Nummer 90.
Donderdag 17 November 19lO.
33c. Jaarg
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
PALJAS
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen.
Uitgeveb:
FEU1LLETOJS
Het Katholiek Vereenigingsleven in
ons land.
De Echo van het Zuiden,
Waalwijksciie en Lan«;straatselie Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0."6.
Franio per post. door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Advertentiën 1—7 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel, grooic
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
De heer A H. J. Engels levert in het
A"n 6". IV. een overzicht van het katholiek
vereenigingsleven in ous land, waaraan
wij de cijfers en ettelijke bijzonderheden
ontleenen
Ned. Christelijke Boerenbond. Opge
richt 1895, ten tijde dat men in ons
land alleen kende de neutrale Maat
schappijen van Landbouw, die zich hoogst
zelden gelegen lieten liggen aan datgene,
wat direct de toestand der landbouwers
kon verbeteren, was een lOtal jaren later
een enorme vooruitgang te constateeren.
Merkwaardig is, dat in den N. C. Boeren
bond de katholieke streken het best zijn
georganiseerd In de provincies Noord-
Brabant en Limburg woont 25 percent
der geheele landbouwende bevolking
van Nederland, en van het aantal geor
ganiseerde landbouwers telleD deze pro
vincies 37 percent. Alleen de Limb.
Boerenbond heeft 14000 leden- Nog
sterker komt dit uit met de zoo bij
uitstek christelijke Raifteisenbauken. Van
de 261 boerenleenbanken, op 1 Jan. 1905
bij de twee grootste centrale banken
aangesloten, waren er 46 percent geves
tigd in beide bovengenoemde provincies.
De bij de Centrale Bank te Eindhoven
aangesloten banken hadden op dat tijdstip
meer dan 3 millioen gulden aan spaar
gelden ontvangen, en bijna 2 millioen
gulden voorschotten verstrekt aan 3407
personen.
Opgericht zijn verder allerlei coöpera
tievee instellingen, alsmede verzekeringen
voor paarden, runderen, varkens en
klein vee.
Strikt onderlinge verzekeringen tegen
hagel en brand vindt men in Noord-
Brabant en Limburg. In Noord-Brabant
was in 1904 tegen brand verzekerd een
waarde van 17Va millioen gulden, in
Limburg tegen hagel een waaide van
1.172.000 gulden.
Ned. li. K. Volksbond. Heeft afdee-
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
OF
JCt'lA'iittoHw aan c\u weftjkóEaMb.
.133)
Doch, vervolgde de ridder, er is eene
kleine moeilijkheid die ik wel graag zou willen
vereft'eneD.
Spreek, zei M. de Courgeraont welwil
lend.
Het groot verteer dat ik dezer dagen
noodzakelijk heb moeten maken, heeft ruijue
geldmiddelen schier gansch uitgeput, en alles
wel nagerekend, blijft er mij zelfs niet genoeg
over om de postjees te betalen... ik zou n
dus verzoeken mij eenige lonis te willen
voorschieten.
De welwillende glimlach van den substituut
verdween als bij tooverslag.
Drommels.' mompelde hij, zich achter
het oor krabbend gelijk iemand die niet in
zijn schik is.
Ik zal u dat geld weerzenden, zoodra
ik te Parijs zal aangekomen zijn, voegde
Rollac er aanstonds bij, niet wetende waaraan
deze aarzeling toe te schrijven.
Ik zou u wel graag van dienst zijn
antwoordde de ba:on, maar ik beschik over
iet noodige geld niet.
Weihoe neef, zit gü in zulken
benepen toestand De plaats welke gij
inkleedt...
Wordt heel slecht betaald. Niets brengt
minder op dan de magistratuur. Men kan er
slechts goed figuur maken, wanneer men
renten heeft en God weetwanneer ik de
mijne weer zal genietenIk ben dus ver
plicht heel spaarzaam te leven en aangezien
ik zeer vrijgevig ben en de beurs altijd wijder
lingen in het Diocees Haarlem. Aantal
leden: 14000. Doel: met alle wettige tn
geoorloofde middelen de zedelijke en
stoffelijke belangen van het volk te be
vorderen, in den geest en volgens de
beginselen der R. K. Kerk. Ook niet-
werklieden en vrouwen kunnen lid wor
den. De Bond heeft ondersteuningsfond
sen, teekenscholeu, spaarbanken opge
richt, en in de latere jaren vakvereeni-
gingen en coöperatieve instellingen.
