umrntr 27
Zondag 3 April 1910
33e Jaargang
Tweede Blad
1,
RIJKSPOSTSPAARBANK.
LANDBOUW.
Burgerlijke Stand.
Gezondheidcommissie.
BUITENLAND.
België.
Duitschland.
Afrika.
Handelsberichten.
Egypte.
Ingezonden Stukken.
Venezuela.
Rusland.
u
Pet
ïide
en
SN,
te
ef-
K)te
>Iïl Ter Waalwijksche Stoomdrukkerij is
erschenen het 8e Jaarverslag vaa de
jezondheidscommissie zetelende te
Waalwijk, een lijvig rapport van meer
an 60 bladzijden, dat evenals altijd zeer
elangrijke gegevens eD mededeelingen
evat. Wij stellen ons voor er een en
nder aan te ontleenen, vooral wat be
eft de geboorte- en sterftecijfers in dit
cssort, den voor- of achteruitgang op
it gebied e. m. a.
Beginnen we met de Algemeene be-
chouwingen
Algemeene beschouwingen.
De gezondheidstoestand in het afge-
oopen jaar mag voor de gemeenten van
ns ressort vrij gunstig worden genoemd.
Sijzondere factoren, die daarop invloed
[toefenden zijn ons niet bekend.
Behalve een vrij kwaadaardige mazelen-
pidemie te Waalwijk, kwamen besmet-
Nelijke ziekten zeer weinig voor. Het
terftecijfer in de meeste gemeenten
erschilt dan ook weinig van het gemid-
lelde van het geheele Rijk.
Die gemeenten, welke een hoog sterf-
ecijfer vertoonen, hebben dit bijna allen
danken aan de groote sterfte van
ónderen beneden het jaar.
Met voldoening mogen wij constateeren
lat, wat dit laatste betreft, de toestand
de meeste gemeenten veel gunstiger
verhoudingen te aanschouwen geeft.
Intusschen is er nog veel, wat verbe
ering behoeft De drinkwatervoorziening
in de meeste gemeenten bepaald
lecht, in andere onvoldoende Gelukkig
eginnen zich, dank zij de voorlichting
m de krachtige aansporing van het
KN^taatstoezicht op de Volksgezondheid
n den toegezegden steun der Regeering
ok bij de Gemeentebesturen meer ge
il. jponde ideeën omtrent de noodzakelijkheid
an het verschaffen van goed drinkwater
oor te dringen.
De Volkshuisvesting eisc'it eveneens
y nog zeer dringend verbetering en slechts
langzaam gelukt het ons de meest erger
lijke toestanden op dit gebied te doen
verdwijnen. Vooral dit jaar werd veel
^verk van de Commissie gevraagd, door
dat Raamsdonksveer door een brand
5 werd geteisterd, waardoor veertig wonin
gen werden verwoest, die in korten tijd
weder opgebouwd moesten worden.
tq Verontreiniging van bodem en lucht
'is een euvel, waartegen wij herhaaldelijk
te velde moeten trekken
Toezicht op en keuring van levens
middelen, ook van de noodzakelijkste,
ontbreekt nog ten eenen male
Zoo ligt nog een ruim arbeidsveld
voor ons open. Jammer, dat tijd en
macht ons ontbreken om het naar be
ïooren te bewerken.»
Voor heden wenschen we verder te ge
ven wat is geschied in dit jaar in verband
biet de drinkwatervoorziening der ge
meenten Sprang, Kaatsheuvel, Loonop-
zand, Vrijhoeven-Cappel en 's Grevel-
duin-Capelle
Drinkwatervoorziening.
Van den heer Hoofdinspecteur ont
ving de Commissie een missive, waarin
in verband met een door den Minister
,yan Binnenl. Zaken aan hem verstrekte
Opdracht, verzocht wordt Z Ed. op de
hoogte te stellen en te houden van
plannen tot aanleg van drinkwaterleidin
gen, die in voorbereiding of uitvoering
zijn.
