Nummer 34. Zondag 28 April 1907. 30e Jaargang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. UIT IIOOGE MilHIA ANTOON TIELEN. Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen. Uitgever: fEÜILLETOS. «r^ W A A L W IJ K. Telefoonnummer 38. Roman naar 't Engelsch. LVMM'H.W. De onmisbaarheid van sommige Meststoffen. Het beste, mooiste en bil- lijkste Drukwerk bekomt men bij de Waalwijksche Stoomdrukkerij De Echo van het Zuiden ris l.aBfslraalsrkr Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5. Franco per post door het geheele rijk f 0.90. Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden Uitgever. den Advertbntikn 1 7 regels t U.6Ü daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing opgegeven, worden sJmaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciele zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. (INGEZONDEN.) Wanneer wij, in een vorig artikel, de draagwijdte der actie tegen de schan delijke practijken der gedwongen winkel nering uitmaten, en als onze meening neerschreven, dat eene al te sterke directe actie wel stagnatie kan brengen, doch met betrekking tot dezer duurzaam heid, voor eene geleidelijke en meer indirecte actie, zou moeten onderdoen, zeiden wij nog eens te zullen terug komen op de oorzaken, die deze malle toestanden tusschen patroon en werkman hebben geschapen. Want zoowel de werkgever als de werkman hebben daar- toe bijgedragen. Wij noemen hier voor de werkgevers gemis aan degelijke handelskennis, con servatisme in de industrie, geringheid van bedrijfskapitaal, doch vooral het gemis aan eene zoo noodzakelijke samen werking en eendracht. Wat de werk lieden betreft noemen wij als oorzaken eene miskenning van eigenwaarde, te weinig zelfstandigheid in het huishoude lijk beheer, doch vooral het gemis aan degelijke vakkennis. Wie-heeft er nooit op gelet, dut men naast elkaar kan plaatsen twee firmanten in een dezelfde plaats, bij ongeveer gelijke omstandigheden, en dat men bij den eene vindt welvaart, bij den andere armoede Hoe komt het, dat de een in precies hetzelfde vak, in dezelfde zaak, in dezelfde plaats, het brengt tot een flink burgerbestaan, terwijl het een ander slecht gaat, zijn zaak kwijnt, en hij een voudig, na eenige jaren op kosten van zijne leverancier ot zijne werklui te heb ben geleefd, ten slotte failliet slaat. Zeker, er kunnen verschillende oor zaken zijn, waaruit de opkomst en bloei eener zaak soms te verklaren is. Maar wij zeggen niet te veel, met te beweren, dat men van de tien keeren, negen maal te doen heeft met een man, die energie 25) Maria zweeg getroffen. Zij had met Uti zoo hartelijk om zijne grappen gelachen. Een hansworst Nu ja, maar zijne grappen waran toch aardig. Jack nam de zaken dien dag zoo merkwaardig streng op. Hij was misschien wat moei en had daardoor slechten zin. Daarmee trooBtte zij zich. Een paar minuten later was zij alles weer vergeten, door het aangrijpende gedicht van TennysoD, dat de pastoor voorlas. Op een hoogen duin onder den galg, welke afschuwelijk over het land heenziet, zit eene arme vrouw, eene ongelukkige moeder. Hij. wiens gebeente daar boven in den wind beng<lt, was haar zoon, haar eenigste. Om eene wetsovertreding in jeugdige onbezonnenheid bedreven, hebben hem de onmeedoogenden opgehangen. En haar vertwijfelend zuchten, hare bloedige tranen hadden het niet kunnen verhinderen en toen werd haar nog geweigerd een graf in den gewijden grond Maar geduld slechts zij zou het hem wel verschaffen En daar zit zij dan, de onvergelijkelijke moederliefde, in de donkere storm- en ijskoude winternachten, en zamelt, zooveel de wind er afwerpt, de stukke eu beenderen van het dier bare lichaam om die in alle stilte, onder b ddemn en beven voor het waakzame oog der overheid, binnen den kerkhofmuur te begraven. Mr Rarasay was een man vau diept en veal- zbdige ontwikkeling Hij wist hetgeen hij 2®lf geve 1de, zoo weder te geven, dat in de Jaal, die juist nog daverde van