Toegewijd aan Mandei, Endustrie en Gemeentebelangen.
8UNUBHT
A-.ZEHP-A
te
IN u miner 11.
Dondenla- 4 Februari i 09.
32e. Jaargang.
ANTOON T IEL EN,
EET GEHEIM
VODDENRAPER
II tl I I* IJI1K3 Vil V V MM .IS a «eb£^
Uit oever:
FEUILLETON.
UlN.N KNLAIS1).
VERSLAG over inrichtingen van vak
onderwijs te Keulen en over de
Pruisische vakschoolvoor de schoen
en schacht en-industi ie te Wer-
melskirchen, naar aanleiding van
een bezoek aan deze inrichtingen.
RAOUL DE NAVERY.
De Echo van het Zuiden.
en Laarslrulsrtn Courant,
Dit Blad versol ijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5.
Krant o per po»t door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den
Uiigever.
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Ajdvietzntiïn i7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, grootc
letters naar plaatsruimte. Adverteutiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels cd
advertenties bij abonnement worden specisle zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
ii komt U halverwege tegemoet, \1
I doet al het werk in de helft
van den tijd en voor de helft
der kosten, die U aan groene
zeep zou uitgeven.
Sunlight maakt, dat Uw
goed niet lijdt, Uw handen
niet ruw worden en Uw leven
geen slavernij is.
De volstrektezuiverheid van
Sunlight maakt haar alieen
geschikt voor het
wasschen f van kostbaar
linnen en l fijne kant.
V/ji ff/
V.
Indeeling en leerplan. De vakschool
de schoen- en schachtenindustrie te
Wermelskirchen is eene stedelijke instel
ling, welke onder toezicht staat van den
Staat en door den Staat wordt gesub
sidieerd.
In de vakschool worden bestuurders
van het bedrijf, werkmeesters ett cou
peurs voor de gezamenlijke schoen- en
schachtenindustrie opgeleid. Ook kun
nen werklieden aangenomen worden, die
zich in enkele takken van fabricatie
willen volmaken.
Leerlingen, welke zich als bestuurder
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN".
VAN DEN
NAAR HST FRAN8CH VAN
68.
Het voorkomen van den fabrikant stond
hem tegen.
Terwijl Vernac bezig was met de kleeding
van Agelie op het doek na te bootsen, trad
een jongman van ongeveer vijf en dertig jaar
de werkplaats binnen.
Blijf gerust aau uw werk, zegde hij tot
Vernac ik wil op mijn gemak zien en heb
niet noodig dat gij mij uwe stukken uitlegt.
Zoo zijt gij daar Contran Ik ben big
u eens te zien. In rekende bijna niet meer
op uw bezoek.
Ik vergeet u evenwel niet, maar het
weik...
Vordert het goed
Neen, eene week lang werk ik met op
gewektheid, met lust, en dan wisch ik weêr
alles uit om opnieuw te beginnen en dan
bevalt het- mij wederom nietAch I wat is
het verhevene, het schoone moeilijk te bereiken,
Gabriël
Gij zijt een groot, een wezenlijk artist,
zeide Vernac, zijn palet nêerleggende en
Contran's hand vattende.
Ik dank u voor uw goeden dunk van
my, beste vriend maar als het waar is dat
ik zulk een groot artist ben, zoudt gij mij
dan ook kuouC»* verklaren waarom ^ik van
honger sterf?
Ach, Contian, als,..
Voeg er niets bij, gij zoudt mij krenken,
Vernac Ik we3t wat gij wildet zeggen, gij
van een bedrijf willen bekwamen, wor
den in de laatste helft van het tweede
jaar met het handelsbedrijf en de leiding
van enkele afdeelingen eener fabriek
bekend gemaakt.
De leerlingen moeten voldoende licha
melijk en geestelijk ontwikkeld zijn en
minstens 16 jaar oud zijn Z'j moeten
alle klassen der volksschool doorloopen
hebben en met het mondeling en schrif
telijk gebruik der Duitsche taal en de
grondbeginselen van het rekenen be
kend zijn.
Het onderwijs duurt dagelijks acht uur.
De leertijd voor degenen, welke bedrijfs
leider willen worden duurt twee jaar en
omvat te zamen 84 weken met 44 week
uren. De leertijd voor werkmeester voor
boven- en ondertuigfabricatie, strekt zich
uit over 12 maanden met 44 weekuren.
