Rummer 44,
Dooderdag 2 Juni 1910,
33c Jaaig
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
"paljas
ANTOON T IEL EN,
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen
Uitgever:
FEUILLETON
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Door uitsluitend Sunlight
Zeep te gebruiken blijft het
linnen en tafelgoed zoo wit
als sneeuw.
L
Waalwpschf en Langslraatsche Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag— en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden
Uitgever.
aan
den
Advertentiën 17 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel, grcoic
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegevem
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige coutractrn
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
GEDRUIKS AANWIJZING ROND IEDER STUK.
T7T7*DQT An der wcikzaamheden
V ÜjHÖLAIJ der Kamer van Koop
handel en Fabrieken te WAAL WIJKbe
treffende den toestand van den handel, de
nijverheid en de scheepvaart over het
jaar 1909,
II.
Bij de hier gevestigde financieele in
stellingen ging weer meer om dan in
1908, terwijl ook in het marktwezen
opnieuw vooruitgang te constateeren viel.
Inzonderheid de veemarkt mocht zich in
grooteren aanvoer en levendigeren handel
verheugen, een en ander voor een niet ge
ring deel het gevolg van de sluiting van
enkele Hollandsche markten, wegens de
in haren kring heerschende besmette
lijke veeziektemond- en klauwzeer.
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
OF
J'êfft^ttltousv aan Dcu Jijti we f ijk j l>a h<)
Ook in 1909 was de uitvoer van nagenoeg
rijpe kalfkoeien en best fokvee naar
België weer beduidend. De landbouw en
veeteelt gaven minder bevredigende
uitkomsten. Door het gure natte weder
tijdens den geheelen zomer gaven ver
scheidene gewassen, o. a. het gras, een
schraal beschot, en moest wegens gebrek
aan voeder, veel vee vaak tegen te
lage prijzen van de hand gedaan worden.
Betrekkelijk groot bleek de vooruit
gang in onze scheepvaart, zoowel be
treffende het aantal in- en uitvarende
schepen, als de tonnemaat en de op
brengst van het haven- en kadegeld.
Bijzonder gunstige resultaten leverde
de gemeentelijke gasfabriek, die zeer
veel nieuwe verbindingen tot stand bracht
Van welk belang deze inrichting voor
onze en de aangrenzende gemeente
Baardwijk en Besoijen is, blijkt voldoende
uit de hier achter geplaatste gegevens-
Tot onze spijt kunnen wij niet ingelijken
zin van de waterleiding gewagen.
Wanneer de gemeente uitbreiding van
beteekenis erlangt, en meer nog, ook
andere plaatsen in onze omgeving be
sluiten zullen, het water van deze in
richting te betrekken, zal er voor deze
flinke en serieuse onderneming, eene
veel betere toekomst aanbreken, wat wij
met het oog op de volksgezondheid ten
zeerste zouden toejuichen.
Nu wij hier van de volksgezondheid
spreken, brengen wij gaarne wederom
een woord van welverdienden lof aan
de Gezondheids en Woningscommissie,
die, getuige wederom haar jongste rapport
ook in 1909 met ijver hare taak verrichtte,
Aaospraak op waardeering mogen ook
maken de Kamer van Arbeid» voor het
schoenmakersbedrijf van Waalwijk en
Omstreken, de St. Paulusvereeniging,
de Leobond, de Hanze en de Vakver-
eenigingen van verschillenden aard, die
allen hetzelfde loffelijke doel beoogen
n.l., de stoffelijke en de zedelijke belangen
harer leden zoo krachtig mogelijk te
bevorderen. Genoemde Vereenigiugen
zullen zich weldra mogen verheugen in
het bezit van een naar den eisch der
tijden ingericht Gildegebouw, dat, gezet
in het centrum onzer gemeente, voor
zeker een goed figuur maken en tot den
bloei en verdere ontwikkeling dier cor-
poratiën niet weinig bijdragen zal.
89 j.
Dan wist zij niet meer wie zij was en vroeg
zich af
Ben ik wel werkelijk de vrouw van den
armen goochelaar Belphégor en tevens de rijke
erfgename van den hertog de Montbazon.
Dit buitengewoon verschijnsel zou echter
iedereen gevoelen die zoo plotseling van de
armoede en de ellende in de grootste weelde
verplaatst wordt.
