Rummer 23.
Donderdag 21 Maart L907.
30„ Jaargang.
f
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
B
B
l
"bekendmaking
<3,
IIII HOOGE hfilHEl
igs
ANTOON TIELEN,
U itgevkr:
INDUSTRIËKLEN.
Nederlandsche arbeiders
in Duitsehland.
SEVILLE ON.
BUITENLAND.
Duitschland.
Engeland.
zet4.
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
in
ime
De Echo van het Zuiden
500
i koers
men in
De uit
en Ge-
onder-
lercon
onder
ij«t der
i bezit,
ter in-
E zijn
uraute
log te
ir eens
mpons
bij de
WaalwHksche
aiigslraalsflif Courant
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per S maanden fü.~5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan
Uitgever.
den
Advkrtbntikn 1—7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciele zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
te Waalwijk houdt zich onledig met het
opmaken van het verslag over 1906.
Heeren Iudustriëelen worden verzocht
hunue opgaven voor het verslag soo spoedig
mogelijk aan den Voorzitter te zenden.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
voornoemd.
Herijk der maten en gewiehten.
Burgemeester en Wethouders van Waalwijk
maken bekend, dat de herijk der maten «n
gewichten in der.e gemeente tal pl-ats hebben
op 16, 17, en 18 April 1907. in een der ocelen
op de gasfabriek, des voormiddegw van 9>/j tot
12 uur, en namiddag van 1 tot 4 uur; op IJ
April daarna des voormlddog» van 9Va tot'il unr.
Belanghebbenden worden er in 't bijzonder op
gewezen:
a. dat na 1 September 190i niet meer geldig
is het goedkeuringsmerk P. en dat mitsdien
vóór dat tijdstip de maten en gewichten, dn-
niet voorzien zijn van het nieuwe goedkcuiings
merk Q. ten herijk moeten worden aangeboden
waartoe aan het naast bij zijnde ijkkantoor (te
's Bosch) in de maand Angustus aanstaarde ge
legenheid bestaat op alle werkdagen van 9 uur
v, m. tot 12 uur en van 1 tot 3 uur n. m.:
b. dat de maten en gewichten, op gevaar van
straf, voorzien moeter. blijven van de vereischte
stempelwerken en dat het laatst geplaatste g cd-
keuriDgsraerk gedurende 2 jaren ongeschonden
moet bewaard blijven.
Waalwijk 17 Maart 1907.
Burgemeester en Wethoaders.
K. DE VAN DER SCI1UEREN.
De Secretaris.
F. W. VAN L1EMPT.
(SLOT.)
»Wie hier tegenover nog wil beweren,
dat men onze uitgewekenen maar stil
moet laten begaan, die mogen zich ka
tholiek socioloog noemen, maar met alle
respect voot zijne goede katholiciteit
begrijpt hij van het wezen eener echt
kahtolieke actie geen steek» -aldus ede
volkomen juiste conclusie van den in
zender.
Een schrijver in »De Noord-Brabanter»
noemde »de(n) trek naar Pruisen» voor
Noordbrabant een »ramp». Ditzelfde
kan wellicht hierover kunnen we uit
eigen ervaring niet oordeelen van het
Aartsbisdom en zeker van Limburg ge
zegd worden.
In het «K. S. W.» word}: het kwaad
nog volstrekt niet in zijn vollen omvang
en al zijn gevolgen blootgelegd.
