Nummer 45.
33° Jaaig
Zondag 5 Juni 1910.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
iff us
zmm
"landbouw.
ANT00N TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE bladen
VERSLAG
Uit o ever:
LAAT UW ZEEP SUNLIGHT ZIJN
De besliste zuiverheid,
van Sunlight
maakt ze voor
fijne kant en
fijn linnen de
uitsluitend
betrouw=
bare Zeep.
FEUILLETON
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Land- en Tuinbouwvaria.
Courant,
I T- 'WMBgSgWB"—1 -1 - L J1-J*"- - J
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f U."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan
Uitgever.
den
Advkrtkntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, grcote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing opgegeven;
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contractni
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
1242
der wei kzaamheden
der Kamer van Koop
handel en Fabrieken te WAAL WIJK, be
tref] ende den toestand van den handel, de
nijverheid en de scheepvaart over het
jaar igog.
III.
Schoenmakerijen
Het jaar 1909 is voor de Schoen
makerijen wel iets beter geweest dan
1908, doch niet van dien aard, dat het
goed ot zelfs maar vrij goed magheeten.
Er kwamen wel meerdere bestellingen
in, en kon er diensvolgens ook geregelder
gewerkt worden, doch de verdiensten
bleven nog altijd beneden het middel
matige, in lange niet geëvenredigd aan
de vele groote en nog steeds klimmende
eischen, die aan de schoenfabrikanten
tegenwoordig gesteld worden. Waren in
1908 nog vele grondstoften maandenlang
goedkooper dan in verscheidene der
daaraan voorafgaande jaren, waardoor
voor het schoeisel een iets meer loopende
prijs verkregen werd, reeds in September
begon de rijzing, die met tusschenpoozen
•^ot op den dag van heden bleef aan
houden en de prijzen van alle leder
soorten, fournituren en verdere benoo-
digdheden op een niveau bracht, onge
kend vóór dezen.
Gelijk wij reeds zeiden, hadden de
fabrikanten tamelijk veel orders, doch het
ongeluk was, dat zij voor een goed deel
waren gebaseerd op de prijzen der
grondstoffen gedurende 1908, zoodat, als
er van verdiensten nog sprake kon zijn,
deze in ieder geval miniem klein waren.
Toen vele fabrikanten aan de oude
noteeringen niet meer leveren konden,
staakten de winkeliers geheel of grooten-
deels hunne inkoopen, wat te gereeder
kon, wijl de magazijnen overvol waren
en het slechte weder gedurende bijna
den geheelen zomer het publiek niet tot
het koopen van nieuw schoeisel uitlokte.
Verscheidene afnemers staakten toen de
betaling of failleerden, wat aan vele fa
brikanten beduidende schadeposten be
rokkende. Maar ook de winkeliers,
welke hun bedrijf staande hielden, konden
door den slappen verkoop niet op tijd
aan hunne financieele verplichtingen vol
doen, zoodat de fabrikanten ook geducht
leden door uitstel van betaling of ver
lenging van crediet. Gelukkig, dat de
groot-industrieelen, die hunne inrichtin
gen met de meest moderne machines
hebben voorzien, en over een flink aantal
kundige arbeiders beschikken, hun export
jeduidend zagen toenemen.
Van welk belang die export voor onze
industrie is, blijkt uit het feit, dat, naar
ingewonnen berichten door den Ned.
Bond van Schoenfabrikanten, niet minder
dan 350,000 paar schoenen door circa
42 fabrikanten werden uitgevoerd.
Een onzer grootste industrieelen op
dit gebied, de Heer A. H van Schijndel,
wien vóór eenigen tijd door de Koningin
de hooge onderscheiding werd verleend
zijne inrichting voortaan te mogen noe
men >Koninklijke Stoomschoenenfabriek*
schrijft ons daaromtrent o. m.
Mijn omzet voor den export gedurende
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
OF
<ft?*ft)eulu>uw aan. Jeu
90).
Oh 1 moeder wat zijt gij schoon riep
zij. Gij zijt nu juist eene edele dame... Wat
znllen vader en Jacques blij zijn als zij u
zullen zien.
Lieve kleine spreek zoo nietantwoord
de Madeleine pijnlijk getroffen. Indien gij
wist...