vrolijkheid, slechts weinigen o-geroerd bleveü. Tot deze weinige behoorden ook Jack Vernon natuurlijk, omdat zijne gedachten niet bij de zaak waren. Hem hield de blonde schoonheid bezig, die, hoewel zij terwijl hij Marie begroette heeft ontwikkeld die zich eene behoor lijke kennis van handel en industrie, misschien onder veel moeite heeft eigen gemaaktdie de technische verbeteringen der werktuigen toepaste die daardoor hart heeft gekregen voor de zaak, die hij drijftdie zijne zaken heeft kunnen uitbreiden, doordat hij het land is gaan afreizen, om nieuwe vertierwegen te vinden, en zoo door kennis en energie, is gekomen tot welvaart. Een ander daarentegen, die aanvankelijk in dezelfde conditiën verkeerde als de eerste, heeft van zijn vader de zaak overgenomen en volgt de oude sleur. Hij gaat niet met zijn tijd mee, verbeeldt zich, dat de menschen, evenals vroeger, wel van zelf zullen komen. Op zijn sloffen brengt hij zijn dag doornooit geeft hij zich eens wat extra moeitezijn kennis omtrent zijn vak is tot het ininimium gereduceerd, ja is vaak veel geringer dan die van zijn werklui, en hij is tevreden als hij met een leelijke hand zijne rekeningen of het winkelboekje zijner werklui kan schrijven. Wat is hiervan het gevolg Wel is waar blijft hij zich fabrikant noe men maar daar er in zijne industrieëele zaak niets meer verdiend wordt, moet er iets bijgeprakkeseerd worden, om aan den kost te blijven dan maar een winkel in kruidenierswaren, margarine, brood. Kortom alles wat in een huishouden te pas komt, erbij geplakt, waarin dan zijn knechts, (liefst zulke, die van het schoen vak juist zooveel afweten om geen klom penmaker genoemd te worden, en dus bij flinke vakpatroons niet terechtkunnen) moeten komen winkelen en dat moet dan de rekening goed maken, omdat men niet kan leven van de schoenma kerij. En zoo wordt nadeel, groot nadeel toegebracht niet slechts aan zich zelf en aan zijn werklui, maar ook aan geheel de industrie Een andere en wel een der grootste oorzaken noemden wij ook het gemis aan eene zoo noodzakelijke samenwer king der werkgevers. Hoe dikwijls werd niet geprobeerd, bij stijging der grond stoffen, eene algemeene prijsverhooging te verkrijgen Hoe velen waren er toen, die, hoezeer ook overtuigd van de nood zakelijk eener verhooging, uit vrees voor verlies van klanten, even weinig doorzicht en handelskennis aan den dag dicht naast haar gestaan had, hem toch eerst yan 't podium uit in 't oog hevallen was. Wie mocht zij toch zijn? Eene inwoonster? Hij dacht van niet. Een badgast? Mogelijk, neen waarschijnlijk. Eene vroegere badgast, aan wie zich met de bekende indringerigheid miss Fortescue vastgeknoopt bad, want die gro ve, langneuzige persoon, aan de rechterzijde dier heerlijke verschijning was miss Fortescue ook eene adelijke maar eene, die van de adelijke wijze of houding niet veel meer wist Hare beerenoogen gingen met soetsappige vriendelijkheid geregeld naar hare mooie buur vrouw, alsof ze haar iets toe te fluisteren had. Deze antwoordde nooit iets, gaf duidelijk te kennen door den trotschen blik, dat zij in 't gehoorde geen zweem van belang «telde, trok meermalen, als verveelde haar dat gemompel, de wenkbrauwen te zamen, of zette met ouge duldige hevigheid den waaier van zwarte 8truisveeren, die zij ia de hand droeg, in beweging. Zij was eenvoudig maar zeer elegaut in 't zwart gekleed Haar gezicht was als uit albast gebeeldhouwd de staalblauwe oogen hadden een ietwat koelen blik, die op Jack, die hem met den blik van zekere groene oogen in contrast bracht, zeer aangenaam werkte. Wenkbrauwen en wimpers waren donker, wat mooi afstak bij 't goud blond haar. In 't kort eene schoonheid, zooals de zaal geene tweede kon aanwijzen tot dit besluit kwam Jack toen levendige bijvalsbetuigingen hsra uit zijne overpeinzing wekten. Mr. Ramsay had zijne voorlezing beëindigd en Marie weende. «Jean qui pleure et Jeau qui rit!" riep Jack vroolijk toen hij dit zag. Zij