Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. 01» \m MMR GEZET. flTlÖOlil KillM.l L907 Jaarg •uari ang Eerste Blad. AITOOI TIELEI, Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. Zeeramp. i> mil mei EülLLK Oi\. ara I T G 15 V K R W A A L W IJ K- Telefoonnummer 38. (Wordt vervolgd. "^R ',1 -C2E2 aufslnalsrif Courant. Pil Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. V b o n n ui e n t s p r ij s per 3 maanden f ü."5. Franco per post door het geheele rijk f 0.9U. Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. Advrrtbntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden Smaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciele zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. In onze vorige nummers hebben we reeds met zijne eigene woorden doen zien hoe een socialist, de heer Eduard Redefcé te Eindhoven de redactie van Het Volk in zeer krasse termen een verwijt maakte over de laakbare houding en dito geschrijf, betreffende de scheidings- wet in Frankrijk en de handelwijze van Paus Pius X, een euvel waaraan ook bijna alle liberalen bladen in ons land mank gaan. Vooral vond zijn protest aanleiding in de treurige plaat van Hahn, in de Notenkraker (Zondagsblad van Het Volk) die ook wij indertijd besproken hebben. In het blad De Eendracht waarvan de heer R. mede-redacteur is, schrijft hij thans eene nadere verklaring van zijn protest, een woord van toelichting, be treffende de tot stand gekomen scheiding van Kerk en Staat. Wij achten 't van belang, dit woord in zijn geheel over te nemen, als van iemand, wien men toch niet zal verdenken, dat hij bevooroordeeld ten gunste der Kerk optreedt. Wij laten hem zelf aan 't woord Het concordaat is door de Regeering opgezegd, om het onbenullig motief, dat de Paus zoozeer de bepalingen er van had overtreden, dat het geen recht van bestaan meer had. De zaak was, dat de Paus, bij de vreemde, Roomsche re geeringen had geprotesteerd, tegen het bezoek van President Loubet aan Rome, met voorbijgaan van zijn persoon- Dat was natuurlijk een gezochte reden. Maar zij was bijzonder welkom. Zij ont hief van de verplichting met Rome te onderhandelen, Rom« had immers het ver drag inderdaad verbroken, en er restte dus alleen aan de Fransche regeering, de zaak van den godsdienst op haar gebied te regelen- Zij zette zich aan het werk, met de alleruiterste welwillend heid. En zelfs zoogenaamd Katholieke Roman naar 't Engelsch. (8) Voor mij was hot gemakkelijker. Veranderd hebben de jaren hem zoo goed als niets Zooals hij daar stond, was het de oude Jack Da slanke gestalte, het kleine hoofd met het kruohtige profiel, de grijze oogen met scherpen blik, de teedere stem alles juist als vroeger. De treurende weduwnaar zag men niet in hem nu zijne vrouw was ook niet zoo, dat men er zoo bedroefd om behoefde te zijn maar geen kwaad der dooden. Uti zal wel naar haar heeteu, Uti-Lucie? Een liet schepseltje, die kleine Hare ver wondering toen zij vernam, dat zij het model van papa had weggezonden, was werkelijk roerend en haar ijver om 't weer goed te maken, aardig om aan ts zien Hart en hoofd had zij van hem, maar schoon was zij als Lucie beeldschoon, voorwaar, betoovereud. Marie moest dit toegeven en terwijl zij langzaam huiswaarts schreed, gingen haro gedachten jaren terug tot den tijd, dat zij zich zelve door Lucie had latou betooveren. Dat was te Berliju, waar men toen nog een groot, voor de omstandigheden misschien te groot huis bewoonde. Hier was op zekeren dag mejuffrouw Lucie Leclerq op het tooneel verschenen eou goud blonde Elze uit het rijk der brunetten. Marie, die van af haar kindsheid, een schoonheidsvereereter was geweest, wiBt niet wat zij in de nieuwe gouvernante 't meest moest bewonderen de prachtige gestalte, het frissche gelaat, de krullende lokken op het voorhoofd of de slanke, kleine handen, die «V..VUUCICU uo tkV>IJ l gCDtailU, het frissche gelaat, de krullende lokken op het Voorhoofd of de slanke, kleine handen, die meewerkten bij alles wat van hare lippen kwam. Mama had haar werkelijk niet behoe ven te vermannen Wees steeds gehoorzaam aan uwe nieuwe