Nummer 94.
Donderdag 25 November 1909.
«ly
I
-1
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
De Werkloosheidverzekering in
Zwitserland.
32e Jaat gang
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit TWEE Bladen
gii#
Uitgevek:
v.
FEUILLETON
BUITENLAND.
België.
Door uitsluitend Sunlight
Zeep te gebruiken blijft het
linnen en tafelgoed zoo wit
als sneeuw.
Sunlightzeep scbaafjes om zachte
zeep te maken.
Gratis te bekomen bij uwen
winkelier in ruil voor 5 omslagen
Waalwpsche en Langstraatsche Courant,
Dit Bind versci ijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden fU."5.
Framo per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Advjcetkntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, grootr
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
GEBRUIKS AANWIJZING ROND IEDER STUK.
Het democratische Zwitserland komt
de eer toe, het eerst pogingen in 't werk
gesteld te hebben, een werkloosheids
verzekering in te voeren. En gelijk bijna
alle eerste stappen op economisch ge
bied waren ook deze die eens zoekenden
op onbekend, niet door ervaring belicht
terrein.
Toch was Zwitserland een der meest
geeigende landen, om met proefnemingen
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
OF
dGetiWltoiuv aan Dew J'êusvefiikefjaitD.
36)
VI.
Wij hebben Balphégor en Madeleine in de
vallei gelaten waar het bloedig goveebt tus-
schen de soldaten der Republiek en de Konings-
gezinden geleverd werd.
Wat zou er nu worden van die twee arme
kinderen die gansch aan hun droevig lot waren
overgelaten
Op dit oogenblik dacht geen van beiden
aan de toekomst.
Het meisje was te jong en zag niets dan
het tegenwoordige in.
Da knaap, reeds verstandiger en meer be
proefd, was als door den bliksem getroffen en
kon onmogelijk zijne denkbeelden verzamelen
en een besluit nemen.
Zij hadden zoo nog lang op den stesn kan
nen zitten te midden van die dooden en ster
vende soldaten, zij, steeds roepend om moedor
en weenend van hongerhij, haar steeds
schommelend en troostend.
Ei^was reeds een geruimen tijd verloopen,
toen eeue patroelje der Blauwen achter hunnen
rug aan den rand van het bosch verscheen.
Zij kwamen het slagveld bezoeken en de
omstreken doorsnuffelen om zeker te zijn dat
zij van wege de koniugsgezinden geenen aan
val meer te vreezen hadden.
Hoe stonden zij verbaasd, toen zij die twee
levende wezens, twee lieve kinderen ont
moetten
De sergeant trad vooruit en riep hun
barsch toe
op dit gebied te beginnen. Immers,
het is klein en heeft een niet al te
sterke industriebevolking.
Bovendien bood het kalme, op eigen
kracht vertrouwende kracht der bevol
king genoegzamen waarborg, dat deze
proefnemingen niet gebruikt zouden
worden voor sociaal-democratisch par
tijdoeleinden. Hoe weinig het Zwitser-
sche volk zich door sociaal-democratische
mooipraterij tot onmogelijke proefne
mingen en maatregelen laat verlokken,
bleek wel ten duidelijkste bij het refe
rendum, gehouden over de sociaal-poli-
tischen eisch, het recht op arbeid van
rechtswege door den staat te doen er
kennen. Trots eener reuzen-agitatie der
sociaal-democraten werd genoemde eisch
met groote meerderheid verworpen. Nu
eerst, nadat de overgroote meerderheid
der bevolking zich uitgesproken had
tegen eene algemeene verzorging van
den staat, achtte eenige kantons de tijd
gekomen, pogingen in 't werk te stellen,
hunne arbeiders tegen werkloosheid te
verzekeren.
De eerste stap op dit terrein werd
gezet door de stad Bern, welke thans
ongeveer 65000 inwoners telt. Zij ont
wierp een vrijwillige verzekering tegen
werkloosheid, tot waarbij zich elke in
woner van Bern kon aansluiten. De bij
drage bedroeg maandelijks slechts 20 ct.
Na een betalingstijd van een halfjaar
waarborgde de kas bij intredende werk
loosheid ondersteuning, doch slechts
voor de wintermaanden December, Ja
nuari en Februari en in een en den
zelfden winter hoogstens gedurende 2
maanden.
