Tweede Blad.
Maria van Nassau.
DE^00RLÖ5r
Buitenland,
Provinciaal Nieuws.
BINNENLAND.
Frankrijk.
NUMMER 38.
DONDERDAG 9 MEI 1912.
_35e JAARGANG.
Oudst bekende priorin van het
klooster „Nazareth" te Waalwijk.
(pl.m. 1523pl.m. 1556.)
o—
Het is van vrij algemeene bekendheid,
dat in het eertijds vermaarde Waalwijk-
sche nonnenklooster »Nazareth«, In of-
ficiëelc. stukken der 16de eeuw genoemd
te loos ter van der ordenen oft re glen van
Sint Augustinneeen geruimen tijd
overste geweest is een lid uit het door
luchtig huis van Nassau, n.l. Maria
van Nassau.
Minder bekend is het echter van wien
genoemde priorin ceo dochter was en
in hoeverre zij iu familiebetrekking stond
met de vorsten van Or iujc.
Meermalen is daarnaar door ondei-
scheidene personen en ook door den
ondergeteekeude vruchteloos gezocht.
Herhaalde onderzoekingen in ver
schillende archieven hebben mij echter
in den laatsten tijd stukken onder de
oogen gebracht, die mij in staat stellen,
zoo niet de onomstootelijke, dan toch
de vermoedelijke bewijzen aan te voeren,
waaruit met vrij groote zekerheid de
gevolgtrekking kan gemaakt worden,
wie gezegde Maria van Nassau is ge
weest.
Of de bewering van Schutjes in zijn
geschiedenis van het bisdom Bosch,
'dat Maria van Nassau geduren
de 32 jaren, van 1523 tot 1556, priorin
van „Nazareth* is geweest,, aan eenige
bedenking onderhevig is, valt vooralsnog
moeielijk uit te maken wel is het be
wezen, dat zij reeds in 1525 en nog in
1532 en vermoedelijk ook nog in 153$
te Waalwijk woonde.
Het eerste bewijs vindt zijn grond
hierin, dat zij als priorin, en Gerritvan
Rueremundeals confessoer ende pater
in den naam des convents van onsse lieve
vrouwen geheiten Nazat eth den 7 Dec.
1525 aan Lambrecht Millinx, heer van
Waalwijk, vergunning verleenen, om ze
keren rosmolen te zetten op land, het
genoemde klooster toebehoorende
Destijds of in 1526 telde Nazareth 55
geprofessyde joncjfrouwen oft zusteren
2 biclitvaders, 2 jonge me eg h den niet
geprofessytende 7 diensboden.
Het tweede bewijs geeft ons een sche
penbrief van 's Bosch, d.d. 11 Augustus
1532, waarbij Mary van Nassouw,
priorinne, Agnees Pollender s,
procuratersse, Alit van Rues el,
Geertruyd Buyssen, Sophia
Donck^Jenneken Sprockets
conventualinnen, met toestemming van
bovengenoemden Gerrit van Rueremun
deten voordeele van het klooster van
Nazereth, zeker huis en erve in de
Vuchterstraat te 's Bosch transporteeren
Welk bewijs is er nu voorhanden,
dat Maria van Nassau en hare
zuster Adriana vanNassau nog
in 1538 te Waalwijk vertoefden Ik
wil beproeven dit op te helderen en
dan moet deze opheldering tevens die
nen om met groote zekerheid uit te
maken, zuie Maria van Nassau is ge
weest.
In de tweede helft der 15de eeuw
was heer van Bredagraaf Jan van
Nassau (f 1475), gehuwd met Maria
van Loon. Hij was de vader van
Engelbrecht II van Nassau
en van Jan van Nassau, de groot
vader van Willem van Nassau
en diens echtgenoote Juliana van
Stolberg, en de overgrootvader van
prins Willem van Oranje (f 1584)
Bij zijn overlijden in gemeld jaar 1475
liet graaf Jan, behalve 6 wettige kinde
ren (2 zoons en 4 dochters) nog na een
bastaardzoonJ an bastaard van
Nassau, den lateren kastelein van
Heusden. Deze Jan bastaard van
Nassau huwde in November 1470
met jonkvrouwe Adriana van
Haestrecht, oudste dochter van
Paulus van Haestrecht deü
jonge en van Catharina van
N a e 1 d w ij c k, heer en vrouwe van
Loon—op—zand welk huwelijkscon
tract op dit oogenblik onder mij berus
tende is en weldra in >laxandria* zal
verschijnen.