gouvernante Gehoorzaam? Als een hondje volgde haar leden, met een beminnelijke oppervlakkig heid, aangenaam verrast dat er noch van vervolgingen, noch van dwang sprake was, hielpen een handje mede. Kerke lijke vereenigingen, uit de parochianen gekozen, zouden geheel en al vrij de kerken en verdere kerkelijke bezittingen beheeren. De oude priesters kregen pensioen, alles ging zoo zacht en wel willend mogelijk. En om dit aangename zaakje gauw geregeld te hebben werd maar tevens een datum vastgesteld, waarop de vereenigingen in orde moesten zijn en de overdracht geschied. Maar wie ook maar iets van Roomsche zaken kent, wist dat 't waar zottewerk was, en dat als de Paus de regeling zou aannemen, door een Fransche wet gevende vergadering hem voorgelegd, hij geen Paus meer zijn zou en de Kerk niet langer de Kerk, en dat het werk van 19 eeuwen zou zijn verwoest, Zóó, en niet minder zou in geestelijk opzicht dn beteekenis geweest zijn dezer daad. Ieder die de geschiedenis kent weet dat het zoo is. De Paus weigerde natuurlijk. Briand uit welwillendheid en groot geduld vond een uitleg van de wet, die toestond nog een jaar met de vereenigingen voor den eeredienst te wachten, zonder ver beurte der gebouwen. Het omgekeerde was natuurlijk waar: hij deed zijn eerste pas terug en met hem de overgroote meerderheid der Kamer. En toen kwam de wijsheid in de couranten. Hoe de Paus, niettegenstaande de de aannemelijkheid der voorstellen, hem gedaan, weigerde ze aan te nemen, om als martelaar te poseeren en zoo mogelijk revolutie te verwekken in Frankrijk. Onbestaanbaar is het uit 't oogpunt van kerkerecht, dat willekeurige veree- nigingen uit de gemeente zouden beheer gevoerd hebben over de kerkelijke goe deren. Toen meende Briand weèr een stap terug te kunnen doen in de goede richtingeen beslissing van den Raad van State zou uitmaken, dat de over dracht alleen zou geschieden aan ver eenigingen, aangesloten aan een bestaand kerkgenootschap. Dan had de Paus toch zekerheid 1 Die stap was er weer een in het niet, want dit alles 'beweegt zich buiten de kerkelijke regel, wet en hier- het bange kind, zij vloog op haar bevel en leerde in de eerste week moer frausch dan in haar gansch vroeger leven. De blonde Elze werd een kwart jaar later uitgekozen om Marie naar Engeland te begeleiden naar hare geliefde groot-tante in Uourtenay-Hollow. Hier troffen het kind en de gouvernante elkander gelukkig slechts zeer weinig, want op bevel van tante moest zij van die boeken wijsheid onder haar dak niets hebben tn zoo beleefde Marie hier een overbeerlijkeu tijd In de buurt woonden familieleden en goede bekenden in Garat on Hall woonde Marie's o»m Lord Garston, een edelman van de eerste plank, conservatief iu m rg en been, een auto craat, wiens wil wet was zoover zijne bezit tingen reikten, voor wien naast zijn vrouw 't meest zijne dochters sidderden, de stijve Elze, de sentimenteel» Lilly, de flink aankomende Maud en ten slotto zijn ennigen zoon en erfge naam Alan Delville, Jack Vernonsvriend en stu diegenoot. Jack was tben bij zijn zwager overste Delville, Lord Garatocs jongste broeder op bezoek. De overste, die kort geleden zijn uni form, dat hij in de lange jaren van vrede met eere had gedragen aan den kapstok gehangen, had Woodleigh gehuurd, een iu het dal van Dove aan den ingang van het bosch vau Garston heerlijk gelegen landhuis- Van Wood leigh naar Courtenay-Hollow was 't maar zulk eeu kort» afstand, dat de kinderen van Del ville, Elaouore, Bob en Blaueze Marie's onaf scheidelijke vriendinnetje» waren. Verder naar zee op 't slot Lympstone woonde Sir Frederik Armitage, toen nog in 't volle bfzit zijner geestelijke vermogens, later in vol slagen waanzin vervallen. Met Kate Armitage de laatste draagster van eeu roemruchten historischen uaam had Marie een warme vriendschap gesloten.