Het was nacht, toen Madeleine te Saintes
aankwam.
Volgens aanduiding door Blangy aan den
ridder gegeven, had de valsche dokter haar
naar de woning van den onderprefekt gebracht
waar de graaf zich bevond.
Deze had den onderprefekt op de hoogte
gebracht der heele zaak en alles doen voor
bereiden door eenen kamerdienaar en eene
kamerier welke hij opzettelijk voor deze gele-
g( nheid in dienst genomen had.
Na persoonlijk alles nagezien ie hebben,
liot Blangy zijne nicht alleen om haar de
gelegenheid te laten zich wat te verfrisschen
en uit te rusten.
Marion, zoo heette de kamerier, had in
al Ier haast een klein avondmaal voor de jonge
vrouw voorbereid.
Maar eens dat zij voor de net gedekte tafel,
waarop twee in zilver gedreven kandelaars
stonden, gezeten was, kon zij niets, dan een
glas water nutteD.
Hare maag kromp ineen en weigerde alle
voedsel.
Langzaam en met moeite deed zij de kleine
Een tweede stichting van niet minder
belang, zal de vakschool voor het
schoenmakers en leerlooiersbedrijf, met
het annexe proefstation zijn, welker tot
standkoming thans verzekerd is. Over
bodig hier nog breedvoerig uit te weiden
over het nut en de noodzakelijkheid
tevens van die school in onze gemeente,
waarvoor ook onze Kamer, steeds
krachtig geijverd heeft.
Over den Maasmond, het Drongelsche
veer, het afwateringskanaal in den Baard-
wijkschen Overlaat, dat zijne voltooiing
nadert, en verder daarbij behoorende
werken, waaraan wij aan het slot onzer
algemeene beschouwingen gewoonlijk
eenige regelen wijden, kunnen wij ditmaal
kort zijn. Bij den jl. abnormalen was
van water heeft de Maasmond uitstekend
aan zijne bestemming beantwoord. Naar
deskundigen ons mededeelden, zijn door
dit kanaal enorme massa's water afge
voerd, die anders hoogstwaarschijnlijk
ook onze streek geducht geteisterd
zouden hebben. Al deze werken, zoomede
de verbeterde verkeerswegen te water
en te lande, meer bijzonder in verbinding
met het Land van Heusden en Altena,
hebben de laatste jaren aanmerkelijk veel
bijgedragen tot den bloei van het zoo
genaamd Overland en de Langstraat.
Onder dankzegging aan allen, die ons
met hunne opgaven of inlichtingen ter
zijde stonden, mogen wij verwijzen naar
de volgende hoofdstukken, waarin de
meeste der hier slechts ter loops aan
gehaalde zaken meer breedvoerig be
sproken worden.
Loei looierijen.
Op de eerste bladzijde onzer alge
meene beschouwingen zeiden wij reeds,
dat 1909 voor de leerlooierijen gunstiger
was dan voor de schoenmakerijen. De
reden hiervoor is hoofdzakelijk te zoeken
in de lage huidenprijzen gedurende 1908
en de eerste maanden van 1909, schoon
in bedoelde maanden de noteeringen al
beduidend gerezen waren. Door hen,
die op tijd wisten te betrekkeD, zijn
goede winsten gemaakt. Velen echter
zijn niet zoo gelukkig geweest. In de
eerste plaats zij niet, wien het aan vol
doend bedrijfskapitaal ontbrak, dat, hoe
noodig en gewenscht voor het drijven
van elke zaak, voor de leerlooierijen
eene onmisbare behoefte is. Vervolgens
ook diegenen niet, welke, al wachtend
op een daling der huidenmarkt, plotseling
door een rijzing, welke na de depressie
van 1907 en 1908 onfeilbaar komen
moest, verrast werden Opmerkelijk mag
het heeten, dat de lederprijzen, welke
zoo langzaam de rijzing, doch zoo bij
zonder snel de daling der grondstoilen
volgen, zich zoo goed wisten te hand
haven in den tijd, toen de ruwe waar
minder levendig de attentie trok. Dit
kwam voornamelijk, doordat ten tijde
van de algemeene malaise in de in
dustrieën, slechts weinig leder voorradig
was. De onstuimige jacht van Amerika
op alle soorten van huiden, nadat de
15% invoerrechten op de vreemde grond
stoffen in Juli gesupprimeerd waren, is
mede den looiers ten goede gekomen,
wijl het leder de opgaande beweging der
huiden volgde, zij het dan ook in mindere
mate
Voor de looierijen werkende volgens
het oude systeem, was 1909 bijzonder
gunstig, wijl het in dat jaar bereide leder
voor het overgroot deel kwam van de in
1908 goedkoop gekochte huiden. De
stoomleerlooierijen, die telkens tegen
verhoogde noteeringen moesten koopen,
hebben minder geprofiteerd, al hebben
ook deze door een veel grootere en
snellere productie, aanzienlijke quantums
aan billijke prijzen kunnen betrekken.