De ondersteuning bedroeg in de eerste
maand voor ongehuwde kassemedelid
48 cent per dag, voor gehuwden 72 ct.
per dag. Hadden leden, na een maand
ondersteuning nog geen werk, dan ont
vingen zij nog een maand toelage, ech
ter niet het genoemde bedrag, doch
zooveel als het bestuur der kas vast
stelde. Bij zelfverschuldigde werkloos
heid werd geen ondersteuning verleend,
dus niet, als het lid door luiheid, on
verdraagzaamheid of ongehoorzaamheid
zijn betrekking verloren had ook niet,
als aangeboden arbeid geweigerd werd
(wanneer tenminste geen grondige re
denen voor deze weigering konden wor-
Ho! kleinen, wat doet ge daar?
Belpbégor had die kerels niet zien aanko
men hij huiverde, schoot uit zijne ongevoe
ligheid op, keerde zich om en staarde hem
met angstigen blik aan.
KomaaD, hernam de sergeant, wees niet
bevreesd en antwoordt
De lippen vaD den kleinen Belphégor be
wogen wel, maar konden geen geluid uit
brengen. Hij strekte den arm uit, wees op
de lijken van Paljas, Katrien en Sylvia, en
kon eindelijk stamelen
Daar 1 daar allen dood
Die goochelaar heeft zijn verraad duur
botaald, zei een Blauwe ruw. Hij heeft slechts
wat hij verdiende.
Eerbiedig de doodenonderbrak do
overste streng. En indien de vader ons ver
raden heeft, is dat nochtans geene reden om
de ongelukkige kleinen te verlateD.
Dan keerde hij zich terug tot de weazen en
sprak
Staat op, kinderen gij moogt hier niet
langer verblijven.
Bölphégor verroerde niet en Madeleine die
verschrikt was door de ruwe stem en het
norscbe voorkomen dezer soldaten, begon te
weenen en om hare moeder te roepen, niet
begrijpende waarom deze, dia slechts scheen
te Blapen, nog niet was opgestaan.
Het kostte veel moeite om de kinderen van
deze plaats te verwijderen en tegen wil en
dank moest de sergeant er in toestemmen dat
Belghégor zijne moeder nog eens omhelsde,
vooraleer deze zich van plaats wilde vervoeren.
De kleine wilde dat Madeleine hetzelfde
deed, alhoewel het arme kind het vreeselijk
drama dat zich hier ontrold had niet kon
begrijpen en dat zij afschrikte bij het aan
raken der ijskonde handen en wangen.
En, hoe zonderling is soms het noodlot, de
arme kleine stapte over het lijk van den mar
kies de Montbazon die nevens Paljas lag uit
gestrekt, zonder natuurlijk eenigszins te ver
onderstellen, dat hij haar vader was!
De arme Cadour die tusschen de burries der
huifkar gedood werd, kreeg ook een af
echeid8groet.
Wat Spits aangaat, deze was slechts ge
wond en kon weldra, opgewekt door het
den opgegeven) of het medelid door
staking arbeidsloos was geworden.
Deze geringe voordeelen der Berner
werkloosheidsverzekering laten zich hier
door verklaren, dat het systeem zonder
eenige voor-ervaring op dit gebied ge
sticht was ook was het aantal leden te
gering slechts eenige honderden en van
deze waren de meesten, welke chronisch
eden aan seizoenwer^loosheid. Tenge
volge hiervan eu ook van de te kleine
bijdragen der leden was de toestand dezer
kas steeds een ongezonde. Slechts een
klein deel der benoodigde gelden werd
door de verzekerden ingebrachtde rest
werd voor een deel door eenige arbeid-
gevers. doch voor het allergrootste deel
door de stadjbetaald, ongeveer f 3000
jaarlijks.
Op i[welk een ongezonde basis de
Bernsche kas was opgebouwd, moge
hieruit blijken, dat zij in het eerste jaar
harer werkzaamheid 354 betalende leden
had, die ongeveer 540 g. aan bijdragen
inbrachten, van welke echter niet min
der dan 165 ondersteuning genoten en
wel voor de totaalsom van f 3300. Hier
uit blijkt, dat voor een algemeene vrij
willige werkloozenverzekering het gevaar
bestaat, dat vooral die arbeiders als lid
der verzekeringskas •'bijtreden, die, door
welke oorzaken dan, dikwijls werkloos
zijn, zoodat het risico der kas feitelijk
te groot is.
