Mummer 67.
Zondag 22 Augustus JLVHJ9
62e J aargang,,
iTweede Blad,
loestanil huiden- en ledermarkt.
•cherry
Ingezonden stukLen.
V
Sport.
tessero
Ijk
luiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Reeds meermalen M. de R, schreef
een waarschuwing aan het adres mijner
olega's, de leerlooiers.
Maar ook meestal was mijne stem ge-
aan de »vox clamans in deserto4
n »de roepende stem in de woestijn 14
En met het oog op mijne vergeefsche
igi.igen in het verleden, heb ik ook
ans weinig hoop, <*at mijn alarmkreet
J doordringen tot het verstand van
en die liever voelendan hooren
Toch waag ik nog eene nieuwe po
ng in dezen tijd, nu de looierij door
beweging op de huidenmarkt in een
nog nooit beleefden toestand verkeert.
En hierbij richt ik me speciaal tot
mijne collega's de looiers van het ouder
wetsche systeem. Op de nieuwere metho
de, de' snellooierij, kan ik mijne calcu
latie niet maken, ofschoon ik intusschen
jeer goed kan begrijpen dat ook die
[luggere broeders momenteel hard te
worstelen zulllen hebben, nu zij met
iun snel-systeem ook zoo veel sneller
ie enoim dure huiden onder het mes
crijgen.
Zij zullen mij wel niet tegenspreken
ls ik durf beweren dat, winst maken
ij de tegenivoordige huiden- en le der-
vijzen, buiten hun bereik ligt.
Alzoo, waarde collegas een paar vra
gen
voortbestaan mogelijk kan maken. Eene
prijs ver hooging die constant moet blijven
een prijs die niet weder direct naar be
neden tuimelt als de ruwe waar zelfs
maar eene neiging tot dalen toont.
Daarom dezen raad om reeds nu te
beginnen het mogelijk te maken in de
toekomst tot dit ideaal te komen
Houdt uw leder liever in de kuipdan
het ie verkoojen aan een prijs die buiten
verband staat met den prijs dien gij thans
voor de ruwe huiden betalen moet.
En dat hebt gij in uw hand, als gij
maar niet laat intimideeren door de
praatjes van uwe afnemers 1
Er ligt momenteel geen leder droog.
Er zit minder leer in kuip dan gewoon-
De snellooierij zit met de duurste
huiden.
In het Buitenland zijn de leerprijzen
veel hooger dan hier.
Tracht daarom een extra winstje te
maken op uw voorraad leder in kuip,
een winstje dat voor het grijpen ligt,
en gebruikt dat winstje voor eene
extra reserve die gij in de toekomst wel
noodig zult hebben als wij allen niet
eensgezind de hand aan den ploeg slaan.
En zoo ooit dan is er thans kans om
een meer gezonden toestand te scheppen
voor onze oude beproefde Hollandsche
zoolleerlooierij, wier product nog niet in
kwaliteit wordt overtroffen 1
kon de Raad hem niet benoemen.
Waarom doen zich voor Dussen hoofd
zakelijk Protestantsche solicitanten op
Lezer, dat is gemakkelijk te verklaren.
Hebt gij zelf ook in uwe jeugd, niet ge
leerd dat de bevolking van 't land van
Altena bijna uitsluitend Protestansch is
Om die reden konden Burgem. en
Weth. hunne oproepingen plaatsen in
de Katholieke School4, een blad dat
algemeen wordt verspreid onder R. K.
onderwijzers, maar zij doen dat niet.
Indien zij dat niet villen doen en enkel
in de Vacature4 zullen adverteeren,
konden zij bij de advertentie vermelden
dat de bevolking van Dussen C. over
wegend Katholiek is. Burgemeester en
Wethouders van andere gemeenten doen
dat wel in gelijke omstandigheden, maar
Burg. en Weth. van Dussen doen dat
niet.
