Summer 9 Zondag 28 Januari 1912 35e Jaargang Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Waalwi|ksche Stoomdrukkerij AntoonTielen. Eerste Blad. MONKEY BRAND io r Cacao DE VOLKSDRANK Dit nummer bestaat uit DRIE bladen FEUILLETON. VAN HOUTEN S y De Schoolarts voor de Volksschool bij uitnemendheid. fa Het Teeken van Helderheid. Maakt blik als Zilver verroest ijzer als Staal en wat geverfd is als Nieuw! ZE HELPT HET HUIS SCHOONMAKEN VAN ONDER TOT BOVEN. y4Kg. 0.421 VlO~ - °-18 1 Kg. 1.50 V2 - 0.80 1730 Wiiaiwijksclie tn Lingstrutscle Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 3 maanden fO."?. Franco per post door het geheele rijk f 0.90. Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden van den •Uitgever. UITGAVE: Telefoonnummer 38. Telegram-Adres ECHO. Advkrtbntikn 17 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel, groote letters naai plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. (Apen-Zeep) 1571 d 1741 DOOR dr. D. Herderschee. III. (Slot.) Van niet minder beiang is bet alge meen onderzoek van alle kinderen, van htt geheele toekomstige geslacht, zoo dra zij op school komen. Dan is er nog tijd beginnende skoliosis met vrucht te doen hehandelen, hetgeen later ondanks alle moeite en kosten zoo bittpr weinig meer helptdan is het nog niet te laat verwaarloosde rachitische verkrommin gen afdoende te verhelpen, om zoo latere minderwaardigheid in den strijd om het bestaan te voorkomendan is er een gelegenheid, zooals die nimmer terug keert, om de moeders voor te lichten om haar er op te wijzen, dat zij in den schoolarts hebben te zien den hygiënist van het huisgezin (Pigeaud). Zoo breed opgevat zal de schoolartsen dienst den geheelen mensch eischen. Dat zal de staat veel geld kostenzeer zeker, maar bedenk eens, hoe Biedert heef uitgerekend, dat de opvoeding van een kind uit het minst gegoede derde gedeelte der bevolking, ongeveer 3000 Mark kost voor het 14e jaar is bereikt, m a.w. voor het kind zelf productief wordt voor het in zijn opvoeding gestoken ka pitaal rente gaat afwerpen. Wanneer het kind dus voor dien tijd sterft, is al dat geld om van de moeite en de zorg aan de opvoeding besteed, niet te spre ken weggesmeten 4) wordt het kind gedurende dien tijd invalide, dan zijn er nog kapitalen aan dat verloren geld toe te voegen. Het is dus niet alleen een plicht, maar ook een oeconomisch belang voor den staat, schoolartsen aan te stellen, die hebben te waken tegen het vermorsen vau zooveel maatschap pelijk eigendom. En uit Duitsche statis tieken heeft men reeds de conclusie getrokken, dat een besparing van dat eigendom inderdaad heeft plaats gehad In landen met schoolartsen is de ver betering van het sterftecijfer voor den eeftijd der schooljaren veel sterker dan in de landen zonder die functiona rissen.1) Een gebied is er, dat om de genoemde redenen voor zich zelf alleen reeds het schoolartseninstituut zou wen- schelijk maken en wel hetschrikkwekkend gebied, door de tubercolose beheerscht. HamburgerG) vond in Weenen, en onderzoekingen uit andere steden be wijzen, dat dit geen uitzonderingstoestand is, dat tegen de puberteit ongeveer alle kinderen uit de volksklasse een tuber culose besmetting hebben doorstaan tegen het begin der schooljaren circa de helft der kinderen. Ia de kringen der meergegoeden, waar de besmettings cans zooveel geringer is, zijn deze cijfers veel lager, maar voor ons is alleen de volksschool van belang. Wanneer het Van »DE ECHO VAN HET ZUIDEN.'' 