Nummer 52. Zaterdag 29 Juni 1907. 30e Jaargang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. UIT HOOGS UhlilA AN TOON TIELEN, Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen Bouw vereenigingen. Uitgever: FEUILLETON. LANDBOUW. rn Lingsfrutsckt Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5. Franco per post door het geheele rijk f 0.90. Brieveningezonden stukkeugelden enz., franco te zenden aan Uitgever. den W A A L W IJ K Telefoonnummer 38. Advertentiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciple zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. woning* voor den werkman in praktijk brengen, dan zal men daarvoor van de Woningwet geen gebruik kunnen maken. Van sommige zijden is hiervan tegen de wet een grief gemaaktdat zij nl., op het voetspoor der Engelsche, alleen zou gelet hebben op de steden en de be hoeften van het platteland zou verwaar loosd hebben. Het is bekend, dat. de Belgische Wo ningwet van 1889, die juist het bouwen van een eigen huis bevordert door het verschaffen van goedkoop crediet onder waarborg van levensverzekering en hy potheek vooral op het platteland tot goe de resultaten heeft geleid. Op het con gres te Luik in 1905 werd medegedeeld, dat toen reeds 56000 eigen huizen met den steun dezer wet waren gesticht, voornamelijk in de hand gewerkt door de goedkoope spoorwegabonnementen voor werklieden. 10 pet. der Belgische werklieden gaan dagelijks per trein naar hunne werkplaats. Nu is het zeker, dat de bezwaren, aan het hebben van eigen woningen voor de werklieden verbonden, zich op het platteland veel minder doen gevoelen een tiental jaren geleden werd dit be- I dan in de steden. Vooreerst door de toogd in eene artikelenreeks in de Tijd I veel geringer grondwaarde, waardoor el- en verleden jaar o.a. weer opnieuw in ke woning een geheel huis kan bevatten, het licht gesteld door Mr. Aal b er se Vervolgens ook, wijl het geslacht der III (Slot.) Een vrijwel afgestreden vraag mag het heeten of het niet beter is, den werkman een huis in eigendom te bezorgen, dan huizen te bouwen, die eigendom der bouwvereeniging blijven en den werkman alleen verhuurd worden. De ervaringen, hier en daar opgedaan met die eigen huizen* welke na eene generatie mees tal verkocht en in de handen van huis jesmelkers gevallen bleken te zijn, slecht onderhouden en overbevolkt hebben in deze het pleit vrijwel beslist ten fa veure van den collectieven eigendom. Ook het verschil in behoefte aan ruim te voor eenzelfde gezin,' naar gelang het zich uitbreidt of inkrimpt is steeds een bezwaar tegen het »eigen huis*. Reeds be- in het Kath. Sociaal Weekblad, waarbij erop gewezen werd, hoe ook in de lan delijke mijndistricten de mijnwerkers, door ervaring wijs geworden, zich begin nen te kanten tegen het op meerdere plaatsen tot nu toe gevolgde systeem van het hebben eener eigen woning, waardoor zij, aan eene bepaalde plaats gebonden, zwakker staan bij uitbreken- den socialen strijd bij werkstaking of uitsluiting. Een bezwaar dat natuurlijk nog in hoogere mate geldt tegen het bouwen van arbeiderswoningen door de industrieelen voor hun personeel. Ook onze wet heeft blijkbaar alleen collectieven eigendom der te bouwen woningen op het oog gehad. Immers art. 11 van boven vermeld K. B. eischt dat in de statuten der >toegelaten* bouw verenigingen niets voorkome, waaraan aandeelhouders, leden of derden het recht zouden ontleenen om eigendom men der vereeniging in bezit te krijgen. Wil men dus het stelsel der eigen ïhuisjesmelkers* op het platteland niet welig pleegt te tieren en dus bij boe delscheiding en verkoop niet zoo licht te vreezen is, dat het huisje in hunne handen zal vallen. Bestaat er nu inderdaad op het platte land behoefte aan eigen woningen, dan kan eene proef genomen worden. Men denke aan de talrijke boerenleenbanken en landbouwbonden. Zij kunnen hier voor wel geen voorschot genieten vol gens de Woningwet; maar genoemde, krachtig ontwikkelde lichamen, kunnen wellicht aan zulke bouwondernemingen