Nummer 95.
Zondag 1 December L907.
30e J aai gang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen,
Eerste Blad.
ÖE WRAAK OER HEIDEHEKS
li
I
ANTOON TIELEN,
urm
8
echt
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
LANDBOUW.
ill
FEUlLLEïOiX.
UlTG E ver:
t.
zon
ik
rach
iighe
len
anto;
Ltingi
en b
Onderwijzers-salarissen.
«WTïv «KfeRT-SAaBgiS
Waaiwijksche en Langstraatsche Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden fü.~5.
Franco per post door het geheele rijk f0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Advkrtbntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
N.
Het wetje der salarisverbetering van
onderwijzers, aan de orde gesteld na de
Justitie-begrooting, kan de volgende
week in de 2de Kamer haar beslag
krijgen. Indien tenminste de praatzieke
heeren hunne vota niet belichamen in
ellenlange redevoeringen, die »er niet
op in hebben*. En indien de wensch
van sommigen niet zegeviert, die de
salariskwestie in haar geheelen omvang
willen behandeld zien. Gaat alles gunstig
ook in de Eerste Kamer, dan zal dit
wetje reeds op 1 Januari 1908 in werking
kunnen treden. Hoe staat het nu met
de salarissen? De onderwijzers-minima
bedragen f 500 met vier vijfjaarlijksche
verhoogingen, dus na 20 dienstjaren
f700. Het minimum van hoofden (f 750)
klimt insgelijks viermaal op, telkens om
de vijf jaren. Maar die verhooging begint
pas te tellen bij de benoeming tot hoofd,
ook al heeft de benoemde al vijftien
onderwijzers-dienstjaren achter den rug.
Wordt het wetje van minister Rink
in z'n geheel aangenomen, dan zullen
de salarissen geregeld zijn als volgt
1 Onderwijzers beginnen met f 500,
doch de vier vijfjaarlijksche verhoogingen
worden niet viern.aal f 50, maar 100,
75, 75, 75, zoodat men krijgt als minima
500, 600, 675 750 en 825 na twintig
dienstjaren. Eene niet onbelangrijke
verbetering 1
2. Hoofden van scholen krijgen een
minimum van f 850 met vrije woning.
Doch, en dit is voor hen van 't hoogste
gewicht, hunne dienstjaren als onder-
wyzer tellen mee, maar de vier vijfjaar
lijksche verhoogingen worden niet ge
rekend als boven bij de onderwijzers,
maar bedragen f 50 telkens.
Iemand wordt b. v. hoofd der school
oa tien onderwijzers-dienstjaren, en dus
is zijn minimum 850 50+ 50 is f950
Op f900 zal zijn salaris dus nog al
licht komen, daar hoofden van scholen
wel bijna altijd vijf dienstjaren als on-
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN".
ii)
VI.
AhJ Gij wilt mij niet antwoorden riep
de oude hoonend. Nu, nu, dat is gelijk. Ik
ben op de hoogte der zaken zoo goed als gij
zelve. Maar ik zeg, de dag zal komen dat de
graaf met mij zal af te rekenen hebben. Er
hangt eene wolk over zijn huis die weldra met
verwoestend geweld op hetzelve nederstorten
zal. Boven zijn hoofd zweeft eene schaduw die
zijn leven storen en zijnen naam met smaad
bedekken zal. Maar luister, onderbrak zij zich
zelve ik hoor hoefslagen, zijn paard nadert 1...
Ik moet gaan, want de tijd is nog niet geko
men dat ik mij tegenover hem Btellen zal, om
rekenschap voor eene oude schuld te eischen I
Kom, Albina 1
Langzaam keerde zij zich om, en in een
oogwenk was zij met kind en hond verdwenen.
Een diep stilzwijgen volgde op deze verdwij
ning. Plotseling weerklonk de stem van den
graaf die Jozef riep. Deze ijlde buiten, nam
zijnen draver bij de teugels en zette hem op
■tal, terwijl lord Grensville binnentrad.
