Tweede Blad. '""binnenland. DE OORLOG. Provinciaal Nieuws- Engeland. NUMMER 99 DONDERDAG 14 DECEMBER 1911. 34c JAARGANG Van het oorlogstooneel. Het oorlogsnieuws uit Tripolis is uiterst schaarsch. De Italianen in de stad Tri polis hebben, voorloopig althans, geen last van de vijanden. Zij bepalen er zich toe verkenningstochten in de oase te ondernemen, waarbij zij, behoudens vrou wen, kinderen en enkele personen, die door ziekte of lichaamsgebreken niet in staat zijn de wapenen te voeren, maar weinig Arabieren vinden. Nu en dan vinden zij verborgen wapenen en munitie die zij natuurlijk in triomf mee naar de stad nemen. In Cyrenaica schijnen aan Italiaansche zijde voorbereidingen getroffen te worden voor een aanvallende beweging, van Derna en Berghasi uit, welke beweging gesteund zal worden door de oorlogs schepen. Het moet in de bedoeling liggen van den Italiaanschen bevelhebber door de onder zijn bevelen staande 40.000 man troepen een omtrekkende beweging te laten uitvoeren tegen de Turken en Arabiereo, die onder bevel van Enver Bey de hoogvlakte achter Benghasl bezet houden. De sultan heeft 3000 pond geschonken voor de gezinnen der in Tripolis gevallen soldaten en vrijwilligers, lees: Arabieren. De Dardancllen. Naar het heet heeft de ministerraad in Constantinopel den grootvizier en de minister van buitenlandsche zaken opge dragen op Ruslands verzoek tot open stelling der Dardanellen voor zijn oor logsschepen afwijzend te antwoorden in den vorm, die hun het geschikst zal voorkomen. Tot heden toe moet dat antwoord echter nog niet aan den Rus- sischen gezant zijn meedegedeeld. Het Jong-Turksche comité heeft de regeering meegedeeld, dat het tegen de opening der Dardanellen is. Van andere zijde verluidt, dat de Turk- sche regeering bang is, dat een weiger achtig antwoord door Rusland als een casus belli zal worden opgevat. Frankrijk zou reeds zijn goedkeuring gehecht hebben aan de voorstellen van Rusland. Volgens de »Nationale Zeitung* is men in Turksche regeeringskringen overtuigd, dat Oostenrijk zich tegen het openstellen der Dardanellen voor Rus sische schepen verklaren zal. Reeds is gemeld, dat Engeland niet zoo positief tegen de opening der Dar danellen zou zijn als vroeger. Intusschen publiceert de »Ieni Gazetta4 een onder houd van den TurkschengezantteLondcn met den minister van buitenlandsche za ken, Sir Edward Grey, waarbij laatstge noemde verklaarde, dat de opening van de Dardanellen een nieuw gevaar voor den vrede zou zijn en bovendien door verdragen verboden was De correspondent te Constantinopel van de „Frankf. Zeitung4 zegt evenwel, dat Engeland nog geen beslissing geno men heeft in deze kwestie. De darbaar. Gisteren twaalf uur is op den kronings- darbaar te Delhi de koning naar den vorm tot keizer van Indië uitgeroepen De plechtigheid speelde zich af temid den van een schilderachtige Oostersche pracht. Duizenden menschen waren in straten saamgedrongen. De Engelsche gouverneurs kwamen in staatsiekoetsen aangereden, de Indische vorsten in gou den en zilveren karossen. Om half twaalf reden Hunne Majestei ten uit het kamp, begeleid door twee adjudanten te paard, een afdeeling hu zaren, artillerie en andere troepen. Bij hun aankomst aan de keizerlijke tent werden zij verwelkomd door Lord Har- dinge, den onderkoning van Indië Een aantal muziekkorpsen speelde het volks lied. Hunne Majesteiten begaven zich ver volgens naar hun zetels op een verhe venheid, waarboven zich een gulden troonhemel spande. Daar, temidden van een reusachtig amfitheater, opende de keizer den darbaar met een rede, die langdurig en geestdriftige toejuiching uitlokte, waarvan