Nummer 19.
Zoodag 6 Maart 1910.
33° Jaarg.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
PALJAS
Gemeenteraadsvergadering
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
LANDBOUW.
Uitgever:
Zij die zich tegen het
volgend kwartaal op dit
blad abonneèren, ontvan
gen de tot dien datum
verschijnende nummers
GRATIS.
INDUSTR1ËELEN.
FEUILLETON
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
y" - 1 r
Neemt Proeven!
Ie Echo van het Zuiden,
Wnlwpscbe en Laiiffslraalsclie Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
.V b o n ii e m e n t s p r ij a per 8 maanden f 0."5.
Franc o per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveniugezouden stukkengelden ena., franco te zenden aan den
Uitgever.
Advertkntikn 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel» groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
l)e Kamer van Koophandel en Fabrieken
te Waalwijk houdt zich onled'g met het
opmaken vau het verslag over 1909.
Heercn lodustriëelen worden verzocht
hunne opgaven voor het lerslag, zoo spoe
dig mogelijk in te zenden.
De Kamer van Koophandel en
Fabrieken voornoemd.
J-XMJMI HU ■■KIM IIMMMÜMM" ■MIIIB lil H,<
Werkloosheid vragen.
Algemeen wordt er geklaagd over de
onduidelijkheid en de onpractlsche in-
inrichting der vragenlijsten, welke de
Staatscommissie tot bestrijding der werk
loosheid >de Nederlandsche wereld"
heeft ingestuurd. De heer Wesseling, lid
dier Staatscommissie, heeft naar aanlei
ding dezer klacht, in zijn laatst gehouden
rede te 's-Gravenhage opgemerkt, dat
de vragenlijsten niet voor alle vakken
hetzelfde zijn (zijn die andere dan beter
ingericht en dat overigens de Staats
commissie bereid is (bureau Nieuwen
Weg) te helpen bij het beantwoorden
van de vragen, die niet duidelijk worden
geacht Hoewel wij het heel vriendelijk
vinden van de Staatscommissie, dat zij
wil helpen, vreezen we, dat van deze
hulp buiten den Haag en zelfs in den
Haag zelf al heel weinig gebruik zal
gemaakt worden. Immers hoe gaat het
in den regel met gedrukte paperassen,
die we in huis krijgen. We lezen ze
in vele gevallen verdwijnen' ze ongelezen
ia de papiermand of kolenbak en
■nii u j'.m»
Vaa „DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
OF
iKyfocultcuisv aan. Deu JêuwetiilwCaiiD
64).
Wnt wilt ge er aan doen ging bij al
lachend voort, ik beu zoo eenmaal en moet
zoo versleten wordenIk stel altijd bi-lang
in de lieden die mij aanstaan üij, Madame
Belpbegor, vij hebt mij behaagd van het e'-rete
oogenblik dut ik u gezien heb Ik vind u z o
lief, zoo... Kortom, ik stel mij voor dat gij
niet geboren zijt in dan stand dian gij na
beleeft en ik droom voor u
Deze verklaring w» kte nog meer het mis
trouwen van Madeleine op.
Zij begreep zijne bedoeling verkeerd en
beeldde zich in dat zij te doen had met een
wellustisren edelman, die zonder schaamt",
haar blauwe blopmpjes op de mouw wilde
spelden. Ook was zij op het pupt den kerel
vierkant af te schepen, toen opeeus een groot
gerucht de verklaring van ltollac kwam onder
breken.
Op de markt juichten de ongeduldige boeren
Paljas toe. die met de noodige permissie, door
meester Grelu b-hoorlijk onderteekend, het
gemeentehuis verliet.
Tezelfdertijd begon de muziek, op een tee-
ken das gonchelaurs, een lustig dansaria te
te spelen, terwijl men Belphégor voor de deur
der uitspanning hoorde roepen
Hola Jacquiuet, wij beginnen haastig
op het tooneel, toe Kom vrouw, aan de
tl om
Kom, kinderen, zei Madeleine, vader
roept ODS.