Goeden avond, miss Leslie, sprak de
graaf bij zijne intrede. Ik denk dat uwe ver
moeidheid reeds over is?
Dank u, mylord, antwoordde Constance.
Gij hebt dezen avond hier bezoek gehad,
als ik mij niet bedrieg, vroeg de graaf, die
op Nina's bleek aangezicht meende te lezen
dat er iets bijzonders voorgevallen was.
Ja, luidde bet kort antwoord van Con
stance.
Wie was het?
Eene oude vrouw, die als heideheks in
de gansche omstreek gekend is.
Ik had Jozef toch verboden, streng
verboden, iemand buiten mij hier in te laten,
*ei de graaf ontevreden.
derwijzer hebben doorgemaakt.
Amendementen, om de zaak nog wat
hooger op te voeren, zullen er niet aan
ontbrekenvooral omtrent het onder
wijzers-minimum, dat men hooger wil
stellen, of waarvan men de eerste ver
hooging spoediger wil doen ingaan b.v.
na twee of drie dienstjarenomtrent
terugbrenging van de vijfjaarlijksche ver
hoogingen tot vierjaarlijksche enz.
Voor de eeiste wijziging schijnt de
minister niet te vinden te zijn, en hij
zal in alle geval bij alle meer-eischende
amendementen te letten hebben op zijn
collega van financiën. Want de grenzen
van hetgeen deze beschikbaar stelt,
mogen niet overschreden worden.
T.
Voor den Middenstand
Met instemming nemen wij 't volgende
over uit 't D. v. N.
Nu, Middenstanders, vooruit.
Thans geen betoogen meer, geen rede
neeringen, maar daden.
Gij hebt immers altijd gezegd, dat
cursussen in boekhouding en handels-
rekenen voor den Middenstand zoo brood
nodig zijn Gij hebt toch ingezien, dat
vele zaken kleinere vooral, nie willen
tieren, omdat de boekhouding er niet
deugt
Moeder de vrouw grijpt maar in de
winkella als ze aardappelen moet koopen
en pa neemt er z'n kwartje uit voor 'n
pot bier. Wissels betaalt men, zooals ze
gepresenteerd worden, zonder dat men
kan nazien, of ze kloppen, of een re
tourtje is afgetrokken, de teruggezonden
emballage is berekend enz. enz. De
boeken van verscheidene neringdoenden
lijken meer op rebussen, dan op goede
handelsboekengeen mensch die uit
zulke papieren zien kan, of de zaken
vóór- dan wel achteruitloopen.
Welnu, er is nu kans, dat de Midden
stand goed boekhouden leeren kan-
Op de provinciale Begrooting staat
f 1500 uitgetrokken voor subsidies aan
cursussen voor boekhouden en handels-
rekenen.
Hetgeen beteekent, dat Gedeputeerde
Staten nu gemachtigd zijn om subsidie
te geven aan zulke cursussen.
Indien men deze nu maar opricht.
En het subsidie aanvraagt.
Het is zijne schuld niet, mylord, ant
woordde Constancezij kwam aan de deur en
klopte en daar wij meenden dat gij het waart,
opende Jozef de deur op mijn gebod.
Wat wilde zij hier verrichten?
Ik weet het niet. Waarschijnlijk bevond
zij zich op den weg naar haar huis als zij, in
't voorbijgaan, onze kamer verlicht zag door
den schijn van het vuur.
Was er iemand bij haar?
Ja, een meisje, Albina genaamd, en een
groote hond.
Wat zeide zij? vroeg daarop de graaf
mistrouwend.
Zij mompelde eenige onverstaanbare
woorden hare gezegden herhalen kan ik niet.
De graaf zag Constance eene wijl navor-
schend aan; dan keerde bij zich eensklaps om,
ging aan het venster staan en staarde iD
den nacht, als wilde hij de duisternissen door
dringen. De storm had weder in woede toe
genomen.
Wij zullen vandaag naar Stanton niet
kunnen voortreizen, Mylord, zei Constance,
na een kort stilzwijgen.