Nog eene andere dochter van Paulus
van Haestrecht en Catharina van Naeld-
wijckwas Catharina van Haest
recht, welke ongehuwd bleef en den
14 Mei 1538 te Brussel voor den notaris
Gualtherus Vrancken en ten
huize van haren bloedverwant J e r o-
nimus van der Noot haar testa
ment maakte.
Onder de vele legaten, die zij daarbij
maakte, behoorde ook dit: Ten
negensten heeft noch gemaickt de voir-
sci even testateur esse den Cloestere
van Waelwijck, aid air haire
nichten woenachtich sijn,vijf-
tich karolus gulden eens, om te bidden
voir hair siele ende alle gelovige sielen
Naar mijne bescheiden meening kun
nen deze nichten* niemand anders ge
weest zijn dan Maria en Adriana
van Nassau, kinderen uit het huwe
lijk van bovengenoemden Jan bas
taard van Nassau met Adriana
van Haestrecht, die tegen de
gemelde testatrice tante moesten zeggen.
Als dit de waarheid is, en het kan er
dunkt mij, niet ver af zijn, dan is zoo
goed als bewezen, dat Maria van
Nassau, de oudst bekende priorin
van het klooster ïNazareth* eenachter
nicht was van prins Willem van
Oranje.
Immers gelijk boven gebleken is
was Maria van Nassau's vader, nl.
Jan bastaard van Nassau, een
bastaardbroeder van prins Willem van
Oranje's grootvader, dus moest prins
Willem de Zwijger oud-oom zeggen tegen
meergenoemden bastaard van Nassau
en bijgevolg waren de priorin Maria en
prins Willem achternicht en achterneef
Zoolang er geen meer stellige bewij
zen voor iets anders aan het licht komen,
kunnen we bovenstaande onderstelling
dus veilig en met een gerust geweten
voor de ware houden.
J. van der HAMMEN Nicz.
Besoijen.
Rhodes bezet.
Het Zaterdag door de Italiaansche
troepen bezette Turksche eiland Rhodes
(men schrijft ook Rhodus en Rhodos)
ligt 18 K.M. van de kust van Klein-Azië.
Op Rhodes is een station voor draad-
looze telegrafie, zoodat de lurken vei-
bluding konden hebben met Derna in
13 arka
Nu Rhodes door de Italianen bezet
is, is de correspondentie der Turksche
regeering met de aanvoerders in Tripo
lis zeer moeilijk geworden.
Het eiland Rhodes is 1460 vierkante
K.M. grooteen derde deel zal bebouwd
zijn, de rest is met bosschen bedekt of
ligt braak.
De bevolking van het eiland wordt
op ruim 30 000 zielen geschat, voor het
meerendeel Grieken en 4000 Moham
medanen.
liet Turksche garnizoen bedroeg ge
woonlijk 500 man, doch in den laatsten
tijd zond Turkije 1700 man infanterie
en artillerie uit Saloniki naar Rhodes,
alle goed geoefende en bedreven solda
ten, verder twee veld- en een bergbat-
terij. Daar de Turksche officieren zich
bewust waren van den slechten toestand
der stads- en havenbevestigingen, trok
ken zij zich in de bergen terug, waar
zij enkele verschansingen opwierpen.
Uit Constantlnopel hebben zij onlangs
groote hoeveelheden geweren laten ko
men en daarmede het trouw gebleven
deel der Grieken bewapend.
Over bet gevecht tusschen de Italia
nen en Turken op Rhodes meldt een
telegram uit de stad Rhodes
Volgens een bericht uit Italiaansche
bron werden 3000 Turken herhaaldelijk
geslagen tot onder de muren van Rho
des zij verspreidden zich in den nacht
in de stad. De Italianen hadden 1 doode,
6 gewonden, de Turken 23 dooden, 48
gewonden en verloren 5 gevangenen. De
waarnemende gouverneur kwam in het
Italiaansche kamp zijn onderwerpiag
aanbieden. Een bombardement had niet
plaats. Om 9 uur bezetten de marine-
troepen de stad.
