jammer 66
Zondag 20 Augustus 1911.
34 Jaargang
Tweede Blad
LANDBOUW.
Ingezonden Stukken.
Grondverbetering.
Ik bedoel grondverbetering door groenbe-
uieattiog. Groenbemesting is het bemesten
van den bodem met groene vlinderbloemigen
plantendeelen. liet doel is tweeërleiden
natuurkundigen toestand of, wat hetzelfde is,
de structuur van den bodem verbeteren en
den grond op goedkoope manier een zekeren
hoeveelheid stikstof geven /,0p goedkoope
manier", want wat is goedkooper dan de
stikstof uit de lucht met behulp de vlinder-
bloemigen omzetten in planten eiwit. Üe
teelt vair' vlinderbloemigen gewassen zooals
erwteD, wikken gele lupine, s^rradellaklaver,
ia niet alleen wenschelijk op lichtere
gronden, maar ook op zwaardere.
Het kau niet anders dan tot verbetering
van dén bodem, vau de boerderij in bet
algemeen bijdragen, waur.eer geregeld om
de drie, vier of vijf jaar een vlinderbloemig
gewas iu de vruchtwisseling wordt opgenomen,
fiet is nu de tijd om te deuken aan het
zaaien van dergelijke planten in den stoppel.
Wanneer op de klei b. v. de wintergerst
van het land en op lichtere gronden de
rogge iu de schuur is kan men op den
stoppel vlinderbloemigen zaaien. In den
stoppel van de wintergerst zaaië men wikke
of erwten, of beide door elkanderin den
rogge stoppel zaaië men gele lupine. Om
echter het beschot van de vlinderbloemigen
zoo groot mogelijk te doen zijn en daardoor
de hoeveelheid humus en stikstof te ver
meerderen bemeste men het land met kaïuiet
en eenig phosphorzaurhondende meststof.
Men geve b. v. per Hectare G h 700 K. G
kaïuiet en evenveel thomasphosphaat, in
plaats van dit laatste kau men ook 3 h 400
K. G. ontlijmd beendermeel geven. Wanneer
men dit op den stoppel heeft uitgestrooid
ploege men den grond zeer licht om en
strooië men bij vochtig wter, of anders des
avonds het lupine zaad uit. ongeveer 200
K. G. zaad per Hectare. Ook van erwten
en wikken kan men ongeveer evenveel ne
men. De groenbemeslingsjjlanten moeten
eenigszins dik gezaaid worden anders leveren
zij niet genoeg op. Op de erwten moet men
echter meer kaïniet zaaien b. v. 800 K. G
per H. A. Nogmaals het zaaien van vlin
derbloemigen kan, ..vooral bij de tegenwoor
dige hooge prijzen der stikstof-meststolfen
niet genoeg worden aanbevolen. Wie het
dit jaar in den stoppel wil probeeren, moet
zich tijdig van zaad en geroemde kun t-
mestsioffeu kaïniet enz. voorzien, want hoe
vroeger men zaait, hoe beter en raeD moet
als de oogst van het land is van den eersten
den besten vochtigen dag gebruik zien te
maken. Deze zoogenaamde groenbemestig is
een zeer goedkoope manier om den bodem van
een rijke hoeveelheid hu mos, kali, phosphor
en stikstof te voorzien. Zij kan den stalmest
vervaugen en is inderdaad een soort grond
verbetering.
betreft ijver en activiteit bij de jongste
Raadsverkiezingen in onze gemeente
Hebt ge dan niet begrepen, of weer niet
willen begrijpen, dat deze woorden waren
bedoeld als' een lofuiting, en tegelijk als
een aansporing tot werkzaamheid voor
de dames ivan andere partijen
En hiermee acht ik voor 't oogenblik
mijn taak weer volbracht. Ik meen U
doorloopend klaren wijn geschonken te
hebben- Mocht ik "daardoor, volgens
uw opvatting, wellicht gezondigd hebben
tegen de voorschriften der drankbestrij
ding, dan houd ik mij voor terecht
wijzing beleefd aanbevolen.