Als gewoonlijk was er ook in 1909
eeD levendige vraag naar kuipgelooid
zooileder, inzonderheid in de zware
wichten. Zeker ook thans werd dit han
delsartikel een scherpe concurrentie aan
gedaan door het buitenlandsch vrij in
gevoerd zooileder. Amerika voerde hier
van voor 11028 dollar in tegen voor
6040 in 1908; ook het Duitsche en
Belgische leder werd in iets grootere
massa's binnengeloodst, doch door den
drukkeren gang in de schoenmakerijen,
kon het deugdelijke en terecht zoo ge
roemde Hollandsch, speciaal Noord-Bra-
bantsch fabricaat, gemakkelijk zijn stand
punt handhaven, ja zelfs hoogere prijzen
erlangen. Aangaande den gang van
sommige particuliere bedrijven zijn wij
in staat het volgende te melden.
Op de stoomlederfabriek der firma Van
Iersel, Witlox Co. heerschte de gewone
bedrijvigheid. Ook deze kon de prijzen
van hare croupons beduidend verhoogen.
Jeanne wat warme melk drinken en daarna
bleef zij droomend, stil zitten gelijk een
Mariabeeld met het kindje Jezns op haren
schoot.
Als Marion er op aandroDg om haar het
eeDe of andere voedsel te doen gebruiken,
weigerde zij met een hoofdschudden, zonder
één woord te spreken.
Zal ik mevrouw helpen OHtkleeden vroeg
de kamerier.
Madeleine scheen niet te begrijpen wat zij
wilde zeggen.
Was deze vraag wel tot haar gericht?
Zq die gewoon was hare eigen meid te
zijn?
Het kwam haar des te zonderlinger voor
dat zij, die haar aldus toesprak, veel beter
gekleed was dan zij zelve, arme vronw van
den goochelaar, met haar versleten jakje en
krom geloopen schoenen.
De kamenier herhaalde hare vraag.
Dank u, mejnffer, antwoordde zij, ik
zal mij wel zelve ontkleeden.
Wil ik mij dan met het kind gelasten,
mevrouw
Neen, ik zal alles wel alleen doen.
Weihoe! dacht zij, mijn kind aan iemand
anders toevertrouwen oh, nooitMen moest
het maar eens rooven En daarbij, bad de
dokter niet verklaard dat het kind hare eigene
moederlijke zorgen behoefde?
De meid drong niet verder aan.
Zij begaf zich dan naar hare kamer, na eer
biedig gezegd te hebben
Ik blijf ter beschikking van mevrouw zoo
mevronw mijne diensten noodig heeftbehoeft
ze maar te bellen.
Toen Madeleine alleen was, legde zij de
kleine Jeanne in eene donzige wieg die naast
het bed stond, maar toen zij het bed bekeek
met dien grooten bedhemel in rooden damast
en die groote kamer, geheel behangen met dezelf
de stof, dan voelde zij haar hart toenijpen.
In plaats zich op hare benrt ter ruste te
begeven, knielde zij neer en het hoofd tegen
de wieg geleund, begon zij na te denken.
Die r'jkdom die haar omringde pijnigde haar.
Zij zag nu, in een droombeeld, de arme
zolderkamer van Angonlême weer vóór den
Een deel der verhooging werd echter
geneutraliseerd door te lage prijzen,
waaraan de zg. >afval< verkocht moest
worden. Flanken konden 20% lager,
en dan nog moeielijk, geplaatst worden,
terwijl men op de nekken van zwaardere
huiden eene concessie van 10 tot 15%
moest toestaan.