Maar de kleine wist niet of begreep niet
waarom hare moeder weende nu dat zij
nochtans zoo schoon gekleed was.
Toen Blangy de jonge vrouw in hare nieuwe
kleeding zag, was hij zelf verwonderd en
opgetogen
Wel, wel! liuve nicht, riep hij, men
zou u waarlijk niet herkennen, gij zijt eene
ware Montbazon en de hertog zal mot redon
lier over u zijn.
Heer graaf, stamelde zij, gansch ver
legen...
Oh gij moet mij niet tegenspreken. Ik
weet, over vrouwen te oordeelen En nu
dat gij gereed zijt, zullen wij morgen ver
trekken, zoodra ik mijne zaken geregeld
heb...
't Is goed, zei Madeleine, maar zou ik
vóór ouB vertrek mijnen man niet mogen
verwittigen dat...
Daarmee zal ik mij wel belastent en
derbrak haar de graaf. Wees desaangaande
volkomen gerust.
's Anderendaags verliet Blangy Saintes met
de vrouw en de dochter van Paljas. Jobin
en Marion vergezelden de reizigers.
Moeder, keereu wij terug bij vader en
1909 verdubbelde ongeveer. Door de
groote vraag naar mijn fabrikaat waren
wij genoodzaakt plannen te maken voor
eene aanmerkelijke uitbreiding onzer
fabriek. Hiermede is thans een aaDvang
.gemaakt, terwijl het nieuwe gedeelte
reeds in September 1910 in gebruik zal
worden genomen.
Ontegenzeggelijk is het een feit, dat
de groote fabrieken op den duur alleen
door export kunnen vooruitkomen, daar
de concurrentie in ons klein Nederland
te groot is voor de dagelijks toenemende
productie.
De Heer E. W. Klijberg (N. V. Hol-
landia) meldt ons dienaangaande
Door den export, die zich krachtig
blijft ontwikkelen, kan onze productie
niet alleen aanmerkelijk vergroot worden,
maar ook de invoer van buitenlandsch
schoeisel worden tegengehouden. De
invoer hiervan echter vermindert toch
reeds schier elk jaar, en veitegenwoor-
digde voor Anrerika b.v. in 1909 eene
waarde van 15508 dollars tegen 17040
dollars in 1908.
Dat deze fabrikanten pleiten voor
vrijen invoer van overleder, in welk
artikel Amerika alleen voor 892,315
dollars importeerde (in 1908 voor
723,648 dollars) is van hun standpunt
gemakkelijk te begrijpen
Van andere hier gevestigde groote
stoom- en handschoenfabrikantën ont
vingen wij tot onze spijt, in weerwil van
ons herhaald aanvragen, geen opgave.
Wij vernemen echter, dat ook zij reden
van tevredenheid hebben over den gang
van hun bedrijf in 1909.
Was de strijd om het bestaan voor
de eerste rang industrieelen niet altijd
even gemakkelijk, voor de kleine bazen,
wier getal steeds afneemt, was hij u.terst
moeielijk, vaak hopeloos Van minder
waardig schoenwerk toch is de markt
zóó overvoerd, dat de productie desnoods
gerust een tijdlang gestaakt kon worden.
Hoe met dat schoeisel nog een tamelijke
winst behaald kan worden, is eenvoudig
onbegrijpelijk.
Dat eerste klas-handwerkers nog moe
ten worstelen om hun fabrikaat, dat alle
goede eigenschappen in zich vereenigt,
aftrek te doen vinden is een treurig
schoon onloochenbaar, feit.
De langdurige arbeid aan prima hand
bij broerkeu vroeg de kleine Jeanne heel
naïef.
Zeker, kind, stamelde Madeleine met da
tranen in de oogen.
Onderweg liep alles goed van stapel.
Soms ondervroeg de joDge vrouw haren
reisgezel om te weten of alles goed ging met
Belphégor en met Jacques en ol zij hen weldra
zou mogen weerzien.
Voorzeker, voorzeker, antwoordde Blangy
heel bedremmeld, zij stellen het heel goed ;wees
gerust, nicht, wees gerust...
Maar werkelijk deed hij alles wat mogelijk
was om den geest van Madeleine te verstrooien,
haar het voorgaande leven te doen vergeten
en haar te begoochelen door het vooruitzicht
der schitterende toekomst.