Generaal Ameglio vaardigde een pro
clamatie uit, en nam onmiddelijk maat
regelen voor de veiligheid der stad en
voor de heropening van alle openbare
diensten.
Turksche bladen nemen de bezetting
van Rhodes door de Italianen tamelijk
lakoniek op. De >Tanin« meent, dat al
bezetten de Italianen alle Turksche ei
landen, Turkije er niet aan denkt een
spoedigen vrede te sluiten.
In Constantinopel is men in ambtelijke
Turksche kringen vol vertrouwen, dat
de Italianen het eiland weer zullen moeten
ontruimen. Blijkbaar rekent men op een
afmattenden guerllla-oorlog. In elk geval
zegt men den verdedigingsoorlog in Tri
polis en Barka vastbesloten te zullen door
zetten.
de stemming in den lande.
Na de vorige gemeenteraadsverkiezin
gen is Briand aan zijn systeem van
verzoening begonnen, omdat de radlka-
len vele stemmen hadden verloren.
Dat schijnt door te gaan.
Wij kunnen er nog weinig van zeggen
omdat de katholieke bladen van giste
renavond enkel den uitslag van Parijs
en die van eenige groote steden be
spreken.
Welnu, te Parijs handhaven de ka
tholieken al hun zetels.
Wel veroveren zij geen nieuwe, maar
sinds 1908 zijn ze in stemmenaantal
30.000 vooruitgegaan, terwijl de radika-
len er even veel verloren.
In Marseille overwon rechts.
Te Hazebrouck viel de abbé Lemlre,
die zich ondanks het verbod van zijn
Bisschop kandidaat had laten stellen
voor den gemeenteraad.
De katholieken daar beginnen te
merken wat discipline is.
Vootzoover bekend zijn de gemeente
raadsverkiezingen in Frankrijk niet ver
ontrustend. Eer bevredigend. Maar.... we
weten nog weinig.
De auto-bandieten
Fen vriend der auto-bandieten, mis
schien is hij ook wel lid der bende,
heeft Zaterdagmiddag den voerman,
Blancher, vermoord, omdat deze aan de
politie mededeelingen had gedaan be
treffende het verblijf der schurken. Ter
wijl Blanchet te Meuse-Maisons, bij Nancy
aan een wagen bezig was, kwam plot
seling een jonge man op hem toeloopen,
die zonder een woord te zeggen, ver
scheidene revolverschoten loste. Blanchet
viel dood op den grond.
De moordenaar, een jonge anarchist,
Bill genaamd, vluchtte in htt bosch van
Hay. Dadelijk werd door de politie van
Nancy en soldaten een klopjacht geor
ganiseerd en thans is het bosch, waarin
Bill zich verscholen houdt, geheel door
politie en soldaten afgezet, zoodat men
den moordenaar binnen enkele uren
hoopt te arresteeren.
Nadere berichten bevestigen, dat men
hier werkelijk met wraakneming te doen
heeftBlanchet zou de schuilplaats van
Reinert verraden hebben.
Hij is nog niet gevonden.
zonden.
De Tel. ontving op haar vraag aan
jhr. Van Geen, particulier secretaris van
de koningin, of hij 't bericht dat de reis
van H. M. naar Dobbin uitgesteld was,
kon bevestigen het volgende diploma
tieke antwoord
>Aan de pers .is geen enkele mede-
deeling gedaan betreffende eene voorge
nomen reis der Koningin naar Dobbin,
waardoor het beantwoorden uwer vraag
van zelf komt te vervallen.*
Volgens in Den Haag in Binnenhof
kringen loopende geruchten zou naar
aan de Tel. wordt gemeld het on
verwacht verschuiven van de reis van
H.M. de koningin naar Dobbin, welke
reis aanvankelijk op 9 Mei a.s. was
bepaald, oorzaak vinden in de bestaande
onzekerheid in den politieken toestand
van het oogenblik.
Tentoonstelling 1913 te Tilburg.
