Nummer 81
Zondag 16 October 1910
63e Jaargang
Tweede Blad
n, GEWROKEN.
i
i
kt{ MENGELWERK.
oorspronkelijke Schets
G. v. d, WALD.
Reclame.
Portugal.
BINNENLAND.
/HZ j)e drukkende, benauwde stemming,
velke den geheelen dag in de rechtzaal
lad geheerscht, werd eenigszins minder
drukkend toen de jury zich afzonderde
ill pm te beraadslagen.
De beklaagde zclt scheen zich het
minst te bekommeren omtrent hetgeen
in de zaal plaats greep. Wel is wa?r
eekende zijn gelaat overspanning en
ingstige belangstelling, doch de wan-
ïopige uitdrukking was van zijn gelaat
jeweken en hij scheen overtuigd den
een
ide,
be
ien,
met
een
en-
ilen
dag
loet
ons
j u
Ir.)
eed
lijn
rdst
iten
ons
taar
hen
wij
bij
38-
:en,
oor
in
Het
af.
ut
9i
ils.
cr-
jen
)eer
R-
AN
leeri
ingelijken strijd te zullen verliezen.
Hij had een wanhopige poging gedaan
>m zijn onschuld aan te toonen hij had
net kalme zekerheid ieder gezegde van
iet voorloopig onderzoek voor waar her-
ïaald en was bij zijn oorspronkelijke
verklaring gebleven, dat een onbekende
geheimzinnige hand den man, in wiens
ïienst hij was. Nathans Kerstein, had
lestolen.
Kerstein was effecten-handelaar, dat
tvil zeggen voor het groote publiek, doch
le meer ingewijden wisten, dat hij even
eens geldschieter was. In de laatste
ïoedaDigheid had hij juweelen in onder
band genomen en deze juweelen bleken
intvreemd en later gevonden in den
coffer van zijn boekhouder.
Deze, van diefstal beschuldigd, had
van den aanvang af ontkend en zelfs
verklaard, van de aanwezigheid der
ïieraden onkundig te zijn gelaten.
Zijn advocaat had met talent gepleit,
overtuigd als hij was van de onschuld
van den beklaagde, doch de feiten
tegen hem waren te overweldigend, en
de ambtenaar van bet Openbaar Mini
sterie had weinig moeite de bezwarende
mstandigheden in het licht te stellen.
De patroon van den beklaagde was
ïem zooveel mogelijk ter wille geweest,
doordrongen als hij was van de onbe
sproken eerlijkheid van zijn onderge
schikte-
Gevraagd of hij iemand zou kunnen
noemen, die van kwaadwilligheid te
zijnen opzichte kon worden verdacht,
moest Wildair het antwoord schuldig
blijven.
Behalve het feit, dat de juweelen,
tusschen ondergoed en kleedingstukken
in den koffer waren gevonden werden
tijdens het onderzoek nog bezwarende
leiten bekend dat hij getracht had onder
een aangenomen naam naar het buiten
land uit te wijken, zonder zijn patroon
vooraf te waarschuwen-
Dit vernemende haalde Kerstein hoofd
schuddend de schouders op en was
innerlijk van de schuld van zijn boek
houder overtuigd.
Toen de jury de zaal verliet, was ook
de rechter opgestaan en had zich in zijn
vertrek teruggetrokken.
Mr. Justice Thorn zat, achterover ge
leund in zijn stoel, in diep nadenken
verzonken.
Iets, hij wist zelf niet wat herin
nerde hem aan vervlogen tijden-
Een beeld uit vroeger dagen en lang
vervlogen ^tem was tot hem doorge
drongen, zonder dat hij zich van den
oorsprong van dit feit had kunnen reken
schap geven-
Hoe was het mogelijk, dat de herin
nering aan zijn vrouw weggerukt in den
bloei van haar leven, heden zoo levendig
was opgewekt.
Het verlies van vrouw en kind had
hem tot een ander mensch gemaakt
Omgekomen tijdens een aardbeving in
Italië, waar zij beiden zich bevonden,
was Thorn achtergebleven als een ernstig,
norsch en onvriendelijk mensch.
Eensklaps werd hij door een kloppen
op de deur uit zijn gepeins wakker ge
roepen. Hij stond op en een jong blond
en slank meisje trad binnen, sloot de
deur achter zich en bleef daartegen
eunen.
Ethel 4
Verbaasd en bestraffend tevens zag
de strenge man het meisje aan. Zijn
eigen nicht wist toch wel, dat hij in
oogenblikken als deze, dat hij een dienaar
der wet was» niet door particuliere be
zoeken wenschte te worden afgeleid.
