijn voor den omtrek, 't geen voor een groot deel te bereiken is, door de plaats een vroolijk aanzien te geven, o. a. door een uitstekende verlichting. Waalw. doet zich een groot onrecht aan, als de thans bestaande verlichting niet verbeterd wordt. De meerdere kosten van een betere verlichting zullen de plaats dubbel ten goede komen. li. UI. IV. Openbare vergadering van den ge meenteraad van Waalwijk op Woensdag 20 Februari, des namiddags ten 68/4 uur. AAN DE ORDE: I. Ingekomen stukken. Adres van A. C- van Tilburg in zake afgekeurde woningen. Wijziging begrooting 1906 en 1907 Benoeming van een stembureau voor de verkiezing der Kamer van Arbeid voor 't Schoenmakers bedrijf. Idem van een stembureau voor al de verkiezingen in 1907. Voorzitter: de EdelAchtb. Heer Bur gemeester. Afwezigde heeren Hoffmans, Van Dooren, van den Broek en Klijberg— Pernot. De Voorzitter opent de vergadering en de notulen der twee vorige vergade ringen worden voorgelezen en goedge keurd. De heer Timmermans van Turenhout «ik wenschte U mijnheer de voorzitter wel te bedanken voor uwe attentie in de vorige vergadering, dat U zoo beleefd waart te memoreeren, mijn 25-jarig lid maatschap der teekenschoolcommissie, het spijt me dat ik toen niet tegenwoordig kon zijn, daarom betuig ik U daarvoor thans mijn dank.» I. Ingekomen stukken. a. Een schrijven van den heer Klijberg, dat hij verhinderd is de veigadering bij te wonen. bBesluit van Ged. Staten waarbij de begrooting voor 1907 en de rekening over 1905 worden goedgekeurd. c. Idem goedkeuring wijziging bouw verordening. d. Goedkeuring le suppletoir kohier H. O. e. Mededeeling van Gedeputeerde Staten dat op het beroep van Jac. Cohen alhier betreffende zijn aanslag H. O. af wijzend is beschikt. VERZOEKSCHRIFT. Ondergeteekende verzoekt beleefd 't volgende in overweging te willen nemen n.l. om 1. In veel lantaarns 2 branders te plaatsen. 2. Op 't marktplein te plaatsen een groote lantaarn met plm. 8 branders. 3. Een persoon aan te stellen, die de branders geregeld in orde houdt, en kousjes die ten deele hun verlichtkracht verloren hebben, door nieuwe vervangt. 4. De lantaarns ook met maanlicht aan te steken. Hopende dat de Heeren mijn verzoek als gematigd zullen beschouwen, verblijf ik Hoogachtend, UEd. dw. dien. ALB. REIJGERS. Delft, 20 Dec. 1906. De heer van Schijndel: «ik most ronduit zeggen dat dit verzoekschrift gedeeltelijk niet ongegrond is. 't Is tegenwoordig met de verlichting heel slecht. Als ge nu de lantaarns aan z'n eigen fabriek eens ziet, 't zijn gloeiende spijkers, en zoo is 't op verschillende plaatsen. Ik heb meermalen moeten telefoneeren 's avonds en dan eens werd er eens voor gezorgd, dan weer niet ik heb wel wat anders te doen, dan die boel na te gaan. Als men dan telefo neert krijgt men soms nog een minder prettig antwoord, nl. dat de lantaarn opsteker gezegd heeft dat 't goed is, die wordt eerder geloofd dan een lid van den raad. 't Is ellendig. Als de directeur er nu niet op wil letten, dan moest het dagelijksch bestuur of de gascommissie dat doen, 't is niet ongegrond wat ik zeg, anders zou ik er niet op neerkomen. Een enkele keer worden z« schoonge maakt en dan weer in 3, 4 weken niet. Als er hier op getamboureerd wordt, ja dan gebeurt 't weer, 't is treurig daarvoor moest 't dagelijksch bestuur, ik wil niet zeggen de burgemeester, zorgen.» De Voorzitter: «we zullen erop letten.» Verder wordt het stuk voor kennis geving aangenomen. II. Adres van den heer A. C. van Tilburg in zake afgekeurde woningen. De Voorzitterer is ingekomen een adres van den heer A. C. van Tilburg, om een