umraer 22. Zondag 14 Maart 1909 32e. Jaargang, *1 Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. mm ÖE GEHUWDE ONDERWIJZERES, landbouw. ANT00H TIELEI, Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen UiUl/Jlil e HET GEHEIM VODDENRAPER Zij die zich tegen ^pri op dit blad abonneerun, ontvangen van af beden de nog tot dien datum versch ij nen de nummers GRATIS. FEUILLETON I T O te V te R "8 en n- 1SÖ f. Courant, )et te re en le- re- >ie lat D. _i.ijii.iw». - "i -.-.—V— lirf'i.il-.w Dit Blad verse ijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 8 maanden f0.~5. Frauio per post door het geheele rijk f 0.90. Brieven, ingezonden stuiken, gelden enz., franco te zender-, /an den Uitgever. W A L W IJ S. Telefoonnummer 38. Advertsntiën l7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, grootr. letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden -'.maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertentie® bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel u» □et komt U halverwege tegemoet, doet al het werk in de helft van den tijd en voor de helft der kosten, die U aan groene zeep zou uitgeven. Sunlight maakt, dat Uw goed niet lijdt, Uw handen niet ruw worden en Uw leven geen slavernij is. De volstrekte zuiverheid van Sunlight maakt haar alleen geschikt voor het wasschen f.,«Vvan kostbaar linnen en fijne kant. ii cr 100 53 527 ark iren 290 :ren vc» ht.- (D lo Img t S Er zijn in de afgeloopen week twee Koninklijke besluiten uitgevaardigd, ra kende de positie der gehuwde Oi der- wijzer cs beide in afwijking van het advies van den Raad van State Bij het eene is afgewezen het beroep van.den gemeenteraad van Middelbeers, tegen de weigering van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, om goed keuring te verleenen aan 's Raads besluit van eervol ontslag aan een gehuwde onderwijzeres wegens zwangerschap. Bij het andere is goedkeuring onthou den aan een bepaling in een gemeente verordening van Rotterdam, houdende bepaling, dat stilstand van jaarwedde plaats heeft bij verlof wegens zwanger schap en bevalling, voor den duur van het verlof. De Nieuwe Courantc acht beide be slissingen humaan en juicht ze toe. Hoewel dit blad niet gelukkig vindt, dat er slechts een zeer gering aantal gehuwde onderwijzeressen zijn, meent de Nieuwe Courantmet des te rr.eer na druk te kunnen opkomen tegen de dui delijke vingerwijzing, die minister Heems kerk aan zijn beide ambtelijke adviezen aan de gemeenteraden geeft. De Nieuwe Courant1 schrijft In het eerste advies lezen wij »Naar mijn gevoelen is 't in den regel geweuscht, indien een onderwijzeres in het huwelijk treedt, haar een eervol ontslag te ver leenen» In het tweede advies »Het komt mij gewenscht voor, dat in den regel huwe lijk der onderwijzeressen tot eervol ont slag leide omdat het bekleeden der ambtelijke betrekking zwarigheid in het leven roept ook voor de onderwijzeres zelve, voor her geval uit het huwelijk kinderen geboren vvorden*. Gelijk men weet, hebben B. en W. van Rotterdam, ingevolge een motie van den Raad der gemeente, verleden jaar in drie gevallen overeenkomstig dat gevoelen gehandeld. En wij vreezen, dat de stillige wenk van den minister zal bewerken, dat tal van gemeentebesturen dit voorbeeld zullen gaan volgen. Dit nu zouden wij afkeuren. Van „DK ECHO VAN HET ZUIDEN'V VAN DEN NAAR HUT FrANSCH VAN RAOUL DE NAVERY. :ug- lid )rdt 78. Van heden af moet gij u van twee zaken doordringen ten eerste van drn godsdienst, die nw het doel van het leven leert kennen en ten tweede, van de noodzakelijkheid van den arbeid, die de wet is van het leven. Gij treedt nu voor goed de wereld in laat u in al uwe daden