Onmogelijk
Wanneer zullen wij dan onze reis voort
zetten
De graaf antwoordde niet direct, maar blikte
mijmerend in de duisternis eindelijk wendde
hij zich om en zeide, terwijl hij de maagd
naderde
Miss Leslie, ik heb de zaak gewikt en
gewogen en kom u mijne beslissing mededee-
len. Het zal beter zijn voor u en voor mij dat
gij voorloopig hier blijft. Uwe afwezigheid,
gelijk gij zelve weet, heeft groote opspraak
verwekt en gij weet ook dat het niet onbekend
is, dat onze familiën geene vriendelijke be
trekkingen met elkaar hsbben en velen zijn
geneigd met deze gelegenheid onze namen met
elkander te vernoemen. Gingen wij nu naar
Stanton, gelijk wij het van plan waren, dan zou
mijne afwezigheid, die overeen zou stemmen
met nwe vlucht, verdenkingen kunnen doen
ontstaan. Ik ben overtuigd, dat gij zoowel als
ik, dat zoekt te vermijden. Het is zeer wel
mogelijk hier zoolang te verblijven, totdat wij
geenen argwaan meer moeien vreezen en dat
ik meer tijd vind a naar Stanton te leiden
Ged. Staten mogen 25% in de ge
raamde kosten bij'dragen, tot een maxi
mum van f 100.
En in hoofdzaak op deze voorwaarden
lo. door het Rijk moet minstens een
zelfde bijdrage worden verleend.
2o. het onderwijs enz. enz. moet zijn
geregeld in overeenstemming met de
"oorschriften die het Rijk, bij het ver-
leenen van subsidie geeft.
Bekend is, dat ook het Rijk bereid is
subsidie te geven.
Men spreekt van 50%.
En de provincie 25%.
Dus zou er slechts 25% voor de Mid
denstanders bij te dragen zijn.
Terwijl ook de gemeente nog subsidie
geven kan.
Middenstanders, die zoo lang en vaak
te recht, hebt geklaagd, komen thans de
gebraden duiven U niet in den mond
vliegen
Richt nu overal cursussen op voor
boekhouden en handelsrekenen.
Niet alleen in de steden.
Maar ook, en vooral, op het platte
land, waar de kennis van goede boek
houding nog volstrekt niet algemeen is.
Staan uw handen scheef bij de op
richting van zjlke cursussen, schrijft even
een briefje aan Dr Nouwens, die op de
Soc. Week met zooveel praktischen zin
de inrichting dezer cursussen besproken
heeft. Hij zal u wel inlichten. Misschien
geeft hij er vandaag of morgen een
artikel over.
In elk geval, middenstanders, pakt de
zaak nu aan.
Gedroogde Spoeling.
Wat ^spoeling" is, is aan de veehouders
die ia de buurt vronen van een - spiritusfa<
briek of ^stokerij' welbekend zij gebruiken
het als een zeer gewaardeerd veevoeder,
waarmee het vee al melkende wordt vetge
mest. Vele anderen, niet in die omgeving
wonende, kennen de ^Spoeling" niet dan
bij name. Tot heden hadden zij er dan
ook weinig mee «te maken; in afgelegeu
plaatsen kou de spoeling, wegens haar vloei
baarheid eu hooge transportkosten, welke
daardoor de verzending van het artikel met
zich bracht, minder voordeelig worden ge-
En totdat wij door ontberingen hier om
komen, viel Constance met bitterheid den
graaf in de rede.
Ik zal u alles bezorgen wat gij noodig
hebt, antwoordde de graaf haastig. Wat het
onverwachte optreden der heks betreft, ik zal
haar stilzwijgen alkoopen, en zorgen dat in 't
vervolg u zulke bezoeken niet meer komen
verontrusten. De vensters moeten verzekerd
worden derwijze, dat de schijn van het vuur
er niet doordringe en ge alzoo van buiten zoudt
knullen bemerkt worden. Ik zelf zal u meer
bezoeken en medebrengen wat noodig is.
