Nummer 83.
Zondag IT October 190tL
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
voor leerlooiers eo
schoenmakers te Waalwijk,
PALJAS
Jaai siaeg
A1TOOI TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
iiiP
Uitgever:
FEUILLETON
De wasch, U ziet het, is groot,
doch is door de zuivere zeep
het werk gemakkelijk.
Sunlightzeep scliaafjes om zachte
zeep te maken.
Gratis te bekomen bij uwen
winkelier ia ruilvoor 5 omslagen
J'befbc
Wij gaan toch vooiuit!
angstraatsclie Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden fü."5.
Fran< o per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., t'ranco te zenden «an den
Uitgever.
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Advkrtentiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, grootr
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels cd
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeeligc contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
Hon Grooto Wasch
En
WosniK Work.
Zulvcro
ZCC'j
1245
"JU
Onder no. 159 van hoofdstuk V der
Staatsbegrooting 1910, is onder den titel
«Kosten van oprichting en instand
houding eener Rijksschool voor leer
looiers en schoenmakers,* uitgetrokken
een som van f 10.000.
In de memorie van toelichting lezen
wij het volgende
Sinds geruimen tijd werd door ver
schillende gemeenten en vereenigingen
Van «DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
OF
ultomv aan Dcu JtkuvcfijlulLiti»).
25)
Varschooning, mijnheer, ik had vergeten
dnt ik Juck ben, niemand anders dan Jack...
Men is soms al eens verstrooid, voegde hij er
glimlachend bij.
Dan verzekert ge mij dat ik hier toch
deftig gelogeerd ben
Heel deftig. Het is met de uitspanningen
en logementen juist gelijk met de menschen
gelegen men mag niet altijd naar het uiter
lijke oordeelen. Deze uitspanning is heel deftig
en ik dacht u aangenaam te wezen er u naar
toe to leiden omdat gij er landgenooten zult
ontmoeten.
Ik reken op u, Iaat ons binnen gaan.
Zij kwamen iu eone groote plaats, laag van
verdieping, verlicht door eene olielamp die van
's morgens tot 's avonds brandde uit hoofde
van den aanhoudenden mist die over de Theems
hangt.
Achter oone toonbauk, waarop een aantal,
blank gepoetste tinnen potten stonden, troonde
er eene gezonde bazinvan ietwat rond de veer
tig jaar en die er nog al hupsch uitzag,
niettegenstaande huretoenemende diklijvigheid.
Mistress Davis, zei de beleefde pakken
drager terwijl hij den reiziger aanwees, ik
breng u hier een deftigen kalant.
Zeer wel, Jack, antwoordde de bazin in
zuiver Fransch, ik dank u.
Daarna keerde zij zich tot den vreomdeling
en vriendelijk glimlachend vroeg zij
Tot uwe bevelen, mijnheer. Wat verlangt
Jgij
Eene groote en wel verlichte kamer,
aangedrongen op stichting van eene
vakschool op het gebied der lederbe
werking.
Inderdaad ontbreekt ten onzent de
gelegenheid tot grondige wetenschappe
lijke en practische vorming van aan
staande leerlooiers, schoenfabrikanten
enz. Voorziening hierin is wenschelijk.
Na vergelijking en overweging van de
verschillende ingekomen adressen, hierop
betrekking hebbende, is de minister al
lengs tot de overtuiging gekomen, dat
de meest bevredigende oplossing van
het vraagstuk zou worden verkregen door
stichting van eene gecombineerde Rijks
school tot opleiding voor beide bedrijven
te Waalwijk, terwijl daar tevens door
het Departement van Landbouw, Nijver
heid en Handel een proefstation voor
de lederindustrie met daaraan verbonden
voorlichtingsdienst zou worden gevestigd.
Vestiging te Waaiwijk verdient aan
beveling omdat deze gemeente als een
centrum voor deze belde takken van
nijverheid mag worden beschouwd. On
derhandelingen met het gemeentebestuur
geopend toonden daarenboven, dat men
voor het bezit van een inrichting als
hier bedoeld tot groote ofters bereid
was. De gemeente Waalwijk toch bood
aan de kosten van bouw en inrichting
tot een bedrag van ten hoogste f 40.000
op zich te nemen. Ook op andere wijze
deed het gemeentebestuur van zijne be
langstelling in deze zaak blijken. Eene
door den gemeenteraad benoemde com
missie, bestaande uit deskundigen op
beiderlei gebied en onder voorzitterschap
van den burgemeester, maakte op kosten
der gemeente een studiereis naar vak
scholen te Keulen, Wermelskirchen, Luik
en Freiberg, en bracht naar aanleiding
daarvan een van veel zaakkennis getui
gend rapport uit.
