Mummer 75.
Zondag 22 September 1907.
30' Jam gang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
DE TROONREDE IN DE PERS,
HIT II006E iftlMKN.
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
8
Uitgever:
Zij die zich tegen het
volgend kwartaal op dit
blad abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum
verschijnende nummers
GRATIS.
FEUILLETON.
§1
iet
ng
a
f3
De Troonrede.
BESjESSSW*» EfflBHTCSSEai
De Echo van het Zuiden.
Waalwijksclie en Langstraatsche Courant,
Dit Blad verse1 ijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Advertentiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciple zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
Van eenige geestdrift voor den inhoud
der Troonrede is in de pers absoluut
niets te bespeuren.
Met name acht men vrij algemeen de
aankondiging der grondwetsherzienings-
voorstellen te vaag.
De Nieuwe Rolt. Cl. schrijft
Veel zal er van afhangen, welken om
vang de regeering aan haar voorstellen
geeft. Over dat, voor het oogenblik
eigenlijk meest aangelegen punt, geeft
echter de Troonrede niet vael licht.
De Nieuwe Courant acht het een open
vraag of van de heele grondwetsherziening
onder dit ministerie iets terecht zal komen
Het Handelsblad geeft blijk van ver-
baiing
Eerst een Staatscommissie benoemen
om na te gaan welke andere wijzigingen
gewenscht zijn naast die in het kies
recht, waarmede zij zich niet mocht bezig
houden - en dan alle voorstellen der
commissie, buiten die in hoofdstuk III
en IV, geheel op zijde stellen, ofschoon
daaronder zeer belangrijke zijn (wij her
inneren slechts aan die over de troon
opvolging en de rechterlijke macht)....
het klinkt uiterst vreemd. Ligt de ver
klaring van het raadsel wellicht in den
haast, die het Kabinet met de indiening
harer voorstellen meent te moeten maken
althans voor zoover het kiesrecht be
treft 1 Zijn dan in het volgend jaar
Roman naar 't Engelsch.
59)
3
3
I—
O
O
O
f'
9
voorstellen tot het brengen van ver
andering in andere hoofdstukken te
verwachten Met verlangen zien wij
uit naar de verklaring van deze verras
sende houding der regeering.
Het Nieuws van den Dag zegt o. m.
Er is iets mats in het stuk, men springt
van den hak op den tak, het is alsof
het ministerie wilde zeggenzoo gaarne
hadden wij veel voorwaardelijks, veel
eerlang's, spoedig's enz., door beslister
toezegging vervangen, maar dat gaat
niet. Wij kunnen nog lang blijven staan,
maar missen het gevoel, vast te staan.
Het Vaderland constateert dat de
regeering ten aanzien van de Grond
wetsherziening een middenweg heeft
ingeslagen.
Het besef van de broosheid van het
Ministrieel leven heeft haar doen besluiten
de Grondwetsherziening aan te kondigen
als zullende «eerlang» de Staten-Generaal
bereiken.
Land en Volk zweeft tusschen hoop
en vrees
Zullen er concessies worden gedaan
om de halve vrienden der herziening te
winnen Zal met name, voor de Eerste
Kamer het recht van amendement of
«renvooi» worden voorgesteld? De heer
Van Houten watertant bij de gedachte
daaraan. Ons beangstigt steeds de
mogelijkheid van dergelijk voorstel. In-
tusschen wij zullen geduld moeten oefenen
tot er wordt geopenbaard wat ar thans
nog verborgen licht.
Voorhands vertrouwen wij. dat de
Regeeeringsvoordracht een onbekrompen
democratischen geest zal ademen.
Het Utrechtsch Dagblad zou het het
verstandigste achten en in 's lands belang,
zoo de regeering zich binnen de neutrale
zone hield ea trachtte binnen den tijd.
die haar nog rest,' zooveel vruchtbaren
arbeid als mogelijk te, af te doen.
De Zutphensche Courant is rare
avis 1 vrijwel te vreden.
Alles bijeengenomen ademt de gansche
Troonrede een streven om rustig en
zelfbewust door te werken in den geest
van het regelings-programma.
De Tijd zegt
Een bepaalden indruk, omtrent wat er
.Maar papa, dat is Molly," riep de kleine
verheugd.
„Nu", hernam hij, haar afkeer van mrs.