paar woningen die afgekeurd zijn, alsnog bewoonbaar te verklaren. De gezondheidscommissie heeft na onder zoek geen termen gevonden om op dit verzoek in te gaan, mitsdien stellen B. en W. dusdanig aan den raad voor, af wijzend op dit verzoek te beschikken, te meer daar een beroep bij Gedeputeerde Staten moet geschieden.» De heer Baijens «ik kan me slecht daarmee vereenigen, ik heb die woningen eens gaan zien, die zijn goed hersteld en zien er zeer presentabel uit, er zijn honderden slechter. Ik zou 't aanhouden tot een volgende vergadering, dan kunt U zich eens overtuigen.» De Voorzitter: «het beroep had bij Ged. Staten moeten geschieden.» De heer Verwiel«als 't waar is wat ik gehoord heb, dan heeft de gezond heidscommissie ook niet volgens de wet gehandeld, daar ze niet in de woningen is geweest, daar ze dicht gespijkerd waren. De Voorzitter: «de heeren Smeele en Meulkens zijn erin geweest, dat is zeker.» De heer Verwiel: «nu, na dit adres, maar vroeger.» De heer Verbunt: «ik heb ook een der herstelde woningen opgenomen, en bevond daar een groot lokaal, heel droog en netjes, een werkwinkel met planken vloer, een verhevenheid om op te werken, alles goed droog, een derde ruimte met goede ventilatie, boven aangesmeeide pannen en brandgevels. Mij dunkt er kan zoo geen kwestie zijn van afkeuren. De eigenaar wil ze alle zoo in orde brengen en dan aan den overkant de heel* pij msa krijgt dan een flinke ruimte en goede ventilatie.» De heer Baijens: «men krijgt dan een mooi open terrein.» De VoorzitterMier ligt het advies der gezondheidscommissie, maar we zouden deze, na 't gehoorde kunnen vragen, 't nog eens goed na te gaan.» Aangenomen. III Wijziging begrooting 1906 en 1907 De Voorzitter: »de begrooting voor 1906 moet gewijzigd worden, omdat er nog f300 op moet komen, voor een krankzinnige, wij hadden een geschil over Wegman, daar die hier niet meer woont, een kon. besl. heeft echter beslist dat wij moeten betalen. Wijziging begrooting 1907. De Voorzitter: dit is voor de gezond heid-commissie. In eene vergadering van deze met de verschillende burgemeesters uit 't district, werd de wenschelijkheid uitgesproken om zooveel mogelijk een vormigheid in de uitvoering dsr bouw verordeningen te krijgen en daarom voor 't geheel district een bouwkundige te benoemen die onpartijdig de uitvoe ring der werken volgens goedgekeurde bestekken na kan gaan. Alle gemeenten besloten daartoe, 't Kost voor ons f51 32 en dat wordt minder naar gelang het systematisch woning-onderzoek eindigt en de gelden der gezondheidscommissie daardoor vrij komen B. en W. ^tellen voor de begrooting voor de gezondheids commissie met f 51,32 te verhoogen.4 De heer Verwiel »vvie benoemt die bouwkundige?* De Voorzitter: >de gezondheidscom missie, het wordt een ambtenaar der commissie, d. i. zo\d ook te Ileusden en op tal van andere plaatsen. Verschillende plaatsen kunnen zich geen deskundige voor de bouwvereeniging aanschaffen nu agreëert de commissie zich een bouw kundige, om overal den bouw der nieuw woningen na te gaan, en oude panden na te zien hij licht B. cn W. der ver schillende plaatsen in, constateert af wijkingen enz.