67) Lydia Graham antwoordde niet, maar in hare oogen was eene bewondering te lezen, welker uitiDg de vrouwelijke ingetogenheid verbood. Terwijl de pudding werd gegeteu, ging de heer Dale bij zijue nederige gasten ropd om eenige vriendelijke woorden met hen te wisselen een handdruk to geven, da kinderen de hand op hun vlashaar te leggen en deelnemend naar zieken on afwezigen te vragen. Terwijl hij stil stond om met een d^r gaston te spreken, trof hem een vreemd gelaat, 't Was dat van een oud man, die aan den overkant der tafel zat e geheel verdiept schseu in di aangename bezigheid om zich een eind weg te banen door een fiksch Btuk pudding. Wie is die man aan de overzijde der tafol? vroeg Lionel aau den landbouwer, met wien hij Btond te praten. Ik verheeld niij dat ik hem ken. Hij behoort niet tot deze gemeente, myn heer, antwoorddo de arbeider. Hij ie met Gaft'er Hayfield gekomen en zal misschien een bloedverwant van hem zijn, 't Schynt mii wel wat vry toe, mijnheer, maar Gatier Hayfield was altijd nog al vrijpostig. Neen, dat is niets te vrijpostig, Willem. Er bestaat geene reden, waarom hy niet met Gafi'er zou komen, antwoordde Lionel Dole goedhartig, 't Doet mij genoegen te zien dat het eten hem zoo smaakt. Ja, mijnbeer, dat Z8gt ge met recht, hernam de arbeider met een gryns; waar hij ook vandaan moge komen, hij schynt een goeden eetlust te hebben. Meer werd er over den vreemdeliug niet gesproken't was een oud man met witte kind met tuberculose besmet wordt, do-.n zich drie mogelijkheden voor le kan het lichaam in den'strijd tusschen lichaams cellen cn tuberkelbacillen bezwijken, zoo als meestal het geval is bij de tuberculose der zuigelingen 2e kan het lichaam in dien strijd zulke krachtige teg ngifcen produceeren, dat alle tuberkelbaCilen vernietigd worden, en de steeds in over maat geproduceerde tegengiften een nieuwe besmetting waarborgen in het 3e geval zijn de gevormde tegengifieu (antitoxinen) niet sterk genoeg om de bacillen geheel te vernietigen, maar zij houden de iaatsten toch zoo in bedwang dat zij zich voor 't oogenblik niet kunnen vermenigvuldigen en dus tijdelijk geen kwaad doen, een zoogenaamde »latente haard4 vormend. Wanneer nu de weer- sffltnd van het lichaam zoo groot mogelijk wordt gemaakt, door den voedlngstoe- staüd en de uiterlijke omstandigheden zoo gunstig mogelijk te maken, dan kan tenslotte het lichaam voorgoed overwin nen, omgekeerd zullen slechte hygiënische omstandigheden, m3Ze'en, kinkhoest ot andere ongunstige invloeden, de tuber kelbacillen een voorsprong geve uit de oorspronkelijke plaats vao besmetting den primairen haard, zullen bacillen kunnen ontsnappen en zich elders in het lichaam nestelen, daar, waar de bloedstroom hen afzet en zij voor de vermenigvuldiging gunstige voorwaarden vinden, zooals na de pubeiteit en bij volwa-senen bij voor keur in de longen Heeft zulk een overstrooming van uit den primairen haard op groote schaal plaats, dan volgt de dood door miliairtuberkulose, bij kinderen meest onder de verschijnselen van hersenvliesontsteking zijn er slechts weinig bacillen losgeraakt en is de weer stand van het lichaam niet te zwak, dan ontstaan op de plaatsen, waar de bacillen zich nestelen »secundaire haarden4, die de verschijnselen geven, welke voor den schoolarts van zoo'n enorm belang zijn. De aanwezigheid van een latenten haard is voor den onderzoeker nauwelijks te onderscheiden van een genezen haatd, daar men in beide gevallen is aangewezen op de steeds aanwezige antitoxinen, die men qualitatiei kan aantoonen met de entlngs-reacfie van Pirquet maar het op treden van verschijnselen