even goedkoop, misschien zelfs nog op voordeeliger condities, crediet verschaf fen als de Staat het doet voor de bouw verenigingen volgens de Woningwet. Zeker kunnen ze het hun toevertrouw de geld niet beter beleggen. Op onderscheidene wijzen zal men al dus het goede doei, verbetering der volks huisvesting, kunnen bereiken het meest voor de hand liggende en eenvoudigste middel daartoe is zeker het oprichten van bouwverenigingen volgens de Wo ningwet. Wil men dezen weg bewan delen, dan b«edt terstond het Rijk zijn geld, de gemeente allicht haren grond, alles op de eenige voorwaarde dat men zich, overeenkomstig de gestelde bepa lingen, vereenige. Men aarzele dan ook niet langer, maar beginne. Mr. Van Houten heeft eens terecht de opmerking gemaakt, dat ook door de beste wetten ten slotte slechts zij ge holpen worden, die zich zeiven weten te helpen. Zoo ergens dan geldt dit van de Woningwet. De wet biedt over- vloedigen steun, maar zij veronderstelt, en zeer terecht, het initiatief van be langhebbendenen belangstellenden. Waar dezen niet gevonden worden, daar make men den wetgever geen verwijt van het scheppen eener onvoldoende regeling. Dat verbetering der volkshuisvesting nog wel degelijk noodig is, blijkt meer dan overvloedig uit de gegevens van het woningonderzoek, die hier endaar worden gepubliceerd (vooral uit de hoogst be langrijkste rapporten der gezondheidscom missie van ons ressort) en uit de cijfers der volkstelling van 1899, uitgewerkt o. ain de Cijfers en graphische voor stellingen*, in het licht gegeven door de sociaal-technische vereeniging van demo cratische ingeneurs en architecten blijkens welke in geheel Nederland V* der bevol king woont in slechts één vertrek, ter wijl 59 procent der bevolking zich nog niet mag verheugen in het bezit eener woning van drie vertrekken b.r. (woon kamer, keuken en slaapvertrek, of zolder). Het is dus rueer dan tijd dat alwie daartoe gelegenheid heeft en dat zijn er ongetwijfeld velen gebruik maken van de gunstige voorwaarden die de Wo ningwet biedt om door te stichten bouw- vereenigingen den werkman eene goede en gezonde woning te verschaffen. Men zal daarmede een der beste sociale werken verrichten, die mogelijk zijn men bedenke welk een grooten invloed op ons denken en gevoelen onvermijdelijk de wij ze van huisvesting hebben moet, den invloed van het millieu, dien niemand kan ontgaan. Men zal daardoor tegelij kertijd de gezondheid en de zedelijkheid op zeer doeltreffende wijze bevorderen men zal daarmede tevens het drankmis bruik krachtig tegen gaan en een geluk kig, opbeurend familieleven bezorgen aan vele honderden, die thans langs straten en in kroegen zedelijk en maatschappelijk ten ondergaan. Men zal daarmede tevens de welvaart en vooral de zedelijke waarde van het volk helpen stijgen. En eindelijk is het een dankbaar werk, wijl het on voorwaardelijke waardeering vindt in alle maatschappelijke standen en richtingen. Men sla dus de handen ijverig aan het werk Gelukkig kunnen we ons noemen dat een commissie uit de Kath. Soc. Actie in onze gemeente het onderzoek en de voorbereiding dezer materie is opgedra- gen. Mogen we spoedig in staat zijn er een en ander over mee te deelen. LJ-UB gg-M" 39) Roman naar 't Engelsch. «Uti, kind I" riep hij spijtig. «Gisteren had ge nog zoo'n pijn in den hals en nu zijt ge weer doornat tot op de huid «Neen," verzekerde Uti bezwaarlijk, «in 't geheel niet tot op ile huid, papa ik voel er niets van." «Laat uw voeten eens zien I" beval hij. Eu toen zij hem een kleinen doornatten schoen toonde, voegde hij er bij «Nu gauw naar binnen en laat u door Magaretha droge kleederen aantrekken Ver staan «Ja, Papa" antwoordde zij met kommervolle gelaatsuitdrukking, zonder zich echter te verroeren. «Waarop vracht gij «Ik dacht dat U wel met me mee kondt gaan." «Ik? Waarom? «Zij zal dan niet zoo boos zijn, papa, zij heeft het mij verboden, ziet U, met water te speleD en nu zal zij mij een standje geven." Deze kinderlijke naïviteit ontlokte hem bijna een