de muziek denkronings- marsch speelde. Herauten lazen daarop de koningsproclamatie voor, terwijl Hun ne Majesteiten voor hun troon stonden. De verzamelde duizenden riepen Leve de Keizer 1 Lord Hardinge kondige vervolgens een aantal schenkingen, bewilligingen, genadebewijzen enz. afo.a worden er aanstonds vijf millioen ropijen gegeven voor het onderwijs, krijgen soldaten en ondergeschikte beambten toelagen en worden zekere soort gevangenen vrijge laten. De plechtigheid eindigde met klaroen geschal en hernieuwde toejuiching voor Hunne Majesteiten. Delhi, 12 December. Kort voor het sluiten van den darbaar zeide koning George, dat de zetel van de regeering van het keizerlijk Indië van Calcutta naar Delhi overgebracht wordt. Wij lezen in >de Tijd4 Aan de Hoofdredactie van »De Tijd4 Mijne Heeren. Beleefd verzoek ik U plaatsing voor het volgende Mij refereerende aan de woorden van dr. Vermeulen in Uw blad van 7 Dec. j.l., dat de benoeming van den zeereerw. heer P. Geurts >de eervolste is, welke hem in de gegeven omstandigheden kon te beurt vallen,4 verklaar ik de voor den zeereerw. heer Geurts niet-eervolle lezing, welke ik, op g e z a g en zeg gen van een mijns inziens hoogst be trouwbare persoonlijkheid, van dit heen gaan heb gegeven, gaarne terug te nemen. Ik begrijp nu den zeereerw. heer Geurts daarmede leed te hebben gedaan, en maak ik daarom de woorden, welke hij in zijn afscheidsartikel schreef, ook tot de mijne »In zoover dit het geval is, spijt het mrj zeer en, al past dit geen handig en fier journalist, vraag ik nederig veront schuldiging daarvoor.4 Alleen wil ik hier nog aan toevoegen, dat ook een handig en fier journalist op zijn tijd heeft op zij te gaan voor den Christen, die gaarne den vrede ziet hersteld. P. HYACINTH HERMANS Rotterdam, Dec. 1911. Men moet weten dat pater Hermans is redacteur van >De Maasbode4 en dat deze te Oudenbosch moet hebben rond verteld dat rector Geurts als Hoofdre dacteur van de >Tijd4 was >afgezet4. Staatsraad Mr. T. AI. C. Asser ontvangt den Nobelprijs voorden Vrede. Reuter seint dat de Nobelprijs voor den vrede is toegekend aan Staadsraad Mr. T. M. C. Asser, te 's Gravenhage, en aan Alfred Fried, te Weenen. Staatsraad Mr. T. M. C. Asser heeft zich eene internationale vermaardheid verworven, door zijne uitgebreide diepe kennis van het internationaal recht. Bij de Vredesconferentiën heeft Mr. Asser steeds een belangrijke rol vervuld daar werden zijne ernstig-overdachte weten schappelijke adviezen op zeer hoogen prijs gesteld. Daar vooral heeft hij mede gewerkt aan de verwezenlijking van het ideaal om den vrede door recht te handhaven. De buitengewone onderscheiding, welke hem thans is verleend, bewijst, dat deze hoogbegaafde Nederlandsche Rechtsge leerde ook in het buitenland hoog ge waardeerd wordt. Staatraad mr. Asser heeft besloten den hem toegekenden nobelprijs, voor zeover de geldsom betreft, te bestem men voor werken en instellingen strek kende tot ontwikkeling van internationaal recht. Leidsche Groenenkwestie. Met zekerheid kunnen wij thans mede- deelen, dat het afgetreden collegium van het Leidsche studentencorps en de vijf andere in het laatste groenenschandaal betrokken studenten, tegen Maandag 18 December voor de Haagsche Recht bank zijn gedaagd. Als hun verdediger zal optreden mr. Goudsmit te Leiden. (Vad.) WAALWIJK, 13 Dec. 1911. PROVINCIALE STATEN. (Per telefoon). Handelsschool. In de hedenmorgen gehouden ver gadering der Staten van Noord-Braband werd door den voorzitter medegedeeld dat eene kennisgeving van verhindering was ingekomen van de heeren Zeegers van de Poll uit Waalwijk, Snoek uit Almkerk