leiden door het geloof, door de leerbemin degenen die lijden, help uwen evennaaste en wordt een eerlijk man 1 Ik beloof n dat ik mij uwe raadgevingen ten nutte zal maken gaf ik ten antwoord. En ik hoop dat ge gelukkiger mag wezen dan vader Falot, miju kind Nog lang bleven zij op die wijze onder het lommer der groote boomen met elkander zitten praten, terwijl de heldere waterstralen der fontein in hun nabijheid nedervielen in het groote marmer bekken, waarin kleine kinderen hunne scheepjes lieten varen. Toen Bestiole naar huis terugkeerde, liep zij luchtiger en blikte m«t meer vertrouwen naar den blauwen hemel op Uit hoofde van zijne drukke bezigheden, kon de Ekster zijne vriendin slechts zelden bezoeken, maar daartegen ging vader Falot er meermalen heen. Sinds den dag waarop voor bet eerst het vermoeden bij hem opgekomen was, dat zijn voormalige werkm.an de sleutel van het ramp volle geheim bezat, dat hij tot eiken prijs wilde doorgronden, had Anrillac een doel be oogd, in de woiiug van Camonrdas door te Het Haagsche orgaan geeft daar een viertal redenen hiervoor. Ten eerste omdat herhaaldelijk alge- meene bepalingen van ontslag op huwe lijk van onderwijzeressen, op grond var» art 151 Gemeentewet ongeldig zijn ver klaard Ten tweede, wijl het een in zijn wer king als straf gevoeld gevolg verbindt aan een vrije en natuurlijke handeling van een ambtenares, aan wier vrijheid in dit opzicht door de wet geenerlei beperking is opgelegd. Ten derde, wijl het niet als vaststaand kan worden aangenometl, dat de schade lijke gevolgen, welke uit den gehuwden staat eener onderwijzeres voor het onder wijs kunnen voortvloeien, zich in den regel zullen voordoen, nr ch ook, dat de zwarigheid» waarvan de minister ge waagt, voor de onderwijzeres zelve uit haar huwelijk voorkomen zal. Ten vierde, wijl het overheidsgezag, (land- of gemeentebestuur) niet heeft uit te maken, hoe volwassen personen ook al zijn zij ambtenaar in hun eigen belang hun particuliere leven hebben in te richten. »De menschen, die een huwe lijk sluiten, moeten zelf beoordeelen, of zij de moeilijkheden, waarvoor zij komen te staan, aandurven of niet, en moeten zelf weten, wat in hun omstandigheden het geschikste is«, het woord is van den heer De Savornin Lobman. Merkwaardig toch 1 De Nieuwe Courant acht het niet wenschehjk, dat gehuwde vrouwen een betrekking vervullen, »die zoozeer beslag op tijd en persoonlijkheid legt als het ambt van onderwijzeres/ zij verheugt er zich over, dat het aantal gehuwde onderwijzeressen altijd slechts »gering« was, daarbij blijkbaar over 't hoofd ziende, dat het aantal gaandeweg grooter dreigt te worden, maar wan neer nu maatregelen worden genomen, om te verzekeren wat zij wenschelijk noemt, komt zij in verzet en zou zij, blijkens haar »principieele« bezwaren, een wetswijziging in dien zin verworpen willen zien 1 Het hoofdorgaan der vrij liberalen en dat der sociaal-democraten ontmoeten elkander weder practisch op dit stuk. Merkwaardig mag in verband hiermee het debat worden genoemd, dat giste ren in den Amsterdamschen gemeente raad is gevoerd over een voordracht van B. en W., om bij het openbaar voorbereidend onderwijs aan hoofden, onderwijzeressen en helpsters, die in het huwelijk treden uit hare betrekking ont slag te verleenen. De beide sociaal-de mocratische sprekers waren daar heftig tcgeu, en ook de vrijzinnig democraat Ketelaar. Slagwoorden als »huwe- lijksverbod* kwamen er aan te pas. Wij mogen het sluiten van huwelijken niet belemmeren, werd beweerd Maar eigen aardig is het zeker dat door deze oppo santen wel van het huwelijk der onder wijzeressen gesproken werd. maar niet van het gezin, dat daardoor wordt