glimlach, maar hij hield zich ernstig. «Lieve Uti" zeide hij, «wie de ongehoor zaamheid niet schuwt, die moet ook de gevol gen niet schuwen. Op alle onrechtvaardigheid volgt straf dat is nu eenmaal zoo ingericht in de wereld. Ga heen en laat u maar een standje maken, dat is geheel in orde. Uti keek bedrukt. Als haar vader dit vriendelijk, doch beslist gezicht opzette, dan was er niet met hem te onderhandelen. Een zware zueht ontsnapte hare kleine borst en langzaam zette zij zich in richting van het huis in beweging. Haar vader zag haar met een gemengd ge voel na. «Arme kleine zondares," murmelde hy half spottend, half bewogen, »'t is of haar Worniziekteu bij het Vee. Natte, drassige weiden zoo eindigden we een vorig artikel geven dikwijls aanleiding tot het ontstaan van wormziekten bij het vee. De leverbotziekte aordt b. v. daardoor in de hand gewerkt. Zij komt het meest voor bij schapen, minder bij koeien, nog minder bij het varken. Het aangetaste dier heeft dan parasieten (leverbotten) in de galgaugen, waar zij zich het liefst schijnen op te houden, soms ook in het leverweefsel en zelfs in de bloedvaten, waardoor zij met het bloed naar verschillende deelen van het lichaam, voornamelijk naar de longen, wor den gevoerd. Leverbotten zijn zeer plat, 28 c. M. lang en gelijken, wat vorm betreft, wel wat op een botje vandaar de naam. Warmte en vocht doen ze gedijen en ontwikkelen. Daarom treden ze het meest op in natte jaren en in vochtige weiden met z. g. watergaten. Met het water ot hst natte voêr neemt het vee dan het b oed dei leverbotten op. Jsren lang kan dit le vensvatbaarheid behouden. Daar een deel van het lichaam dezer in gewanden wormen met fijne stekeltjes is bezet, wordt hierdoor het slijmvlies der gal gangen geprikkeld en ontstoken, welke ont- steki g zich tot hel lcverweefsel uitbreidt en daarin bloedingen en abcessen veroor zaakt. Bij geslachte runderen moet dan ook niet zelden de lever geheel of gedeeltelijk voor het gebruik worden afgekeurd. Koeien sterven, in ons land althans, niet vele aan de levrbotziekte, schapen echter wel. In de meeste gevallen blijkt dc ziekte eerst bij lijkopening, de ziekte verschijnselen toch zijn uiet zeer sprekend, in het laatste sta dium openbaren zich vermagering, bleek- en geelzucht, diarrhee en loomheid. Blijkens de ondervinding komt besmetting slechts voor in den zomer, niet vóór half Juni, en in den herfst. Men z%l dus wel doen het jonge vee, dat liet vatbaarst is in de zomermaanden, zoo mogelijk, niet in lage drassige weiden te laten loopen. Besmette weiden vermijde men tut laat in den herfst, en drooglegging van lage, natie graslanden, waarover we een vorige maal handelden, blijkt dus ook om deze reden zeer noodig. Daarna late men een fliuke kalkbemesting volgen. Daar er geen middelen zijn, om de lever botten in het lichaam te dooden, is het eenige, wat men kan doen de aangetaste dieren krachtig voeden, teneinde hun weer standsvermogen te vergrooten de wormen verlaten dan eindelijk van zeil het lichaam. Wie dat uiet kan doen, doet het best ze te slachten. leven er van af hangt." Nadat zij in de ve- raudadeur verdwenen was, stond hij nog een tijdje te luisteren in de richting der kinder kamer. Toen vandaar slechts gedempte stemmen duidelijk werden, trcoste hy zich. De persoon schijnt het toch niet zoo erg te maken, maar heeft ook bliksemsweinig reden, om zich over wat extra arbeid te beklagen doet den ge— heelen dag, wat ze graag doet, terwijl ik het kindermeisje speel. Waarvoor betaal ik dat vrouwenmensch eigenlijk?" Waarvoor hij dit of dat vrouwoumensch eigenlijk betaalde, was een vraag, die Jack zich meermalen stelde. Hij had naast een koetsier, een tuinman en een bediende, nog vier vrouwelijke dienstboden. Met de mauuen ging het goed, maar waarmede die vijf dames zich bezighielden, dat kon hij maar niet be grijpen. Hij had den naam van den besten patroon, mijlen in den omtrek, om een vacante plaats in zijn huis was het als 't ware een wedloop, en in theorie gingen