« De heer Verwiel»ik vraag dit juist omdat de belangen der particulieren meermalen in botsing kunnen komen met die der gezondheids-commissie en kan een ambtenaar in haar dienst, wel eens naar haar pijpen dansen.4 De Voorzitter: »het toezicht blijfi altijd bij B. en W. hij kan alleen werken volgens de plaatselijke bouwverordening De heer Verwiel»is het de bedoeling een persoon buiten de gezondheids-com missie te benoemen.4 Dc Voorzitter »ik geloof van wel maar d. i. aan de commissie. De heer Baijens: »hoeveel gemeenten zijn dat wel niet, hij kan 't niet bijhouden.4 De VoorzitterHij heeft niets anders te doen en kan het gemakkelijk af Hii moet er zijn bestaan in vinden. Als hij geregeld zijn tournee maakt is 't vol doende. De persoon wordt door dt gezondheids-commissie benoemt, maai hij moet met de gemeentebesturen wer ken Aangenomen. De Voorzitter »nog moet de begroo ting 1907, inkomsten verhoogd worden met een bedrag van 3500 ontvangst assurantie gasfabriek4. IV. Benoeming van een stembureau voor de verkiezing der Kamer van Arbeid voor 't schoenmakersbedrijf. le lid Th. Hoffmans Voorzitter- 2e lid A. H. van Schijndel. 3e lid W. v. d. Broek, le plaatsverv. lid A Verbunt Voorz. 2e «F. A. Baijens. 3e Timmermans van Turenhout De heer van Schijndel neemt de be noeming niet aan en in diens plaats wordt als 2e lid gekozen de heer J. J. van Dooren. V. Idem van een stembureau voor al de verkiezingen in 1907. le lid Th. Hoffmans. 2e lid A. Verbunt. le plaatsvervanger F A. Baijens. 2e plaatsvervanger E. W. Klijberg 4e lid P. W. H. Verwiel Plaatsvervangend 4e lid W. v.d. Broek. Aangenomen. De heer van Schijndel »is er nog niets van de gasfabriek bekend.4 De Voorzitter»de plannen zijn nog niet gereed, dat gaat niet zoo gauw.« De heer van schijndel»dat merk ik. Daarna wordt de vergaderinggesloten. 150 slnciitoffers Zooals we Donderdag per bulletin be kend gemaakt hebben heeft voor den Nieuwen Waterweg aan Hoek van Holland een verschrikkelijken zeeramp plaats ge had. Wij zullen uit de verschillende berichten een zoo getrouw mogelijk geheel trachten weer te geven. De Harwichboot Berlin4 is dien och tend om halfzes, komende van Engeland, door vliegend stormweer op de Noorder- pier aan den Hoek-van-Hol!and gestrand Het schip brak in tweeën en het voor schip zonk weg in den Nieuwen Waterweg. Passagiers en equipage bevinden zich op het achterschip. Hun toestand is hachelijk, ja bijna hopeloos. De reddingsboot »Pr«&id«flt Van HaqI» traehi te r&ddon, doch de hooge zeeën slaan de reddings boot telkens terug. Er zijn zoowat 150 slachtoffers. Slechts een persoon werd tot dusvere gered. Deze heeft nog niet veel verteld. Daarom lijkt ons 't best te geven wat Dirkzwager's reporter, de wacht die dag en nacht dc in- en uitgaande schepen rapporteert naar Rotterdam en elders, vertelde wat hij vannacht door zijn verrekijker had zien gebeuren. Vanochtend te 5 uur 15 min., op den gewonen tijd, kwam de Berlin van de Harwichlijn uit zee naar binnen koersen. Toen hij de lichten zag. lag het schip dwars en was op het eind van de Noor- derpier geloopen. Onmiddellijk werd de stoomreddingsboot President van Heel gewaarschuwd, die vaardig uitging, doch wegens de hooge zee niets kon uitrichten. Te 5,30 ure gingen de electrische lichten aan boord uithet teeken dat het water in de machinekamer was geloopen. Er w >ei een storm uit het N.W. ten N., een orkaan gelijk. Er stond 118 decimeter water, terwijl het gewone peil 104 palm is Onder deze omstandigheden was er aan redden niet te denken. Er is van boord af niet geseind Bij het binnenkomen is het schip dwars gegooid en op den berm van de pier gestooten. met het voorschip naar bin nen, een scherp stalen schip dat dus weldra in tweeën, brak. De wacht aan den Hoek zag een massa menschen aan boord op het vooischip hoe langer hoe benauwder samendringen en bij het ge stadig wegzakken angstig opkruipen naar het hoogste gedeelte. De bemanning wordt geschat op een 50 koppen. Hoe veel passagiers er waren was hier nog niet bekend, maar men vermoedt een 100-tal