1
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
til UÖOfiü KlilH.
N ni li nier 83.
Zondag 20 October 1907.
30c Jnat gang.
ASTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
Eerste Blad.
BEKENDMAKING
bbvIllbtös.
LANDBOUW.
;en.
ei.
tJ I T G E V k
W A A L W IJ K. Telefoonnummer 38.
INSPECTIE-LANDWEER.
In het Land der Rogge.
I.
v
verl
edeni
nake
eden.
:n,
dat
dunk.
van
st d,
nui
om
geel
ten
d vac
ge*
i en
ren,
P f5
van
iets
wcg|
n is.
meer
veel
dat
taan.
roor
stri
gev
:gen,
7 van
>loitat
f54
>ofdst
a gei
eeigi
De
zemt
>sie
00
het
300
t ond
n en
ot vo
O ctol
8t.)
12416
1063 1
19791
Octol
75 659|
13 191
370 16
10 955!
3369
1050
Dim
<rd, b
ent.
in geni
9,56
17.4:
5 a 5,2.
l 7 60
liter.
ngevoi
vette
114
110
1171
f -
I 5)
2S
i
n 21
110.-
merec;
1— 01
ct.
1
19.50
ralier
iteit i
io k dai'
aDgev:
Qagerf
chter»
n, 01
;7Vie'
per V»
f 170
graiki
les mi?
a 240.
i 0.
'ocrd
ilo. P
f52
Courant,
Dit Blad verse ijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
Advkrtentikn 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Adverteutiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden Umaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeeligc contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
Burgamesster ec Wathouders der geraeeute
Waalwijk maken bekend, dat het jaarlijks on
dersoek (inspectie) over de verlofgangers der
Landweer dezer gsmeent» zal plaats hel ben
alhier
a, Voor de lichtingen 1903 t/m 1900 op
Vrijdag 22 November a.s. om 1 uur namiddag
soomede voor de Isralieten der lichtingen
1903/1907, welke anders op 23 November
zouden moeten verschijnon.
bVoor de lichting 1907 op Zaterdag 25
November a.s-, om 11 uur voormiddag.
De verlofgangers behooreu bij dat onderzoek
te verschijnen iu uniform gekleed, voorzien
van de kleoding- en uitrustingstukken (waar
onder ook zijn te verstaan de wapenen en het
ledergoed), aan nen bij hun vertrek met ver
lof medegegeven, alsmede van hun zakboekje
•n hun verlofpas.
Den verlofgangers wordt gewezen op da
volgende bepalingen der Landweerwet
Art. 32. Behoudens het bepaalde in Art.
21 kan een arrest van twee tot zes dagen, te
ondergaan in de naastbij golegon provoost of
in het uaastbijzijude huis van bewaring, door
den Distriotscomu audant worden opgelegd aan
den verlofganger
le. die zonder geldige reden niet bij bet
onderzoek verschijnt
2e. die, daarbij verschenen zijnde, zond<-r
geldige reden niet voorzien is van do in het
vorig artikel vermelde vooiwerpen;
3e. die de kleadiug of uitrustingstukken, aan
esn ander behoorende, als de zijne vertoont
Art. 55 Is den verlofganger, wieu krachtens
het vorig artikel arrest is opgelegd, bij h> t
onderzoek tegenwoordig, dan kan hij dadelijk
onder verzekerd geleide iu arrest worden ge
bracht.
Is hij niet tegenwoordig en onderwerpt hij
zich niet aan de hem opgelegde straf, dan
wordt hij op schriftelijke aanvraag van den
districtscommandant, te richten aan den Burge
meester der woonplaats van dien verlofganger
aangehouden en onder verzekerd geleide naar
de naastbijgelegen provoost of het naastbyzijnde
huis van bewaring overgebracht.
Art. 54. Onverminderd de straf in Art. 32
vermeld, is de verlofganger verplicht, op den
daartoe door den Districtscommandant te be
palen tijd en plaats en op de in art. 31 voor
geschreven wijze voor hem te verschijnen om
te worden onderzocht.
67)
Roman naar 't Engelsch.
XXXII.
Overste Delville bracht uit zijn slaapkamer
de allerslechtste luim mede. Kort begroette
hij het binnentreden der eetzaal Bob en
Blanche, hoofdfronseud keek hij naar zijne
gemalin. «Zijt stejjds op tijd" was voor hem
een eerste gebod, maar voor haar 's morgens
niet, zij sliep nog al guarne laug. Somtijds
giug hij over hare afwezigheid bij het familie
gebed met een ernstig zuchten heen, maar dat
twijgen zat heden niet in zijne stemming
en nu viel 't hem nog op dat door het slechte
voorbeeld ook Eleonor ontbrak.
