Nummer 44
Zondag 31 Mei lAM )8.
3le Jaargang
Tweede Blad.
Attentie.
Buitenlandsche Abonné's,
LANDBOUW.
1
Reclame.
Duitschland
BUITENLAND,
Frankrijk.
Engeland.
Servië.
Azië.
BINNENLAND.
Boekbeoordeeling.
m
Wij maken belanghebbende
vereenigingen er op attent, dat
voortaan van uitvoeringen, con
certen, groote wedstrijden, oproep
voor gezamelijke reizen, bede
vaarten enz. vooraf bespreking
onder 't redactioneel gedeelte zal
geschieden, indien deze in ons blad
per advertentie worden bekend
gemaakt. Het meer en meer ge
bruik maken van onze redactie-
kolommen tot reclame door
gratis-berichten, noopt ons de
zen maatregel te nemen en daar
aan stipt de hand te houden.
Men begrijpe 't dus goed, wil
men van zijne uitvoering enz.
vooraf eene bespreking, uiteen
zetting of aanmoediging onder het
redactioneele gedeelte, dan kon-
el ige men dezelve eerst, mede, of
later onder de advertenties aan.
Wel blijft de rubriek «Uitvoerin
gen" bestaan, waarin de aankon
diging in een paar woorden
geschiedt.
Wij zullen echter van onzen
kant een zeer billijke regeling
daarvoor treffen.
Nu het getal onzer abonné's in 't
buitenland dagelijks toeneemt,
en daarenboven het port voor ons
Zondagsnummer in plaats van
f 0,02,7a op f 0,05 is gekomen,
laten wij hieronder volgen den
abonnementsprijs voor 't buiten
land, dat minstens voor een jaar
moet worden genomen en vooruit
betaald.
België f 4.60 per jaar.
Nederlandsch-Oost- en West—
Indië, Frankrijk, Duitschland,
Amerika en andere bij de post
unie aangesloten landen f 7,
per jaar.
Het ZONDAGSBLAD geeft al
leen een verhooging van abon
nement van f l,8u per jaar.
Is een kali bemesting op
kleigrond rendabel.
voordeeliog werkte, o.a. in den Nieuwen-1 le weren, w.*»t ook deze kleine vijanden
Kraasertpolder, niettegenstaande deze middel-1 kunnen de oorzaak zijn van 't afvallen der
matig zware kleigrond in boven en onder- bladeren,
grond 0.2 pet, en 0,16 pet. kali bevatfe, Hebt ge nu alle maanden de voorschrif-
hoeveelheden, die gewoonlijk voldoende ten trouw opgevolgd, dau krijgt ge ook
geacht kunnen worden. loon naar werken: een rijk bloeiende plant,
Te g°legener tijd deel ik enkele resultaten waarbij do bloemen de bladeren bedekken,
nog in bijsond rheden mede. Ik weoschte We°s d3 kelkbladeren, die langzamerhand
ditmaal alleen te constateeren, dat, wat in bij het in bloei komen, vallen, hierbij be-
Duitschland door Prof. Sneidewiud en au de- hulpzaam, ruaar voorzichtig Breek de blad
ren reeds vroeger voor vele streken aldaar scheuten weg, welke zich wellicht vertoonen
beweerd is, ook in ons land in 't vervolg deze ontsieren niet alleen het fraaie bouquet,
als waar kan gelden: „Ook op zwaarden- maar onttrekken ook te vci-1 sap aan de
gronden, op klei en zwavel zal in zeer vele bloemknoppen Zijn de meeste knoppen open,
ge'.allen een kalibeme*ting rendabel zijn/' tomper dan het licht; zij moet dtn niet in
In den tuin. de zon en minder warm staan, de bloei
Wie kent van de groen blijvende trek- 'u?/t'*"^er
i u i-i_i J Wilt «re nou weten welke soorten aanne-
heesters met te Azalea, het aardige kleinee s
kroonboompje, dat men reeds kort na Nieuw-1 K ver le,u n
jaar in vele bloein winkels en ook voor het.
i nrïilrpti inpi s,*ph M*rdner, de Schi.ler karmijnrood de
raam van vele woningen ziet prijken met r, ,1*
zijn mooie vormen en «jn .chilterend witte>'.fP"®^ rose «net lichten rand, en de
roode of bonte bloesems Slechts de Aza-ut(' Ueu.sche Per e.
lea mollis en Azalea pontica laten in den
herfst hear blad vallen, de overige echter
blijveu ook in den wintergroen. De Azalea
ziet men de laatste jaren zeer veel, maar
slechts weinigen zijn er, wien het gelukt
haar na den bloei goed te houden. Vaak
verneemt men dan ook de klachthot
C. B.
Wnalwijksehc ziekten.