Het zijn ongetwijfeld allereerst de
arbeiders, de losse arbeiders, die eenige
maanden des jaars »de groote verdien
sten nagaan» en in den winter naar hun
vaderland terugkeeren, welke hier in aan
merking komen. Buiten elk gezinsver
band, buiten alle toezicht van ouders of
overheid, met Jan en Alleman werkend
en verkeerend, over betrekkelijk veel geld
beschikkend, meestal onbekend aan en
buiten alle aanraking met de geestelijk
heid, door gemis van huiselijke gezellig
heid en wegens het slechte voedsel
troost(?) en kracht(?) zoekend in alcoho
lische dranken op het werk en in de
kroeg (de matigheidsbeweging staat in
Duitschland helaas nog in de kinder
schoenen), een vrijheid genietend, welke
zoo gemakkelijk in eene zich voor niets
en niemand schamende losbandigheid
ontaardt buiten het oog van de echtge-
noote en ouders is in zeer vele ge
vallen alleen de zeer degelijke en diep
christelijke arbeider tegen de godsdien
stige en zedelijke gevaren bestand. Be
zadigde mannen, die op meer gevorder
den leeftijd zijn, mogen tegen die ver
leiding min of meer gehard zijn, de
jongelieden en de jongemannen in het
algemeen niet.
En bleef het kwaad nog maar tot de
betrokken personen beperkt l Maar ook
dat is niet het geval 's Winters in hun
vaderland terugkeerend, brengen ze de
min loffelijke gewoonten en denkbeelden
welke zij gedurende hun verblijf in
Duitschland hebben opgedaan, naar hun
geboortedorp mede. De neiging en de
aanleiding, om ze onder hunne dorpsge-
nooten te verspreiden, zijn des te grooter,
naarmate zij in hun Heimat, wegens ge
mis van vasten en ernstigen arbeid, meer
vrijen tijd en lust hebben om zich on
ledig te houden met gezellige bijeen
komsten en drinkgelagen. Metselaars
en opperlieden, arbeiders aan de steen
fabrieken, die veelal geen ander vak ge
leerd hebben en 's winters weken, soms
maanden lang zoo goed als niets te doen
vinden, kunnen, het behoeft niet gezegd,
de weelde van een ledig en zorgeloos
bestaan dikwijls niet verdragen en daarom
moeten wij er ons niet over verwonde
ren, dat zij het juist zijn, die in onze
nog betrekkelijk onschuldige dorpen een
verkeerden geest en de zedelijke besmet
ting brengen. Door te wijzen en te
pochen op de »hooge loonen» in Duitsch
land dikwijls met verzwijging van de
ongunstige voorwaarden, waaronder ze
gewonnen worden, als daar zijn harde
arbeid, slecht voedsel en slechte behan
deling wekken zij bovendien ontevre
denheid en verbittering bij de Neder-
landsche dienstbaren, die niet zooveel
verdienen en, gelet op het verschil der
oeconomische en andere omstandigheden
niet zooveel kunnen of behoeven te ver
dienen. Het gevolg is, dat de zucht om
naar Duitschland te trekken, steeds le
vendiger en algemeener wordt en de
landbouw in ons vaderland nauwelijks
voldoende arbeidskrachten vinden kan.
Omtrent degenen, die als dienstbode
zich vooral bij de Duitsche boeren gaan
verhuren, kan ongeveer hetzelfde gezegd
worden. Wij zullen nooit het woord
vergeten van een Nederlandschen ambte
naar, die geplaatst in een der grens
plaatsen, in zijn betrekking de statistiek
van de moraliteit der vrouwelijke dienst
baren, die naar Duitschland trekken,
bijzonder goed kende. Men kan, zoo
zeide hij, de jonge meisjes even goed
naar.... sturen als In dienst bij de grootste
Duitsche boeren. Aangenomen dat onze
zegsman, toen hij zijn verontwaardiging
op een praegnante, niet nader te om
schrijven wijze uitdrukte, niet weinig
overdreef, de waarheid, welke wij na
aftrek van die overdrijving overhouden,
is nog erg genoeg. De werkelijkheid is
hier inderdaad verschrikkelijk. Dit is
grootendeels te wijten aan de eigenaar
dige verhouding, waarin de inwonenden
dienstboden veelal tot hun meesters
staan. Voor betrekkelijk veel geld koopt
de landbouwer hun werkkracht, maar
dan meent hij ook zooveel betaald te
hebben, dat hij van de andere verplich
tingen, welke de meesters tegenover de
inwonenden dienstboden te vervullen
hebben, zich ontslagen kan achten. Van
een erkenning en behandeling als g e-
z i n s 1 i d, wat de inwonende knecht of
meid toch feitelijk is, geen sprake;
huisvesting en voedsel zijn veelal ellendig,
de achting van hun waardigheid als
menscb en Christen, de zorg voor hun
tijdelijke en geestelijke belangen, het
toezicht op hun onderlingen omgang en
op hun zedelijk en godsdienstig leven
in 't algemeen, laten zeer veel te wen-
schen over. Het heeft veel van dc
verhouding, die bestaat tusschen een
fabrikant en zijn werklieden.
