Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen. iSummtr 19 Zondag 5 Maart H>11 S4e .laargBi u Dit nummer bestaat uit DRIE bladen. Eerste Blad. PALJAS LANDBOUW Electrische Centrale in Noord-Brabant. FEUILLETON De Echo van het Zuiden, Waalwijksclie en Langstraatsclie Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5. Franco per post door het geheele rijk f 0.90. Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. UITGAVE: Telefoonnummer 3&. Telegram-Adres ECHO. Advertbntiën 17 regels f 0.60 j daarboven 8 cent per regel groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsii b opgegeven worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een g/oot aarts! regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten, gesloten. Reclames 15 cent per regel. Gedeputeerde Statea van Noord-Bra bant hebben geantwoord op het rapport der juridische subcommissie in zake de electrische centrale in Noord-Brabant. Aan het antwoord is het volgende ontleend Ged. Staten waardeeren den arbeid der subcommissie doch achten het noodig hun standpunt nader uiteen te zetten. Zij meenen, dat de sub-commissie bij de beoordeeling min of meer geleid werd door de meening. dat de vaststelling der voorstellen een eerste schrede zou be- teekenen, op den weg die noodzakelijk leiden moet tot daarstelling en exploitatie van een eigen electrisch bedrijf. Ged. Staten hebben echter alleen het doel gehad middelen té beramen en te treften om de groote economische voordeelen, welke van de electriciteit in de toekomst verwacht worden, zoo volledig en alge meen mogelijk aan de bevolking der provincie ten goede te doen komen Ged- Staten ontkennen, dat zij gewild hebben een eigen exploitatie eener elec trische centrale. Vooralsnog kan niemand zich uitspreken als voor of tegenstander eener prov. electr. centrale. Gekomen tot de bespreking van de critiek, door de commissie uit een juri disch oogpunt op de door Ged. Staten ingediende ontwerp-verordening uitge oefend, meenen deze de door haar ge motiveerde bezwaren in hoofdzaak te kunnen samenvatten in drie punten en zeggen als volgt I. de door ons aangeboden concept verordening zoude trede in hetgeen van algemeen Rijksbelang is en daarom in strijd zijn met artikel 141 der provinciale wet II. zij zoude een onderwerp regelen, hetwelk de Rijkswetgever bereids aan zich getrokken heeft door uitvaardiging Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN." OF aan Den JênweftikóCanD 168) Het schynt dat hij verplicht was op zij uen post te zijn. Hij sprak oog van eenige dagen bij n te blijven om eene verbetering af te wachten ofwel uwe begrafenis by te wonen, indien de koorts eene kwade wending nam, maar de douairière heeft bet hem afge raden. „Ik hoop wel, heeft zij met hare fluitstem geroepen, dat gy uwe belangen niet zult verwaarloozen om ziekediener te spelen, uw kleinneef moet maar zorgen zich uit den slag te trekken, zooals hy kan». Hebt gij het gehoord NeeD, maar mijn kleine vinger heeft my dat verteld. Die oude kan mij niet verdragen. Men zou zeggen dat zij onder mijne kleederen den valschen ridder ziet met haren haviksneus... Die zon ik nu eens waarachtig gaarne den nek omwringen Ik moet rechtuit bekennen dat zij n met geen goed oog aanzag. Ik denk nochtans niet dat zij iets vermoedt, er is mij eene andere gedachte opgekomen. Dewelke Dat zij jaloers is Jaloers op wieD Op u verduiveld Ik denk toch niet dat zij van zin is mij hare droge hand aan te bieden Zoo onnoozel is zij niet maar zij raadt dat gij het op de hand van Madeleine gemunt hebt. Welnu van de Hinderwet; 111. zij zoude inbieuk maken op de gemeentelijke autonomie. Ged. Staten gaan deze drie punten na en zetten hun meening uiteen tegenover die der sub-commissie. Ad. I. Ged. Staten wijzen erop dat de