Wilde ik mij, op uw voorbeeld, een
insinuatie veroorloven, dan zou ik U ten
slotte kunnen vragenWie heeft nu
eigenlijk 't grootste aandeel aan uw
schrijven genomen, gij-zelf ofwel uw
vriend, die zoo aardig (al is 't dan ook
niet oorspronkelijk) zijn vergelijkingen
weet te ontleenen aan 't Oude Testament?
Maar die vraag stel ik U niet, zoodat
gij ze ook niet behoeft te beantwoorden
Met de verzekering, dat ik voorloopig
niet van plan ben, mijn gewichtigen post
als dwarskijker aan een ander toe te
vertrouwen, heb ik de eer U beleefd te
groeten en te teekenen
Uw dienstwillige
SPECTATOR.
Buitenverantwoordelijkheid der Redactie.
Aan den Heer Johan van Wa
genberg te Vlijmen.
Miju waarde Heer.
Dat het U te warm werd (naar uw
eigen verklaring), toen ge op aandringen
van uw nieuwe vrienden en partijgenooten
dien lastigen Spectator eens duchtig te
lijf zoudt gaan en al schrijvende tot de
bevinding moest komen, dat men U voor
een wanhopige taak had geplaatst,
dat heeft gewis ieder lezer van De Echo
zonder eenige moeite kunnen gelooven.
Heusch, waarde heer, het ware voor
uw reputatie beter geweest, dat ge die
karwei maar aan een ander hadt over
gelaten. Om welke redenen, dat zal U
na de lezing van dit mijn antwoord meer
dan duidelijk zijn. Uw heele verweer
snijdt zóó weinig hout, dat het eigenlijk
de moeite niet loont er op in te gaan.
Door uw publiek optreden dwingt ge
mij echter tot een antwoord, dat ik
geloof me om uwentwil liever in de
pen had gehouden. Ter zake dan.
Hoofddoel en hoofdzaak van mijn vorig
schrijven was in 't licht te stellen, hoe
in onze gemeente, tengevolge van het
monsterverbond1 tusschen twee zeer
heterogene partijen, door motieven van
't laagste allooi tot elkaar gebracht, een
toestand dreigt te ontstaan, die niet an
ders dan een noodlottigen invloed kan
hebben op de onderlinge verhoudingen
onzer ingezetenen, en evenzeer op den
gang van de zaken der gemeente. Door
vooropstelling van persoonlijke belangen?van De Echo zullen zich het hierboven 1 behoord te hebben, de overtuiging in
en sympathfeën, door voorbij zien van geschrevene slechts even behoeven te mij omdraag, nooit of te nimmer onbeleetd
de ware gemeentebelangen, die toch de herinneren, telkens wanneer zij later uw of onheusch tegenover een dame te zijn
eendrachtige samenwerking van allen houding als gemeenteraadslid van 't opgetreden. Begrepen Is het dan een
zonder onderscheid eischen, laden de éénig juiste standpunt hebben te beoor- vergrijp in uw oog, de lezers van üe bcno
publiek optredende leiders en niets min- deelen. kond te doen, dat «zelfs fijne dames z c
der degenen, die achter de schermen dit Hier kon ik gevoeglijk een punt zetten niet onbetuigd hebben gelaten.» wat
onzal'g gedoe gaande maakten of althans en voor 't oogenblik afscheid van U
niet dool hun invloed voorkwamen, een nemen, ware 't niet, dat ik het eventueele
zware verantwoordelijkheid op zich, waar- verwijt van uw zijde wensch te voorkomen
van ze zich vooralsnog niet bewust schij- als zou ik U niet op alle punten te woord
nen, doch die ze later tevergeefs zullen hebben gestaan
trachten van zich af te schudden. Voor Ten eerste. Ge verlangt van mij op-
zoover het tot een juiste beoordeeling heldering »omtrent de manier van can-
van den toestand uoodig of dienstig didaten stellen.» Welnu, die opheldering
scheen, heb ik niet geschroomd, de ban- is met weinig woorden te geven. Toen
delwijze van enkele Vlijmenaars naar de candidatenlijst van uw partij was in-
waarheid en naar verdienste te hekelen, geleverd, waarop slechts één van de
Ten slotte heb ik een beroep gedaan op I aftredende leden voorkwam, nl. de heer