- Men is in Engeland gewoou de kinderen een tamelijk groote mate van vrijheid toe te staan, valt hen slechts weinig lastig met voor schriften en regels en vergenoegt er zich mee hnn eigen verstand te laten vuitmaken wat zij volgens hun geweten te doen en te laten hebben Men meent daarmee vroegtijdig zelfstandige voor hun eigen daden verantwoordelijke men* schen te kweeken. In de hoogers en hoogste standen echter archie. Wat moeten de fijne koppen op het Vaticaan geglimlacht hebben om dien man en die vergadering, welke een zaak willende regelen welke alleen der Kerk en des Pausen is, en waar geen hunner 't flauwste begrip van had, van den eenen maatregel in deD anderen vielen, van den eenen misstap in den anderen. Zij putten zich uit in hun al- gemeene onwetendheid van wat de kerk moet en eischt als een blinde heen en weer strompelend in hun zucht om toch maar iets te vinden, wat hun uit de moeilijkheid hielp, waarin zij geraakt waren. En zelfs, al hadden daar de fijnste kenners gezeten van 't kerkelijk recht, dan nog zou de Kerk niet langer de Kerk zijn, indien de Paus de regeling der gemeenten aan hen overliet- Dan vooral zou zoo iets onzinnigs zeker niet in hun hoofden hebben kunnen opkomen, maar zij, rumoerige vergadering van sceptische beroepspolitici, wierp zien ter kwader ure op om die zaak te be disselen. En telkens moest Briand uitwijken, voor de eischen des Pausen. Tot ten laatste toen geen belemmerende bepalingen meer in de wet stonden, in een stuk van onmiskenbare, ik zou haast zeggen majestueuse grootheid, in naam van den Paus, de Bisschoppen voor schreven hoe de regeling zijn zou. Natuurlijk een regeling die de Hierarchic, die rotsblok der Kerk, als een pyramide zich verheffend zonder één scheurtje of één zwak punt, met ten top de Paus versterkte en volledig in wezen liet. Ieder die iets weet van de kerkelijke geschiedenis had het kunnen voorspellen. Maar 't scheen wel, dat heel de pers hier in verdwazing was gevallen Onzin en laster, daar heeft zij van geleefd De Paus wou revolutie wekken de Paus wou martelaar zijnde Paus had het op de Republiekde Paus was een domme man die 't oor leende aan de inblazingen van Spaansche en Duitsche prelaten heel het Vaticaan was in zak en asch over de aarzelingen van den Pausde reguliere geestelijkheid uit blinden haat tegen de wereldlijke pries ters blies het vuur aan- Met altijd stij gende ergernis las ik even zotte als kwaadaardige praat, waarin ook ons orgaan verviel, 't Is nog te mooi gezegd dat 't kletspraatjes waren van de koffie- maakt men naast de stem van het geweten gaarue den trotsch tot richtsraoer voor de haudeliugeu der jongeren n Doet wat Ge wilt", heet het daar, maar bedenkt wat gij aan onzen naam verschuldigd zijt". En „Uw eigen gevoel zal u zeggen, dat gij niet kunt doen, als hot gewone kind van eeu kpopman". Of ook «de lengen is een euvel der plebejers, welk kwaad tot nu toe, Godlof, iu onze familie niet bekrnd is. Bedreven onrecht wordt niet met eene lichamelijke tuchtiging gestraft, maar een kond hoofdschudden van papa een verachterlijk: «Gij hebt gehandeld als eene dienstbode", hebben even veel gevolg als eeu flinke tuchtiging. Zeker is 't, dat deze methode geen nederig heid kweekt, maar enghartige, hoogmoedige egoïsten en zeer zeker een hevig gif is voor kinderzielen. Marie's speelmakkertjes hadden met uit- zonderig van Kate Armitage, die opgegroeid was als een bloem des velds allen reeds van dit gif geproefd, maar hun zorgolooze kindsheid had daarvan geen gevolgen onder vonden. Zij tolde en lachte met hare vrienden en vriendinnen, zij voelde echter voor geen dezer zooveel belangstelling en genegenheid als voor haren flinkeu vriend, den toen vier en- twintiojarigen Jack Vernon. Jack Veruon stond iu dien tijd by de zijnen in 't geheel niet goed aangeschreven. Had hij 't voor korten tijd in weerwil vau alle familie tradities niet doorgezet schilder te v. orden. Eeu Veruon menscben schilderen voor geld! Overste Deville, die zijn broeder in trotsch niets toegaf, kon het niet verdragen e»i al nam Mrs Delville h^ar broeder tegen over haar echtgenoot steeds in bescherming, toen zij met den eerste alleen was liet ze 't niet aan voorstellen ontbreken Eerstens bpgreep zij niet. waarom Jack niet iu staat was van zijne inkomsten, zoowat 2000 pond te leven, tenminste tot dat hij aeue rijke vrouw had gevonden. En daarenboven als hij