Vandaar de treurige gevolgen, waar
over de Nederlandsche ambtenaar, die
een oog hield op de statistiek hunner
moraliteit, zoo bitter klaagde.
Roman naar 't Engelsch.
H)
Dese Eagles schijnt een makelaar te zijn
geweest in de city en dat wij de vrnuw van
een makelaar niet in ons gezelschap gebruiken
kunnen, spreekt toch vanzelf"
dWeet gij, wat ook voor de hand ligt
vroeg Bob boozer om de manier waarop zij
het zeide,|dau wat zij zeide. «Dat gij een ver-
wenscht hoogmoedig schepsel zijt, dieinplaats
van vernuftige, geestverrijkende gedachten
niets in het hoofd heeft dan gedachten
voor dien ouden adel Om die paar duizend
wezens die daartoe oehooren draait uw geheel
deDkeu en doen, de overige menechen zijn als
stof op uw voeten of bestaan in 't geheel niet
voor je. Als ge een beetje korpuleuter waart,
zou ik meenen dat ge het adeldom in vleesch
en bloed waart."
Eleonor lachte slechts irorisch. Mrs. Delville
merkte berispend op «Bob, eene zuster moet
ook als dame behandeld worden."
«Moeder, antwoordde hij grommend, «ik wou
dat raiju zuster een broeder was en mee naar
de marine ging, dan zou men er dien onzin
met lachen en grappen wel uitkrijgen. Eu dan
gebrek aan opvoeding Kan men gauw merken,
maar deze mrs. Eagles is verrukkend, ziet er
voernaam uit, spreekt en doet als een dame.
Moeder, dat moet u mij toegeven wendde
hij zich tot mrs. Delville, daar Eleonor slechts
spottend lachte.
«Ik kan het niet mijn jongen," hernam zij.
«uwe zuster heeft gelijk. Die vrouw is geen
dame Dat uit zich in zoovele kleine zaken,
die jou ontgaan zijn."
Bob schudde verdrietig 't hoofd. «Afschu
welijk bromde bij «Zoo moet men zijn paar
maanden verlof doorbrengen in zoo'n nest,
waar men mooie gezichtjes met de lamp moet
zoeken. Vindt men er een, dan mag men er
niet naar kijken. Maar 't prinsesje moeder
zag er ook lief uit wat? Mooi is ze
wel niet te noemen neen, verlieven zal men
er op 't eerste gezicht niet op, maar lief kan
men ze hebben. Alle goede hoedanigheden kan
men in de oogen van 't kleine ding Wen, en
wat heeft ze mooie kleine voetjes Neem me
niet kwalijk moeder, maar ik geloof zeker,
haar schoentjes zijn nog wel een halven vinger
korter dan de uwe"
«Daarom," hernam Lydia een weinig boos,
«is ze ook heelemaal een kop kleiner."
«Ha, ha, ha, lachte hij. «Op dit gebied
bent u nog al gevoelig Maar stil Ik zal U
wel goed doen, u hebt 't kleinste voetje in
Devon en Coruwallit."
«Bob, gij zijt een vlegel
«Waarvan u graag at wilt zijn, wilt U zeg
gen Nu ik ga al."
„Waarheen?»