»Met onwillige vangt men geen
hazen.4
De »Echo4 15 Aug. (verslag raads
zitting Dussen) meldt
Voorzitter: Het is altijd wat... laten
wij het elkaar maar niet lastig maken.4
Hier denken wij aan een lieftalligen
huisvader die Zijn kinderen met schor
pioenen geeselt en op de rechtmatige
klacht der kinderen almaar doorgaat
met geeselen en hun toevoegtZoet
maar, kindertjes, laten wij het elkaar
in zijne weerlegging dezelfde uitdrukking zou
Iets wat goed is, moet en zal ook be- maar niet lastig maken,
taald worden en zeker in dezen tijd, als Hoeden af voor de mannen die het
de fabrikant maar verstand gebruikt, en goed recht der ingezetenen door woord
zich niet van zijn stuk laat brengen. en daad hebben verdedigd
Wie uwer, die zooals ik, nog een jaar
I noodig heeft om van huid leer te maken,
ra durft thans huiden in te werken
1| Wie uwer durft het aan, francs 96 te
LjBlLbetalen voor zware huiden in de condi-
zooals thans het saisoen aan de
markt brengt
Wie uwer maakt zich sterk Columbia
te koopen aan f»9fcïi ^30 a 135 en
J taraao .g«ld
En voortgaande zou ik zoodoende al
-Je verschillende soorten huiden de revue
runnen doen passeeren, maar door deze
twee soorten raak ik den grooten en
Jen kleinen man onder ons, en vermeen
dus hiermede te kunnen volstaan.
Alleen zou ik voor de fijnere heeren
oog kunnen wijzen op de prima koeien
aan francs 88-89, en op Paragaij koeien
van francs 80 8411
Het is n. eilijk om een anders cal-
pullatie te maken, maar, zullen de looiers
der zware huiden mij tegenspreken als
ik beweer dat negentig francs
huiden hun gelooid eene dne negeniig
rents per halve kilo lede, fcosten Al is
het geld momenteel met zoo duur als
in 1907 en 1908, rente moet toch ook
berekend worden
En het rendement van deze half-harige
huiden mag toch ook niet worden over
schat
En de Columbia looiers 1 Komt u
het leer der 130 a 135 francs huiden
ook niet op pl m. 75 cent per halve K.
En aan de heeren die zich de luxe
permitteeren om in dezen tijd, de weioig
rendement gevende koehuidjes te looien,
tullen we dergelijke vraag maar niet
stellen 111 Bij de heeren die zich die
weelde gunnen, komt het niet zóó nauw 111
En M. de R. nu zal ik U eens ver
tellen wat de naaste toekomst ons lee-
ren zal. Nu zullen de meesten mijner
collegas en zeker de kleine mannen
onder ons eenvoudig hun voorraad in
de kuip aan de markt brengen, zonder
r t v t>r ijsver hooging van e enige be teekenis
IALM niettegenstaande die verhooging toch voor
het grijpen ligt, want concurrentie van
I de snellooiers is uitgeslotennu die heeren
in hun magazijn niet anders meer dan
jute huiden hebbenZij kijken niet verder
dan hun neus lang is, redeneerende
taanmijne huiden in de kuip maak ik
nog eene aardige verdienste
Heel goed en mooi 1
Maar waarde Collegas wat dan
Gaat gij daarna rentenieren
:JM. Zoo nietwat zult gij dan te be-
talen hebben voor, en te verwachten
44 van de huiden die gij zult moeten in-
koopen
Komaan, laat ons de zaak nu maar
teens bekijken zooals ze werkelijk voor
ons staat, en dan moet en zal het voor
ieder vakfhan toch duidelijk zijn, dat
alleen eene groote prijsverhooging op
alle soorten leder, voor den looier vol-
gens het ouderwetsche systeem, het
^00
Indien wij van den tegenwoordigen
toestand niet profiteeren, of niet kunnen
profiteeren dan is onze industrie ten
doode gedoemd.
En als wij moedwillig en lamlendig
met ons laten »morsen4, en dat doen
wij als wij ons nu laten beletten eene zeer
Leemans was afwezig 1 Waarom
Die houding is onverantwoordeiijk.
Dank voor de plaatsruimte.
Dussen, A. B. en C.