van secundaire haarden is een zeker teeken, dat het hareD, die hem over de wenkbrauwen hingen, en met zeer witte bakkebaarden, die zijne wangen nagenoeg bedekteu. Ilij had een schnm- schen vogelblik en eeneD neus zoo puutig als de snavel van een der kraaien, welke opdien sneeuwachtigen dag een oorverdoovend gekras in de olmenboomen van Hallgrove aanhieven Toon het maul in het voorhnis was afgeloopen ging Lionel Dale rnff zijue gasten naar het andere gedeelte der pastory. Mevrouw Mor- dannt en de drie jongere dames wandelden in net park, door Douglas Dale en sir Reginald Evorsleigh begeleid. Mejuffrouw Graham vergat geenszins dat het inkomen van Douglas Dale even groot was als dat, van den geestelijke en dat zij twee pezen op haren boog kon spanneD. Zij zorgde aan de zijde van Douglas Dale te zijn toen zij in het plantsoen wandelden en om de ru tieke bmg over de rivier dwaalden doch 't dnnrde niet lang, of zij bemerkto dat al bare pogingen te vergeefs waren, en dat, hoe beleefd en voorkomend hij ook was, zijn hart ergens anders toefde» Eu zoo was het ook. In dien bekoorlijken hot, waar de zware holst in 't helle zonlicht schitterde, dwaalden do gedachten van Douglas Dale af naar de beminnelijke Oostenrijksche weduwe, wier leven hem een zonderling geheim was, de vrouw, die hij noch vertrouwen, noch achten kon, maar die hij, zijns ondanks, meer liefhad dan eenig schepsel op aarde. Ik was liever bij haar dan bior, dacht hij bij zichzelven. Hoe brengt zij dezen winter door, die zoo betooverend voor haar kon zij u Misschien geheel verlaten of te midden van die kunstmatige opgeruimdheid, welke nog doodender is dan de eenzaamheid. Te z .ven ore van dien avond verzamelde de hoer van Hallgrove zijne gasten in de gezel schapszaal der pastorij. Met het vallen van den avond vermeerderde de sneeuw. Door het zachte licht van waskaarsen en den streelenden glans van bloemen, had de gezelschapszaal een lief aanzien, dat nog aan trekkelijker werd gemaakt door de vrouwen figuren, die haar vuldeo. Aan de spits der vrouwen stond Lydia Graham schitterend door hare schoonheid en geestes- lichaam in gevaar verkeert. Dezelfde verschijnselen kunnen ook ontstaan door een van buitenkomende nieuwe bacil* leninvasie, maar in beide gevallen geven zij den arts een waarschuwing, dat het li chaam'in strijd is gewikkeld, die korter of langer (jaren lang) kan duren en waarvan de afloop onzeker is, waar dus krachtige ihulp van noode is. Die ver schijnselen nu kunnen van den meest uiteenloopenden aard zijn en kunnen door een leek bijna nooit, door een deskundige vaak eerst na herhaald, nauw keurig onderzoek op hun juiste waarde ge schat worden ouders en onderwijzers zul len dus lang niet in alle gevallen de hulp van deti huisarts Inroepen, hier is het geheel eigen terrein van den schoolarts, die bij zijn geregelde systematische on derzoekingen van alle kinderen de ac tiviteit op het spoor kan komen van deze gevreesde ziekte, waaraan meer dan het tiende gedeelte der menschen te gronde gaat. Tot de genoemde ver schijnselen behoort o. a. de scrofulose die door verschillende onzer schoolartsen in een aantal van 15 pCt.27pCt. der kinderen werd gevonden Verder be paalde vormen van conjunctivitis, hals- kllerzweilingen, vinger verdikkingen (spi na ventosa), wervellijden, waarbij de kinderen beginnen te klagen over moe heid, pijn in den rug e.d. verschijnselen die vaak voor overwerken of bloedar moede worden aangez'en dan tubeicu- lose van het heupgewricht met de klach ten van pijn in de beeoen, mankloopen