Zij groette doen ridder en ging buiten met
hare twee kinderen.
leggen ze op zijde, waarna ze vaak on
gemerkt weer even snel verdwijnen aH
ze gekomen ziin, vooral gaat dit zoo
wanneer hel ons voorgelegde al veel
moeite kost, om het te begrijpen, laat
staan, dat we dan nog de pen ter hand
moeten nemen, omdat >hocus pocus"
met studie te beantwoorden. Bovendien
wie zal er nu eerst nog een brief naar
den Haag schrijven, om daarna de vragen
te beantwoorden. Wij vreezen met groote
vreeze, dat de Staatscommissie heel
weinig plezier van haar eerste levens-
teeken genieten zal. Hoe ze dan ook
haar eerste begin, dat het halve werk
moest zijn, zoo onpractisch en bureau
cratisch kan inrichten, is ons gewoon
weg een raadsel, te meer, daar er toch
mannen inzitten, die midden in het »ar-
beidsleven staan" en konden weten, hoe
het daar met zulke dingen toegaat.
Het komt ons voor, dat de Commissie
het beste resultaat had gekregen, als zij
alleen door middel der organisatie's haar
enquete had ingesteld. Een fiappant
staaltje, ter illustreering hoe bureaucra-
tisme en de betreffende organisatie's
werken, werd voor een jaar geleverd in
Berlijn. Hier had de magistratujr een
onderzoek ingesteld naar den omvang
der werkloosheid in Groot-Berlijn. Ter
zelfder tijd, of liever naar aanleiding van
het begonnen onderzoek der stadsre-
geering, stelden de werklieden-organi-
satie's hetzelfde onderzoek in. Berlijn zelf
en de voorsteden werden verdeeld in
wijken en in iedere wijk gingen een paar
mannetjes der betrokken werkliedenver-
eeniging de lui zelf opzoeken en over
tuigden zich zoodoende met eigen oogen
in verschillende gezinnen. En het resul
taat Lang vóór dat de bureaucraten
hun onderzoek beëindigd hadden (wat
natuurlijk ook ging door middel van
thuis gestuurde vragen) hadden de or
ganisatie's reeds alle gegevens binnen
en geordend en hun aantal, wat later
bleek het juiste te zijn, verschilde dui
zenden met dat, wat de heeren bureau
craten tot slotsom hadden verkregen-
Verder commentaar is o i. hier over
bodig.
Wij gelooven, dat de Staatscommissie
goed zal doen, haar le werk nog eens
over te doen en dan hoofdzakelijk den
organischen weg te volgen, n 1. in haar
Verloren inompdde Rollnc.
En na eon oogenblik het hoofd opstekend
Om het even sprak hij, ik ken reeds
genoeg van hare geschiedenis het is zonder
twijfel de kleindocht» r van den hertog
Ik zal het spel winnen of ik beu een ezel
En op zijne beurt verliet bij de uitspanning
om tusschen de toeschouwers op de markt
plaats te nemen
VI.
De vertoooing was buitengewoon prachtig
Paljas, Jacquinet en Grain d'Amour wer
den dapper door de menigte toegejuicht.
De inwoners van het dorp en de omstreken
die meestal welgestelde boeren waren, wnren
nogal vrijgevig en de vermaarde B-lphégor
was over de ontvangst zoodanig tevreden dat
hij niet ondankbuar wilde zijn.
Hij kondigde de menigte aan dat, om bet
geuebte publiek aangenaam te wezen, bij gratis
een nieuw nummer bij zijn programma giDg
voegen, bestaande niteene oefeuing, nagebootst
op die der oude Grieken en Romeinen."
Het publiek klapte hevig in de handen over
die afaondiging, die echter niet erg in den
smaak viel van den ridder.
Deze had de vertooning reeds veel te lang
dradig naar zijnen zin gevonden, want hij
wilde zoodra mogelijk den goochelaar spre
ken en met hem onderhandden-
Herhaalde malen reeds had hij z-dfs luidop
zijne ontevredenheid durven verklaren en
zijn hoogdravend woord, zijne vrye handelwijze
hadden reeds hat misnoegen opgewekt \an de
talrijke boereu die de koets omringden en
iu wier midden hij zich bevond.
Deze laateten, onder andere, een zekere
Jcson, de aardigste snaak van hat dorp, waren
des te minder bereid, veel te verdragen, dat
zij sedert den morgen reads menig glaasje
gedronken hadden
En toen hij opoienw een afkeurend gemom
pel liot hooren tegen de kunsten en goochel
toeren die hen allen vermaakten, kwamen zij
tegen zijn geknor op.
Joson, die nog si kort van stof was, riep
He he schoone heer, zoo gij niet
tevreden zijt, kunt gij vrij vertrekken... Er
enquete beslist op den voorgrond te
schuiven de vakvereenigingen, om deze
in duidelijke taal te verzoeken, haar met
een eigen, daadwerkelijk onderzoek te
hulp te komen en wel in den geest, als
dat hierboven van Berlijn geschetst is.