ook werkelijk de vrou welijke bedienden voor hem door het vuur in de prsctijk waren zij zeiden op de plaats waar ze moesten zijn, zij lieten menig bevel onuitgevoerd. Wijl hij echter onordelijkheid niet dulden kon, zoo waren terechtwijzigen zijnerzijds en rouwmoedige beloften van beter schap vau den kant der dames, op Graggy Nook aan de orde van den dag. Het leek hem bijna ondragelijk, maar dan trooste hij zich met de gedachte, dat een mensch het op de wereld met te goed mocht hebben en dat de Voorzienigheid hem deze kleine bekommer nissen bezorgde, om hem grootere te sparen. Zoo iets ging hom ook door den geest, toen hij de kinderkamer den mg toekeerde om, met de handen in den zak, lustig fluitend, het kiezel laugs te slenteren en om den hoek van het huis eene hoogte op te gaan. Hier sloot den tuinmuur grenzend aan de rotsen, de bezitting aan den waterkant af, en van hier af had men een heerlijk vergezicht, zuidwaarts op de verre zee, rechts en links op de roodlichtende kustlyn, die van horizon tot horizon een geweldige bocht vormde, die weer uit talrijke kleine bochten bestond. Heden bewoog een lichte bries de in de zon glinsterende golven en ondsr aan hit strand Bij lammeren en 1-jarige schapen komt ook wel de lintwormziekte voor, veroorzaakt door een lintworm in de darmen. De ont wikkelingsgeschiedenis van deze parasiet is niet bekend, maar wel heeft men waarge nomen, dat deze ziekte ook het meest in natte jaren optreedt. Alleen wanneer men lintwormleden ont dekt, is men zeker van de ziektebij ver dachte dieren, die gestorven zijn, is het wenschelijk een onderzoek in te stellen. Het zieke dier lijdt aan spijaverteringsstoor- nissen, vermagering eu diarrhee De veearte moei hier geraadpleegd wordeu. Bij schapenhouders is ook wel bekend de draaiziekte, waaraan lammeren en 1-jarige schapen, een enkele maal ook runderen en dan meest de jonge dieren, kunnen lijden. De draaiziekte ontstaat door den blaas- worrn van een lintworm, welke bij den hond voorkomt. Met de ontlasting van den hond komen in het gras rijpe lintworm-led n, gevuld met eitjeskomen deze met het gras in de ingewanden van schaap of rund, dan ontwikkelen zij zich tot z g. embryos; deze zoeken een weg door het lichaam, tot zij in de hersenen geraken alleen hi r kunnen zij zich verder ontwikkelen tot bla- begon het zoo juist merkwaardig levendig te worden. De visschers die de geheele week niets beters te doen gehad hadden dan tabak te kauweu, liepen nu als bezetenen op eu neer. De voor het zomerseizoen nieuw geteerde schuiten, die op 't strand stonden, werden onder keteugeratel iu zee geworpen en dans ten dan over de groene golven. En waarheen ging de vaart Jack nam een grooten verkijker en zag aan den horizon een lange, wit-uitziende streep, in 't water. Deze streep duidde op makreelen. Als de bries uiet te vlug in oeu orkaan omsloeg dan stond den braven zeelieden vandaag een goede vangst in uitzicht Om de makreeleuvaDgst wat van dichtbij te zieu, dat was geen slecht tijdverdrijf en Jacks eigen boot lag aan den voet der rotsen. Het behoefde slechts het zeil te spannen. Of hij dit deed Terwijl hij bij zichzelf overlegde draaide hij verstrooid den kijker hier en daar heen, en had plotssliug het oostelijk strand eu de promenade in het oog. Wie kwam daar aan Molly von Wildenho- fen 1 Zijn hart klopte vroolijk, toen hij haar herkende. Goede, kleine Molly Hoe sierlijk zet zij hare voetjes. Op dit slechte kiezelspad te kannen gaan, evenals zij, dan moet men de Gracie in persoon wel zijn. Een allerliefste kleine, die zij aan de hand heeft zonder twijfel het kind van de veel besproken en als Molly gelijk heeft veel gesmaade mrs. Eagles. Het waB een zonderling gevoel dat Jack Vernon verhinderde, deze laatste dame, in wier gezelschap de beiden zich bevonden, ook een blik toe te werpen, een gevoel, waarvan hij zich niet goed rekenschap kon geven en dat hem dan ook wel belachelijk voorkwam. Toen vierde zijn kunstenaarsoog feest. Mooie gezichten waren er genoeg, maar