enz. terwijl ook de longtubercoloae geen uitzondeiing is en vaak zelfs bij 1 pCt. der kinderen werd aangetroffen. Soms heeft het lichaam slechts een kleinen stoot noodig om over het doode punt heen te komen zijn het dan niet de school artsen, die juist zulke kinderen moeten aanwijzen voor de vacantiekolonies die hier de oudets moeten wijzen op de noodzakelijkheid hun kinderen aan de voedzame maaltijden van >klndervoeding4 te doen deelnemen8) 1 Maar er kan en er moet nog zooveel meer geschieden veel doen reeds de consultatiebureaux voor tuberculose, heel wat kinderen, voor wier geneziDg het een absoluut vereischte is, worden door hen naar buiten gestuurd de schoolartsen moeten zooveel mogelijk in officieel verband worden gebracht is bestemd om te worden: GOED en GOEDKOOP VOEDEND en GEMAKKELIJK VERTEERBAAR gaveD. Zy had getracht Lionel aan hare zijde te lokkeu en zat aan eene tafel, overladen met plaatwerken, waarover hij zich boog, terwijl zij de bladen omkeerde Hure glimlachjes en meesterlijk voorgewende deelneming id de weldadigheid en in de gut- steÜDgen van den geestelijke, hadden eenen machtigen indruk op hem gemaakt, welke gestadig bij hem aanwies. De twee jongere dames Mordannt bezaten eene natuurlijke eenvoudigheid, die hem bekoorde; maar deze landmeisjes verloren te veel bij eene vergelijking met de schitterende Lydia. Ik ho>p dat gij ons een echten, onder- wetschen Kerstavond znlt verschaffen, mijnheer Dale, zeidu zij. Ik weet Diet goed wat gij bedoelt met 6en ouderweischen Kerstavond. 't Is mij eigenlijk niet recht duidelijk, of ik het zelve wel weet, antwoordde de jonge dame vroolijk Ik geloof dat wij na bet diner om dien echoonen ouderwetschen haard moeten gaan zitten en historietjes vertellen, is bet niet zoo? Ja, zoo geloof ik dat het gaau moet, antwoordde de geestelijke. Wat mij bstrett, ik verklaar mij bereid, gednreDde den geheelen avond de slaaf van mejuffrouw Graham te zijn en zal, als zoodanig, al hare bevelen gehoor zamen, hoe tyranniek zij ook mogen wezen. Toen men aan tafel zon gaan, was Lionel genoodzaakt de betooverende Lydia te verlateD, om zijnen arm aan mevrouw Mordannt aan te bieden, terwijl genoemde jonge dame zich moeBt tevreden stellen met het geleide van sir Reginald Eversleigh. Aan tafel zat zij evenwel weder links van haar gastheer en zorgde dat zij gedurende het diner den meeBten tijd met hem in gesprek was. Gordon Graham bespiedde vau het beneden eind der tafel het gedrag zijner zuster en was tevreden met haren zegepraal. Als zij goed baar rol speelt, kan zij op Kerstmis van het volgende jaar hier aan 't hoofd der tafel zitten, Bprak hy bij zich zei ven. Na eeDe tnaschenruimte van een klein ball uur, volgden de heeren de dameB naar de zitkamer en men begoa muziek te maken. Lydiu Graham had niets te vreezen van eene vergelijking met de dames Mordannt. Zy speel den vrij wtl, maar Lydia was eene bekende dilettante en had het genoegen te zien dat Lionel Dale hare meerderheid opmerkte en waardeerde. Zij kon zich dos veroorlooven, zoo voorkomend en lief mogelijk tegenover de meisjes te zijD. De dames Mordaunt zongen een dnet, toen een knecht biuuenkwam en tot Lionel Dale zeide Er is iemand om n te spreken, mynheer over eene zaak van bijzonder gewicht. Wat vooreen man is het? vroeg do rector. 