Het meisje was zijn aangenomen kind
nog voor hem vrouw en kind was ont
nomen, wees reeds.
«'De weinig welwillende woorden, welke
hem op de lippen lagen, hield hij in
toen hij den verwilderden blik van het
meisje opving.
>Óom U moet hem redden
Fluisterend, bevend bracht zij deze
woorden blijkbaar met moeite uit
«Ethel, ik dacht, dat je ziek was en
het bed moest houden.
Hoe kom je hier en wat bedoel je
met die woorden Redden 1
Wie P
»De man, die zoo even in de bank
der beklaagden moest plaats nemen, Guy
Wildair'' riep zij uit, »Oom het is nu
niet het oogenblik, U vergiffenis te vragen,
doch Guy is de man, met wien ik hei
melijk verloofd ben, dien ik beloofd heb,
te zullen huwen. U is altijd koel en ge
streng tegenover mij geweestWas
U anders geweest, hoe gaarne zou ik
tot U zijn gekomen, om U in vertrouwen
te nemen, U onze eerste ontmoeting, onze
wordende liefde te verhalen. Doch
ik was bang maar nu niet meer
die vrees is vervangen door een groo-
tereangst voor den man, dien ik
lief heb".
>Zwijg", donderde de rechter haar toe,
«als deze man je verloofde is, moet je
je schamen over je keuze
Zij lachte, wild, zenuwachtig.
«Denkt U dat?!" riep zij uitdagend,
«Omdat hij onschuldig is Onschuldig
evenals U en ik
«En zijn voornemen om onder een
anderen naam het land te ontvluchten
Al deze toebereidselen, welke op een
vooraf beraamd plan wezen. Hoe leg je
dat dan uit
«Dat hij deze plannen om mijnentwil
beiaamde. Hij was voornemens een be
trekking, welke hem tegenstond, op te
geven en een andere betere toekomst
tegemoet te gaan. Ik zou hem volgen
om hem te sterken in zijn voornemens.
Zeker, ik weet wel, dat hij in zijn jeugd
dwaasheden heeft begaan, doch met mij
naast zich zou hij er in zijn geslaagd,
dit alles goed te maken".
Thom bleef het stilzwijgen bewaren.
Eindelijk zeide hij sarcastisch
«Als hij karakter bezat, waarom liet
hij dan zijn beste jaren ongebruikt voor
bijgaan, een leven van luiheid en niets
doen leidend. Bah 1 Hij heeft je gepaaid
met holle woorden en schoone beloften,
anders niet".
«Zijn voogd is de schuld van dit alles.
H is het geweest, die als zijn kwade
geest heeft gewerkt om hem ten onder
te brengen*.
Een schampere glimlach was het
antwoord.
«Oom4, riep het meisje handenwrin
gend, U is hardvochtigik smeek U
echter, luister naar mij. Ik heb mijn leven,
mijn liefde aan Guy gegeven redt
hem 1
«Nonsens Je weet toch, dat zijn lot
in handen is van de Jury ?4
«Doch Uw vonnis is gebiedend. U
«Ssst.4
Wederom werd op de deur geklopt
en de rechter wist, wat dit beduidde.
De jury was tot overeenstemming ge
komen.
Thorn wierp een vluchtigen blik op
het meisje, dat weken aaneen aan het
ziekbed was gekluisterd geweest en eerst
heden kennis had gekregen van den toe
stand, waarin haar verloofde zich bevond.
Deze tijding had haar voldoende kracht
geschonken om tijdelijk over haar
lichaamszwakte te heerschen en haar te
elfder ure naar de plaats des onheils te
brengen
De rechter nam zijn plaats weder in.
Zijn beslissing was gevallen en voor het
eerst sinds zijn rechterlijke loopbaan zou
den persoonlijke overwegingen invloed
uitoefenen op het uit te spreken vonnis.
Ter wille van Ethel zou zijn vonnis
zwaar wezen. Hij wilde de muren der
gevangenis oprichten als scheiding tus
schen een dwaas, onverstandig meisje
en het voorwe p van haar misplaatste,
onwaardige liefde. Hij, beter dan iemand
anders, wist wat de tijd vermocht.
Zij zou den man immers vergeten En
eens zou 'j hem danken, dat hij haar
daad tegenover de maatschappij.
«Zeven jaar celstraf4.
Toen hij het vonnis uitsprak ontmoet
ten de blikken van rechter en veroor
deelde elkanderde gevonniste zag
op met een blik vol weemoed en wan
hoop en des rechters blik was eensklaps
vragend, verwonderend.