het gezond verstand vooral van onze A. de Vaan (en dit nog slechts pro forma,
landbouwers en neringdoenden, hun den gelijk later is gebleken), heeft een derde
raad gevende, steeds uit eigen oogen te groep kiezers het uit een tactisch oog
zien en zich nauwkeurig op de hoogte I punt dienstig geacht, nog een paar
te houden van de wijze, waarop in onzen nieuwe candidaten te stellen, iets,
Raad de gemeentebelangen worden be- waartoe het recht hun moeielijk betwist
handeld en behartigd. zal kunnen worden. Was uw partij niet
Ziedaar in .'t kort doel en strekking opgetreden met haar lijst dan waren de
van mijn eerste schrijven aangegeven, vier aftredende leden bij enkele candi-
Als ge nu toch de pen wildet opnemen, daatstelling gekozen verklaard en alle
waarde heer, dan had het op uw weg strijd en onaangenaamheden voorkomen;
gelegen de onwaarheid te bewijzen mijner dat is en blijft de hoofdzaak. Maar dat
schets van den plaatselijken toestand, het zou en dat mocht niet: in den geheimen
optreden te verdedigen van de respectieve raad der goden was nu eenmaal anders
leiders der verbonden partijen; verderbeslist. Op mijne beurt wenschte ik
aan te toonen, dat het »monsterverbond" intusschen wel eens te weten, hoe door
in 't belang der gemeente of der inge- U de handelwijze wordt beoordeeld van
zetenen noodzakelijk of ook maar wen- uw waardigen vriend en partijgenoot,
schelijk was, en door het aanvoeren van Jan Pulles, die, volgens openlijke ver-
feiten (niet door insinuaties) het bewijs klaring van den heer Hoek (Protestant),
te leveren, dat het beleid van ons dage- dezen kwam aanzoeken om zich candidaat
lijksch bestuur en speciaal van zijn vooi- te laten stellen, met de verzekering, dat
zitter, de bekende agitatie uwer partij I hij op minstens 100 stemmen kon rekenen
ook maar eenigszins kon rechtvaardigen. I van den kant uwer partij.
Welnu, niets van dat alles hebt ge Teu. tweede. Wat de drankbestrijding
gedaan In plaats daarvan is uw stukje betreft, ik verklaar U op mijn woord
éen doorloopende poging om door allerlei niet te begrijpen wat ik in s Hemelsnaam
bijzaken en niets-om-het-lijf-hebbende daarmee te maken kan hebben. Nu gij
op- en aanmerkingen de aandacht van I ze er evenwel met de haren hebt bij-
de hoofdzaak af te leiden en tegelijk gesleept, wil ik U wel in passant zeggen,
door nieuwe insinuaties stemming te ma-1 hoe ik over die zaak denk. De drank
keu tegen onze partij. bestrijding heeft mijn volste sympathie;
Opzettelijk heb ik U in mijn vorig maar, zal ze met recht het praedicaal
schrijven gespaard en zelfs de minste I »Roomsch> voeren dan behoort naar
zinspeling op uw persoon en optreden mijn bescheiden meening de leiding
zorgvuldig vermeden, wijl ik nog altijd geheel in handen te zijn van mannen,
geloofde, dat ge tijdig zoudt inzien, in die er geen »elfde gebod» op na houden;
welk verkeerd gezelschap ge waart aan- anders komt er een verdacht luchtje aan
geland. de zaak en gaat men onwillekeurig
't Was voor mij geen geheim, dat ge denken aan katjes, die in het donker
nolens volens een candidatuur voor den worden geknepen en zoo meer. - Ge
gemeenteraad hadt aangenomen, dat, van \wilt eenvoudig niet begrijpen, dat de
meer dan één kant pressie op U was vermelding van't bewuste proces-verbaal
uitgeoefend om U beschikbaar te stellen, geen atfder doel had dan aan te toonen,
Ten volle begrijp ik, welk een zwaren yuan welk gehalte de propagandisten
invvendigen strijd het U gekost moet waren, die zich tijdens de verkiezings
hebben, vóórdat ge U eindelijk gewonnen periode in de intiemste verstandhouding