Hetzelfde doel streeft ook na de R K.
Volksbond in het Bisdom Breda.
Bond van Werkhedenvereenigingen in
het Aartsbisdom Utrecht. In tegenstelling
met den Ned. R. K. Volksbond, bestaat
deze Bond uit zuiver Werkliedenvereeni-
gingen. Hij telt ruim 600.0 leden, terwijl
het in de statufen der aangesloten ver-
eenigingen is vastgelegd, dat al haar
leden tevens moeten aansluiten bij de
bestaande vakvereenigingen. In dezen
bond is de vakvereeniging steeds op
den voorgrond geschoven, terwijl de idee
van het patronaat voor jongens hier het
eerst werkelijkheid werd in de Aloysius
vereeniging. Ook de idee der coöperatie
had hier vroeg post gevat, o.a is in
dezen Bond, behalve coöperatieve bakke
rijen en inkoopsvereenigingen, ook opge
richt een coöperatieve levensverzekering,
welke blijkbaar goed gaat
Limburgsche Volksbond. Opgericht Mei
1900. Afd. 23 leden 1408. Stoot geven
fot oprichting van vakvereenigingen
Mijnwerkersbondcoöperaties en het
Secretariaat van den Arbeid te Maastricht.
Pogingen aangewend tot beteugeling
der werkloosheid teekenscholen opge
richt, volksontwikkeling bevorderd door
steun der Katholieke Pers, bouwvereeni-
gingec opgericht, drankbestrijding be
vorderd, sociale cursus in 't leven ge
roepen enz.
Bond van Werkliedenvereenigingen in
't Diocees Den Bosch. Is bekend om het
opgewekt sociaal leven hetwelk in zijn
afdeelingen gevonden wordt. Tot zelfs
in de jongst opgerichte, in Kaatsheuvel
en Waalwijk. Wat door de jonge afdeeling
te Kaatsheuvel o.a. is gedaan tot af
schaffing van de gedwongen winkelnering
als de economische ontvoogding van de
arbeiders, is van algemeene bekendheid.
Eveneens mag bekend geacht worden
de activiteit van Tilburg, met zijn bloei.
zou openhouden dan het eenen armen magis
traat betaamt, heb ik de voogdijschap aan
genomen vaD...
Toe dan 1
Ja, het is mijne zuster die de beurs
houdt.
Aïe riep Rollac, zonder acht te
slaan dat deze uitroeping heel oneerbiedig
was.
En Mevrouw de V ermandois is geen
gemakkelijke minister van financiën. Zij zou
eenen kei het vel afstroopen
Een gierige feeks.
Oh neef, neem acht op hetgeen gij zegt.
Mevr. de Vermandois is eene vrouw van over
leg en wijs beleid en bet zou waarlijk ongepast
zijn hare spaarzaamheid te beknibbelen. In
den benepen toestand waarin wij ons sedert de
de ballingschap bevinden, is dat eene zeer
goede hoedanigheid... kortom, ik heb slechts
twee of drie kronen op zak er vermitst gy meet
noodig hebt, zal ik mij tot mijne zuster moeten
wenden.
En dat schijnt u nietseer te bevallen zei
Rollac.
Rechtuit gesproken, zou ik verkozen
hebben, haar niet op de hcogte te breDgen van
hetgeen er onder ons gebeur! bekend de baron. Ik
vrees dat zij mij zal bekijven...
Dat is te verstaan. l:od behoede ons voor
hare sermoenen Ik hal gedacht dat mijne
aanvraag zeer eenvoudig was, maar in aan*
merking van deze modlijkheden, zie ik er
van af. Ik zal mijn rertrek eenige dagen
uitstellen...
Maar vermits er hmst bij ie...
Wees daarover ni«t bekommerd. Ik zal
naar den hertog schrijven en zonder uitstel
zal hij mij het geld zenlen dat ik vraag.
Het spijt mij v»n harte, mijn waarde
neef, u deze moete niet te knnuen
sparen.
Och van die twee kwalen moet men nog
altyd de kleinste kieien, en ik hond er van
de ongenade der ecele weduwe niet op te
loopen. Indien gij mlks toelaat Ra ik aan
stonds mijnen brief aan M. de Montbazon
schrijven.
Wel zeker ze' u hier op mijne plaats.
Ziedaar schrijfgerief.
ende textielarbeiders-organisatie, coöpe
ratie, Secretariaat van den Arbeid enz.
