Nummer 89
Zondag 7 November 1909.
32e Jaa&gaog.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
LICHT
De Voornaamste Grondslag
PALJAS
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
LANDBOUW.
Uitgever:
1244a
FEUILLETON
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
De wasch, U ziet het, is groot,
doch is door de zuivere zeep
het werk gemakkelijk.
v>unligktzeep schaafjes om zachte
zeep te maken.
Gratis te bekomen bij uwen
winkelier in ruil voor 5 omslagen
Bier en Spiritualiën
Eer^t onze vruchtboomen.
Waalwpsehe ea Liixslrialsrkr Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5.
Fraiuo per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
Advmtbntiën 1—7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groot*
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsiug van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
■r.py.y .-.j,
Eon Qrooto Wasch
En
Weinig: Werk.
Zuivere
VOOR EEN
Verzekering tegen de Werkloosheid.
II.
Van 't grootste belang bij de studie
det Werkloosheidsverzekering is wel de
vaststelling van het gemiddelde getal
der werkloozen in verhouding tot de
totaalsom der arbeiders. In Zwitserland
heeft men vaak als doorsneegetal aan
genomen, dat van de 10 arbeiders één
werkloos was. Dat was natuurlijk een
zeer willekeurig cijfer, teitelijk op geen
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
OF
J'bekWltouw aan Dcu J^mvefcWawD
31)
Paljas, strekte zich plat op den grond en
Spits ronkte aan zijne voeten.
Cftdour lag al lang op zijne zijde uitgestrekt,
gelijk een ezel die eene wel verdiende rust
geniet.
Menschen en beesten waren reeds sedert
goruimen tijd ingesluimerd, toen de poedelhond
opeens recht -sprong en begon te grommen,
zoodanig dat zijn meester wakker werd.
Welnu, Spits, droomt ge dan? riep
Paljas, terwijl hij zich omkeerde en op het
pont was weer in te slapen.
Maar de hond gromde maar immer voort.
Dat scheen den goochelaar eenigszins vreemd
en hij sprong recht, zonder langer .te dralen.
Romdom hem was alles kalm en stil geen
windje ruisebte door de bladeren en in de
eenzaamheid van den nacht, hoorde hij niets
dan do zachte, regelmatige ademhaling van
Katrien en van de kinderen die zalig waren
ingeslapen onder den blauwen hemel, als onder
een azuren dekmantel met duizenden gouden
bloemen bezaaid....
Hot zal wel niets zijn. Spits heeft bepaald
gedroomd. Wij zullen ons maar terug ter
rust leggen.
Maar het beest sprong eensklaps tusschen
het kreupelhout in en kwam dan weer terug
de duidelijkste teekens gevend van onrust.
Paljas luisterde en keerde zijne blikken naar
den kant waar de hond hem eenig gevaar
scheen aan te duiden.
Dezelfde stilte, dezelfde eenzaamheid.
Niets
enkel positief gegeven berustende.
In Duitschland is men bij de laatste
volks- en beroepstelling in 1905 veel
nauwkeuriger te werk gegaan, hoewel
ook hierbij nog enkele factoren over 't
hoofd werden gezien.
Wil een dergelijke telling zoo zuiver-
mogelijk zijn, dan moeten o. i. niet als
werkloos worden aangezien de ouden
van dagen en invalieden en de zieken.
Immers, terwijl de eersten feitelijk door
een ouderdoms- en invaliditeitsverzeke
ring moeten ondersteund worden, dienen
de laatsten ziekengeld te trekken. De
overblijvenden zijn dan werkelijk zij, die
bij gebrek aan werk, hun beroep niet
kunnen uitoefenen, m. a. w. de werkloo
zen voor de werkloosheidsverzekering
in aanmerking komende. Bij bovenge
noemde telling werden twee tijdstippen
uitgekozen de 14e Juni en de 2e De
cember. De 14e Juni valt juist in den
tijd, dat bijna alle bedrijven volop werk
hebben de 2e December echter opent
een tijdstip, waarin vele bedrijven, vooral
de bouwvakken-, 't scheepvaart- en 't
landbouwbedrijf, heel weinig of in't ge
heel niets te doen hebben, waardoor de
arbeiders in deze bedrijven seizoenar
beiders -- in hunne werklooze periode
getreden zijn.