^aaft met de leiders uwer partij mochten ver-
De eene partij toch kon U onmogelijk heugen. A propos, hoe vindt ge de
sympathiek zijn, gezien de wijze, waarop houding van uw vriend en partijgenoot,
ge U meermalen over haar hebt ultge- het raadslid Van Buul, die zich niet
laten, gezien ook het algemeen bekende schaamde als >schildwacht,» tijdens den
feit, dat uw geachte vader, uit afkeer van \geheelen duur der stemming in t stem
de politiek dier partij, indertijd zijn Hd- lokaal te vertoeven, natuurlijk ter con-
maatschap van den Raad heeft neergelegd, tróle van de eerlijkheid van 't stembureaur
Onder de leiders der andere partij kondet Ik voor mij denk hier aan 't bekende
ge U natuurlijk nog minder thuis ge- spreekwoord »Zooals de waard is, ver-
voelen ge stond daarvoor om het trouwt hij zijn gasten,
kort en goed te zeggen wel een beetje Ten derde. Is volgens U onze Bur-
te hoog. gemeester ook al verantwoordelijk voor
Al deze overwegingen van uw beter Kle volgorde der berichten, die door den
»ik« hebben eindelijk moecen zwichten correspondent uit Vlijmen aan De hcho
voor »het elfde gebod/ waarvan ik in worden ingezonden? 't Schijnt zoo.
mijn vorig schrijven den letterlijken tekst Ten vierde. Wanneer zelfs personen
heb meegedeeld Bekend is het immers in uw dienst »groot geld ontvingen om
dat ge vroeger tot onzen Burgemeester propaganda te maken» voor uw tegen
in een aangename en vriendschappelijke partij, dan rust op U de plicht, de namen
verhouding hebt gestaan, en dat de dier personen te publiceeren en tegelijk
plotselinge wijziging in die verhou- de namen van hen, uit wier handen zij
ding juist samenvalt met het tijdstip het >grof geld» in ontvangst namen.
der oprichting van de mandenfabriek Alleen op die wijze kan de zaak tot
der firma Van Wagenberg—Van klaarheid worden gebracht.
Beurden. Ten vijfde. Wat ik schreef inzake de
Ge zult moeten toestemmen, waarde schijnheilige handelwijze van een onzer
heer, dat dit feit speaks volumeszooals kerkmeesters, is geen fantasie, zooals gij
de Engelschman zegt, terwijl voor ont- gelieft te insinueeren, maar helaas de
kenning of tegenspraak uwerzijds absoluut nuchtere treurige waarheid!
geen plaats is. Ten zesde. Indien van iemand, dan
Uw neutrale houding bij de herstem- had van U, mijnheer Johan van Wagen-
ming was intusschen voor de leiders der berg verwacht mogen worden, dat gij,
coalitie-partij nog steeds een reden tot gedachtig het honneur anx damesde
ongerustheid omtrent uw ware gevoelens dames quaestie niet als terloops aan t
ten hunnen opzichte. Om hieraan een slot van uw schrijven had besproken
einde te maken, heeft men U geprest maar ze als no. 1 aan de orde had
om door een publieke daad te toonen, gesteld. Zeg mij, hoe komt ge er in
dat de partij in de toekomst op U zou 's Hemelsnaam toe, mij uw protest in
kunnen rekenen. "De vrucht van die aangezicht te slingeren wegens mijne
pressie is uw stukje in De Echo geweest vermeende miskenning van >het recht
Ge hebt U daardoor met lijf en ziel aan der dames?» Laat ik U, inzake dames-
de partij verbonden, een band, waar- vereering, deze gemoedelijke verklaring
van ge, ik ben er zeker van bij hier mogen afleggen dat ik, zonder als
menige gelegenheid al het pijnlijke en jongmensch ooit tot zoogenaamde »cour-
vernederende zult gevoelen. En de lezers makers en nog minder tot de >DonJuans>
M. de. R.
Ik mag niet najaten het karakter!
seerend stuk van den eenoogtgen spectator
ongemerkt voorbij te laten gaan, waarvoor
ik U voor onderstaand beleefdelijk een
plaatsruimte in Uw blad verzoek. Bij
voorbaat mijn dank.