Het drama was afgespeeld.
II.
voor ellerüe en rampspoed bewaard had.
Een .p.Jnlijke, angstige stilte ontstond
toen .e noodlottige vraag tot den voor
zitter der jury werd gericht- Het ant
woord kwam, een antwoord, dat de
ervaren rechter reeds te voren had voor
zien: «schuldig».
Op ernstigen, plechtigen toon richtte
Thorn het woord tot den veroordeelde,
hem helder voor oogen stellende de
hoegrootheid van het misdrijf, het mis-
bruik-maken van vertrouwen, zijn mis-
Eenige uren later bevond zich Mr.
Justice Thorn in zijn studeervertrek. De
herinnering aan den man, dien hij heden
had gevonnist had diepen indruk op hem
gemaakt, had hem onwillekeurig dieper
getroffen dan hij aanvankelijk had kunnen
vermoeden.
Eensklaps luisterde hij aandachtig de
stilte rondom werd door een plotseling
geluid verbroken. Wat kon dit wezen
Ieder in huis was reeds te bed
Als antwoord op zijn zwijgende vragen
werd de deur onhoorbaar geopend en
trad een zwaar gebouwde, naar de laatste
mode gekleede man binnen. Zijn somber
gelaat, fonkelend zwarte, onheilspellende
oogen, ontlokten den rechter onwille
keurig een uitroep van verrassing en
herkenning tevens.
Een oogenblik zwegen beiden.
«Ik veronderstelde, dat ik zou zijn ge
weigerd, indien ik den gebruikelijken
weg had gekozen4, begon de vreemde
ling spottend, «daarom heb ik mij doen
insluiten4.
«Waarom zou ik hebben geweigerd,
je te ontvangen ?4 vroeg de rechter, iet
wat onvast.
«Omdat je misschien zoudt hebben
gedacht aan mijn belofte van wraak
en daarom bang zoudt wezen», hernam
de ander schamper.
«Ik ben geen lafaard4, meende de
rechter koel
«Neen... Enkel een dief., die mij
van het geluk heeft beroofd Je bent een
dief, die mij de vrouw heeft ontstolen,
die ik lief had een liefde, zooals jij
je niet kunt denken, dat kan bestaan.
Zij was mijn schutsengel de ster, die
boven donkere wateren flonkert en mij
zou hebben geleidop den rechten
weg. Maar jij hebt mijn leven verwoest
door je misdaad en van mij een doode
gemaakteen wezen, dat nog slechts
ademt om één plan te volvoerende
wraak».
«Het is te laat om thans over wraak
te praten4, zeide de rechter zacht en
ernstig. Het was hem onmogelijk, dezen
man, die eens zijn vriend was geweest,
aan te zien zonder te ontroeren. Hij had
hem beleedigd en Thorn was te eerlijk
en rechtvaardig om zich zeiven zulks te
ontkennen.
«Waarom laten wij het verleden niet
rusten ?4 ging hij voort, «kunnen wij
beiden niet vergeten Bedenk, dat de
vrouw, die wij beiden lief hadden, in het
graf rust, slapende den slaap der dooden
Benijd mij het geluk niet, dat zoo korten
tijd mij beschoren was».
«En met haar rust ook je zoon de
ïare tevens ?4 vroeg de vreemdeling.
De rechter knikte toestemmend.
De ander lach'e schamper...
«Luister", zeide hij hoonend. «De dag
van vergelding is eindelijk aangebroken.
Je dacht tot nu, dat je zoon tegelijkertijd
met zijn moeder om het leven kwam,
niet waar Welnu, dan heb ie je be
drogen. Toevallig bevond ik mij voor
zaken in de stad en redde een hulp-
hoevend, schreiend kind jouw kind. Hij
stierf dus niet en wat meer zegt hij
leeft nog !4
De rechter deinsde ontzet terug, met
moeite zich staande houdend.
«Mijn kind... mijn zoon !4 steunde hij.
Alles warrelde hem voor de oogen.
«Je hebt mij twintig jaar mijn kind
ontstolen 1 Waar is mijn zoon r 1
De andere zag, met overelkander
gekruiste armen den zwaren inwendigen
tweestrijd van den gefolterden vader aan.
«Juistop die vraag heb ik gewacht,
zeide hij met een stem, hard als staal,
«dwaas, dat je de waarheid niet hebt
begrepen. Je zoon is de man, dien je
heden hebt veroordeeld... Guy Wildair...
