Rummer
Donderdag 11 April I9i>7.
30e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
m HET ZOU Li (HIT.
ist iiooGË ynidv
Gezondheidscommissie Waalwijk
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit TWEE Bladen
BEKENDMAKING
FEUÏLLR'l ON.
ÜITÖ E VER:
5 9
uMw^aawmw.^w
Waalwijksehe «11 Iiangstraatsclie Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden fÜ.~5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden
Uitgever.
den
W A A L W IJ K. Telefoonnummer 38.
Advertbntikn 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
wspmm**
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders dor gemeente
Waalw k maken bekend, dat op heden icr Ge
meente-secretarie ter inzage is nedergelrgd een
ferzoek met bijlagen van A. W. H. C. F. Reijgera
te Delft om ▼erguuDing tot het oprichten van
een inrichting tot het vervaardigen vHn
chemische praeparaten, met name: kleu'-stoffen,
kleefmiddeleo en appreturen, op de perceelen.
kadastraal bekend, Gemeente Waalwijk", Sectie
C Nos. 21 5, 2116 en 2117;
dat op Zaterdag, 20 April e. k. des voorraiddags
te elf uur, ten geraeentehuue gelegenheid zal
worden gegeven om tegen het maken dezer in
richting bezwaren in te brengen, en deze mon
deling en schriftelijk toe te lichten
dat zoowel de verzoeker, als zij. die bezwaren
hebben in te brengen, gedurende drie dagen vóór
evengenoemd tijdstip op de secretarie der ge
meente van de ter zake ingekomen schrifturen
kennis kunnen bekomen.
Waalwijk, 6 April 1907.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
K. DE VAN DER SCHDEREN.
de Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT.
Wereld- philosophic.
Wel kom aan, laat ons ook eens a la
groote pers gaan doen 1
En waarom ook niet Men vindt toch
niet alleen zoeklicht op dreadnoughts",
maar ook op kleine kruisers, ja zelfs op
havenbootjes. Nu is het maar de vraag
Zal onze stralenbundel met z'n meer be
scheiden lichteffecten ook nog zooveel
in de electrische zon kunnen zetten, dat
het waard is bekeken te worden Het
is te beproeven. Onze getrouwen kunnen
er niet meer bij verliezen dan 'n kwar
tiertje, dat zij doorbrachten met 'n stukje
opgeschroefheid te genieten
We zullen 't er dus maar eens bij
wagen.
Wereld-philosophie I 'n Dik woord en
'n nog dikker begrip, dat het uitdrukt.
En toch hoe velen doen er niet aan
Daar heb je b.v. de toonaangevende
bladen in elk landl
20)
Roman naar 't Engelsch.
«Bah."
«Dat zeg ik ook en omdat ik me voor de
geheele wereld niet wil vernederen, zoo laat
ik het maar bij 't oude en verneder me alleen
voor mij zelf
Jack wachtte met een antwoord tot zij uit
het donkere woud op de weide gekomen waren
Hier stond hij stil, legde den vriend zijner
jeugd de hand op de schouder en zeide op
ernstigen hartelijken toon
«Alau, 't geen ge zeide over dat orgeldraaien
was toch slechts scherts. Gij weet het even
goed als ik. Zeer zeker als ge een flinke kop of
als ge wilt een flinke vuist moet hebben om er
doorheen te slaan, zijt gij op uw plaats Ligt
het bij u werkelijk daaraan, om uit die slechte
om: taudigheden te geraken dan zeg het. Ik
ken verschillende invloedrijke menschen en
ik beu overtuigd, dat ik slechts uw naam
behoef te noemen, om eene aanstelling te krijgen
voor u, al is 't niet hier. dan in de kolonie's.
«Denkt gij?" vroeg Allan twijfelend.
«Ik weet het. Spreek Zal ik het probeeren?
Eene korte pauze, toen antwoordde hij«Ik
ben u hartelijk dankbaar, maar
«Zal ik, of zal ik niet," drong Jack aan.
«Vooreerst nog niet."
«Dat is zooveel als nooit!"
«Neen, neen, ik zie er op het oogenblik
geene mogelijkheid toe."
«MeDSch, gij zaagt toch hedennamiddag de
mogelijkheid om u in den stroom te werpen,
zoo lijdensvol was u uw onwaardige levens
toestand. Nu ik u. in plaats van een ellendigen
dood, een eervol leven voorsla, klampt gij u
aan nwe slavenketenen vast.