De afval wordt eene zware concurrentie
aangedaan door de steeds toenemende
productie van splitleder, dat de plaats
van binnenzoolleder inneemt. Thans
echter, nu ook de kuiplooierij dure huiden
moet betrekken, zal eene beduidende
verhooging van leder niet kunnen uit
blijven. Het op de Stoomleerlooierij
van de firma Gragtmans Wiesman
vervaardigde leder kon wel geregeld en
vlug worden verkocht, doch tengevolge
der hooge huidenprijzen waren de winsten
gering. Daarbij komt nog, dat er steeds
meer kunstmatig verzwaarde platen uit
België in ons land (zonder invoerrechten)
worden aangeboden, waaitegen de Hol-
landsche lederfabrikanten, die aan het
zoodanig verzwaren niet willen beginnen,
moeielijk kunnen concurreeren.
Ook bij de firma R. Delhaye was., het
geheele jaar door, eene groote vraag
naar haar fabrikaat. De firma slaagde
er in eene goede kwaliteit vacheleder te
bereiden, wat echter door de Neder-
landsche clientèle, die steeds naar goed-
koope prijzen verlangt, slechts ten deele
geapprecieerd wordt. Naar hare meening
worden de lederhandelaars hier te lande
'te veel gewoon aan hetgeen hun uit den
vreemde, speciaal uit België en Dultsch-
land, in zwaar opgewerkt leder wordt
aangeboden en zouden zij de prijzen
van dusdanig inférieure soorten als maat
staf willen zien ingevoerd voor eene
zuivere looiing, gelijk de hare. Door
deze omstandigheden moest zij zich met
zeer matige winsten tevreden stellen.
Het eenige middel om de verdiensten
hooger op te voeren acht zij gelegen in
vermindering van exploitatie kosten en
meerdere productie, waaraan de firma
sedert enkele maanden bezig is en die
zij, naar krachten, zal doorzetten
Op de lederfabriek van de firma Van
Dooren-de Greeff was in het begin van
1909 een zekere slapte, veroorzaakt door
de werkstakingen In de katoenfabrieken
in Engeland. In de zomermaanden ver-
Daar zag ze ook haren man en haar zoontje
diep hedroefd neerzitten.
Wat moest haar vertrek een wreede slag
voor Belphégor zijn geweest
En de arme kleine Jacques, wat moest hij
geweend hebben, toen hij vernam dat hij geene
moeder meer had
En hoe droef moest het avondmaal geweest
zijn, nu er twee ledige plaatsen aan tafel wa
ren.
En hoe bitter moesten zij lijden die twee
dierbare wezens dio haar altijd zoo innigbemind
hadden
Oh! neen, neen! riep zij, dat is onmoge
lijk... Mijn goede Belphégormijn lieve
kleine Jacques!.., ik wil aanstonds bij n weder-
keeren Het is nacht... Maar wat kan mij dat
schelen?... Ik vreeB niets... De weg is ver?..,
Ik zal wel kracht genoeg bezitten om weer bij
u te keereu Ik kan niet vlochten Ik zal
M. de Gastel-Blangy smeeken mij bij nte bren
gen, ik zal hem zeggen dat ik zonder u niet
kan leven, dat die scheiding mijn leven zon
kosten... En hij zal mij aanhooren hij is een
brave man; hij zal begrijpen hoe wreed het
is... Morgen zal ik...
Een droef geklaag kwam haar onderbre
ken.
't Was de kleine Jeanne die wakker werd.
Madeleine sprong toe om haar te verzor-
gen.
Ach 1 lieve engel, gij lijdt en ik vergat
dat ik voor n onze woning verlaten heb... Ah 1
wat was ik zinneloos Oh ik zal n redden
en uw vader zal mij alles vergeven
Het was met groote moeite dat zij de kleine
eenigszina tot bedaren kon brengen.
Na haar in slaap gekust te hebben, viel zij
op haren stoel, naast het wiegje inslaap...
's Anderendaags morgens, ondanks dat zij
maar weinig geslapen had, was zij toch uit
gerust.
De nacht had raad verschaft.
Voortaan dacht Madeleine er niet mèer aan
te ontvluchten.
Zij gaf het lot in Gods handen over, hopende
dat Hij alles ten beste wel zon schikken om
haar niet voor altijd van de. haren te scheiden.
De goede Marion deed alles wat mogelijk
was om haar eenig voedsel te doen gebruiken
en slaagde in hare poging.