Hoezeer ook voor het vakonderwijs
de van vereenigingen uitgaande scholen
in het algemeen vei kiezend, meent de
ondergetcekende, dat in die geval het
instituut van Rijkswege zal moeten wor
den beheerd, omdat
le. de verschillende schoenmakerijen
en leerlooierijen zich niet op ééne plaats
concentreeren, maar over het geheele
land verspreid zijn, zoodat niet uitsluitend
eene bepaalde gemeente of provincie bij
de zaak gebaat zal zijn, maar inderdaad
indien zulks mogelijk is veel water, want op
dit schip heb ik mij vuil gemaakt gelijk een
schoorsteenveger, en vorder het eene of andere
om te eten, want de lucht van Londen deugt
niet voor ledige magen.
Goed mijnheer, dit alles zal u gegeven
worden en ik verzeker u dat gij zult tevreden
zijn... Maria 1...
Op dit geroep kwam* een lief meisje te
voorschijn.
Leid mijnheer naar de witte kamer en
zorg dat er niets ontbreke
Ja, moeder, antwoordde de lieve deerne,
en groete minzaam dsn vreemdeling.
Zij ging voorop om hem den weg te
toonen en leidde hem op de eerste verdieping
in eene groote en wel verlichte kamer, terwijl
Jack de reispakken bovon bracht.
Als deze zijn werk gedaan had, wilde hij,
vooraleer te vertrekken, zich nogmaals ver
zekeren dat zijn klant volkomen tevreden
was.
Welnu mijnheer, riep hij, wat dunkt u
van deze uitspanning Heb ik u misleid
Denkt ge nog dat ik u in een roovershol heb
gebracht
Neen, waarlijk, antwoordde de reiziger
al lachend dit hotel staat mij voor het oogen-
blik goed aan 6n de bazin is een heel vriende
lijk men8ch... Zij en hare lieve dienstmeid
schijnen Fransche vronwen le zijn.
Ja, mijnheer, het is ook daarom dat gij
zoo goed onthaald wordt. Zij hadden aanstonds
in u eenen landgenoot herkend.
Gevleid
Ah mijnheer, Mistress Davis ie de engel
bewaarder der emigres dat zult ge misschien
later ondervinden, zoo gij ook émigré zijt.
De nieuw aangekomen reiziger scheen niet
zeer geneigd zich aan den eersten den besten
bekend te maken of over het doel zijner reis
ver uit te wijden.
Kent gij het Engelsch spreekwoord
tijd is geld vroeg hij. Welnu, ik ben
zeer haastig en zon niet graag dezen morgen
ongebruikt laten voorbijgaan... Zondt ge mij
niet kunnen zeggen, waar de hertog de Mont-
bazon woont
Wel zeker Juist nevens Hyde-Park, in
een der schoonste moderne hotels. Ah, hij
van een algemeen Rijksbelang kan wor
den gesproken.
2e. van het particulier initiatief in dit
geval weinig is te verwachten daar noch
de bond van leerlooiers, noch die der
schoenmakers financieel^ draagkracht
hebben
3e. van de provincie Noordbrabant
weinig, van de gemeente Waalwijk"geene
bijdrage in de jaarlijksche exploitatie
kosten te wachten.