«Mijne mijne slavenketenen," stiet Allan
met diepen zucht uit, ik werp ze liever heden
dan morgen van mij, maar ik moet tegelijk
Geen dag gaat er voorbij, of zij be-
philosopheeren monstrueuse noviteiten
op elk gebied. Lees slechts de Figaro
en er waait u 'n wind van pakkende
Montagnini onthullingen tegen, waarbij
het 'n zekeren Nedeilandschen gezant
groen en blauw voor de oogen wordt.
Geniet de Tempsen de Fransche
revanche-idee vervloeit in 'n broederlijke
Fransch-Duitsche-koloniale politiek.
Vergast u aan de Volks-beschouwin
gen over de Haarlemsche comedie en
de Heilige Twee-Eenheid" (Revisionisme
en Marxisme) doet u van pure verbazing
opspringen.
Doch al deze dingen raken nu niet
onze wereld-philosophie. Wij hebben voor
dezen keer onzen lichthoorn gericht op
het sociale en economische wereldbeweeg.
En wat zien wij daar dan gebeuren in
dien lichtkegel
Heel -in de verte doemen voor ons op
duizenden en nog eens duizenden stoere,
wild-gebaarde en besnorde kerels, met
vereelte handen en bleeke strak-gezich-
ten, die dreigend opheffen den gebalden
vuist tegen eene andere groep, in hoog
heidgezeten, met minachtend handgebaar
en trotsch hoofdbeweeg. Wij zien 'n
enkele groep zich afscheiden van den
grooten hoop daar beneden en zich
terugtrekken uit het arbeids-middelpunt,
waarboven de anderen als meesters heer-
schen en onmiddellijk steken dezen
de hoofden bijeen en verschijnt er een
transparant in onzen lichtkegel, waarop
met reuzenletters staat Uitsluiting". En
allen, die daar medearbeidden in dien
mierenhoop van druk werkbeweeg, ver
dwijnen mede uit dat middelpunt en
worden gedwongen de werkgrage handen
slap langs het arbeidslijf neer te laten
hangen.
Ziedaar, de sociale en economische
strijd onzer dagen!
Er klinkt in dit voorposten-gevecht
want dat is 't nog maar, hoe uitgebreid
de gevechtslinie thans al is reeds de
donder van de sociale revolutie, die ons
te wachten staat.
Als ons de voorteekenen niet vergis
sen, zal Amerika het terrein zijn, waarop
weer echt Amerikaansch de reusachtige
voorslag geleverd zal worden. De groote
trusts buiten daar niet alleen den consu
ment uit, maar drukken ook de kleinere
met hen zoo veel anders voortslepen en
dat kan ik ik niet, niet dadelijk tenminste
ik heb tijd noodig, ik
«Uitstel, viel Jack waarschuwend in de
rede, is dikwijls afstel."
«En als dat ook was Ik kan nu niet
voort. Ik kan het niet van mijn hart ver
krijgen."
«Goed, zeide Jack, ontmoedigd eene schrede
achteruittredend, laat on» daarover niet meer
spreken. Zie, daarginds doemt achter het
duister park Lyrapston castle uit de schemering
op Prachtig slot met zijne woeste steen
massa's, zijn toren*. met zijne met klimop
omrankte kei kers Ik weet waarlijk ni*t wat
ik liever zie, Courteuay Hollow in 'I dal of
Lympstoue dat zijne klauwen slaat in de
rotsen eu zijn trotsch voorhoofd dm -rnd aan
de zee vertoont. Dm lieden van dien tijd wisten
waarvoor zij bouwden. liet huis van eenieder
was een burcht in den waren zin des woords.
Op dood en leven moest hij zich verdedigen
tegen den aanstormenden vijand. Zoo werd
van de fundamenten tot den nok, iedere steen
met een zeker doel gelegd en naast dat doel
matige van ieder onderdeel, ontstond neen
moest natuurlijk ontstaan het schoone.
Het schoons bier schijnt door eeuwen ge
vestigd te blijven, zal tenminste h»-t geslacht
van degenen die het bouwden, eeuwen over
leven. De laatste drager van dien ouden naam
zit in het gekkenhuis. Vreeselijk, gruwelijk
lot Hij meende het goed met de geheele
wereld, Sir Frederik en nu, wie vraagt nog
naar hem? Slechts het arme kind, zijne
dochter. De achoone dame is al lang getroost,
heeft, te oordeelen naar den lichtglans die uit
de vensters valt, ook heden weer eenB haar
slot gevuld met gasten.
Jack liet hier het thema, dat hij aanpakte
om aan de ergenis te entkomen, die hem de
karakter zwakheid van zijn metgezel veroor
zuakte, rusten. Alan stoad nan el ijk plotseling
met uitgestrekte hand voor hem.
