Toegewijd aan Handel, industrie en Gemeentebelangen.
~SÜNUBHT~
landbouw^
Nummer 26.
Zondag 28
Maart U;G9.
62e. Jaargang.
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
Eerste Blad.
IIIP_^A
Een veibliidend verschijnsel,
~H~ËT GEHEIM
VODDENRAPER
FEUILLETON
De Bloedarmoede
^3 w «.I. i
I T O R V E K
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
jemoet, \1
RAOUL DE NA VERY.
1901 2042
1902 2069
1903 1835
1904 1617
1905 1471
1906 1442
brengt.
en de Lente
Het is in de lente, op het oogenblik
dat alles in de natuur tot herleving
komt, dat de bloedarmoede, die
ziekte, welke, zoo zy niet krachiig
bestreden wordt, den dood teil
gevolge heeft, by vele jonge me sjes
uitbreekt. De stoornissen die wy aUeti
in het tydperkder eerste mooie degen
ondervinden, is voldoende om in 'net
byzonder teere organisme der kleine
en jonge meisjes de uitbarsting van
een ziekte, die reeds eenigen tyd slui
merde, te weeg te brengen. Indien al
de behandeling met de Pink Pillen
voor iedereen in de lente gunstig
is, is zy byzonder aan te bevelen
voor de jonge meisjes
Walvijksrkr en Langstraatsclie Courant
Dit Blr.d verse: ij ut I oeusdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maandeu f0.~5.
Fran< o per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieven, ingezonden stuiken, gelden enz., franco te zenden
Uitgever.
Advert2NT1BN 1—7 regels f 0.60 daarboven cent per regel, grootr
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3iuaal ter plaatsing opgegeven,
worden '2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel
I.. halO
komt U halverwege tegemoet
doet al het werk in de helft
van den tijd en voor de helft
der kosten, die U aan groene
zeep zou uitgeven.
5un!ight maakt, dat Uw
goed niet lijdt, Uw handen
niet ruw worden en Uw leven
geen slavernij is.
De voistrektezuiverheid van
Sunlight maakt haar alleen
geschikt
wasschen
linnen en
voor het
van kostbaar
fijne kant.
(INGEZONDEN.)
Hoewel het «Dagblad van Noordbra
bant» reeds dit «verblijdende verschijn
sel» in z'n kolommen besproken heeft,
wenschen wij er toch ook nog even op
terug te komen. Bedoeld «verblijdend
verschijnsel» is dan het afnemen der
criminaliteit in het Zuiden, met name
in onze provincie.
Men oordeele Het aantal veroordeel-
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN".
VAN DEN
NAAR HET FrANSCH VAN
den, die in deze provincie hun feit
pleegden, uitgenomen de veroordeelden
wegens bedelarij en landlooperij, beliep
in de jaren
Dat is' dus een zeer belangrijke daling,
vooral, wanneer men in het oog houdt,
dat in diezelfde jaren de bevolking dezer
provincie is toegenomen van 562926 tot
601479. Ofschoon het cijfer der ver
oordeelden nog boven het gemiddelde
is, kan toch dankbaar erkend worden,
dat er werkelijk een groote daling heeft
plaats gehad. Natuurlijk heeft dit gunstig
verschijnsel, als elk ander, een of meer
dere oorzaken.
En zonder nu de andere, als meerdere
volksontwikkeling, verdere doordringing
van democratische beginselen enz. ge
heel uit het oog te verliezen, kan zonder
tegenspraak verklaard worden, dat de
hoofdoorzaak is de drankbestrijding.
Waarlijk, 'n schitterend resultaat
'n Resultaat, te pakkender, wijl over 't
algemeen de drankweer-organisatie ten
onzent nog niet op die hoogte staat als
in de meer noordelijke provinciën.
In elk geval is dit feit vooi onze
drankbestrijders het argument, om de
sborrelljesmenschen,» waaronder tevens
de meeste vechtersbazen zijn, op het
verkeerde van hun doen te wijzen en
hen zoodoende onder het blauwe vaandel
te brengen Maar. 't is tevens voor
drankweervereenigingen 'n ernstige aan
sporing, om hare organisatie al meer te
vervolmaken en elk beproefd middel te
baat re nemen, haar doel en streven al
meer bekend te maken. Een van de
nieuwste middelen, welke de drankweer-
organisatie's boven d<.n Moerdijk in toe
passing hebben gebracht, is de volks
stemming.