Wat hier, evenals in Eindhoven is tot
stand gebracht, kan den toets der critiek
volkomen doorstaan.
Dat er hard gewerkt is in Brabant aan
de volksontwikkeling wordt ten over
vloede bewezen door de eminente krach
ten, die deze beweging aan de georga
niseerde katholieke Nederiandsche ar
beiders heeft geleverd.
Het feit dat het socialisme in het
Zuiden, ondanks alle beweringen van het
tegendeel, toch maar geen terrein kan
winnen, wordt hierdoor voldoende ver
klaard.
Bureau voor de R.K. Vakorganisatie.
Dit Bureau is voorloopig gevestigd te
Amsterdam. Op dit oogenblik zijn de
meeste R. K. Vakbonden er reeds bij
aangesloten, met e-:n gezamenlijk aantal
van ruim 13000 leden. Hoofddoel van
dit Bureau is door vaster aansluiting
van de vakbonden, meerdere kracht aan
de R. K. Vakbeweging te verleenen,
en dezer propagandistische kracht onder
de arbeiders te vertserken De R K.
Vakbeweging in haar geheel bestaat uit
18 vakbonden, vertegenwoordigende 313
vakvereenigingen, en 16208 leden, vol
gens de jongste, officiëele statistiek
(1907—1909.)
De Hanze, (Diocesane) Bond van R K.
Middenstands-vereenigingen Bestaat thans
in alle vijf de Bisdommen. Heeft reeds
zeer veel gedaan voor de behartiging
van de geestelijke zoowel als stoffelijke
belangen van den middenstand, in de
talrijke plaa'sen waar afdeelingen zijn
gevestigd, o a. door het stich'en van
onderlinge inkoops-vereenigingen, onder
linge verzekeringen, informatie- en in-
casso-bureau's, onderlinge credietbanken,
enz.
DrankbestrijdingSobriëtas is de cen
trale organisatie der Ned. R K. Drank
bestrijding. Hierbij zijn aangesloten de
Ned. Kruisverbonden'i Mariavereenigin-
gen, jongensbonden en St. Anna-ver-
eenigingen voor kinderen.
Gezamelijk aantal leden de 44,720
leden der St. Anna medegerekend
114,562.
Vereeniging van den H. Vincenlius a
Paulo. Opgericht in 1846, heeft in 149
plaatsen van ons land afdeelingen. Be-
De baron Btond op.
Rollac zette zich aaD de schryftafel van den
magistraat neer en schreef de volgende regels
terwijl hij alles naarmate met luider stemme
voorlas
Monseigneur,
„Ik heb de eer en bet genoegen u eene ge
lukkige tijding te melden...
Ah ja, onderbrak de snbBtituut, eene
goed gedachte alzoo te beginnen. De hertog
moet eerst en vooral het welslagen onzer
onderneming vernemen.
En hij drukte op het woordje „onze" om wel
te doen uitschijnen dat bij ook aanspraak
maakte op een gedeelte.
Rollac ging maar altijd voort, terwijl M. de
Courgemont eiken geschrevenen volzin met
eenige bemerkingen ophelderde
Wij hebben eindelijk den gecaamden
Belphégor onschadelijk kunnen maken...»
Ik beD gelukkig genoeg geweest, hem
weer te vinden te Rouen...
Te Rouen, juist, op mijn rechtsgebied
Dat is eene buitengewone kans, waarachtig I
n... en ik heb hem daareven, zonder veel
komplimenten ingescheept op eene brik die
naar Amerika reist...
Wij hebben» hem ingescheept, verbeterde
de baron.
Laat mij voortgaaD. dank aan de
krachtdadige medewerking van uwen ouden
vriend, mijnen kozijn de Courgemont. sub
stituut van den prokureur des konings...»
Ah dat is welriep de magistraat,
terwijl hij een snuifje pakte uit zelfvoldoening...
Ridder, gij hebt er een handje van om iets
sierlijk in weinige woorden te zeggen.
n... En, vervolgde Rollac, nu mijne zending
gansch ten einde is, ben ik ongeduldig u alles
persoonlijk te komen mededejlen, ware ik
door de noodzakelijkHeid waarin ik mij bevond,
niet verplicht geweest het goud met volle
handen uit te deelen, zoodat ik na de middelen
niet meer bezit om naar Parijs te komen...»
De substituut kenrde onveranderlijk alles
goed wat Rollac schreef en gaf zijne tevre
denheid te kennen, door een aonhoudend
getrommel op zijne snuifdoos.