en Simonis uit Raamsdonksveer. Nadat de heer Verheijen uit Roosen daal was geïnstalleerd, werden verschil lende onderwerpen behandeld. Voormiddag was de subsidie-aanvrage van Waalwijk nog niet aan de orde. De vergadering werd hervat ten 2 uur. (Zie eventueel Laatste Berichten) Het navolgend adres is door ons ge meentebestuur aan de leden der Pro vinciale Staten gezonden Waalwijk, 12 December 1911. Edelgrootachtbare Heer. Onze ciculaire van 29 November 1911, waarin wij ons verweerden tegen de be tooging van Dr. Van Gils te Rolduc in zake ons verzoek om subsidie voor eene haadelsdagschool wordt door Z.Eerw. beantwoord in een artikel, voorkomende in het „Huisgezin" van 11 December 1911. Op gevaar af, dat wij misschien reeds te vaak voor onze zaak Uwe be- belangstelling vroegen, durven wij nog maals de vrijheid nemen het onderstaande ter lezing aan te bevelen. Het groote belang voor onze gemeente bij het be kende schoolplan betrokkken, geeft ons daartoe aanleiding. Wij schreven,.Wij keuren niet af, dat de schrijver propaganda maaktvoor de beginselen, welke hij voorstaat". Dat wij zulks schreven heeft op Dr. Van Gils, volgens zijn beweren, den indruk gemaakt te doen hebben met een manifest eener liberale kiesvereenlging uit het Land van Altena enz. Wij hebben naar aanlei ding van deze qualificatie van ons rond schrijven opgemerkt dat uit de door ons gebezigde woorden niet meer moet worden gelezen, dan geschreven werd en rede lijker wijze in verband met den opzet van ons veiweer daaruit gelezen be hoort te werden. Wij hebben den toon, waarin het betoog van Dr. Van Gils ge steld was onaangenaam genoemd en thans wil de schrijver het weer doen voorkomen, of het ods onaangenaam is herinnerd te worden aan de Katholieke beginselen. De schrijver wil uit onze woorden meer halen dan wij daarin neerlegden. Zijne nadere bekendheid met met het Gemeentebestuur moest hem reeds de overtuiging schenken, dat zijne qualificatiën, zacht genomen, onjuist zijn. Overigens schijnt de schrijver zich een zekere voogdij over den gemeenteraad toe te denken. Herhaaldelijk schenkt hij zijne voorlichting, vooral met betrekking tot de gemeentefinantiën. Wij moeten echter ervaren dat zijne voorlichting niet grondt op steekhoudende argumenten en dat de schrijver niet voldoende op de hoogte is met de omstandigheden, die den Gemeenteraad aanleiding gaven zich uit te spreken, voor de oprichting eener handelsdagschool, hetgeen met alge- meene stemmen geschiedde. De leden van dat College, voor het meerendeel zaken mannen, die de quaestie van de practische zijde hebben beschouwd, weten wat de gemeentenaren ontvangen, wanneer van de gemeentelijke middelen niet on belangrijke ofters gevorderd worden voor eene handelsdagschool. Wij kunnen in geen opzicht 's schrijvers meening deelen, dat het argument der buitenleerlingen het bezwaar is, dat onder finantieel oogpunt tegen de school kan worden ingebracht. Wij zouden zijne beweringen omtrent de finantieele zijde der zaak weerleggen ware het niet, dat deze zaak van zuiver gemeentehuishoudelijken aard is en al- zoo een verweer alleen tot den Ge meenteraad zou zijn te richten intusschen zijn wij overtuigd, dat U onze meening zal deelen, dat de zorg voor de gemeente finantiën niemand beter dan den Ge meenteraad kan worden toevertrouwd. Ten slotte is het onze hartgrondige wensch, dat ons verzoek om subsidie voor onzze handelsschool, door zoovele gemeentebesturen gesteund, de aandacht zal worden geschonken, die het groote gewicht der quaestie meebreogt, dat de gevolgen eener definitieve beslissing door de Staten worden gewikt en gewogen. Wij blijven onze