Nummer 9.
Zondag 28 Januari 1912.
35 Jaargang
Tweede Blad.
Abonneert U op dit
Landbouw.
DE OORLOG
Brieven en Schetsen.
Gemeentenraad.
Frankrijk.
Luchtvaart.
Duitschland.
Soirée-Musicale.
Dinsdagavond j.l. bood de Heeren-
Societeit haren leden met hunne dames
een Soirée-Musicale aan» die in alle op
zichten als uitstekend geslaagd mag
heeten. De verwachting van dezen
avond werd niet in het minst teleurge
steld, integendeel deze werd verre over
troffen. Het programma gaf prachtige
nummers aan en stelde het vooruitzicht
open op een avond van verheven kunst
en waar genot. De dames, Mevrouw
van Meurs als pianiste en Mejuffrouw
van Gorkum als violiste, hebben ten
volle getoond een kunst meester te zijn,
een kunst, die diepe bewondering af
dwingt en de toehoorders ODdcr den
machtigen indruk brengt vau hun mees
terlijk spel. Het zou bijna ondoenbaar
zijn om van ieder nummer van het rijke
programma afzonderlijk te gewagen,
doch het mag niet achterwege blijven
een woord van lot en bewondering te
uiten over de uitvoering van de >Ber
ceuse* van Fiedler, de >Faust Fantasie*
van Alard en de »Bal!ot Scène* van
de Beriot, een drietal nummers voor
viool, die een diepen indruk maakten.
Het waren nummers, die het gemoed
van den toehoorder doen medeleven
met de voortreffelijke kunst en hem
als het ware in extase brengt. De juiste
gevoelsuiting, weergegeven in het kun
stige spel, maakten een nooit te vcr-
1472 getcn indruk. Het spel hetgeen Mej. v.
Goicurn weet te ontlokken aan haar
instrument is overweldigend, het diepe
gevoel dat hieruit spreekt, bewijst dat
zij de gaven bezit van een kunstenares
die hare toehoorders boeit, met zich
medesleept, diepe bewondering afdwingt
voor de verheven kunst, ja, hun hierin
geheel doet opgaan. Doch niet all en
deze dame, maar ook Mevr. van Meurs
mogen wij den naam van kunstenares
niet onthouden, de zware nummers voor
piano zooals o.a. >Freischüiz é.ude* van
Steller, „Noveliette No. 4* en >Auf-
schwung* beide van Schumann, bewezen
dat zij eveneens beheerscheresse van
de kunst ls, hare techniek en vinger
vlugheid, zoowel als haar van diep ge
voel getuigend spel, dwongen tot ieders
bewondering en zeiden, wat kunst ver
mag. In één woord de beide dames
hebben de toehoorders doen genieten
van hare kunstvolle gaven en een
waar genot doen smakeD, de verheven
heid der muziekkunst werd door hen
vertolkt op een wijze, zooals slechts
kunstenaars dat kunnen. Na afloop
werd den beiden kunstenaressen een pas
sende bloemenhulde gebracht en was de
president der Heeren-Societeit, de WelEd.
Heer Th. H. Hagen, groot-industrieel
alhier, de tolk van aller gevoelens. Hij
bracht hun beiden den oprechten dank
van geheel het publiek en bood de
bouquetten aan als bewijs van hoog
achting en sympathie voor haar beider
welwillendheid, ons allen zulk een avond
te doen genieten. Hij sprak de hoop
uit,' dat nog menig keer de sociëteit het
geluk mocht hebben haar spel te kunnen
bewonderen, daar hij overtuigd was van
den onvergetelijken indruk, dien zij achter
lieten.
Tot slot mag der Heeren-Societeit
een woord van lof niet onthouden wor
den, daar deze wederom getoond heeft
het den leden zoo amusant en gezellig
mogelijk te willen maken.
De versiering die in de zaal was aan
gebracht, gaf het geheel zoo een >sehr
gcmiitlich* aanzicht, den geheelen avond
heerschte er dan ook een aangename
en gepaste vroolijke stemming.
Naar wij uit zeer goede bron ver
nemen zullen de dames nog vermeer
derd met eene celliste op Zaterdag 10
Februari a.s- in de zaal »Musis Sarum*
bij den Heer A. Gerris, Waalwijks pu
bliek eveneens in de gelegenheid stellen
om van hare heerlijke muziek te
komen genieten. Wij kunnen dan ook
niet genoeg allen er toe aansporen om
van deze gelegenheid gebruik te maken
daar een avond van waar kunstgenot te
wachten staat.