Er i* niuts wat iemand meer uit zijn hu
meur brengt, niets wat uw geduld meer op
jammei, dat die plant niet in het leven is de proef telt dan jeuking der huid. Aam-
te houden! Men moet ze dadelijk na het beien maken u bijna krankzinnig ,ehou-
bloeien naar den bloemist sturen en dan den u den geheeleu nacht wakker. Prik-
krijgt men ze dikwijls nog uiet mooi terug, kelende huiduitslag is even slecht, en even
Toch kan die klacht voorkomen worden moeilijk te genezen Dergelijke kwalen
en is het zeer goed mogelijk bij een juiste, WOrden met den dag erger. Dauk zij »er-
zorgvuldige behandeling de Azalea in leven Haringen gelijk de volgeude beginnen de
te houden niet alleen, maar er ieder jaar „lenscheu in te zien dat zij een geneesmid-
het genot van een sehoouen blo*i van te
smaken. Wij willen in 't kort, maar toch
duidelijk aangeven, hop die behandeling
dient te zijn, overtuigd dat we hiermee
del onder hun bereik hebben tegen deze
ziekten.
Do Heer J. Schriek wonende luiten de
Veerpoort te Leerdam, meldt ons; Langen
vele lezers en lezeressen genoegen zullen Ljjj heb jk veel te lijden gehad van in-en
doen. uitwendige aambeien, die somtijds bloedden
Is de bloei der Azalea geëindigd, zooals e7 veel pijn veroorzaakten. Ik had reeds
nu, dan m-g zij niet worden verwaarloosd )let, mogelijke daarvoor aangewend, doch
en dit is niet zelden bet geval. Allereerst ZOnder baat. De jeuking was ouuitstaan-
verwijdere men de bloemstceltjea en snijde I (,&ur en ft kon slechts meer loopt-o. Toen
zwakke en te dicht op elkaar staande twijg- ft van Foster's Zalf hoorde, dacht ik nie».
jps weg. Is de plant groot dan moet zij worden dat een oud» man als ik van vier en zeven-
verpot in een ietwat grooteren potdit be- tig jaar daar nog succes mee zou hebben,
hoeft met oudere planten niet ieder jaar, (»och ik wenschte het te probeeren en hoe
maar slechts om de twee, drie jaar te ge-1 zaj ft u mijn dankbaarheid betuigen, want
beuren. Maak heel voorzichtig de aarde ,ia een paar dagen was ik toch van mijn
van den kluit los, opdat de fijne worteltjes hinderlijke en pijnlijke kwaal genezen. Ik
niet beschadigd worden en breng dan de Ut» zalf dan ook met vertrouwen kuu-
plant over in een pot, gevuld n.et bosch- j nen aanbevelen.
grond. Zijt ge niet in de gelegenheid deze ft ondergeteekende verklaar dat het bo
te krijgen, haal dan wat I ij den bloem.st. venstaaude waar is en machtig U het pu-
Draag vooral zorg, dat het stammetje niet bliek te maken op elke wijze die U goed-
ïn de aarde komt te staan, vraut dan zou dunkt.
uw plant ziek wordeu. Giet de Azalea rij-1 Verzeker U dat meu U de echte. Foster's
Dat kali (kaïniet, patentkali, euz.) noodig
is op zand, en andere lichtere gronden, heeft
nooit iemand betwijfeld. Altijd heeft de leer
gegolden op zandgrond in de eerste plaats
kali als kunstmest. Maar daarneven gold dau
de regel, dat op kleigronden een kalibemes
ting overbodig was. Uit *de proefnemingen
omtrent de rentabiliteit van kalibemesting op
kleigronden", waarvan het verslag ons door
het Departement van Landbouw, Nijverheid
en Handed wordt medegedeeld, "blijkt, dat
dit standpunt niet meer ouaangevochten is.
Er is uit deze proptnemiugen duidelijk ge
bleken, dat de kalibehoefte ook van zwaar
dere gronden, een feit is. Eu te verklaren
is deze kalibehoefte niet moeilijk. De cultuur
is langzamerhand gewijzigd. Enorme hoeveel
heden aardappelen, suikerbieten, kool enz.
worden verbouwd, daar, waar vroeger minder
kaliroovende gewassen werden gewonnen.
Daarenboveu is in sommige streken de vee
stapel ingekrompen, en waar zulks misschien
niet 't geval is, daar wordt toch heel wat stroo
aan het landbouwbedrijf outtrokken voor de
cartoniudustrie en andere stroo gebruikende
fabrieken, en met het stroo wordt de kali
uit het bedrijf verwyderd, want stroo bevat
veel kali.