Met de schitterende resultaten van de
tentoonstelling te Tilburg in 1909 ge
houden voor oogen bereidt het comité,
dat deze tentoonstelling organiseerde,
thans met evenveel toewijding en energie
eene nieuwe Ausstelllng voor, te houden
van 15 Juli tot 15 Aug. 1913, die 1909
zoo mogelijk nog in grootschheld zal
overtreffen. Twee afgevaardigden van de
Kamer van Koophandel zijn aan het
comitié toegevoegd terwijl overal in
overleg met het gemeentebestuur wordt
gehandeld.
In eene vergadering, die gisterenavond
In het volgend nummer melden we hier
omtrent nog nader.
Ook voor Hemelvaartsdag heeft W.V.
reeds een wedstrijd georganiseerd. Als
dan zal n.l. hel Rotterdamsche kantoor
elftal „Arnoldi" van de firma A. van
den Bergh-Limited een wedstrijd tegen
de geel-zwarten spelen, terwijl met nog
een paar sterke clubs onderhandeld
wordt, om dien dag alhier een propa-
gandawedstrijd daar te stellen.
Gevonden.
Gevonden een haarkam, sleutel en
zakmesje.
Terug te bekomen op het politie
bureau alhier.
Jubileum.
Een zeldzaam jubileum werd Zondag
1.1. in 't hotel Verwiel alhier gevierd.
Toen toch was het 25 jaar geleden, dat
Janus Vuchts, bij allen gekend en ge
acht, in dienst trad bij de familie Verwiel.
Was het wonder dat hem een echte
feestdag bereid werd, dezen dienaar,
een werkelijk voorbeeld van trouw, eer
lijkheid en dienstijver. Door den heer
P. Verwiel, omringd door de geheele
familie, werd de jubilaris des morgens
gecomplimenteerd en hem als blijk van
waardeering een prachtig gouden hor
logeketting aangeboden, met medaillon,
waarin de portretten van wijlen mevrouw
wed. Verwiel onder wie hij zoo'n lange
reeks van jaren diende en zijn tegen-
woordigen patroon den heer P. Verwiel,
terwijl nog tal van cadeaux in verschil
de aangename, goede verstandhouding,
die hier heerscht.
Wij bieden den jubilaris onze felici
taties en wenschen hem gaarne zijn
De gemeenteraadsverkiezingen.
De Fransche gemeenteraadsverklezi
gen zijn, evenals de belgische, uit po
litiek oogpunt belangrijk.
Ze worden geheel beheerscht door de
politiek.
Dus vormen ze een graatmeter voor
Tweede Kamet- - Het pantser schip.
Minister Heemskerk zeide, dat de re
geering de vriendelijke bedoeling der
motie Lohman waardeert, doch zij heeft
bezwaren De motie koppelt het onder
zoek en het aangevraagde schip aan
elkaar. Een staatscommissie is niet aan
een termijn te binden.
De motie zou tot een onzuivere stem
ming voeren, en ook al zou de com
missie spoedig gereed zijn, toch duurt
het lang eer kan beslist worden.
Spreker verzocht daarom intrekking
der motie.
Omirent het ontwerp is het persoon
lijk gevoelen van de leden van het
kabinet, dat afstemming onraadzaam zou
zijn, dus geen kablnets-kwestie.
De heer Lohman trok de motie in,
nu de Regeering den aangeboden steun
weigert en zcide nu tegen het schip
te stemmen.
Het pantserschip is ten slotte ver
worpen met 63 tegen 26 stemmen, de
geheele linkerzijde waarvan alleen de
heer Roodhuijzen afwezig was, stemde
tegen. Van rechts stemden tegen 11
Katholieken: de heeren Duynstee, Van
den Berch van Heemstede, J. van Nispen,
O. van Nispen, Bolsius, Janssen, Beckers,
Van Best, Bogaardt en Kooien10
Christehjk-Historischende heeren De
Visser; Schimmelpennink, Van Veen,
Lohman, De Geer, Van Wassenaar, Van
Idsinga, Van Dedem, Van Lennep, An
kerman 2 anti-revolutionairen de hee
ren Van der Voort van Zijp en de
Monté ver Loren.
Van rechts waren afwezig zes katho
lieken en vier anti-revolutionnairen. Van
de Chrlstelijk-Historischen werd alleen
de heer Snoek Henkemans zijn leider
ontrouw en stemde voorvan de anti
revolutionairen stemden er slechts twee
tegen.