Waspik 27 Jan. 1912.
P. J. M.
Kalibemesting voor het pardap-
peland.
Bij ervaring weet elke aardappelver
bouwer, dat de aardappels hooge elschen
stellen aan de vruchtbaarheid van den
grond. Van den gewonen veldarbeider
die zijn stukje land, om aardappelen te
zetten, tot den grootlandboüwer, die
gansche Hectaren met de machine be-
poot, allen weten, dat de aardappels
zonder bemesting den bodem al heel
gauw zouden uitputten. Weinigen zijn
er, die aardappels verbouwen zonder op
zettelijke bemesting. De veld en fabrieks
arbeiders bewaren een gansch jaar den
mest, alleen voor hun aardappels, toch
mag men de aardappels, om ze niet al
te groot te doen werden en ze hun 'aan-
genamen smaak te doen behouden niet
te kort voor het poten met stalmest be
mesten. Ook is het om diezelfde redenen
niet wenscheiijk alle jaren aan de aard
appels stalmest te geven, maar om het
andere jaar b.v de bemesting te doen
met kunstmest. De aardappel haalt on
gewoon groote hoeveelheden kali uit den
bodem Dat moet bij den aardappelteelt
in het oog worden gehouden. Iotusschen
is het ook waar, dat in het in het al
gemeen eene versche bemesting met
chloorhoudende kalizouten, een ongun-
stigen invloed uitoefent op den smaak
der knollen. Een kainiet-bemesting kan
dus slechts op het aardappeland gegeven
worden vóór of in den winter, of bij het
vóórgewas. Tenminste bij tafelaardappels,
Een kainietbemesting na Januaii is niet
meer gewenscht. Doch vóór Februari
gegeven, zal kainiet geen ongunstigen
invloed uitoefenen. Wie dus op gewone
eetaardappels, in 1912 te poten, nog
kaioiet wil gever, moet zich haasten.
Fabrieksaardappelen en aardappelen voor
voor veevoeding zullen de kainiet ook
nog wel in Februari mogen hebben.
Geeft men de kunstmest later, dan worden
de tafelaardappelen bemest met patent
kali, die geen chloor bevat, en niet met
kainiet.
Kali is voor de aardappels onontbeer
lijk. De grootte van den oogst hangt
mede af van de beschikbare kali in den
bodem Elke aardappelverbouwer pro-
beere eens, of zijn oogst nog niet grooter
wordt, als hij meer kainiet of patentkali
geefr. Dan weet hij zelf, hoeveel of hij
moet geven ongeveer. De hoeveelheden
hangen toch van verschillende omstandig
heden af; sommigen geven 400 K. G.
anderen 800 K.G In elk geval geve men
van patentkali ongeveer de helft van
wat men aan kainiet zou geveD.
HEDIKHUIJZEN.
Openbare vergadering van den raad
dezer gemeente op Vrijdag 26 Januari
des voormiddags ten IOVj uur.
Voorzitter de Edelachtb. heer van der
Geld.
De Voorzitter opent de vergadering.
Aanwezig alle leden.
De notulen der vorige vergadering
worden na voorlezing onveranderd goed
gekeurd en vastgesteld.
Aan de orde
Benoeming stembureau.
Benoemd worden als leden deheeren
P. Luijben en L. van de Wiel en tot
plaatsvervangende leden de heeren A
d. Brand en P. de Kort, tot vierde
lid L. v. Oudheusden.
Wijziging begrooting 1911.
Wordt goedgekeurd.
Iogekomen stukken.
a. Verslag van de commissie tot wering
van schoolverzuim.
Uit de voorlezing bleek dat absoluut
schoolverzuim niet voorkomt.
b. Goedkeuring geldleening.
c. Aanstelling veearts.
d Proces-verbaal van kasopneming-
Bij het onderzoek is gebleken dat de
boeken in orde waren en het dien over
eenkomend bedrag f 2035.28% in kas
aanwezig was.
Schrijven van de drankbestrijdersver-
eeniging St. Adrianus, houdende verzoek
van eene subsidie van f 25.als tege
moetkoming in de vele kosten.
In het verzoek wordt er op gewezen,
dat, krijgt de vereeniging de gevraagde
subsidie, er dan oudersavonden georga
niseerd kunnen worden en nog meer
propaganda kan worden gemaakt.
Van Oudheusden. Ik ben er niet voor
om subsidie te geven.
