Nummer 65. Zondag 15 Augustus 1909. 32 J aai gang Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. PALJAS Wat zijn „dringende redenen ANTOON TIELEN, Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen. BEKENDMAKING. LANDBOUW. Uitgever: FEUILLETON Door uitsluitend Sunlight Zeep te gebruiken blijft het linnen en tafelgoed zoo wit als sneeuw. Sunlightzeep schaafjes om zachte zeep te maken. Gratis te bekomen bij uwen winkelier in ruil voor 5 omslagen M. Na het Hooien. P een t een an de rouw, daar em in )wna, egen- v op, het dster aarne Wsialwpselse en Laiigstraatsclie Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5. Fraino per post door het geheele rijk f 0.90. Brieven, ingezonden stukken, gelden ens., franco te zenden Uitgever. den WAALWIJK. Telefoonnummer 38. Adveetüntiën 1—7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. GEBRUIKS AANWIJZING ROND IEDER STUK. Loting voor de Nationale Militie. Burgemeester en Wethouders van Waalwijk maken bekend dat de loting voor de nationale militie voor de ingeschreven lotelingen (lichting 1910) zal plaats hebben op Woensdag 25 Augns- tus aanstaande, ten Raadliuize te Waalwijk, des voormiddags 9X/U uur. Wijders wordt verweten naar de publicatie ten raadbuize aangeplakt, waarin de verplichtingen der lotelingen zijn vermeld. Waalwijk 12 Aug. 1909. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Til. DE SURMONT DE BAS SmeELK. üe Secretarie, F. W. van Liempt. Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN." OE J'be(i)eiilïCHLv aau Den i'GinveftjIul'atiD. 7) En denkt gij misschien dat ik heel gerust was Mijn eerste gedachte was dat die kerel ergens eeno misdaad had bedreven en dat hij, door het gerecht vervolgd, in de bosschen gevlucht was. Hij scheen waarachtig meer benauwd te zijn dan wij zeiven. Ik dacht ook dat bij misschien dat kind gestolen had... dat die vrouw niet zijne vrouw was en door hem vermoordAlles wat hij vertelde was zoo buitengewoon, en gij hebt ook wel gezien dat ik er niet erg op verlek kerd was, het heerschap te volgen. Ik, Willem, een eerlijk man, ik zon de medeplichtige zijn van eenen kinderdief, van eenen moordenaar Nooit 1 Nooitnoch voor geld, noch voor goud En nochtans, opperde Katrien, bij wie deze herinneringen de eerste vrees opwekten zoo die man wel eens degelijk was, zooals wij •het ons bij het eerste opzicht voorstelden? Wij zouden voor zijne misdaden niet aansprakelijk kunnen gesteld worden. Eene doode helpen begraven en een stervend kind verzorgen, dat kan volgenB mij toch nooit eene misdaad uitmakeD. Betreurt gij misschien reeds wat wij gedaan heWien a libei Ik betreur niets ik zou het mij intege- deeÖDten laste rekenen, zoo wij dit arm schaapje niet Méden opgenomen, aangezien znlks door ons kon gedaan worden. Best zoodat hoor ik gaarne Daar perken ik nw goed hart in. Wees gerust, vrouw, wij zullen ons nooit iets te beklagen Een onzer vaste medewerkers schrijft Na medegedeeld te hebben wat an deren over »Gedwongen Winkelnering* als ^dringende reden* tot verbreking van 't arbeidscontract hebben gezegd, willen we zelf onze meening hieromtrent even uiteenzetten. Voorop zij opgemerkt dat we niet zond ar glimlachen het laatste artikel van A. B in de »Noordbrabanter* hebben gelezen. Ondanks dat achtten we het toch belangwekkend genoeg om het in ons blad af te drukken, al was het alleen maar, om eens te laten uit komen, wat eigenlijk »advocaterij« is. Met het »a fortiori* en het »in culpa* en al het verdere »gephilosopheer« zijn de arbeiders beslist op de hoogte ge komen van de juridische waarheid Waarom gedwongen winkelnering* volgens L. wel een dringende reden* is en volgens A. B. niet- Of hebben wij het