Eagles bedenkend, is die u nog niet goed
genoeg? Gij zijt werkelijk niet gauw tevreden
Uti antwoordde niet. Zij stond in stomme
bewondering te kijken. Hoe lief zou dat
beeld aan de wand bij haar bedje waken.
Plotseling vatte zij moed en de armpjes tot
haar vader uitgestrekt, bad zij op vleienden
toon
«Papa, Molly kunt gij mij wel schenken
Hij hief het kind cmhoog en kuste haar
hartelijk.
„Molly heeft over zichzelf te beschikken,
zeide hij met eene stem, die van innerlijke
beweging sidderde. „Ik zal van avond naar
haar toegaan en haar vragen of zij zichzelf
aan ons schenken wil?" En toen zij heel
vergenoegd knikte, voegde hij er bij „Nu
dan ga gauw weer in de kinderkamer.
Een tweede stoornis bracht tegen den avond
een Londensch collega die zich voor gezondheids
redenen in Doveton bevond.
„Hola Crosby riep Jack, wiens blik door
het geluid van 't slot naar de deur getrokken
werd.
„Nu," vroeg de aangekomene, een flinke
man met kloeken blik en die een van zwaren
baard en haar voorzien hoofd op ietwat breede
schouders droeg. Zegt uw geweten u niets."
Jack dacht een oogenblik na. „Verduiveld"
riep hij uit, „wij hadden een lange strand
wandeling afgesproken was dat zoo niet?1'
„Ik meende dit tenminste, antwoordde de
ander droog.
Wel excuus, Grosby 1 Ik heb 't geheel ver-
getea.
■Nu, en hoe is 't nu, g aat gij mede
Nu is 't te laat, daarenboven heb ik nog
iets gewichtigs te doen. Als 't tt goed is dan
verschuiven wij de wandeling tot een andere
tyd.
„Ook goed," knikte Groshy gemoedelijk. Ik
laat me dan maar door zoo'n dagdief, die daar
aan den oever ligt een eindje in zee roeien.
Van zeeziekte zal ik wel geen last hebben?"
„Waar deukt ge aan?" lachte Jack, „zee
ziekte op zulk een spiegelglad water. Neen,
ge kunt het nooit beter treffen."
„En gij kunt me voor uw doel niet gauw
genoeg kwijt zijn naar het mij toeschijnt,
maar zien wil ik toch eerst, wat ge daar zoo
ijverig aan het maken zijt."
„Dat kijkt je zoo maar direct in het hart,
meende hij, na het eene korte pauze te hebben
bekeken.
„Loopen deze fameuze oogen in deze streek
rond, als ik 't u vragen mag?"
„Ja, luidde het korte antwoord.
„Hm, hm Ik wil een beetje meer inlich
tingen hebben
„Dat zou ik in uw plaats niet doen," merkte
Jack op.
„Aha, staat het zoo?" lachte Crosby, hem
van ter zijde aankijkend. Nu dan niet
Crosby gat hem een handruk ten afscheid
en ging heen.
XXIX.
Miss Fortescue kwam met vroolijk hart de
straat van Clyve Court af naar beneden. Zij
droeg onder den geheimzinnigen grijzen mantel
een afgelegd zijden kleed van hare begunstigster
en met het bewustzijn in het hart, de gehate
mededingster zooveel mogelijk afgebroken te
hebben.
Dat was in alle gemoedelijkheid geschied.
Mrs. Eagles die met merkbaar verdriet uit
Exeter teruggekeerd was, had dit verdriet
hedenmorgen tegenover hare allergetrouwste
geliefde blootgelegd.
Mrs. Eagles vertelde haar, dat zij mr- Vernon
niet begreep Sedert weken overlaadde hijhaar
met opmerkzaamheden. Op den bazaar en het
bal had hij alle vereering voor aan den dag
gelegd en nog altijd talmde hij hat woord uit
te spreken, waarop zij na al het voorgevallene
in het aanstaande regeeringsjaar moet en
zal gebeuren, krijgen wij volstrekt niet
Plet is alles even vaag en onzekerja
het schynt, dat met opzet de terminolo
gie zoo gekozen is, dat geen grootsche
verwachtingen worden opgewekt
De Residentiebode besluit
Om kort te gaan, de Troonrede van
den 17en September 1907 zou in de
gegeven omstandigheden volkomen op
haar plaats kunnen zijn, indien zij werd
uitgesproken onder de verantwoordelijk
heid van een ministerie, dat los was
van hetgeen de heer Roodhuijzen ge
noemd heeft de schoonste uitvinding
dezer eeuwindien zij niet onafscheide
lijk verbonden waren aan de Blanco-
politiek van den heer Goeman Borgesius.