vrijheid van bedrijf ne'rgens uitdruk kelijk door een wetsbepaling gestempeld is. Daarom achten zij Prov Staten vol komen bevoegd voorschriften te geven. De commissie meent, dat bij de uit voering der verordening door den con cessie eisch een monopolie kan geschapen worden. Dan zou, zeggen Ged. de ver ordening toegepast worden in strijd met hare boven vermelde bedoeling. Ook toont art. 2 van het ontwerp aan, dat niet voor elke oprichting en exploitatie van een electrisch bedrijf eene concessie noodig is. Ook met een beroep op art. 1, 5o bewijst men in dezen niets. De bepaling maakt alleen mogelijk, dat de provincie, waar ze dit wenscht, een bedrijf kan overnemen om de ex ploitatie óf zelve ter hand te nemen óf aan een ander over te dragen. Dit sluit volstrekt niet uit, dat, waar twee ccn- tralen in hetzelfde rayon bestaan, de provincie een bedrijf naast, of dat binnen hetzelfde rayon als waarin een eenaast bedrijf werkzaam is, eene tweede con cessie wordt aangevraagd en verleend. Ad. II. Het tweede bezwaar schijnt Ged. Staten ook ongegrond, n.l. wat de Hinderwet betreft. Deze wet toch wil waken voor de be langen der omwonenden, die van de bij die wet opgesomde en als voor hen ge vaarlijk, schadelijk of hinderlijk gestem pelde inrichtingen overlast kunnen hebben. De interne regeling van het bedrijf blijft dan ook buiten het gebied der wet. Dit is in de memorie van toelichting van het wijzigingsontwerp, dat ten doel had Hinderwet en Veiligheidswet onderling in overeenstemming te brengen, uitdruk kelijk geconstateerd De zorg voor de gezondheid en veiligheid der arbeiders, werkzaam in de inrichting, konde niet behooren tot het gebied van de Hinder wet. Ad. III. Het derde bezwaar tegen het ontwerp betreft de aantasting der ge meentelijke autonomie. In hoeverre dit Welnu, ik geloof dat zij het benijdt en dat zij de hand der jonge vrouw graag in die van haren neef zou gelegd hebben. Vai Hercal Wel zeker. Eu daar zij wel weet welke diensten gij aan de familie de Montbazon bewezen hebt en haar broeder gedurig her haalt dat de hertog u niets zou kaunen wei geren, ziet zij dat gij kans hebt met de rijke erfgename te knnnen trouwen en dat maakt haar razend Mij dnnkt dat daarin bet ge heim van haren afkeer voor u gelegen iB. Gij zoudt wel gelijk kunnen hebben, zei Lavarennes. Ik heb u altijd gezegd baas, hernam Frochard, ik ben zoo dom niet als mijne muts wel Btaat. De valsche ridder antwoordde Dit alles belet niet dat wij in heel slechte lakens zitten. Het vertrek van M. de Courgemont staat my niet aan. Ik zon hem de onverwachte terugkomst van PaljaB hebben willen melden en met hem beramen wat er ons nu te doen Btaat en wat wij aan den hertog moeten zeggen De brave man is met tegenzin vertrok ken en heeft mij wel gelast u goed te ver zorgen en op te passen dat er u niets zon ontbreken. Hij bleef eenen halven dag te Parijs en zou den hertog van uw ongeval verwittigen. Hetgeen voorby is, is voorby. Laat ons daarover niet langer spreken. Wij moeten nu zorgen den verloren tijd en ook... Belphégor weer in te winnen. Vervloekte koorts zonder haar zou ik alles voorkomen hebben 1,. Komaan vooruit en op weg Lavarennes ging voorover zitten en trachtte nit zijn bed te komen. Maar zijne versteven en gekneusde lede maten wilden nog niet mee; hy kreeg draaiïngen in het hoofd en viel bewusteloos achterover op zijn oorkussen neer. Hij vloekte van gramschap, toen hij vast stelde dat zijne krachten hem verlaten hadden. Geen middel om op te staan, grommelde hij, ik ben kapot. Gy zijt in 't geheel Dist kapot, zei Frochard, het gaat integendeel veel beter maar gy zyt nog niet gansch op uw verhaal. te rijmen is het met het eerste bezwaar is Ged. Staten niet volkomen duidelijk. >Wanneer niet een bepaalde materie uitdrukkelijk