zaak in Uwe belang stelling aanbevelen. Met ware hoogachting, Burgemeester en Wethoudersvan Waalwijk. Uitvoering. Naar wij vernemen bestaat bij den heer A. Gerris-Simons het plan om in de zaal „Musis Sacrum" binnenkort, waarschijnlijk 25 December a.s. eene uitvoering te doen geven door de zeer gunstig bekende tooneelvereeniging „Dilettantenclub" te 's Bosch. Wij hopen hiervan spoedig iets naders te kunnen mededeelen. Voetbalvereeniging Waalwijk Vooruit4. Het le elftal nam Zondag jl. revanche voor de te Tilburg geleden nederlaag en zond Excelsior met 1—0 geslagen, huiswaarts. Wat het 2e elftal betreft, is het uit gekomen zooals wij vreesden. Het kleine veld te Besoijen was voor de geel zwarten een ware struikelblok, zoodat zij met 4—3 verloren en hierdoor de kans op het kampioenschap uiterst klein geworden is. Zondag a.s. komt het Bredasche H. M. S. de return-wedstrijd tegen W. V. II spelen. Te Breda werd onver diend met 3—2 verloren, zoodat dezen misstap hersteld moet worden. Bijzondere subsidies. Bij Kon. besluit van 8 November is aan de na te noemen gemeenten, die door de uitgaven, tot een behoorlijke inrichting van haar lager onderwijs ver- eischt, in verhouding tot hare middelen en andere uitgaven, onbillijk zouden worden bezwaard, boven en behalve de bijdrage, bedoeld bij art. 48 van de wet tot regeling van het lager onderwijs, een subsidie verleend als o. m. Loonopzand van f 1500 Sprang van f 1100; Veen van f800; de Werken c.a. van f600; Woudrichem van f1600; Wijk c.a. van f500. Onze handelsschool in de Staten. 't Ontwerp besluit van Ged. Staten houdende afwijzende beschikking op aanvragen van de gemeente besturen van Waalwijk en Breda en van 't bestuur van 4de Hanze» in 't bisdom Breda, met talrijke adhesie-adressen, om een bijdrage voor het handelsonderwijs van minstens 25 in de kosten der jaar wedden van 't geheele onderwijzend personeel. De Commissie van Rapporteurs zegt in baar verslag o.m. Over de aangelegenheid onder c, de aanvragen van Waalwijk, Breda enz., werd in alle afdeelingen min of meer verschillend geoordeeld, het onthaal daar van was zelfs over het geheel genomen niet gunstig. In eene afdeeling kon een kleine minderheid zich niet vereenigingen met het voorstel van Gedeputeerde Staten, meenende, dat er voor handelsonderwijs van den middelstand te weinig door de provincie wordt gedaandat dit vak onderwijs zich heden in een stadium bevond, dat het zeer moeilijk is, nu daaromtrent eene beslissing te nemen. Ook een andere afdeeling verklaarde zich met groote meerderheid voor het voorstel van Gedeputeerde staten. In eene afdeeling werd met algemeene stemmen besloten conform het ontwerp besluit van Geduputeerde Staten. In elk geval wenscht men af te wach ten, wat de Regeering in deze zal doen zonder daartoe eenige zelfs de minste hoop te willen geven. Nog werd in twee andere afdeelingen de meening geopperd, dat het handels onderwijs moet uitgaan van middelstands vereenigingen en dat aan het bijzonder handelsonderwijs subsidie door de Re geering moet worden gegeven. Het geven van 25 pCt. der kosten van de jaarwedden van alle aan handels scholen verbonden leeraren werd ook afgekeurd, omdat dit financieel voor de provincie te bezwaarlijk zou zijn. Een handelsschool zooals Waalwijk dit wil, beschouwde men als een verkapte Hoogere Burgerschool. Eeuige leden dier afdeeling drongen er op aan, dat de provincie de handels- cursussen ruimer zoude steunen. In die afdeelingen werd ook unaniem besloten conform het voorstel van Gedeputeerde Staten. In een der afdeelingen werd de aan vraag besproken en meer speciaal uit een financieel en confessioneel