Uit verschillende proeven in bovengemeld
verslag beschreven, is gebleken dat óf zeer
veel zwaardere gronden, b. v. in Zeeland
westelijk Noord-Brabant, Groningen, Fries
land, Noord-Holland enz. reeds minder dan
het voor de meeste cultures noodige kwan
tum kali bevatten, öf zoo zij die hoeveelheid
wel inhielden, waarschijnlijk in een niet
opneembaren vorm, daar b.v. in de jaren 1905
en 1906 een kalibemesting op bieten zeer
Generaal Willcocks is naar Shabkadhr
teruggekeerd en zal Zondag de grens
overtrekken en zijne strijdmacht naar
hare standplaats terugzenden. De expedi
tie heeft maar 18 dagen geduurd, drie
dagen korter dan die van 1897, toen
generaal Ellis de Mohms tot rede bracht.
De Engelsche verliezen zijn geweest5
officieren 32 minderen gesneuveld, 9
40 minderen aan cholera bezweken.
Een gerucht, dat den rijksdag in het
najaar een voorstel zou worden gedaan
om den keizer een dotatie toe te kennen,
wordt officieus tegengesproken. De
koning van Pruisen ontvangt als vergoe
ding voor het keizerschap geenerlei toe
lage. Intusschen schijnt het wel, dat
men de civiele lijst van Wilhelm als ko
ning van Pruisen van 15 700.00 mark tot
17 millioen mark per jaar zal verhoogen.
De vermeerdering schijnt vooral den
hofbeambten ten goede te moeten ko
men, die te weinig verdienen naar de
tegenwoordige omstandigheden gerekend.
Met eenigen trots vermeldt het
Berlijier Tageblatt dan het feit, dat de
Temps moet toegeven, dat Frankrijk van
zijn eventueelen bondgenoot Engeland
weinig te verwachten zou hebben, indien
men daar te lande niet een grondige
reorganisatie der territorialo strijdkrach
ten ter hand nam. Tegen het ontbreken
van een Engelsche landmacht, die in
verceniging met de Fransche, tegen de
Duitsche is opgewassen, zouden zelfs de
schitterendste overwinningen ter zee den
beiden geallieerden, Frankrijk en Enge
land, weinig baten, meent het Berlijnsche
blad.
»Ongeveer op hetzelfde oogenblik, dat
Eduard VII en Fallières te Londen hun
toosten uitbrachten, zoo ongeveer eindigt
het Berliner Tageblatt zijn artikel over
deze groot-politieke kansberekeningen,
had te Berlijn een onderhoud tusschen
den Franschen gezant Cambon en den
Duitschen minister van buitenlandsche
zaken, Von Schoen, plaats, waar de ge
zant den Duitschen minister officieel in
kennis stelde met de wending, die de
Fransche actie in Marokko heeft geno
men. Van dit onderhoud, een der merk
waardigste gebeurtenissen van den
laatsten tijd, maakt men heel wat minder
ophef.
Maar het gaat met de diplomatieke
handelingen als met de vrouwen de
besten zijn dikwijls die, waarover men
het minste spreekt.4
kelijk en geef haar eenige dagen rust
daarna moet ze op een vioolijke en luchtige I heeft,
plaats komen te staan. Ook dit wordt vaak
vergeten heel vaak z-g ik de uitgebloeid
Azalea in een verloren, triest schaduwrijk
plekje staan Dan moet zij het wel afleg
gen. Is de zomer ingetreden en zijn de
nachtvorsten geweken, breng dan uw pot
naar buiten op een zonnig plaatsje, met
eenigeu overgang. Voorzie de plant gere
geld van water en dien af en toe wat vloei
baren mest, 't zij gewonen gier of
kunstmest (>bloemenmest') toe; ge zult
eens zien, hoe ze dan tiert. De slaudplaats,
hoewel zonnig, moet teven3 beschut zijn, en
uitnemend is het ook den pot tot aan den
rand in een rabat van turfstrooisel in te
graven.
