u i mil er 21. Donderdag 14 Maart L907. 30e Jaargang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. Marktwezen. m ÜOOGE kfÜiilïEiV ANTOON TIELEN, Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. euTlle OA. Zij die zich tegen het volgend kwartaal op dit blad abonneeren, ontvan gen de tot dien datum verschijnende nummers GRATIS. IN D U STRIE KL K N. sms&asmzR&m ss mmtammmm I T G E VER: W A A L W IJ K. Telefoonnummer 38. cho van het Zuiden, fi Laiigstraatscbe Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 8 maanden f().~5. Franco per post door het gefteele rijk f 0.9-0. Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. Adtertentikn 17 regels f 0.6U daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciple zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel De Kelner van Koophnndel en Fabrieken te Waalwijk houdt, zich onledig met hei opmaken van het verslag over 1906. Heereu Industriëlen worden verzocht hunne opgaven \oor het vei slag zoo spoedig mogelijk aan den Voorzitter te zenden. De Kamer van Koophandel en Fabrieken voornoemd. Zondagavond ten 6 uur had op de zaal Musis Sacrum de in ons blad per advertentie aangekondigde bespre king plaats over het Marktwezen dooi den Heer Herm Zeegers. Een groot aantal belanghebbenden en belangstellenden was opgekomen. De heer Zeegers sprak als volgt M! Allen hier tegenwoordig roep ik har telijk welkom, 't Schijnt mij toe naar aanleiding van het bericht dat door mij gesproken zou worden over het markt wezen van deze plaats, de belangstelling daarvoor niet is uitgesloten, zelfs grooter is dan ik dacht of verwachten kon. Verwacht van mij evenwel geen ge leerde redevoering, of wetenschappelijk betoog, wijl ik U slechts den toestand van het marktwezen van Waalwijk wensch te schetsen zooals het voorheen was cn thans is, en de middelen tracht aan aan te geven die tot verbetering of (12) Roman naar 't Engelsch. Mrs. Delville trad door de glazendeur der bibliotheek in de bloomen-veianda, ging tus- scheu twee rijen heerlijke tropsche planten door, «tiet een tweede glazendeur open en stoud in de salon eru salon, waarin niet veel kostbaars stond, maar er alles zeer aardig en voorna .m uitzag. Een dik tapijt lag op den grond, lage kusseustoelen noodigden tot zitteu, over de tafel lag een prachtig turksch kleed, talrijke aquarelleto hingen aan den wand en op etageres en tafeltjes vond men tal van Üoster8che kunstwerkjes. In de kamer waren vier dames. Blanche de blonde jongste dochter des huizes kwam hare moeder aan de glazen deur tegemoet gesneld; op haar niet juist schoon, maar zeer lief uiterly k lag een verlegen uitdrukking. «Mama is er bezoek daar," vroeg zij. Eleonor, de negentienjarige met hare don kere oogen, die uiterlijk geheel haar moeder geleek, leunde ondortu scheu in eeu vensternis en keek spottend rond als wilde zij zeggen «kinderen, windt U toch niet op, het is wer kelijk de moeite niet Zij kon op honderd pas afstand reeds zien van wat afkomst de menschen waren en haar koele natuur maakte het haar zeer gemakke lijk overal, waar dat doeltreffend was eene gereserveerde houding aan te nemen. «G lukkige Eleonor, dacht mrs. Delville liet haar hoofd, dat zij bij 't biuuenkomen een weinig trótsch omhoog hief, langzaam zakken lachte lieftallig en bloosde een weiuig, toen zij de slanke schoone dame, die haar tegemoet- getreden was naar landsgebruik met een handdruk begroette. Mrs. Eagles zag er betooverend uit in haar vrednwensluier, hare taal had een streelenden klank, haar Engelsch was onberispelijk toen zij verheffing- zouden kunnen leiden, mij welwillend door bevoegde personen aangeboden. Boogende op een vestigingstijdperk van ongeveer 33 jaren meen ik door ervaring en ondervinding, als ook door met verschillende lieden uit den land bouwersstand omgegaan en gesproken te hebben, dien toestand duidelijk te kunnen