mis Weten ze er soms thans nog even weinig of soms minder van We gelooven het laatste. We vragen ons zeiven af. Waarom toch zoo'n belangrijke quaestie niet in een taal behandeld, die het volk en vooral zij, waarvoor het bedoelde in 't bizonder geschreven is, duidelijk ver staan Wij zullen het trachten te doen, of wc daarin geslaagd zijn, beoordeele de lezer, na lezing van dit artikel Kijk eens Het bewuste artikel bepaalt, dat werk gever en werknemer de dienstbetrekking kunnen opzeggen om dringende, aan de wederpartij dadelijk medegedeelde rede nen. Als dusdanige redenen voor den werkgever worden door de wet aange geven ^Zoodanige daden, eigenschap pen en gedragingen van den arbeider die tengevolgen hebben dat van den werkgever redelijkerwijze niet kon ge vergd worden de dienstbetrekking te laten voortduren.* Voor den arbeider is de definitie nagenoeg eensluidend. Tot nadere bepaling der bsgippen en als leiddraad voor partijen en rechter worden dan een aantal typische voor beelden genoemd van gevallen, waarin de dringende redenen geacht worden hebben. Als ik dien man geholpen heb zijne vrouw begraven, dan heb ik over hem een gunscb under denkbeeld gekregen. Nooit heb ik eene droefheid gezien welke kon vergeleken worden met de zijne voor dat levenlooze lichaam en dat bleek gelaat, dat hij met zijne tranen be sproeide... Het was waarlijk hartverscheurend... en zie... ik zelfben er bij aan het huilen gegaan... Neen, geen kunstenaar ter wereld zou zulke komedie kunnen spelen. De doode was onge twijfeld zijne vrouw en ik zon durven zworen dat hij ze hartstochtelijk moet bemind hebben... En hij is ook wel de vader van dat kind, sprak Katrien, die niets liever had dan overtuigd te worden. Gij hebt zeker ook wel bemerkt hoe hard hem deze scheiding pijnigde en hoe vurig hij haar omhelsde. Dit kan een vader alleen zóó doen. Gij hebt volkomen gelijk, En niettegenstaande, hervatte de vrouw moet ik bekennen dat hij een zonderling voorkomen had. Wie mag hij wel zijn En waarom zou hij ons zijnen naam verborgen hebben Hij was voorzeker geen babbelaar en de weinige woorden die hij tot ons sprak waren ook niet al te duidelijk. Hij droeg wel een eenvoudig boerenpak, maar de pij maakt den monnik niet. Hij vertelde ons dat hij geruineerd, bestolen was maar hij moet toch zoo duivelsch arm niet zijn, vermits hij ons geld aanbood. Zoo hij met het gerecht niets te vereffenen heeft, dan moest hij ook zoo haastig door de bosschen niet vluchten.., Daar steekt zeker wat onder verscholen. Er zijn, overigens, eenige bijzonderheden die mij in 't oog gesprongen zyn. Die man drukte zich te keurig uit om een boer te wezen. En daarenboven, toen wij den kuil graafden, heb ik bemerkt dat zijne handen te fijn en hoegenaamd niet eeltig waren en dat hij heel onhandig de schup hanteerde, gelijk iemand die niet gewoon is in Wet veld te werken. De vrouw, alhoewel insgelijks als eene boe renvrouw gekleed, had handjes wit en fijn gelijk een vorstinnetje.,. Indien deze menschen aanwezig te zijn. Wijders is wettelijk bepaald, dat be dingen waardoor aan den werkgever of aan den arbeider de beslissing zou wor den overgelaten, of er een dringende reden in den aangegeven zin aanwezig is, nietig zijn. Dit wil zeggen, dat in het arbeidscon tract, tusschen werkgever en werknemer aan te gaan, geen clausule mag voorko men, die aan een der partijen het recht toekent om op een gegeven moment 't een of ander tot dringende reden te verklaren. Het contract mag dus desge- wenscht slechts met name genoemde dringende redenen bevatten die, bij het aangaan van de overeenkomst door bei de partijen als zoodanig worden erkend. Is dus in het arbeidscontract