't Kan gebeuren, dat de aarde in den pot
van boven vrij vochtig en toch de kluit
uitgedroogd isalsdan helpt geen gieten en
des ondanks vallen de bladeren, eerst slap
geworden, af. Men zet de plant dan in een
emmer met water, een half uur, een uur
of nog langer, want het kan lang duren eer
de kluit verzadigd is. Waak evenwel ook
tegen te rijkelijk gieten, want is het zoo
ver gekomen, dat daardoor hee blad geel en
slap is geworden, dan is uw Azalea verlo
ren. Het uitdrogen der kluit voorkomt ge,
door acht te geven dat tusschen haar en den
potwand geen open rand ontstaat. Haal in
den nazomer de plant tijdig naar binnen,
want zij is voor vorst zeer gevoeligéén
nachtvorst kan de bast aantasten, deze laat
los en de plant sterft. Plaats haar voor-
loopig in een koele kamerWil men haar
forceer en, d.w z. den bloei, welke anders
in April en Mei plaats hebben vervroegen,
dan brengt men den pot in Januari of later
in een warm vertrek. Doet men het te
vroeg, dan gaat het mis, gevolgen ziekte,
vroeg uitloopeu, afvallen der bladeren. Dit
zelfde verschijnsel kau men ook waarnemen,
als de Azalea eerst in 't najaar opgepot is
ook hieraan zij dus gedacht.
Houd nu uw plant goed vochtig, zorg
voor licht en zon, besproei haar bij helder
weer dagelijks met lauw water, om hierdoor
ook het ongedierte thrips on roode spin,
Zalf geeft, dezelfde die de heer Schriek
Wij waarschuwen tegen na
maak en maken koopers er op attent, dat op
iedere doos de handteekening van James Fos
ter voorkomt. Zij zijn te Waalwijk verkrijg
baar bij de firma Wed. Orie- Dumoolin, Markt.
Toezending geschiedt franco na ontvangst
van postwissel it f 1,76 voor één off 10.
voor zes doozen.
De politieprefect te Parijs heeft, reke
ning- houdende met het gestadig toene
mende vreemdelingenbezoek, een aantal
politieagenten-tolken aangesteld. Een
geelroode band om den arm onderscheidt
deze agenten van hunne collega's, die
!n het gewoel van de boulevards en
straten den verkeerstroom met een witten
staf regelen. Een metalen schild met het
opschrift ïinterprête" is aan den band
gevestigd en daaronder is de aanwijzing
aangebracht, welke taal de tolk be-
heerscht. Voorloopig heeft men vier
politieagenten-tolken aangesteld voor de
Spaansche, 16 voor de Engelsche en 5
voor de Duitsche taal.
Er worden nog altijd telegrammen van
kolommen lengte uit Londen gezonden
over het vriendelijk onthaal, dat president
Fallières er vindt, en de toasten, die hij
en de Engelsche hoogwaardigheidsbe
kleders cr houden. We zouden met
Laurillard kunnen zeggenAlles, wat
die menschen zeiden, kwam zoowat op
hetzelfde neer. Niemand hunner sprak
tenminste anders, dan... niet van het
warme weer, maar van de entente cor
diale4, de vriendschappelijke toenadering
tusschen de beide buren aan weerszijden
van het Kanaal.
De Engelsch-Indische oorlog, be
ter misschien de tuchtiging van de op
roerige grensstammen, is geëindigd.
Aan de Servische bladen wordt uit
Turkije gemeld, dat een 400-tal fanatieke
Albaneezen uit Debra-Malessia op expe
ditie zijn uitgerukt naar Servische dorpen
in de omgeving van Gostivari en Peretch.
De Albaneezen vielen 6 Servische dorpen
aan en verwoestten ze, namen al het vee
mee en staken daarna verscheiden huizen
in brand. De Servische boeren vluchtten
het gebergte in. Het Turksche leger,
dat de dorpen moet beschermen, heeft
niets gedaan tegen de Albaneezen, ter
wijl de klachten der bevolking bij de
Turksche autoriteiten geen succes
hadden.
Onlusten op Samos.
In Turksch Azië, in de Egeïsche Zee
ligt het eiland Samos, dat onder Turk
sche suzereiniteit staat, met een Turk-
schen Gouverneur.
Maar Engeland, Frankrijk en Rusland
hebben er ook wat te zeggen zij waar
borgen het voortduren van den be-
staanden toestand.
Nu is er oproer tegen het Turksche
bestuur. Als aanstoker wordt de Griek-
sche consul genoemd, die het eiland
voor Griekenland wil winnen. Oorlogs
schepen der mogendheden varen erheen.
Het paleis van den Gouverneur wordt
belegerd, waarbij vele slachtoffers moe
ten gevallen zijn.
De Sultan van Turkije zond versche
troepen en mert vreest, dat deze aan t
moorden zullen gaan, als ze op het
eiland komen.
Examens hoofductc
Het schriftelijk gedeelte van het exa
men ter verkrijging van de akte van
bekwaamheid als hoofdonderwijzer of
hoofdonderwijzeres zal plaats hebben
30 Junide mondelinge examens zullen
aanvangen 17 Juli.