is verklaard van een onder werp van gemeentehuishouding, hetgeen in casu het geval niet is, is de provin cie vrij de stof te beschouwen als te be hooren tot het provinciaal huishouden en tot regeling over te gaan. De com missie zoude met hare bezwaren gelijk hebben als bij de een of andere wet re geling van electriciteits- aangelegenheden als een stuk gemeentehuishouding uit drukkelijk was erkend. Waar dit niet het geval is, blijft de provincie vrij om in dezen zelf te regelen, wat haar goed dunkt. Onthield de provincie zich van regeling dan konden de gemeenten de zaak aan zich trekken neemt de provincie echter de zaak ter hand dan blijft de gemeente slechts voor zoover vrij, als haar vrije regeling in deze wordt overgelaten. Houden wij op vorenstaande gronden tegenover Uwe Commissie mitsdienstaan- de, dat ons ontwerp-regelement niet kan geacht worden eene met ons staatsrecht onvereenigbare aantasting van de ge meentelijke autonomie te bevatten, wijl wij meenen, dat ook onjuist moet ge- heeten worden de opmerking der Com- missisie, dat Ged. Staten door het ont werp de macht zou krijgen in te grijpen in de huishoudingen der gemeenten, door te bepalen op welke wijze hare wegen zullen worden verlicht. Immers ons ontwerp laat de gemeente volkomen vrij electriciteitsfabrieken voor andere doe'einden op te richten, dan voor, productie en levering aan electri- schen stroom aan derden. Installaties tot opwekking van stroom voor eigen verbruik vallen dus geheel buiten ons ontwerp Alleen wanneer gemeenten centralen wenschen op te richten voor productie en levering van electrischen stroom aan derden zouden zij evenals particulieren volgens ons oorspronkelijk ontwerp concessie noodig hebben.» Ten slotte deelen Ged. Staten mede, dat zij het gevoelen hebben ingewonnen van een zeer bevoegd deskundige op dit gebied gebied, prof. Mr. Krabbe, hoog leeraar in het staats- en administratief recht aan de Leidsche Universiteit. Hoe wilt gij na drie dagen koorts en vasten, eene aderlating, enz,.. Gij moet nu weer nieuwe krachten bijwinnen en wat geduld hebben. Ah die hond van een Paljas, bromde de zieke, indieu ik hem vast hield, hij zon zijne zegepraal duur betalen en er zyn vel aanlaten 1 Om Paljas zijn vel vast te krijgen, moet gij eerst goed te been zijn, deed Baptist heel snedig opmerken. Komaan, baas, wees redelyk. Wacht tot dat gij gansch genezen zijt. Dat is ever eenige dagen gedaan. Wachten 1 wachten 1,. Maar wat zal er intnsschentijd gebeuren De goochelaar zal bij het werk niet slapen. Wat er zal gebeuren weten wij niet maar voor het oogenblik is er ééne zaak zeker, 't is dat gij u niet kunt recht houden. On— noodig het te beproeven. Wat dan gedaan? Wat gedaan bromde de booswicht, tandenknarsend en de vuisten ballend. Ten eerste, stil in uw bed blijven ten tweede, goed voedsel nemen en eenen stevigen teug wijn drinken, hetgeen veel beter is dan alle dokterspillen en artsenijen. Daarna zullen wy op Parijs attrekkeD. Indien gij mijnen raad niet volgt, dan laat ik u schieten Ik moet my wel onderwerpen vermits ik niet anders kan Goed gesproken Maar eens dat ik zal hersteld zijn, wie weet of bet dan niet te laat zal wezen om my tus8chen M. de Montbazon en Belpbègor te plaatsen Wie weet of de goochelaar zijn plan dan reeds niet zal uitgevoerd hebben Waarom zoudt gij u niet aanstonds met den hertog in betrekking stellen, door bemid deling van eenen persoon in wien gij volle vertrouwen hebt En waar dien persoon vinden kent gy iemand Ik zie niemand daartoe beter geschikt dan den jongen markgraaf* Het is een bloedver want van M. de Courgemont en moet bijgevolg eenigszin8 op de hoogte zyn. Hum 1 ik stel niet veel vertrouwen in dit uilskuiken Hij brengt mij overigens ODgeluk bij ware ik naar dat bal niet