nam haar zakdoek, droogde vlug hare tranen en zeide op vragenden toon "Ik geloof dat gij van steen zijt nNiet, zoover ik weet. antwoordde hij, is er wat roerends voorgelezen." «Wat? Gij hebt er niets van gehoord?riep zij uit. «Neen, absoluut niet!" "Jack Molly?" «Dan zou ik wel eens willen weten, waar leggend, als zij zelf, toch maar bij den ouden sleur bleven, zich zelfs niet ontzagen met dubbele factuurs te werken, om alzoo de goede, degelijke, eerlijke concurrenten een rad voor de oogen te draaien. Maar, zal men zeggen, wanneer de grondstoffen stegen, de schoenprijzen daarentegen aan een zelfde peil bleven, dan waren toch de fabrikanten zelf de dupe van de historie 1 Zeker zou dat zijn, wanneer die werkgevers hunne loon regeling op een natuurlijken grondslag gebaseerd hadden. Maar ook deze was bij velen.averechts 1 Zij vroegen zich alleen afwat zal het product opbrengen op de markten wat dan van den prijs, na aftrek van de gewone winst van den ondernemer en de kosten aan grondstoffen, over bleef, dat was het loon van den arbeider. Averechts men begint bij het bouwen van een huis toch niet met het dak, maar met de fondameruw De prijs der producten moet geregeld worden naar wat ze in voortbrenging gekost hebben aan grondstof en arbeidsloon, verhoogd met een billijk percentage voor den fabrikant. Wie is er, die niet het belachelijke, het misdadige inziet der theorie, dat de marktwaardigheid van een product ook de waardemeter moet zijn van het loon, en welke droevige gevolgen die kan hebben voor den werkman en de industrie Wie begrijpt niet, dat zulke patroons kwaden zin hebben, om al dat leven, dat de arbeiders maken, en om al die beweging, die voor de arbeiders gemaakt wordt Wie begrijpt niet, dat zulke patroons zich kunnen wijs maken, dat het er den werklui alleen om te doen is, hen eens te koeiëneeren? Wie begrijpt niet, dat zij 't land heb ben aan eene goede vakorganisatie, omdat zij toch wel beseffen, dat eene organisatie van degelijke, energieke en verstandige vak- en handelslui geen on billijke eischen stellen Wie begrijpt niet, dat zulke patroons zich zoover vergeten kunnen, dat zij meenen, over Paus, Bisschop en geeste lijken, vooral over geestelijke adviseurs, zich uitdrukkingen te mogen veroorlo ven, die geen getuigenis afleggen van gij met je gedachten zijt? «O, niet zoo ver weg" antwoordde hij «Gij doet mij leed," verzekerde zij ontevreden »gij hebt iets werkelijk schoons gemist." Iutusschen had het gezicht voor zijn schilder oog nog veel xn schoonheid gewonnen. Ik begrijp overigens niet, voegde zij er ironisch bij, waarom ge van avond eigenlijk gekomen zijt." «Uit plichtsgevoel" ik moest toch lezen." "Juist knikte zij «Gij moest voorlezen en rekende natuurlijk op toehoorders, gij zoudt het zeer onbeleefd gevonden hebben, ab het auditorium niet met zij De gedachten er bij vras geweest »Ik zou 't mij zeker ter harte hebben genomen ja Molly onder die omstandig heden zou ik misschien ook wel een traantje hebben geweend." De leuke gezichtsuitdrukking waarmede hij dit zei, deed haar lachen, maar meteen wendde zij haar gezicht om en zeide "Jiick, gij moest u schamen «Lief kind, dat doe ik al lang, verklaarde hij. Stervens moede als ik ben, neem ik, zoo gauw ik thuis kom, mijn Tennyson en lees dat gedicht om mijn schuld te boeten, wel een half dozijn malen. Zou dat genoeg ziju "Als ge het eeus gelezen hebt. zal u uw lichtvaardig spreken wel berouwen." «Dank u Gij zijt nog al genadig. En nu zal de avond wel een einde nemen. Handel heeft 't concert geopend. Beethoven sluit het In orde Nu nog een stroof van 't volkslied, waut onze vereering voor koningin Victoria is de oude gebleven. Opgestaan Molly en meegezongen, want wie «God save te Queen« zittend aanhoord, wordt als een halve landver rader aangezien. Inderdaad zij zongen en stonden alle, ledys en lords, schoenmakers en kleermakers, met meer of minder vuur en het was een welda dig gezicht h og en laag zoo vereenigd