De ongunstige ervaringen, welke Bern
met zijn werkeloosheidverzekering opge
daan had, brachten andere steden en
kantons in Zwitserland er toe, het te
probeeren met een dwangverzekering
deze toch, heeft dezen voorsprong op
een vrijwillige algemeene verzekering,
dat alle arbeiders zich verzekeren moeten
waardoor weer het risico der kas veel
kleiner wordt, daar toch slechts een deel
der verzekerden werkloos worden.
In 1895 werd door de stad St. Gallen
zulk een dwangverzekering ingevoerd.
Bij gebrek aan statistische gegevens
ging men daar van de veronderstelling
uit, dat jaarlijks 10% van de verzekerden
werkloos zouden zijn,een veronderstelling,
welke, gelijk we reeds in een vorig
artikel aantoonden, verkeerd was.
Volgens het systeem St. Gallen waren
verzekeringsplichtig alle mannelijke ar
beiders, die niet meer den f2.40 per
streelen van zijn jongen meeBter, de onge
lnkkige weezen hinkend achternaloopen.
Tot zijne groote spijt, moest Belpbégor de
oude huifkar die zoo lange jaren over al de
wegen van Frankrijk gerold en hem tot wieg
gediend had, op dit slagveld achter laten.
Hij vergenoegde zich er eenige voorwerpen
uit te nemen die hem noodig waren tot het
uitoefenen van zijnen stiel: de trommel om
het volk bijeen te roepenhet oud versleten
tapijt dat hij op den grond uitstrekte als hij
vertooningen gaf in open lucht en de hoepels
waar Spits moest doorspringen.
Die eenige voorwerpen en zijo hond: zie
daar heel zijn erfgoed 1
De kinderen werden naar het kamp der
Blauwen geleid.
Zij werden er goed onthaald, want buiten
het gevecht zijn die ruwe krijgslieden meestal
met een medelijdend hart bedeeld.
Hoe zou iemand ongevoelig gebleven zijn
aan het droevige lot dezer kleine weezen
De sergeant stelde hen aan den comman
dant voor en deze was aanstonds met de
kleinen ingenomen.
Het was overigens een brave kerel ondanks
zijn stuur voorkomen ook trachtte hjj door
alle middelen de kinderen gerust te stellen
en omhelsde het kleine meisje wier betraande
oogen en verschrikt gezichtje, den hardvoch
tigsten ijzerbijter zouden ontroerd hebben.
Madeleine geliefkoosd door iedereen, liet zich
gansch aan de vreugd over, deelde het sol
datenbrood en vergat een oogenblik de droeve
gebeurtenissen van dezen morgen.
De zoon van den kunstenmaker, die ove
rigens ouder en verstandiger was, bleef stil
zwijgend en nadenkend, alsof hij den droeven
toestand van het tegenwoordige en de ver
antwoordelijkheid van de toekomBt volkomen
begreep en inzag
Na dat de legerbende van den markies de
Montbazon, de laatste groep van het leger
van Cbaratte die in de Bocage nog eene
se' uilplaats zocht, verslagen was, hadden de
republikeinsche soldaten geene reden meer
hier nog langer te vertoeven.
Afgemat door de onophoudende schermut
selingen, waaraan zij sedert verscheidene weken
zonder rust of duur blootgesteld waren, was
dag verdienden. De bijdrage waren, in
verhouding tot het loon, ia drie klassen
ingedeeld en wel 7, 9 en 14 c. per week.
Elke arbeider ontving een contróleboekje,
waarin hij elke week voor zijn bijdrage
een zegel (ongeveer in grootte en vorm
gelijk aan onze postzegels van 21/» cent)
ontving, dat hij dan in zijn boekje plakte,
Eens per maand moest hij zijn boekje
in een der opgerichte betaalkantoortjes
laten nazien. De ondersteuningen bij
werkloosheid bedroegen, naar evenredig
heid der bijdragen f 0.90, f 1.05 en f 1.20
per dag en duurden hoogstens 60 dagen
per jaar.