Mijnheer de Redacteur
...j ...jDezer dagen werd hier algemeen ver-
beduidende prijsverhooging door te zet-1 spreid een nieuw blad, de z. g- Heusden-
ten, dan zal de protectie die op komst sche Courant, waarvan, zooals de kop
is, ons ook niet uit den poel redden 1 meldt, het bureau is gevestigd te Heus-
Als de ouderwetsche looierij niet de den. Naar ik vernam, Mijnheer de Re-
macht heeft onder deze zeldzame om- dacteur, zou het hoofd bureau gevestigd
standigheden de wet voor te schrijven, zijn te Gorichem, en het blad in zijn
dan verbeurt zij haar recht van bestaan geheel een getrouwe afspiegeling
X. I zijn van de >Nieuwe Gorinchemsche
.Courant4; of met de verwisseling van
Mijnheer de Redacteur'. hoofd4 ook de verwisseling van richting
Een inzender A. B. uit Baardwijk stelt en inhoud gepaard zal gaan, meen ik
in het laatste nummer van uw blad »de te mogen betwijfelen en daarmede of 't
lage, onbeschofte, schandelijke handel- meerendeel van Heusdens ingezetenen
wijzen4 aan de kaak, die een zekere gediend zal zijn, met een afdruk van
arbeider C. Thijssen uit Baardwijk te een fel-liberaal Gorinchemsch blad 1
Kaatsheuvel heeft moeten ondervinden,! Met dank voor de plaatsing-
gebruiken als 1,. En toch heeft hij er niet
meer van overgenomen dan voor eene dui
delijke weerlegging van L. volstrekt werden
vereischt. Met name heeft A. P. het door den
„vasten medewerker" als bewijs aangehaalde
,,a fortiori" en „in culpa" nergens in zijne
artikelen gebezigd. Dus kunnen we zeggen,
dat het verwijt door den „vusten medewerker"
aan A. B. gedaan, van allen grond is ontbloot.
Dit is één misslag.
Maar het ergste is, wat ik reeds boven
zeide, dat de „glimlachende vaste modewerkor"
blijk heeft gegeven, van denairdder tusschen
A. B. en L. gevoerde besprekingen volstrekt
niets te begrijpen. Hij zegt dat de strijd
tusschen L. en A. B. liep over de juridische
waarheid Waarom «gedwongen winkelnering"
volgens L wel een «dringende redenis en
volgens A. B niet.
Welnu, nietB is minder waar dan dut. Zelfs
heeft A. B- gezegd dat hij het «zeer waar
schijnlijk" acht dat «een dringende reden"
wel aanwezig is geweeBt Maar het ging erover
of de «dringende reden", waar*bp zich de
arbeiders hadden beroepen, en die zij aan den
patroon hadden opgegeven n 1. poging tot
verleiding van den arbeider tot onwettige
handelingen, inderdaad moest wordeD aan
wezig geacht en zij niet iu de plaats daarvan
eeu andere, niet-aanivezigc hadden opgegoven.
Ik kan hier natuurlijk niet alles gaan her
halen, wat A B. te dezer zake schreef, maar
ik raad den «vasten medewerker" aan het
door A. B. geschrevene nog eens ijverig te
lezen en te herlezen, misschien dat hij er dan
wel in slaagt, inzicht te verkrijgen in diens
«scherpzinnig en zeer helder betoog" aan
gaande deze kwestie, als hij dat te voren had
gedaan, dan zou bij wellicht niet zoo erg wijd
neven de kwestie gepraat hebben.
Immers wat hij nu zegt, heeft met de heele
zaak heelemaal niets uit te staan.
Bovendien is alles, wat de «vaste mede
werker" zegt over «clausule" (ook zeker een
woord om den arbeider de zaak eens erg
duidelijk te makenen voor «subjectief"
(weer zoo'n voor den arbeider bevattelijk
woord oordeel van don r< chter alsmede over
de kwestie des al of niet geldigheid van
sommige in eon arbeidscontract opgenomen
«dringende reden," en in genendèele van toe
passing op het geval Snoeren, waar over dan
toch de heela ;-trijd van meet af heeft geloopen.
En waar ten slotte de «vaste medewerker"
werkelijk spreken gaat zij het dan ook in
verkeerden zin over hot conflict, daar
bekent hij eigenlijk niet te weten of er een
dringende redt-u aanwezig is geweest, ja dan
neen.
Zeker nu zullen de arbeiders wel op de
hoogte zijn gekomen I
G.
jongelingsschap van slemppartijen, kroeg
Achtend
HEUSDENAAR.