De cursussen voor bedrijfsleider begin
nen in April, die voor werkmeester in
April en October. Hospitanten worden
in April en October aangenomen. Ar
beiders, die zich slechts in enkele hand
vaardigheden of in de bediening van
enkele machines bekwamen of volmaken
widen, kunnen in April, Juli. October en
Januari intreden. De duur van het onder
wijs richt zich voor hen naar de keuze
der leerstof en den aanleg. Hospitanten
kunnen naar believen de uren voor
wetenschappelijk en practisch onderricht
in de gewenschte vakken bijwonen.
Het schoolgeld bedraagt voor den
cursus övoor bedrijfsleider, werkmeester
en coupeur 125 Mark en voor hospi
tanten 200 Mark voor het half jaar.
Vreemdelingen betalen het vijfvoudige
van hetgeen voor Pruisische leerlingen
is vastgesteld. Het volle bedrag van het
schoolgeld moet steeds vooraf betaald
worden. Voor arbeiders, die zich als
zoodanig aangeven en slechts in eenige
vakken onderwezen wenschen te worden,
bedraagt het schoolgeld voor 7* jaar
50 Mark. Er moet minstens voor 7*
jaar betaald worden. Behoeftige ijverige
leerlingen kunnen door het schoolbestuur
voor het geheel of voor een gedeelte
van het schoolgeld ontslagen worden
Voor de grondstoffen, die bij de eerste
oefeningen aan de machines bedorven
worden heelt de leerling den inkoops
prijs te betalen.
De vacantietijden zijnmet Paschen
wildet herhalen wat gij mij reeds honderd
maal aangeboden hebt uw huis en uwe beurs.
Die wil ik niet. Ik vraag alleen uwe vriend
schap, die verlang ik Zij is het voedsel van
mijn hart, een deel van mijn vertrouwen. Ik
heb u nooit verlaten, zonder mij sterker ta
gevoelen. Als ik uwen arbeid bezichtigd, uwe
oprechte, eerlijke, degelijke taal gehoord heb,
vind ik het menschdom minder lei-lijk, de
toekomst minder duister.
Ik spreek niet van persoonlijke diensten,
Contran, maar gij zoudt.,.
Van mijne kunst eene broodwinning
kunnen maken, gelijk zoovele anderen, zult
gij zeggen dat weet ik, maar dat wil ik niet.
Heeft men eenmaal dezen weg betreden, dan
kan men niet meer terug. Na den smaak van
de menigte verblijd te hebben, mo'tmnzich
verlagen tot het bevredigen van hare grillen.
Heeft men eenmaal een luchtig ouderwerp
ontworpen, dan valt men al spoedig in het
gemeene En dat nooit Ik heb slechts ééu
doel, en daarnaar streef ik Mijne kracht ligt
in mijne overtuiging, dat ik het rechte pad
volg Men begrijpt mijne schildering niet,
men koopt mijne stukken niettnsschen twee
stukken klad ik uithangborden, die mij het
dagölijkech brood verschaffen en de huur van
mijne zolderkamer betalen. Heeft men niet
De Schipbreuk aan de Medusa van Gericault
afgewezen, dat doek, zoo treffend in zij De
waarheid, zoo vreeselijk in zijn somberen
ernst En Sigalon herinnert gij u niet
Sigalon, die onder den last des lijdeDS be
zweken is Die arme man 1 Daar hij te arm
was om eene werkplaats te bekostigen en op
eene zolderkamer werkte, zag hij zich ge
noodzaakt, toeu hij een der pronkjuweelen
van het mussnm van Namtn, Locustus vergift
beproevende, schilderde, het stnk in twee
d9elen af te werken en deze naderhand aan
een te doen naaien, daar de hoogte der zol
dering hem niet toeliet een doek vnn zulk
eene groote te plaatsen Men heeft aan
Cericault, aan Sigalon, recht doen wedervaren,
waarom zou mij zulks ook niet te beurt kunnen
vallen
O 1 gij zijt nog altijd vol moed sprak
Vernac bewonderend.
Is het moed of hardnekkigheid, dwaas
2 weken, met Pinksteren 1 week, in den
herfst 5 weken, met Kerstmis 2 weken.
De leerlingen van den volledigen cur
sus kunnen zich aan een eindeexamc:
onderwerpen. Voor deze gelden de
vastgestelde examenbepalingen.
Degenen, die tot het examen voor
bedrijfsleider toegelaten willen worden,
moeten alle vakken doormaken. Voor
het examen van werkmeester is het be
zoeken eener afdeeling vereischt.