Het Huisgezin
In het gunstigste geval is er nog
anderhalf werkjaar voor dit ministerie
over. Wat het gaf en aankondigde kan
minstens acht jaren vullen. Waartoe
nu die uitpakkerij, die oogverblinding
De Stand, is van meening dat de
Troonrede duidelijk te kennen geeft
als men 't niet reeds wist dat geen
sociale hervormingen in deze parlemen
taire pericde zijn te verwachten. Wat
toegezegd wordt, is voor het meerendeel
een gewijzigde editie van hetgeen vroeger
werd ingediend o.a. droogmaking van
de Zuiderzee, trouwens reeds verleden
jaar toegezegd. Eigen werk komt er
niet, en zeker geen beter werk dan er
ingediend was.
In de Nederlander lezen wij
Een punt intusschen is blijkbaar zeer
ernstig bedoeld. Het is wat wij de
«politieke franje» noemden de grond
wetsherziening.
Reeds in de eerste Trooarede, die
een program voor de vierjarige periode
werd deze genoemd. De bekende Staat-
commissie werd daarop ingesteld. In
de tweede Troonrede werd over de
zaak gezwegen, omdat de bedoeling was
haar eerst in de derde Regeerinsjaar
aanhangig te maken. Thans leest men
deze woordenfoorstellen tot het
brengen van veranderingen in het derde
en in het vierde Hoofdstuk van de
Grondwet zullen u eerlang bereiken.»
Htt derde hoofdstuk handelt over:
«De Staten-Generaal.» Het vierde over
«De Provinciale Staten en de gemeente
besturen.» De kiesrechtquaesties en
alwat daarmee, ook zijdelings, samen
hangt, en zooals 't in de rede, waarmee
minister Rink de Staatscommissie in
stalleerde, werd aangeduid o.a. ook
de evenredige vertegenwoordiging, het
recht van amendement der Eerste Kamer
de wijze van verkiezing der Eerste Kamer
de verkiesbaarheid voor dat college, de
ontbindbaarheid der Prov. Staten enz.
zijn in de beide hoofdstukken be
grepen. Daartegen zijn er niet inbegrepen
verschillende andere wijzigingsvoorstellen
die door de Staatscommissie, of door
enkele harer leden in hun afzonderlijke
nota's gedaan zijn. Niet bv. de ont
neming aan de Tweede Kamer van de
voordracht voor den Hoogen Raad de
voorgestelde, trouwens kleine, herzienin
gen in de bepalingen omtrent de troon
opvolging de artikelen omtrent den
godsdienst, welke prof. de Louter wilde
wijzigen de betere formuleering van de
onafzetbaarheid der rechters (waardoor
een leeftijdsgrens zou mogelijk worden);
de bepalingen omtrent de wijze, waarop
veranderingen in de grondwet kunnen
tot stand komen e.a.
Het schijnt, dat de regeering omtrent
al wat buiten de hoofdstukken 3 en 4
ligt geen stof wil opjagen, en voor dat
doel ook de eenvoudige redactiever
beteringen, welke de Staatscommissie in
andere hoofdstukken heeft voorgesteld
en die wel geen strijd zouden uitlokken,
wenscht prijs te geven.
Het Volk vat haar oordeel aldus te
zamen
Voor het overige blijkt, dat de regeering
de zaken gaande houdt, op dezelfde
manier als al haar voorgangsters. Zij
is blijkbaar niet van plan, haar ontwerpen
voor grondwetsherziening in te dienen,
voor het einde van het vierjarig tijdperk
in het gezicht komt. Haar leven is in
zekeren zin afhankelijk van het niet-
indienen dier ontwerpen. Heeft zij haar
belofte om grondwetsherziening te bren
gen vervuld, dan heeft zij ook haar
eigen hoofdtaak afgewerkt. Den raad
door haar eigen vrienden gegeven, nu
het blijkt hoe zwak en onbeduidend het
overigens is, om de vervulling van die
vast meende te mogen rekenen.
„Als u onze princes maar niet in den weg
stond," had zij gezegd.