tusschen de schoenmakers en de firma Snoeren vastgesteld, dat »het w;igeren tot win kelen» een dringende reden is tot ver breking van het contract, dan zou, vol gens de letterlijke opvatting van bovenstaande de firma in haar recht zijn- We zeggen zou, daar de rechtsgeleerden het hier lang nog niet over eens zijn. Mr. Israels zegt b. v Is in het arbeids contract 't een of ander - rooken b v. - tot een dringende reden verklaard, dan heb ben z.i. partijen daardoor die bepaling van het subjectief oordeel van den rechter onttrokken. Anderen beweren echter dat de rechter, bij meeningsverschil te beoordeelen heeft, of de in het contract genoemde en door beide partijen aan vaarde redenen naar de wet tot de dringende* kunnen worden gerekend. Wij willen eerlijk verklaren, dat wij niet kunnen meegaan met de uitspraak van Mr. Israels. Immers het geval is denkbaar, dat een of andere kleinigheid in een contract tot voldoende oorzaak van ontbinding der overeenkomst zou worden verklaard en nu zou het recht streeks tegen de bedoeling van den wetgever indruischen, de dringende redenenen langs dien weg tot allerhande tutiliteiten uit te breiden. De wet wil ernstige dingen tot dringende redenen hebben verklaard, alle door haar gestel de voorbeelden wijzen daarop. En zelfs waar in een contract precies de wettelijke voorbeelden zouden zijn opgenomen, zou de rechter o. i. nog kunnen beslissen, dat ze in een gegeven geval niet van eens... murmelde Paljas bij zich zeiven. Wat zegt gij? vroeg Katrien. Ik zeg dat wij ongelijk hebben ons hoofd hiermede te breken en dat het tijd is dat wij op reis gaaü. Wij Btaan daar te praten alsof we niets te doen hadden, de uren vliegen voorbij en wij hebben r eds veel te veel tijd verloren. Indien wij zoo nog lang voortgaan, dan zal het nacht zijn vooraleer wij te Pont- l'Evéque aankomen. Daar zijn nog eeDige bergen op te klimmen, zonder te rekenen dat wij eene vracht meer hebben, voegde hij erbij, op Magdalena wijzend. Oh 1 zij weegt niet zwaar, de armi kleine. Om het even, ik wed dat Cadour het verschil wel zal gewaar worden. De ezels zijn zoo dom niet als men wel beweert en Cadour is bovendien nog een slimme ezel... Komaan vrouw, laat ons inpakken. Wij zullen de rust noodig hebben, na onze aankomst, en als wij geene plaats meer vinden in de herberg, dan zullen wij onder den blooten hemel moeten slapen. Brrr, bij zulk een weder is dat niet plezierig, de nachten beginnen reeds te ver koelen. En wij moeten frisch en wel te been zijn, orn morgen met eere op de markt te ter— schijnen... Iedereen stelde zich aan 't werk. Terwijl de vrouw de twee kleinen inpakte, zette Belphégor den huisraad op zyne plaats en Willem spande Cadour in, die, na zijn buiksken vol te hebben gegeten, zich ook ge reedelijk liet begaan. Toen alles gereed was, plaatste Katrien zoo goed mogelijk de slapende kinderen in de koets en dekte ze beiden met eene oude gordijn die nu tot bedsprei diende. Klim ook maar op de kar, zei Willem. Zij weigerde. Klim op, ik wil het gebood de man. Nu ge moeder zijt van twee kleine schelmpjes nu moet ge des te meer voor uwe gezondheid zorgen. De gelegenheid om te voet te gaan zal u straks niet ontbreken als wij de bergen opklimmen. Hij nam zijne vrouw in de lenden en drukte haar twee klappende kussen op elke wang. Katrien deed zooals hij verlangde. Zij toepassing waren wijl immers zooveel van omstandigheden afhangt. Zoo zal rooken in een papierfabriek onduldbaar, in een ijzergieterij echte? geheel onschuldig zijn, zoodat 't met deze twee voorbeelden den lezer in 't oog moet springen, dat dezelfde bepaling voor elk bedrijf nog altijd hetzelfde beteekent. Trouwens, minister Nelissen zei