A. B.
Een Btrijd, die uitgevochten
moet worden.
Zooals onze lezeis nog wel zullen
herinneren, schreven we in een driestar
iets over de socialistische republiekein-
sche rede, door den heer Ossendorp in
de laatste algem. verg. v. d. B- v. N. O.
gehouden, en wezen er op, dat deze open
lijke verklaring v. d. vooizitter der groot
ste klasse-onderwijzers-corporatie veel
stof had opgeworpen. Nu vernemen we
dat de Bond na l Januari met ruim 100
leden is toegenomen. Als dat het ant
woord mag heeten der Nederlandsche
klasse onderwijzers op de scherpe critiek
welke de Bond in alle partijen, behalve
nat. de socialistische moest doorstaan
dan ziet het er waarlijk treurig uit, dan
behoeven wij er ons niets over te ver
wonderen, dat zoo goed als geheel
Nederland zich ten slotte van de open
bare school afkeert en zij uitzondering
en de bijzondere regel zal worden. En
dit negatieve resultaat, deze uitdrukking
slaat natuurlijk op de belangen der openb.
onderwijzers, hebben dan de heereD
openbare onderwijzers zelf bewerkstelligd.
Als we hier spreken van openbare onder
wijzers dan is het te begrijpen dat we
den goeden onder hen, d.w.z. zij, die in
eerlijken oprechten en nationalen zin art.
35 der onderwijswet opvatten, niet te
na willen komen
In elk geval is het noodig, dat deze
strijd wordt uitgestreden, en wel tot het
bittere eind. Wij vreezen dat dit velen
van de roode heeren en hun medeloopers
hun betrekking zal kosten. Immers, de
meeste gemeentebesturen, ja allen zullen
zich met dit feit voor oogen op het
standpunt moeten plaatsen van het ge
meentebestuur vau Rotterdam en dan
ja. dan zal er een zuiveringsproces
volgen, dat de openbare school, voor
zoover als ze dan nog vrienden telt, zal
zuiveren van de socialistische elementen,
die, willen deze eerlijk hun partij-stand
punt bewaren, zelf moeten voelen dat
is niemand die u hier terughoudt.., ga maar,
wli zullen des te meer op ons gem ik zijn.
Waar is de dorpeling die mij zoo oneerbiedig
darft toespreken zei R >llac
Ik ben het, ik, Jan Josoo, van Courge-
mont, antwoordde de boer, zocd®r aarzelen
Daarbij, weet ge wel, er ziju nu goene „dor
pelingen meer. Dat is afgeschaft... Vanwaar
komt gij van daau, eh, kerel?... Gij zoudt
beter doen naar nw land weer te keeren.
Een algemeen gelach begroette deze woor
den en moedigde den woordvoerder der
Malcoutenten aan.
Schaamtelooze kerel huilde Rollsc. met
opgeheven wandelstok en rood vnn woede
vooruitspringend.
Wat wat? zei de andere, h 'el kalm en
half spottend, ge moet zoo g^makk«-lijk op
uw paardje niet stijgeo of met uw priegolptokje
niet spuien. ge zoudt u kunuen zeer doen.
mijnheer... Hebt ge ooit zoo'n kittelige kerfal
gezien Daar even liep mijnheer vooruit
en stiet en droDg iedereen tegen het lijf, om
op den eersten rang te staan... Daar was
sleehts plaats voor hem alleen,.. En nu durft
hij klagen dat de vertooniug te lang duurt...
Welnu trek er van door eu laat de andere
toeschouwers gerust
Weer schoot het volk in een luiden scha
terlach
Het voorval scheen eerst niet erg te moeten
worden of tot eeue vechtpartij te zullen over
gaan maar aangezion ltollac gedurig bedrei
gingen bleef uitbraken, werden de jongenB
het spel moede eu algemeen stak men rond
hem de vuisten op, al roepend
Weg met dien pochhans Troeft dien
pronker af
Eindelijk ving men toch aan 't vechten.
Meester Grelu die zag dat de zaak eene
verkeerde wendig Dam, kwam met den veld
wachter aangeloopen om den vrede te her
stellen.
Maar al hunne smeekiDgen en bedreigingen
hielpen Diet om het geharrewar te stillen.
Langs alle kanten omringd, geslagen en
ge8tooteu, zou de ridder onvermijdelijk onder
het getal zijoer aanvallers bezweken zijn.