Bedoeld wordt hiermede het volgende:
Vanwege een aantal drankbestrijders
vereenigingen worden in 'n bepaalde
plaats of streek van ons land aan de
inwoners boven 21 jaar'n viertal vragen
voorgelegd van den volgenden inhoud
«Waaraan geeft gij de voorkeur Dat
het aantal drankgelegenheden onbeperkt
83.
Aanvankelijk had hij zich eenizszings gekrenkt
gevoeld aan eene proef te zijn onderworpen
geworden, welke zijne eerlijkheid zegevierend
had doorstaan, doch na eenig nadenken, zag
hij in dat de weelde, die altijd eene droom van
schyuvrienden en tafelschuimers aanlokt, den
fabrikant wautrouwend had gemaakt omtrent
den aard der gevoelenB, welke men voorwend-
de.
Door van de dringende uitnoodigingen van
den fabrikant zalk een druk gebruik te maken,
gehoorzaamde Maximiliaan Audoin, zonder er
van bewust te zijn. aan eene veel machtigere
aantrekkelijkheid dan de blijkbare genegenheid
van den millioennair.
Ware ADgelie eene van jlie Parijsche dametjes
geweest, die meer gelijken op poppen dan op
menschen, en waarvan mevrouw MontraverB
eene volmaakte type was, dan zou Maximiliaan
haar alle dagen hebben kunnen zien, zonder
$fs voor haar een gevoel van gewone vriend-
t 'hap te koesteren. Maar hij kende de gods
vrucht van Angelie, hij had haar in de dak
kamers der ongelukkigen ontmoet zij was
hem verschenen, als een zichtbare vorm van
liefdadigheid, als een hemelsch wezen, wier
taak het was de noodlijdenden te vertroosten.
Zoo dikwijls iMaxim liaan haar had hooren
spreken, was hij verbaasd geweest over haar
gezond en vroeg gerijpt oordeel. Zelve zeer
streng van beginselen, toonde zij zich echter
zeer toegevend voor de feilen en fouten van
anderen, en trachtte die altijd te vergoelijken.
Onder haar zwak uiterlijk, ried men eene
krachtige ziel, bereid tot offers, wanneer
haar znlks door haren plicht zou opgelegd
worden Maar zoodra men met haar gesproken
had, kwam men tot de overtuiging, dat nooit
die onedele gewaarwordingen, welke men
hartstochten noemt, die edele ziel zouden
kunnen beroeren, of da kloppingen van dat
reine hart doen versnellen
Niet dat Angelie koel was. zij bezat in
tegendeel al de beminnelijke hoedanigheden,
die innemen en betooveren muar hare ziel
was gelijk aan eenen diamant, waarvan niets
de zuiverheid kan bezoedelen.
Was de omgang van twee edele wezens,
gelijk Maximiliaan en Angelie zonder gevaar,
uit hoofde zelve van hunne deugd, zoo kou
het nochtans niet inisstn of zij mot sten voor
elkandei eene zekere genegenheid koesteren,
ingeboezemd door de overeenstemming vau
hunne gevoelens.
Angelie begreep dit, wist dit... En tenge
volge der mededeelingeu van Nerval, dut huur
huwelijk met den graaf de Nointel vastgesteld
was, achtte zij het dan ook aanvankelijk beter
niet aan het noenmaal te verschijnen, waar
zij Maximiliaan zou ontmoeten Maar bij eenig
nadenken vond zij znlks een harer onwaardig
besluit, en Angelie gehoorzaamde, gelijk zij
wist te gehoorzamen, zonder eenige tegen
werping te maken.
Tijdens den maaltijd, nam het onderhond
eene wijsgeerige weudiug, in de cristelijke
beteekenis van dat woord want wijsbegeerte
wil zeggen, verlangen om wijzer te worden.
Toen Angelie naar hare kamer terugkeerde,
gevoelde zij zich tot hare verbazing dan ook
veel minder bedroefd.
Het wns dan ook met een z 'kar gevoel van
erkentelijkheid, dat Angelie den advokaat
vaarwel zeide.
Daar Nerval hem tegen den volgenden
morgen ontboden had gebruikte d« jonkmar
met den fabrikant ®n Angelie het ontbijt.
Hij ontwaarde dat zij geweend had.
Wat kon haar droefheid veroorzaken
Maximiliaan vroeg zich dit met bekomme
ring af.
Acht dagen verliepen. Nerval had meer dan
is, blijft, zooals het is, vermindert of
geheel verdwijnt?»