volmaakte slechts weinig. En een volmaakt was dit hier. Van het edel gevormde voor hoofd, tot de prachtig ronde kin was geen lijn verkeerd. En dat deze volmaaktheid niet vervelend werkte, daarvoor zorgde de pikan te tegenstelling tuBSchen de donkerkleurige wenkbrauwen en het matte goud van het haar. D» oogen waren diep blauw. Onweerswolken hebben soms zulk eeu kleur. Een gestalte, hoog Blank, en van de heer lijkste regelmatigheid. En haar gang Molly's bevalligheid was er niet in, dat viel niet te loochenen. Maar Molly's bevalligheid paste ook het beste voor Molly's sierlijk figuurtje Maar gekheid de gang eener vrouw te be- oordeelen op een berghoogte met zulk eeu ellendig kiezelpad. Dan kon hij iets beters te doea vinden. Het betere, wat Jack vond, was, dat hy weer haar gezicht eeus goed bekeek. Tot den kijker haar zoo dicht bij hem bracht, dat hij als 't ware de woorden van haren mond kou lezen, staarde hij onafgebroken op. Dan scheen z'n indiscretie hem eindelijk genoeg. Hij trad terzij en liet zijn blik weer over de zee zweven. Als zwarte kevertjes haasten de schuiten zich naar den horizon. Of hij ze nog zou volgen De gedachte kwam niet meer bij hem op, hij wist voor dit oogenblik een geheel ander tijdverdrijf. Mot zekeren haast schreed hij naar de tuin deur. Bezig zijnde deze te openen, moest hij nogmaals zijn hoofd omwenden, vanw6ge het vlugge getrippel, dat hij achter zich gewaar werd. Wat hij zag, was een zeer lief meusche- lijk rozenknopje. Uti namelijk, in rose katoen gekleed en met een rose stroohoed op haar hoofdje. «Kyk eens, papa," riep zij met stralend gezicht, «ik heb mijn nieuw kleed aangokre- «Die domme vrouwen," dacht Jack bij zich zelf, «hebben niet het minste idee van kinder opvoeding." Luide zeide hij op ernstigen toon «Iuderdaad, uwe ongehoorzaamheid schijnt nog beloond te worden. Ik verwachtte u in uw slee tste kleedje te zien." «Ja, ziet U papa," verklaarde Uti zege vierend, «het oude blauwe japonnetje had zij mij ook gauw aangetrokken, want zij was boos en speelde erg op. Ik was een vuil kind zeide zij, en daarbij vatte ze mij bij den arm en schudde me hevig. Toen huilde ik natuur lijk en dan kuste ze mij en zeide dat ik niet mocht schreien, anders «ouden ze het beneden hooren. En toen ik nog maar doorweende, omdat het werkelijk pijn deed en omdat ik dat oude kleed zoo leelijk vond, daarom nam zij het nieuwe kleed." «Kleefde daarmede een pleister op de won de uwer ijdelheid en alles was in orde," voleindigde Jack, terwijl het met geergerd gelaat de tuindeur openstiet. Het verraste hem uiet, maar ook was 't hem niet aangenaam, dat Uti hare kleine hand in de zijne legde, om met hem mee te gaan. «Uw gouvernante heeft blijkbaar vandaag in 't geheel geen tijd om naar je om te zien «Neen, papa," verzekerde de kleine, «zij moet nog mijn en haar bed opmaken en dan nog de kamer uitvegen, eu dan «'t Is genoeg" viel hij haar ongeduldig in de rede. «Kom maar." Zij gingen de rots langs en stegen den ons bekenden houten trap af. Links afstijgend kwamen zij op dat gedeelte van 't strand, dat onder de promenade lag. Uti praatte druk en vroeg veel. Haar vader gat' verstrooid antwoord. Tweemaal liet hij den blik scherp onderzoekend voorwaarts gaan toen richtte hij hem zeewaarts Plotseling uitte de kleine een kreet van vreugde «Molly juichte zij. «Zie toch, papa, Molly komt!" Jack volgde met zijne oogen de richting, die het viügertje aanwees eu antwoorde «Ik zie haar, Uti." Hij lachte, terwijl hij het zeide en dacht «Hoe het kind haar lief heeft gekregen in de korten tijd, en wat voor een lieftallig schepsel het is, wat voor een edel, rein mensch 1 Jam mer, dat het eene princes is Was het een meisje uit den burgerstand, dat geld wilde verdienen, dan was er voor Uti geen betere opvoedster denkbaar. Zij zou de laatste zijn om den overgeërfden ijdelheidsduivel aan te moedigen, zooals die domme dienstboden dat doen. Middelerwijl had Marie hem herkend. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1907 | | pagina 1