Zonden wij dan gedwongen zijn nog lan
ger in het akelig huis te blijveu, waar men
elk oogenblik van angst sterven moet riep
Nina. Neen, dat doe ik niet, om al het geld
van de wereld niet! Ik vlucht nog liever aan
stonds van hier.
Zwijg, riep de graaf vergramd. Blijven
zult ge en moet ge I Mijn doel zou dan ver
nietigd worden door de vreesachtigheid van
een bijgeloovig meisje? Gij hebt niets anders
te doen dan hier gedurende een paar weken
te blijven. De verschijningen die gij meent
gezien te hebben zijn niets dan ijdele hersen
schimmen. En nu, let wel op, zeide hij, zich
tot Nina en Jozef wendende, welke laatste
juist weder binnentrad, zoo gauw ik bemerk
dat een van u eene poging tot vluchten durft
aanwenden, of later één woord van bet verblijf
in dit huis moest zeggen, zal hij het duur
bekoopen Wat uwe meesteres betreft, die
dient gewaarsci uwd te worden. Zij is te ver
standig om uwe vrees te deelen en ik geloof
dat zij aan geen vluchten deukt. Niet waar,
miss Leslie i
Ik zal gehoorzamen, antwoordde Con
stance, terwijl eene doodbleeke kleur haar
aangezicht betrok.
Welaan, zei de graaf, met een fijn lachje,
het oponthoud in het Heidehof, kan niets
anders dan u voordeel bijbrengen. Zonder
twijfel zult gij allen het Heidehof, met andere
gevoelens verlaten, dan gij er in gekomen zijt.
Mylord, schijnt vandaag aardig geluimd,
bemerkte Constance, terwijl eene zekere onrust
zich op hare wangen openbaarde. Als edelman
zult gij met den tegenspoed en de ongevallen
niet lachen, die ons dit huis beschoren heeft.
bruikt.
Dit is nu echter anders geworden, door
dat het artikel thans ook gedroogd in den
handel wordt gebracht. De Directie der
Ncderlandrche gist- en spiritusfabriek te
Delft heelt naar aanleiding daarvan een
brochure, voorzien van aa dige illustraties,
het licht doen zien, waarin interessante en
voor den veehouder belangrijke mededeelin-
gen worden gedaan aangaande het nieuwe
voeder artikel. Wat spoeling is, én gedroogde
spoeling, uit welke voederstoffen het bestaat,
en wat de praktijk er van zegt, kan men
daarin lezen.
Wij willen er, in het belang naar wij
hopen van velen onzer lezers met een enkel
woord de aandacht op vestigen.
Spoeling dan wordt verkregen bij de fa
bricatie van gist en spiritus, bij welke fa
bricatie granen rogge en gerst en ook mais
de grondstof vormen. Bij de bewerking gaat
het zetmeel over in druivensuiker en hier
uit ontstaan door de werking der gist-bac-
teriën alcohol en koolzuur. Dit koolzuur
vervluchtigt in de lucht, de alcohol of spiri
tus wordt door verdamping (distillatie) en
daarna door afko ling der damp afgezonderd.
Slechts het zetmeel, of het grootste deel
daarvan wordt derhalve aan hat graan ont
trokken al de eiwitstoffen en hel vel, welke
stoffen voor de veevoedering de grootste
waarde hebben, een gedeelte suiker, de cel-
stof en de overige minerale bestanddeelen
blijven te zameu in een dunue pap over.
Die pap wordt gekookt, iu groote reservoirs
verzameld, en van daaruit dagelijks aan de
veehouders afgeleverd. Verschillende ver
bruikers roemen de bijgevoegde attesten de
verkregen resultaten, ook van de gedroogde
spoeling. Uitdrogen doet aan de kwaliteit
van de spoeling geen afbreukslechts het
water verdampt, de voedende bestanddeelen
blijven onaangeroerd.
De droge stof der spoeling is veel rijker
aan eiwit en vet dan het harde graan zelf.