De commissiën, met het afnemen Can
deze examens belast, zullen zitting hou
den te 's Hertogenboscb, Arnhem, 's Gra-
venhage, Amsterdam, Zwolle en Gro
ningen.
Soemba.
Blijkens een uit NederlandschTndié
ontvangen telegram sneuvelden van eene
in Massoe (Oost-Soemba) in een hin
derlaag gelokte patrouille één Europeesch
en vijf inlandsche militairen, allen bene-
deu den rang van officier.
Van Timor is versterking gezonden
voor het herstel der rust; de hoofdaan-
legger van het verzet is gevangen ge
nomen. (Stct.)
Alweslg.
Uit een brief van den Handelsblad-
correspondent te Johannesburg, waar een
tentoonstelling gehouden is.
»Wat uw correspondent als Hollander
sterk opviel, was de totale afwezigheid
van eenige vertegenwoordiging van
firma's in Nederland, met uitzondering
nochtans van Van Houten's cacao.
Terwijl men aan deze markt een veel
belangrijker plaats kon innemen dan tot
dusver, wordt er vooralsnog blijkbaar
geen poging gedaan om andere natio
naliteiten, speciaal de Engelsche, zelfs
maar nabij te komen- De Nederlandsche
industrie en handel schitterden door
afwezigheid, wat te eigenaardiger is,
wanneer men bedenkt, dat wij hier in
een land zijn, waarvan de bevolking zich
voor de overgroote meerderheid uitdrukt
in het Hollandsch en waar het moeder
land zulk een goede kans zou hebben
om banden van handel en verkeer te
onderhouden.
Intusschen, wat niet is, kan nog komen.
Als wij beginnen, dan beginnen wij
misschien op zulk een krachtige wijze,
dat wij spoedig het verlorene inhalen."
Voordeden der E. V.
De voordeelen van Evenredige Ver
tegenwoordiging zijn bij onze zuiderburen
alweer zeer practisch gebleken bij de
verkiezingen van Zondag-
Zoo zijn voot de Kamer in het district
Verviers (prov. Luik) uitgebracht 26.000
kath. stemmen (we ronden de cijfers af)
19 000 socialistische, 15.000 liberale.
Zonder E V. zou er felle herstemming
geweest zijn, links ware samengegaan,
en de vijf zetels waren alle links toege
wezen. Nu hebben de katholieken er 2,
de liberalen 2 en de socialisten 1 ge
kregen. Dat is heel wat billijker.
Ook de ruzie en vechtpartijen, die
vroeger na verkiezingen in België aan
de orde van den dag waren, komen nu
niet meer voor. Dit ligt voor de hand.
Als ik mij herinner, schrijft de corres-
dent van het Amsterdamsche Hbl. aan
welke hevige koorts de gansche bevol
king in vroeger jaren ten prooi was,
kan ik de evenredige vertegenwoordiging
slechts zegenen, omdat telkens de ge
klopte partij zich na de verkiezing te
baiten ging aan ongeregeldheden, welke
steeds de tusschenkomst der gewapende
macht noodig maakten.
>Neen, wezenlijk: de evenredige ver
tegenwoordiging is een gezond kiesstel
sel, alleen reeds wegens het feit, dat
zij de zeden heeft verzacht, en de hevige
tooneelen van vroeger onmogelijk ge
maakt.4
Als ook een medewerker van een
liberaal Ned- orgaan zich aldus uitlaat,
is het te hopen, dat onze landgenooten
de Belgen althans wat de invoering den
E- V. betreft, ook metterdaad mogen
navolgen.
Stroouitvoer naar Dultselilund.
Reuter seint heden uit Berlijn
Dc regeeringspresident te Dusseldorf
maakt in den Reichsanzeiger bekend,
dat het verbod van uitvoer voor hooi
en stroo uit Nederland, is opgeheven.
Het besluit treedt 1 Juni a.s. in werking.
De Katholieke Pers. Inleiding, uitge
sproken op den Haarlemschen Katho
liekendag 20 Mei 1908 door A. C. A.
van Vuureu.
't Was met het grootste genoegen,
dat ik den afdruk van deze inleiding
ontving. Juist, dat is de weg om het
zoo bij uitstek practische woord van den
alleszins bevoegden inleider niet alleen
vruchtbaar te maken voor hen uit het
diocees Haarlem, die niet op den ka
tholieken dag tegenwoordig waren, maar
ook voor de katholieken in 't algemeen.
Want wat de heer Van Yuuren daar
gezegd heeft, is voor het geheele ka-
holieke Nederland waar en nuttig en