Spectator begint in den aanhef van
zijn stuk zich al dadelijk voor te stellen
als te ziin (neemt je hoed af) een een
voudig en bezadigd burger, geen open
baar ambt bekleedend, eerlijk, waarheids-
lievend, rechtvaardig, enz. enz.
Wat zegt ge me daarvan Ge moet
maar durven hé 1
Jammer echter dat hij zoo spoedig uit
zijn rol valt.
We zien hem in den ganschen loop
van zijn meesterlijk stuk in alle oprecht
heid de laagst mogelijke manier van
uitdrukkingen aanmatigen, niet ontziende
de meest achtbare Vlijmensche familiën
hoonend en scheldend door het slijk te
halen.
't Is de eenvoud spectator eigen
't Is opmerkelijk hoe steeds de inge
zonden stukken en talrijke pamfletten
van spectator en »zijntn kant* over
vloeien van lage laster, scheldwoorden
en beschimpingen. Redeneeren dan al
die nette heeren zooals hij »zonder zich
te vragen wat deze of gene er we
van zeggen of denken zal®, met andere
woorden of hun geschreeuw waarheid
of laster, goed of slecht is.
Spectator gij philosopheert slecht, gij
loont beter.
Vooraleer gij Uwe waarnemingen uit
braakt dient gij eerst eens Uwe beide
oogen te openen en ze dan eens ter dege
den kost te geven.
Uw oog bespeurt al loerend 't opmaken
van een procesverbaal wegens dronken
schap rechts ziet gij niet de waggelende
bende die onder geroep en getier, voor
zien van trompet en plankenvertoon, de
gemeente in opschudding brengt, 't Kan
immers geen kwaad, 't Zijn de betaalde
wervers van den candidaat die straks
het spelletje voor 't gemeentehuls zal
voltooien.
Spectator, gij ziet door dat zelfde oog
dat er gedurende den geheelen dag der
stemming ten gemeentehuize door zekere
partij als 't ware controle wordt gehouden,
gij ziet goed. Maar doet nu andermaal
Uw rechter oog eens open en ziet g er
dan de treurige noodzakelijkheid niet
van in Ziet gg niet hoe de invullingen
der stembiljetten geschiedt, van hen flie
door Uwe partij daarin geholpen wolken t
'Één partij is daartoe maar bevoegd, is
t niet Ziet gij niet verder zonder de
minste verontwaardiging natuurlijk
dat Uwe partij het geheim der stembus
zoo trouweloos verbreekt, 't zijn geen
individuen.
Ge moet maar durven en niet bang
zijn voor wat men er van zeggen en
denken zal. 't Is de handelwijze, de
manier van optreden van spectator s
kant; hij zal ze U straks voorstellen
als te zijn eerbaar, oprecht »en nog wat*.
Spectator haalt verder op zijne wijze
de ontbinding der R. K. Klesvereeniging
aan. Hij babbelt over candidatuur der
Provinciale Staten. Hij zal dit weer eens
op eerbare wijze tot het zijne maken.
Hij ziet weer niet de rede, de oorzaak,
nog minder het doel der verdeeldheid
van de R. K. Kiesvereenigingen, 't ging
hier volgens hem om persoonlijkheid.
Wel wel spectator, gij hebt vergeten U
ook voor te stellen als 'n schaap, als 'n
geschoren schaap, heelemaal onder 'n
echt schaapsvachtje.