De Commissie deelde den heer Hoofd
inspecteur mede, dat voor zoover haar
bekend is, geen plannen tot aanleg van
drinkwaterleidingen in ons ambtsgebied
in voorbereiding of uitvoering zijn.
Evenwel hebben de Gemeentebesturen
)vhn Sprang. Loonopzand, Kaatsheuvel,
I Vrijhoeven-Capelle en 's Grevelduin-Ca-
lipelle, den Directeur der drukwaterleiding
te Waalwijk opgedragen, na te gaan in
hoever aansluiting aan de Waalwijksche
drukwaterleiding uitvoerbaar is en welke
[kosten daaraan verbonden zijn. Een af
druk van het rapport ter zake werd
tevens daarbij gevoegd.
Dit rapport luidde als volgt
Aan de Gemeentebesturen van Sprang,
Kaatsheuvel, Loonopzand, Vrijhoeven-
Capelle en 's Grevelduin-Capelle.
Wij zijn zoo vrij U bij deze het ver
langde rapport in te zenden aangaande
de uitvoerbaarheid om Uwe gemeenten
van water te voorzien door middel van
de Waterleiding te Waalwijk. Dit rapport
bevat eene begrooting der stichtings-
kost« alsmede eene raming van uitga
ve ;eh inkomsten aan de exploitatie
vei onden.
kosten van het leggen der buis
leiding bedragen volgens daarvan opge
maakte begrooting de som van f 78869,52
Hiervoor zal de buisleidingworden gelegd
van af het pompenstation te Waalwijk,
de hoofdwegen volgende tot in en door
de gemeenten Sprang, Vrijhoeven-Capelle
en door de Heistraat tot aan het spoor
wegstation* Capelle Nieuwvaart, ten zui
den daarvan aan beide zijden van de
Nieuwvaart over 1115 Meter lengte en
in de Will'*? van Gentsvaart over 1150
Meter lern r^Aan genoemd spoorweg
station tot i ^het dorp Capelle gedeel
telijk aan ide zijden van de Nieuwe
Vaart en ai beide zijden van de haven
voor zoovei—- bebouwing zich uitstrekt
en over dt mjij. "incialen weg van af
Labbegat t. Meter ten Westen
van de brug i dorp Capelle, als
mede van af Vrij toeven-Capelle tot aan
Labbegat. In het ?p Sprang buigt de
buisleiding Zuidv arts af door het
Sprangsche en KaaiMieuvelsche Kerkpad
tot aan de Hoofdstraat in Kaatsheuvel.
In Kaatsheuvel wordt de leiding gelegd
in de Hoofdstraat, 2e Vaartkant, Peper
straat, Vossenberg, Molenstraat, Vaart
kant en Molensteeg.
Het te leggen buizertöet krijgt aldus
de volgende lengte en 'samenstelling
5071 Meter van 150 mM., 4542 Meter
van 175 mM. 6610 Meter van 100 mM.
en 6495 Meter van 80 mM. allen inwen
dig gemeten.
In deze buisleiding behalve de noodige
bochten en hulpstukken in te bouwen
4 afsluiters van 150 mM 4 idem van
125 mM.. Bovendien twee spoorweg
overgangen te voorzien van een mantel
buis en bij 6 overbruggangen de noodige
voorzieningen te maken.
In de gemeente Kaatsheuvel zal een
watertoren worden gebouwd van 22
Meter hoogte en voorzien van een water
reservoir van 150 M8 inhoud.
Indien de buisleidingen volgens de
boven beschreven bepalingen worden
gelegd dan zijn aan deze leiding het
volgende aantal woningen gelegen.
In de gemeente Sprang 380
Vrijhoeven-Capelle 73
's Greveld -Capelle 400
l Kaatsheuvel 610
Totaal woningen
f Wordt vervolgd.)
gemakkelijk te verklaren. Wanneer toch de
grassen in het vootjasr een weinig geholpen
worden, groeien zij zoo snel, dat de on
kruiden niet opkooien. Er zijn tal van proeven
gedaan om de werking van chilisalpeter op
graslanden na te gaan op verschillende grond
soorten, op klei, op hoog- en laagveen, op
zand, en algemeen is meu tot de conclusie
gekomen, dat niet alleen de eerste snede
reeds grootere opbrengst geeft, doch dat ook
vaak het nagras nog duidelijk deed zien,
welk perceel chilisalpeter had gekregen.