«Naar de stad biljarten"
Hij ging maar de deur maar draaide zich
eensklaps om .,hé, daar valt me iets in. Ik
heb het kleine prinsesje zelf naar mrs. EagLs
in 't rijtnig gebracht Tauté' Jane Courtenay
schijnt 't dus goed te viuden, dat ze met hnav
omgaat
„Dus gij deukt dut Marie in Courteuny
Hollow is?" vroeg Eleonor ironisch. ,,Gij
dwaalt mijn beste Bob, zij is in Nizza met de
,,dame" die jou zoo met bewondering vervult
zoo intiem geworden, dat zij aan h^re inf Ha-
tie naar Clyve court gevolg heeft gegevef."
,,Eu op' een vrouw, die een prinses van
Wildeuhofou als vriendin goed genoeg is, zien
wij hoogmoedig neer Daar Btaat mijn ver
stand bij stil, zoover hebben wij het nog niet
gebracht
,,Oho", zeide Eleonor het hoofd achterover
gooiend, ,,een engelsche gentleman,' is even
goed als een duitsche prins
„Eu eene Engelsche „lady" siert de be-
scheidenheid." Toen van de Delville s nog
niets bekend was, zaten de Wildeuhoiens
reeds op hun stamslot, dat zij nog heden
bewonen en beheerschten het land.
„Het landje wilt gij zeggen," spotte Eleonor,
het microscopisch kleine landje met een hand
vol bewonera."
„Kinderen, zeide mri. Delville, houdt op
met dat ruii» maken
Wat hieitegen te doen?
Voorloopig kunnen degenen, die meer
bijzonder over de zedelijke en gods
dienstige belangen van het te
waken hebben, in elk geval reeds wijzen
op de gevaren en zoowel de desbetref
fende personen zelfs als de ouders er
tegen waarschuwen.
Maar dit is, het bleek in 't verleden,
niet voldoende. Wil men de belangen
èn van de losse èn van de inwonende
arbeiders (dienstboden) naar eisch des
tijds beschermen, dan dient men de
openbare meening onder de Neder
landsche arbeiders in dezen voor te
lichten en te wijzigen, dan moet invloed
geoefend worden op de Duitsche werk
gevers en boeren, dan zullen door het
vereenigingsleven, correspondentie- en
informatie bureaux, door samenwerking
met de Duitsche katholieke en christe
lijke Bonden, alsook met de Duitsche
geestelijkheid, de individueele pogingen
dienen te worden gesteund.
Er is in onzen tijd in het binnenland
zóóveel op katholiek-sociaal gebied te
doen, dat men tot dusverre de bescher
ming der buitenlandsche arbeiders nog
niet heeft kunnen aanpakken, zooals men
het zou gewenscht hebbenmaar dat
het eenmaal en wij vertrouwen binnen
niet al te langen tijd, b.v. op initiatief
der K. S. A. van woorden tot daden
zal komen, is onze vaste overtuiging
Men verlieze daarom den moed niet
maar blijve wijzen op het Duitsche
g e v a a r 1
Voor Registers, Copieerboeken en alle
bureaubehoeftenvoor studieboeken zoende
men zich tot den boekhandel van AN T O ON
TIELhNWaalwijk.
Het Duitsche centrum, de overwonnen
partij, heeft der regeering reeds laten zien,
dat nog niet met haar valt te spotten.
Men meende dat de invloed der regeering
en haar uitgesproken verlangen om links
te koersen wel genoeg invloed zou do°n
drukken op de raeerendeels zeer deftige
leden van 't Pruisisch Heerenhuis, om thans
een maatregel die vooral de katholieken
treffen zou, te kunnen doorvoeren. En de
kansen gingen heel mooi staan, toen een
vrij conservatief, de heer Von Zedlitï, mede
optrok in de aanvalscolonne die den minister
Von Slodt en zijn stelsel van christelijk
onderwijs zou gaau bestormen.
Toen kwam de stemming en het bleek
dat Centrum met conservatieven een over
wegende meerderheid vormden, die den
aanval te keeren wist.
Ken andere combinatie deed zich in den
Rijksdag voor.