Reeds waren zijne bleederen erg gehavend
niemand nam zijne verdedigingde twee
zij niet in eea nationale school thuis
hooren.
Er is eeu belaagrijke brochuie verschenen
van de hand van den heer A. A. ter Haar,
Leeraar aan Rijkslandbouwwinterschool te
Goes eu Hoofdredacteur ran *De Veldbode".
Zij is getiteld „Kali op Kleigroiul"en
is een welsprekend pleidooi voor het gebruik
van k*lime9t ook op de kleibodems, althans
voor hot nemen van proevtn op kleigronden
om deze op behoefte aan kali te ouderzoeken.
In grove trekken «illeu wij dm hoofdinhoud
van het boektke medeelen.
Het kali-verbruik is ook iu ons land de
laatste jaren zeer toegenomen dit is echter
hoofdzakelijk het geral op de lichte gronden
cn de oniginuingen in deu tuinbouw, op
zavel eu op de klei leven we, wat het ge
bruik van en het p.oeven nemen met kali
meststoffen betreft, nog maar in de begiu-
periode. In den tuinbouw werkt men iu
den regel met zeer groote hoeveelheden
stalmest, compost en dergelijke, e.u dan doet
zich het kali-gebrek niet zoo spoedig ge
voelen eu dit houdt terug van het gebruik.
Begrijpelijk, maar niettemin verkeerd
met minder stalmest en daarnaast phosphor-
zuur en kalimest k»u men eveuver komen,
als met liet gebruik van die enorme boe
veelheden stalmest alleen enmet
veel minder koeten. Een ruimer gebruik van
kunstmest en een meer spaarzaam gebruik
vau natuurlijke meststoffen kan de uitoefening
van den tuinbouw meer produktitf maken
in de allereerste plaats, omdat de bediijfs-
kosteu daardoor lager worden, eu iu de
tweede, omdat vau vele moesgronden en
viuchteutuinen dn opbrengst er door kan
stijgen.
Van de klei is zoo lang geleeraard, dat
zij in tegenstelling met de lichte gronden
zoo rijk a-ui kali is, dat het in de hooiden
onzer landbouwers is vastgeroest. Maar de
oorspronkelijke rijkdom van een kkibodem
aan oplosbare kalizouten, in procenten uit
gedrukt, is geen maatstaf voor de beoor
deeling van de kaliwaarde van dien bodem,
Men moet zich bij die beoordeeling af
vragen, hoelang de bodem iu cultuur is of
er al dan niet veel vee op gehouden is of
welke gewassen er in hoofdzaak op geteeld
vertegenwoordigers der wet, onmachtig bnn
gezag te doen eerbiedigen, moesten liet er bij
laten met de armen ten hemel te verheffen,
toen opeens een mau door de menigte droDg
en moedig tusschen do vechters sprong.
Die man was Paljas.
Met eene buitengewone vlugheid en boven-
menschelijke kracht, deelde hij links en rechts,
langs voor en lang achter, zooveel vuistslagen
en schouderstooten uit, dat de ridder in een
omziens vrij stond te midden zijner aanvallers
die als speelkaartjes voor den wind omver
gevallen waren-
De getuigen die tot hiertoe het gevecht on
verschillig hadden bijgewoond of zelfs aanhits
ten, zonder er nochtans rechtstreeks deel nau
te nemm, juicht'n nu den overwinnaar toe,en
keurden zijno tuschenkomst goed.
Meester Grelu wrnsebte heia proficiat en de
overwonnenen zelfs konden niet nalaten eene
welverdiende hulde aan zijne groote spierkracht
te brengen, alhoewel zij duchtig over hunne
knooken wreven.
Hij is steik, gelijk eeu stier, zei Joson.
't ls een stevige kerel, merkte een andere
op.
't ls geene kat om zonder handschoenen
aaQ te pakken, voegde er een derde bij.
Hij zelf, hij vioeg verechooning
Wat wilt cij er aan doen Toen ik zag
dat gij met vijf, zes op ééoen man wildet
vallen, toen is mij het bloed naar deu kop
gestegen
Ik kou mij niet weerhouden dezen heer ter
hulp te komen, alhoewel hij mij totaal onbe
kend is...
En die u juist'daarom zooveel dankbaar
heid verschuldigd i«, zei Zollac, terwijl hij
zijne kleeding wit schikte.