Nu is van zekere zijde wel eens be
weerd, dat deze seizoenarbeiders, vooral
die in de bouwvakken, feitelijk-niet thuis
hooren in een stelsel van algemeene
werkloosheidsverzekering, wijl de loonen
in de seizoenbedrijven over 't algemeen
zoo Aioog genomen zijn, dat deze ook
moeten reiken voor den gedwongen
rusttijd, terwijl 't volgens deze theoretici
ook een feit is, dat vele dezer seizoen
arbeiders in hun rusttijd een ander beroep
uitoefenen, waardoor ze dan 't hoofd
boven water kunnen houden zoo ziet
men b. v. vele werklooze landarbeiders
zich wijden aan een of anderen tak van
huisvlijt. In Duitschland komt dit n.l-
wel voor.
Zelfs Mr. van Houten wil die richting
uit in zijnjongsten Staatkundigen Brief4.
Onder de middelen, die hij aangeeft ter
opheffing van werkloosheid voor de sei
zoenarbeiders is, dat deze er een tweede
beroep bij moeten leeren. Een stucadoor
zoo zegt hij weet, dat hij een deel
vau 't jaar werkloos moet zijn. Welnu,
De boorneu, de struiken, de rotsen, alles
versmolt in eene duisternis, waarin men niets
verdachts ontdükte.
Niettemin nam de goochelear een dikke
knuppel en besloot het omliggend Btruikgewas
te onderzoeken.
Op een twintigtal stappen vóór hem, lagen
er op den grond groote rotsblokken, gansch
met mos bedekt.
Nauwelijks had hij de helft van dezen
afstand afgelegd, of een dezer blokken scheen
te verroeren.
Goed zoo dacht hij, ik ben nog niot
goed wakker, mijne oogen schemeren nog.
Pas was hij eenige stappen vooruitgetreden,
toen eensklaps van achter die rotssteenen, een
man voor hem opstond.
Ge knnt wel moedig zijn en de goochelaar
was niet licht bang, maar als ge zoo te midden
van den nacht en van het bosch eenen man
onverwachts vóór u ziet oprijzen, dan zoudt
ge toch min of meer ontroerd zijn.
Paljas ging eenen stap achteruiten begon
met zijnen knuppel te zwaaien
Wie zijt gij, riep hij den man toe.
Un gij, antwoordde deze, terwijl hij aend
geladen pistool uit zijnen gordelriem trok,
Ik? ik heet Willem, bekond onder den
den naam \an Paljas ik ben goochelaar van
beroep Zoo gij het op mijne beurs gemunt
hebt, dan zijt ge bestolen... zijt gij integendeel
op niijn leven uit, pas dan op voor het uwe
En een nieuwe zwaai met zijnen stok bewees
wat hij wilde zeggen.
Toe toe 1 zooveel komplimenten niet,
sprak de andere met gestoorde stem en altijd
de pistool op onzen held gericht. Antwoord
éénvoudig op mijne vraag en er zal u. geen
leed geschieden. Hebt gij hier in de omBtreken
geene Blauwen ontmoet
Blauwen neen, hoegenaamd niet.
Op uw woord
Op mijn woord.
Kortom, dacht Paljas bij zich zelven„ ik
mag wel loochenen, want hij spreekt mij van
Blauwen en ik heb er slechts éénen enkelen
gezien
De kunstenmaker loste op die gemakkelijke
manier de onrnst van zijn geweten volko men
op en sprak voort
zoo'n man moet dan nog maar wat
anders bij de hand nemen.
Hier mag intusschen wel de vraag
gesteld worden, of, wie zijn vak goed
wil leeren, wel gelegenheid en tijd vindt
zich in een tweede te bekwamen. En
zoo neen, wat zal zoo'n brekebeen dan
hebben aan zijn halve kennis
Een ander middel van den socioloog
Van Houten is, dat de arbeiders, als er
slapte in het werk is, met een klein
loontje tevreden moeten zijn. Of de
menschen van dat loontje niet leven
kunnen, is een vraag, waarmee deze
oud-liberale socioloog zich het hoofd
niet breekt. En zulks te minder, wijl »in
een buitengewoon langen winter (z- i. wel)
aanleiding kon zijn voor ruimere onder
steuning bij wijze van armenzorg4.
Dus aalmoezen 11 De arbeiders
zullen er hartelijk voor danken.