Hij is een dief, levenslang onteerd en
ik ben de man geweest, die het zoover
heeft gebracht- die hem ten doode
heeft opgeschreven van af het oogen
blik der redding. Geen medelijden, geen
mede-gevoel is het geweest, enkel de
zucht tot wraak... En thans... een streng,
rechtvaardig rechter sprak het vonnis
uit... over zijn eigen zoon!4
«Zwijg 1 Dat is een leugen 1" zeide hij.
De ander lachte hoonend-
«Heb je dan niet gezien, hoezeer de
jonge op zijn moeder geleek. Hij heeft
haar oogen. haar sleepende'stem... ik
heb getracht hem te bederven, doch
iets in hem bleek sterker dan mijn willen
en kunnen doch ten slotte is hij toch
door jou gevonnist... is toch zijn leven
verwoest.4
«Ga heen l4 gelastte de rechter, naar
de deur wijzende.
«Ja. ik ga. Mijn taak is afgeloopen.
Ik heb mijn plicht gedaan - Mijn wraak
is volkomen-4
Nauw was de deur achter den onheil
bode gesloten of de rechter zonk be
wusteloos ineen.
III.
Den volgenden dag bleef de rechter
in zijn studeerkamer. Op den avond van
dien dag werd plotseling geklopt.
«Oom... ik moet U spreken... Ik moet
U iets vertellen l4
Het was Ethel Doch thans sprak zij
allerminst op een toon van wanhoop.
Hij opende de deur, doch ontsteld
deinsde zij terug van zijn verwrongen,
doodsbleek uiterlijk.
«Oom... mijn woorden van gisteren
zijn bewaarheid Guy is onschuldig
De huisbewaarder van mijnheer Kerstein
heeft bekend, den diefstal te hebben
bedreven. Hij is hiertoe aangezet door
den voogd, den kwaden geest van Guy.4
«Ethel.... is het waar I4
De rechter snikte. Verbaasd staarde
het meisje hem aan.
«Ja,4 zeide zij opgeruimd. «De huis
bewaarder is reeds in arrest genomen.
Hij werd door gewetenswroeging gedre
ven, zijn misdaad te bekennen. Ik ga
aanstonds naar Guy om de eerste te
wezen, die hem gelukwenscht met deze
oplossing.4
«Kind,4 vroeg de rechter zacht, mag
ik medegaan Een eigenaardige vraag,
misschien, doch je zult de beteekenis
begrijpen, als Guy en ik bij elkander
zijn... Dan zal alles zich ophelderen...
en zal het mijn beurt wezen, je vergif-
'enis te vragen 4
hand wt»s. De cavalerie zou hem ongetwijfeld
hebben gehoorzaamd en ook twee regiroenteu
infanterie, in garnizoen in de voorsteden
van Lissabon. Maar op dien raad, die hem
herhaaldelijk werd gegeven, antwoordde de
koning onveranderd *Ik ben ten allen tijde
bereid mijn leven op te offeren, maar mijn
eigen leven alleen ik heb het recht niat
mij met kracht tegen den volkswil te ver
zetten, en bovenal heb ik het recht niet
mijn land in een burgeroorlog te wikkelen,
daar het leger in twee partijen is verdeeld.
Ik heb mijn land te lief om het ten onder
gang te brengen en het in een bloedbad te
herscheppen. Ik geef er de voorkeur aan
mijn troon te verliezen, want ik weet, dat
de geschiedenis mij gerechtigheid zal doen
wedervaren en zeggen zal, dat de koning
van Portugal zijn kroon niet ten koste van
bloed heeft willen verdedigen dat hij er de
voorkeur aan gegeven heeft zijn land te
verlaten en aan den volkswil gelegenheid
heeft willen verschaffen zich uit te spreken.
Het oorspronkelijke plan.
Naar Reuter uit Lissabon meldt, vertelt
men, dat het plan van de revolutionairen
oorspronkelijk als volgt wasVoor den
staatsgreep was Woensdag de 5e dezer vast
gesteld. Koning Manuel zou dan naar het
Noorden vertrekken om een bezoek te bren
gen aan bet district van zijn eersten mi
nister. Er was nu afgesproken, dat de trein
zou doorrijden tot over de grens, en alle
maatregelen waren genomen om den koning
te beletten weer op Portugeeschen grond te
komen. Te Lissabon zouden de ministers,
aan bet station gekomen om den koning
uitgeleide te doen, gevangen worden ge
nomen, en de rejubliek zou worden uitge
roepen. Maar de omwenteling brak reeds in
en nacht van Maandag op Dinsdag uit.