dan werkelijk een beroep moest kiezen dan zag zij niet iu, waarom hij geen officier zou worden. Waarop Jack half lachend, huif ernstig antwoordde, dat hij na rijpe overweging tot het besluit geko. men was, dat hij om aan zijn hartstocht tafel, of het moest wel van een zeer verderfelijke en verbitterde koffietafel zijn, die de hoogste gebeurtenissen in de wereld beduimelt en besmet. En ik vroeg mij dag na dag afis er dan niemand in de partij die beter weet Was het niet noodig dat wij, die toch meenen zoovele duistere drijfveeren in 't wereldgebeuren te kunnen doorgron den, en die ons beroemen door onze wetenschap rechtvaardig te zijn tegen over allen, ons verhieven boven 't moeras van half-idiote lasterpraatjes Hebben we dan niet geschiedkundigen in de partij Nadat het had geduurd, week in week uit, kwam ten slotte van Hahn, (wrekende gerechtigheid, een der slechtste die hij ooit geteekend heeft), een samenvatting en in beeld-brenging van alle domh«id en laster der laatste tijdende Paus, als de Booze, haat en tweedracht zaaiend over de wereld. Vind de Redactie van 't Volk nu waarlijk nog, dat mijn termen te sterk en beleedigend waren Over de redding der drie overgeble ven opvarenden schrijft het Hbl. Zoo is dan de redding der drie over gebleven opvarenden gelukt. Zij werd volbracht door schipper Sperling van de blazer Van der Tak, die met de sleep boot Wodan te 1 uur in den nacht naar het wrak ging, vergezeld door drie ma trozen, de gebroeders Sperling en Moer kerk. Terwijl de Wodan langszij der dam ging liggen is Sperling in de jol gegaan met Kees Sperling, is daarmee naar den dam gevaren en vervolgens langs dam geloopen tot aan den lichttoren. Daar is de jol aan de nog. van het wrak af hangende lijn vastgezet en langs die lijn is Sterling toen naar boven geklauterd. Zrj omknelden hem zóó vast dat hij met geweld de vrouwen van zich af moest houden, zeggende te zullen heen gaan. als zij hem niet rustig lieten be gaan. Dit dreigement hielp. Hij is op een der davids geklommen heeft daarvan een lijn uitgeschoren en is daarmee weer teruggekeerd bij de drie vrouwen. Het dienstmeisje van Frau Wennbergh voor zeereizen te voldoen zich een stoomjacht moest aanschaffen en dat dit uauwelijks met twee duizend pond sterling per jaar was te ^Onderhouden, om een rijke vrouw te bedelen, soldaten voor het slagveld te drillen, daarvoor was hij niet de man en voor schilderen had hij wel eenig talent. «Een schilder in eene familie, welker leden sinds den tijd van den veroveraar niet gewerkt hebben, zuchtte mrs. Delville de doode Ver- nons zullen zich in hun graf omdraaien." n Best 1« was Jacks overmoedig antwoord. «Een beetje beweging zal die oude bazen geen kwaad doen. Zij zullen langzamerhand wel leelijk stijf gelegen zijn." Deze zet had Lydia, die opgeruimd was, tegen haar wil in doen lachen en zij ging heen om hem haren echtge noot te herhalen, om dezen, die het met de grafrust van zijne voorzaten zeer ernstig op nam, ermee te plagen. Alle mogelijke ooms en tantes hadden sedert uog pogingen in 't werkgesteld om Jack van zijn besluit af te brengen, maar alles werd door hem met ware lieftalligheid teruggewezen. Jack is een lichtvaardig meusch, zeide men hier en daar, maar kwaad kan men op hem niet zijn.» Goed of kwaadschiks moest men er zich aan gewennen, een schilder onder de familie te hebben en langzamerhand werd men er trotsch op den beroemden Vernon onder de zijnen te tellen Een verre neef, een Kars- brooke, die Marie voor een half jaar in Rome getroffen had, had er zijne voldoeuing over uitgesproken, dat een geboren edelman, hij moge beginnen wat hij wil, toch steeds alles beter kan dan een plebejer, daarvan was Jack Vernon weder een vooi beeld. T'>en Marie hem leerde kennen had hij tot zulk eeu uitspraak nog geen aanleiding gege ven. Hij was toen eerst, zooals hij zelf zside, begonnen met wat te kladden, maar juist iu die kladderijtjes had zij reeds prachtige mees terwerken gezien. Zij verkoos eene eenzame wandeling met hem op zoek naar motieven, verre boven de verlokkendste enqnet partij. Zijn schetsboek te dragen, zijn palet en