Op -ien proefveld te Ierseke, gelegen op
veenachtige kleigrond, werd de invloed na
gegaan van chilisalpeter op weiland (hooi
land). Men gaf tot 254 K.G, chili per
Hectare. Door deze bemesting werd in ver-
eeniging met 600 K G. superphosphaat per
H.A 3120 K.G. hjoi meer verkregen, dan
op het onbemeste perceel, terwijl nog 1450
K.G. hooi meer werd verkregen dan op een
perceel alleen met 600 K.G. superposphaat
bemest. De proefnemers kwamen dan ook tot
de conclusie, dat eeu bemesting met super
phosphaat, chilisalpeter en kalk daar alles
zins aanbevelenswaardig is.
Genoeg om alle landbouwers, veehouders
en vetweiders in hun eigen belang aan te
sporen hunne weideD en hun hooilanden in
het voorjaar met 150300 K.G. chilisal
peter te bemesten.
In Frankrijk wordt nogal eens een
of ander heerschap ingerekend, dat op
een post van vertrouwen blijk gegeven
heeft 't vertrouwen niet waardig te zijn
geweest. Maar Rusland spant in dit
opzicht toch de kroon. Menschen, op
wie men huizen zou gebouwd hebben
worden daar wegens omkooperij of
knoeierij ingerekend. Hoe brutaal som
migen wel te werk zijn gegaan is ge
bleken bij het onderzoek inzake de pro
viandmagazijnen is Ismail. Kolonel L
die aan het hoofd daarvan stond, is er
als bedelaar gekomen en als meervoudig
millionnair vandaan gegaan. Gedurende
den oorlog met Japan stuurde de kolonel
honderdduizenden ponden ondeugdelijk
vet naar Kharbin. Zijn adjunct, die zijn
meester geen haar toegaf, had op zijn
schrijftafel een spaarpot staan en daar
moest elke leverancier minstens 25 roebel
instoppen I
Baron Fredericks, vroeger gouverneur
van Nischny Nowgorod. is gearresteerd
wegens knoeierijen bij graanleveranties.
Uit Brussel wordt aan de Matin be
richt, dat de voltrekking van het huwelijk
tusschen de Belgische prinses Clementine
en prins Victor Napoleon zal plaats heb
ben op het einde van Augustus en dat
de bruiloft op verzoek van keizerin
Eugénie, te Farnborough gevierd zal
worden
in.
1463
Levert een bemeating onzer gras
en hooilanden met Chilisalpeter
voordeel op?
Iemand, die de kwestie oppervlakkig be
schouwt, zal h^t eenigszins dwaas vinden,
aan onze gras- m hooilanden chilisalpeter
als bemesting te geven. //Immers', zoo rede
neert hij, rbij een voldoeode bemesting met
phosphorzuur, kali en kalk, zal de
weide weldra genoegzaam klavers bevatten,
deze klavers zullen de stikstof in den grond
vastleggeu en de weide heeft zoo stikstof
genoeg*.
Doch, zjoals ik zeg, zoo redeneert alleen
de oppervlakkige beschouwer. Immers, de
man heeft zijn eigen vonnis geveld. Hij zegt
toch, dat de klavers de stikstof uit de lucht
in den bodem vastleggen. Eu dat doen zij
ook. Dat doen zij inden letterlijken zin van
het woord. De stikstof, die door de vlinder
bloemigen verzameld wordt, blijft 'n den
grond, totdat de weide gescheurd, totdat het
grasland omgereden wordt. Waarom zou
anders de vioegere weidegrond, tot bouw
land omgeploegd, zoo vruchtbaar zijn Er
is dus inderdaad stikstof genoeg in de weide,
doch daar de bodem Biet omgeploegd wordt
en zoodoende de zuurstof uit de lucht niet
kan inwerken, ligt de stikstof vast, onge
bruikt en blijft ze vast liggen tot straks de
weide weer tot bouwland gemaakt wordt
Eu daarom moeten de grasseD, om de hoogste
opbrengst te geven, even goed bemest wordeB
met direct opneembare stikstof, dus met
chilisalpeter, als de landbouwgewassen. O,
ik weet het wel, er zal ook zonder chilisal
peter veel gras groeien, doch mèt chilisal
peter meer, zóóveel meer, dat de onkoBten
rijk gedekt worden. Daarenboven is een vol
ledige bemesting, een rijkdom van voedings
stoffen op de weide ook vooral noodig, om
het onkruid, nadeelige grassen, giftige plan
ten uit het grasland verwijderd te houden.