Zoo zag de reporter het voorschip mei al die menschen eindelijk in dc branding vergaan Thans zit het achterschip aan den zee kant op den dam en daar waren van morgen nog verscheiden menschen op te bespeuren. Toen het om kwart over zevenen goed dag was kon hij alles duidelijk onderscheiden: eerst de breuk, merkbaar doordat de achterste mast achterover stond en van lieverlede scheurde de deelen verder van elkander De menschen van het voorschip bleken zwemgordels aan te hebben, zij hielden elkander stijf vast. Omstreeks negen uur waren zij met het scheepsdeel door aedarg*legd in qen aan Ket sp wegstation. De stoomreddingboot zal thans tr; len van den binnenkant het wra naderen om aan bakboord een lijn te schieten en zoo verbinding te kri Ook is het niet onmogelijk dat zij proeft menschen af te zetten op vuur, om van daar uit verbindin maken. Over de oorzaak van de ramp is tuurlijk niets met zekerheid te zeg Maar vermoedelijk is het schip bij snellen vloed door de zee dwars slagen en door de hooge golven op 1000 ponders aan de berm van de neergesmeten, Tegen drie uur zag men de mensc op het wrak niet meer aan dek. sleepboot met doctoren blijft in buurt van de reddingsboot. Onder 27 aangespoelde lijken is er een een jongentje van vijf jaar. Het wiTde weer houdt aan. De b ding komt mijlen ver uit zee aanro en wie van het wrak mochten afslj zullen zeker aanstonds den dood den. Alle opvarenden van het zullen wel wakker geweest zijn het ongeluk gebeurde, want te di plaatse worden zij gewekt voor binnenkomen. van den dag zijn om u nog een gereg de golven als huizen verslonden. Ruim anderhalf uur heeft dit wegzakken ge duurd. De stoomreddingboot heeft reeds vroeg bij den seinpaal vier drenkelingen op gepikt, die dreven op hunne zwem vesten. Een was er reeds dood, drie gaven er nog teekenen van leven. In de berghaven zijn zij aan wal gebracht, waar dokters klaar stonden om te helpen. De doctoren uit Maassluis waren per extra tiein hier heen gebracht. Twee van de drenkelingen zijn na aankomst overleden, een hunner is in leven ge bleven. Hij blijkt te zijn een Engelsch kapitein die in Amsterdam een stoom schip ging halen. Een sleepboot heeft ook nog enkele lijken opgevischt in hel kanaal. Omstreeks kwart voor zevenen vond zij reeds een dame drijven bij het station, wie een arm was afgerukt. Ook aan het strand zijn enkele lijken aange spoeld. Er zijn honderden menschen om hulp te verleenen en duizenden nieuwsgieri gen, maar maréchaussées en veldwach ters weten de orde te bewaren en onge- wenschte handelingen te voorkomen. Het voorschip is weggezonken in het vaarwater en zal spoedig opgeruimd moeten worden. Het achterschip dat men nog steeds op den berm van de N tordpier ziet zitten, heeft het open gescheurde gedeelte naar den Water- weg gekeerd. De menschen, die zich daar steeds nog op bevinden, verkeeren in een wanhopigen toestand. Voortdu rend ziet men de huizen-hooge brekers over het wrak inslaan, want met de eb is de zee nog veel kwader dan zij reeds was bij den vloed. En woeste sneeuw buien komen het woedende water van ver uit nog opdrijven. Te één uur ging de stoomredding boot opnieuw uit, maar men vreest, wederom zonder uitslag. De bemanning zag de rampzaligen schipbreukelingen met zakdoeken wuiven. Men vreest dat de ongelukkigen van kou en ontbering zullen omkomen, tenzij de branding het wrak stukslaat. Onmiddellijk is de ramp naar Londen geseind. Van de firma Hudig Pieters te Rotterdam, die trouwens daar een kan toor heeft, was een inspecteur reeds vroeg aanwezig, Het is een ontzettend schouwspel, het brok v rak 2000 