De uitbreiding eener gevestigde plaat
selijke industrie 't is een punt door
hem zelf aangeraakt komt ten goede
aan de geheele gemeente, zoo redeneert
spectator, en waarlijk we moeten dit
met hem beamen- Doch de bevordering
dier industrie ontwaart hij wederom met
oog. Andermaal ziet hij niet die
opgezweepte huurlingen, die onder 't
zingen van liederen van zeer bevredi
genden aard 1 door de gemeente trekken.
't Gaat hier niet over 't inwerpen
van 'n ruitje, neen neen. Er valt hier
voor den spectator geen verbaliseering
te bespeuren, neen neen 't Is de
nieuwe inrichting die zich gaat installeeren
en dit is de manier waarop zij uiting
zal geven van de voorgenomen bedoeling
die zij tot heden gestand doet 1 nml.
de behartiging der plaatselijke industrie 11
Heeft spectator den ouderlingen werk-
geversbond gezien Gij zult 't toch met
mij moeten toegeven, dat het zeer wijselijk
was der leden, die, de handelwijze van
hunnen voorzitter in de gaten krijgende,
zich onmiddelijk terugtrokken
Wat moet Ik U antwoorden op Uwe
vraag betreffende de vrijheid der Neder-
landsche Burgemeesters Moet ik mij
enkel bepalen door U te wijzen op de
ministerieele resolutie met het uitdruk
kelijk verbod betreffende de inmenging
van burgemeesters in kiezingsstrijden
Op Uwe kolomvolle uitbreiding betref
fende de felecitatie van den Heer v. Oyen
verwijs ik U naar mijn voorgaande be
wering. 't Is me te belachelijk, daarvoor
in herhaling te treden.
Uw overvloed van scheldwoorden,
beschimpingen en laster waarmede Uw
stuk zoo rijk versierd is, doen mij de
schouderen ophalen, ik weet van waar
de wind komt. Gij zult me dan ook moeten
excuseeren hietop niet te zijn ingegaan.
Ik heb mij tot deze paar punten willen
bepalen ten% einde eene aanwijzing te
geven ter verdere inzage van het door
U reeds vertoonde en nog in bezit zijnde
kostelijk materiaal. Geeft bij die beschou
wing Uw beide oogen den kost en oordeelt
dan over de onpartijdige behartiging der
gemeentebelangen.
Tenslotte verwijs ik den eenoogigen
spectator in zijn geheel naar mijn onbe
antwoord stukje, 't Zou hem geen oneer
aandoen ook het laatste daarvan in over
weging te nemen.
Vlijmen 18 Aug. 1911.
M. de R.
Donderdagmorgen waren wij getuigen
van een grootsch, majestueus schouwspel.
Meer dan 150 trekhonden uit onze ge
meente defileerden met heel hun hebben
en houden, hun corpus, hun tuig, hun
kar en hun geleider voor het Hoofd der
gemeente en zijne assessoren, die ter
zijde van het raadhuis de vierschaar
spanden. Hier moest uitgemaakt worden
of al die Karo's, Hector's, Turken, enz
nog langer het praedicaat »Trekhond*
mochten voeren en tevens of wagen en
tuig voldeden aan de eischen door de
nieuwe trekhondenwet gesteld. Voor de
meting der dieren was bij het plakbord
een werktuig opgesteld, veel overeen
komst vertoonende met ee^e gullotine
zonder mes. Je kon het de dieren zoo
aanzien, dat ze nu werkelijk eens voor
d'r plezier uitwaren blijdschap straalde
hen uit de oogen, blijdschap sprak uit
het onophoudelijk gekwispel met het
buiten het lichaam uitstekende gedeelte
van d'r ruggegraad. 't Was of de vier
voeters zich bewust waren de verandering,
de verbetering, welke de wet in hun lot
gebracht heeft.
Tot heden hadden zij, de trouwste
vrienden van den mensch, een ellendig
leven geleid hondsche gebieders hadden
hen in kwellend tuig gespannen, zware
vrachten doen trekken, vaak laten ver
smachten van dorst, de noodige rust
onthouden in de toekomst ging het
beter worden, voortaan zouden zij een
van het