Zoo bleef b. v. bij een genomen proef de
zoo gevreesde ratelaar op een met 150 K.G.
chilisalpeter bemeste weide geheel weg, ter*
wijl op een perceel dat geen chilisalpeter
kreeg, dat onkruid welig tierde. Eu dat is
In sommige bladen a<n gene zijde
van het Kanaal heeft men weer schreeuwe
rige artikelen gepubliceerd over het feit,
dat het eerste eskader van de Duitsche
vloot van Kiel naar Wilhelmshaven is
verplaatst. Een zoo machtige vloot zoo
dicht bij de Engelsche kustriep men uit.
Intusschen is de geheele aanleg van
Wilh'lmshaven als oorlogshaven er op
berekend, dat zij dienen moet ter ver
dediging en niet voor den aanval. Boven
dien heeft Engeland in den laatsten tijd
toch ook wel een aantal havens aan de
Noordzeekust belangrijk versterkt, zonder
dat de Duitschers maar direct daarin
een bedreiging aan hun adres zagen.
Opnieuw hebben kiesrecht betogers voor
de rechtbank gestaan in Berlijn. Een be
klaagde die aan het adres van de politie
geroepen zou hebben Weg met de
bloedhonden kreeg 100 mark boete.
Iemand, die getracht had een arrestant
te bevrijden, draaide voor tien dagen
de doos in. Een aantal anderen, die
»foei« 1 en »hoera!« geroepen zouden
hebben, werden vrijgesproken.
Wat de invoer van vee uit Dene
marken, die nu door het chicaneeren
van het veterinaire toezicht aan de grens
feitelijk geheel stil staan, beteekent. kan
daaruit blijken, dat in 1908 uit Dene
marken in Duitschland werden ingevoerd
116.259 runderen en 1252 kalveren De
geheele invoer van levend en geslacht
vee uit Denemarken had een waarde
van rond 30 millioen mark.
Keizer iMenelik.
Niettegenstaande ditmaal met zekere
beslistheid gemeld werd, dat keizer
Menelik overleden was, wordt het doods
bericht weer in twijfel getrokken. En
met recht, want daar verschillende mo-
gendhedei te Addis Abeta vertegen
woordigd zijn, zouden deze zeker officieele
kennisgevingen aan hun regeeringen ge
zonden hebben. Dat is niet gebeurd,
zooals men weet. Noch de Italiaansche
gezant, noch de Fraosche consul, die
nog gisteren een telegram uit Addis
Abeba aan den minister van bu;ten-
landsche zaken gezonden heeft, noch
een ander buitenlandsche vertegenwoor
diger heeft een enkel woord over deu
dood van den negus negusti geseind
Gildenbond subsidie te verleenen Indien
de Gildenbond meerdere subsidie wil,
diende dit als zoodanlng te worden aan
gevraagd de gemeente zal door de
gratis bemoe ingen van den Directeur
der Gasfabriek wel niet direct schade
lijden, maar de architect van den Gilden
bond wordt toch indirect gesalarieerd
door de gemeente, een toestand waarvan
ik de billijkheid niet kan inzien.
Ik vertrouw, dat, indien het bestuur
van den Gildenbond het eigen voordeel
beoogend, deze onbillijkheid voorbij zag,
alsnog maatregelen neemt om dezen
misstap te herstellen.