ge vormd. Op het huwelijk der onderwijzeres wil men zich nog wel beroepen, maar over het gezin en de eischen behoeften en belangen van het gezin zwijgt men. Volkomen terecht liet men van chris telijke zijde, naast de belangen van het onderricht, ook de belangen van het huisgezin wegen. Men deed uitkomen, dat de taak van de vrouw in haar gezin geen geringe is en te zwaar om haar, als regel nog wel, een betrekking bui tenshuis te doen vervullen. En tegen over de cijfers, door den heer Kete laar aangevoerd om te bewijzen dat de ongeschiktheid der gehuwde vrouw door het onderwijs niet blijkt uit de verzuimen, stelde wethouder D e V r i e s andere, die de oppositie ook op dat punt ontwrichtten. Uit een verzamelstaat van de gemaakte verzuimen van 1 Oc tober 1906 tot 1 October 1908 gaf mr. D e V r i e s de volgende bizonderheden Van 1260 onderwijzers kregen in deze twee jaar 180 of 7 pCt verlof wegens ziektevan 817 ongehuwde onderwijzeressen kregen 227 of ruim 33pCt. verlof; van 133 gehuwde onderwijzeressen 49 of 36Vs pCt. en van deze zeilde 133 gehuwde onder wijzeressen kregen bovendien 87 of 271/s pCt. verlof voor aanstaande be valling- De totaal verzuimde schooltijden zijn aldus over beide bedoelde jaren a'le onderwijzers 29610 schooltijden verzuim of 24 gemiddeld per onder wijzer alle onderwijzeressen 32454 of gemiddeld 34 gehuwde onderwij zers 22158 of gemiddeld 22 gehuwde onderwijzeressen 6609 of 69 gemid deld ongehuwde onderwijzers 7432 of 31 gemiddeld en ongehuwde on derwijzeressen 25845 of gemiddeld 30 verzuimde schooltijden. De wethouder kon z'ch bovendien beroepen op schoolinspectie en alle au toriteiten, die het ermee eens zijn, voor taan ongehuwde onderwijzeressen te be noemen. En nu kan men ontslaan bij zwangerschap in plaats van bij huwelijk, maar dan is het huisgezin reeds op een voet van dubbel salaris ingericht en wordt de moeilijkheid vanzelf veel groo ter. Met nadruk wees de heer D e V r i e s ook op het aantal kinderlooze huwelijken van onderwijzers en onderwijzeressen, welk verschijnsel, naar hij zeide, B. en W ernstige btzorgdheid wekt. De Raad kwam nog niet tot een be- slu't, maar er is reden te veronderstellen dat het voorstel van B. en W. zal wor den aangenomen- Wat een feit van beteekenis zal zijn, al geldt het dan ook alleen het voor bereidend lager onderwijs. dringen. Hij wist natuurlijk niet in hoeverre Camonrdas medeplichtig whs «au teijnen onder gang maar dit stond bij hem vast dat hij r du hand had in gehad. Tallooze malen bad hij tijdens zijne gevan genschap en later bij zichz-lven gezegd, dat er zonder eenigen twijfel iemand was, die belaug bij zijuen ondergang moest gehad hebben, maar dewijl hij nooit iemand eenig leed had gedaan, zochthij tevergeefs in zijnen geest naar den man. die hem van zijne eer en zijn vermogen beroofd had. Sedert het oo^enblik dat Anrillac den fa brikant verrast had, terwijl deze met koorts achtige drift de meubelen van Camonrdas doorzocht, had hij een gedeelte van het v«-r ledene begrepen. Een enkel mensch had uit zijn ondergang voordeel getrokken, en die mrusch was Nerval Een vreemde, monsterachtige band kluisterde hem echter aan ander Nerval moest het hoofd van het komplot wezen, Camonrdas de arm, en van waarneming tot waarneming was Auril lac eindelek tot de logische gevolgtrekking gekomen, die bij hem overtuiging werd Ca- mourdaB ontving van Nerval die geheimzinnige iukomsten, welke hij in do herbergen verteerde. De eenige voorz »rg welke hij nam was z;ch niet in tegenwoordigheid zijner kameraden te bedrinken, uit vrees ongetwijfeld van een ge heim te verraden, waarvan zijne vrijheid en zijn inkomen afhingen Zedelijke bewijzen bezat