Telkenmale dat er gelegenheid toe was,
sprak hij haar over bare familie, een der edel
ste van Frankrijk en over haren grootvader
den edelmoedigen grijsaard, die haar ongeduldig
verwachtte.
Indien mijn grootvader waarlijk zoo goed
is, dacht zij, indien hij mij zoo ongeduldig
verwacht en bereid is mij in zijne armen te
drukken, dan zal ik hem voorzeker wel over
halen
En die hoop deed hare onrust insluimeren.
Acht dagen na hun vertrek uit Saintes,
bereikte de reizigers Angers.
Daar wachte Madeleine eene pynlijke be
{-> -
De kleine Jeanne, waarschijnlijk uitgeput
door de vermoeienissen dezer lange reis, werd
plotseling wederom erg ziek.
Men vreesde dat haar einde gekomen was.
De beste dokters der stad werden in de herberg
van „Het Wit Paard" ontboden en waren
het allen eens dat het kindje verloren was.
Zij onthielden zich wel zulks aan de moeder
te verklaren, maar deelden hune meening aan
M. de Blangy mede.
Maar alle voorzorgen om de waarheid aan
Madeleine te verbergen waren nutteloos.
Zy Ibb de waarheid op het ontstelde gelaat
van de graaf, van Jobin en van Marion en al
wat men haar mocht zeggen, was niet in staat
haar gerost te stellen.
De marmer koude wangen en banden, de
verglaasde blik, de moeilijke ademhalingen
werk wordt niet meer voldoende beloond,
men schenkt de voorkeur aan machinaal
schoeisel, hetwelk door grootere en
snellere productie goedkooper in prijs
is, en laat het ons tot eer der fabrikanten
zeggen, zoo de perfectie nabij komt, dat
men zich onwillekeurig afvraagt, of daarin
nog vorderingen te maken zijn.
En hierin zijn nog vorderingen te
maken, verbeteringen aan te brengen,
en ware dit zelfs niet het geval, dan
nog zon de grillige, telkens veranderen
de mode, het noodzakelijk maken, steeds
naar nieuwe modellen of wijziging der
reeds bestaande te zoeken. Daarom
wordt dan ook van de arbeiders tegen
woordig zooveel gevergd, wat vroeger
minder noodig was, en is het zooveel
gewaagd, van een zeker model, dat
thans »en vogue* is, een grooten voor
raad aan te leggen, in de hoop die later
aan den man te brengen.
Verscheidenen zijn hierin reeds teleur
gesteld. Wil deze streek het centrum
der Schoenenindustrie bij uitnemendheid
blijven, dan zullen de fabrikanten, ge
lijk wij herhaaldelijk betoogden, het
laatst nog in ons adres aan de Regee
ring en de Volksvertegenwoordiging, ter
verkrijging der Vakschool, aan de spits
en in het voorste gelid moeten blijven.
Daarom verheugt het ons, dat de tot
standkoming dier school in onze ge
meente eindelijk verzekerd is.
Wij twijfelen er niet aan of onze
streek zal van het onderwijs, daar ge
geven, in de eerste plaats de beste
vruchten plukken. De aandacht zal om
en door die school voortdurend op onze
gemeente gevestigd blijven.
Van harte juichen wij het mede toe,
dat eenige onzer voornaamste indus
trieelen op de a.s. Wereldtentoonstelling
te Brussel met eene keurcollectie zullen
uitkomen. Voor de zooveelste maal zal
men daardoor ook in den vreemde de
overtuiging kunnen opdoen, welke
enorme vlucht de schoenenfabrikatie hier
genomen heeft en hoe onze streek kan
wedijveren zelfs met die centra in het
buitenland, welke tot heden als onover
trefbaar beschouwd worden.
Slaan wij thans nog eens een blik op
den huidigen toestand der Schoenma
kerijen, dan stemt die voor de naaste
toekomst wel tot tevredenheid. Zeker,
van het kind duidden overigens klaarblijkelijk
aan dat het einde nabij was.
Dsd had Madeleine eenen aanval van wan
hoop, die hare versland en haar leven in ge
vaar stelde.