te zie» Het laatste woord nog in de keel, stapten de eerzame burgers huiswaarts, of namen nog niet verzadigd van 't kijken naar de aristo cratie. op straat plaats om de heeren eu dames in de rijtuigen te zien Btappeu Ook drie dames vau de eerste rij gingen een groot vertrouwen, dat zij hun toch verschuldigd zijn Zeker, Patroon zijn is aangenaam, en blijven nog aangenamer; maar dat men dan ook zij patroon, werkgever in den waren zin des woords, die zijn werkman beschouwt niet als wezen, waaruit hij ten eigen bate zooveel mogelijk munt moet slaan, maar als een industrieëele medefactor, om elkanders maatschappe lijk leven te versterken die zóó zijne zaak voert, dat hij gerust durft dulden dat anderen zich met >zijne" zaak, met >zijne" iegelingen, met »zijne" arbeids overeenkomst, moeien die er gerust op kan gewezen worden, dan den arbeid eene rechtvaardige levenskracht, een toereikende levensmacht toekomt; die bereid is, wat zoo zoet in eigen zak gleed, maar daar niet thuis hoorde, weder in anderer zakken te doen ko men. Kortom een patroon, die door een zaakkundig optreden, door energie en ambitie in het vak zijn bestaan niet af hankelijk maakt van nevenzaken, maar zijn heil vindt in zijne fabricage. Dan zullen vele patroons, die van de rechte banen afweken en tevens hunne werklui daarvan afvoerden, inzien, dat >al dat leven" dat de arbeiders maken, dat »al die beweging" die voor de ar beiders gemaakt wordt, nog zoo dom niet is, en niet alleen den werkman in gunstiger conditiën moet brengen, maar ook strekken moet om de ondernemin gen der werkgevers te behouden. Bij een volgende gelegenheid, zullen wij aantoonen, dat het ook de werk lieden zijn, die in menig opzicht deze abnormale toestanden in de hand gewerkt hebben- K. K. „Hoe duur is de Chilisalpeter ?A Deze vraag hoort men vroeg in 'tjaar uiet één, maar bijna alle landbouwers doen. En, als ze het antwoord v rn-men hebben eu de prijs hun niet medevalt, is het vaak #die beroerde Chilisalpeter \a Waarom beroerd Dat is ook een vraag, beroerd, omdat hij goo duur is en inen hem niet kan missen tenmiiist® ik niet. Al wns hij twiutig gulden, dan morst ik hem nog hebben.* Er is een uaar den uitgaDg «Mrs Eagles gaat, ik moet haar na riep Marie, nadat ze haastig Uti gekust en Jack de hand ««reikt had. Vergeet mijn straf niet, ik zal U bij ons eerste treffen er naar vragen. Zfj hief, schertsend dreigend, den vinger op en vloog been. Lachend volgde haar zijn blik om haar weldra weer los te lateu en zich te hechten aan de schooue onbekende, die vlak voor haar schreed «Zoo fier eu statig, werkelijk eene koninklijk-! verschijning," murmelde hij. Eerst toen het voorwerp zijner bewondering in de menigte verdwenen was, boog hij zich tot zijn dochtertje, dat hem uit zeer klein- geworden blauwe oogen moede annk^ek, eu vroeg: «Nu Uti. hoe is u mijn preek bevallen. «Papa," verklaarde de kleine op slaapdronken toon, "U behoeft me niet te dragen, ik kan nog heel goed loopen." Het kind op don arm heffende, zeide hij «Al kunt ge ook aog zoo goed loopen, op deze wijze komen wij 't snelste door bet gedrang. Wat duukt je Uti uitte geene meeuing, zij bewees echter, dat zij met haars vaders voorslag volkomen te vreden was, terwijl zij het kopje op zijn schouder legde, om spoedig in te dommelen. «In Londen d9 leeuw van 't seizoen en hier kindermeisje," riep hem de schooue hertogin spottend toe. «Zijn er ook leeuwen van 't seizoen ik dacht alleen leeuwinnen,riep Jack verwonderd. »Gij zijt niet ijdel genoeg, meende zij. Maar, Mr. Vernon, Zondagavond verlaat ik Lymp* stoDe. Laat U zich voor dien tijd niet eens op 't slot zien Er was waarlijk niets wat hem naar Lymp- stone Castle tr k, allerminst liet onsympathie ke gezelschap, dat zich daar ophield, maar daar hij in der haast geen voorwendsel kon vinden, zeide hij bezoek op morgen toe, deelde naar alle kanten handdrukken uit en bespeurde ondertusschen ziju vriend, die donkei kijkend, als altijd tegen een der zaalwanden leunde. «Kijk daar, Allan zeide hij. «Nu, hoe is 't Gaat ge vanavond mee De aauge prokene wachtte met zijn ant woord, tot hij voor eene dame, die juist voor grond van waarheid in dit antwoord. Er zijn nu eenmaal enkele productpn, die we niet kunnen missener zijn eenige mest stoffen, die moeilijk met hetzelfde resultaat kunnen vervangen worden. Onder die moet in de eerste plaats genoemd worden het Chili«alpeter. Vraag een bietenboer, of hij h--t één jaar zou durven wagen zonden Chili. Hij zou het risico niet op zich durven ne men. En, zoo zijn er meer. 