„Werkelijk?" was het vlugge antwoord.
Daarop talmde miss Fortescue een weinig
en vroeg lachend „Ik zal mij toch de tong
niet branden als onlangs als ik van haar
spreek
Onzin," hernam mrs. Eagles het voorhoofd
fronsend, „Alsof mij aan dat domme ding
wat gelegen waBIk verdraag nu hare
tegenwoordigheid hier nog om hem niet voor
't hoofd te stooten. Hij heelt nu eenmaal
eene mij geheel onverklaarbare liefhebberij
voor het gansje,"
„Nu eene liefhebberij Zou het niet mogelijk
zijn eene ernstige liefde?
Hier was de schoone vrouw in een hartelijk
gelach uitgebroken. Als go niets anders weet,
dan houdt liefst den mond. Eene ernstige
liefde?
„Ja, ja, zij beschouwt hem als een groot
vader en hij haar als een troetelkind."
Het was miss Fortescne wel smartelijk zulk
schoon vertrouwen te moeten vernietigen maar
zij hield het toch voor haar plicht er op te
merken: Ik kan wel vergissen, maar het leek
me zooveel op een rendez-vous tusschen hun
tweeën kortelings 's avonds in 't park."
„S'avonds in 't park?" riep mrs. Eagles
verbaasd uit.
„Jawel in het park, daar beneden, niet ver
van de poortwachters-woning. Ik kwam van
CJ en men geneert zich wel even een
paartje voorbij te gaan als 't klaarblijkelijk
vertrouwelijke mededeelingen te doen heeft.
Zoo ging ik achter een bosch staan om te
wachten tot de weg vrij was. Maar dat ge
schiedde niet zoo gauw. Zij had hem zooveel
voor te praten, dat valsche ding.
„Van wie spreekt ge?"
„Van die bedelprinces, die altijd zoo vroom
doet en zich toch niet ontziet hare wel
doenster te bekladden."
Nu kwam een booze trek om mrs. Eagles
mond. „Wat zeide zij?" vroeg hij.
„Dat zij voor uw pleizier liefste mrs. Eagles,
aan den bazaar moest deelnemen en dat er
iets onaangenamere niet op de wereld was."
■Ha, en hij
■Hij sprak zeer lief over u, werkelijk zeer,
noemde u een edele vrouw eene vrouw onder
duizenden en meende, dat u zeker niet u ver
zoek zoudt volhouden, als u wist dat haar
vader eerst voor een paar maanden gestorven
was. Dat wist gij zoo goed als hij meende
de kleine kat, maar hij hield vol, dat gij
zulks vergeten had hij wilde gaan en u er
aan herinneren, maar dat vond zij niet goed
Zij vond het blijkbaar prettig de martelares
voor hem te spelen.
Mrs. Eagles werd bij deze mededeelingen
afwisselend rood en bleek en kreeg daarna
een hevigen aanval \an toorn. Geheel zonder
reden werden de allergetrouwste vrienden vau
Shakespeare en andere haar naar den kop ge
smeten, maar zij hield zich ferm en deed alsof
het niets byzonders was als het engelsche klas
sieken regende. Nu hield zij 't loon harer
kloekheid onder den arm. Ja, ja men moet
de lui maar weteu aan te pakken.
Met gerechten trotsch ging miBS Fortescne
naar de parkdeur, nadat zij den poortwachter
die even naar zijn pet sloeg, een vroolijk
„mooi weer vandaag" had toegeroepen.
Het weder was heerlijk. De namiddagzon
stond aan een wolkloozen hemel en wierp op
het roode zand zulk een verblindenden schijn,
dat de zwakke oogen pijn deed. Ook miss
Fortescue die naar den grond keek, ondervond
dit en verhief haar blik. Toen in die richtinp
waarin zij keek ten slotte het deurtje en d
toren van Graggy Nook opdoken dacht zij
„Hij is gisteren niet gekomen en ook van
daag niet."
Plotseling stond zij stil, kneep de oogen te
saam om beter in de verte te kunnen zien.
„Zie eens aan 1" stiet hij uit. „Prinses
Eerbaar maakt bezoeken bij jonge weduw
naars."
Boven nl. in den muur, die Graggy Nook
omgaf, ging het zijpoortje open en Marie von
Wildenhofen trad eruit. Zij scheeu zeer veel
baast te hebben, want zij vloog meer dan zij
ging. Dat zij zich in heftige opwinding bevond
dat bewees de ongewone roode kleur, die hare
wangen deed gloeien.