In parlementaire kringen neemt men
aan, dat het votum van de Tweede
Kamer van gistermiddag in zake het
pantserschip waarschijnlijk geen ander
gevolg zal hebben dan het aftreden van
den minister van marine.
De ontgroeningszaak.
Men schrijft uit Den Haag
De Haagsche rechtbank veroordeelde
heden eenige Leidsche studenten in ver
band met de bekende ontgroeningszaak,
tot f50 boete of 10 dagen hechtenis,
wegens het doen drukken en versprei
den van voor de eerbaarheid aanstoo-
telijke geschriften, met vrijspraak van
het doen verrichten door groenen, van
voor de eerbaarheid aanstootelijke ver-
tooniogen.
H. M. de Koningin.
H-M. de Koningin keert 9 dezer naar
Het Loo terug. De reis naar Dobbin is
uitgesteld. De vier auto's die te Am
sterdam aan het station voor het ver
voer gereed stonden, worden niet ver
werd gehouden werden als leden voor lenden vorm aan Janus werden geof-
het dagelijksch bestuur gekozen de heeren freerd. Tal van personen toonden gedu-
Leon Bruyelle, Industrieel voorzitter dr. rende den dag hunne belangstelling en
B. Daamen, med.-doc., 2e voorzitter, telegrammen van heinde en verre van
Hub. v. d Muysenbergh, industrieel le reizigers die 't hotel bezoeken en Janus
secretaris, I. K. Merkx, werktuigkundig jn zjjn gedienstigheid en zorgzaamheid
iDgenieur 2e secretaris, Jos v. d. Schoot, ZOolang reeds kennen en waardeeren,
industrieellepenningmeesterAdr.Wegers stroomden t°e* Het feit zelf en deze
aannemer 2e penningmeester en mr. A. feestviering leveren een bewijs van
C. B. Arts, commissaris.
Verder vernemen wij, dat het de be
doeling is deze tentoonstelling drieledig
te maken n.l.: 1 iau«.o
a. Provinciaal voor Handel, Kunst, gouden feest toe.
Nijverheid en Onderwijs. Boerenbond.
b. Nationaal voor Handel, Kunst, Nijver- Maandagavond ten 7 uur had in het
c Internationaal voor Kracht en Am- Bondsgebouw te Baardwijk eene alge-
L u,irrl meene vergadering plaats van de N.Br.
Naar een geschikt terrein, van circa Chr Boerenbond, afd. Baardwijk, Waal-
200.000 vierk. M. wordt reeds uitgezien wijk Besoijen SP dering
vestigen van het secretariaat. gefa mnrvitter stelde aan de orde
Aan H. M. de Koningin Bekrachüg ng der benoeming van een
verzocht beschermvrouwe te willen zijn oeKracnug
van deze tentoonstelling, terwijl aan den molenaar mededeeling derf^üat*.
Gouverneur der Sur stelt voor J Mollen te Boxtel,
zitterschap en aan het hoofd der ge waarvan uitstekende getuigenissen zijn
het voorzitterschap van het eerecomité waarvan uitsteken^ g g
zal worden aangeboden.
ingekomen voor een jaar te benoemen.
Kruisen uit Baardwijk heeft gesolliciteerd
doch die wilde voor een benoeming niet
in aanmerking komen als het salaris
minder dan f 20 per week zal bedragen.
Mollen heeft f 10 gevraagd doch wij
stellen voor hem f 12 te geven.
Wordt besloten J. Mollen te benoemen
Waalwijk, 8 Mei 1912.
Zondag hield de Postduivenvereeni- 1 me^ jngang van 16 Mei.
ging „De Zwaluw" haar eerste wedvlucht Aanbesteding, in 2 of 3 partijen, van
van Quiévrain (grens van Frankrijk". het aanrijden naar den molen en het
De vrijheidstelling der duiven is nog te huis bezorgen der granen voor een
niet bekend. half jaar.
De prijzen werden als volgt behaald Alvorens daartoe wordt overgegaan,
Kasprijzen. I zegt de Voorzitter dat de landbouweis
le prijs L. Kroot 12 u. 55 m. 21 s. zorg moeten dragen Jat _alles jezakt
A. Stokwielder 12 56 48
Am. v.Muilekom 12 57 32
B. de Kloe 1 20 4
H. Stokwielder 1 52 28
Onderlinge prijzen.
le prijs L. Kroot 12u.55m. 21 s.