Heusden, 20 Aug. 1909.
toen hij 's avonds huiswaarts keerde.
Hoezeer het noodzakelijk is dat op der
gelijke handelwijzen de aandacht van
het publiek en vooral van de politie ge-
vestigd wordt, toch geeft dit aan A. B Mijnht„ de Redacteur.
niet het recht, op zeer beleedigende wijze J
den naam eener vereeniging in deze zaak Bet stuk van «enuwer
T. A T> „s„f voorkomende m uw blad van Zondag 10 Aug.
te mengen. Misschien is het A B. met L waarscbijnlijk met «an A B bekend
bekend dat een negatief vermoeden vaak I geweeBtt toen hij in den oordbrabanter van
grievende!" is dan een positief beweren, begin dezer week antwoordde op drie artikelen,
het laatste houdt een weg ter zeliverde- aan de bewuste kwestie der «dringende rede-
diging open het eerste snijdt aan elke nen" gewijd. In antwoord nn zegt h« voor
,r j. Vj|a.„ den laat9ten keer over deze kwestie te schrijven
zelfverdediging den pas af, om alleen I bij dU bes,uit tfl zalleQ b)ijven Trouwen8
aan den vuilen stroom der gedachten een hy hesft over deze zaak ai ZOoveel papier
vrijen loop te geven Een voorbeeld zal zwart gemaakt, dat men van hem bezwaarlijk
dit voor A. B. duidelijker maken: Ver- kan vargen, dat hij nog maar steeds voortga
onderstel, dat in de nabijheid van het de verschillende tegen hem «««We stukken
j i. te boantwootden, temeer wijl sinds de ophei-
gebouw eener heeren-societeit des avonds staking de kwcBtie aun belangrijkheid
baldadigheden hebben plaats gehad; s beeft verloren. Aannemend nu dat A. B
anderendaags wordt daarvan melding ge- WOord zal houden en niet meer op de kwestie
maakt in een nieuwsblad, met toevoeging wil terugkomen, heb ook ik het stuk van den
der slot-tirade 't Zullen toch, is te hopen «vasten medewerker" bel;an«^e"eD^ S™**
j c geacht om het iu uw blad te beantwoorden,
geen heeren van de Sociëteit zrjn ge- wm faet aUeen maar om eeD8 te laten
weest4. - uitkomen, wat eigenlijk gewichtig-doende
Wie moet niet zeggen, dat zulk eene niet—weterij ia.
negatieve insinuatie >smerig en hatelijk4 De «vaste medewerker dan zegt voorop
is f Welnu iets dergelijks permitteert A niet sender f Ye'hebto
B. zich ook ten opzichte eener vereent- ,ezBD Zo0( Z00) „ya8te medewerker" hebt
ging te Kaatsheuvel. gjj geglimlacht over h«t artikel van A. B. id
Waar A. B. anderen om hunne licha- de «Noordbrabanter" 'l De knappe Redactie
melijke onbeschoftheden wil gispen, van het Dagblad van Noordbrabant oordeelde
trachte hij zich zelf voor zulke geestelijke er heel anders
1 minder dan een „echerpzinnig en zeer neiaer
betoog dat zij „met veel genoegen" had
.gelezen, en dat zij daD ook in haar antwoord
C D heeft bewezen, volkomen te begrijpen
Doch alvorenB duidelijk te makeD, dat de
Mijnheer de Redacteur. «vaste medewerker" inderdaad van de kwestie
a r\ t c-u^r.1 tp. Dnccpn C niets gesnapt heeft, wil ik earst even nut—
Aan de O. L. School te Dussen e l/ J een Terwijt| dut hij laat voor
is benoemd de onderwijzer »Boer4 uit Lfgaan
Sliedrecht. Door die benoeming is ge- Hlj 'ze|?t danMet het »a fortiori" en het
broken met de eerbiedwaardige traditie „in culpa" en al het verdere „gephilosopheer
In Dussen C. Katholieke, in Dussen A. zijn de arbeiders beslist op de hoogte geko-
Protestantsche onderwijzers. Weldenkem iuUn.r'in^volgms L. wel
kende ingezetenen hebben immer eerbied e»n tfdr*,gende reden" is en volgons A. B.
daarvoor gehad, niet het minst de Pro- njet
testantsche die er al eens voor gestre- Vooreerst antwoord ik daarop dat de „vaste
den hebben. medewerker" het recht niet heeft zooals
Onder vele solicitanten was er bij in de boven gegey^
rr iu 1* i i bezigen der uitdrukkingen „a tortion en,,in
Katholiek en wel met zeer goede ge- en n#g m00r aDdere di„ niet worden
tuigschriften, maar Burgemeester en genoemd) mede op rekeniDg te stellen van A.