Niemand is grooter dan dat hij die open
lijk zijn fouten hersteld.
Beleefd dankend voor uwe plaats
ruimte.
Een lid van W. B.
Roosevelt is juist tijdig genoeg uit
Egypte vertrokken om een protestbe-
tooging van Jong-Egyptenaren tegen
zijn verklaring, dat Egypte nog niet rijp
was voor zelfbestuur, mis te loopen.
Honderden studenten begaven zich naar
zijn hotel en schreeuwdenWeg met
Roosevelt 1
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Aan de Voss. Zeit. wordt geschreven
dat de ex-president Castro weder plannen
tot een samenzwering beraamt en zijn
oog voor dit doel gericht heeft op
Trinidad. Men denkt dat hij binnenkort
de Canarische eilanden zal verlaten en
op Trinidad zal trachten te landen. Zijn
broeder Carmelo bevindt zich reeds
eenigen tijd daar om stemming te maken
voor den gtwezen president.
Naar het heet, neemt men het op
Trinidad president Gomez hoogst kwalijk,
dat hij nog steeds hooge invoerrechten
op de goederen uit de West-Indische
eilanden blijft heffen. Om die reden
zouden ditmaal aan de landing van
Castro geen moeilijkheden in den weg
worden gelegd, ten einde president
Gomez tot concessies te dwingen.
Het heet. dat ten gevolge van de
afkondiging der geloofsvrijheid door de
Doema ruim 300.000 menschen een
ander geloof zijn overgegaan. Alleen het
Katholicisme zou in korten tijd 233 000
aanhange hebben gewonnen.
Geachte Redactie.
Mag ik U nog eenige plaatsruimte
verzoeken in uw blad.
Een der vorige nummers van dit blad
bevatte het bericht dat het gebouw van
den Gildenbond zou gebouwd worden
naar plannen en onder beheer van den
oud-gemeente architect, den Heer J. van
Dijk en wel dat Z.Ed. dit werk gratis
zou uitvoeren. Dit bericht neem ik voor
waar aan, daar U iets dergelijks wel uit
goede bron moet hebben om zulks te
publiceeren.
Ik verwachtte dan ook in uw blad een
ingezonden stukje, dat deze toestand
eens verhelderd liet aanzien, maar tot
heden zag ik nog niets .reden waarom
ik met mijne zwakke krachten wil be
proeven om dezer misstand onder oogen
te brengen veel wordt de zaak bespro
ken maar weinigen spreken hieromtrent
rechtuit, de meesten echter zijn het au
fond met mij eens
Toen het gemeentebestuur indertijd
een nieuwe gemeente-architect benoemde
was hoofdzakelijk gemotiveerd dat de
loop der zaken in de Gasfabriek leed
onder de combinatie van de betrekking
van Gemeente-architect en Directeur
Gasfabriek iets wat de Directeur zelf ten
volle inzagtoen kon één persoon deze
beide betrekkingen moeilijk naar behooren
w arnemen, hoofdzakelijk als er door de
gemeente gebouwd werd nu het betreft
den bouw van den Gildenbond, heeft
de Directeur der Gasfabriek wél tijd,
en is het gemeentebestuur direct genegen
zijne toestemming aan die gratis be
moeiingen te verleenen. Zou dit gebeuren
als de Gildenbond eene instelling was
van andere Gezindte, dit zou ik wel
moeten afwachten, maar niemand zal mij
beletten hiervoor vrees te koesteren.
Trouwens is het voor het Gemeente
bestuur te billijken toestemming te ver
leenen aan de gratis-bemoeingen van
den Directeur der Gasfabriek, terwijl zij
de andere architecten behoorlijk belasting
laat betalen en hun door die concessie
indirect benadeelt.
Het ligt toch niet op den weg van
genoemd bestuur, in dezen vorm den
WAALWIJK, 31 Maart 1910.
Beesten aangevo-rd 140 stuks veel handel.
Kalfkoeien f 180 f 240.
Vaarzen f 130 f 200.
Weikoeien I 120 f 170.
Hokke). f50 f 100.