«Nu moeten wij scheiden? zeide Jack.
De andere knikte slechts.
«En wanneer zie ik je bij mij
«Morgen op zijn laatst overmorgen."
De toon waarop het antwoord gegeven werd
klonk zeldzaam gehaast.
tegen de werkliedenbonden en op een
uitgebroken staking volgt het antwoord
van bijna algeheele uitsluiting.
Te begrijpen is, dat deze reuzen-strijd
van >hard tegen hard" moet uitloopen
en de »Unie van spoor- op eene zoodanige vernietiging der be
te pletter zullen loopen, drijven, dat tenslotte aan beide zijden
bedrijven dood. Zij vereenigen alle bedrij
ven in enkele handen en deze worden
vuisten met een oer-kracht, waartegen
zich niet alleen de vakbonden als »de
ridders van den arbeid", »de federatie
van arbeiders
wegarbeiders"
maar ook de Staat. Wij zien het immers
reeds nu, hoe de trustkohingen bezig
zijn om president Roosevelt het voetje
te lichten, om zoodoende weer vrij spel te
hebben. Doch eens zal het oogenblik
aanbreken wie weet, hoe vlug reeds
dat deze opeenhooping van de sociale
en economische kracht den geheelen
maatschappelijken toestand zal ontwrich
ten en dan ja dan moet het buigen
of barsten. Dan krijgen we een herhaling
in 't zooveelste kwadraat van de groote
revolutie van 1789 en volgende jaren,
wier feitelijke ondergrond niet anders
was dan eene sociale en economische
ontwenteling.
En hoe staat het hiermede in het oude
Europa
Zie de teekenen des tijds 1
De stakingsbacil heeft op 't oogenblik
bijna geheel Frankrijk aangetast. Te
Nantes hebben 900 tabakswerkers den
arbeid gestaaktde dokwerkersstaking
duurt daar nog steeds voortte Roubaix
hebben Zaterdagmiddag de werklui aan
de electr. centrale der trams het werk
neergelegd. Voor geheel Parijs en de
provinciën dreigt eene algemeene werk
staking in de bedrijven voor voedings-
en genotmiddelen. Te Rijssel kondigde
het congres van houtbewerkers de sta
king voor deze week aan, terwijl nog
andere Noord-Fransche steden zullen
volgen
In Engeland bestaat kans op een groote
spoorwegstaking, terwijl de staking der
bootwerkers met de Engelsche onder
kruiperij te Hamburg welbekend is. En
wat zien we in Berlijn en andere Duitsche
steden Daar zuchten op 't oogenblik in
de houtindustrie 18000 werklieden zegge
18000, onder eene algemeene uitsluiting
van den Werkgevers-beschermingsbond.
Dit strijd-beeld, hoe reusachtig van
afmeting reeds, is toch nog lang niet af.
Het toont u echter genoeg, hoe het
in het sociale en economische leven
woelt en gist.
De cartels der patroons stellen zich
«Goed. Ik rekeu er op, gegroet
«Vaarwel
Een handdruk en beiden gingen huns weegs.
Toen Jack Pènn Hill afct«eg, volgden zijne
gedachten met eenige bitterheid den ver
trekkende
Jack keek bedroefd en wendde op den top
des heuvels gekomen, zich nogmaals om, om
dooi de schemering de mooie gestalte van
zijnen geliefden vriend te zoeken, die hij in
een zijner schoonste schilderijen op het dook
had vereeuwigd met het onderschriftOdysseus
op 't eiland gekarteerd Hij zag hem spoedig
gaande in plaats van langs den muur van
Lympstone recht op dezen toe En lu, waar
was hij zoo plotseling gebleven
Jack keek rechts en links, maar van Allan
Delville was geen spoor meer te ontdekken.
«Wonderlijk" riep hij uit, «hij zal toch niet
over den muur
Hij brak af. Een verdenking drong zich op
aan zijn geest, maar hij drong ze hoofdschuddend
terug.
«Neen, murmelde hij, dat is onmogelijk.
Hij heeft zich toch zoo juist zoo heftig er tegen
verzat, dat ik hem verdacht een na kind te
loopen en eeu leugenaar is hij nooit geweest.
Wie kan ook in dit half-duister goed zien
Daarmede keerde hij het raadsel den rug toe
en ging huiswaarts.
X.
Toen Kate Armitage na een wilde vlucht
het poortje bereikt had., dat toegang geeft tot
het park van Lympstone, stond zij eensklaps
stil. Zij keek in de vertoornde oogen barer
moeder.