Bah antwoordde de goochelaar, dat is
nog der moeite niet waard... 't Is slechts eene
kleine oefening die op bet programma dezer
vertooning niet stond en daarmee uit
Madeleine, verschrikt, "was met hare kinde
ren bijgesneld er. drong tot bij haren man
door-
(Wordt vervolgd
werdenhoe hij tot dusverre bemest is, en
hoe dik de kleilaag is. In den kleigroud
schrijdt de verweering steeds voort. Vast
liggende kali-verbindingen wordeu losge
maakt en ter beschikking van de cultuur
gewassen gesteld. En zoo kon er iu den
loop der jaren, toeu er met de verkochte
gewassen weinig kali uitgevoerd werd, geen
tekort nan beschikbaar kali ontstaan. Later
echter, toen de graanbouw werd ingekrom
pen, toen men de cultuur van suikerbieten
invoerde en die van aardappelen zich uit
breidde twee cultures, welke veel kali
aan den bodem onttrekken werd er met
den groven bijl op deu aanwezigen voorraad
gemakkelijk oplosbaar kali ingehakt, zoodat
het nu zeer wel mogelijk is, dat de sommige
klei- en zavelgronden, waar zelfs het resul
taat van het scheidl undig onderzoek nog een
Jlinke hoeveelheid kali aangeeft 'u opzettelijke
bemestiug in den vorm van Stassfürter kali-
zouten wonderen doet. Want men wete
welaanwezig kali is daarom nog niet op
neembaar kali; het zit 'm maar in den aard
der kali-verbindigen, dat is het geheele
geheim. Ware dit niet zoo, dan zou de
gunstige werking van kalizouteu op vele
kleigrouden, welke rijk aau totaal kali zijn,
niet zoo iD het oog vallen. Dat sommigen
met een fliuke bemesting met super en
chili op de klei minder succes hebben dan
anderen, die wellicht minder van deze twee
meststoffen geven, komt dikwijls wel door
dat de bodem, door de eersten geexploiteerd,
rijker aan opneembaar kali is dan die,
welke door die anderen wordt bebouwd. De
kleiboer heeft aan de wetenschap, hoeveel
kali zijn grond bevat, wel wat, maar veel
minder dan hij er 50 jaar geleden *an ge
had zou hebbeD. als hij toen iets van we
tenschappelijke bemesting had geweten.
Tegenwoordig kan hij beslist beier aau den
grond dan aan de proefstations vragen, of
de eerste al of niet behoefte aan opneem
baar kali heeft.
De grond vertelt hem dat heel goedkoop.
Men oordeele AD hij op 10 Are 100 K G.
kainiet of 50 K G. patentkali uitstrooit,
weet hij voor f 2.a f 8.hoe bet met
den beschikbaren voorraad kali staat. Of
beterdat kost hem iu vele gevallen niets,
maar het brengt hem geld, zeer veel geld op.
Dus zoo luidt de conclussie van den
schrijver en luidt ook de onze Landbou
wers, proeven mei kali-bemesting op klei
en zavel genomen
m
WASPIK.
Openbare vergadering van den ge
meenteraad op Donderdag 3 Maart 1910,
des voormiddags ten 10 uur.
Voorzitter de Edelachtb. Heer Dekkkers
Klokslag 10 uur opent de Voorzitter
de vergadering aanwezig de heeren De
Bont, Klaasen, Langewerf, van Son,
Zijlmans, Kamp, Theunen, Gijsman,
Ruitenberg en Smeur.
De Voorzitter verzoekt den secretaris
voorlezing te geven van de notulen der
vorige vergadering, welke na voorlezing
onveranderd worden goedgekeurd en
vastgesteld.
AAN DE ORDE:
1. Ingekomen stukken.
a. Procesverbaal van kasopneming.
Voorzitter. Dato 23 Dec. is door B.
en W. bij den gemeente-ontvanger proces
verbaal van kasopneming gedaan. Uit
het door ons ingesteld onderzoek is ge
bleken dat de boeken en registers in
orde zijn en dat het dienovereenkomend
bedrag f313,39, in kas aanwezig was.
b. Schrijven van de vereeniging
„Volksvlijt en Vermaak», houdende
dankbetuiging voor de verleende subsidie
c. Schrijven van deu heer B Zijlmans
houdende dat hij zijn benoeming tot
armmeester aanneemt.
d. Idem van den heer Glas, hou
dende dat hij zijue benoeming tot lid
van het Burgerlijk armbestuur aanneemt.
e. Schrijven van de heeren C. Roovers
en J. v. d. Bork, houdende dat zij hunne
benoeming tot haven- en kaaimeester
aannemen.
f. Schrijven van Ged. Staten, houdende