oogpunt toegelicht Een lid merkte op, dat het Rijk alleen confessioneele Hoogere Burgerscholen subsidieert, geen confessioneele handels scholen. Zoolang deze zaak niet zoodauig was geregeld, dat ook confessioneele handelscholen van Rijkswege subsidie konden verkrijgen, was hij tegen provin ciale subsidie aan een neutrale handels school Vooreerst moest dus alles worden beproefd om in deze gelijkheid te ver krijgen. Ook wat betreft de thans gevraagde bijdrage werd opgemerkt dat Waalwijk f 2500 a f 2800 vraagt in plaats van vroeger f 1390, waardoor wanverhouding zou ontstaan met het Rijkssubsidie dat slechts f 6000 groot is. Als voorbeeld van eene goede verhouding in deze werd de aanvraag van 's Bosch voor baar technicum genoemd. Ook meende dat lid, dat te veelaan- vragen om subsidie voor neutraal onder wijs zouden komen, wel ongeveer tot een bedrag van f 15000. En ander lid stelde de vraag waarom de Staten niet zouden afwijken van het standpunt door hen ingenomen in 1904, waarvoor thans alle rede bestaat. Een Commissie van Rapporteurs ad viseerde indertijd afwijzend le. omdat men hier betrad een nieuw terrein, n.l. subsidiecring van middelbaar onderwijs; 2e omdat de toestand der financien te zeer problematisch was. Deze motieven kunnen thans niet meer gelden. Ad. lm. Of men in dit geval middel baar onderwijs subsidieert, is een theore tische, geen practische vraag. Het is zeer twijfelachtig of wij in casu te doen hebben met het subsidieeren van middelbaar onderwijs. De beantwoording dier vraag hangt geheel af van deze: 4Behoort het han delsonderwijs onder Binnenlandsche Za ken of als vakonderwijs onder Landbouw, Nijverheid en Handel Bovendien is subsidie aan inrichtingen, die zooveel nut zullen stichten volkomen gerechtvaardigd. De middenstand, de ruggegraat van het maatschappelijke leven, moet ook geholpen worden. Wat hebben wij aan goede werklieden, indien een goed deel van hen, die de werk lieden in dienst nemen ook niet geholpeo wordt. Door deze subsidieaanvrage in te wil ligen zullen wij helpen den koopman, den reiziger, den winkelier e.a. Indien de Staten tot subsidie besluiten, zijn zij niet inconsequent. Wij hven snel. In zeven jaar is veel veranderd. Het Is een gezonde evolutie. Ad. 2m. De toestand der financiën is thans schitterender dan ooit te voren. Wij moeten daarom niet royaal, wij moe ten daarom voorzichtig zijn doch waar het hier geldt een gerechtvaardigde subsidie, moet de toestand der financien juist een reden zijn om subsidie te ver- leenen. Wanneer de Staten in principe tot subsidieering zouden kunnen besluiten, ware de volgende Zomer- of Najaars zitting af te wachten en de zaak aan te houden, omdat Waalwijk zijne primitieve aanvraag heeft gewijzigd en tevens ver zoekt reglementeering dezer aangelegen heid, welke niet zoo spoedig tot stand is te brengen. Bovendien werd aanhouding wenschelijijk geacht, omdat hetgeen waar toe Waalwijk komt, niet overeenstemt met de conclusien der aaneenschakelings commissie. Ook kan dan worden afge wacht, of niet van particuliere zijde wordt besloten tot oprichting van een confes sioneele handelschool. Tegen een en ander werd aangevoerd, dat de financiën der provincie niet schit terend zijn, doch wel gezond en dat de middelstand reeds voor een goed deel is geholpen door het subsidieeren van haudelscursussen. Evenwel was men niet tegen subsidie onder deze voorwaarden, dat leer eene behoorlijke verhouding besta tusschen Rijks- en Provinciale subsidie, 2e de RegeeriDg zich ultspreke, dat handels scholen behooren onder L. N. en H. en derhalve confessioneele scholen ook subsidie kunnen bekomen. Ten