Een schoonheid, Lady Armitage aan wie de
hooze wereld niets af te keuren had, dan de
kleine (overigeuB wel vergetelijkc) ijdelheids
zwakte der schoonheids koningin, die vreest
onttroond te worden, zoodat zij hare schoon
opgroeiende dochter altijd nog in de kinder
schoenen hondt.
Deze ijdelheidszwakte was het ook thans,
die den toorn in de oogen. van 't zuidelijk-type
gaf.
«Gij gij alleen in 't bosch op dit uur
stiet de hooze dame uit toen rij bare
de ellende en de onhoudbare toestand
naar het ruwe, beestachtige geweld moe
ten leiden, hetwelk een strijd wordt om
het levensbehoud, een strijd, waarbij de
mensch gelijk wordt aan het verscheu
rende dier.
Meen nu niet, dat wij een te bloederig
en te donker beeld schetsen. Rusland
met zijn sociale wanverhoedingen doet
ons reeds van nabij zien, waartoe de
uitersten de massa brengt.
En vraagt men nu naar de voorbehoed
middelen Het antwoord kan niet be
moedigend zijn. Voor ons staat het vast,
dat deze strijd moet uitgestreden worden.
Hier zal de sociale oorlog op leven
en dood alleen zuivering komen brengen.
Er kan echter een goede kern gevormd
worden, die dan het trait d'union zal
zijn tusschen de uitersten, en dat zijn
Vakbonden van geloovige werklieden,
van menschen, die boven het stoffelijke
hun christelijk ideaal plaatsen. Hoe ster
ker deze zullen zijn, des te meer kans
is er, dat er na de bijna algeheele ver
nietiging der uiterste horden eene krach
tige reserve overblijft, die op de puin-
hoopen eene maatschappelijke inrichting
opbouwt, welke de gebreken der oude
zooveel mogelijk vermijdt. Maar dan
moeten naast niet tegenover deze
christelijke phalanx staan een even
krachtige christelijke werkgeversvereeni-
ging.
Ziedaar het wachtwoord voor onze
christelijke sociologen 1 Zorgt toch, dat
ge uw troepen en die der werklieden
en die der werkgevers zoo sterk en
zoo talrijk mogelijk maakt, dan is er
kans, dat er na de sociale revolutie, die
o. i. niet uit kan blijven een krachtige
reserve tot wederopbouw overblijft.
III. (Slot).
In 't jaarverslag worden verder be
sproken de volkshuisvesting, de onbe
woonbaarverklaring van woningen, 't
onderzoek van de scholen te Capelle
en Loonopzand, het onderzoek der
slagerijen te Kaatsheuvel en Loonopzand.
Hoofdstuk IX behandelt de Drinkwater
voorziening, welk hoofdstuk wij in z'n
geheel laten volgen
Drinkwatervoorziening-
In onze vorige verslagen deelden wij
reeds mede hoe in ons ressort in het alge
meen in de behoefte aan drinkwater
wordt voorzien en dat er veel behoefte
bestaat aan zuiver drinkwater. Wij ves
tigden toen vooral de aandacht op de
gemeenten Dussen en Waalwijk.
In het afgeloopen jaar is deze toestand
dezelfde gebleven. Te Dussen wordt
nog steeds bijna uitsluitend als drink
water gebruikt het water uit »de Dusse«'
de waterloopen en slooten. Wij herhalen
wat in ons vorig jaarslag werd vermeld
nl. dat de tegenwoordige toestand zeer
treurig te noemen is en dit wordt be
wezen door de uitkomst van een door
de Commissie gehouden onderzoek
waaruit bleek, dat van de 135 onder
zochte woningen er slechts 2 waren,
die in het bezit gevonden werden van
een middel tot drinkwatervoorziening
en dit bestond nog slechts uit een
regenton.
Alle bemoeiingen hebben zeer weinige
resultaten opgeleverd en de oplossing
dezer zaak schijnt op zeer groote be
zwaren te stuiten.
De gemeente Waalwijk verkeert in
een geheel ander geval. Deze gemeente
is n l. is sedert een vijftal jaren in het bezit
van eene waterleiding, die uitmuntend
water levert, maar er wordt betrekkelijk
weinig gebruik van gemaakt. En toch
is in deze gemeente de behoefte aan
goed drinkwater, speciaal voor de ar
beidende klasse, zeer groot. In ons
vorig jaarverslag vermeldden wij reeds
en wij achten het noodig dit hier nog
maals te herhalen, dat naar aanleiding
van het gehouden woningonderzoek het
drinkwater der inrichtingen tot drink
watervoorziening in of bij de woningen,
in 106 gevallen als ongeschikt genoteerd
moest worden, terwijl* 12 woningen in
het geheel geen drinkwater hadden.