Buiten zichzelf ging hij de kamer op en
neer en toen na eenige oogenblikken wachtens,
nog niemand van hen verscheen, trok hij aan
de bel als ging een schril noodsignaal door
het huis, en de bedienden overijlend naar de
deur vlogen. Toen begon het gebed. Alle
knielden en de overste bad voor, maar ziju
gemoedstoestand werkte dusdanig op zijne
manier van voorbidden, dat dit zelfs toornig
klonk. Grommend kwamen er de woorden
uit. Diegenen, onder de bedienden, die geen
onberispelijk geweten hadden, zonk den moed
in de schoenen. Blanche beefde over het ge
heele lichaam, slechts Bob, de booswicht
lachte heimelijk iu zichzelf.
Nu had de overste aan zijne plichten als
huisheer en christen voldaan en stormde hij
de deur uit.
nHij stijgt de trap op," murmelde Blanche
angstig. «Gij znlt het zien, er komt eeu scène."
«Zoo. En morgen keer ik op mijn schip
terug," hernam Bob. «Dat zijn zoo van die
lieve kleine herinneringen, die men van den
laatsten dag uit het vaderhuis meeneemt."
nGa, zoo ernstig is dat niet gemeend
Art. 55. De verlofganger, die zich bij hor-
haling schuldig maakt aan het feit sub 4e van
art. 32 bedoeld, of niet overeenkomstig art.
34 voor den Districtscommandant verschijnt,
of, voor hem verschenen zijnde, in het geval
verkeert sub 2e en 3e van Art. 32 vermeld,
wordt in werkelijken dienst geroepen en daarin
gedurende ten hoogste drie maanden gehouden
Hierbij geldt tevens da tweede volzin van
artikel 28.
Gedurende don tijd dien het onderzoek duurt
en in het algemeen, waDneer de verlofgangers
in uniform gekleed zijn, worden zij geacht
volgens het bepaalde sub 2e en 3e van art.
21 der landweerwet ouder de wapenen te zijn
en is het crimineel wetboek en het reglement
van krijstucht voor hot krijgsvolk hier te
lande op hen van toepassing.
Van het onderzoek zijn vrijgesteld, zij die
dit jaar ingevolge art. 11 der landweerwet
voor herhalingsoefeningen onder de wapenen
zijn geweest en zij die krachteus bijzondere
vergunning van het onderzoek zijn vrijgesteld
Op door den verlotganger gedane aanvraag
kan worden vergund het onderzoek voor den
Landweerdistrictscommandant in een ander
district te oudergaan.
Waalwijk, 18 October 1907.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Th. de SURMONT dk BAS SMEELE,
Burgemeester.
F. W. van LIEMPT, Secretaris
Grond wetsherziening.
- Zooals we in ons vorig nummer uit
voerig releveerden, is door de Regeering
de grondwetsherziening aan de orde
gesteld.
En alhoewel wij nog geen algemeen
samenvattend oordeel wenschen uit te
spreken, wordt toch in 't kort even
hierop gewezen, dat veel in de voor
stellen der regeering ons sympathiek is.
Zoo b. v. het wegnemen uit de grond
wet van de ^staketsels" die evenredige
vertegenwoordiging tegenhielden, de
verlenging van den zittingsduur de'r
kamerleden van vier tot vijf jaar de
zelfde eischen voor de benoembaarheid
tot lid der Eerste Kamer als voor die
tot lid der Tweede Kamer.
Verklaarbare tegenstanders blijven wij
echter van het passieve kiesrecht der
vrouw, d. w. z. dat ook vrouwen tot
lid der Kamers, der Prov. Staten en
van den gemeenteraad kunnen gekozen
worden. Wel zijn wij voorstanders van
het actieve vrouwenkiesrecht.
Over het geheele blancoïseeren van
art. 80 is nog te debatteeren met
«Neen, 't is maar voor de grap
«Stil Hij komt terug 1"
Ja hij kwam terug, schijnbaar wat opge
monterd, maar toch niet bevredigd.
«Zal ik thee laten komen, papa sloeg
Blanche met hoogroode wangen en sidderende
stem voor.
«Neen," luidde het scherpe antwoord, »wii
wachten 1"
En zij wachtten broor en zuster,
aan zij, in de venster leuneud, de
onvermoeid rondom de tafel wandel
na vijf minuten do deur open ging e
Delville verscheen. In hare oogen
verdacht fonkelen, maar hare stem h
koel sarca8ti8chen toorn, toen zij, op
drempel staande, uitriep
«Waarom ontbijt gij dan niet? Zijt gij
in staat voor thee te zorgen, Blanche?"