't Is trouwens niet te verwonderen. In een klimaat, als hst onze, waar, lot ver in het voorjaar de. bo- deintemperatuur zeer laag is, en dus de sal- petervorming ia den grond pas laat aanvangt, is de een of andere stuwende kracht hard noodig, daarenboven als direct werkende meststof is ze niet te vervangen. ^Maar wat moeten we dan in vredesnaam doen, als de Chilisalpeter eens op is vraagt ge misschien. Nu, maak u daaromtrent niet ongerust. Veronderstel, dat de salpeter- vorming in de chililagen ophoudt of opge houden heeft en dus geen nieuw Chilisal peter ontstond, dan nog zoudeu we, als het gebruik niet toennam, nog ongeveer 600 jaren kunnen toekomen en bij een toenemend wereldverbruik van H/j millioen tot 21/» millioen ton, zouden we toch nog ongeveer 350 jaar genoeg hebben. Vooreerst dus nog genoeg Chilisalpeter, om ons gerust te stellen. Dat iutusschen aanhoudend uaar nieuwe stikstofmeststoffen uitgezien en gezocht wordt bewijst, dat de stikstof hoe langer zoo meer als noodzakelijke meststot gevoeld wordt. Het is tot bijna alle landbouwers door gedrongen, dat het onder de tegenwoordige omstandigheden zonder kunstmest in het algemeen, zonder stikstofmeststoffen in het bijzonder, absoluut onmogelijk zou zijn met eenig voordeel te boeren. Vandaar de groote vraag naar allerhande stikstofmest, vandaar het streven naar nieuwe stikstofbronnen. En, hoe meer er op dit gebied gevonden en ontdekt wordt, hoe meer dit den laud- bouwer en den landbouw ten goede zal komen. In den laatsten tijd zijn reeds in zeer beperkte hoeveelheden in den handel gekomen drie nieuwe slikstofmeststoffen stik- stofkalk, kalkstikstof en kalksalpetor drie meststoffen, waarbij de lucht als stikstofbron gediend heeft. Wellicht zal later de laatste der genoemde drie kunnen optreden ter ver/anging van het Chilisalpeter. Vooralsnog schijnt het procédé nog niet geperfectionneerd genoeg om de kalksalpefe/ in vrij bruikbaren vorm in den handel te brengen. Daarenboven zijn er Hog geen proeven genoeg mede geno men, om iets met zekerheid te zeggen om trent de resultaten. Vooreerst blijft dus het Chilisalpeter zijn eereplaats onbetwist en on verdeeld behouden. Elke landbouwer, die zijn bedrijf in de hoogte wil houden of bren gen, heeft het noodigvoor hem is het onmisbaar. hem was het was Lady Armytage den waaier had opgeraapt- knikte toen toestemmend en ging mee. Zij oogen verhelderden toen hij uaar het slapende kind keek. «Gij kunt mij Uti toevertrouwen" vroeg hij. «Als 't dan maar niet huilt," meende Jack twijfelachtig. «Wel toch niet, wij zijn immers allerbeste vrienden." En met zachte behoedzaamheid, nam hij bet kleine schepseltje in zijne armen eu vleide het sluimerende kopje tegen zijn schouder. «Hij is geknipt voor huisvader," dacht Jack. «Jammer XII. Het was den morgen na 't volks concert. In de eetkamer van Clyve court zaten mrs. Eaglet en Marie van Wildenbofen bij 't ontbijt tegen over elkander. De groote en zeer booge zaal liet aan mo derne pracht niets te wenschen over, om het zoo te maken, hadden de fijnste kunstenaar hot, beste gepresteerd. Het tapijt was van zuiver mporschen stijl eu droeg donkerblauwe stervormige ornamenten op goudgrond. Het behangsel van roode zij met goud, de deuren van ebbeuhout met ivoren knoppen, alles hoogst fijn uitgevoerd. (Wordt vevolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1907 | | pagina 1