maken. Zooals U allen Mijne Heeren wel be kend zal zijn, is een marktplaats eene gelegenheid van aanbieding en koop, die gelijkertijd een zekere bedrijvigheid mede brengt en 't plaatselijk verkeer drukker doet worden al naar den omvang die de markt ter plaatse inneemt en zeer zeker strekt ten voordeele van de inwoners hoofdzakelijk van die van den midden of neringdoenden stand. Jaren geleden toen ik naar hier zou komen was Waalwijk mij slechts bekend als een dorp waar de looierij en schoen makerij de voornaamste takken van nijverheid waren. Verbaasd stond ik te zien toen ik eenmaal ter plaatse was, dat ook die plaats, als marktplaats, vooral voor die van den veehandel, niet onaanzienlijk was, zelfs met eere ge noemd kon worden. Al vroeg in den morgen zag men op marktdagen de dikke, zware, vette vier voeters bij aantallen ter markt voeren. Kooplieden, die reeds daags te voren per diligence waren aangekomen, ge kleed met dijden pet, blauwe kiel en gele klompen, zag men 's morgens vroeg van de markt ot wel van uit hunne Hotels naar de einden van de hoofdstraat opgaan met handgeklap, drukke gebaren makende, behoorende bij den veehandel, menige koop was dikwerf reeds gesloten, voor dat het vee ter markt was aan gevoerd. Het aantal kooplieden in dien tijd was soms zoo groot, dat zij door H H. Hotelhouders menigmaal bij particulieren moesten worden gehuisvest. Het ter markt aangevoerde vee over trof somtijds meer dan 1000, 1200 stuks, de marktdagen van toen waren dagen van inkomsten voor Waalwijks inwoners, dagen, die ieder met welgevallen en ge noegen verbeidde. Toen was Waalwijk niet verbonden, noch met spoor, noch met tram, ook haar groot genoegen erover te kennen gaf, dat de familie Delville besloten had Doveton voer haar verblijf uit te kiezen Toen zij met haar speech gereed was, draaide zij zich plotseling om, nam een meisje in 't zwart gekleed, dat met haar meegekomen was bij den arm, schoof het naar mri. Delville toe, vroeg half lachend «Het zal nauwelijks noodig zijn, de dames aan elkander voor ,te stellen Mevrouw Lydia had een verwonderd vra- genden blik in hare oogen en keek het kleine bleeke gezicht vriendelijk aan en murmelde: Ik betreur het, ik brgrijp u niet goed «Tante Lydia. hebt U mij dan geheel n al vergeten?" zeide het jüDge meisje half lachend, half emeekend. Eensklaps voelde zij hare vingers door eene warme hand orasloteD. Dit waren de viugers van Blanche Delville Zij was haastig naar voor gekomen en trad weer eensklaps tot hare moeder terug «Maar Mama, riep zij, wij zijn blind als een mol Dat is natuurlijk Marie Marie Wilden- hofen Neem je hoed eens even af, nichtje toe Eu toen Marie dit met bevende hand deed, ging zij op zegevierenden toon verder «Daar, ziet U het nu wel Veranderd was zij ook in 't- geheel uiot alleen dat zij hare Fchoone bruine lokken opgedaan had. O gij lief, klein gezicht, gij Marie, gij lieveling, dat ge ten slotte nog eens tot ons kemt Kussen on liefkoozingen ver gezelden dezen uitroep. «Blanche kan niet verheugd zijn, zonder zich belachelijk te maken, dacht Elenoner en toen zette zij haar slanke lichaam met bestu deerde langzaamheid in beweging om 0"k harerzijds het familielid welkom te heeten. «Goeden dag, Marie" zeide zij met eene stem even koel als de handdruk, die haar begeleidde. «Vergeef me, dat ook ik u niet herkende Ik dacht er niet aan oprecht gezegd u in gezelschap te vinden van eene dame, die naar ik moest aannemen, u geheel vreemd was. Mrs. Delville, die gebogeu was, om hare nicht moederlijk op haar voorhoofd te kussen, richtte zich weer omhoog en wierp een ver- de heropening van den Maasmond was nog niet in werking, zelfs niet in 't verschiet Waalwijk in dien tijd, dikwerf door mij de Academieplaats voor h h. looiers en schoenmakers genoemd, was bij even- tueele inundatie of overstrooming van den Baardwijkschen Overlaat tot