geweest, dan In de gisteren gehouden vergadering van de Prov. Staten van Noord-Brabant bracht de vooizitter een woord van hulde aan de nagedachtenis van het overleden Statenlid den heer L. L. M. A. Nieu- weohuizen. Aan de orde waren de ontwerp-ver ordening, houdende voorschriften omtrent productie en levering van electrischen stroom binnen het gebied der provincie en de verschillende daarop betrekking lebbende rapporten en antwoorden. Het lid der juridische subcommissie, jhr. mr. Van Sasse van IJsselt, wijst op bet principieele verschil dat bestaat tus- schen de juridische commissie en Ged Staten. Nu is de subcommissie aan het ontwerp van Ged. Staten wel iets tegemoet gekomen, doch het gewijzigde voorstel van Ged. Staten geeft geenszins wat de commissie wil. Hij vindt de verordening onaannemelijk, als een beroep op de Koningin niet toegelaten zou worden voor een weigering van concessie door Ged Staten De heer mr. A- J. M. Smits is van oordeel dat de electriciteit goedkoop tan worden beschikbaar gesteld, als de aanleg geschiedt op groote schaal. Spr. herinnert aan den vroegeren aanleg van tramwegen en telefoonnetten, die altijd nog noodlijdend zijn en vreest dat het zoo ook zal gaan met de levering van electriciteit, als dit niet gebeurt langs den weg van samensmelting van een groote streek. Enkele plaatsen slechts in de provincie bezitten voldoende capaciteit om zelf de exploitatie eener electriciteitsfabriek te ondernemen en daarom acht spr. goed de regeling te leggen in handen der Ged. Staten ook zonder hooger beroep, omdat dit college waarborg genoeg biedt voor goede toepassing der vast te stellen ver ordening. De heer De Vlam is groot voorstander van particuliere exploitatie en komt op tegen de uiting van den heer Smits over de van particuliere zijde geëxploiteerde tramwegen. Hierop antwoordt de heer Smits niet te zijn tegen particuliere ondernemingen, doch het noodig te vinden zeer strenge bepalingen te maken omtrent het geven zou Paljas my gewis niet afgerost hebben. Daarvan ben ik niet heel zeker. Als ik alles wel nadenk, dan schijnt mij deze ont moeting al meer en meer zonderling en vraag ik mij af of Hercules die er zoo eeD kruidje- roer-me-niet uitziet, dat spel niet heeft op touw gezet en met den goochelaar niet ib overeengekomen om mij in die hinderlaag te lokken Met welk inzicht zou hij dit gedaan hebben De komst van eenen hotelbediende onder brak huu gesprek. De heer markgraaf de Vermandois komt naar de gezondheid vsd den heer ridder vernemen, zegde hij. Leid hem binnen, gebood Lavarennes. En zich tot Frochard wendend zegde hij halfluid Ik zal bem aan 't praten brengen en wel zien of hij onze man kan zijn. Hercules, die op aanbeveling van zijnen grootoom alle dagen naar het hotel gekomen was, stond verwonderd over de merkelyke verbetering van den ridder. Het schijnt dat ik ver weg ben ge weest, zei Lavarennes. Ah ik leef nog, maar heb het voorzeker aan myue aanvallers niet te danken. Maar, onderbrak de markgraaf, waar en hoe zyt gij aangevallen geweest Ik betreur ten zeerste dat u dit ongeval overkomen is. Ik heb voorzeker ongelijk gehad naar dit bal te paan en zou beter gedaan hebben de voorzichtigheid van kozijn Courgemont na te volgen. Dat konden wij niet voorzien Het is spijtig dat er by u in buiB lieden zijn binnengedrongen die gy met of tenminste slecht kendet-.. Lavarennes keek Hercules vlak in deoogen terwijl hij dat zegde Deze antwoordde heel bedaard Weihoe Die kerel in Paljas verkleed heeft das schuld aan de zaak? Of hy er schuld aan heeft?.. Dat geloof ik wel 1 Hij heeft er zelfs de grootste rol iB gespeeld W eet gy wie hij was Hoegenaamd niet, noch Flora, noch ik, noch iemand onzer vrienden hadden hem ooit gezien. Hy heeft iedereen geïntrfgueerd en van concession, om