Wethouders hebben dezen niet op de b. Deze uitdrukkingen zijn het eerst gebezigd
voordracht willen plaatsen en daarom door L. Nu lag het voor de hand, dat A. B.
Nadftt eenige zinnen uit bovenstuand pioza
zijn verwijderd, hebben we 't artikel opgenomen.
Wij kouden het niet meer aan onzeu medewerker
opzenden, om daaronder mogelijk direct zijn
antwoord te geven. Wij weten niet of hij op deze
critiek wenecht in te gaan. De inzender gelieve
voor den vervolge te bedenken, dat meu tegenover
een redactie rof een harer vaste medewerkt ra'
welker gastvrijheid men geniet, ook eenigszins
I de hoffelijkheid in acht dient te nemen.
RED.
Geachte Redactie
Iu uw blad van 18 dezer komt een inge
zonden stukje voor over zekere Thijssen uit.
Baardwijk, als zoude hij bij een bezoek aan
Kaatsheuvel weer door sluipmoordenaars zijn
geBteenigd, waarbij de R K Vakvereeniging
weer voornoemd wordt. Hoe komt men hier
toch toe, wat heeft die hiermede te maken en
mocht oBverhoopt hier iemand de hand in 't
werk gehad hebben, is daar de organisatie
iets minder om. E-.n voorbeeldIn Kaats
heuvel bestaat een R K Patroonshond met
prachtige statuten, welke door hen goed worden
nageleefd, maar een lid handelt hiermede in
strijd, is die bond er dan de schuld van en
wat kan die doen wanneer ze zoo'n lid bij
bun Bond hebben, er uit gooien natuurlijk
als een rotte appel in oene mand, al was hot
desnoods hun voorzitter. Zoo ook do It K.
Vakvereeniging. Maar m. i. wordt hier sterk
overdreven, of wel lijdt genoemde T. aan
ver\olgiDg8waauzin, want als alles wtav is zou
hij toch wel eeDS ooit getroffen zijn door die
sluipmoordenaars maar hiervoor geen nood,
nog nooit hoofl hij iets kunnen toonec aan
gaande zijne avonturen. Ied-r onpartijdig
lezer oordeele hier. Intusschen blijft het een
mooi propagandamiddel tegen de It. K. Vakv.
var Kaatsheuvel.
U dankend M de Redacteur voor de
plaatsruimte.
onbeschoftheden te hoeden.
Geneesheer, genees u zelf
De hygiënische beteekents van het spel.
Zoolang menschen bestaan, bestaat
het spel, aldus begon de heer Elias.
Dit bewijst ons de geschiedenis der
ouden, al mocht dan ook verschil in soort,
en van appreciatie zijn op te merken.
En zeer zeker moet 't verwondering
baren thans nog het nut en de noodza
kelijkheid van het spel te moeten aan
toonen, ware 't niet, dat was gebleken
dat 't bij het overgroote deel der men
schen nog niet tot 't erkennen van de
juiste beteekenis van en 't hechten van
de rechte waarde aan het spel is geko
men. Immers door de meesten wordt
*t spel beschouwd als ontspanning en
amusement, en wordt er, als men spreekt
van een opvoedend deel, gelachen.
Mag 't óp sociaal gebied als voordeel
van het spel beschouwd worden dat de
of slecht gezelschap wordt terug gehou
den, en de kans wordt vergroot dat 't
amusement gezocht wordt in openlucht-
pel, in voetbal, of ook wlelrijden ook
op hygiënisch gebied kan men van voor
deden van 't spel spreken.