Wat gaf nu bovengenoemde telling
voor resultaat Dit, dat in Duitschland
op den 14en Juni 300000 werkloozen
waren en op den 2en December 770000
Uitgeslagen over de geheele bevolking
was hiervan in den zomer 1/ï °/o en in
den winter bijna lVs °/o werkloos. Doel
matiger cijfers krijgt men echter nog,
als men 't getal arbeidsloozen uitslaat
over de totaalsom der arbeiders. Welnu
in Duitschland waren in 1905 ongeveer
157a millioen arbeiders. In verband hier
mede bedroeg 't aantal werkloozen in den
zomer 2°/o in den winter 5°/o van 't
gezamenlijke aantal arbeiders in 't geheele
rijk.
Neemt men nu in aanmerking, dat
hieronder begrepen zijn de ouden van
dagen, invalieden en zieken en ook nog
de vele arbeidsschuwen en baliekluivers,
dan zijn eigenlijk die verhoudingscijfers
nog te hoog, doch hier staat weer tegen
over, dat eigenlijk 2 December nog niet
het tijdstip is der hoogste werkloosheid.
In Januari en Februari is het getal
werkloozen nog veel grooterzoodat, al
deze tegen- en voorfactoren in aanmer-
king genomen, de procentscijfers 2 eh
5 wel als normaal mogen aangenomen
worden.
In elk geval zijn deze cijfers, afgeschei
den van abnormale crisissen, zooals wij
er 't vorige jaar een doorgemaakt hebben,
nu niet zóó verontrustend, als vooral de
sociaal-democraten vaak willen doen
Overigens heb ik ook geene Witten ont
moet. Zij moeten zich goed verbergen, die
kerels zij mogen er op roemen dat zij de
soldaten der Republiek spel leveren
Meester Willem had begrepen dat hij met
eene Vendeeër te doen had en oordeelde het
geraden den man wat op den mouw te spellen.
De boer, een kerel met krachtig, verwilderd
uitzicht, scheeu wat zachter te worden bij
deze woorden maar hij bleef toch eenigszins
achterdochtig en de legerplaats der familie
aanwijzend, vroeg hij
Wie zijn die lieden die daar slapen
Dat zijn mijne kunstenaars, of beter
gezegd, mijne familie, antwoordde de goo
chelaar.
Waarlijk?...
Gij twijfelt? Wilt gij er n van over
tuigen kom hier, maar zachtjes de moeder
en de kinderen slapen zoo rustig.
Zij kwamen voorzichtig vooruit maar bij
den koningsgezinde was de vrees van in een
valstrik gelokt te worden grooter dan die van
de familie Paljas te wekken en hij legde weer
de hand op zijne pistool.
Ziedaar mijne vrouw Katrien en mijnen
zoon Belphégor, sprak Willem daarna lichtte
hij de huif der kar op en ziehier mijne twee
dochtertjes Sylvie en Madeleine twee engel
tjes, een blond en een bruin Idat het zoo
donker niet was, dan zoudt ge beter zien wat
twee lieve kinderen het zijn...
En daar vroeg de boar, terwijl hij eene
onduidelijke gestalte aanwees welke zich in
het hooge gras bewoog.
Daar?... Dat is Cadour, mijn ezel, 'een
uitgelezen beestje... Wat snzen Spits betreft,
dien kent gij reeds. Niet kwaad, maar goede
waker.
Komaan, zei de Vendeeër, gij ziet er
een brave vent uit. Ik weet nu al wat ik
verlangde te weten en kan gernst weerkeeren
van waar ik gekomen ben. Maar... het is
toch wel zeker, nietjwaar, dat gij geen Blauwen
ontmoet hebt
Zoo min als ik op dit nnr de zon zie.
Sedert wanneer zijt gij op deze plaats
Van het begin van den vooravond.
Welnu, ik raad u aan hier niet lang te
vertoeven. De streek is op dit oogenblik niet
voorkomen en behoeven zij geenendeele
terug te schrikken voor een stelsel van
werkloosheidsverzekering, waartoe tot op
zekere hoogte de arbeiders zelf ook toe
bijdragen.