«Ik verbood het haar," antwoordde in
van het angstige kind, de vader, die nu a
zijn stoel plaats genomen had en de bin
tredende met toornigen blik aanzag.
«Ah zoo 1" zeide mevrouw Lydia, de trots
wenkbrauwen omhoog halend. «Eu waar
als ik het vragen mag."
«Ik wachtte liever met het ontbijt op u
«Inderdaad?" riep zij luid lachend. «Hoe
lief zijt gij vandaag I"
Dan ging zij hare kinderen omarmen.
«Laat dat plagen nu." zeide Bob, hare
moeder respectvol in 't oor, terwijl hij haar
een zoen gaf.
Maar de goede raad bleef onverhoord.
Nauwelijks had zij aan tafel plaats genomen,
of ze reide tot haar echtgenoot
«Ik geloof dat gij met den trein van elf
uur voort wilt."
«Dan gelooft ge zeer goed," luidde het
antwoord.
«Als ge dan maar niet te laat komt,"
spotte zij.
«Wiens schuld zou dat zijn?" hernam hij
ondeugend.
«Uwe eigen ha, ha, ha I"
Terwijl zij nog lachte, ging voor de tweede
maal de deur opeu en trad Eleonor binnen,
hoog het fijue hoofd dragend en met bestu
deerde langzaamheid in den tred. Tweemaal
hield ze halt aan de 6ene zijde der tafel om
de Noordbrabanter meenen we, dat ook
hiermee het kiesrechtvraagstuk goed
kan worden geregeld. Onomwonden
verklaren we ons echter tegen het sa
mengaan van het minister- en 't Kamer
lidmaatschap. Deze combinatie kan be
slist politiek-immoreel genoemd worden.
Wat nu betreft het ontnemen aan de
Kroon het recht van benoeming der
Kamervoorzitters, ook dit was inderdaad
toch niet anders dan een ornament. De
Kamers kozen toch feitelijk al haar eigen
voorzitter. Voor heden zij dit genoeg.
Wij hopen spoedig op een en ander
uitvoerig terug te komen.
De finantieele krachs in
ons land.
Er gaat haast geen dag voorbij of
men leest van een bank of credietin-
stelling, die haar betalingen heeft gestaakt
of surseance aanvraagt, Waar moet dat
in ons lieve landje heen Gaan wij hier
thans zoo gedrukt onder den strijd van
Roosevelt tegen de trusts Want dat
schijnt een van de hoofdoorzaken te
zijn van al die krachs. De Amerikaan-
sche geldmarkt moet thans zoo wankel
staan, dat de nawerking hier zeer sterk
gevoeld wordt.
Maar zou dat wel de eenige oorzaak
zijn Zou hier niet veel geschoven
moeten worden op de onrustbarend
stijgende genot- en hoogvliegerszucht
van heeren directeuren Als men vaak
ziet, waarvoor ook de spaarpenning-
kes van weduwen en brave huisvaders
gebruikt worden, dan komt ons gemoed
in opstand tegen de gewetenlooze han
delingen van die hooge heeren
Och, och, wat schijnt 't artikel »Oude
Hollandsche degelijkheid* op onze geld
markt weinig meer te vinden te zijn.
Bovendien spreekt uit die rage van
ons volk, om haar spaarduitjes te be
leggen in Amerikanen en Russen niet
eene groote verslapping van energie en
volkskracht? Waarom niet met dat geld
nieuwe handels of industriëele banen
betreden. Hier zou geld —coöperatie
nuttig zijn.
Onze voorouders waren in dat opzicht
heel wat meer mannen van energie 1
Een sympathiek voorstel.
In de Volksbodehet weekblad voor
het katholiek vereenigingsleven in de
den vader, aan de andere om haar moeder,
de zachte wangen voor een morgenkus te
bieden, daarop liet zij zich in een stoel
zakKen en nu eerst scheen ze te merken, dat
de oogen van moeder, zuster en broeder vol
verwachting naar vader keken.
«Is er iets voorgevallen mama?" vroeg zij
met hare apathische gelaatsuitdrukking.
Mrs. Delville antwoordde niet. maar fixeerde
worden, dat was
Achterover in haren stoel leunend ant
woordde zij koel«Ik dank u papa, ik eet
niets, ik heb geen honger. Slechts een tasch
thee, mama, s. v. p.
«Daar, dat hebt ge er nu van," zeide mrs.