't Doel hiervan is propaganda te ma
ken voor «local option*, het stelsel van
plaatselijk verbod, volgens 't welk bij
offic'eele plaatselijke volksstemming door
meerderjarige mannen en vrouwen wordt
beslist of in een gemeente de verkoop
zoowel van sterken drank, als van wijn
en bier, in alle slijterijen en wi ikels. in
alle kroegen en herbergen, in koffiehui,
zen en hotels en restauraties, zal worden
verboden. Door dergelijke stemmingen
wil men dan alvast zoo hier en daar de
openbare mecning omtrent dat verbod
leeren kennen. In een vijftal plaat
sen Dinxperlo, Steenwijk, Glanerburg,
St- Pancras en Hengelo (O) hebben in
den laatsten tijd zulke stemmingen plaats
gehad, met het resultaat, dat van de in
die 5 plaatsen uitgebrachte 12898 stem
men 2035 van onwaarde en 10963 gel
dig waren en dat van 10863 geldige
werden uitgebracht 468 voor onbepaald
aantal, 1238 vóór 't bestaande aantal,
2436 voor vermindering en 6721 voor
geheele verdwijning Uit een officieel
persbericht van de *Cenlr. Kegel Comm.
v. Volksstemmingenblijkt, dat in tal
van gemeenten plannen voor soortgelijke
stemmingen worden beraamd en dat
ernstige plannen in voorbereiding zijn
voor een stemming in een geheel kies
district.
Ziet daar, de practijk dier genoemde
volksstemmingen, En nu zij onze eerste
opmerking dienaangaande, det hierbij
echt democratische 't algemeen stemrecht
wordt gehuldigd, zoowel voor viouwen
als mannen. En onze tweede opmerking,
dat dit moderne middel 'n uitstekende
propaganda is voor de drankbestrijding,
vooral in eene provincie aan welke met
boven aangegeven cijfers zoo duidelijk
kon worden aangetoond, van hoe 'n
zegenrijke werking de drankbestrijding
is op het algemeen zedelijk gehalte der
bevolking, 't Komt ons dan ook voor,
dat de drankweer in onze provincie met
beide handen dit middel moet aangrij
pen, want naast 't directe resultaat,
dat men n.l. 'n blik krijgt, hoe de be
volking over haar geheel denkt omtrent
de beperking der drinkgelegenheden
staat de indirecte uitwerking men brengt
de menschen er toe, om over de drank-
ooit behoefte aan den bijstand van zijnen
advokaat De fabrikant was volleerd in de
kuuBt vun veinzenhij toonde zich vertrouwelijk
en gemoedelijk.
Men begrijpt mij niet, zeide hij, waar
lijk, men begrijpt mij niet; vele menschen
verbeelden zich dat ik trotsch ben op mijne
vermogen, dat is niet zoo Ik maak er «en
onbekrompen gebruik van, zonder er mij op
te beroemen. Mij dunkt daarbij, dat als men
rijk wordt door laugyaum *1 de trappen van
den arbeid op te stijgen, znlks eervol en niet
laakbaar is. Mijn voorbeeld kan tot spoorslag
verstrekken aan den knaap, die voor de eerste
maai mijne werkplaats betreedt, daar hij tot
zicbzelveu kun zeggen de eigenaar vau deze
gebouwen, de patroon van dat heirleger van
werklieden, is begonnen gelijk ik, en heeft
zich door noeste vlijt en onafgebroken arbeid
tot deze hoogte weten op te werken.
Men drijft dikwijls d^n spot met sommige
lieden, die er zich telkens op beroemen, dat zij
op klompen in Parijs gekomen zijn 1 Welnu!
dut is de eenige trots, dien ik begrijp want
ik heb mijn vermogen insgelijks ïn het zweet
mijns aauscbijns verworven, en ik schaam mij
evenmin om daar rond voor uit to komen.
Ik acht het geld als een hefboom, waarmee
mun vele moeielijkhedeu in dit leven uit den
weg kan ruimen, en niet om zichzelf en het
bewijs, dat ik mem wat ik zeg is dit ik acht
mij rijk genoeg om mijne dochter te veroor
loven eenen man naar bare keuze te huwen.
Gij zoudt mejuffrouw Augelie toestaan
eenen armen mun te huwen?
Men is nooit arm als men talent bezit
en ik ben volkoman omtrent dat punt gerust
mijne dochter zal alleen een biaveB man in*t
een helder verstand tot echtgenoot nemen Ik
ken hare gevoelens dien aangaande.