te verhinderen dat de onderneming1 reeds bij den aanvang aan bloedarmoede lijdt. Het lid der juridische commissie, mr. Loeff, vraagt waarom Ged. Staten het voorstel der subcommissie om een hooger beroep op de Kroon toe te laten bij concessieweigering niet in hun ontwerp hebben opgenomen. Jhr. mr Smits van Oyen antwoordt daarop dat Ged Staten 't niet wenschelijk achten de beslissing over dergelijke groote belangen aan anderen over te laten die niet zoo goed als zij zelf het belang der provincie kunnen behartigen. Wanneer eens eenige groote gemeenten als 's-Hertogenbosch, Breda, Tilburg, Eindhoven etc. concessie zouden aan vragen voor gemeenschappelijke exploi tatie van electriciteit, dan zouden Ged. Staten die concessie verleenen onder voorwaarde dat ook de tusschenliggende plaatsen zouden kunnen worden aange sloten, als zijnde in het belang der pro vincie. In hooger beroep op de Kroon zou met dat provinciaal belang allicht geen rekening gehouden worden. Na verdere debatten wordt het amen dement, om hooger beroep bij concessie weigering toe te laten, aangenomen. De geheele verordening wordt met 48 tegen 3 stemmen aangenomen. Niet zelden is het in de landbouwpractijk voorgekomen, dat door een bemesting met chilisalpeter de meer-opbrengst zoo groot was, dat men deze niet kon verkla ren uit de in het salpeter aanwezige stikstof. Wanneer men het narekende, zag men, dat de stikstof, in de meer opbrengst aanwezig, veel grooter was in hoeveelheid dan die zich in de salpeter bevond en men vermoedde daarom, dat het chilisal peter het vermogen had de planten in staat te stellen, ook te profiteeren van andere in den bodem aanwezige stikstof, stikstof van stalmest en andere organische ver bindingen. Dit vermoeden is later door verscheideneproevenbevestigd Men heeft inderdaad bevonden dat het chilisalpeter in staat is, de in den bodem aanwezige stikstof beter te doen opnemen door de planten. En de verklaring van dit ver toen gij, door hem opgevolgd, het bul verliet, dacht iedereen dat bet een gemaakt spel was. Men wachtte op owe spoedige terugkomst en was verre van te denken dat gij in eeae hin derlaag gevallen waart. Toen mijn groot-oom my 's anderendaags het gebeurde vertelde kon ik het niet gelooven. Ik had het maar al te wel gevoeld. Is die man uw vijand Waarschijnlijk, zei Lavarennes spottend- Is bij gevlacbt 1 Natuurlijk hy zou zeker naar de gen darmen moeten hebben wachten Men zal hom wel weervinden groot oom heeft mij gezegd dat bij het gerecht verwittigd had.. Oh van het oogenblik dat bet gerecht er zich mede bemoeit, dan mogen wy op twee ooren slapen. Niet waar zei Hercules heel nuchter. En vrat denkt uwe bevallige vronw hierover Zij denkt zooals ik, dat men het gerecht moet laten begaan. De markgraal begreep dat er een gehoim ov r deze zaak hing, waarvan hy wel graag de oplossing zou gekend hebben. Hij zon wel aan den ridder hebben willen zeggen dat de onbekende een knaap aan Flora had toever trouwd, maar deze had hem opgelegd daarover niets te zeggen. Die M. de Rollac heeft eene duistere vintrigne", had zij gezegd laat ons daarmee zoo weinig mogelijk ons bemoeien. Ik be waar dat lieve knaapje tot wanneer men het zal komen weerhalen, hetgeen niat lang zal duren, hoop ik. En dat er dan van kome wat wil Hercules kwam deze aanbeveling stipt na en nam de gelegenheid te baat dat Flora's naam werd uitgesproken om de samenspraak te veranderen en wat over haar met den ridder te kavelen. Dit gebabbel vermoeide den zieke die weldra de oogen sloot en geen enkel woord meer sprak. Dau eindigde Hercules zijne alleenspraak en vertrok, den ridder nog steeds aau de zorgen van Baptiste aanbevelend en belovend dat hy weldra zou weerkomen. (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1911 | | pagina 1