2e
3e
4e
5e
2e
3e
4e
5e
6e
A. Stokwielder 12 56 48
Am. v. Muilekom 12 57 32
idem 1 1
idem 1 1
L. Kroot 1 3 46
De Postduivenvereeniging „de
Postduif" hield Zondag j.l. eene wed
vlucht met oude duiven van Quiévrain,
vermoedelijk gelost ten 8 uren.
le prijs F. Schoemans 12 u. 38 m. 39
s.
2e
3e
4e
5e
6e
7e
8e
9e
10e
Ant. v. Eijck 12 51 15
H. Stokwielder 12 51 33
F. Schoemans 12 55 57
J. Lenzholz 12 58 47
idem 12 58 47/
Ant. v. Eijck 12 59 54 J2„
idem 1 2 19'/2
H. v. d. Pennen 1 5 48
Ant. v. Eijck 1 7 '/2
Voetbalver Waalwijk Vooruit
We kunnen tot ons genoegen melden
dat W.V. er in geslaagd is, a.s Zondag
voor haar beide elftallen een wedstrijc
te organiseeren.
Het 2e elftal speelt tegen het Til-
burgsche Tavenu, terwijl het le een zeer
sterke tegenstander krijgt, n.l. het ge
duchte D. V. S. (Rotterdam.) Deze ver-
eeniging speelt in de westelijke 2e klasse
N V B. en neemt in de competitie de
4e plaats van het ranglijstje in. Als men
weet dat in deze afdeeling A. F. C.
(Amsterdam), Concordia (Delft) etc.
spelen, behoeft het geen betoog, dat
het Zondag voor de spelers een zware
en voor het publiek een prachtige dag
ZalHet2e elftal zal waarschijnlijk van 2
tot 3'/2 uur spelen daarna W.V.-D.V.b.
moet gereed staan wijl de voerlieden
niet behoeven te wachten.
De uitslag van deze gehouden aanbe
steding was:
Het aanrijden werd gegund aan voor
Waalwijk aan H. van Loon, voor Baard
wijk aan H. Pulles en voor Besoijen en
Sprang aan A. Leijtens.
Benoeming van een commissie voor
den aankoop van voederartikelen en
kunstmeststoffen en die tevens belast
wordt met de regeling der molenzaak
en het pakhuis.
Na gehouden stemming werden hier
voor benoemd de heeren
H. van Huiten Waalwijk, ljpelaar Be
soijen en J. Pullens te Baardwijk.
Na nog eenige zaken van huishou-
delijken aard besproken te hebben werd
de vergadering, die niet zeer druk was
bezocht, gesloten.
Zanguitvoering
Gaarne vestigen wij de aandacht op
de advertentie in dit nummer betreffende
de buitengewone zanguitvoering van
Gewijde Muziek op Zondag 12 Mei a.s
's avonds 6 uur in'de Hervormde kerk
alhier, te geven door Mevrouw Secrève,
Sopraan zangeres en de Heer Jan van
Rijsselberg, Barytonzanger.
De pers is eenparig van oordeel om
trent de solisten. Sprekend over mevr.
Secrève, zegt de >Midrtelburgsche Cou-
rant*
>Onder de weldadige rust, die gewoon-
>lijk aan muziekuitvoeringen binnen de
>gewijde Tempelmuren een ongestooi de
aandacht waarborgt, was 't mogelijk te
genieten van een schoone stem, van
»een voordracht, zoo innig mutikaal en
»zoo edel, dat van eiken toou als t ware
>wijding uitging.
>Met een bewonderenswaardige t>e-
»heersching van haar vol en prachtig
>geluid, wist de zangeres aan ieder
riled karakter en stemming te geven,
De Echo van het Zuilen
1) Deie vergunningsbrief berust op het Rijks
archief te 'a Bosch.
1iWKfurM*.
in eene vergadering, UJC ^icnuavuuu terwijl nug uu van uuwua 1» iu»»..
L- -l- ■- - ---- -*
Wedvlucht. vvurui ucam«.n J.
2