De voorzitter, gewillig dienaar van den
Rijkskamelier, trachtte een program van
arbeid roor te leggen, waarbij de debatten
over de laatste verkiezingen en derzelver
wonderlijke feiten tot na Paschen zouden
worden uitgesteld tijd zou dan wel raad
brengen.
Maar de linksliberalen begrepen, dat hier
toch werkelijk een verkorting werd beproefd
van de rechten der volksvertegenwoordiging
en toen het op stemming aankwam, gingen
zij met de socialisten en het Centrum mee,
zoodat de toeleg van den voorzitter verijdeld
werd.
Zaterdag is te Glasgow te water gelaten
de kruiser «Indomptable', de grootste kruiser
ter wereld. Bijzonderheden omtrent dit schip
worden worden door de admiraliteit geheim
gehouden, maar men weet, dat het schip
17.550 ton waterverplaatsing heeft, dat zijn
machines 41.100 P.K. zullen ontwikkelen
en het daarmede een snelheid geven van
25 knoopen en dat het 21.000 millioen
gulden kost. Binuen veertien dagen wordt
de kiel gelegd voor twee zusterschepen van
deze leviathain.
„Moeder," vorderde Bob heftig, „dan ver
bied haar dat groot doen Zij springt nog
eens van hoogmoed uit haar vel. Zijn wij niet
altijd trotscb op onze betrekking met de Wil-
denhofens geweest?"
.,Ik wist niet" autwoordde mevrouw Lydia,
„dat wij op deze relatie met den familiestam
wacrtoe Marie behoort, reden hebben om
trotsch te zijn."
„Ba, al was de vader een verkwister, een
vorstenzoon was bij toch zeker en een gentle
man door en door. Dat de dochter een dame
is zult U toch niet ontkennen
„Neen," gaf mrs. Delville toe. „Zij heeft
bij al haren eenvoud, iets voornaams in haar
wezen. Ik betreur het daarom levendig, dat
zij het verkeer met ons tijdelijk heeft afge
sneden, door haar verblijf in het huis van
deze vriendin."
„Afgesneden" vroeg Bob.
„Maar lieve jongen, het is toch duidelijk,
dat wij haar geene beleefdheden kunnen be
wijzen, zonder ons te gelijkertijd met mrs
Eagles in te laten."
„Blanche hoort gij het?" riep Bob. naar
zijn zuster gaande, die deed alsof ze druk
in een roman zat te lezen, trok haar t boek
uit de handen en herhaalde, haar toornig
aankijkend „Hoort gij het Het prinsesje
moet in den ban worden gedaan
„Ik hoor hut wel" antwoordde Blanche
„maar zijn woord moet men houden en ik neb
a- s. Zondagavond eene wandeling met baar
afgesproken." j
„Bravo" riep Bob terwijl hij haar vol vriend
schap op den schouder klopte „lk ga mee.
«Hierin, meende E'.'leonor, die hare jongere
zuster de groote liefde baars broeders niet
gunde „zal papa^ nog wel een woordje mee te
spreken hebben."
„Wel toch niet," 0>nze papa denkt als officier
aan Rule Britania Britons never shall be-
slaveR(Britten zij-p nooit slaven). Kom
Blanche ik zal je een* wat laten zien.
„Arm in arm gingen deleters J^rde
deur. De klink in d«b hand, bleef Bob staan.
Hij keek zoo schelms uit z'n oogen dat Blanche
vroeg
^Hrn i" 'ik^denk alleen dat hoogmoed voor
den val komt en wat voor een prachtscène
het zou zijn, als mejuffrouw-adeleens^verlicfd
werd op een muizenvallen-handelaar.
De beide dames begonnen te lachen, maar
plotseling ging de deur open, en voor hen
stond de overste, statig, schoon, stram, voor
naam. Hij keerde van een vergadering terug
die hem goeden zin scheen te hebben bezorgd,
want met vriendelijken blik begroette hij zijne
kinderen.