De lezer moet echter niet vergeten,
dat deze becijfering op Duitschland be
trekking heeft. In ons land is men nog
niet tot een officieële werkloosheidstel-
ling gekomen, 't Is te hopen, dat be
wuste Staatscommissie de Regeering
verzoekt bij de a. s. volkstelling ook eene
werkloozentelling te houden en dan
vooral deze zoo in te richten, dat men
zooveel mogelijk zuivere cijfers krijgt,
dat derhalve niet als werkloozen mee
geteld worden
1. ouden van dagen, welke hunne ar
beidskracht door ouderdom verloren
hebben
2. invalieden
3- zieken en
4. baliekluivers.
Tevens dient er onderscheid gemaakt
te worden tusschen seizoen-werkloozen
en anderen cn mag vooral niet vergeten
worden 't totaal bedrag der arbeiders
op te nemen, 't woord arbeider in z'n
ruimsten zin genomen.
oefenen een zeer schadelijke werking uit op de
nieren en blaas, en veroorzaken waterzucht
graveel, steen, rheumatiek, rugpijn en verlies
van de macht om de urine op te houden.
Alcoholische prikkeling is verreweg in de
meeste gevallen de oorzaak van nier- en
blaaskwalen. De door alcohol geprikkelde
en aangetaste nieren verliezen hun kracht
om het bloed te filtreereu en om de nier-
giften af te voeren, die waterzucht, rheuma
tiek, graveel, lendenjicht, en zoovele andere
noodlottige ziekten veroorzaken.
Indien gij eenig kenteeken van een nier-
of blaasaandocuing hebt, en vooral wanneer
gij aanleg hebt voor nierzwakte, dient gij
het gebruik van alcohol na te laten en
onmiddellijk te beginnen met een geregelde
kuur met Foster's Rugpijn Nieren Pillen.
Gij dieut met dit geneesmiddel door te gaan,
totdat de geringste sporen der verschrikkelijke
ziekte verdwenen zijn, want zoo lang gij
nog de geringste verschijnselen kunt opmer
ken, zijt gij nooit veilig voor vernietiging
der Dieren en kan de blaas haar mach1 over
de urine verliezen.
heel veilig voor de reizigers.
Ook ben ik van zin met het krieken
van den dag op te trekken.
Vooral, zoo gij eenen Blauwen tegen
komt, geen woord, hoor, of anders...
Wees gernst, ik zal zwijgen, gelijk een
visch..
Houd uw woord en dat God u hoede I
En u ook
De Vendeeër sprak geen woord verder. Hij
verwijderde zich haastig, en keek gedurig
links en rechts, vreezende dat hij zon bespied
worden.
Opeens was hij verdwenen, alsof de aarde
onder hem opengekloven waB.
Hvj was onder het schaarhout gekropen en
sloop vooruit, zoo snel als een vos.
Paljas loosde eenen zucht van tevredenheid.
Domme uilgrommelde hij al geeuwend,
die moest nu ook mijne rust komen storen...
En waarom dan nog Om mij hetzelfde
liedje te zingen, als de andere... „Zwijgon
Hebt ge niets gezien
Wel om den drommel I ik vraag niets beters
dan blind en stom te blijven. Ik trek mij al
die zaken niet aan De Witten? De Blau
wen
Dat zij samen den vrede sluiten en er ons
ook in laten...
Die aardige boeren kijken een mensch zoo
zonderling aan en spreken altijd met geweer
en piBtool in de hand. Brr... Men zou zoo
tusschen twee vuren kunnen omvergeschoten
worden, zondor dat het n eenigszins aangaat...
Wij zullen morgen maar heel vroeg vertrekken
en trachten hier uit te geraken.
Toen Paljas zoo lang genoeg in zijn eigen
aan 't babbelen geweest was, keek hij, die
geene zakhorlogie bezat, naar het uurwerk
van het hotel „den blauwen hemel."
Hij rekende uit hoeveel tijd er nog omtrent
vóór zonsopgang zon verloopen en besloot dat
hij nog een paar uurkens kon slapen,
Hij stiekte zich dus weder op den grond
uit en verzocht Spits hetzelfde te doen.
Maar hij was toch besloten om slechts met
één oog te slapen en het ander in 't zeil te
honden.
Hoe langer gij uw kwaal veronachtzaamt,
des to dieper schiet deze wortel, en krijgt
gij misschien last van blijvende hartzwakte.
Het kan zijn, dat uw ziekte zich reeds meer
ontwikkeld heeft dan gij vermoedt en uiiitel
van behandeling is zeer gevaarlijk, zoodat
gij niet spoedig genoeg beginne.» kunt met
het gebruik der echte Foster's Rugpijn
Nieren Pillen, die door minnen en vrouwen
geroemd worden, welke genazen en genezen
bleven.