aan Geertruidenberg met haar omgeving, als 't ware een schiereiland. Het Bossche veld, grooter en soms onstuimiger dan den Overlaat, deed de bewoners vanaf Vlijmen, Nieuwkuijk, zoo ook die van Ouaheusden en omgeving, eerder den Overlaat overgaan en alzoo tot Waalwijk komen, dit bracht voor ons voordeel. Zoo ook kwamen de bewoners van het andere gedeelte van de Lang straat tot onze gemeente en werden toentertijd de neringdoenden door hen ten volle begunstigd. Waalwijk bloeide, maar was nog als 't ware geisoleerd, nl. verstoken van die middelen van verkeer die reeds elders bestonden. 't Jaar 1875 zou ons verheffen, althans wij zouden in het groote spoorwegnet worden opgenomen. 't Was in dat jaar dat door de Tweede Kamer der Staten Generaal het ontwerp Zwaluwe -'s Bosch werd aangenomen Die blijde tijding werd met blijdschap en geestdrift begroet, de vlaggen werden uitgestoken, muziek, optocht enz. Daarop volgde in 't jaar 1881 de ver binding met Tilburg, de eerste gelegen heid, dat men door middel van de stoomwagen van uit Waalwijk aansluiting kon verkrijgen per spoor, zoowel voor binnen- als buitenland. Het jaar veor de opening der stoom tram WaalwijkTilburg vice versa, had de noodlottige doorbraak plaats van den zg. Heidijk te Nieuwkuijk. Deze vree- selijke ramp, duidelijk geschetst toen tertijd door den len Luit. Chappier, welbekend als militair en letterkundige, voor korten tijd geleden gestorven. Deze noodlottige doorbraak die veel leed en ellende mede bracht, was oor dat er stemmen opgingen tot heropening van den Ouden Maasmond, welks besluit tot volvoering daarvan, binnen zeer korten tijd in de Tweede Kamer der Staten Generaal werd aangenomen. De eerste werkzaamheden daarvan dagtee- kenen, vermeen ik, van 't jaar 1887. De geprojecteerde spoorweg verbinding wonderden blik op hare oudste dochter. Hoe naïef de kleine zich aanstelde, ook dit be vreemde haar ten zeerste Marie Wildenhofen, dochter vau een overoud vorstelijk geslacht met wie men het een eer rekende vermaagschapt te zijn door Mrs Engles geintroducerrd in het huis van bloedverwanten en dat met 'n air van beschermster Het was sven onverklaar baar als pijnlijk en ongehoord. Marie had Eleonores bemerking met heime lijke voldoening aanhoord. Ja, begreept gij het werkelijk niet?" Nu 't was ook als eene verrassing voor U bedoeld, niet waar. mrs Eagles,-pardon Flora voegde zij er stamelend en bloozend bij, toen de schoone dame bij dezen titel schelmsdreigend den vinger ophief. «Inderdaad bevestigde mrs. Eagles. Maar lang kon het niet duren, dat kon mijne kleine Marie niet uithouden. Gisteren kwamen wij aan ba ha ha en u moesten we ons reeds presenteeren. Een uitdrukking van verwardheid kwam in Marie's oogen. Flora, zeide zij, ik ben toch niet onbescheiden geweest, nietwaar?" «Neen, neen, lieveling, viel mrs. Eagles haar haastig in de rede, maar ik merkte het bij uwen terugkeer van de wandeling wel, dat ik U 't grootste pleizier der wereld deed door een bezoek bij nwe lieve familieleden." «Hoe goed zijt gij,« antwoordde Marie, dankbaar hare haod drukkend. «Bij uwe lieve bloedverwanten, herhaalde Eleonor met grooten onrust in hare g dachten. Jawel die dame meent van stand te zijn en neemt ons genadiglijk onder hare vleugelen en terwijl men zich om den haard zette, waarin in weerwil van het gevorderd jaarge tijde nog een lekker vuurtje brandde, schoof zij haren zetel een weinig ter zijde. Zij vond geen aanleiding om verder aan 't gesprek deel te nemen De «persoon" kou mooie phrasen uiten, lachend mooi doen, mama mocht de lieftallige spelen, als nam zij de humbug voor goede munt en Blanche de argelooze gans spelen, zij, Eleonor, deed daaraan niet mee. Daar zat zij of liever lag zij, het hoofd tegen den leuning van haar stoel, de banden op den scho t en gaf door haar gelaatsuitdrukking de omzittenden duidelijk te begrijpen, wat