„Nu, is er goed nieuws het hij hooren,
„nieuws waarmee men lachen kan?
„Neen, vader, niets bijzonders,antwoordde
Bob haastig. De schelmerij was nu uit ziju
oogen gevlogen Zijn trekken namen een ge
dwongen uitdrukking aan, terwijl Blanche
angstig de deur zag uit te komen. Beiden
hadden in 't begin van hun leven nogal veel
van de jalousie van hun vader te lijden, want
moeder had hen toch zoo lief. De verhouding
van 't echtpaar goed, doch niet innig, bespraken
wij reeds vroeger en daarom kou hij het ook
van anderen niet velen, maar hij liet zulks
nooit merken Gelaten, met overdreven ridder
lijkheid ging hij ter zijde om Blanche door te
laten en toen de deur achter de vertrekkenden
gesloten was, naderde hij de dames aan den
haard.
„Zie zoo Eleonor, zeide hij, zich over zijne
lievelingsdochter buigend, om haar op het
voorhoofd te kussen. „Eief, dat gij mij bij
de thee gezelschap wilt houden.
„Zoo en wat is er nu voor nieuws
„Ja, papa, wij hebben bezoek gehad. Mrs.
Eagles vereerde ons met haar bezoek.
„Inderdaad lachte hij. Nu dat was te
verwachten dat ook zij nog zou komen. x>u
een erg opdringerig persoon; mrs. lrelawnej
die ik zoo juist trof, heeft me lang en breed
daarover gesproken Zij laat uw groeten en
tevens bedanken voor het telegram dat nog
iuist bijtijds te Nizza aankwam.
Mrs Delville kniktespreekt verier Eleonor
zeide zij tot hare dochter, de hoofdzaak komt
U°^Dat kan ik me voorstellen, knikte hij. „De
hoofdzaak is de princes, die met haar bij u
visite maakte."
„Hoe weet u dat?" riepen moeder en dochter,
«n kunt ge uw er eeu idee van vormen wie
o is
- Neen, antwoordde hij, hoe zou ik dat weten
„Nu, dan verbaast u er niet al te vesl over,
als ik zeg, dat het uwe eigen nicht is, Marie
van Wildenhofen."
„Eleonor, vroeg hij op heftigen toon, is
dat waar
„Zeker, papa."
„Ongehoorde brutaliteit.
„De brutaliteit alleen zou weinig succes
gehad hebben, bemerkte zijn vrouw sarcastisch
als de zelfzucht uwer familieleden haar niet
te hulp was gekomen."
„Zelfzucht!" riep hij. „Wat bedoelt ge
daarmee? Wie spreekt daarvan?
t Ik met uw verlof. Ik zoek direct naar
de' oorzaak der dingen'. Om vriendschap te
huichelen voor onze kleine nicht, dat is voor
niemand moeilijk, maar haar in triomf in haar
huis te voeren, dat gaat zoo maar niet. Daartoe
moet zij de toestemming van haar voogd
hebben. Waarom zij die kreeg zonder de
noodige informaties? Wel om den lasteemgen
tijd van zich af te schudden.
„Het spijt mij dat gij die lui altijd de
minste motieven aanwrijft."
„O, spotte zij, ik weet het, ge houdt dien
lieven neef voor een halfgod. Ik zie slechts in
hem een goedaardig mensch, met veel neiging
om pantoffelheld te spelen en ik ben er van
overtuigd, dat hij door zijne lieve Cothilde
genoodzaakt is de huwbare nicht naast zijne
vijf huwbare dochters voor een tijdje te doen
verdwijnen."
„Waar de gelegenheid zich biedt, spot gy
met mijne familie, verklaarde hij toornig.
„Doet gij misschien beter met de mijne.
„Wat heb ik wel over Jack van je moeten
hooren."
„John Vernon beeft zich er niets aan laten
gelegen leggen, goeden raad en alles wat hy
aan zijn staDd verplicht was in den wind te
slaan."
(Wordt vervolgd.)