Voorzitter. De drankbestrijding heeft
alom al veel verbetering aangebracht.
De Kort. Dat is wel waar, maar 't
<omt mij voor dat de gemeente er bulten
moet blijven, dat aan particulieren moet
worden overgelaten.
Het voorstel van B, W. in omvraag
gebracht wordt met 4 tegen 3 stemmen
verworpen. Tegen stemden de heeren
Van Oudheusden, Vucht, de Kort en
Brands, voor, de heeren Luijben, van
de Wiel en van der Geld.
3. Bespreking verpachtingen weiland.
De Kort. In de verpachting van de
lage weilanden komt een groote veran
dering. Die gaan ze voor 7 jaar verpach
ten. Ik zou de verpachting direct na
afloop van die verpachting houden.
Wordt besloten de regeling van de
verpachting aan B. en W. over te laten.
4. Benoeming van een lid van het
Armbestuur negens periodieke aftreding
van den heer A. de Kort.
De heer A. de Kort wordt met alge-
meeoe stemmen herkozen.
Bij de rondvraag vraag het lid Vuchts
of het niet beter zou zijn om de ge-
meentelanderijen voor den tijd van 4 of 5
jaar te verpachten. Voor het land zou
dit veel beter zijn, daar bij jaarlijksche
verpachting het land te veel wordt uit
gemergeld. Wordt het land voor 4 of 5
jaar verpacht dan wordt het bemest.
Voorzitter. Vroeger hebben wij daar
al eens een proef mee genomen, maar
we zijn er van af moeten zien omdat
de betaling toen zooveel te wer.schen
overliet 't Is toen voorgekomen dat we
van iemand f70 moesten hebben. Be
talen deed hij niet. Wij hadden op
slot van rekening de zaak In handen
gegeven van een advocaat. Toen het*
lang genoeg aanhangig was geweest
betaalde hij de f70 doch wij waren er
niets mee opgeschoten want de advocaat
had een rekening van f70.
Vuchts. 't Zal nu nog wel eens voor
komen, dat ze niet- betalen.
Voorzitter. Neen daar hebben we nu
niet het minste last meer mee,
Luijben. Voor particulieren is het goed
om voor 4 of 5 jaar te verhuren, maar
voor een gemeente niet.
De Kort. Er komt ook nog bij dat er
veel menschen zijn die van 't jaar een
weiland noodig hebben en een volgend
jaar niet.
Het voorstel van het lid Vuchts in
omvraag gebracht wordt met 6 tegen I
stem verworoen.
Brands. Een vorig jaar is besloten de
boomen bij Daleu op te snoeien, dat is
nog niet gebeurd.
Voorzitt r. Ik ben eens gaan kijken
maar 't is niet zoo erg als toen er over
is geroepen Schade heeft hij er niet aan,
maar we zullen er toch voor zorgen
Meer boomeu zullen gesnoeid worden.
Vuchts. Zou het niet beter zijn ze te
verkoopen.
Voorzitter. Ze wassen nog goed en
bovendien zijn de boomen te goedkoop.
Van Oudheusden, De weg bij ons vanaf
Timmermans tot aan van de Grind, on
geveer een 40 meter, is zeer slecht, d!e
heul is daar verzakt.
Voorzitter. Hoort dat niet tot de polder
Van Oudheusden. Ze hebben het bij
een binder ook opgemaakt, 't Is een klei
nigheid, alleen maar wat ophalen.
Voorzitter. De strater is toch bezig,
ik zal er hem een dag heen zenden.
Niets meer aan de orde zijnde en nie
mand meer het woord verlangende sluit
de Voorzitter de vergadering.
Hel gevecht bij Gargaresj.
Thans komt er ook een Turksche
lezing van het gevecht bij Gargaresj op
18 dezer. Het luidt als volgt:
Des morgens rukte een vijandelijke
kolonie, uit infanterie, cavalerie en artil-
leiie bestaande, van Gargaresj op om
Sansoer te bezetten. Het Turksche com
mando bracht terstond Turksche eD
Arabische strijdkrachten naar voren, die
de Italianen bij Gargaresj aangrepen.
De strijd duurde 3 1/2 uur. Door een
omtrekkende beweging van den linker
vleugel der Turken werden de Italianen
gedwongen twee van hun verdedigings
linies op te geven. Des namiddags
trokken zij op een derde linie terug,
om versterkingen van Tripolis af te
wachten. Tegen den avond ondernamen
de Turken en Arabieren een nieuwen
aanval op den vijand, die reeds verster
kingen ontvangen had. Het nachtelijk
gevecht was uitermate moorddadig. De
Italianen moesten ten slotte ook de
derde linie opgeven en zich in de oase
voor de stadsmuren van Tripolis terug
trekken. De Italianen hadden 1 50 dooden
en lieten ook materiaal in den steek.