penceel te reinigen was haar trotsch en lange uren kon zij in stomme verwondering toekijken als hij op het dood* papier, levensvolle beelden tooverde. was nog zoo moedig en bij haar posi tieven, dat ze tegen Sperling zeineem haar maar het eerst, ik blijf wel bij de andere"v Sperling heeft toen juffrouw Theile om het middel genomen en haar half- sleepende gebracht naar de plaats, waar zijn lijn gebonden was (d. i. een afstand van 7 meter over het dek.) Daarbij raakte haar voet beklemd in een breede scheur in het dek en moest haar voet met geweld worden bevrijd. Hij heeft vervolgens haar vastgebon den met een strik en langs den kabel afgevierd op den toren, terwijl zij door Kees Sperling werd vastgebonden op een der stangen. Ook de twee andere vrouwen zijn op die wijze gered. Kees Sperling heeft toen Fraulein Theile op den rug genomen en is met haar geloopen naar de jol. De andere twee vrouwen waren nog krachtig genoeg om, ondersteund door een der mannen, alleen naar de jol te loopen. Een der redders, Sperling, verhaalt over de redding nog «Gisteren hadden we het tevergeefs geprobeerd, mijnheer. Maar het gehuil en geween had ik gehoord van die vrou wen dat liet me geen rust. Ik most ze hebben. Ik most ze d'r af halen. En toen zijn we vannacht met de Wodan er op uitgaan, Zouden we het wagen Kapitein Van Rees bleef mooi dicht bij, manoeuvreerde prachtig. Met de vlet gingen we toen van de boot af naar de pier. Zelf zat ik er in met mijn twee genoemde neven Sperling en Moerkerk Ouddorp, Waardenburg, Kofferman en Bandestein gingen als pootige roeiers in de vlet mee. Een kwaje zee meneer, maar 't water was laag toen we aan kwamen. De pier stond soms twee voet bloot, maar drie vier voet ging de zee er soms over. 't Was wagen, nou d'r op of d'r onder. Met C. Sperling klauterde ik de pier op en mijn andere neef hield de leiding bij de vlet. Toen ben ik langs het sloeptouw geklommen O God, wat schreeuwden en gilden die vrouwen bitter, en toen ik aan boord kwam, vlogen ze alle drie op mij aan. Ik moest me goed houden, anders kwam cr niks van de redding en ik gebood ze Als bewijzen dat hem haar gezelschap niet onaangenaam was, konden de vriendelijke blikken gelden die hij haar nu en dan toewierp, het \roolijke gedicht waarmede hij zich met haar onderhield. Zijne helpstei noemde hij haar, zijne bruine Muze, zijne kleine, goede Molly. Geleerd had zij zeer veel van hem over stemming, licht-effect enz Zeer dikwijls lette zij op of vuile dorpskinderen, in lompen ge- kleede vrouwen, gebogen grijsaards, ook soms bruikbaar waren als model en meermalen was het haar tot hare groote voldoening gelukt, haren afgod een mooi onderwerp voor het penseel te leveren. Van schoonheid had zij in dien tijd zooveel gehoord, dat zij eene ver klaarbare nieuwsgierigheid voelde, om te weten te komen, of zij zelf schoon was. Hare eigen spiegel kon het haar niet goed zeggen, daarom vatte zij op zekeren dzg moed en had het Jack gevraagd. Zij gevoelde direct diepe schaamte over deze vraag en het hartelijke lachen waarmede Jack z« beantwoordde vergat zij haar leven niet. Toen kreeg zij tranen in de oogen. Toen kreeg hij spijt, trok haar op zijn knie en kuste haar. «Wees niet boos, kleine Molly" zeide hij, «Wie zoo lief is als gij, die behoeft niet schoon te zijn. Overigens wil ik ook niet zeggen, dat gij misschien onder omstandigheden neen," onderbrak hij na een onderzoekenden blik op haar gelaat, hoofdschuddend, «werkelijk schoon kunt ge ouder geen omstandigheden zijn. Uw neusje is te kort, en ul doen uwe mooie flu weelen oogen al hst mogelijke om dit gebrek weg te toovsren, geheel kunnen zij daarin niet slagen. Maar een pracht vau haar hebt ge, zeide hij hare haren vastnemend, een overvloed van mooie haren, die uw lichaam nauwelijks dragen kan en wat de kleur betreft, het is juist dat echte roodbruin waar men bier te lande 't meest mee dweept. «Dweept, ook gij daarmee vroeg zij haastig. «Ik? Ilm! ik weet het niet, kleine," was zijn verlegen antwoord, «eigenlijk prefereer ik wel blond haar."

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1907 | | pagina 1