zij Zwaluwe-'s Bosch die reeds in 1875 was aangenomen werd traag behandeld, althans de uitvoering daarvan ging lang zaam, want eerst in 1886 elf jaar na dien tijd kwam slechts de verbinding tot Waalwijk gereed ook toen ging alles nog naar wensch, althans het marktwezen bloeide nog. Twee jaren daarna kwam op aandringen van de Kamer van Koop handel en Fabrieken te Waalwijk, de verbinding met Vlijmen tot stand welke na korten tijd door getrokken werd tot 's Bosch. Vanaf die tijd kraaide niet meer de victorie van uit Waalwijk, de verbinding met de hoofdstad onzer Provincie was voor de neringdoende bevolking van Waalwijk minder voordeelig, wellicht grooter keuze, waarschijnlijk lager prijzen maar ook de zucht om uit te zijn, deed velen besluiten hun inkoopen daar ter plaatse te doen; dit euvel te keeren ging niet het was 't gevolg onzer verbinding. Vanaf dien tijd kwijnde de neringdoende stand en ook 't marktwezen van Waal wijk; even als 't opkomende water bijna onzichtbaar opkomt en ook als 't ware onzichtbaar verdwijnt, zoo ook ging het met ons marktwezen. Van lieverleden werd het bezoek der kooplieden, zoo ook de aanvoer van 't vee minder. Wel niet direct, zooals ik zoo even opmerkte doch langzaam, maar zeker en zeer betreurenswaardig was het dien teruggang te moeten be speuren, de eertijds bloeiende veemarkt takelde geweldig af, de drukke vee markten van voorheen kwamen niet meer, de aanvoer van vee verminderde. Zoo I ja geachte toehoorders, 't is zelfs eenmaal zoo ver gekomen, dat er slechts zooveel stuks vee aan de markt waren, als er dagen in de week zijnnl. 7 stuks zeRge zeven. De bloeiende marktdagen van voorheen, met die van heden, kunnen het best vergeleken worden bij een groote kermis en een begrafenis. Met de vermindering van het markt wezen van Waalwijk werd de pachtsom der marktgelden die vroeger jaren meer malen meer dan f 1300 's jaars opbrachten ook aanmerkelijk lager, dus de inkomsten werden niet alleen voor de inwoners maar zelfs ook voor de gemeente minder. over dit bezoek dacht. Blanche vond de houding harer zuster on beleefd, hare moeder billijkte het als uiterst karaktsrvol en mrs. Eagles bezorgde zij respect eu bezorgdheid. Zij herkende eene vijandelijke macht, die tot eiken prijs moest worden overwonnen, wendde zich zich zoo, dat zij het jonge naeiejs voortdurend in het gezicht had en toen zette zij er zich toe, hare liefelijke blikken en woorden speciaal tusschen mrs. Delville en hare oudste dochter te deelen. Zij vertelde hoe zij Marie had leeren ken nen. hoe zij bij den eersten aaublik toegene genheid voor haar opvatte en hoe zij haar ten Blotte tot hare onuitsprekelijke vreugde haar ertoe had kunnen bewegen, mee naar Doveton te gaan. Zij sprak met bevende etem over het verlies, dat za nu voor bijna een jaar had geleden, over de smartvolle leegte in haar leven, die het dierbare schepsel thans aanvulde. Zij sprak opzachteu toon, maar haar oogen en handen werkten wat veel mee en zij was zoo overdreven met lof en liefelijkhe den voor Marie, dat het arme kind aldoor moest blozen. «Die vrouw heeft geen zweem van takt," zeide mrs. Delville tot zichzelve en Eleonor dacht «Zij weet zich niet te bedwingen en slaat humbug van de ergste soort." Uitwendig liet de vrouw des huizes niets merken, maar mrs Eagles begreep toch wel dat zij in weeiwil van bare hoffelijkheid toch niet de juiste snaar wist te treffen. De dames Trelawney was toch baar doen wel bevallen en mrs. Delville en mrs. Trelawney waren nichten. Omdat deze laatste proef geen goed resultaat had en omdat het toch nooit kwaad kot) als men wist, dat zij reeds met de aristoratie in verbinding was, begon zij met begeestering over deze dames te spreken. Het was een feeder onderwerp en het bloed steeg mrs. Delville, die anders zeldzaam hare kalmte kon verliezen in de wangen. Mrs. Eagles keek op dit oogenblik