In 3 één pomp voor 6 woningen.
6 7
8 8
dochter nog nauwelijks zag.
In Kate maakte de eerste schrik plaats voor
oprechte verwondering. Nooit in haar leven
had zij hare kalme moeder zoo opgewonden
gezien. De hooge gestalte scheen over
alle leden te bevenj en de anders zachtwitte
wangen werden nu kersrood.
«En hoe ziet ge eruitging zij verder,
de haren dwarrelen u om 't hoofd en uw
kleed hangt u aan flarden om 't lijf
Kate keek naar haar kleed en overtuigde
zich dat er slechts een onbeduidend scheurtje
in was, schudde dan hare haren in den hals
en zeide toen
„Dat is natuurlijk zoo, mama zij moeteu
me wel om het hoofd warren, omdat ik ze
niet op mag steken.
Zonder van deze bemerking notitie te nemen
hernam de moeder: „Waar is uwe gouver
nante Ik zal die plichtvergeten persoon hare
betrekking op zeggen."
„Waar zij is, weetik niet," antwoordde Kate,
„maar dat U haar wilt laten vertrekken, vind
ik zeer goed. Wat moet ik op mijn leeftijd
nog met eene gouvernante doen
„la dat eeu brutaliteit, voer de lady uit.'
„.och niet mama Ik wilde u er maar aan
herinneren dat ik al geboren ben, toen u eerst
negentien jaar teldet Dit werd met nadiuk.
maar op zachten toon gezegd en ging met
een rustigen blik vergezeld.
Lady Armitage wendde door dezen blik het
voorhoofd fronsend naar den anderen kant.
„Meent gij dat ik gekomen ben om praatjes
aan te hooren gromde zij. Ik wil weten wat
gij in de schemering iu het bosch gezocht
hebt?" V X
„Toen ik er heenging, antwoordde Kate,
rscheen de zon nog en te zoeken had ik
daar niets."
Bij de laatste woorden, werd hare stem een
weinig onzeker eu bloosde zij een weinig.
De lady bemerkte dit en woedend pakte zij
hare dochter bij den schouder n terwijl zij
haar met woedende blikken aankeek, riep zij
uit„Gij liegt Vnu mijn kleedkamer kan ik
in 't bosch zien en ook de oevers onderschei
den en «ok degenen die aan deD oever staan
en smachtend naar beneden kijken Ja, ja,
schrik maar. Gij leugenares, mij wat wijs te
maken."
Hier trok zich Kate met eene hevighaid los,
die haar woordenstorm ophield.
„Eene Armitage liegt niet, mama," reide
zij den kop met prachtigen haartooi fier
achterover werpend. „Dit weet U even goed
als ik. Gij vraagt wat ik in 't woud te zoeken
heb en ik antwoord u: niets. Ik ging oek niets
zoeken. Dat ik toevallig op een steen mr.
Delville trof, is toch geen kwaad."
„Gij wilt hem dus alleen maar gezien, maar
niet gesproken hebben."
Kate knikte
„Merkwaardig En ik hoorde toen ik van
buis ging hier uwe Btem. Gij spraakt dan
zeker zoo luid tegen u zelve."
«Neen ik sprak met mr. Verron"
Dit antwoord kwam de dame klaarblijkelijk
onverwacht. Zij stamelde: Hoo Was mr.
Verron in 't bosch?" Achterdochtig voegde
zij erbij „En gij troft hom toevallig?
„U gelooft toch niet zeker, dat het afge
sproken was
„Ik weet niet, wat ik geloof" luidde het
antwoord, «maar zooveel is zeker, dat het
toeval een gewichtige rol speelt op uwa
wandelwegen en ik vertrouw niet buiten I"
Daarmede draaide de moeder haar dochter
den rug toe en ruischte de hoofdlaan in, die
naar hot slot voerde.
Een oogenblik stond Kate als verstomd,
toen ging zij met hangend hoofd door een
zijpad in dezelfde richting.
Vader dacht anders," sprak zij tot zich
zelf, ,,die stelde in niemand zooveel vertrouwen
dau in mij." En bij de herinnering aan haar
vader liepen haar, evenals in het woud, de
tranen over de wangen. Doch zij droogde ze
spoedig. ,,Ik heb niet het recht, moeder het
kwalijk te nemen, want, sedert dien dag
houd ook ik niet meer van haar, hoe slecht
het misschien van mij ook is. maar niet te
zwaar kan hot mij aangerekend worden,
den dag. dien ongeluksdag voor mijn lieren,
dierbaren vader.
(Wordt vervolgd.)