Achter het einde van den brief, deed hy
nochtans een npost-criptum voor eigen reke-
moeit zich in hoofdzaak met armenzorg,
kinderbescherming, zorg voor verwaar
loosden en gevallenen, brokkenhuis,
spijskokerij, verschaffiag van kosteloos
bijzonder onderwijs, enz.
R. K. Vereeniging tot bescherming van
Meisjes. Deze vereeniging heelt 76 plaat
sen afdeelingen of correspondenten, en
in enkele grootere steden een Thuis
vooi Meisjes. Als zood-nig doet te Leiden
dienst het gebouw der Zita Vereeniging.
Vereeniging voor Eer en Deugd. Op
gericht in 1904, heeft deze vereeniging
reeds 167 afdeelingen, verspreid over
het geheele land- Uitsluitend voor jon
gelingen 130 afd. met 7820 leden, en
37 afdeelingen voor mannen met 4697
leden.
Roeping van Holland.
Het denkbeeld van den Leidschen
hoogleeraar, om vanwege ons land voor
de komende vredesconferentie het voor
stel te laten aanbieden van een interna
tionale vloot, die onwillige mogendheden
tot rede zou moeten brengen, vond tot
dusver schaarsche bespreking en nog
schaarscher instemming.
Een paar bladen hebben den profes
sor hulde gebracht voor het frissche,
het stoute van zijn denkbeeld.
Een enkel blad lacht de gedachte wel
toe, dat Nederland, hetwelk bij die in
ternationale politiemacht de rol van com
missaris zou vervullen, aldus in den raad
der mogendheden weer tot zeker aanzien
zou geraken. Iets van den ouden glans
der zeventiende eeuw, toen onze vloten
den Nederlandschen naam geducht maak
ten, ziet men in zijn verbeelding weer
oplichten.
Maar overigens gelooven wij, dat men
over het denkbeeld van professor Van
Vollenhoven even verbaasd is als dat
men er sceptisch tegenover staat.
Hoe komt men op het denkbeeld,
onwillige mogendheden door geweld tot
het nakomen harer verplichtingen te
willen nopen Stel, dat men in een ge
geven geval Engeland zal moeten dwin
gen, of Duitschland. Meent men dat dit
zal gaan zonder een geweldigen oorlog
te ontketenen
Hoe komt men op het andere denk
beeld, Nederland daarvoor te willen
spannen, een dergelijke zware en ge-
ning bijvoegen.
Toen de brief toegezegeld was, zegde hij
Wat zal de hertog verheugd zijn over
dit onverwachte nieuws. Hij moet het mij
ook dank weten, niet waar? Want indien de
vervloekte goochelaar in mijne handen niet
gevallen was...
Het scheelde heel weinig of hy zou zich
weldra al de eer toeëigenen van eene onder-
nemiDg waarin hij slechte togen wil en dank
had deel genomen.
Rollac glimlachte toen hij dit hoorde.
Bravo 1 mijnheer de substituut, dacht hy,
my dunkt dat gij uw geweten nu heel en
gansch gestild hebt... 't Is toch aardig hoe
een man uit winstbejag kon veranderen 't Is
ook waar dat gij niet vermoedt de mede
plichtige te zijn van Lavarennes 1...
De ridder bleef ODgeveer nog eene week
te Ronen want in het jaar Onzes Heeren
1815 ging het zoo spoedig niet om iemand
over iets in te lichten, als nu.
Intu88cheutijd ging hij dikwijls zijnen ge-
waanden neef bezoeken tot groote spyt van
Mev. de Vermandois.
De edele dame zag hem altijd met een
slecht oog aan, des te meer, daar zij veron
derstelde dat er tusschen den ridder en haren
broeder een geheim bestond dat zij ondanks
al hare spitsvondigheid niet kon raden.
Waarom moesten die twee heeren altyd
samenspreken, zonder dat zij er mocht by
ijn?
Waarom dit geheimzinnig gefluister, dat
aanstonds ten einde was, zoodra zij in de
zaal trad?
Gij kant zeggen wat gij wilt, broeder,
verklaarde zij heel bitsig, er is iets dat gij
my verbergt. Wat spint ge daar toch uit met
den ridder? Hij zit hier gedurig in ons huis.
Ware ik in uwe plaats ik zou dien pronker
afschepen.