nist naar baar, maar wel met bizonderen ijver naar Eleonor, want zij wilde haar mededeelen, dat zij wonderlijk veel geleek op Maud Trelawnsij. Zij bleef liggen zooals zij lag, wendde haar Wenschelijk ware het geweest toen de getijden veranderden ook de bakens, te verzetten. Waarom zulks niet gedaan is weet ik niet, 't is wel betreurens waardig, maar gedane zaken hebben geen keer, dus daarover het stilzwijgen bewaard. De verandering van de rivier de oude Maas in verband met de heropening van den Maasmond, welke plechtig is ge schied in tegenwoordigheid van H. M. onze geeerbiedigde Koningin den 18 Aug. 1904 had ook niet het zoo ge- wenschte gevolg en bracht ook geen voordeel aan onze gemeente, wijl dikwerf belemmeringen plaatst vinden, waardoor diegenen welke tot ons willen komen verhinderd worden daaraan te kunnen voldoen en de omweg die de nijvere landbouwers van het Land van Heusden en Altena soms moeten maken om vaste verbinding per as met Waalwijk te krijgen schrikt hen dikwerf af, zelfs bestaat de mo gelijkheid bij onstuimig weder en als de overlaat overstroomd is, zulks in 't ge heel niet kan geschieden. 't Gewicht van het marktwezen voor voor een plaats goed inziende en de spreuk die zegt«Stil staan is achter uitgaan niet willende volgen en bezield met het leven en streven van de bevolking van Waalwijk, als ook van die van den nijveren landbouwersstand, spoorde mij aan alsnog pogingen aan te wenden, om te trachten verbetering «n dien toe stand te brengen. (Applaus,) Daaraan gevolg gevende, na meer malen ernstig over de zaak gedacht te hebben besloot ik verleden jaar aan hoofden van verschillende gemeenten een circulaire te zenden met een daarbij gevoegde vragenlijst ter beantwoording. Van de 18 door mij verzonden circu laires werden er 14 welwillend beant woord, aan die H. H. Burgemeesters mijnen welgemeenden, hartelijken dank. De H. H. die meende zelfs na herhaald verzoek niet op mijne circulaire te moeten antwoorden begrijp ik eenvoudig niet, daarover een oordeel te vellen is voor mij ongepast, de beoordeeling dier handelwijze wensch ik aan anderen over te laten. De inhoud der circulaire als ook die der vragenlijst luidde als volgt donkere oogen naar de vertelster, trok op de verzekering van de wonderlijke gelijkenis hare wenkbrauwen wat op en antwoordde alleen «Vindt U Ja, verklaarde mra. Eagles verrukt, mij viel het direct op hetzelfde fijne voorname profiel. Eleonor was de verpersoonlijkte ijdelheid, maar vleien en vleien zyn twee. Nn kreeg zij een gevoel als had iemand naast haar eene krassende griffel over een lei getrokken. Zij beefde werkelijk en sprong toen plotse ling diep ademhalend in haar stoel omhoog. ■God dank 1" zei ze tot zich zelve. Wa frissche lucht, wat werkelijkheid te midden van al die afschuwelijke huichelarij De deur ging namelijk open en de zeecadet Robert Delville, Bob genaamd kwam binnen. Eleonor had, behalve voor haar zelf in haar eng en koel hart alleen nog voor hem wat plaats. Hij was bijna in alles hare tegenstel ling, maar hij was een aardige jongen en kwam daarin met haar overeen, dat hy hum bug vreeselijk haatte. Bob zag vooreerst nog geen humbng in de kamer, hij zag slechts eene vreemde, schoone vrouw en een jong meisje met bleek gezicht, kastanjebruin weelderig haar en icbooue, bruine oogen, die hem bekend voorkwam. Het was daarom geen schuchterheid die bezat hij niet, die hem momenteel op deu drempel staande hield, hij moest in zijn herin nering zoeken naar die brnine oogen. Eu hy vond ze «Marie riep hij met vriendelijk gezicht". Prinses MarieMet een sprong stond hy voor haar nam hare beide banden en drukte ze tnsschen zijne jonge vuisten alzof hij ze verbrijzelen wou. «Gij herkent me, Bob stamelde zij gelukkig. «Dat zou ik meenen antwoordde hij ver rukt. «Nu". (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1907 | | pagina 1