Zóó I heeft mejuffrouw Angelie u ge
zt'gd....
Zij heeft mij zooveel daarover gez°gd,
zoo ravchtig veel, dat het wel eene pleidooi
geleek. Zij wil., de eiscben van de mannen
zijn niets in vergelijking van die van jon
meisjes... Zij wil tot echtgenoot een jongen
men8chwant zij bewesrt, dat de echtelieden
samen moeten <?ud word?n en gemeenschap
pelijk de lasten des leveDS dragen.
bestrijding na te denken, er over te
spreken, kortom: >men maakt de goede
zaak in bijna elk gezin aanhangig Dit
voordeel is waarlijk niet te onderschat
ten en pleit voor 'n toepassing, ook ten
onzent, voor dergelijke volksstemmingen.
Wellicht leveren zij 'n volgende vijf-
jaarijksche criminaliteits-statistiek, die
dige voeding noodig hebben, een voeding
die in de eerste plaats bevat stikstof,
phosphorzuur en kali Dit moge nu een
voudig lijken en natuurlijk, maar toch is
de kennis van deze kern-waarheid met
al haar eischen en gevolgen nog niet
genoegzaam tot de kennis der land
bouwers doorgedrongen. Men handelt
onze provincie onder 't gemiddelde cijfer ten minste niet altijd, alsof men het wist.
S.
Verkrijgbaar bij Suabilié, Hoofddejut-
houder voor Nederland, 7 Groote Markt te
Rotterdam. Voor 's Bosch en on streken bij
de firma v. d. DRIES, Vischmarkt, Apot
heek 's-Bosch Drogisterij ^EXCELSIOR",
Koninginnelaan, Herman J A. ZEEGERS
firma P. J. VAN GILS, Apotheek te
Waalwijk en verder bij verschillende apothe
kers en goededrogiscenPrijs f 1.75 d<-
doos, t 9per 6 dooz^-n.
De Ke n der bemestingsleer.
Op stuk van zaken draait de geheele
leer der bemesting om dit eene en voor
name feit, dat de gewassen een volle-
Dit kan ik in haar niet misprijzen Een
meisje van achttien jaren uithuwen aan eenen
man van veertig, is haar blootstellen aan
verongelijkffgen de echtgenoot zal het kin
derlijke niet begrijpen, dat er nog in het
karakter zijner vrouw aanwezig is; aanvan
kelijk zal hij er zich over verwonderen en er
zich dan aan ergeren. Van hare zijde zal de
jonge vrouw den man wel wat te ernstig, te
ongemakkelijk en to bedilziek vinden eene
zekere verkoeling is hiervan het goyolg en
uit deze ontstaat onenigheid. ADgelie heeft
gelijk, de echtgenoot moet niet te veel in
lesftijd verschillen met zijne gade.
Ik ben van hetzelfde gevoelen, zeide
Maximiliaan.
Daarbij wil mijne dochter een vurigen
Chritten tot haren heer en meester zij houdt
vol dat twee echtgenooten. die niet voor het
zelfde altaar knielen, niet gelukkig met elkan
der kunnen zijn.
Zij heeft volkomen gelijk riep Maxi
miliaan ait.
Zijt gij zulk een christen? Zijt gij god
vruchtig vroeg Nerval als terloops aan
Maximiliaan.
Ju als gij hierdoor verstaat het be
oefeDen van wat ik geloof, en het vinden van
mijn geluk en van mijnen troost in die be
oefening
D j fabrikant bleef eene wijl zwijgend voor
zich zien.
Gij zoudt uwe vrouw gelukkig maken,
sprak hij eindelijk laDgzaam.
—•Mijne vrouw herhaalde Meximiliaan
hoofdschuddend, ik weetniet, mijnheer, of ik
ooit zal huwen... Ook ik stel, ondanks mijne
armoode, eischen van welko ik niet afwijk.
Mijne levensgezellin zou ik evenzeer moeten
kunnen bewonderen als beminuen, alledaags
heid hindert mij, lichtzinnigheid jaagt mij
vrees aan, onverschilligheid in zake van gods
dienst is een gruwel in mijne oogeD. iidUheid
kan ik niet uitstaan en zeg nu zelf eens of
een jong meisje, zoo volmaakt als ik mij haar
voorstel, h&re hand zon reiken aan eenen
ODbednidenden advokaat gelijk ik...