Maar toch mag men 't oog niet sluiten
voor de nadeelen die aan 't spel kunnen
verbonden zijn. Als daar is de ondoel
matige en onoordeelkundige toepassing,
die alle voordeden in nadeelen kan ver
anderen. Spr. staaft deze meening met
uitspraken van dr. Wenckebach. De
snelle beweging van de plaats, zoo on
geveer zegt deze, is eene groote attrac
tie voor tallooze menschen Een nadeel
is dat leiding ontbreekt, en de beoefe
ning van het spel vaak in verkeerde
richting geschiedt. Wie leert b. v. den
jongens voetbal En dit kan leiden tot
zeer groot nadeel voor den speler. En
al neemt dr. W. een ruim standpunt in
ten opzichte van de ongelukken bij 't
spel, de kans van nadeelige werking op
't hart ontkent hij niet. Van belang is
hier 't langzaam aan wennen aan de
beweging.
Bij gymnastiek en ook bij sport, mits
met goede leiding, is dit gevaar vrijwel
uitgesloten.
Jeugd weet niet van maat houden.
Hypertrophic komt dan ook vaak bij
die jeugdige spelers voor. En men staat
soms verbaasd over de plotselinge in
zinking. De voorbeelden zijn niet zoo
zeldzaam, dat dit de sterksten onder de
jongens treft, en deze soms 't eerst.
Kleinere zijn niet zoo vatbaar voor die
overdrijving. Goede leiding is dus ge-
wenscht. Wedstrijden oefenen een na-
deeligen invloed. Men denke aan de
aanmoediging van de zijde van het pu
bliek. Dr. W. ontmoette eens bij een
vader dit onverstand, dat waar hij bij
zijn eenen zoon vergrooting van het
hait constateerde, hij denzelfden vader
later zag kijken naar zijn anderen zoon
in een wedstrijd op schaatsen, op een
baan van 1 500 meter.
Men moet dus de ouders inlichten.
Maar ook, zegt spr., moeten de spellei
ders zeiven de gevaren kennen.
Nader ingaande op de voordeelen
van het spel wijst hij er op, hoe daarbij
alle organen tot hunne normale functie
worden aangezet, 't Kind op school heeft
weinig stofwisseling, eene slechte houding
lacht niet, praat niet, kijkt niet links of
rechts... 't is zoet. Maar uit de school,
rent 't daarheen. Dit Js de natuurlijke
reactie volgende op de gedwongen
onbeweeglijkheid.
Door véél beweging komt snelle cir
culatie van het bloed en meer stofwis
seling.
Een zaak van groot voordeel van het
spel is de gunstige invloed op de adem-
aalingsorganen, met name de longen.
Het loopen noodzaakt de longen tot den
uitersten hoek tot arbeiden. Dus kan
elke krachtige lichaamsbeweging be
schouwd worden als een reinigend en
verfrisschend longenbad. Eene remedie
tegen longtering.
Ook van de nadeelen valt nog iets te
zeggen. Een correctief tegen ruggegraats-
verkromming is 't spel niet. Bij de meeste
spelen is de lichaamshouding abnormaal.
Eeuvormigheid van beweging worde dus
slechts tegengegaan.
Ook is 't te verwachten, dat 't sterke
kind zich van het spel zal meester maken
en zoo is 't gevaar van oververmoeid
heid niet gering en ook tenachterstelling
van andere kinderen niet uitgesloten.
De voordeelen van het spel zijn afhan
kelijk van den leider.
Dikwijls hoort men ook de vraag
Kunnen de kinderen dan niet alleen
spelen Spr. beantwoordt die met een
volmondig neen. Kinderen kunnen t
niet. Sommige zijn op straat tot last van
anderen, andere zien hun tijd door veel
huiswerk in beslag genomen en weten
dan in de vrijheid zijnde, die niet op
doelmatige wijze te gebruiken, stadsche,
zoowel als die van 't land.
't Kind moet leer en spelen en dat
reeds op school.
Thans kwam Spr. op de hygiëne bij
de verschillende onderdeelen van het spel.
Kort samengevat luidden zijne wenken
aldust
Leider. De leider zij ter zake kundig,
bedacht op ongelukken, door handha
ving van orde en tucht. Hij lette op het
in orde zijn van 't spelmateriaal (zonder
splinters, spijkers, enz) en van terrein
(zonder kuilen of steenen.) Hij schenke
er zijn aandacht aan, dat de groepen