Delville's blik tot haar man en terwijl deze
met bedrukt gezicht een ei nam, stortte zij
zich uit in vergeefsche moeite, om haar
zuidelijke provinciën, wordt door een
zekeren H. H. eene reorganisatie der
sociale week voorgesteld en wel in
dezen geesttNaast den achtdaagschen
cursus voor hooger ontwikkelden, be
ginne men voorloopig met één of meer
driedaagsche cursussen, speciaal voor
werklieden. Als inleiders werden hiervoor
gekozen mannen, die meer met de
practijk der arbeidersbeweging in aan
raking komen, zich daarom beter ver
staanbaar weten te maken en onder
werpen behandelen, die in den aanvang
van meer practisch nut zijn.
De deelnemers aan den werklieden
cursus, die in één jaar op meer plaatsen
in ons land moet worden gehouden,
worden dan ook in de gelegenheid ge
steld om over de ingeleide onderwerpen
hun meening te zeggen."
Juist, zoo wordt de Sociale Week
beslist practischer en doeltreffender.
Telkens, als we de verslagen der ge
houden lessen lazen kwam ons de ver
rukking over de lippen
>Mooi, heel mooi, maar is het voor
velen niet te hoog
't Is meer eene sociale academie,
waar professoren hun colleges geven en
hun dictaten voorzeggen dan een sociale
cursus voor iedereen, zoowel den werkman
als den meer ontwikkelde-
Wij gelooven, dat het stellig in 't
belang van de »Sociale Week* als de
werkman toehoorder, zal zijn, indien
de Sociale Week in den geest van H.
H. gewijzigd wordt.
In de zandstreken is de rogge een der
voornaamste gewassen. Men spreekt hier en
daar vun „het koren" en bedoelt daarmede
„de rogge." Bewijs genoeg, dat zij den land-
houwer na aan het hart ligt. Mislukt de
rogge, dan is het jaar slecht.
Men kan dus op het zand niet te veel
zorg aan de behandeling van dit gewas
besteden en eenige weuken betreffende de
verzorging van den bodem, de hoeveelheid
zaaizaad enz. zullen aan allen, die rogge
verbouwen, zeker welkom zijn.
We moeten toch niet van de veronder-
dochter te bewegen iets te nemen.
«Komedie en geen einde dacht Bob en
toen bracht het binnentreden van den bediende
eene afwisseling.
Hij bracht de ochtendpost den huisheer
allerlei drukwerken, de huisvrouw een brief.
Met een verwonderden blik op de buiten-
laud8che postzegel nam zij hem, keek naar
het adres en zeide op ietwat aarzelenden toon
Van Jack uit Duitschland, naar het schijnt.
Tusschen haar en haar broeder was sedert
die stormachtige scène in 't atelier te Graggy
Nook elk verkeer afgebroken geweest en zij
had daaronder smartelijk geleden. Nu was
zij in staat geweest zich ten hoogste te ver
heugen over een brief van Jack, als zij maar
niet zoo bang voor den inhoud geweest was.
In plaats van de enveloppe te openen, draaide
zij hem tusschen hare bevende viDgers en be
studeerde den poststempel.
,,Op den derden der zesde, dus voorgisteren,
werd hij gepost te te Kunt gij die
plaats lezen, Bob
,,'t Spijt me moeder", hernam de gevraagde,
nadat hij een blik op den omslag geworpen
had, ik ben niet erg thuis in duitsohe namen
en deze, die ongeveer de lengte heeft van een
regenworm, is daarenboven erg geklad.
,,Men zou zoo meenen, dat hij in den brief
duidelijk genoeg te lezen zou staan, uitte de
overste sarcastisch.
„Zijt gij misschien nieuwsgierig naar den
brief?" vroeg zij bits.
,,Ik Neen toch niet. Het doen en laten
van uw broeder is mij onverschillig, overigens
heb ik voor nieuwsgierigheid geen tijd over".
Daarna verhief hij zich om aan eene andere
tafel alleilei papieren in deu zak te steken.
Terwijl hij ait met schijnbaren huast deed,
wierp hij toch even een blik op zijne vrouw,
die op aandrang van Bob, thans den brief
geopend had.
Hij was slechts kort, maar zij veranderde
gedurende het lezen tweemaal van kleur,
werd eerst bleek, dan vuurrood. Een straal
van vreugde kwam uit hare oogen, maar
spoedig sloeg ze de oogen neder om verba
zing te huichelen.