laatst nog in het parlement, dat niet partijen bepalen kunnen, wat dringende redenen zijn, maar alleen de rechter. En houdt deze nu vooral rekening met de bedoeling van den wetgever, dan zal hij daar, waar de arbeider door een draconische bepaling getroffen is, den economisch zwakkere, in casu den arbeider, beslist niet in 't ongelijk stellen. En wat is hier nu het geval De firma Snoeren heeft omdat eenige arbeiders geweigerd hebben bij haar te winkelen die arbeiders ontslaan, zoo schrijft het bestuur van den D.L.A.B. Hiermede heeft zij al stond de be paling van verplicht winkelen in 't con tract (wat we wel niet gelooven) een daad verricht, welke voor den rechter gebracht o. i. beslist moet afgekeurd worden. Een ander geval is het, of het verbreken van het contract, door de niet direct betrokkene arbeiders, door den rechter zal goedgekeurd worden. Naar onze bescheiden meening is voor goedkeuren stof te over. Immers, is door het dwingen van den patroon tot winkelen door dezen niet een daad verricht, die valt onder: izoodanige daden, eigenschappen en gedragingen van den werkgever, die tengevolge heb ben, dat van den arbeider redelijkerwijze niet kan gevergd worden de dieustbe trekking te laten voortduren.* Wij zijn er dan nog zoo zeker niet van, dat de rechter zal oordeelen, dat de door de stakers opgegeven drin gende redenen* beslist niet aanwezig was. Hier is de zwakkere, door den willekeur van den sterkere, getroffen niet alleen in zijn persoonlijke vrijheid, maar ook in zijn stoffelijke belangen. En even goed als die eenige werklieden hieraan blootstonden, kon diezelfde wil lekeur ook op de anderen toegepast worden. Voor ons staat de zaak der werklieden zedelijk in elk geval hooger plaatste zich van achter in de koets en gelijk eene hen die hara kiekens onder hare vleugels verwarmt, dekte zij hare dochtertjes, zooils ze die reeds noomda, met eenou hoek van haar overkleed. Dan klonk het„Hue Cadour en de koets wa<; in gang. Willem stapte er neven', aan den rechter kant, met d<5 zweep iu de hand en eene dik gelapte winterjas op den rug. Belphégor stapte moedig vooruit om zijuen vader te kunnen bijblijven. Het kereltje was heel ernstig en waande zich reeds een groot man, sedert hij die buitengewone gebeurtenissen had bijgewoond en het huisgezin een lid meer telde dat zijne nieuwsgierigheid aanprikkelde en hem reeds eene zekere liefde inboezemde. Spits liep, volgens gewoonte, vooruit, als verkenner en huppelde en tuimelde onver moeid vóór het reizende hnisgezin uit. Niemand sprak in den beginne. Na het voorval dat eene verandering in hun aller levenswijze bracht, achtte iedereen het noodig er diep over na te denken. Op zeker punt van den weg gekomen, die omliep achter het dennenbosch, dat donker afstak op de grijze tint der heesters strekte Willem de hand uit en zeide Zie, vrouw, ginds is het, dat wij haar begraven hebben Katrien keerde het hoofd in de richting welke haar man aanwees. Zij huiverde en sloeg een krnisteeken. De goochelaar en zijn zoon ontblootten bet hoofd. De arme vrouw slaept daar gerust, nu heeft ze niets meer noodig, voegde Willem er kalm bij. Zij waren omtrent een half nur op weg, toen zij verscheidende paarden op den weg hoorden aangedraafd komen. Cadour spitste de ooren. Spits bleef staan en stak den snuit de lucht in om den reuk te vatten. Na hetgeen er dezen morgen gebeurd was, waren de reizigers op alles bereid. Zij waren niettemin zeer ongerust toen zij op eenigen afstand voor hen, twee gendarmen in vollen draf zagen aangereden komen. Katrien verbleekte. dan die van den patroon en wettelijk lijkt zij ons ook sterker te staan. ffZie zoo, mijn hooi is Goddank droog binnen,* zei mijn buurman, een vlijtige boer, die zienderoogen vooruitgaat, *ala er nu eens wat regen wou komen, zoo'n beetje, reel behoeft niet, dan kon het gras weer gaan groeien, want ook het nagras, de na snede heb ik noodig.