Provineiule Noordbrubantsehe
en 's ücrtogenbossehe Courant
Uitgevers J. J. Arkesteyn Zoon,
VHertogenbosch, Telefoon 79.
lederen ZATERDAGAVOND
een
van
De Prov. N.Br en 's-Hert. Crt
verschijnt dagelijksper kwartaal
f 1 65, franco per post f2.
directe telegrammen van Reuter
en an lere persbureau'» en eigen
correspondenten in binnen- en
buitenland. Gratis ongevallenver
zekering, verschillende uitkeeringen
reeds gedaan.
Broeit er wat!
Nog steeds kom^-n er berichten uit Por
tugal, die de moeilijkheden verraden, waar.
mede de republikeinsche regeering bij de
vestiging van haar positie te kampen heeft.
De telegrafische dienst schijnt weer te stok
ken. Zelfs vanuit Madrid wordt daarover
gekiaagd. De Spaansche minister-president
Can al ej as deelde aan een journalist mede,
dal er geen nieuwe berichten waren inge
komen. De telegrafische gemeenechap was
opnieuw onderbroken, wat onverklaarbaar
scheen. De Heraldo van Madiid ontving een
draadloos telegram, volgens hetwelk gehee
Lissabon in rook gehuld zou zijn, wat tot
fantastische commentaren aanleiding geeft.
Zoo men weet heeft ook een Eugelsch schip,
dat Lissabon voorbij gevaren was, al gemeld,
dat er zware rookwolken boven de stad
hingen.
De houding des konings.
Naar de Daily Telegraph uit goede bron
zegt te weten, kreeg de koning op 4 dezer
den raad zich aan het hoofd te stellen van
de artillerie uit Kueluz, die zeer op zijn
Een nieuwe zeehaven.
Na langdurige discussie keerde de
Raad van Dordrecht met 14 tegen 9
stemmen goed het voorstel van B. en
W-, om beneden de spoorbrug een zee
haven met vlotruimte te doen aanleggen.
De haven is ontworpen op 24 7 H-A.
grootte, waarvan 10.5 H A. als vlotruimte
bedoelde is. B. en W. werden gemach
tigd met de eigenaren der gronden te
onderhandelen en inmiddels bij de re
geering stappen te doen, om voor te
bereiden een wet, verklarende het alge
meen nut der onteigening van die gron
den. De haven is ontworpen op 8 M.—
N.A.P. en de vlotruimte op 2Va a 3
M.-N.AP. Voorstellen tot aanhouding
werden verworpen. Op aansluiting bij
het spoorwegnet zullen B. en W. aan
sturen.
Nedcrlandschc Staatsloterij.
Het N. v. d. D. deelt mede
Dikwijls komt het voor, dat houders
van prijsloten bij de uitbetaling van prij
zen of premiën een bedrag van den uit-
getelden prijs zoogenaamd laten liggen
voor den collecteur, voor den collecteur
voor diens kantoor, voor diens dienst
bode, voor den debitant of voor diens
kantoor, welk bedrag dan door sommige
collecteurs en debitanten wordt aange
nomen.
Aan de collecteurs en debitanten is
thans het aannemen van deze fooien
uitdrukkelijk verboden.
Aanneming.
Aan de N. V. Industrieele Maatschappij
van F. J. Stulemeyer Co. constructeurs
van werken in gewapend beton te Breda
is onderhands opgedragen de bouw, ge
heel in gewapend beton, van de fabriek
voor Melkproducten der Vereenigde
Zuivelbereiders te Rotterdam, waarvan
de aannemingssom bedraagt f 186.000.
Verhooging drankaeoijns.
De invloed doet zich reeds gevoelen
in de eerste 6 maanden van 1910 werden
150.057 H. L. sterke drank veraccijnsd
tegen 190.493 H. L. in een zelfde tijd
ruimte in 1909, d. i. (zegt het tijdschrift
van den Volksbond) meer dan 40.000 L.
of per dag circa 700.000 borrels minder.
Toch vloeide door de verhooging in
die zes maanden l1/» millioen meer in de
schatkist.
Waarschuwing.
De brigade-commandant der konink
lijke marechaussee te Boxtel waarschuwt
tegen het aangaan van handelsrelatiën
met W. A. Venrooij-Duyn, zich den laat-
sten tijd noemende Veurooij en Zoon,
wonende te Esch bij Boxtel. Hij heeft
aan zijn adres aan verschillende stations
goederen, als wijn, gedistilleerd, sigaren
enz. op krediet laten toezenden, terwijl
betaling achterwege blijft. Hebben de
Echo van het Zuiden.
10