Deze welgemeende poging mislukte,
doordat het niet mogelijk was, vele der
arbeiders tot geregelde betaling te
brengen. Het grootste gedeelte der
bijdragen bleek eenvoudig niet te innen
te zijn En wijl de patroons wettelijk
niet verplicht waren, iets tot deze ver
zekering bij te dragen, moest de stad
jaarlijks dat bijpassen, wat niet geind
had kunnen worden. Het scheen, dat
de meeste arbeiders een dergelijke
dwangveizekering niet wenschten. Daar
volgens de statuten de niet betalende
leden geen recht op ondersteuning
hadden stond het bestuur der kas toe,
dat, ingeval van werkloosheid, een lid
ineens zijne nog verschuldigde bijdragen
kon betalen en zoodoende weer recht
kreeg op ondersteuning. Het gevolg
hiervan was, dat nog meerderen hunne
wekelijksche bijdragen niet betaalden.
Deze onverschilligheid der arbeiders
leidde ten slotte hiertoe, dat in een
algemeene vergadering der inwoners van
St. Gallen de kas in 1897, dus twee
jaar na haar oprichting, werd opgeheven.
Tengevolge van deze mislukking werd
te Zurich in 1897 een voorstel tot in
voering van een dwingende werkloosheid
verzekering met groote meerderheid
verworpen. En toch lag deze mislukking
niet aan het beginsel, maar alleen aan
den onoordeelkundigen opzet van de
St. Gallenerkas.
Gelukkiger was men te Bazel, al kan
ook het daar gevolgde stelsel onze
geestdrift niet opwekken. Men oordeele
Daar konden zich alleen tegen werkloos
heid verzekeren losse of z.g. ongeleerde
fabrieksarbeiders en de arbeiders in het
bouwvak, altijd nog ingeval deze een
het hoogst noodig dat zij eenigen tijd
konden nitrasteo om nieuwe krachten bij te
winneD.
De zegepralende afdeeling begaf zich dus
aanstonds terug op weg om zich bij het voor
naamste deel van het leger van Hoche te
voegen en voerde met haar de eenige krijgs
gevangenen mede die aan de vernieling der
Vendeeërs overleefden.
Den volgenden dag bereikten zij Nantes.
Het was marktdag.
Zoodra zij de poorten der stad binnen ge
treden waren, was alles onder het volk in rep
en roer.
Men drong van alle kanten bijeen om de
soldaten te zien die na eene zoo lange ver
moeienis het hoofd onder den soldatenhelm
weer fier omhoog staken en vastberaden onder
het geroffel van de trommels vooruit stapten.
Aan de vensters, op de drempels der deuren
stonden de nieuwsgierigen als haringen in eene
mand opeen gepakt.
Burgers, koop- eu werklieden stonden in
dichte rijen langs de beide kanten dor straten.
De een juichten de overwinnaars uitbundig
toe, de anderen koesterden meer genegenheid
voor de verslagen Vendeeërs. maar durfden
geen lucht geven aan hunne koningsgezinde
gevoelens.
Iederean merkte tusschen de soldaten de
aanwezigheid op van twee kinderen.
Welke was dit klein meisje dat een soldaat
op zijne schouders droeg?
En die kleire kunstenmaker die statig nevens
da oude soldaten van Hocbe stapte met zijnen
trommel op den rug
Toen de soldaten op de Place Uraslin aan
kwamen, werd er een venster op de eerste
verdieping van een burgerwoning geopend en
drie friesche kindergezichtjes verschenen in het
raam neveDS eene jonge vrouw die waarschijn
lijk hunne moeder was.
Zij hadden het gerucht der trommels gehoord
en konden zich niet weerhouden eens even
nieuwsgierig naar buiten te kijken.
Zij gaven zich gansch aan de vreugde over
die bij hen het zien dei soldatenkleederen
verwekte, toen een ander personaadje zich
vooruit boog en even ras zich ontovreden
terugtrok.
jaar in Bazel woonachtig waren. Onder
steund werden alleen zij, die buiten hun
schuld werkloos waren geworden (o. i.
een gezond beginsel) zoodat zij, die
vrijwillig uit hun betrekking getreden en
daardoor werkloos waren, geen recht
op ondersteuning hadden. Ook de door
staking of uitsluiting werkloos geworde-
nen ontvingen geen ondersteuning.