* Daar hebt ge gelijk in, was mijn ant woord, als het nu een9 een raalsche bui regende, dan zou het gras weer groeien. Maar van regen alleen znlt ge toch geen voldoende nagras krijgen. Ge hebt in den winter van 1907 op 1908 nog al wat kali en phosphorzuur op uw graslanden gebruikt en naar evenredigheid slechts weinig chili— salpeter in h t voorjaar gegeven, ik vrees, dat om weer overvloedig, ja zelfs, om vol doende gras voor de tweede snede te hebben gij een kleine stikstofbemesting zult moeten geven en ongeveer 100 h 150 K.G. chili— salpeter per Hectare zult moeten uitstrooien. Hebt gij veel nagras te wachten Met an dere woorden, hebt gij veel wei- en hooiland Wel, verleden jaar heb ik van mijn hooiland bij de tweede snede nog ongeveer 2000 K.G. hooi gehaald. Zoudt ge nu we zenlijk denken, dat het de kosten zou loonen, om nu 150 K.G. chilisalpeter op de weide te brengen Ja, dat geloof ik niet alleen, maar dat weet ik zeker. Kijk eens hier. Ge moet niet alleen trachten meer hooi en gras te krijgeu in dit stizoen, maar ge moet tevens alle moeite doen, om uw weideland in goe den staat te brengen voor den winter, opdat het gras in het voorjaar van 1909 weer spoedig uitschiete. Daartoe is het het noodig dat de zode na het nagras dik eD dicht zij. Er moet nog wat kracht overblijven. En wat zal dat nu voor kosten zijn Met 500 K.G. hooi meer Hectare hebt ge de uitga ven weer gedekt en ge hebt zelf gezien verleden jaar, wat een beetje chilisalpeter op mijn weike in het najaar gedaan beeit. Ga dus gerust heen en zaai zoo spoedig mogelijk 150 K.G. chili per Hectare of bunder. Let eens goed op, wat gij voor meer-opbreng9t zult krijgeu en ik denk dat Belphégor ging dicht bij zijnen vader staan. Da ruiters kwamen recht op het goochelaars huisgezin af, en als zij het bereikt hadden riep de brigadier tot Paljas, die in schijn zeer kalm was, terwijl het in zijn binnenste stormde. Blijf staan gebood de gendarm. Willem gehoorzaamde en nam zijnen hoed af. Waar gaat ge naartoe Naar Pont—l'Evêque. Van waar komt gij Van Iionfieur. Waar zijn uwe papieren. De goochelaar haalde nit zyne tasch een blad papier dat zorgvuldig in vieren geplooid was. Ziedaar. De brigadier nam het blad en overzag het aandachtig. Hij keek vorschend tot in het achterste der koets en bromde barsch Op uwe papieren staan gemeld „Willem, zijne vrouw en zijne twee kinderen... Hoe kómt het dat ik drie kinderen zie De bediende van het stadhuis van Hon- fleur zal eene misgreep begaan hebben, ant woordde Willem heel droogjes. Zoo zoo 1. denkt ge dat Misschien heeft de klerk de twee kleintjes maar voor één geteld omdat het een tweeling is, of het zou moeten zijn dat hij mijnen zoon Belphégor reeds als een jongeling en niet meer als een kind aanzag de kleine is overigens zeer gevorderd en zeer groot voor zijne jaren. Is het mQgelijk hernam de brigadier half schertsend. Gij houdt nog al aan een lachpartijtje, vriend, maar wij hebben noch lust noch tijd om te lachen... Zeg mij, hebt gij in het bosch geenen man ontmoet met eene vronw en een kind Menschen die schenen op vlncht te zijn Paljas begreep het gewichtige dezer om standigheid. Zou hij loochenen, dan wekte bij misschien het wantrouwen op en stortte zich zeiven en dan vreemdeling in 't verderfwout de gen darmen, zonder iets bepaalds te weten, volgden onbewust den weg naar HoBÜeur. Hij speelde dubbel of kwijt. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1909 | | pagina 1