De wenschelijkheid van deze gelegen
heid gebruik te maken om ten bate der
lederindustrie een proefstation naast de
vakschool te stichten, is aanstonds ge
voeld. Over en weder zullen de vak
scholen en dit station van elkanders
personeel, gebouwen en hulpmiddelen
partij kunnen trekken. Het proefstation
is intusschen een zuiver nijverheidsbelang
en in overleg tusschen den minister van
Binnenl. Zaken en die van Landbouw,
Nijverheid en Handel is dan ook besloten
de gelden, voor den dienst van dat sta
tion benoodigd, op hoofdstuk X der
Staatsbegrooting aan te vragen. Wat dit
belang en het onderwijsbelang ineen
grijpen, waar voor beide doeleinden veelal
van hetzelfde personeel, hetzelfde labo
ratorium, van dezelfde chemicalen ge
bruik gemaakt zal moeten worden, steit
de Regeering zich voor eene commissie,
in welke zoowel de leerlooiers als de
schoenmakers vertegenwoordigd zullen
zijn, in het leven te roepen, die omtrent
de gemeenschappelijke belangen van
schoenmakersschool, leerlooiersschool en
proefstation der Regeering van voor
lichting zal hebbeu te dienen. Op hoofd
stuk V kunnen dan worden uitgetrokken
de gelden, benoodigd voor den dienst
der gemeenschappelijke gebouwen en
van dat gedeelte van het onderwijzend
en bedienend personeel en van het ma
terieel, dat meer bepaald voor de beide
vakscholen zal noodig zijn, terwijl op
hoofdstuk X de gelden voorkomen, meer
in het bijzonder voor den dienst van
het proefstation vereischt
Naar de ramiDg, opgemaakt door bo
venbedoelde commissie van Waalwijksche
deskundigen, zullen de kosten van de
stichting en inrichting van de gebouwen
het door de gemeente Waalwijk aange
boden bedrag van f 40.000 niet te boven
gaan. Aangezien deze gebouwen, welke
logeert in geen kosthuis
Is dat ver van hier
Aan de andere zijde der stad, 't is te
zeggen op een heelen afstand, want ge weet
dat Londen neg grooter is dan Parijs.
Drommels
Ik zou u aanraden eene koats te nemen,
zoo gij u niet wilt vermoeien en bevuilen tot
over de enkels in de modderige Btraten.
Uw raad is goed. Ziedaar uw drinkgeld,
voegde de reiziger erbij, terwijl hij den man
een zilverstuk in de hand stopte.
Deze boog heel bescheiden.
Jack dankt u, in naam van den graaf de
Roziéres.
\an den graaf de Roziéres Wat be
duidt deze gekheid
Er is hier hoegenaamd geene gekheid
mijnheer. Ik zeg n nu mijnen naam, omdat ik
te doen heb met eenen vriend van den hertog
de Montbazon, die de hoofdman is onzer partij.
Pakkendiager 1... De graaf do RoziéreB
is pakkendrager riep de vreemdeling onthutst
uit maar ik kan zelf niet gelooven hetgeen
ik zie.
Wat wilt ge er aan doen, mijnheèr, de
nood dwingt...
Ik ben overigens de eenigste niet die met
handwerk mijn" brood verdien en onder de
eenvoudigste dokwerkers, zult ge mannen vin
den die vroeger in 's Konings koets reden.
Gij spot 1
Hoegenaamd riet hetgeen ik zeg is de
volstrekte waarheid. En daar bij zijn wij nog
het meest niat te beklagen. Dicht tegen den
Temple-Bar, znlt gij een armen grijsaard ont
moeten die eene aalmoes vraagt aan de voor
bijgangers het is een ridder van Sint Lode-
wijk... Zoo uwe kousen moeten gestopt worden,
beveel ik u bijzonder de vrouw aan die bij de
kerkdeur van St-Paul zit 'bet is do gravin
de Virieu.
De uitwijking doet de Fransche edellieden
dus wel zonderlinge gedaanteverwisselingen
ondergaan
Weet ge wie onze bazin hier is Dat
zoudt ge nog op ge geen jaar knnnen raden...
Het is de weduwe van M- De Preux, oud-ka
pitein der koninklijke wacht, die vóór omtrent
een jaar, in het leger van Condó, gesneuveld
door de gemeente, onder goedkeuring
van de Regeering op d« bouwplannen,
zouden worden gesticht, eerst in den
loop van het jaar 1910 in gereedheid
zullen kunnen zijn, behoeft voor perso
neel en materieel nog niet aanstonds
gerekend te worden op het geheele be
drag, benoodigd wanneer het instituut
volledig in werking zal zijn.