De Turken en Arabieren hadden 18
dooden en eenige gekwetsfen.
Ons vermoeden, dat de Italianen wel
niet zoo'n groote overwinning bevochten
zouden hebben als zij het iieten voor
komen, wordt bevestigd, naar men ziet.
Volgens de Turksche lezing is het eigen
lijk een gevoelige nederlaag voor hen
geweest 1
Bombardement.
De Porte heeft bericht gekregen, dat
de Italianen Zondag, Koenfoeda aan de
Roode Zee (waar de Turksche kanon-
neerbooten vernield zijn) beschoten heb
ben. Menschen zijn er niet gedood.
De materieele schade is onbekend.
Oorlogskosten.
Uit Rome wordt aan de Deutsche
Tageszeitung geschrevenTot einde
Januari worden de loopende onkosten
voor de Italiaansche vloot en het leger
geschat op 115 millloen lire. Doch in
deze cijfers zijn niet begrepen de kosten
voor het vervangen van gebruikte wa
pens ammunitie kleedingstukken scheeps
machines enz. en evenmin de verliezen,
door de scheepvaart en den handel en
Industrie geleden- Hoe aanzienlijk deze
laatste verliezen moeteD zijn, blijkt uit
mededeeling van de Corriere della Sera,
dat van het begin van den oorlog tot
nu het bedrag aan onbetaald gebleven
en geprotesteerde wissels van Italië op
Turksche kooplieden niet minder dan
10 millioen lire bedraagt.
Het gevecht bij Derna.
Het Stefanl-agentschap verklaart, dat
het bericht uit Turksche bron, volgens
hetwelk de Italianen den 20en Januari
bij Derna met een verlies van 200 dooden
werden verslagen en de Turken een ge
wonden Italiaanschen generaal zouden
hebben gevangenomen eu zeven kanon
nen benevens 600 geweren zouden heb
ben buitgemaakt, onjuist is. Zij deelt me
de, dat bij Derna sedert den 17en Januari
geen strijd meer heeft plaatsgehad. Dien
dag werden de Turken met aanzienlijke
verliezen, meer dan 100 dooden en onder
achterlating van vele wapenen en munitie
teruggedreven terwijl de Italianen slechts
drie dooden en zeven gewonden hadden.
Eigenaardig het intusschen, dat uit
Tripolis het bericht kom volgens het
welk daar Dinsdag eenige voorposten
gevechten zouden hebben plaats gehad.
Natuurlijk heet hst weer in dit bericht,
dat de Turken en Arabieren verslagen
werden. Zij zouden een verlies van 150
dooden en gewonden hebben gehad en
de Italianen zouden geen enkel verlies
te boeken hebben. Maar in ieder geval
blijkt uit dit bericht, eveneens uit Itali
aansche bron, dat er na 17 Januari wel
degelijk gevochten is bij Derna.
Schermutselingen.
Woensdag viel een Arabische cava-
leriepatrouille een Italiaanschen post bij
Gargaresj aan, doch den aanval werd
terstond afgeslagen.
De verdedigingswerken in Gargaresj
zijn nu voltooid.
Uit Homs komt bericht, dat de
Turken op 22 en 23 dezer eenige ka
nonschoten op de Italiaansche stellingen
losten, die echter geen schade aan
richtten.
In den nacht van 24 dezer over
vielen eenige roovers bewoners van de
oase van Tripolis. Twee der bewoners
werden gewond.
Vermoedeiijk goldt het hier, al spreekt
het Italiaansche bericht van roovers, een
wraakneming van Arabieren op Arabi
sche bewoners der oase, die zich aan
de Italianen onderworpen hadden.
2
93
19
44
2
43
110
5
2
5
1
2
25
3
18
0
103
Vrij Conservatieven 13
Antisemieten 3
Economische Vereeniging 10
Beiersche Boerenbond
Centrum
Polen
Nationaal-liberalen
Duitsche Boerenbond
Vrijzinnigen
Sociaal-democraten
Elzassers
Lotharingers
Welfen
Denen
Wilden
Het Bassermann-Bebel of het B—B
blok heeft dus een meerderheid van 11
of 12 stemmen 204 tegen 193, terwijl
in den vorigen Rijksdag het zoogenaamde
zwart-blauwe blok over een meerderheid
beschikte van 83. De eenige groote
partij die wint ls de sociaal democratische
zelfs Potsdam is rood geworden door
de verkiezing van dr. Llebknecht.