Zij zou zich in staat moeteD gevoelen dik
wijls ban dagen alleen door te brengen, als
mijne werkzaamheden al mijnen tijd zouden
Hoe meer men van de eene stof ge
bruikt b.v, van stikstof, zooveel te meer
moet men ook van de andere gebruiken,
tenzij dat die andere in de meerderheid
zijn. Is de practijk hiermede overeen
komstig
Een landbouwer hcett b.v. op zijn
akker eenige balen chilisalpeter gestrooid
en meent daarmede genoeg bemest te
hebben. Nu zijn er twee gevallen mo
gelijk. Ten eerste de akker bevat ge
noeg phosphorzuur en kali en zal door
het chilisalpeter een grooteren oogst
opleveren, maar daarbij natuurlijk een
evenredig deel phosphorzuur en kali
verliezen, want het eigenaardige is, dat
de stikstof niet alleen verbruikt wordt,
maar altijd stikstof, én phosphorzuur én
kali. Hoe meer er van het eene is, zoo
veel te meer wordt er ook van de beide
andere vereischt.
Ten tweede de akker bevat niet ge
noeg phosphorzuur en kali en kan dus
ook voor de gegeven hoeveelheid chili
salpeter niet genoeg afstaan. Het gevolg
daarvan is, dat niet alle chilisalpeter
gebruikt wordt en de oogst dan ook niet
naar evenredigheid van de gebruikte
hoeveelheid kunstmest grooter wordt.
Aldus door gebrek aan kali en phos
phorzuur, verlies aan chilisalpeter en
kleinere oogsten.
Onder de drie genoemde meststoffen
is de kali het vaakst in de minderheid.
Vooreerst, omdat de tegenwoordig het
meest in zwang zijnde cultures onnoem
lijk veel kali aan den grond onttrekken
en ten andere omdat de landbouwer de
kali nog altijd als een stiefkind behan
delt. Men denkt er dikwijis niet aan,
welke ontzaglijke verliezen men daar
door lijdt, hoeveel stikstof en phosphor
zuur cr door het gebrek aan kali verloren
gaat of ongebruikt blijft en hoe de oogst
juist door het te weinig aan die eene
meststof, gedrukt wordt- Hoe vaak ge
beurt het, dat een landbouwer van mee-
vorderen, ofwel stilzwijgend bij mij komen
zitten arbeiden. En daarbij ik zon den trots
hebban, alles aan mijnen arbeid te willen
dunkeD, en die arbeid is tot dusverre niet
zeer winstgevend. Ik heb n verteld met welk
eene volharding ik al het mogelijke aanwend
om den waren brandstichter der werkplaatsen
van la Villette te vinden...
Ja, ja, beaamde Nerval.
Welnu, wat ik als eene bron van arbeid
en roem heb beschouwd, kan mij nog lang
op den weg der fortuin tegenhouden...
Niet als gij een rijk meisje huwt.
Een rijk meisje, mijnheer
Waarom niet? Zijn jeugd, genie, gaene
kapitalen?...
Ja, maar die geene renten afwerpen
Kom het geluk ligt soms in een klein
hoekje verborgen, en u zal het gelnk komen
verrassen, als gij er het minst op voorbereid
zijt.
Een gloeiend rood overtoog het gelaat van
den jonkman.
Hij opende reeds den mond om Nerval eene
nadere verklariBg te vragen van die woorden
welke eene blijkbare bedoeling hadden, toen
Angelie binnentrad.
De heer Audoin ziende, stond zij aarzelend
stil en scheen weder te willen heengaan.
Maximiliaan stond bedremmeld op en kon
bijna geen woorden vinden om haar behoor-
1 ijk te groeten, die zoovejl heerschappij over
zijn leven bad verkregen.
'Met eene schertsende aanmerking, bracht
Nerval het gesprek weer in gaDg, zoodat de
advokaat ziju bezoek nog eene poos rekte.
Hoewel Angelie haar uiterste best deed om
ongedwongen aan het onderhoud deel te ne
men, mocht haar dit toch niet volkomen
gelukken zij leed blijkbaar, en de matheid
van hare wezenstrekken bewees, dat baar
zielelijden zelfs invloed uitoefende op baar
gestel. Doch Nervai zag dit niet of wilde het
niet zien.
Hij bediende zich van zijne dochter als van
een schild, om de slagen af te weren, die hum
bedreigden, en berekende als een speler die
zijn hoofd heeft gewaagd, met beredeneerde
kalmte, al de kansen van de verschrikkelijke
party. (Wordt vervolgd