De leerlingen, die den volledigen
cursus hebben voleind (Vollschühler) en
voor het eindexamen geslaagd zijn, ver
krijgen een getuigschrift. Degenen welke
dit examen niet afleggen of niet slagen,
krijgen slechts een schriftelijke verklaring
over den duur van hun schoolbezoek
ea een aanteekening daarover, dat zij
het examen niet afgelegd hebben.
Arbeiders en werklieden krijgen eene
schriftelijke verklaring in welke vakken
zij onderwijs hebben gehad.
Daarna volgt de indeeling van den
leercursus. Verdeeling der onderricht-
uren in iedere week.
Het practisch onderricht van 34 uren
in de week omvat in de 5 eerste werk
dagen 6 uren en Zaterdags 4 uren. Het
theoretisch onderricht van wekelijks 10
uur verdeelt zich in 5 dagen van 2 uren.
Het theoretisch onderwijs is als volgt
verdeeld
1. Anatomie en Leestenboniv. Voor
drachten en dictaten.
De kennis van den bouw van verschil
lende voeten en hunne gaanbewegingen.
De werking daarvan in verbinding met
den voetstap, met het ontwerpen van
brandzolen en hakschablonen en den
bovenbouw van leesten. De bovenbouw
van leesten in verband met den bouw
van den voet, de grondvorm, de onder-
tuigmaalswijze en de daaruit volgende
springing bij geleng en punt, zoowel als
in verderen samenhang met den pas
vorm in het algemeen en het schachten
modelleeren.
2. Vorm en verbindingsleerVoor
drachten, dictaten en vakrekenen.
Beoordeeling van vroegere beschou
wingen van bij afdeeling 1 behoorende
punten, zoowel als theorieën over de
hedendaagsche leestenfabrikatie. Hier
aan sluiten zich nog verklaring n over
doelmatige verbeteringen van alle ge
heid of groothflid van eene ziel, die niet wil
afdiden Ik bedri» g mij misschien! Maar
dikwijls heb ik, alleen op mijn zolderkamertje,
zilt6nde met een bete droog brood, bij het
beschouwen mijner afgewerkte of nog niet
voltooide schilderstukken uitgeroepen »Dat
is waar 1 dat is schoon
Maar intusschen lijdt gij armoede
merkte Vernac aan.
Vergeef mij, mester, spreekt ge tot mij
vroeg een zeventienjarige jongeling met leven
dige oogen, en meer spotteuden dan lachenden
trek om den mond.
Neen, Bigorneau, niet tot u antwoordde
Vernac, den spreker, die juist binnentrad,
vriendelijk groecend.
Zie, als men van armoede spreekt, dan
denk ik altijd dat men op mij doelt.
Ze beneemt u toch uwe vroolijkheid niet.
Karakters als het uwe, ziju zeldzaam,
zeide Gontran.
Dat weet ik al niet. 't Is niemands
schuld dat ik niet. rijk ben Ik geloof niet dat
de maatschappij verplicht is iemand te onder
houden en te voeden, die voor zich zelve kau
zorgen. Ik ben arm geboren, dat is zoo
maar sinds mijn twaalfde jaar üad ik een
handwerk kunnen uitoefenen, en ieder hand
werk voedt zijnen man, In plaats daarvaD
ben ik een toonbeeld van eenen straatslijper;
ik speur de zwaluwen hunne vlucht na en
verlustig mij in het zien voortkabbelen van
het water. Naar alle muziek van welken
aard ook blijf ik staan luisteren, zoowel naar
het gegons van een insekt, als naar de luid-
luchtige straatmuziek Waarlijk, het zou
eene onbillijkheid zijn als ik, die drie vierde
van den tijd met de handen in den zak rond
loop, zou willeu eteu en wonen als een prins.
Maar Bigorneau, vriend, verander dan
van levenswijze
NooitZiemeester, gij hebt u een
beroemden naam gemaakt, men kan u dat
zonder vleierij in het aangezicht zeggen bin
nen een nur zal het atelier opgevuld zijn met
lieden, die u zulks in gekunstelde bewoordin
gen maar niet welgemeender zullen herhaleu-
Gij bezit twee hoofdvoorwaarden om te slagen
het talent en de oefening. M. Gontran is een
alchimist, hij zoekt den steen der wijzen op
vraagd wordende grondschablonen en
over de mathematische onderzoeking
eener lecstenserie op proportie en pas
vorm.
3. Warenkennis. Voordrachten, dic
taten, vakteekenen.