De minister acht voor het eerste jaar
noodig voor de lederschool een directeur,
die althans voorloopig tevens als directeur
van het proefstation zal optreden, op
een aanvangswedde van f 3000 en een
leeraarlooimeester op f2500 voorts voor
de schoenmakersschool een leeraar op
f 2500 (een afzonderlijk directeur isalthans
tn den beginne niet noodig), terwijl voor
den gemeenschappelijken dienst een
concierge op f600 noodig zal zijn. Voor
materieel is op f 1400 gerekend, zoodat
voor het eerste jaar met een bedrag van
f 10 000 kan worden volstaan. Daarbij
zij aangeteekend, dat de assistent en de
amanuensis, voor het proefstation ver
eischt, tevens verplicht zullen zijn hun
diensten ook aan de lederschool te be
wijzen, evenals omgekeerd de directeur
en het overige personeel der lederschool
verplicht zullen zijn ook voor het proef
station en den daaraan verbonden voor
lichtingsdienst werkzaam te zijn.
Waarom schreeuwde men
toen niet?
De Spaansche revolutionnair Ferrer is
dan terdoodveroordeeld en het vonnis
reeds voltrokken, zoodat men hier staat
voor een daadzaak, waaraan niets meer
te veranderen is.
Ziedaar, één der hoofdmotieven, tegen
de doodstraf aan te voeren.
En nu ziet men in verband met deze
zaak eigenaardige verschijnselen, ver
schijnselen, welke teekenend zijn voor
den geest en de stroomingen des tijds.
Den geest 1 Toen daar te Barcelona
onschuldige slachtoffers wreedaardig wer
den vermoord, nu ja, toen werd dit in
de linksche pers wel niet goedgekeurd,
al trachtte deze dan die feiten als bijna
noodwendige uitvloeisels van 't clerikale
wanbeheer en clerikale tyrannie te ver
klaren, doch een kreet van verontwaar-
diging ging niet op bij die pers, welke
zich zoo gaarne aandient als de cultuur-
is. Zij was verplicht eene plaats te zoeken en
kwam hierindeze uitspanning terecht. Weldra
echter scheen zij zoodanig wel 't akkoord met
den bias, die ook weduwnaar was, dat zij de
boeken samenlegdon en trouwden. De lieve
blonde meid ia haar eigen dochter. Ik weet
wel dat de voorgaande barones buiten de
aangenomen regels is gegaan door hare hand
aan don eenvoudigen M Davis te schenken
en dat eenigen haar zulks verwijten maar alles
wel ingezien, heeft zij die niets meer bezat
dan hare adeltitels en de schuldbrieven van
wijlen haren echtgenoot, het beste deel gekozöD.
Gij hoopt dos op geene verbetering voor
de toekomst
Niet heel veelzoo ik alle hoop verloren
had, zou ik mij zoo wijsgeerig niet tevreden
stellen met den ootraoedigen staat waarin gij
mij ziet.
Dat kan niet blijven duren
Dit zeggen wij wel honderd maal per
dag om ons eigen moed in te spreken, maar
die verduivelde republiek is taai van leven en
het gezegende uur van onze terugreis schijnt
niet haast te willen slaan. Hoe langer onze
ballingschap duurt, hoe erger wordt onze toe
stand Velen onder ons zijn reeds in de
diepste ellende gedompeld.
Ik dacht dat het Engelsch Staatsbestuur
u ondersteunde
Die bijstand is niet voldoende, de brok
is te klein voor zooveel hongerige magen. Wij
bevinden ons hier op eene plank als schip
breukelingen die alle oogenblikken eenen
redder afwachten. Wat doet men in Frankrijk?
Is het waar dat Charette zich heeft overgegeven?
Dat ware landverroderij
Stil 1 onderbrak de reiziger, spreek zoo
niet, gij zondt te spoedig van denkwijze moeten
veranderen.
Is er nieuws op handen
Misschien weldoch houdt mij nu niet
langer tegen, ik moet zoo haast mogelijk bij
den hertog de Montbazon zijn en de zending
volbrengen waarmee ik belast ben.
De hertog is mijn vriend gebleven, al
hoewel hot verschil van fortuin tusschen ons
zeer grcot geworden ishet zal hem aange.
naam zijn te vernemen dat gij mij bij uw aan
komen ontmoet hebt.... Ik heb u nu mijnen
pers
Nu echter Ferrer, een revolutionnair,
ter dood veroordeeld is en z'n vonnis
reeds ondergaan heeft, nu is er bijna
een wereldoproer ontbrand en gloeit er
een wereldverontwaardiging, die iederen
gewonen arbeider het recht schijnt te
geven, om zich in de eigen aangelegen
heden van Spanje te mengen. Dit als
teeken van de idee van internationalisme,
in welken zich ons openbaar leven, in
't bizonder de linksche arbeidersbewe
ging beweegt.