't Ih eene vrouw en zy ziet er dit als eene Zigeunerin. Eene Zigeunerin? Die staan hier niette best bekend. Neen, mijnheer, antwoordde de man, dat dacht ik ook, mot betrekking tot het zilver, weshalve ik John Andrew last gaf er op te letten, terwyl ik mijoe boodschap gmg doen Op dit oogenblik hondt John baar in t oog. Zeer goed, JocksoD. Zeg aan die Zigeu nerin dat, als baar toestand onverwyld ver zorging ehcht, zij zich tot Rawlins, in 't dorp, heeft te vervoegen en ik haar hedenavond niet kan spreken. Good, mijnheer. De man verwijderde zich de dames filor- deauüt eindigden haar duet en stonden van de piano op om de gewone complimenten van de aanwezigen te ontvangen Nogmaals werd Juffrouw Graham verzocht om te zingen en opnieuw nam zij plaats voor de piano, zegevierend in haar bewustzijn dat aij de twee meisjes verre overtrof. Nu echter kwam Lionel niet achter het in strument staan. Hy bevond zich aaD de deur van het veitrek om den knecht te woord to staan, als deze misschien nog een boodschap van de Zigeunerin terugbracht. En de knecht keerde ook weder en verzacht nu zyn heer om even buiten de kamer te komeD. Lionel vroeg verschooniDg en volgde den man in den gang. Ik dnrfde daar binnen niet goed sprekeD, zeide de knecht men een verschrikt gelaat men is soms zoo fijn van gehoor. De vronw zegt dat zij u vanavond nog moet zien leven en dood is er mede gemoeid, zegt zy. met dergelijke vereenigingen. Aange drongen moet worden op het stichten van boschscholen, die na Charlottenburg overal in Duitschland en elders onver deelde instemming hebben gevonden. Zelfs in steden kan men op de speel plaatsen of op de daken openluchtschool houden voor kinderen, die dit noodig hebben in Londen werd dit verleden jaar reeds met groot succes op 50 scholen toegepast. Wat er van een systematische In dat geval zal ik haar ontvangen. Ga in de zitkamer, JacksoD, en zeg aan mevrouw Mordaunt dat ik een oogenblik met een mijner gemeenteleden moet spreken en dat zij en de audore dames mij gedurende een half nur moeten verschoonen. Goed, mijnheer. De rector ging naar het voorhuis, waar hij eene onde Zigeunerin bij het vnnr zag zitten. Zij was zóó van hot hoofd tot de voeten in baar wollen, in vorm en kleur vreemdsoortigen mantel gewikkeld, dat men niet wiet wat men zag. Haar rug was gebogen als die eeoer vronw van hoogen ouderdom. Vlokken Krijs haar hingen los over hoar voorhoofd. Hare huid was brnin en getaand, doch hare schit terende oogen weerspraken op zonderlioge wijze haren grijzen schedel. De Zigeunerin stond op. toen Lionel haar naderde. Zij boog het hoofd als antwoord op zijnen vriendelijken groet, doch zij nam geens zins de honding aan van eene mindere tegen over eene meerdere. Volg mij, goede vronw, Bprak Lionel, en zeg mij wat belaDgryks gy my hebt mede te Hij ging baar v<K>r Daar zÜn studievertrek, eene ruime kamer met lage verdieping, van onder tot boven met ri-jen boeken bezet; een groote lamp met een lichtscherm stond op een kleine schrijftafel, een getemperd licht over de naaste omReving werpende, het overige der kamer in 't duister latende. Een hoop bont brandde lostig in den haard, waarbij de ge wone stoel van den rector stondaan do tegenovergestelde zijde was een groote, onder- wetsche. gemakkelye stool. Ga zitten, goede vrouw, sprak Lionel, dien Iaatsten stoel aanwijzende. Gy hebt my misschien veel te zeggen. Hii nam zelf ook plaats en leunde op zyne schrijftafel, met een ivoren vouwbeen spelende. Ik heb n veel te zeggen, Lionel Dale, antwoordde de vrouw, met eene stem, wier klank plechtig en welluidend was en die on> willeken lig den hoorder trof. Ik heb n veel te zoggen en gij znlt wel doen, goed op te letten en te luisteren Daar mijne waarschnwing. (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1912 | | pagina 1