De verschillende landen van oorsprong
der ruwe huiden, de bereiding van de
ruwe huid, de verschillende looi-, voor-
bereidings- en bereidingswijzen, de looi
stoffen en de veesoorten in verband met
de degelijkheid van het leder de snede-
en reinigingsuitkomsten. Regels voor
snelle taxeering en voor den voordeeli-
gen inkoop van het leder naar maat en
gewicht. Onderzoekingen van het leder
op de looiwijze, looivorm, verzwaring en
bestemming van het speciaal gewicht.
De beste ledermarkten, hun prijstoe-
standen en het nameten van het leder
naar 5 verschillende methoden en zonder
meetmachines en apparaten.
4. Calculatie en warenkennis. Voor
drachten, dictaten en vakrekenen.
De grondregels der patronen-oplagen
voor de verschillende ledersoorten naar
velgrootte en arbeidswijze. (Voor de
boventuig-afdeëling Ook naar schoen
soorten en snijwijzen.) De vaststelling
van den afval. Het gebruik van den
afval en hun verhouding in percenten
tot de bestemde maat of gewichtsmassa
van het uitgegeven materiaal.
5. Boeking en controle. Voordrachten,
dictaten.
De opdrachtbewijsstukken, het order
boek, het bestelboek, de catalogus der
soorten in verband met den catalogus
der patronen en zelfcontrole voor de
snijderij, het loonboek van kantoor en
arbeiders dit laatste in verband met de
materialen bewijsstukken en de daarop
betrekking hebbende uitgave-contróle.
De controle over tijd en materialenver-
bruik, het magazijn-boek, het fabricatie-
contróleboek, het verzendingsboek, het
algemeen calculatieboek en het register
met den oorsprong vanwaar betrokken
wordt.
6. Theoretische machine kunde. V oor
drachten, dictaten en machineschetsen
Algemeene eigenschappen der licha
men, de werking van moleculaire krach
ten, de eenvoudige en samengestelde
bewegingen, hare aard en wetten. Van
de maat en werkingsgrootte der krach
zijne manier; hij zal dion vinden? En als hy
hem vindt, zal hij dan nog begrepen worden
Ik voor mij zoek niet, ik laat mij met geene
droomerijen in, maar geniet eenvoudig van
het leven. Gij behoudt mij in uw atelier, ik
maak de paletten schoon, bereid den achter
grond, schilder kleine snuisterijen, dia de
vreugde en de verrukking der burgers van
Amerika gaan uitmaken, 8D als ik vijf frank
in mijnen zak heb, ben ik even fier als de
millionnair met zijne schatten. Lucht en
voeding, ziedaar alles wat ik behoef. Nooit
zal ik genie en talent bezitten, dewijl ik niet
werk maar dat is mij om het even. Ik blyf
arm, en blijf er vroolijk by. Er zijn men-
schen die van verdriet over huune armoede
wegkwijnen en ik zou, geloof ik, van ver
driet de tering krijgen als ik ryk werd
Een gelukkig karakter zeide Gontran
tot Vernac.
Inderdaad, antwoordde deze, juist het
tegenovergestelde van dieu ongelukkige, die
zooeven mijn atelier is binnengeslopen. Dat
is eeu zonderling karakter. Ik houd mij alsof
ik hem niet zie. Lazaro, door zijne vrienden
„Lazaro de Veehoeder genaamd wegeDS zijne
overdrevene bewondering voor dat drama,
bezit geen greintje tulent. Zijne stukken
wekken ieders lachlust op. Ik heb eene
Eaardenmarkt van hem gezien, waarop al de
leuren van den regenboog voorkomen. Hij
verkladt wat oker en vermiljoen, terwijl gij,
Gontran, voor uw doek zittend, de groote en
verhevene zielskwellingen lijdt van den artist,
omdat gij de natuur niet kunt wedergeven
zooals gij haar ziet en gevoelt. Paul Bigorneau,
dat groote kind, die met zijne armoede lacht,
zal eeu der eerste karikatuurteekenaars van
onzen tijd worden, doch meer ook niet. Lazaro
de Veehoeder is niet alleen arm en afgunstig,
maar mist ook talent en moed, en bij elke
gelegenheid spreekt hij zijne afkeuring uit
over de gewrichten zijner vrienden cn
ambtsbroeders. Hij zal het, vrees ik, nooit
zoover brengen om een fatsoenlijk uithang
bord te schilderen. Hij boezemt mij geen
medelijden maar afkeer in. Ik zou hem wel
eene aalmoes geven, maar geen goeden raad,
want ik ben overtuigd dat hij mij dien zeer
kwalijk zou afnemen.
teil, samenstelling en ontleding der
krachten, het zwaartepunt en bewegings
weerstand. Het voornaamste over vast
heid. De eenvoudige machines en hare
elementen. Van de verbinding van een
voudige tot samengestelde machines.