Gij zijt jegens hem onrechtvaardig,
zuster, antwoordde M. de Courgemont. Onze
neef is een heel beleefd man en zeer gezellig
alhoewel hij op zijne reizen door de wereld
hier en daar wel eene gewoonte heeft opgedaan
die niet al te. welvoegelijk is. De tijd is
misschien niet ver verwijderd dat gij zult
tevreden zyn hem in uw huis te hebben kunnen
vaarlijke taak op onze militair-zwakke
schouders te willen leggen
«Roeping van Holland" noemt de
hoogleeraar zijn denkbeeld
Daar is iets sympathieks in zijn ge
dachte in zoover hij ons land flink,
krachtig, gezond, weerbaar wil hebben
Maar hij zoekt onze roeping in een
richting waar ze voor ons niet te vin
den is.
Wij hebben een andere roeping, welke
te volgen niet minder inspanning eischt,
die wellicht minder uiterliiken glans
verleent, maar stellig niet minder de
achting cn eerbied van andere zal af
dwingen
Wat de roeping van Holland is
Een volk te kweeken, dat door zijn
godsdienstzin en goede zeden, door zijn
arbeidzaamheid en bekwaamheid, door
zijn welvaart en wijze wetgeving aan de
spits der volken staat.
Daar zijn ook voor een klein land als
het onze lauweren te behalen, andere
maar niet mindere dan te plukken ziiti
op het terrein, waarop de hoogleeraar
ons verlokken wil-
Wij moeten knappe ambachtslieden
hebben en knappe nijveren, knappe
landbouwers en knappe handelslieden-
Wij moeten goed onderwijs hebben,
ontwikkelend onderwijs, uitstekend vak
onderwijs voor alle bedrijven, voor alle
takken van nijverheid en landbouw.
Wij moeten menschen vormen met
gezond oordeel en helder hoofd, met
ruimen blik en rappe handen, met dege
lijke beginselen ook
Wij moeten de les ter harte nemen
van den Romeinschen keizer, die op
zijn sterfbed als het wachtwoord voor
dien dag gafLaboremus, laat ons wer
ken.
Wij moeten werken, rusteloos werken
om tot hooger ontwikkeling te komen,
tot meer welvaart voor zoovelen moge
lijk. En die bij die ontwikkeling en wel
vaart moet alle aandacht blijven gewijd
aan de vorming vaD het karakter, aan
al hetgeen het leven hooger wijding kan
geven Bij de zorg voor het materieele
mag de zorg voor het zedelijk-gods-
dienstige nooit worden vergeten.
Laten wij ons niet verleiden door den
schitterglans eener rol in de groote
politiek te spelen, maar naarstig en
ODtvangen,
Waarlijk? Denkt gij dat? antwoordde
de oude weduwe even spottend.
Heeft hij niet alle recht aanspraak te
maken op de bescherming van M. de Mont
bazon, vermits hij dezen zijne kleindochter
heeft weergeschonken
Zijne kleindochter naar wiens hand hij
dingt L.
Bestaat daar eenig kwaad in De eer
van zulke benijdenswaardige verbinding zal
op heel onze familie weerstralen.
't Is wel een schoon voordeel, indien
wij zeiven zoo arm blijven als Job Voorwaar,
sedert die vervloekte omwenteling, is erin
de samenleving geene plaats meer dan voor
gelukzoekers en vleiers.
Oh zuBter...
Ik zeg wat ik meen broeder...
Gij ovefdrijft...
Geenszins En het zon mij hoegenaamd
niet verwonderen dat die M. de Rollac enkel
zoektom bij u wel te staan bm later uwe
bescherming en uwe tusschenkomst af te
smeeken, om bij den hertog zyn einddoel te
bereiken.
Hij heeft mij niet noodig vermits M. de
Montbazon zijn schuldenaar is.
Gij wiltHaal maar ds kastanjes uit het
vuur hy zal ze wel opeten.
De baron kon rijne zuster maar geene reden
doen verstaan.
Rollac bracht nog wat bij om haar tegen hem
in 't harnas te jagen.
Hij herinnerde haar eene zeer onaangename
gebeurtenis.
Op zekeren dag dat hij met haar en den
baron in de zaal zat te praten vroeg hy opeens
En die goede Hercnles? gij hebt mij
nooit over hem meer gesproken... Wat is er
van hem geworden sedert hij u die poets
gespeeld heeft Weet gij geen nieuws van
hem
Bij deze vraag, die heel natuurlijk werd
uitgebracht, maar toch wel met inzicht, sprong
de oude dame op alsof zij door eene springveer
bewogen was.
(Wordt vervolgd).
I