20
51
0
49
53
5
3
1
1
6
Gespannen toestand.
De kwestie der aangehouden schepen
door de Italianen is nog niet opgelost.
Men is nog druk bezig aan 't onderhan
delen om tot een vergelijk te komen,
maar zoover is het, naar het schijnt,
thans nog lang niet.
Integendeel sommige groote bladen
spieken als hun meening uit dat het
kón flikt eenigszins dreigender vormen
gaat aannemen.
De besprekingen te Rome duren nog
altijd voort, dat de Italiaansche regeering
nog altijd een omweg zoekt om de
de Turken vrij te laten, zonder den
Fianschen voldoening te schenken. Zij
zouden hen het liefst met een eigen schip
naar Tripolis overbrengen, wat natuurlijk
veel zou bijdragen om onder de Turksche
volkeren dc edelmoedigheid der Italianen
in grooten roep te brengen. Verder wil
de Italiaansche regeering, dat in de met
Frankrijk te wisselen nota's harerzijds
geen ongelijk erkend wordt, noch aan
gaande de aanhoud'ng van het zelf inge
steld onderzoek naar de ware kwaliteit
der 29 Turken en dat ook in de
nota's van Franschen kant noch van het
een noch van het ander gerept wordt.
De minister van Buitenlandsche Zaken
schijnt de' Italiaansche voorstellen met
beslistheid van de hand te wijzen en
dringt aan op de uitlevering der Turken
aan Frankrijk, dat de in vrijheid gestelden
naar gelang van omstandigheden of te
rug zal zenden naar hun vaderland of
overbrengen naar Tunis.
De nieuwe Duitsche Rijksdag.
De nieuwe Duitsche Rijksdag is er
De herstemming van gisteren in 33
districten hebben aan Centrum, Polen
en conservatieven 8 aan de partijen van
links 25 zetels geschonken. De liberalen
zien dus hun Ideaal verwezenlijkt: zij
hebben de meerderheid tot minderheid
gemaakt door aan de sociaal-democraten
een winst te bezorgen van niet minder
dan 57 zetels 1 Zoodat de sterkte der
partijen in den Rijksdag thans (in ver
gelijking met die in den vorigen) aldus
is gewijzigd:
Conservatieven 13 vroeger 5y
Doodehjke val.
Donderdag heeft zich op het vlieg
veld van La Vidannée bij Senlis een
vreeselijk ongeluk voorgedaan, dat aan
vankelijk nog zonder een slachtoffer ge
vraagd te hebben, scheen te zullen af-
loopen. Lult. Borner, die ongeveer een
maand geleden zijn vliegbrevet had be
haald, stortte van een hoogte van 300
M. Het was dien dag zeer goed vlieg
weer en verschillende vliegers waien
opgestegeo. Borner steeg omstreeks half
een op en bereikte binnen 5 minuten
eene hoogte van 300 M.
Op dat oogenblik zagen zijn kame
raden tot hun ontzetting, dat de een
dekker schokkende bewegingen maakte
plotseling draaide het toestel om
zijn lengte-as en smakte vervolgens
rechtstandig tegen den grond, met een
doffen slag. Het benzine-reservolr sprong
en de benzine vloog in brand. De on
gelukkige oftlcler, door den slag ver
doofd, bleef op zijn zetel als vastge
nageld en hij zou levend verbrand zijn,
als twee in de buurt werkende boeren
knechts hem niet te hulp waren ge
komen.
Ondanks de felle vlammen grepen de
dappere kerels den bewusteloozen officier
sneden zoo vlug mogelijk de riemen
door waarmede hij op zijn zetel was
vastgesnoerd, trokken hem uit de bran
dende machine en legden hem terzijde
van den weg.
Deskundigen konden niets abnormaals
aan den eendekker bespeuren, noch vleu
gelbreuk, noch stilstand van den motor
Men meent nu, dat dit de oorzaak is
het ongeluk Borner is een ult-
van
nemend besuurder, maar tevens zeer
bijziende. Hij moet zijn lorgnet tijdens
de vlucht zijn kwijtgeraakt, en daardoor
zijn zuiver evenwichtsgevoel hebben
van het Zuiden.