Op elke doos «chtö Foster's Rugpijn Nie
ren Pillen komt de hsndteekening van James
Foster voor. Zij zijn te Waalwijk verkrijgbaar
bij de Firtna Wed Orie-Dumoulin, Markt
Toezending geschiedt franco na ontvangst
van joatwissel a f 1.75 voor één of flü.
voor zes doozen.
Hoe vaak hoorde ik reeds: //Het zal van
't jaar niet veel zijn met de appelen, want
cr zijn er 'verleden jaar te veel geweest, of
de pecren zullen dit jaarnog al wat geven,
want wij hebben er in geen twee jaar gehad/
Toch is er geen goed aanneembare reden,
waarom boomen, het eene jaar wel en het
volgende jaar geen vruchten zonden geven,
als ze behoorlijk verzorgd worden en het
weer niet tegenwerkt. Maar, vergeet
dit niet, de boomgaard moet behoorlijk ver
zorgd worden. En die verzorging moet
reeds tijdig beginnen. Nu al. G» in uw
boomgaard en ontdoe uw boomen en strui
ken van falie onzuiverheden, als daar zijn
doode takjes, half- en heel verrotte bladeren
en alles, wat niet is //gezond bout-" Ver
zamel alles en verhrand het. Bespuit daarna
uw boomen en struiken met bordeau*che
papals gij reden hebt otn te meenen, dat
ze wel eens aangetast worden door schurft
(of liever als gij wel eens schurftige vruch
ten hebt) door monilia-rot (als de appels en
peren reeds voor zij geheel volgegroeid zijn,
aan de boomen in rotting overgaanwaar
bij zij dan bruin of zwart van kleur worden).
Borstel in den herfst en in het voorjaar
stammen en dikke takken met een boom
borstel en bestrijk ze met kalkmelk. Maak
den grond van den stam tot een meter
buiten de kruin voorzichtig los en open
en strooi wat kalk (vooral bij kerseboomen),
alsook volop thomas slakkenmeel, beendereu-
XV,
Eene kom met rotsblokken omgeven en
verborgen door hoog bremgewas. Er rond,
doornige struiken en ondoordringbare bos
schee wouden zóó dicht, dat nooit iemand
er het bestaan van een gaanpad zou radon.
Ziedaar het kamp der Vendetërs.
4 Zij zijn daar nog met twee honderd man,
tot het leger, of beter, tot den overschot van
het leger van Charette bohoorende, dat in
verscheidene stukken gealagen, vruchteloos
poogt zich weder te vereenigen.
Sedert verscheidene dagen zoekt deze af—
deeling het legerkorps weer te vinden dat door
Charette zelf aangevoerd wordt, maar telken
male is de weg versperd door de soldaten vau
Hoche en is ze gedwongen zich terug te trek
ken om te vermijden een ongelijk gevecht aan
te gaan.
Zoo komt het dat de manschappen in deze
kom, waar zij niet gemakkelijk kunnen aan
gevallen worden, opgesloten zitten, maar het
is te vreezen dat zij door den honger zullen
gedwongen worden zich over te geven want
de levensmiddelen zijn schnarsch in deze slreek
en kunnen moeilijk onopgemerkt naar het
kamp gebracht worden.
Hunne laatste tegenslagen hebben de boeren
overigens diep in de ellende gedompeld het
grootste getal heeft slechts nog lompen aan
het lijf, velen zijn zonder hoofddeksel of
schoeisel, bereid om bij het eerste gerucht op
hnnne geweren of hnnne zeisen toe te springen.
Te midden van het kamp zitten twee man
nen op eenen rotsklomp samen te praten.
Zij zijn beter gekleed dan de andere sol
daten en zien er min verwilderd uit, alhoewel
hun vertrokken gezicht duidelijk aanwijst dat
zij aan dezelfde vermoeienis en dezelfde ont
beringen geleden hebben. Zij dragen overigens
op hunnen hoed het herkenningsteeken een
rood kruis op witten grond.
Het zijn de hoofdmannen een edelman
en een priester.
Zoodat gij, heer markies, besloten zijt
eene laatste poging aan te wenden om hier
uit te gerakeD vroeg de priester.
(Wordt \ervolgd.)