De stroomingen 1 Reeds boven wezen
we er op, dat deze internationaal, vader
landsloos zijn! Bovendien tegen elke uiting
van positieven godsdienst. Onze tijd
wenscht dus niet alleen alle geografische,
maar ook alle zedelijke grenzen te doen
verdwijnen.
't Komt ons voor, dat het dan maar
goed is, dat er een tegen partij bestaat,
welke dezen verderfelijkcn geest en die
onheilvolle stroomingen tracht te keeren,
m. a. w. dat er nog een christelijk deel
der natie bestaat, hetwelk de vaderlands
idee hoog houdt en blijft handhaven eene
zedelijkheidsleer, die 't menschdom als
een verzameling van cultuurmenschen,
dus menschen van beschaving nog incact
wil houden.
En om nu tsn slotte nog op 't geval
Ferrer terug te komen, ook wij zouden
het verstandiger gevonden hebben, als
de Spaansche rege;ring de zaak Ferrer
voor den burgerlijken rechter gebracht
had. Hoewel wij ons niet de minste aan
merking op 't vonnis willen veroorloven
daarvoor dient men de zaak in al
hare finesses te kennen kunnen we
toch niet nalaten op te merken, dat de
burgerlijke rechtsspraak over 't algemeen
meer het rechtsgevoel bevredigt dan de
militaire. En we weten, Ferrer is ver
oordeeld door een krijgsraad.
Frappant blijft echter het groote ver
schil in geluid der linksche pers bij de
ruwe moordtooneelen te Barcelona en
deze veroordeeling van Ferrer.
Alweer een katholiek hoogleeraar en
wel aan de gemeentelijke universiteit te
Amsterdam Zoo de lezers reeds weten,
is als zoodanig geïnstalleerd Dr. Nolens,
naam bekend gemaakt, zou het onbescheiden
zijn den uwe te vragen
Wel hemelmijnheer, mijn naam is heel
eenvoudig Le Bihun, handelaar te Nantes, maar
de koningsgezindheid zeer toegedaan.
Mijnheer Le Bihan, het doet me genoegen
met n kennis te maken.
Insgelijks, mijnheer de graaf. liet sj.ijt
mij dat ik u mijn pak heb laten dragOD. Haddc
ik geweten dat
Dat zou me erg gespeten hebben, want
ik hadde er eene goede daghuur aan verloren
de graaf de Roziéres vergeet niet dat hij op
de kosten leeft van den eenvoudigen Jack.
Mijne twee armen maken heel mijn kapitaal
uit tot als de koning weer den troon zal be
klimmen en ik in Frankrijk zal terug keeren,
en ik dank God dat ik zoo sterk gebonwd ben.
Laat mij toe het drinkgeld wat te ver-*
meerderen, zei de handelaar terwijl hij zijne
beurs reeds te voorschijn baelde.
Toch niet De graaf de Roziéres wil niet
dat Jack nog iets aanneme onze rekening is
vereffend Zoo gij liefdadigheid wilt uitoefenen
daartoe zal er n geene gelegenheid ontbreken.
Ik ken er velen die ongelukkiger zijn, dan
ik, en zal ze u aanwijzen. Wij zullen immers
elkander weerzien, niet waar?
Waar
Hier, in dit hnis, dezen avond zoo ge
wilt.
Beide mannen drukte elkander vriendelijk
de hand.
De vulsche pakkendrager verwijderde zich
langzaam al mompelend
Een gezant voor den hertog Daar nestelt
wat onder
Na zich eenigszins geschikt en geborsteld
te hebben ging M. Le Bihan naar beneden,
deed zich vleesch en thee opdienen, at lustig
en smakelijk en vroeg dan naar een rijtnig.
Ik heb juist wat gij verlangt, zei de
minzame bazin, tenzij dat William reeds zou
vertrokken zijn. Zoo hij nog hier is, zal hij
u volgaarne naar uwe bestemming brengen
en op mijne aanbeveling, zal hij u ook niet
stroopen, gelijk de andere koetsiers van Londen
gewoonlijk doen met de vreemdelingen.
Waar staat William gewoonlijk?
(Wordt vervolgd.)