Mijn kind mijn kind zuchte zij, oh
ik zie wel dat alles gedaan is I... Maar neen,
gij ademt nog, gij znlt my niet verlaten, niet
waar?... Zoo gij sterft, dan zal ik u weldra
naar de andere wereld volgen, lieve... Ach,
kind, kijk mij zoo niet aan met uwe strakke
blikken... Gij doet mij beven... het is alsof
ge mij ietB wildet verwijten Oh ja, ik be
grijp u gij verwijt mij dat ik zoolang ge
aarzeld heb wanneer uw leven op het spel
stond... Als ik u heb willen redden, was het
reeds te laat Ik, uwe moeder, ik heb u
gedood Oh vergiffenis vergiffenis
Men wilde haar bedaren, haar van hot bed
verwijderen...
Men vermeerderde slechts haar lijden.
Gelijk eene gekwetste leeuwin, sprong zij
recht.
Laat mij gerust 1 riep zij. Oy ziet wel
dat al uwe rijkdommen onmachtig zijn
Gij hebt gelogen Ik had u niet moeten
gelooven, niet moeten volgen 1... Waaromheb
ik mijn kind aan haren vader en haren broeder
ontroofd die haar zoo teer beminden Het
is uwe schuld dat zij sterft... Moordenaars
Ah ik ben gevloekthet is God die mij
straft
Zij sprak nog eenige woorden en dan, uit
geput door de hevigheid dezer krisis, viel
zij voor het bed op de knieën en bleef bewe
gingloos, gelijk een beeld
Dit tooneel had Blangy diep geschokt.
Hij wist niet wat aan te vaügen.
Het speet hem aan zulke droeve gebeurte
nissen verbonden te zyn...
Ware alles goed van stapel geloopen. gelijk
in den beginne, dan had hij verrukt geweest
over de rol welke hem opgedragen was en hij
zou er zelfs over gepocht hebben.
Maar nu zat hij daar onderweg met een
stervend kind en eene zinnelooze vrouw.
Hy die beloofd had aan den hertog van
Montbazon eene schooue, joDge vrouw thnis
te brengen, die de troost zyner oude dagen
zou uitmaken, moest dus slechts eene zinnelooze
de grondstoffen zijn duurder dan ooit
doch de groote fabrikanten zijn er ook
in geslaagd een prijsverhooging te
bekomen.
Steeds meer komt men tot de over
tuiging dat naast eerlijke concurrentie,
ook vooral van samenwerking in het
bepalen en handhaven der prijzen, veel
heil is te verwachten. Dank zij het
gunstige voorjaar en de reeds verbeterde
economische toestanden hier en elders,
hebben de meeste fabrieken volop werk
en hebben wij alle reden te hopen, dat
de schoenmakerijen, na vele jaren tegen
allerlei schadelijke invloeden en verkeer
de praktijken te hebben geworsteld, ein
delijk in een toestand zijn gekomen, die
eerder verbeteren dan verslechteren zal.
Van dien gezonderen toestand getuigt
mede de bijna totale verdwijning der
zg. sgedwongen winkelnering*, die zoo
veel jaren als een kanker aan vele
schoenmakerijen geknaagd heeft.
StalverlcicringHier en daar worden
wedstrijden uitgeschreven, om te komen tot
stalverbetering. Deze is in vde streken
zeer noodig. Voor goede boter is zuivere
melk noodig en deze kan alleen gewonnen
worden van vee, dat in stallen gehuisvest
is, welke aan daarvoor gestelde eischen vol
doen. In de ouderwetsche potstallen liggen
de koeien dikwijls op den mestde uiers
worden daardoor vuil en bij het melken
komt er mest in de melk, welke er met
zeven niet is uit te halen. De ouderwet
sche potstallen zijn ook te donker. Licht
en lucht zijn voor de stallen zeer noodig.
Licht bevordert rechtstreeks de gezondheid
der diereu en doodt schadelijke bacterieën.
In een goed verlichten stal wordt oofc het
vuil beter opgemerkt en het vnil dan eer
verwijderd vuil is een welige voedingsbo
dem voor bacterieën. Vroeger waren de
potstallen nog zoo slecht nietde hoeren
moesten veel stalmest hebben en daarvoor
waren de potstallen zeer geschikt. Nu
houden we liet vee niet meer in de eerste
plaats voor den mest, maar om de melk, en
daarvoor deugen de oude stallen niet meer.