Aurillac genoeg, maar het ontbrak h*m aan een tastbaar, eeu feitelijk bewijs, en dit mo-st zich in het bezit van Camourdas bevinden. Aurillac twijfelde daar niet meer aan sedert den dag, dat de rijke fabrikant, oDder voorwendsel van nieuwe meubelen te schenken en haren toestand te verbeteren, door den voormabgen galeiboef verrast we d, terwijl hij alle laden en kasten doorsnuffelde, het papier van de muur scheurde en in machteloi ze woede en vertwijfeling naar het stuk zocht, dat hem in de macht van Ca mourdas gekluisterd hield Beiden maakte alzoo jacht op dat papi'*r. dat voor beiden zulk een onschatbare waarde had: voor Nerval wiens ond»rgang, voor Aurillac, wiens eerherstel ervan afhing Toen vader Falot zich toegaDg verschafte tot de woning van Camourdas, geschiedde zulks in d« hoop, dat hij een of het ander zou kunnen opvangen, wat hem op h"t spoor kou helpen Daar de vader op zijne hoede w. s, moest hij beproeven het kind aan tiet praten te krijgen. Maar de onschuld, de opr chtheid. de go d held van BeBtiole brachten Anrillac spoedig tot andere gedacht nhij schaamde zich bij do doehter onderzoek te doen naar de leveiiB wijze en de gewoonten van den vader, om daardoor het bewijs eener misdaad machtig te worden, die hem naar bet schavot zou voeren. Zon het geen laaghartig verraad zijn, zich in het vertrouwen van het ongelukkig meisje to dringen, en daarvan later gebruik te mak.-n om baar in eeuen uit uwen afgrond van jammer to storten? Eu toch, ondanks al dia overwegingen, kon de voddenraper zch niet onthouden Bestiale, zoo dikwijls hij haar bezocht nit te hooren, <-mtrent de zonderlinge levenswijze haars vaders Ach 1 hij is zoo goed als hij geen sterken drank gebruikt heeft, zeide het meisje, gij zelf ?ijt er nog getuige vau geweest, toen ge mij voor de eerste reaal zaagt op zijnen schouder zittm, Dij de vertooning van Laurier. Nog zeer kort geleden scheen hij weer goed gezind en bad ik hem bijna de belofte ontlokt dat hij werk zou zoeken en voortaan thuis blijven Het zijn alleen zijne zoogenaamde vrienden, die hem op een dwaalspoor brengen, maar hem beschuldig ik niet, ik heb er het recht uirt toe; God en mijn hart verbieden het mij En evenwel, mijn kind, zijt gij door zijue woestheid gebrekkig geworden. Lnat onB daarover zwijgen, vader Falot mijn vader heeft er veel berouw over gehad, dat verzeker ik u Maar het zal niet lang meer duren, of ik zal weer even recht wezen als ieder ander de dokter heeft zulks ver zekerd Dan zal ik alles vergeten, albs En als Camourdas b-schonken is, dan praat hij hardop, als iemand die droomt, niet waar Hij bedrinkt zich dis nachts, 6n dan slaap ik Hebt gij hem nooit, in zijue dronken- Onze wintergranen in het voorjaar. Er was een t>id, dat de granen, tarwe rogge enz. liet leeuwenaandeel hadden van de zorg des landbouwers, dal zij het beste land kregen, dat ze den besten iuest ont vingen en het grootste deel ervan. Door ui eer winstgevende cultures, door dat de vee houderij een grootere rol ging spelen io het bedrijf en meer land bezaaid wordt met voedergeWASsi-n, al** mangelwortels en i\er- gdijke, komen de granen wel eenigszius iu de verdrukking, is het niet, doordat ze minder uitgezaaid, dan toch doordat ze tuinder verzorgd worden e-a niet meer met den besten mest gaan strijken. Dat kan an ders. Tarwe, rogge, gerst, haver kunnen alle vier bij goede keuze van zaaizaad, goede bewaking des bodems en een niet karige doelmatige bemesting van het gewas, veel rijkere, oogsten opleveren, dan zij vaak doeu. Het is nu voo«"j«at. Wat kan er op het oo- genblik nog gedaan worden, om den graan oogst van het jaar 1909 zoo rijk mogelijk schap, hooren Bpreken van dood. brandstich