slotte verklaarde deze afdeeling zich genegen de handelsscholen in 't algemeen te subsidieeren onder de na volgende voorwaarden: le dat er een goede verhouding besta tusschen Rijks- en Provinciale subsidie en 2e dat het door onthouding van Rijkssubsidie niet onmogelijk worde gemaakt ook steun te verleenen aan confessioneele handels scholen. Daar vau uwe Commissie van Rap porteurs twee zich verklaarden voor aan houding dezer aanvrage, een tegen het voorstel van Gedeputeerde Staten en drie voor dat voorstel, is zij in de on mogelijkheid, bij meerderheid van stem men, tot eenige stellige conclusie te komen. BAARDWIJK. Algemeene vergadering van de Afdeeling Baardwijk, Waalwijk, Besoijen en Sprang van den N. C. Boeren bond in bet Bondsgebouw te Baardwijk op Dinsdag 5 December 1911 des n.m, ten 6 ore. Deze vergadering is belegd in overleg in overleg met de Gezondheidscommissie te Heusden, die vertegenwoordigd was door den Voorzitter den Heer Piinsen on den Heer ran Heijst, lid. Mede zijn aanwezigde Z.Eerw. Heer Advisenr, enkele leden van het Bestuur en van den Raai van toezicht en ongeveer 70 leden uit deze en verschillende gemeenten. Als sprekers zonden optreden de heeren Fonke-Struif, znivelcousolent en Huivlnga, Landbouwleeraar, beiden te Breda. De Voorzitter der gezondheidscommissie opent de vergaderiug en zegt, dat de onder werpen door beide genoemde Heeren te behandelen in zeer nauw verband staan met de volkswelvaart en volksgezondheid en gaf het woord aan den Heer Struif. Deze gaat in den breede na, wat de eischen zijn, om zooveel mogelijk zuivere boter en kaas te kunnen maken van het te houden melkvee. Voor 50 jaren, zegt spreker, beschouwde men nog de veehouderij als een noodzake lijk kwaad, wegens de lagen prijzendat is geheel veranderd. Men bouwde in een kuil en maakte den stal tot een kuil, zoodat het regenwater daar vrij in kon loopen thans bouwt men hooger dan de omgeving en loopt het watet af. Licht en lucht moet rnimachoots naar binnen kunnen komen, doch zonder trek, door middel van tuimelramen, vloer en zolder moeten van dichte specie zijn, wijl het anders vergaarpla&taen zijn van bacteriën en stof. De koeien moeten op greppels komen te staan. Eenvoudige middelen werden aan de hand gedaan tot beveiliging van den staart bij het melken. De Heer Haizinga gaf een vergelijk tusschen oni vee en dat in het buitenland, p.an melkrijkheid wos het, 't Nederlandsche vee, dat ook iD het buitenland ateeds ge- vraagd wordt. De inrichting van den stal, n.l. het ver anderen in groepstallen met een flinke put voor den gier, 2 Ms per koe, waarin ook de gier van den mestvaalt loont, moet volgens spreker aanwezig zijn, daardoor ver valt het gebrnik van veel strooisel en is urn vrijer in de bebouwing van zijn grond. Het zit niet in dien grooten hoop, dien men langs greppels en wegkanten verzameltde dierlijke stoffen maken de mest en deze zijn evengroot als bij de potstallenallerlei on kruid krijgt men bij zamenraapsel in het land. Wil men die rommel gebruiken dat men er dan een hoop van make op het erf, welken men nu en dan vermengt met beer na meermalen den hoop omgezet te hebben, zou hij eerst na twee jaar bruikbaar zijn, omdat dan alle kiemen z\jn gedood. Daarna behandelde spreker de zoogenaam de stalwedstrijden, een ongelukkig gekozen woord, doch men kan er log geen beter voor vinden. Stalwedstrijden bestaan in bet verbeteren van bestaande stallen, waarvoor eene com missie van beoordeeliDg bestaat en waarvoor prijzen worden uitgeloofd. Gratis kan men gebruik maken van De Echo van het Zeiden.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1911 | | pagina 5