Groepstallen hebben we daarvoor noodig,
aanvoeren
Hij deed de spoedigste zorgen aan Made
leine toedienen en bevnl dat men de kleine
Jeanne geen oogenblik zou verlaten, zoolang
zij nog ademde...
De natuur heeft soms geheime ou betere
geneesmiddelen dan de kunst.
De ziel van het arme engeltje, vloog niet
naar den hemel, maar bleef op aarde
God bad in zijne goedheid geoordeeld dat
deze moeder reeds diep genoeg beproefd was
geweest.
Zoodra het kind tot het leven was terug
gekomeD, werd ook de moeder weer kalm en
voltrok, door hare zorgen, het werk dat de
goede God begonnen had.
De reizigers verbleven noz veertien dogen
te Angers er toen zij zich op weg begaven,
was Madeleine door de ondervinding overtuigd
dat de weelde alleen de gezondheid van haar
kind kou verbeteren en haar leven behouden.
Sedert dat zij op het punt geweest was het
arme schaapje te verliezeD, was de kleine
Jeanne haar nog dobbel dierbaar geworden
en nu was zij om harentwille tot alle opoffe
ringen bereid...
II.
Ja. Barnabas, binnenkort zullen wij een
slotvoogdes hebben.
Dat zal hier wat verandering brengen, Hein?
Dat denk ik wel, monseigneur I
Gij kunt niet gelooven hoezeer ik daar
over verheugd ben de tijd vliegt nog niet
snel genoeg voorbij. Ziet ge wel, Barnabas,
op mijnen ouderdom is men ongeduldig, gelijk
een kind, als men iets vurig verlangt.
Men is ongeduldig op allen ouderdom,
monseigneur, en ik begrijp dit overigens heel
goed, want bet is al zoolang, dat ge mij de
aankomst gemeld hebt van mevrouw...
j)e gravin. Noem haar mevrouw dè
gravin... De reis is ver, Barnabas, en daarbij,
haar dochtertje is onderweg ziek geworden.
Maar het Bchijnt ook lang en Blangy heeft
mij sedert acht dagen niets meer laten weten.
als er maar niets anders voorgevallen is...
Zoo Btond de hertog de Montbazon met zijn
trouwen Barnabas onder de eeuwenoude linde-
boomen op bet terras van het kasteel te prateD.
Het was na den middag, op een schoonen
Octoberdag.
De zon daalde langzaam in bet westen en
goot eenen purperen weerschyn over de reeds
halfnaakte hoornen van het boscb.
Do maan te< kende zich reeds als eene zil
veren sikkel in den lichtgrauwen hemel af.
Alles was stil en het minste gerucht kon
men van uit de verte hooren.
Een herder zong zijn lustig lied terwijl hij
zijne kudde naar huis leidde, en de beeklok
klepte het „Angelus» in den kerktoren van
Touqucs.
Opeens spitste de hertog het oor.
Ghut sprak hij, zijne hand achter het
oor plaatsend als om het gerucht beter op te
vangen, mij dunkt dat ik het gerinkel van
halsbellen hoor..,
Inderdaad, Monseigneur heeft gelijk...
En die bellen zouden wel die van de
paarden der poBtsjees kunnen zijn.
Het is wel mogelijk, monseigneur.
Het gerucht komt naderbij... Het is
stellig op den weg van Tonques naar Mont
bazon-.. Zoo het eens... Maar neen... Het
gerucht verwijdert zichAl weer eene
teleurstelling
Waarom?,.. Gij weet immers wel dat de
weg erg kronkelt om den berg op te klimmeD...
hoor. nu is het gerucht dichterbij... Men hoort
zelfs het gerol der raderen... Men ziet de
koets zij is aan den Krommen Eik.En welke
vaartDe postiljon heeft zeker aan de
post nieuwe paarden ingespannen... Ja, ja...
het zijn wel mijne paarden geene andere zijn
bekwaam alzoo den berg op te draven... Maar
hij zal de beesten afbeulen Voorzichtig,
kerel, voorzichtig
He 1 dat hij ze afbeulen ik zrtï ze be.
talen Toe maar, postiljon Zweep er maar
over, jongen Oh ware ik nog tien jaar
jonger," ik zou op mijn beste paard springen
en die koets tegemoet rijden
Do oude edelman was buitengewoon opge
wonden.
(Wordt vervolgd.)