Bevatten, volgens ingestelde onderzoekingen,
rogge, maïs en gerst 8 d 10% eiwit en 2
A 5% vet, iu de gedroogde spoeling der
voornoemde Nederlandscbe gist- en spiritus
fabriek wordt het hooge gehalte van 18 6.
%0% eiwit en 7 A 9% vet gevonden.
De samenstelling verklaart de zeer gun
stige uitkomsten, 'i Is dan ook een bekend
feit, dat vau uit alle oorden van ons land
veel vee wordt verkocht om in het spoeling
district te worden vetgemest.
Deze spoeliag-voedering heeft zoowel dei
winters in de stal, als des zomers in de weide
plaats. De weide-voedering heeft het ge
lukkig gevolg, dat niet zelden 6 A 8 beesten
op een bunder land kunnen worden ge
houden.
De koeien, die met spoeling worden ge
voerd. geven een flinke hoeveelheid melk
met ruim vetgehalte; de dieren blijven in
goede conditie, nemen flink in gewicht toe
en krijgen eerste kwaliteit vleesch.
Te dezen opzichte legt inzonderheid de
verklaring van den Heer H. J. Jager, keur
meester te Rotterdam, gewicht in de schaal.
Deze verklaarde, dat spoelingvee van le
kwaliteit dieren beslist voor de slachtbank
het beste vee is, dat Nederland oplevert, eu
dat de Rotterdamscbe veemarkt, waar slacht
vee wordt gekocht voor Amsterdam, Den
Haag, Brussel en nog veel meer groote
plaatsen, juist haar proote roep te danken
heeft aan hst feit, dat daar spoeliDgvee wordt
aangeboden, hetwelk een fijne kwaliteit
vleesch oplevert.
Veehouders, die met gedroogde spoeling
nog geen kennis hebben gemaakt, raden wij
aan biertoe over te gaan de leveringen ge
schieden onder controle der Rijkslandbouw
proefstations, zoodat alle afnemers het recht
hebben, kosteloos het gekochte te laten on
derzoeken. Ook dit is in deze tijd van
knoeierij en vervalsching op groote schaal
voor den veehouder van gewicht.
Een nieuwe meststof.
In het voorjaar vau 1907 waren er ee
nige leden onzer landbouwafdeeling in een
lezing over „bemesting" geweest en hadden
veel nieuws gehoord over de nieuwe stikstof
meststof, Kalkstikstof.
Wat zij daarvan gehoord hadden had hun
zooveel belang ingeboezemd, dat zij aanstonds
proeven wenschten te doen en de nieuwe
meststof wenschten te vergelijken met de
oude, om te zien of ze reeds in de practijk
te gebruiken was. Na veel moeite gelukte
het hun, na op eenige plaatsen slib te heb
ben gevaugen, in het bezit te komsn van
een partijtje Kalkstikstof. Zij wenschten dit
te vergelijken met chilisalpeter en andere
stikstofmest eu vroegen mij, deze proeven te
leiden, wat ik gaarne deed. Deze week kreeg
ik den juisten uitslag der weging te huis.
De jonge landbouwers die veel belang stel
den in de proefvelden, hebben alles met bij
zondere zorg uitgevoerd. Laat ik u de be
schrijving van den aanleg enz. sparen eu
Ik had nooit gedacht dat gij den moed zoudt
gehad hel ben den spot met ons te drijven.
Verschooning! miss; mijn inzicht was
niet u te kwetsen, antwoordde de graaf met
eene gemaakte buiging, terwijl een grijns
lach zijne lippen vertrok. Ik betrenr dat de
eenzaamheid voor u die aantrekkelijkheid
niet bezit die ik meende... Misschien zou het
gezelschap van lord Percy
Mylord onderbrak Constance in woede
ontvlammend en hem vol toorn en gramschap
aanziende...
Heb ik n weer op den teen getrapt
vroeg de graaf spottend. Ik ben bedroefd,
miss Leslie, door ieder mijner woorden mij
uw misnoegen op den hals te haleD...
Constance wierp een verwijtenden blik op
den graaf.