„Aldus zij weest zich toch nog te schamen
dacht miss Fortescue met het oog op deze
kleur, »nu ziet 1" En zich een groot genot
taak niet in de waagschaal te stellen
door een noodeloos rekken van haar
levensduur, slaat zij in den wind.
Op de Arnh. Cl. maakt de Troonrede
een beslist gunstigen indruk Zij wijdt
een uitvoerige beschouwing aan de aan
gekondigde grondwetsherziening en geeft
dan een waardeerend woord over de
werkzaamheid der Ministers.
Staan in dit opzicht Justitie en Land
bouw, Handel en Nijverheid bovenaan,
daarbij mag toch niet ovei het hoofd
gezien worden, dat belangrijke wets
voordrachten, welke reeds in de Troon
rede van 1905 of in die van 1906 werden
aangekondigd, voor een deel reeds in
gediend en zelfs bij de Kamer in on
derzoek zijn, zonder eenige verklaarbare
reden in de Troonrede van gisteren nu
eens opnieuw genoemd, dan weder met
stilzwijgen voorbijgegaan zijn. In elk
geval is er of komt er nog genoeg
werk aan den winkel, om de Kamers
in de gelegenheid te stellen ruime stof
te leveren voor de sluitingsrede van
September 1908. Of de daarvoor on
misbare geest van samenwerking in het
nieuwe zittingjaar Kabinet en Parlement
Deide bezielen zal, is evenwel in de
bestaande zeer buitengewone politieke
omstandigheden meer dan ooit een ge
heim der toekomst.
De anti-rev. Rotterdammet bespreekt
voornamelijk de Grondwet-paragraaf en
zet uiteen dat als het van de christelijke
partijen moet afhangen, het algemeen
stemrecht er nooit zal komen.
En daarom, als straks het liberale
Kabinet, moe van al den arbeid, zijn
werkzaamheden wil besluiten met de
indiening en behandeling van wetsont
werpen strekkende om, over de brug
van het blancoartikel heen, aan te sturen
op algemeen stemrecht, dan vinde dit
vrijzinnige ministerie alle mannen van
christelijken huize tegenover zich in het
gelid.
De Gelderlander besluit
Erkend dient, dat het gewicht der
aangekondigde grondwetsherzienings
voorstellen zeer groot is. Zóó aanzienlijk
zelfs, dat het de andere aangekondigde
wetsontwerpen geheel doet wegzinken.
Deze zijn ongetwijfeld slechts parade
paarden, want de behandeling der eerste
sluit ter hand nemen der overige van
eenig belang zoo goed als geheel uit.
Dit staatsstuk vindt een slechte pers.
Geen enkel orgaan spreekt er met volle
sympathie over. Natuurlijk zijn de link-
sche bladen niet zoo scherp in hun oor
deel als die der tegenstanders, doch
warm loopt er geen enkel. Dit teekent
voorspellend zetto de gryze jongedame zich
weer in beweging.
Zoover trof zij het goed, dat zij elkander
ontmoetten in de poort. Maar het groot genot
bleef uit.
Marie schrok toen bij dit ouverwacht treffen,
maar hield zich goed.
„Ah, miss Fortescue zeide zij op rustigen
toon, opende de deur, «loot ze achter zich en
wilde zonder meer verder gaan.
Zoo'n onbeschaamdheid was baar nog niet
overkomen.
„Maar prinses 1" riep zij op een toon,
getuigend van de diepste verbazing.
„Gij wenscht?" vroeg Marie, haar even
aankijkend.
„Ik ben ten zeersie verrast u hior- te
treffen 1"
„Inderdaad
„Ik had verstaan dat gij naar Lympstone
wildet, prinses 1"
„Dan hebt ge het zeer goed verstaan, miss
Fortescue.
„Ja, maar, dit is Graggy Nookl"
„Juist en daar boven, ergens achter den
berg ligt Lvmpstone Castle. Zien kan men het
nog niet. zult me verontschuldigou, miss
Fortescue." Ik heb haaBt.
Daar ging zij heen en hier stond de grijze
jonge dame van woede naar lucht happend.
Toen zij weer op adem kwam, overlegde zij
wat haar te doen overbleef.
(Wordt vervolgd).