De zon van eenen schoonen Septemberdag
drong vrij en warm in de kamer.
Langs een der open vensters, kon Madeleine
hare blikken laten wijden over de nog groene
hoornen en de bontkleurige bloemen die de per
ken versierden.
De zoele lucht, het helder bestraalde groeD
der bloemen, het gezang der vogelen schenen
eenen zaligen invloed op de kleine Jeanne uit
nit te oefenen een zoete glimlach speelde op
hare bleeke lipjes.
En die glimlach vervulde het hart der moe
der met vreugde.
Was dit reeds niet te danken aan den wei
deenden invloed der weelde
Die gedachte verdreef de laatste bezwaren
van Madeleine.
Ongeveer tien ure, kwam de kamerdienaar
van M. de Blangy van wege zijnen meester,
vragen hoe het met „mevronw" ging en
wanneer het haar zou believen den graaf te
ontvangen.
Zij antwoordde dat de heer graaf kon komen
wanneer het hem paste.
Eenige oogenblikken daarna trad M. de
Blangy binnen.
Van begin af handelde hq op heel vaderlijke
wijze, gelijk overigens zijn ouderdom het hem
toeliet.
En hoe gaat het met ons kleintje vroeg
hij. Hebt gij goed geslapen? Zijt gij wat uit
gerust?
Ja, heer graaf, heel goed, en het kleintje
gaat ook wat beter, gelijk gij ziet.
Welaan, des te beterrei Blangy.
En Madeleine van naderbij bekijkend
Mevronw, sprak bij, de markies, uw
vader, en de markiezin, uwe moeder, vormden
samen het schoonste paar dat ik ooit gezien
heb... En weet gij wel dat gij sterk op hen
gelijkt?.. Heel sterk gelijkt?..
Het bleeke gelaat der jonge vrouw werd
vuurrood.
Ho! kind lief, ge moet daarom niet
blozen, hernam de graaf. Gij hebt waarschijnlijk
in uw leven meer dergelijke komplimenten
gehoord... Men zegt altijd dat de schoonheid
geene versiering of geene juweelen behoeft...
Het zou nochtans niet passen dat u alzoo
voor uwen grootvader zoudet verschijnen. Zoo
gij het toelaat, zal ik u aan de kleermaakster
overlaten die aanstonds naar uwe bevelen zal
komen vernemen. Binnen drie dagen vertrek
ken wij Tot weerziens, lieve nicht, ik laat
u nu alleen daar ik mij met eenige dringende
zaken moet bezig houden... In afwachting zijt
gij vrij hier rond te wandelen, zooals het n
belieft en kunt gij ook in den tnin een luchtje
gaan scheppen.
En toen Marion joist binnentrad
En gq, meisje, zeide hq, gij zult zorgen
dat er mevrouw niets ontbreke, hoort ge,
volstrekt niets 1
In twee dagen tijda was Madeleine van
een reiskostuum voorzien en van eene volledige
kleedkas voor haar en voor de kleine Jeanne.
Zij kon zelve de gedaanteverandering niet
gelooven welke zij ondergaan had.
Het beeld dat de spiegel haar weerkaatste,
scheen in hare eigen oogen eene vreemde
vrouw te zijn.
Het was overigens niet zonder ontroering
dat zij hare arme gescheurde kleederen aflegde.
Voorzeker had zij de armoede, welke zij
zoo lange jaren moedig doorstaan had, gevloekt
op den dag dat zij eene hinderpaal was voor
de genezing van haar kind, maar nu dat alle
onmiddelijk gevaar geweken was, nu voelde
zij een ganschen ommekeer in hare ziel.
Zij had haar vroeger lijden vergeten en
dacht slechts aan de gelukkige dagen welke
zij aan de zijde van Belphégor doorgebracht
had.
En toen zij die kleederen, de getnigen van
dit geluk aflegde, voelde zij haar hart toenijpen
en hare tranen vielen op het oude kleed dat
zij aflegde en op het nienwe dat rij aandeed.
De verandering was eindelijk voltrokken,
en de vrouw van den goochelaar was opeenB
in eene groote dame hertooverd...
Toen de kleine Jeanne, die veel beter
was, bare moeder zoo geheel en al veranderd
zag, kon zij hare verwondering niet verbergen
en klapte vroolijk in de handjes:
(Wordt vervolgd).