Varkeus 80 stuks f 8. -- 1 13.50
Boter aangevoerd 580 KG.
Boter prijsen f 1,35 tot f 1,40.
Eieren 3 3l/s cent.
De jaarmarkt kenmerkte zich beden door
een druk bezoek en de band 1 over't geheel
is na eene periode vau rust weer opgefleurd.
IrlaDdsche huiden zijn sedert ons bericht
van 25 dezer opnieuw gestegen. De markt
is roor alle soorten rijzende, in 't bijzouder
echter voor zware os, koe en vooral stier-
huiden, deze laatste in diverse wichten. Iu
O I. runder- en buffelhuiden hadden enkele
afdoeningen plaats, zoowel voor export als
voor binDenlandsche behoeften. Heden woidt
de algemeene inschrijving gehouden te
Amsterdam en in de eerste helft van April
te Rotterdam. De berichten uit, Londen
luiden ook hooger voor de mees.e Engelsch
Indische artikelen, evenals voor inlandsche
huiden en vellen.
Zeer vast is de markt op de Ainerikaansche
productie plaatsen, zware 25/32 en 32/40
kilo's ziju schaarsch en niet te bekomen
dan tegen verhoogde prijzen. Lichte koe
huiden daarentegen billijker te koop.
De leerumkt die in de jongste 14 dageu
aan den stillen kant was toout nu ook meer
leveu.
Looiers en leerfabrikanten zijn niet ge
negen eenige concessie op de huidige prijzen
toe te st'aH en zeer terecht daar de evei.-
redigbeid in bun voordeel nog veel te
wenscoeu overlaat.
Vreemde iooimiddelen vast zonder noemens
waardige prijsverandering.
Hamburg, Havre eij Antwerpen komen
hooger af voor La Plata huiden. Te Ant
werpen verkocht men o a. 20.000 Saladeros
Ossen m t eenige koehuiden op leveling
hierbij zijn begrepen 15000 Fray Beutos os
h fr. 106,/a per 50 kilogram en bloc.
Men seint oploopende prijzen voor zwaie
huiden.
DElfNEN.
Echo van het Zuiden.
m-
KAATSHEUVEL, 1 Aprii.
Heden was de prijs der boter: Hoogste prijs
I 1.65 Middelprijs f 1,60. Laagste prijs f 1,55.
WASPIK 1 April.
De prijs der boter is hier thans gesteld op
1,58 per Kilo.
DUSSEN, 25 Msart.
Boterprijs per K.G. f 1.24 a 1.40 Middelprijs
t 1.34
Aanvoer 99 K.G.
Eieren t 0,75 per 26 stuk».
Aan het postkantoor Waalwijk en de daar
onder ressorteerende,hulppostkantoren werd gedu
rende de maand Maart 1910, ingelegd f 9630,06,
terugbetaald f 3068,17.
Het laatste, door dat kantoor uitgegeven, boekje
draagt het Dutnmer 54 66
Aan het postkantoor Vlijmen en de daaronder
ressorteerende hulpkantoren werd gedurende de
maand Maart 1910 ingelegd f 8496,09, terugbetaald
f 11674,60.
Het laatste, door dat kantoor uitgegeven, boekje
draagt het nummer 3168.
Over de maand Maart.
GEBOREN Johanna Petronella Cornelia d. van
Corneiis van der Ven en Job »nna Petronella
van Halten. Anna Maria Andriana d.
van Martinus Elshout en Petronella Elisa
beth Veltman. Adrianus Josephns z. van
Johannes Klerks en Hendrika Musken».
Wilhelmus Autonius s. van Nicolaas de
Wit en Petronella Jansen. Elisabeth d.
van Johannes Brok en Johanna van i ooij.
Petronella Anua Maria d. van Hendrikus
Josephus Verhoeven en Johanna Elisa
beth iJpelaar. Cornelius Josephns
van Cornells Pulles en Antonie Smits.
Cornells e. van Cornelis de Brouwer en
Maria Pullen.
OVERLEDEN: Theodoras Elshout wedn. van
l