ting, van eene vreeselyke gebeurtenis, waarin vrouw en kinderen een rol speelden? Roept hij dan niet om hulp, vervloekt hij niemand? Spreek. B'-s<iol«*. spreek Waarom vraagt, gij mij dat? vroeg het meisj*. den voddenraper strak aanziende. Zonder het hoofd op te heffen, antwoordde h ij De drauk berooft den mensch van zijn verstand, mijn kind, en dau weet hij niet wat hij z-gt Aurillac kon iutusechon niets te weten komen. Eu ti ch was bet geheim in dat huis ver borgen en hij kou het niet outlokken aau dat eenvoudige, scbuldelooze kind, noch aau den diepgezonken dronkaard, die sluw genoeg was, om geheel alleen zijnen hartstocht bot te vier u.ten einde in zijoe dronkenschap aau numaud zijD geheim te verraden. Er kwam-n dagen, waarop vader Falot den moed liet zinkeu, en ^aan de toekomst wan hoopte Dan nam hij sijue toevluent tot den eerw. beer Bernard, legde de twijfelingen van zijne diep bedroefde ziel voor dien man Gods op n, of wel begaf zich naar het werkkamertje van Columba, en zat uren achtereen met haar te praten, bij het eentonige snorren demaai- nrechien, door den vlaggen voet van het jonge meisje in beweging gebracht. Bij baar vond hij de verlichting des harten gelijk hij het licht dezes ge. sti-s vond iu zijne g'ppr^kkeu mat den priester Bernard. Co lumba ontving hem m t een vriendelijken glimlach, ruimde hem eeue plants naast hear in, hnrhualde voor hem de geschiedenis fcaor kinderjaren, en sprak hem van het verdriet dat het wegblijven van Epine-Vinette haar veroorzaakte Zij was een grillig meisje, znde zij, dat slechts opgevoed werd dooreen afgunstige moeder maar in d-n grond haars harten was zij met slecht. Mijn kleine buurjongen, de loop- r, he. ft raii vert-ld dat hij baar onlangs id en schitterend toilet in een café chantaiit heeft hooren zingen Men spreekt van haar iu de dagbladen, zij re bijna vermaard, en heeft de liederevan het dorp Bruyants in Parijs in de mode gebracht. Dat arme mereje Zij is rijk, vermaard, zegt gij en gij baklaaet haar Ik houd meer van de schaduw dau van de zou, vader Falot het stille huiselijke leven heeft voor mij oneindig meer waarde dan alle uitspanningen en vermaken buiten huis. Mij dunkt dat miju Lven Zr.er eenvoudig z< u geweest zijn, als ik hetzelve had kuunen afbakenen. Een vader, die mij liefgehad zou hebben, eene moeder ach de moeder, die ik verloren heb en zoo Bchoon en zoogoed scheen, en dan En dan, vroeg vader I'alot, hebt gij tl nooit afgevraagd, of gij, die eene wees zijt eD alleen op de wereld staat, geeno behoefte zondt hebben aan eenen beschermer, eenen echtgenoot Colnraba sloot hem mat hare vingers den mond Stil, vader Falot, zegde zij als myn hart sprak, zou ik er niet naar luisteren. Eu de uren, die vader Falot en Columba met elkander doorbrachten, gingen voorbij m-it eene snelheid die zij z ch niet konden verklaren, maaar zij smaakten een ODuitepre kdijk genot als zij met elkander gezellig zaten te praten; en dit was voor beiden een spoorslag om dit samenzijn zoo lang mogelijk te rekken. XXXVII - HET GEWETEN VAN MAX. De aard van Nerval was geheel en al ver auderd Zijns bnrschheid was in ruwheid ontaard bijwijlen ontvluchtte hij alle open bare vermakelijkheden en partijen, dan weer nam hij dagen achtereen deel aan alle uit spanningen. Ziju« liefde voor zijne dochter scheen te verminderen of hij liet die ten minBte minder blijken Men zou gezegd hebben dat hij tegen Angelie eon geheimen wrok koester ie Te vergeefs wendde het meisje al het mogelijke aan om haren vader te believen Nerval wees al hare voor komendheden norsch af Deze behandeling griefde Angelie diep. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1909 | | pagina 1