Mylord, sprak zij met van gramschap
bevende stem, het noodlot heeft mij in nwe
handen geEverd, maar dat geeft u het recht
niet een weerloos meisje te beleedigen. Ik
wil nwen hoon niet langer verdragen en zoo
gy op dien toon voortgaat, znlt gij mij dwin
gen, uwe opmerkingen in den wind te slaan
om enkel voor mijne veiligheid bedacht te zijn.
Het was zelden dat de zachte, schuchtere
Constance in zulke woorden en op zulken toon
tot iemand sprak, bijzonder tot den gevrees-
den graaf. Zoo doordringend waren hare
woorden dat Nina en Jozef elkander met ver
baasdheid aanzagen. De graaf zelf stond ver
wonderd maar die lichte wolk verdween
weldra en zijn gelaat nam de Bchimpende
uitdrukking aan van vroeger.
Ik moet u alweer mijne droefheid uit
drukken mij nwe misnoegdheid op den hals
getrokken te hebben, miss Leslie, zeide hij
op spottenden toon. Maar ik moet er ook
bijvoegen dat ik verwonderd ben over uw
stout spreken.
De jonge vrouw gevoelde hoe het kokend
bloed naar baar hoofd steegmet moeite
onderdrukte zij haren cpbrnisenden toorn
en Keerde verachtelijk den graaf den rug toe.
Lord Grensville was door die handelingen
diep gekwetst en spottend vervolgde hij
Ah! hoe langer hoe mooier! Gij zijt eene
goed afgerichte tooneelspeelster Zeg mij eens
welke rol speelt gij, miss LeBlie Hebt gij n
misschien in dramatische dichtkunst geoefend
en beproeft gij hoe de hoofdrol zal gelukken
Mylord, riep ConBtance, vel verontwaar
diging zich tot hem wendende en hare zachte,
fijne stem had eon scherpen klank, thans is
het genoegNog één woord en ik zal mij aan
uw juk weten te onttrekken 1
Prachtig, spotte de graaf. Maar wat
wilt gij met die bedreiging zeggen Toch niet
dat gij ontvluchten wilt, zeker Ik heb mid
delen om u tot gehoorzamen te dwingen. Het
zal u genoeg zijn u te herinneren welke nwe
drijfveer was bij het verlaten van uw ge
boortedorp en van uwen ouden vader.
Daar ik u niet meer als edelman beschouw,
kan ik ook niet gelooven aan de waarheid
van uw gezegde riep Constance verachtend,
uit. Een man die een weerloos meisje zoo
behandelt, gelijk gy doet, is ook tot leugens
bekwaam?...
Hare woorden troffen den graaf die oogen-
blikkelijk niet vermocht te antwoorden.
Gij wordt stoat, miss Leslie, antwoordde
hij, na eene kort oogenblik, met onzekere stem.
Moet ik u in den geest terugroepen dat...
maar vreemde personen hebben daar geene
zaken mede. Het ware beter dat wij eenig#
oogenblikken alleen met elkander praatten.
Met eene beweging der hand gaf hij Niuaen
Jozef een teeken om zich te verwijderen. Lang
zaam en besluiteloos dreutelden dezen naar
de deur, als Constance's geroep hen staan
hield
Blijf hier? riep zij opgewonden. Ik heb
niets geheims met dezen man te verbandelen
ik wil niet langer met hem spreken.
De graaf wierp een dreigenden blik op haar.
Ik dacht, zei hij, met moeilijk gedwengen
toorn, dat ons gesprek op een punt is geko
men dat gij zoo weinig mogelijk toehoorders
begeeren zoudt. Wanneer ik uit eerbied voor
u eene onderhandeling tnBSchen vier oogen
verzoek, zal daaruit genoeg blijken, dat ik
nog edelman genoeg ben, om toegevendheid
en bescheidenheid te gebruiken, waar dit van
mij niet meer kan gevergd worden. Ga
beval hij streng tot de wachtende dienstboden.
(Wordt vervolgd.)
1 i