Bovendien was aan de kas een arbeids
beurs verbonden, die den werkloozen
zooveel mogelijk nieuwen arbeid bezorg
de, welken de betrokkenen moesten
aannemen, anders verloren ze hun recht
op ondersteuning. Uit dit alles blijkt,
dat dus slechts zij ondersteuning ont
vingen, voor wie geen passenden arbeid
gevonden kon worden. De maximale
duur der ondersteuning was 91 dagen,
terwijl er ook weer drie klassen waren
aan vrouwen en ongehuwde mannen 39,
45 en 51 c. per dag; aan gehuwde
mannen, wier vrouwen ook geen werk
hadden, 60, 72 en 78 c. per dag en aan
gehuwde mannen met meer dan 1 kind
72, 84 en 96 c. per dag.
De kosten dezer Bazelsche verzekering
bedroegen bij 9000 leden jaarlijks ge
middeld f78000 met nog f1200 voor
salarissen der beambten en bureaukosten.
De bijdragen der leden waren voor de
drie verschillende klassen 10, 15 en 19
c. per weekdoch voor de arbeiders in
bouwvakken 19, 24 en 30 c. per week.
Hierdoor had de kas een jaarlijksch inko
men van f 90000, terwijl bovendien de
werkgevers voor elk hunner verzekerings-
plichtige arbeiders per week 5 c. moeten
betalenvoor de bouwarbeiders zelfs
een dubbeltje. Ten slotte gaf de staat
nog een toeslag van f19200, alles te
zamen genomen een vrij wat frooger dan
het benoodigde bedrag, zoodat er een
vrij groote reservesom kon teruggelegd
worden.
Dc dood van Brussel s burgemeester.
Maandagavond is de toestand tan M. De
Mot, die den ganschen dag beter was,
plotseling zeer verslechterd.
Ongeveer zeven unr is een watergezwel
ontstaan, uitgelokt door de aandoening der
Nogmaals een zegepraal der Blauwen
bromde hijziet gij die a:me gevangenen
met de witte kokarde
Ja, antwoordde de vrouw heel droevig,
de arme lieden zijn gekwetst en schijnen mot
moeite voort te kunnen.... Waarom mogen
wij hen in ouz9 woning niet verzorgen
Helaas het is ons zelf verboden hun
een glas frisch water aan te bieden uit vrees
van verdacht te worden en miasphien onzen
eigonen ondergang te bewerken....
Kijk eens mijn vriend ziet gij dat kleine
lieve meisje op de schouders van dion soldaat
zitten? Och wat is dat kindje lief 1
Waarschijnlijk eene arme weeze, wier
vader zij gedood hebben....
En die kleine trommelaar met dien
kreupelen hond, riep een der kinderen,
Belphegor aanwijzend. Och, wat is hij aardig
aangekleed. Men zou zeggen dat het een
kunstenmaker is, niet waar, moeder?.....
De vader, die zichtbaar over iets ernstigs
nadacht 'onderbrak die samenspraak.
Onze zaken staan slecht, zeer slecht,
duisterde hij. Hoche behaalt overal de over
winning en het leger van Charette is uiteen
gedreven. Wij zijn reeds sedert verscheideno
woken zonder nieuws van den markies 1 God
gevo dat hora geen ongeluk overgekomen zij 1..,
Ah het gezicht der soldaten doet mij het
bloed koken.... ik vrees dat ik mij zon ver
raden-... Laat ons binnengaan....
Het venster werd gesloten tot groot onge
noegen der kinderen die zich zeer verheugden
over het schouwspel dat huü vader zoo diep
bedroefde.
De vader was niemand anders dan Le Bihan,
de bondgenoot van Charette.
Na de nederlaag van Quiberon, had hij slechts
ééamaal de gelegenheid gehad den Markies do
Montbazon te ontmoeten hij wist dat hij zich
had aangesloten bij een legerkorps der konings-
gezinden in Vendéewat sedert dien van
hem geworden was, wist hij niet.
Waarschijnlijk streed hij met de laatste
soldaten in de bergen en bosschen van den
Bocage....
Zij wilde zelfs Spits niet verlaten on ver
pleegde zijnen poot zoo goed mogelijk.
Maar alhoewel de jonge gasten haar zeer