M. uit de kust duide lijk voor oogen te zien, oversproeid van het schuimende water, Zonder dat de honderden aan den wal een hand tot hulp kunnen uitsteken Het wrak zit 25 M. uit het vuur. Daarnaast ziet men nog net het puntje van den mast op steken uit het voorschip. Donderdagmiddag ont één uur waren er nog 25 lijken binnengebracht, bijna alle van de bemanning. Zij worden De indrukken overstelpend, om u relaas tc kunnen geven van dezen o zettenden ramp. Maar de atgrijsel sensatie, die zich in den chaos voren blijft dringen, is de overtuig dat daar nog steeds enkele mensc! in leven zijn op het wrak van het acht schip, gebeukt door de overzwalpet branding, omgierd door de stormen den donkeren nacht, terwijl hun oof wanhopend uitzien naar de dicht- lichten aan den Hoek van Holland, v onderden menschen samengestroo zijn, doch van wie er niemand tot r tce hulp heeft kunnen bieden. En aan de Berghaven, waar de lin vijf minuten stoomens vandaan toen het onheil gebeurde, grenzer aan het station, van waaruit zij al hoopten hun reis over het vasteland vervolgen, daar liggen nu reeds drie dertig gevischte en aangespoelde lijl uitgestrekt in de rouwkamer, waarin d de eerbiedige zorgen van de direc der Harwich-lijn een der loodsen v der Holland Amerikalijn daar is ver derd. Zij liggen er, nadat de doet telkens weer de doodenschouw heb: verricht, ingespeld in witte lakens, veel verminkingen bedekken, de gezi ten ontbloot voor de erkenning, op r wit en zwart bespannen kribben in zwart omhangen zaal, waar het blei icht uit electrische lampen de me rustige gelaatstrekken der overlee beschijnt. En wat de physieken we zin zou kunnen wekken, is door winds en watten aan het oog onttrokken, ieder van deze baren heeft de dire een stemmigen rouwlamfer cn een pal' tak met witte bloemen neergelegd. Bij het binnenkomen geraakt men een stemming van plechtige iust vrede, na den korten strijd, die al de monschen gestreden hebben, weldaa wanneer men denkt aan het wanhopen gemartel van enkelen, die daarbuit' op het wrak nog steeds en nu ree zeventien uren lang, den dood vo< oogen zien. VRIJDAG. Nog steeds brengen treinen, trams f auto's nieuwsgierigen aan. Het is buil Over strand en zee blijft aldoor ei zware Noordwestcnstorm woeden. Hoe slaan de golven over het wrak, vt splinterend tegen den dunnen ma: onbeweeglijk als vastgemetseld op pier. En nog altoos zijn er menschen het wrak. De passagiers en de bem ning van de »Vienna«, die er vanm gen in duisternis langs voeren, hebb hulpkreten gehoord. Men kan zich de ontzetting van zi lijden nauwelijks indenken. De ram; zaligen zien, zoolang het dag is, aldo voor zich de veilige kust, het duinlar onder sneeuw met vroolijk zonlicht, zien het leven en de dood omhuive hen. In kletsnatte kleeren staan zij tl te zien, rillend, in vreeselüke wanhoo; Zij zien dat men tracht hen te nadere: elke poging vervult hen met nieuwe moed en telkens zien zij de pogingt verijdeld, moeten zij wederom alle hoo; laten varen. Wat er in deze ongelukkigen hot velen er zijn weet men niet, misschie vier, misschien zelfs tien omgaat, hf moet een foltering wezen, waarbij dj dood verkieselijk was. Van de rampzaligheid van het ge Deurde is dit het meest schokkende. Toen Donderdag de duisternis viel e: al het omringende voor hun oogen vei borg. hebben zij zich misschien in be rusting den dood gewijd, maar dal zagen zij de lichten van de redding* boot, de lichten van de binnenvarend* cn uitgaande schepen en telhens, telken.' weer, hebben zij wellicht elkaar no£ Se

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1907 | | pagina 2