„Nu, moeder? Toch geene slechte be—
riohten vroeg Bob.
stelling uitgaan, dat er op dit gebied niets
meer le leeren valt. Janr in, jaar uit zien
we op vele plaatsen de rogge staan met te
kort stroo of slecht gevulde arensoms
met lang, dun stroo. Nog al te vaak zagen
we de rogge bij de minste regenbui of wind
vlaag gaan legeren, Het spreekt van zelf,
dat al deze en andere ongewensedte eigen
schappen van de rogge niet altijd kunnen
voorkomen worden, maar zeer vaak kan de
boer er toch wel iets toe bijbrengen om den
oogst beter te doen gelukken. In het alge
meen wordt aan ie bewerking en de bemesting
van den grond nog te weinig aandacht ge-
schonkeu. Of men het gelooven wil of niet,
het is een feit, dat nog zeer vaak al te
veel de oude sleur gevolgd wordt. Wil de
zandboer een zoo groot mogelijke opbrengst
van zijn land trekken, van zoo goed moge
lijke kwaliteif, dan moet hij zich van alle
overgeërfde, verkeerde gewoonten losmaken.
Wanneer zaait inen de rogge En wan
neer móet ze gezaaid worden? Wanneer
men ze zaait Wel, als men mest heeft.
De zandboer is gewoonlijk geen groot-grond
bezitter. De boerderijtjes op het zand zijn
betrekkelijk klein. Veel vee wordt Diet ge
houden en de hoeveelheid stalmest is gering,
ook al in verband met de boeveelheid en
den aard van het strooisel. Zoodra nu een
boer een weinig mest verzameld heeft, zaait
hij een meet rogge. Hij zegt dus nietmi
is het de juiste tijd om rogge te zaaien,
oü zaai ik al mijn rogge. Neen, hij han
delt als gezegd is nü heb ik stalmest, iril
zaai ik rogge. Alsof het voor den oogst
hetzelfde is, of men in September of De
cember zaait I Alsof rogge niet anders
verbouwd zou kunnea worden dan alleen
met stalmest Maar, daar zit hem juist de
knoop. Men is te bang, om wat geld uit
te geren om kunstmest te koopen en tracht
het daarom alleen met stalmest te doen.
Kijk eens hier dat de rogge stalmest krijgt,
vind ik uitstekend, maar dat men ze zonder
kunstmest wil verbouwen, is hoogst af te
keuren. In het algemeen is de beste zaaitijd
voor de rogge September en October. De
grond moet natuurlijk niet te droog, niet
vuil en diep bewerkt zijn, waarover straks,
maar het is zeker waar kijk maar of
het niet uitkomt in de practijk dat de
rogge, die op tijd gezaaid wordt, in alle op
zichten beter is, dan de laat gezaaide. Maar
om op tijd rogge te kunnen zaaien, moet
men de bemesting anders inrichten. Hetzij
half stalmest, half kuustmest, hetzij dit
hangt van omstandigheden af heel kunst
mest. Eu die kunstmest moet in de eerste
plaats bestaan uit kali en pho9phorzuurbe-
mesting. Men kan voor rogge uitstekend
krïniet gebruiken. Kaïniet is betrekkelijk
goedkoop. Kaïniet past op zandgrond j kaïniat
past bij rogge. Ik kom op de bemesting
Zij poogde te zuchten, doch het lukte haar
niet, en de trek om hare lippen was hoogst
verdacht toen zij hernam „Het is, zooals ik
dacht. Jack heeft zich verloofd".
„Met die Eagles 1" riep de overste uit. Ja,
dat bericht kwam er van morgen nog maar
aan te kort 1
,,Ik geloof bet niet, vader," ïiepBob. Kijk
maar eens moeder lacht over het geheele ge
zicht. Wat maakt ge ons wijs
„Neen, neen verzekerde Lydia, nu tusschen
lachen en weenen, „het is werkelijk waar, hy
heeft zich verloofd".
„En niet met mrs. Eagles?"
„Kom, ik heb haast", zeide de overste op
goedigon, overredendeu toon, dien hij heden
nog niet had aangeslagen. „Lees den brief
voor".
Met een rest van hare kwade bui naar hem
opkijkend, zeide zij „Gij hebt het eigenlyk
niet verdieud."
Dan echter las zij onder vreugdetranen, met
stotterende stem
Möhringsburg, den 6 Juni.
«Mijne lieve zuster
«Ik heb mij ditmaal naar ik hoop
niet tegen uw goedvinden verloofd en
wel met Molly \an Wildenhofen. Met
de toestemming van den voogd van hare
hoogheid in den zak, ben ik gisteren
hierheen gereisd.
Gelukwonschen natuurlijk voorop
gezet, dat gij zoo iets voor me over hebt
gelieve U naar Möhringsburg bij Eisenach
te adresseeren aan
Uw f rouwen broeder
JACK VERNON.
(Slot volgt.)