7. Practise he machine kunde en verbin
dingsleer. Voordrachten, dictaten en
machineschetsen.
Overzicht over de inrichting en wer
kingswijze van stoom-, gas, waier en
electrische krachtmachines. De transmis
sie en hare berekeningen. De constructie,
werkwijze eu staking der machines der
desbetreffende afdeeling. Verbetering
van machines en machinedtelen in het
fabrieksbedrijf der vakschool.
8., Calculatie. Voordrachten, dictaten
en vakrekenen-
Industrieelc zaakkennis en de samen
stelling van uitvoerige rentabiliteitsbe-
rekeningen. De enkelvoudige en dubbele
boekhouding en het voornaamste uit de
wisselleer en het wisselverkeer.
De voordrachten en dictaten van af
deeling 8 zijn slechts voor bedrijfsleiders
en komen eerst in het tweede jaar tot
afdoening. Modelleurs kunnen slechts de
voordrachten en dictaten van de afdee-
lingen 1 en 2 bezoeken. Hospitanten
kunnen de voordrachten en dictaten
gedeeltelijk bijwonen.
Minister vnn Oorlog.
Bij Kon. Besl. van 2 dezer is
le aan den minister van oorlog, den
luitenant-generaal F. H. A. Sabron, ad
judant in buitengewonen dienst van H.
M de Koningin, tot herstel van gezond
heid, verlof verleend, ingaande 4 Febru
ari 1909 en eindigende 4 Mei 1909 of
zooveel vroeger als mogelijk zal blijken
2e de minister van Marine gedurende
het sub. le. bedoelde verlof belast met
de waarneming van het beheer van het
departement van oorlog.
Nederland en Venezuela.
Dr. Paul, de Venezolaan6che afgevaar
digde, was Zaterdag licht ongesteld en
genoodzaakt het bed te houden. Dien
tengevolge kon hij gisteren het dejeuner
niet bijwonen, waartoe onze minister van
Buitenlandsche Zaken hem had uitgc-
noodigd, en vertrok, in plaats van he-
Inderdaad, Lazaro nam achtereenvolgens de
beide stukken vau Vernac in oogenscbouw,
en zeidu op onverschilligen toon, als achtte
hij zich welstaanshalve verplicht toch iets t©
zeggen
Zeer lief 1 zeer lief I
O ja, niet kwaad, niet waar viel
Bigorneau in. En hoe staat het met uw groot
schilderstuk »De paarden van Diomedes?*
Eene moeilijke taak, niet waar Maar voor
uw veelomvattend taleDt heeft dat niets to
beduiden Vooral die rijke kleurschakeering
der paarden is meesterlijk 1
Afgunstige 1 beet Lazaro de Veehoeder
hem toe.
Nu, ik heb daar alle reden toe. Wat
dunkt u, als ik eens een stukje inzond, by
voorbeeld, drie ajuinen met eenen bokking op
eenen rooster I... Ik ben arm en de eerzucht
verteert mij niet. Zou ik toegelaten wordrn
Waarom niet? sprak Lazaro de Vee
hoeder. Het is voldoende dat men iets al—
ledaaijsch, iets bonts maakt, wat voor eene
kermistent zou kunnen dienen.
En gij, Lpzaro?
Ik behoor tot de onverzoenlijkeik
weet vooruit dat ik afgewezen wordt.
Men kan maar in één ding uitmunten.
en gij schijnt het talent te bezitten van u t©
laten afwijzen.
Ik maak u wel mijn compliment I zsi
Lazaro tot Vernac, terwijl bij Bigorneau den
rug toekeerde, het ziet er lief, zeer li* f nit 1
Meqster, fluisterde Bigorneau Vernac
toe, ik zou dien hansworst wel eene poets
willen spelen
Houd den mond 1 viel Vernac lachend in.
Schilderstukken 1 ging Bigorneau voort,
Echitterenda scheppingen 1 ze zijn lief, zeer
lief te noemen 1 Geen besef te hebben vau de
grootschheid der opvatting, de zuiverheid
van de teekeuing, de tooverkrncht der kleuren
Ik moet mij wreken
Zoo sprekende, nam Bigorneau een vel
grijs papier en een potlood, en begon met
stoute trekken de karikatuur van Lazaro te
schetsen
Gabriël Vernac moest onwillekeurig lachen.
(Wordt vervolgd.)
